Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 12 czerwca 2018 r.

Sąd Rejonowy w Wąbrzeźnie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 12 czerwca 2018 r. w Wąbrzeźnie na rozprawie

sprawy z wniosku K. K. (1)

z udziałem (...) Sp. z o.o. w S.

o zatwierdzenie uchylenia się od skutków prawnych niezłożenia w terminie oświadczenia o odrzuceniu spadku

postanawia:

1.  zatwierdzić uchylenie się przez K. K. (1) od skutków prawnych niezłożenia w terminie oświadczenia o odrzuceniu spadku po C. S. synu A. i H., którego zwłoki odnaleziono w dniu (...). w M.,

2.  ustalić, że wnioskodawczyni i uczestnik ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.

SSR Hanna Woźniak

ZARZĄDZENIE

1. (...)

2. (...)

Sędzia: H. W.

Sygn. akt I Ns 78/18

UZASADNIENIE

K. K. (1) w dniu 30 marca 2018r. złożyła wniosek o zatwierdzenie uchylenia się od skutków prawnych niezłożenia w terminie oświadczenia o odrzuceniu spadku po C. S. zmarłym (...). W uzasadnieniu podała, że dopiero z pisma wierzyciela zmarłego dziadka C. S. z 21 marca 2018r. dowiedziała się, że jest spadkobierczynią dziadka, a spadek jest zadłużony.

Sąd ustalił, co następuje:

C. S. zmarł około (...). albowiem w tym dniu odnaleziono jego zwłoki. Najbliższa rodzina, w tym wnuczka K. K. (1), nie utrzymywała żadnych kontaktów ze zmarłym od 2004r. K. K. (1) obwiniała dziadka o przedwczesną śmierć babci. C. S. był alkoholikiem, przez całe życie pił i urządzał żonie awantury. Przez ostatnie lata życia pił alkohol wspólnie z sąsiadką, której zwłoki odnaleziono tego samego dnia pod tym samym adresem, co zwłoki C. S.. Nikt z rodziny nie mieszkał z C. S. w chwili jego śmierci. Matka wnioskodawczyni a córka C. S. zmarła 24 listopada 2011r. C. S. nie był na jej pogrzebie. K. K. (1) nie była na pogrzebie dziadka, gdyż była wówczas w ciąży i źle się czuła. C. S. oprócz zmarłej przed nim córki ma jeszcze córkę M. B. i dwóch synów: M. S. i K. S. (1). Wszyscy troje mieszkają na stałe za granicą. M. B. o śmierci ojca telefonicznie powiadomiła policja. Wówczas przyjechała ona do Polski i zajęła się organizacją pogrzebu. O dacie pogrzebu telefonicznie zawiadomiła wnioskodawczynię. Synowie nie przyjechali na pogrzeb ojca. K. K. (1) nikt nigdy nie informował, że dziadek przed śmiercią zaciągnął dług i nie spłacił go. K. K. (1) była zdumiona, że osobie o takiej proweniencji jak jej dziadek, jakakolwiek firma udzieliła pożyczki. K. S. (2) nie miała świadomości, że należy do kręgu spadkobierców dziadka w związku z wcześniejszym zgonem jej matki. O fakcie tym, jak i o istnieniu długu spadkowego, dowiedziała się pod koniec marca 2018r. z pisma wierzyciela do niej skierowanego (dowód: zeznania wnioskodawczyni – nagranie rozprawy z 12 czerwca 2018r. od 00:05:54 do 00:15:10, skrócony odpis aktu zgonu – k.10).

Wnioskodawczyni na rozprawie w dniu 12 czerwca 2018r. złożyła oświadczenie o odrzuceniu spadku po C. S., którego zwłoki odnaleziono 25 lutego 2016r. w M. (dowód: oświadczenie – k.36).

Sąd zważył, co następuje:

Sąd dał wiarę zeznaniom wnioskodawczyni albowiem są one logiczne i spójne oraz zgodne z zasadami doświadczenia życiowego. Sąd dał wiarę treści skróconego odpisu aktu zgonu albowiem został on wystawiony przez upoważniony do tego organ, a jego treść nie była kwestionowana w toku postępowania.

Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania (art. 1015 § 1 k.c.). Jeżeli oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku zostało złożone pod wpływem błędu lub groźby, stosuje się przepisy o wadach oświadczenia woli z następującymi zmianami: 1) uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia powinno nastąpić przed sądem; 2) spadkobierca powinien jednocześnie oświadczyć, czy i jak spadek przyjmuje, czy też go odrzuca (art. 1019 § 1 k.c.).

Spadkobierca, który pod wpływem błędu lub groźby nie złożył żadnego oświadczenia w terminie, może w powyższy sposób uchylić się od skutków prawnych niezachowania terminu (art. 1019 § 2 k.c.), przy czym powołując się na błąd może to zrobić skutecznie przed upływem roku od jego wykrycia. Oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych niezłożenia w terminie z powodu błędu oświadczenia o odrzuceniu spadku oraz oświadczenie o odrzuceniu spadku powinny być złożone przed sądem, przy czym oświadczenia te mają charakter materialnoprawny.

W okolicznościach niniejszej sprawy rozważenia wymaga okoliczność, czy w rozumieniu art. 84 § 2 kc wnioskodawczyni działała pod wpływem błędu istotnego, czyli uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby nie działała pod wpływem błędu i oceniała sprawę rozsądnie, złożyłaby w przepisanym terminie oświadczenie o odrzuceniu spadku. W ocenie Sądu, wiedza o dziedziczeniu spadku po zmarłych rodzicach przez dzieci na podstawie przepisów kodeksu cywilnego jest w polskim społeczeństwie dość powszechna, aczkolwiek zasady „ilościowe” tego dziedziczenia (wszystkie dzieci po równo) są znane nie wszystkim spadkobiercom. Natomiast zasady dziedziczenia przez podstawienie, czy też zasady dziedziczenia w braku zstępnych albo w przypadku wcześniejszej śmierci uprawnionego zstępnego, który posiada własnych zstępnych, są znane nielicznym i w ocenie Sądu (popartej wiedzą płynącą z urzędu z wieloletniej praktyki) nie mogą być uznane za wiedzę powszechną. W chwili śmierci C. S. żyło troje jego dorosłych dzieci i zdaniem Sądu Karolina K. pozostawała w usprawiedliwionym błędzie, że tylko te dorosłe dzieci są spadkobiercami zmarłego. Dodatkowo, K. K. (1) pozostawała także w błędzie co do faktu, że spadek po dziadku nie jest zadłużony. Błąd ten jest w ocenie Sądu również usprawiedliwiony. K. K. (1) zerwała kontakty z dziadkiem, gdy miała mniej więcej 13 lat, a więc była jeszcze dzieckiem. Powodem tej decyzji był alkoholizm dziadka i wewnętrzne przekonanie wnioskodawczyni, że sposób życia dziadka przyczynił się do śmierci babci. Z C. S. nikt z najbliższej rodziny, a nawet z sąsiadów, nie utrzymywał żadnych kontaktów, o czym świadczy fakt, że nikt nie wiedział o jego zgonie, zatem w akcie zgonu odnotowano datę znalezienia zwłok, a nie datę śmierci. Za usprawiedliwiony okolicznościami należy zatem uznać brak wiedzy wnioskodawczyni o udzielonej dziadkowi pożyczce, a sam fakt udzielenia pożyczki osobie bez stabilnej sytuacji życiowej, nałogowo pijącej alkohol, jest dla wnioskodawczyni, osoby jeszcze młodej, nie orientującej się w polityce kredytowej banków i parabanków, dużym zaskoczeniem i zaskoczenie to jest w ocenie Sądu również usprawiedliwione okolicznościami.

Z tych wszystkich względów wniosek zasługiwał na uwzględnienie, dlatego na podstawie art.88, art.1015, art.1018 i art.1019 kc orzeczono jak w pkt.1 postanowienia.

O kosztach orzeczono zgodnie z ogólna regułą ponoszenia kosztów w postępowaniu nieprocesowym na podstawie art.520§1 kpc.

SSR Hanna Woźniak

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

Sędzia: