Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 października 2018 roku

Sąd Rejonowy IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Toruniu

w składzie: Przewodniczący: SSR Alina Kordus-Krajewska

Protokolant: stażysta Michała Ziółkowski

po rozpoznaniu w dniu 11 października 2018 roku

sprawy z powództwa W. F.

przeciwko Izbie Administracji Skarbowej w B.

o odprawę

orzeka:

I  Umarza postępowanie co do kwoty 407,72 zł (czterysta siedem złotych siedemdziesiąt dwa grosze),

II  W pozostałym zakresie powództwa oddala,

III  Nie obciąża powoda kosztami zastępstwa procesowego pozwanej,

IV  Opłatą od pozwu obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Powód W. F. wniósł pozew przeciwko Izbie Administracji Skarbowej w B. o zapłatę odprawy o której mowa art. 170 ust. 4 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. poz. 1948, z późn. zm.) zwanej dalej „pKAS" w zw. z art. 159 pkt 2 pKAS w zw. z art. 163 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej zwanej dalej „uSC" w zw. z ; rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop zwanym dalej ; „rozporządzeniem" wydanym na podstawie art. 173 Kodeksu pracy;

Tytułem odprawy powód wniósł o kwotę 14802,48 zł oraz wniósł o kwotę 1067,20 zł ustawowych odsetek z tytułu opóźnienia liczonych od kwoty 14802,48 zł za okres od dnia 01.09.2017 r. do dnia 05.06.2018 r., tj. od dnia i wymagalności świadczenia w zakresie wysokości odprawy objętej powództwem do dnia wniesienia pozwu, tj. 05.06.2018 r.

Wniósł także o zasądzenie odsetek ustawowych z tytułu opóźnienia od ww. kwot od dnia 6 .06.2018r. (k.107v) do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym:

a)  kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych w wysokości potrójnej stawki, o ile nie zostanie przedłożony spis kosztów,

b)  kosztów opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa w wysokości 17 zł;

W uzasadnieniu podano ,że powód wykonywał pracę w urzędzie w T..

Na podstawie art. 170 ust. 1 pkt 1 pKAS stosunek pracy powodowi wygasł z 31.08.2017 r., ze względu na nie otrzymanie pisemnej propozycji określającej nowe warunki zatrudnienia.

Art. 170. 1. Stosunki pracy osób zatrudnionych w jednostkach KAS, o których mowa w art. 36 ust. 1 pkt 2, 3 i 6 ustawy, o której mowa w art. 1, oraz stosunki służbowe osób pełniących służbę w jednostkach KAS, o których mowa w art. 36 ust. 1 pkt 1, 2, 3 i 6 ustawy, o której mowa w art. 1, wygasają:

1) z dniem 31 sierpnia 2017 r., jeżeli osoby te w terminie do dnia 31 maja 2017 r, nie
otrzymają pisemnej propozycji określającej nowe warunki zatrudnienia albo pełnienia
służby;

2)po upływie 3 miesięcy, licząc od miesiąca następującego po miesiącu, w którym
pracownik albo funkcjonariusz złożył oświadczenie o odmowie przyjęcia propozycji
zatrudnienia albo pełnienia służby, jednak nie później niż dnia 31 sierpnia 2017 r.

Ustawodawca dla pracowników, o których mowa w art. 170 ust. 1 pKAS określił, w art. 170 ust. 4 pKAS świadczenia odpowiednio w związku z likwidacją urzędu albo zniesieniem jednostki organizacyjnej w rozumieniu ustawy uchylanej w art. 159 pkt 3 pKAS, tj. uSC.

Art. 170. 4. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, pracownikom orazfunkcjonariuszom przysługują świadczenia należne odpowiednio w związku z likwidacją urzędu albo zniesieniem jednostki organizacyjnej w rozumieniu ustawy uchylanej w art. 159 pkt 3.

Art. 159. pkt. 3) Tracą moc: ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej (Dz. U. 2 2016 r. poz. 1799).

Z powyższego jednoznacznie wynika, iż ustawodawca pracownikom i funkcjonariuszom zapewnił świadczenie wyliczane w ten sam sposób wskazując ustawę uchylana w art. 159 pkt 3pKAS

Zniesienie jednostki organizacyjnej w rozumieniu ustawy uchylanej w art. 159 pkt 3 pKAS, tj. uSC zostało uregulowane w art. 163 ust. 4 uSC, gdzie wskazano, iż przysługuje odprawa na zasadach i w wysokości określonych w ust. 1-3.

Art. 163. 1. Funkcjonariuszowi zwolnionemu ze służby w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy przysługuje jednorazowa odprawa w wysokości trzymiesięcznego uposażenia. Odprawa ulega zwiększeniu o 20% miesięcznego uposażenia za każdy pełny rok pełnienia służby ponad 5 lat nieprzerwanej służby, nie więcej niż do wysokości sześciomiesięcznego uposażenia.

2.  Do okresu służby, o którym mowa w ust. 1, wlicza się poprzednie zakończone okresy służby lub zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

2.  Odprawę, o której mowa w ust. 1, oblicza się jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy, na zasadach określonych w przepisach wydanych na podstawie Kodeksu pracy.

3.  Funkcjonariuszowi służby stałej, zwolnionemu ze służby w związku ze zniesieniem lub reorganizacją jednostki organizacyjnej, przysługuje odprawa na zasadach i w wysokości określonych w ust. 1-3.

Zatem w art. 163 ust. 4 uSC ustawodawca całościowo i wyczerpująco określił zasady i wysokość należnego świadczenia wskazując, iż przysługuje odprawa na zasadach i w wysokości określonych w ust. 1-3

W art. 163 ust. 3 uSC ustawodawca wskazał zasady określone w przepisach wydanych na podstawie Kodeksu pracy związanych z ekwiwalentem pieniężnym za urlop wypoczynkowy, tj. na podstawie art. 173 ustawy Kodeks pracy właściwy minister wydał rozporządzenie Ministra Pracy I Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop, w którym określił zasady ustalania świadczeń, w tym w § 6 rozporządzenia.

Dalej wskazano ,że Pozwany wypłacił odprawę pieniężną w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia wyliczonego na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 3) ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników w zw. z art. 170 ust. 4 pKAS.

Zdaniem powoda nie sposób zgodzić się, z zastosowaniem ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników przez pozwanego do ustalenia wysokości odprawy, gdy ustawodawca nie wskazał takiej delegacji ani w art. 170 ust. 4 pKAS, ani w żadnym innym art. pKAS. Jak wskazano wyżej w art. 170 ust. 4 pKAS ustawodawca całościowo i wyczerpująco określił zasady i wysokość należnego świadczenia, tj. odpowiednio w związku z likwidacją urzędu albo zniesieniem jednostki organizacyjnej w rozumieniu ustawy uchylanej w art. 159 pkt 3 pKAS. ti. uSC.

Stąd niczym uzasadnione jest zastosowanie przez pozwanego ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników; zastosowanie bez podstawy prawnej. Wskazana ustawa ma zastosowanie w przypadkach określonych w art. 1 tejże ustawy. W przedmiotowej sprawie nie występuje okoliczność, o której mowa w art. 1 ustawy.

Art. 1.1. Przepisy ustawy stosuje się w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron, jeżeli w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie obejmuje co najmniej:

1)  10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,

2)  10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników,

3)30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników
- zwanego dalej "grupowym zwolnieniem".

Na marginesie wskazano, iż stosunki funkcjonariuszy związane z pełnieniem służby celnej określone w uchylonej uSC, zostały na nowo uregulowane jako dla funkcjonariuszy celno-skarbowych w ustawie z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej zwanej dalej „uKAS".

W ustawie uKAS, w art. 250 uKAS, ustawodawca w zasadzie powtórzył brzmienie art. 163 uSC (uchylonej) i dodał w art. 250 uKAS ust. 3, cyt. jedynie na zasadach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 173 Kodeksu pracy (ustawodawca wskazał wyraźną delegacje do art. 173 Kodeksu pracy).

Art. 250. 1. Funkcjonariuszowi zwolnionemu ze służby w związku z przejściem na emeryturę lub orzeczeniem trwałej niezdolności do służby przysługuje jednorazowa odprawa w wysokości trzymiesięcznego uposażenia. Odprawa ulega zwiększeniu o 20% miesięcznego uposażenia za każdy pełny rok pełnienia służby ponad 5 lat nieprzerwanej służby, nie więcej niż do wysokości sześciomiesięcznego uposażenia.

2.  Do okresu służby, o którym mowa w ust. 1, wlicza się poprzednie zakończone okresy służby lub zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

3.  Odprawę, o której mowa w ust. 1, oblicza się jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy, na zasadach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 173 Kodeksu prącym

4. Funkcjonariuszowi służby stałej, zwolnionemu ze służby w związku ze zniesieniem lub reorganizacją jednostki organizacyjnej KAS, przysługuje odprawa na zasadach i w wysokości określonych w ust. 1-3.

W pozwie podano także opinię prawną z 26.01.2017 r. wydaną przez Departament Prawny Ministerstwa Finansów, w której wskazuje. Odprawy dla funkcjonariuszy ustawodawca zagwarantował w ust. 4 art. 170 ustawy PWKAS poprzez wskazanie, że pracownikom oraz funkcjonariuszom przysługują świadczenia należne odpowiednio w związku z likwidacją urzędu albo zniesieniem jednostki organizacyjnej w rozumieniu ustawy uchylanej w art. 159 pkt 3. (podkreślenie i pogrubienie jak w oryginale).

Oznacza to, że wszyscy pracownicy i funkcjonariusze jw., których stosunki pracy wygasają i którym nie zostaną zaproponowane nowe warunki lub ich nie przyjm ą otrzymają odprawy z art. 163 ust. 4 ustawy o Służbie Celnej na zasadach opisanych w ust. 1 do 3 tegoż artykułu.

Dalej wyjaśniono , iż ustawodawca realizując swoją wolę dla urzędników służby cywilnej w pKAS uczynił delegację do ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (por art. 170 ust. 5 pKAS), gdyby miał zamiar pracowników służby cywilnej również odesłać do ustawy o służbie cywilnej podobnie jak urzędników cywilnych uczyniłby to w ust. 5 art. 170 pKAS. Tego nie uczynił.

Świadczy ten fakt o tym, iż ustawodawca precyzyjnie i wyczerpującookreślił w ustawie pKAS prawa pracownicze pracowników w art. 170 ust. 4 i 5.

Pojęcia „odpowiednio" ustawodawca precyzyjnie używa w ustawie pKAS (por, art. 165 ust. 7 pKAS. gdzie wskazuje na pracowników lub funkcjonariuszy), w art. 170 ust. 4 pKAS pojęcia „odpowiednio" wskazuje na likwidację urzędu lub zniesienie jednostki organizacyjnej.

Art. 9 ustawy o służbie cywilnej odsyłający do Kodeksu pracy w sprawach nieuregulowanych nie tworzy dodatkowych praw przedmiotowych pracownika służby cywilnej w przypadku likwidacji urzędu.

Należy wskazać, iż ustawa o służbie cywilnej daje uprawnienia pracownicze w związku z likwidacją urzędu jedynie urzędnikom służby cywilnej, pracownikom nie dała takich praw. Gdyby ustawodawca chciał również pracownikom służby cywilnej dać prawa przedmiotowe uregulowałby to w ustawie o służbie cywilnej.

Skoro likwidacja urzędu w przypadku pracowników nie została uregulowania w ustawie o służbie cywilnej uregulował to w pKAS w art. 170 ust. 4 poprzez odesłanie do ustawy o służbie celnej.

Art. 9.1. W sprawach dotyczących stosunku pracy w służbie cywilnej, nieuregulowanych w ustawie, stosuje się przepisy Kodeksu pracy i inne przepisy prawa pracy.

Należy wskazać, iż urzędnik służby cywilnej w przypadku likwidacji urzędu otrzymuje świadczenie pieniężne przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy, obliczane jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy (art. 73 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej).

Art. 73.1. W razie rozwiązania stosunku pracy z urzędnikiem służby cywilnej z przyczyn określonych w art. 71 ust. 1 pkt 4, w okresie między ustaniem zatrudnienia w likwidowanym urzędzie a podjęciem pracy lub działalności gospodarczej urzędnikowi temu przysługuje świadczenie pieniężne ze środków budżetu państwa, przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy, obliczane jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy. Świadczenie to nie przysługuje urzędnikowi, który nabył prawo do emerytury.

Zatem w zestawieniu art. 73 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej, art. 163 ust. 1 ustawy o służbie celnej i art. 170 ust. 4 pKAS należy jednoznacznie wyprowadzić wniosek, iż wolą ustawodawcy było zrównanie wszystkim osobom, którym wygasł stosunek pracy z 31.08.2017 r. do jednej górnej, maksymalnej wysokości świadczenia pieniężnego w przypadku likwidacji urzędu lub zniesieniem jednostki organizacyjnej obliczanego jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy.

Za przedstawionym wywodem również przemawia systematyka przepisu prawa (kolejność norm prawa w przepisie (artykule)), całościowo ustawodawca w art. 170 ust. 4 pKAS uregulował świadczenia pieniężne dla wszystkich pracowników i funkcjonariuszy, a z tego jedynie wyłączył urzędników służby cywilnej w art. 170 ust. 4 pKAS.

W odpowiedzi na pozew pozwany wnosił o oddalenie powództwa, zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania według norm prawem przepisanych.

Nadto wskazano , iż: powodowi przysługiwała odprawa w wysokości 14.682,00 zł brutto (12.039 zł netto), która została mu wypłacona

przy hipotetycznym (lecz błędnym) sposobie wyliczenia wskazanym przez powoda w pozwie odprawa liczona według art. 163 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej w przypadku powoda wynosiłaby: 29.364,00 zł brutto (24.078 zł netto) - sposób wyliczenia tej kwoty był następujący:

dodatek za wieloletnią pracę:

dodatek kontrolerski:

Łącznie:

6x 4894,00 zł = 29.364,00 zł [dot. pkt. 5 pozwu]

Odpowiadając na pozew, w pierwszej kolejności wskazano ,że koniecznym staje się nakreślenie przyczyn, jakie legły u podstaw zakończenia stosunku pracy powoda. Są one wynikiem połączenia organów: celnych, skarbowych oraz kontroli skarbowej w jedną strukturę organizacyjną - Krajową Administrację Skarbową (KAS), która została powołana do życia ustawą z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. 2016r. Poz. 1947 ze zm. dalej jako „ustawa o KAS"), oraz ustawą z dnia 16 listopada 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. 2016r. Poz. 1948 ze zm., dalej jako „ustawa przepisy wprowadzające KAS").

Reforma przebiegała dwuetapowo. Pierwszy etap rozpoczął się 2 grudnia 2016r. tj. z dniem ogłoszenia ustawy przepisy wprowadzające KAS. Na mocy art. 160 ust. 2 tej ustawy dotychczasowa Izba Skarbowa w B. przekształciła się i kontynuowała działalność jako Izba Administracji Skarbowej w B., przejmując w ramach sukcesji generalnej dotychczasowe należności i zobowiązania poprzedniczki. Nowo utworzoną Izbą Administracji Skarbowej w B. dalej kierował Dyrektor Izby Skarbowej w B.. W zakresie praw pracowniczych, zgodnie z art. 165 ustawy przepisy wprowadzające KAS pracownicy zatrudnieni w izbach skarbowych stali się (z zastrzeżeniem art. 170) pracownikami zatrudnionymi w izbach administracji skarbowej i zachowali ciągłość pracy. Pracownicy ci otrzymywali nie później niż do dnia 28 lutego 2017 r., pisemną informację o miejscu wykonywania obowiązków służbowych, jeżeli uległo ono zmianie. Brak informacji w tym terminie był równoznaczny z powierzeniem wykonywania obowiązków służbowych w dotychczasowym miejscu.

Drugi, właściwy etap reformy polegał na likwidacji odrębności organów celnych oraz organów kontroli skarbowej, które nastąpiło w dniu 1 marca 2017r. wraz z wejściem w życie ustawy o KAS. Na mocy art. 160 ust. 4 ustawy przepisy wprowadzające KAS izba administracji skarbowej połączyła się z, mającymi siedzibę w tym samym województwie, izbą celną i urzędem kontroli skarbowej. Zlikwidowany został również dyrektor izby skarbowej jako organ podatkowy, a w jego miejsce powołany został dyrektor izby administracji skarbowej, który stanął na czele izby administracji skarbowej. Od tego momentu następowały zmiany kadrowe, wymuszone koniecznością dostosowania do zupełnie nowej, bardziej rozbudowanej struktury organizacyjnej organów skarbowych i celno-skarbowych oraz zadań im wyznaczonych.

Ustawodawca zdecydował się w przepisach przejściowych uregulować w sposób zupełnie odrębny od norm kodeksowych sytuację pracowników i funkcjonariuszy, którzy mają pozostać w strukturach Krajowej Administracji Skarbowej. Art. 170 ust. 1 ustawy przepisy wprowadzające KAS zawiera normę przejściową, która przewidywał, iż stosunki pracy osób zatrudnionych w jednostkach KAS, oraz stosunki służbowe osób pełniących służbę w jednostkach KAS, wygasają:

1)  z dniem 31 sierpnia 2017 r., jeżeli osoby te w terminie do dnia 31 maja 2017 r., nie otrzymają pisemnej propozycji określającej nowe warunki zatrudnienia albo pełnienia służby;

2)  po upływie 3 miesięcy, licząc od miesiąca następującego po miesiącu, w którym pracownik albo funkcjonariusz złożył oświadczenie o odmowie przyjęcia propozycji zatrudnienia albo pełnienia służby, jednak nie później niż dnia 31 sierpnia 2017 r.

Zgodnie z art. 165 ust. 7 tejże ustawy dyrektor izby administracji skarbowej składał odpowiednio pracownikom oraz funkcjonariuszom, w terminie do dnia 31 maja 2017 r., pisemną propozycję określającą nowe warunki zatrudnienia albo pełnienia służby, która uwzględnia posiadane kwalifikacje i przebieg dotychczasowej pracy lub służby, a także dotychczasowe miejsce zamieszkania.

Powyższe regulacje stanowią tło dla niniejszego sporu i punkt wyjścia dla dalszych rozważań. Okoliczności sprawy co do stanu faktycznego są bezsporne i wynikają z akt osobowych pracownika. Powód był członkiem korpusu służby cywilnej, zatrudnionym w pozwanej jednostce. Nigdy nie był on funkcjonariuszem celnym. Powód nie otrzymał propozycji pracy w KAS, w związku z powyższym jego stosunek pracy, stosownie do regulacji przejściowej, wygasł z dniem 31 sierpnia 2017r. Z tego tytułu, z racji posiadanego stażu pracy, pozwana wypłaciła powodowi odprawę w wysokości 3-miesięcznego wynagrodzenia.

Całość sporu dotyczy tak naprawdę interpretacji normy art. 170 ust. 4 ustawy przepisy wprowadzające KAS, która brzmi następująco:

„W przypadku, o którym mowa w ust. 1, pracownikom oraz funkcjonariuszom przysługują świadczenia należne odpowiednio w związku z likwidacją urzędu albo zniesieniem jednostki organizacyjnej w rozumieniu ustawy uchylanej w art. 159 pkt 5".

Treść żądania pozwu wskazuje, iż powód nieprawidłowo interpretuje powyższą normę, wiążąc pojęcie należnych świadczeń (konkretnie - odpraw) wyłącznie z regulacjami ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1799, dalej jako ustawa o Służbie Celnej). Tymczasem przepis ten jest bardziej rozbudowany i nie odnosi się wyłącznie do regulacji funkcjonariuszy celnych. Umknęło uwadze powoda, że ustawodawca wskazując na prawo zatrudnionych do odprawy odwołał się do nie do jednej, ale do dwóch instytucji połączonych spójnikiem „albo" - wskazującym na alternatywę rozłączną, a co za tym idzie - jest to odwołanie do dwóch istniejących niezależnych od siebie podstaw prawnych. Wyróżnić trzeba zatem:

1)  świadczenia należne w związku z likwidacją urzędu,

1)  świadczenia należne w związku ze zniesieniem jednostki organizacyjnej w rozumieniu ustawy uchylanej w art. 159 pkt 3 ustawy o przepisy wprowadzające KAS (tj. ustawy o Służbie Celnej).

Należy wskazać, że we wszystkich przepisach ustawy o Służbie Celnej (por. art. 96, art. 163, art. 188) ustawodawca posługuje się pojęciem „zniesienia jednostki organizacyjnej". W art. 163 ustawa ta przewidywała odprawę dla funkcjonariusza zwolnionego ze służby „w związku ze zniesieniem lub reorganizacją jednostki organizacyjne/'. Nie ma natomiast w żadnym miejscu tej regulacji mowy, ani choćby odwołania, do sytuacji „likwidacji urzędu" - jest to pojęcie obce na gruncie stosunków służbowych funkcjonariuszy.

Pojęcie „likwidacji urzędu" spotkać można za to na gruncie ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (t.j. Dz.U.2017r. poz.1889, dalej jako ustawa o służbie cywilnej) - por. art. 66, art. 71, art. 73, art. 98 tejże ustawy. Jest to regulacja typowo pracownicza, do której w zakresie nieuregulowanym stosuje się stosuje się przepisy Kodeksu pracy i inne przepisy prawa pracy (por, art. 9 ust.l ustawy o służbie cywilnej). W tej kategorii innych przepisów prawa pracy mieszczą się m.in. uregulowania ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (t.j. Dz.U.2016 poz. 1474, dalej jako „ustawa o zwolnienia grupowych"), zawierające m.in. normy dotyczące odpraw.

Analiza zapisów powyższych ustaw prowadzi do jasnego wniosku, iż odesłanie zawarte w art. 170 ust. 4 ustawy przepisy wprowadzające KAS odnosi się nie tylko do ustawy o służbie celnej (zawierającej regulacje szczególną dla funkcjonariuszy), ale zawiera również odesłanie do odpraw, które byłyby należne w związku z likwidacją urzędu - czyli odesłanie do regulacji typowo pracowniczych. Potwierdza to też użycie w omawianym przepisie słowa „odpowiednio", które wskazuje, że każda z grup osób wymienionych w pierwszej części normy prawnej (pracownicy oraz funkcjonariusze) nabędzie prawo do odprawy właściwej dla swojego reżimu zatrudnienia. Jest to naturalny i powszechny zabieg legislacyjny, który pozwala na skrócenie tekstu prawnego i uniknięcie zbędnych powtórzeń. W ocenie pozwanej treść art. 170 ust. 4 ustawy przepisy wprowadzające KAS, zachowując swój aktualny sens, mogłaby legislacyjnie zostać rozbita na dwie niezależne normy dotyczące poszczególnych grup zatrudnionych: „W przypadku, o którym mowa w ust. 1, pracownikom przysługują świadczenia należne w związku z likwidacją urzędu." oraz

„W przypadku, o którym mowa w ust. 1, funkcjonariuszom przysługują świadczenia należne odpowiednio w związku ze zniesieniem jednostki organizacyjnej w rozumieniu ustawy uchylanej wart. 159 pkt 3."

Aby osiągnąć skutek jaki z przepisu art. 170 ust. 4 ustawy wywodzi powód, wymagałoby to zignorowania części zapisów tej normy (konkretnie słów: „odpowiednio" oraz „z likwidacją urzędu albo"). Taki zabieg w świetle zasad wykładni prawa jest niedopuszczalny z uwagi na zakaz wykładni per non est, która prowadziłaby do całkowitego wypaczenia sensu przepisu. Dodatkowo takie podejście z nieuzasadnionych przyczyn przyznawałoby pracownikom uprawnienie zarezerwowane dla funkcjonariuszy i ich administracyjnoprawnej formy zatrudnienia.

Pracownicy powinni zatem w myśl art. 170 ust. 4 ustawy przepisy wprowadzające KAS otrzymać odprawę taką, jaką otrzymaliby w związku z likwidacją urzędu. Ustawa o służbie cywilnej wprowadza różne uprawnienia pracownika związane likwidacją urzędu, ale wprost wysokości świadczenia w tym przypadku nie określa (w ustawie określona jest w sposób szczególny tylko wysokość odprawy emerytalnej w art. 94 ust. 1). Nie występuje tu jednak luka, ponieważ w zakresie nieuregulowanym na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej stosuje się stosuje się przepisy Kodeksu pracy i inne przepisy prawa pracy. Jak już było wskazane wyżej stosowne normy zawiera ustawa o zwolnieniach grupowych. Pojęcie likwidacji urzędu mieści się w pojęciu „przyczyn niedotyczących pracowników". Nie budzi wątpliwości, że w klasycznych przypadku rozwiązania stosunku pracy za porozumieniem/wypowiedzeniem z członkiem korpusu służby cywilnej w związku z planowaną likwidacją jego urzędu nabył by on prawo do odprawy w wysokości wskazanej w art. 8 ustawy o zwolnieniach grupowych.

Na marginesie pozwana zwróciła uwagę, iż (pomijając bezzasadność samego powództwa) nie wskazano żadnych podstaw, dla których uzasadniony miałby być wniosek o przyznanie trzykrotności kosztów zastępstwa prawnego w sprawie o bezspornym stanie faktycznym, opierającej się w istocie na interpretacji jednego zapisu ustawowego.

W piśmie z dnia 18.08.2018r. przed rozprawą powód częściowo cofnął pozew w zakresie roszczenia głównego o kwotę 120,48zł i odsetek co do kwoty 287,24zł.( k.54)

Sąd ustalił co następuje:

Powód wykonywał pracę w ostatnim okresie na stanowisku w starszego komisarza skarbowego w I Urzędzie Skarbowym T.. Powód był zatrudniony w oparciu o umowę o pracę.

Dowód: świadectwo pracy w aktach osobowych

Stosunek pracy powoda wygasł z dniem 31.08.2017r., z powodu braku pisemnej propozycji określającej nowe warunki zatrudnienia na podstawie art. 170 ust. I pkt 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016r Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2016r poz.)

Okoliczność bezsporna

W związku z wygaśnięciem stosunku pracy w dniu 1 września 2017r. Izba
Administracji Skarbowej w B. dokonała na rzecz powoda wypłaty odprawy
pieniężnej w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia tj. w kwocie 14682zł brutto, 12039zł netto.

Okoliczność bezsporna

Powód zakwestionował wysokość odprawy domagając się wyrównania do wysokości 6 miesięcznych wynagrodzeń. Wezwanie do zapłaty skierowano pismem z dnia 2 czerwca 2018r.

Dowód: wezwanie do zapłaty k 23v-24,

Miesięczne wynagrodzenie powoda liczone jak ekwiwalent za urlop wynosiło w
4894 zł brutto.

Okoliczność bezsporna

Sąd zważył co następuje:

Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach sprawy, których treść nie była kwestionowana.

Sąd rozstrzygając sprawę miał na uwadze ,że powód był członkiem korpusu Służby Cywilnej, zatrudnionym w pozwanej jednostce, nie był jednak funkcjonariuszem celnym. Jak już wskazano wobec braku złożenia powodowi przez Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w B. propozycji zatrudnienia do dnia 30 maja 2017r., stosunek pracy powoda wygasł z dniem 31 sierpnia 2017r.

Spór koncentrował się wokół oceny prawnej i dotyczył interpretacji art. 170 ust. 4 ustawy z dnia 16 listopada 2016r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U z 2016r., poz. 1948). Zgodnie z treścią tego przepisu w przypadku, o którym mowa w ust. 1 (brak propozycji nowych warunków zatrudnienia lub służby), pracownikom oraz funkcjonariuszom przysługują świadczenia należne odpowiednio w związku z likwidacją urzędu albo zniesieniem jednostki organizacyjnej w rozumieniu ustawy uchylanej w art. 159 pkt 3, tj. ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej.

Strony dokonały odmiennej wykładni cyt. przepisu. Strony skupiły się na wykładni językowej przepisu , miały na uwadze także wykładnię systemową i celowościowa lecz doszły do innych wniosków.

Wykładnia językowa polega na ustalaniu znaczenia przepisów na podstawie reguł języka oraz reguł poprawnego myślenia (logiki).

Wykładnia systemowa polega na odczytaniu znaczenia przepisu w związku z usytuowaniem tego przepisu w systemie prawa i systemie źródeł prawa.

Wykładnia celowościowa polega na odczytaniu znaczenia przepisu zgodnie z celem, dla którego ustawodawca ten przepis ustanowił.

