Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 września 2013r.

Sąd Okręgowy w Toruniu - IX Wydział Karny - Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący - SSO Andrzej Walenta ( spr. )

Sędziowie - SSO Mirosław Wiśniewski

- SSO Marzena Polak

Protokolant - st. sek. sąd. Magdalena Maćkiewicz

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Toruniu Bożeny Mentel,

po rozpoznaniu w dniu 19 września 2013r.,

sprawy A. S. oskarżonego o przestępstwa z art. 284§2 kk, art. 270§1 kk,

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego A. S. od wyroku Sądu Rejonowego w Brodnicy – VII Zamiejscowy Wydział Karny z siedzibą w Golubiu - Dobrzyniu z dnia 29 kwietnia 2013r., sygn. akt VIIK 108/13,

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że ustala, iż wartość mienia przypisanego oskarżonemu w punkcie „I” wyroku wynosi 28703,52zł. ( dwadzieścia osiem tysięcy siedemset trzy złote i pięćdziesiąt dwa grosze );

II.  w pozostałym zakresie utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

III.  zwalnia A. S. od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych za II instancję, zaś wydatkami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt IXKa 358/13

UZASADNIENIE

A. S. został oskarżony o to, że:

I.  w dniu 15 listopada 2011 roku w bliżej nieustalonym miejscu, prowadząc działalność gospodarczą w G., gm. B. w zakresie transportu drogowego towarów przywłaszczył sobie powierzone mu do przewozu mienie w postaci saletry amonowej pakowanej w worki po 50 kg w ilości 24 ton o wartości 36.480.00zł. w ten sposób, że po uprzednim odbiorze jej z (...) S.A. we W. ze zleceniem z (...) Sp. z

o.o. dostarczenia jej do firmy (...) S. W. w miejscowości Ż., gm. K., nie wywiązał się z tego zlecenia nie dostarczając towaru do odbiorcy, działając na szkodę (...) Sp. z o.o w G.-D. -

-

tj. o popełnienie przestępstwa z art. 284§2 kk;

II.  w bliżej nieustalonym dniu w okresie od 15 listopada 2011 roku do 11 kwietnia 2012 roku w G., pow. (...), woj. (...)w (...) Sp. z o.o. przy ul. (...), po uprzednim naniesieniu parafy - podpisu na dokumencie wydania towaru w/w nr (...) z dnia 15.11.2011 roku z (...) S.A. we W. opieczętowanym pieczątką spółki (...) przez osobę co do której materiały wyłączono do odrębnego rozpoznania, przedłożył przedstawicielowi (...) Sp. z o.o. ten dokument jako autentyczny potwierdzając w ten sposób przyjęcie towaru w postaci saletry amonowej w ilości 24 ton do spółki (...), który w rzeczywistości nie został przyjęty -

-

tj. o popełnienie przestępstwa z art. 270§1 kk;

Sąd Rejonowy w Brodnicy VII Zamiejscowy Wydział Karny z siedzibą w Gołubiu- Dobrzyniu wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2013 roku (sygn. akt VIIK 108/13):

I.  uznał oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu w I punkcie aktu oskarżenia czynu, tj. przestępstwa z art. 284§2 kk i za to na mocy art. 284§2 kk wymierzył mu karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności;

II.  uznał oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu w II punkcie aktu oskarżenia czynu, tj. przestępstwa z art. 270§ 1 kk i za to na mocy art. 270§1 kk wymierzył mu karę 5 (pięciu) miesięcy pozbawienia wolności;

III.  na mocy art. 85 kk i art. 86§1 kk w miejsce jednostkowych kar pozbawienia wolności wymierzył oskarżonemu karę łączną 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;

IV.  na mocy art. 69§1 i §2 kk w zw. z art. 70§1 pkt 1 kk wykonanie orzeczonej łącznej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby wynoszący 3 (trzy) lata;

V.  na mocy art. 33§2 kk w zw. z art. 33§1 i §3 kk orzekł wobec oskarżonego karę grzywny w wysokości 400 (czterysta) stawek dziennych, przyjmując wysokość jednej stawki za równoważną kwocie 20 (dwudziestu) złotych;

VI.  zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Brodnicy) kwotę 1780 (jeden tysiąc siedemset osiemdziesiąt) złotych tytułem opłaty sądowej i obciążył go wydatkami poniesionymi w sprawie w kwocie 90 (dziewięćdziesiąt) złotych.