Omówienie wykładni zalazło się w uzasadnieniu wyroku z dnia 18.09.2018r. w sprawie VII P 317/18. Wskazano tam ,że ze względu na wynik rozróżniamy wykładnie literalną (wynik wykładni odpowiada w 100% znaczeniu językowemu przepisu), rozszerzającą (prowadzi do ustalenia znaczenia przepisu szerszego, niż wynika z wykładni językowej) i zwężającą (prowadzi do ustalenia znaczenia przepisu węższego, niż wynika z wykładni językowej). Wykładnia językowa ma podstawowe znaczenie we wszystkich dziedzinach prawa. Z wykładnią językową wiąże się szereg standardów interpretacyjnych, takich jak:

1.  odróżnienie przepisu prawnego od normy prawnej,

2.  rozumienie przepisu w taki sposób, aby żaden jego fragment nie stawał się

zbędny

3. domniemanie języka powszechnego.

Odejście od rezultatów wykładni językowej możliwe jest w czterech sytuacjach:

1.  gdy nie dostarcza ona rezultatów jednoznacznych (potrzeba wyboru),

2.  gdy jej rezultaty są jednoznaczne, ale stoją w sprzeczności z hierarchią wartości, takich jak np. sprawiedliwość, pewność prawa,

3.  gdy daje rezultaty absurdalne,

4.  gdy istnieje luka w prawie.

Art. 170 ust. 4 z punktu widzenia analizy językowej stanowi zdanie złożone współrzędnie, w którym poszczególne zdania składowe scalone są spójnikiem rozłącznym albo.

Faktycznie jak wskazuje pozwany wydzielone z wykładanego przepisu zdania składowe mogłyby stanowić samodzielne regulacje, a mianowicie:

1.  Pracownikom przysługuje świadczenie należne w związku z likwidacją urzędu.

2.  Funkcjonariuszom przysługuje świadczenie należne w związku ze zniesieniem jednostki organizacyjnej w rozumieniu ustawy uchylanej w art. 159 pkt 3, tj. ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej.

Należy ocenić ,że cytowany zwrot „w rozumieniu ustawy uchylanej w art. 159 pkt 3, tj. ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej” przynależy do drugiego zdania składowego. Gdyby zamiarem ustawodawcy było odniesienie tego zwrotu do całego zdania złożonego, to po słowach: „przysługują świadczenia" i po drugim zdaniu składowym kończącym się na słowie „organizacyjnej" znalazłyby się przecinki, które pozwoliłoby zinterpretować powyższy przepis tak jak uczynił to powód.

Sąd zwrócił uwagę ,że w art. 170 ust. 4 użyto wyrazu „świadczenie" w liczbie mnogiej. Można wnioskować ,że gdyby zamiarem ustawodawcy było przyznanie pracownikom i funkcjonariuszom jednego, opartego na tej samej podstawie i w taki sam sposób naliczonego świadczenia, to nielogicznym byłoby zastosowanie liczby mnogiej w odniesieniu do tego wyrazu skoro art. 163 ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r. o Służbie Celnej znajdujący zastosowanie na mocy odesłania z art. 170 ust. 4 i art. 159 pkt 3 omawianej ustawy przewiduje jedno świadczenie - odprawa. Skoro zatem ustawodawca posłużył się liczbą mnogą to oznacza, iż ustanowił dla pracowników i funkcjonariuszy nie jedno świadczenia, ale przynajmniej dwa.

W treści przepisu znajdujemy dwie sytuacje przewidujące uprawnienie do świadczenia: likwidacja urzędu i zniesienie jednostki.

Należy także sięgnąć do przepisów określających zasady zatrudnienia osób, do których adresowany jest przepis art. 170 ust.4 ustawy wprowadzającej KAS.

Przepis ten dotyczy:

a) osób będących pracownikami służby cywilnej, do których mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej,

b)pracowników spoza służby cywilnej, do których mają zastosowanie przepisy ustawy o pracownikach urzędów państwowych, oraz

c) funkcjonariuszy służby celno-skarbowej (do 1 marca 2017 r. funkcjonariusze służby celnej).

Regulacje prawne dotyczące funkcjonariuszy zawierała ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej, obecnie zaś obowiązuje w tej kwestii ustawa o KAS.

W obu tych aktach prawnych występuje pojęcie „zniesienie jednostki organizacyjnej". Według art. 163 ust.4 ustawy o Służbie Celnej funkcjonariuszowi zwolnionemu ze służby w związku ze zniesieniem lub reorganizacją jednostki organizacyjnej, przysługuje odprawa na zasadach i w wysokości określonych w ust. 1-3 (t.j. jednorazowa odprawa w wysokości trzymiesięcznego uposażenia, zwiększana o 20% miesięcznego uposażenia za każdy rok pełnienia służby ponad 5 lat nieprzerwanej służby, nie więcej niż do wysokości sześciomiesięcznego uposażenia). Podobny zapis znajduje się w ustawie o KAS.