Od powyższego wyroku apelację wniósł obrońca oskarżonego zaskarżając wyrok w zakresie punktów I, III, V i VI zarzucając wyrokowi obrazę przepisów prawa procesowego a w szczególności:

-

art. 7 kpk ponieważ sąd winien kształtować swoje przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, w tym dowodów w postaci nakazu zapłaty w sprawie V GNc (...)i uzasadnienia pozwu złożonego przez pokrzywdzonego w tej sprawie, a nie wybiórczo jedynie na dowodach przemawiających przeciwko oskarżonemu, oceniać je winien swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego,

-

art. 4 kpk gdyż sąd zobowiązany był badać oraz uwzględniać także okoliczności przemawiające na korzyść oskarżonego a nie z góry, bez wdawania się w szczegółową ocenę, odrzucać okoliczności przez niego przedstawiane a także przez nie ustalenie w drodze wysłuchania oskarżonego aktualnego jego stanu rodzinnego,

-

art. 5§2 kpk przez nie rozstrzygnięcie na korzyść oskarżonego oczywistych i nie dających się usunąć wątpliwości w kwestii zagadnienia co się stało z nawozami transportowanymi przez oskarżonego.

W związku z powyższymi zarzutami obrońca wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia czynu opisanego w punkcie I a/o,

2.  uchylenie punktu III,

3.  zmianę punktu VI i nie obciążanie oskarżonego kosztami postępowania, ewentualnie o

uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego była generalnie bezzasadna choć zarzut błędnego ustalenia wartości mienia stanowiącego przedmiot czynu przypisanego oskarżonemu w punckie I zaskarżonego wyroku okazał się trafny i w tym zakresie tenże wyrok został zmieniony.

Obrońca nie kwestionuje orzeczenia w przedmiocie uznania winy oskarżonego w zakresie czynu z art. 270§ 1 kk a i sąd odwoławczy nie znalazł żadnych podstaw by podważyć poprawność rozstrzygnięcia sądu I instancji w tym zakresie. Zebrane w sprawie dowody, w tym dowody z dokumentów, które poddane zostały rzetelnej ocenie, niezbicie świadczą o tym, że oskarżony dopuścił się czynu opisanego w punkcie II zarzutów a/o.

Obrońca stara się natomiast wykazać, że materiał dowodowy nie był wystarczający by przypisać oskarżonemu popełnienie czynu polegającego na przywłaszczeniu saletry amonowej (czyn z punktu I zarzutów a/o). Jednakże apelacja była w tej części skrajnie polemiczna. Nie ma bowiem racji skarżący twierdząc, że przypisanie oskarżonemu popełnienia przestępstwa z art. 284§2 kk nastąpiło z uchybieniami przez niego wskazanymi czyli z naruszeniem przepisów postępowania pod postacią art. 7 kpk czy art. 4 kpk bądź z pominięciem reguły z art. 5§2 kpk. Sąd odwoławczy naruszeń w/w przepisów nie ujawnił. Przeprowadzona przez sąd meriti analiza i ocena przeprowadzonych dowodów jest poprawna, zgodna z regułami logiki, wiedzy i doświadczenia życiowego, stąd też nie narusza art. 7 kpk. Ocena ta nie zawiera błędów faktycznych czy logicznych oraz jest wynikiem rozważenia wszystkich okoliczności sprawy, w tym korzystnych dla oskarżonego jak i przemawiających na jego niekorzyść, stąd o naruszeniu przepisu art. 4 kpk mowy być nie mogło. Skarżący niezasadnie upatruje naruszenia reguły obiektywizmu określonej w art. 4 kpk w tym, że sąd meriti pewne dowody o wymowie niekorzystnej dla oskarżonego uczynił podstawą orzeczenia, odmówił zaś wiary dowodom przemawiającym na jego korzyść, w tym nie uwzględnił jego wyjaśnień. Sens dyrektywy z art. 4 kpk sprowadza się do tego, że sąd, po dokonaniu oceny dowodów w sposób zgodny z dyrektywami wynikającymi z art. 7 kpk i ustaleniu faktów rozpoznawanej sprawy, wszystkie te fakty powinien następnie wziąć pod uwagę przy podejmowaniu decyzji procesowych. Nie ulega wątpliwości, że obowiązkom tym Sąd Rejonowy sprostał.

Istota apelacji sprowadza się w istocie do wytknięcia bezzasadnej (w ocenie obrońcy oskarżonego) odmowy uznania przez sąd meriti za wiarygodne wyjaśnień oskarżonego, w których nie przyznał się do przywłaszczenia saletry o jakiej mowa w punkcie pierwszym zarzutów a/o a twierdził, że zrealizował zlecenie dostawy i saletrę dostarczył do siedziby pokrzywdzonego - firmy (...). Rzecz jednak w tym, że wyjaśnieniom oskarżonego nie sposób dać wiary zważywszy na jednoznaczną wymowę dowodów, które wersję oskarżonego podważają. Chodzi tu mianowicie o zeznania W. J., P. L. czy M. F., z których wynika, że oskarżony pobrał towar od dostawcy, którym była spółka (...) we W. lecz towaru nie dostarczył odbiorcy- firmie (...). Jednocześnie w/w świadkowie wykluczyli by saletra została dostarczona do (...), tak jak twierdził oskarżony. Okoliczności, na które powołał się sąd meriti dokonując analizy twierdzeń świadków i oskarżonego przekonują o niewiarygodności wyjaśnień oskarżonego kiedy zapewniał, że rozładował towar w G., a więc w siedzibie pokrzywdzonego. Oskarżony nie przedstawił jakiegokolwiek dowodu, z którego wynikałoby, że faktycznie rozładował towar w (...)u, bo dowodem takim nie może być przecież dokument przyjęcia towaru, na który początkowo się powoływał, a który został przez niego podrobiony. Analiza wyjaśnień oskarżonego i zeznań W. J., P. L. czy M. F. jest poprawna, logiczna i wyczerpująca, dlatego nie widząc potrzeby powtarzania tej jakże trafnej argumentacji sądu I instancji w tym zakresie, sąd odwoławczy odsyła do lektury pisemnych motywów wyroku. Dodać jedynie należy, że wszystkie okoliczności, które akcentował obrońca w apelacji, a które jego zdaniem nie pozwalały na uznanie winy oskarżonego w zakresie czynu z art. 284§2 kk. Sąd Rejonowy dostrzegł i przeanalizował, a poprawność wniosków wynikających z tej oceny nie nasuwa zastrzeżeń.

Oskarżonego obciąża dodatkowo fakt, iż podjął on działania w celu nielegalnego uzyskania dokumentu potwierdzającego rozładowanie saletry u pokrzywdzonego, za co został skazany w punckie II zaskarżonego wyroku. Zdaniem obrońcy okoliczność ta nie świadczy automatycznie o winie oskarżonego w zakresie przywłaszczenia, jednakże sąd meriti wcale takiego automatyzmu nie zastosował. Oceniając bowiem przez pryzmat zasad logiki i reguł doświadczenia życiowego twierdzenia oskarżonego i przesłuchanych w sprawie świadków (skarżący wadliwości tych ocen nie wykazał), Sąd Rejonowy doszedł do nie budzącego wątpliwości wniosku, że oskarżony przywłaszczył transportowany towar. Według obrońcy brak wyraźnego dowodu na okoliczność dalszych losów saletry wynikający z nie odnalezienia i nie zabezpieczenia tego towaru wyklucza możliwość przypisania oskarżonemu jej przywłaszczenia, jednakże stanowisko obrońcy jest nieuzasadnione. Biorąc pod uwagę wyniki postępowania dowodowego, nie istnieją wątpliwości w tym zakresie bowiem sąd meriti wykazując niewiarygodność wyjaśnień oskarżonego utrzymującego, że przekazał towar pokrzywdzonemu, udowodnił winę oskarżonego w zakresie czynu z art. 284§2 kk w sposób niezaprzeczalny. Oskarżony twierdził, że rozładował saletrę w G., co nie było prawdą, dlatego też sugestie obrońcy, iż braki dowodowe nie pozwalały na przypisanie oskarżonemu przywłaszczenia saletry były nieuzasadnione. Powyższy stan dowodów nie uzasadniał zastosowania art. 5§2 kpk. Dla oceny czy nie została naruszona zasada in dubio pro reo istotne jest jedynie to czy orzekający w sprawie sąd powziął wątpliwości co do treści ustaleń faktycznych (bądź wątpliwości takie powinien powziąć) i wobec braku możliwości rozstrzygnięcia ich przy zastosowaniu zasady swobodnej oceny dowodów, rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego. Sąd Rejonowy tymczasem wątpliwości tego rodzaju nie powziął a więc nie doszło do ich rozstrzygnięcia wbrew regule z art. 5§2 kpk. Fakt, że sąd I instancji ocenił materiał dowodowy nie po myśli oskarżonego nie oznacza wadliwości tej oceny.

O ile zarzuty apelacji obrońcy nie wykazały wadliwości orzeczenia w przedmiocie winy oskarżonego w zakresie czynu z art. 284§2 kk, o tyle jednak trafnie obrońca wytknął błąd w ustaleniu wartości mienia będącego przedmiotem przywłaszczenia.

Sąd Rejonowy - w ślad za propozycją zawartą w akcie oskarżenia - przyjął, że wartość przywłaszczonej saletry wynosiła 36.480,00 złotych, lecz okazało się, że kwota ta wcale nie odpowiada wartości przywłaszczonego mienia. Wprawdzie w zawiadomieniu o popełnieniu przez oskarżonego przestępstwa złożonym przez pokrzywdzonego pojawiła się taka właśnie kwota, lecz oskarżyciel posiłkowy wnosząc o naprawienie szkody domagał się przyznania już kwoty znacznie niższej, tj. 28.703,52 złote (k. 258). Wątpliwości w tym zakresie oskarżyciel posiłkowy wyjaśnił na rozprawie odwoławczej wskazując, że kwota 36.480,00 złotych obejmowała oprócz wartości saletry także podatek i marżę, zaś to kwota 28.703,52 złote obrazuje rzeczywisty koszt nabycia saletry (k. 357v). Należało zatem przyjąć, że wartość przywłaszczonej przez oskarżonego saletry odpowiada kwocie 28.703,52 złote.

Mając na uwadze powyższe sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że ustalił, iż wartość mienia przypisanego oskarżonemu w punkcie I wyroku wynosi 28.703,52 złote.

W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok sąd odwoławczy utrzymał w mocy bowiem zarzuty apelacji były pozbawione słuszności zaś nie ujawniły się uchybienia, o których mowa w art. 438 kpk bądź inne podlegające uwzględnieniu poza granicami wniesionego środka odwoławczego.

Orzeczenie o karze także nie budzi zastrzeżeń. Wymierzone oskarżonemu kary jednostkowe pozbawienia wolności jak i kara łączna 1 roku pozbawienia wolności zostały ukształtowane poprawnie. Kary wymierzone oskarżonemu w punktach I i II zaskarżonego wyroku orzeczone zostały w dolnych granicach ustawowego zagrożenia przewidzianego przez przepisy ustawy karnej, które oskarżony swoimi zachowaniami wyczerpał (odpowiednio art. 284§2 kk i 270§1 kk), dlatego kar tych nie można uznać za surowe. Złagodzeniu tychże kar sprzeciwiał się stopień winy oskarżonego i społeczna szkodliwość popełnionych czynów. Także kara łączna 1 roku pozbawienia wolności nie może uchodzić za surową. Kara ta została wymierzona po zastosowaniu zasady częściowej absorpcji a przez wzgląd na fakt, że oskarżony ma już na swoim koncie wyrok za czyn tożsamy z tym jaki stanowi przedmiot skazania w niniejszej sprawie (chodzi mianowicie o czyn z art. 284§2 kk), jej wymiar nie mógł zostać obniżony. Wysokość kary łącznej została dostosowana także do potrzeb realizacji celów kary. Poza tym kara ta nie jest nadmiernie dolegliwa zważywszy na warunkowe zawieszenie jej wykonania.

Okarze grzywny orzeczono na podstawie art. 33§2 kk z uwagi na działanie oskarżonego w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Ilość stawek dziennych jak również ich wysokość zostały ukształtowane w sposób uwzględniający dyrektywy zawarte w art. 53 kk, jak również w art. 33§ 1 i §3 kk, a więc stosownie do jego warunków osobistych, rodzinnych i stanu majątkowego oraz możliwości zarobkowych. Nie ma racji skarżący twierdząc, że kara grzywny jest zbyt wysoka i nie uwzględnia faktu, że oskarżony ma na utrzymaniu żonę i dwoje dzieci oraz zobowiązania finansowe w wysokości około 60.000 złotych. Oskarżony osiąga stały dochód miesięczny w wysokości około 3.000 złotych. Poza tym jego możliwości zarobkowe nie są ograniczone. Prowadzi własną działalność gospodarczą. Ma majątek, w tym jest współwłaścicielem domu o wartości około 300.000 złotych oraz posiada dwa samochody ciężarowe o łącznej wartości około 50.000 złotych, naczepy samochodowe o wartości łącznej około 47.000 złotych oraz dwa samochody osobowe o łącznej wartości około 8.000 złotych, co przyznał w toku przesłuchania w postępowaniu przygotowawczym (k. 98v).

Sytuacja majątkowa i stan posiadania pozwala zatem oskarżonemu na uiszczenie kary grzywny w zasądzonej wysokości oraz poniesienie kosztów sądowych za postępowanie przed sądem I instancji. Wysokość dochodów - oceniana rozsądnie - oraz posiadany majątek pozwala oskarżonemu na pokrycie kary grzywny (którą po uzyskaniu zgody sądu może przecież spłacać w ratach) i kosztów sądowych bez uszczerbku w niezbędnym utrzymaniu siebie i swojej rodziny.

O kosztach procesu za drugą instancję orzeczono na podstawie art. 624 §1 kpk w zw. z art. 634 kpk zwalniając oskarżonego z obowiązku uiszczenia kosztów sądowych zaś wydatkami postępowania obciążono Skarb Państwa. Wysokość obciążenia wynikającego z konieczności uiszczenia kary grzywny oraz kosztów sądowych za postępowanie przed sądem I instancji przekonało o konieczności zwolnienia oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.