Pojęcie „likwidacja urzędu" występuje w: ustawie o służbie cywilnej. W myśl art.71 ust.1 i art.73 ustawy o cyt. służbie cywilnej jest mowa o dopuszczalności rozwiązania stosunku pracy z urzędnikiem służby cywilnej z uwagi na likwidację urzędu oraz o przysługiwaniu urzędnikowi świadczenia pieniężnego z tego tytułu.

W kwestiach dotyczących świadczeń należnych pracownikom służby cywilnej ustawa powyższa nie zawiera odrębnych regulacji, co zdaniem sądu oznacza, że na podstawie art.9 tej ustawy - w sprawach dotyczących stosunku pracy w służbie cywilnej, nieuregulowanych w ustawie, stosuje się przepisy Kodeksu pracy i inne przepisy prawa pracy. Powyższe było rozważane także w orzecznictwie ( por . wyrok i uzasadnienie SN z dnia 21.06.2017r. II PK 43/17)

Sąd zwrócił uwagę ,że wobec pracowników nie została przywołana wprost ustawa z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (j,t. Dz.U. 2016, poz. 1474).

W odniesieniu do funkcjonariuszy brak odesłania do art. 159 pkt 3 i dalej do Ustawy o Służbie Celnej spowodowałby lukę uniemożliwiającą ustalenie odprawy na podstawie ustawy o Służbie Celnej , ponieważ Ustawa o Służbie Celnej przestała obowiązywać. Zatem z odesłania do tej ustawy na mocy art. 170 ust. 4 i art. 159 pkt 3 wiadoma jest podstawa prawna do naliczenia funkcjonariuszom odprawy. Dodatkowo sąd zwrócił uwagę na treść art. 170 ust.3 cyt. ustawy o czym w dalszej części uzasadnienia. Natomiast w odniesieniu do pracowników należy ocenić ,że ustawa z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (j.t. Dz.U. 2016, poz. 1474) obowiązuje i ma zastosowanie do pracowników służby cywilnej na podstawie art. 9 ustawy z dnia 21 listopada 2008r. o Służbie Cywilnej. W tej ostatniej ustawie występuje pojęcie „likwidacja urzędu"

Na gruncie powyższych uregulowań (ustawy z dnia 21 listopada 2008r. o Służbie Cywilnej i ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r. o Służbie Celnej) ustawodawca przyznał funkcjonariuszom Służby Celnej wyższe odprawy w sytuacji zniesienia jednostki organizacyjnej niż pracownikom korpusu służby cywilnej w sytuacji likwidacji urzędu. Zdaniem sądu powyższe znajdowało uzasadnienie w specyfice zatrudnienia funkcjonariuszy , urzędników i pracowników.

W myśl art. 78ust.1 uchylonej ustawy o Służbie Celnej- stosunek służbowy funkcjonariusza powstaje w drodze mianowania.

Na podstawie mianowania jest zatrudniony także urzędnik służby cywilnej co wynika z art. 3 ust.2 ustawy z dnia 21.11.2008r. służbie cywilnej

Takie nawiązanie stosunku pracy cechuje się większą trwałością i uprawnieniami niż umowa o pracę zatem nie dziwi odmienne uregulowanie prawa do odprawy pracowników i funkcjonariuszy a także odrębne uregulowanie dotyczące urzędników , które zostało określone w art. 170 ust.5 ustawy z dnia 16 listopada 2016r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej. Wskazano tam ,że do urzędników nie stosuje się ust.1 i 4 art. 170 tylko przepisy rozdziału 5 ustawy o służbie cywilnej.

Zaprezentowana wykładnia art. 170 ust. 4 ustawy z dnia 16 listopada 2016r. w zw. z art. 9 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o Służbie Cywilnej prowadzi do wniosku, iż pracownicy o których mowa w ust. 1, w tym powód, są objęci przepisami ustawy z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (j.t. Dz.U. 2016, poz. 1474, zwanej ustawą o zwolnieniach grupowych). W art. 8 tej ustawy przewidziano odprawy pieniężne należne w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia w wysokości jedno- dwu- lub trzymiesięcznego wynagrodzenia, w zależności od stażu pracy pracownika. Zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy przepisy dotyczące odpraw stosuje się odpowiednio w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron.

Zdaniem Sądu likwidacja urzędu mieści się w pojęciu „przyczyn niedotyczących pracowników". Sąd miał na uwadze ,że w ustawie o zwolnieniach grupowych nie pojęcia wygaśnięcie stosunku pracy , lecz w ocenie sądu wygaśnięcie stosunku pracy powoda nastąpiło niewątpliwie z przyczyn dotyczących pracodawcy , który nie zaproponował powodowi innych warunków zatrudnienia. Dodatkowo art. 170 ust. 4 ustawy z dnia 16 listopada 2016r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U z 2016r., poz. 1948). stanowi ,że pracownikom przysługują świadczenia należne odpowiednio w związku z likwidacją urzędu.

Nie budzi wątpliwości sądu ,że świadczeniem należnym w związku z likwidacją urzędu , który ma związek z zakończeniem zatrudnienia ,spowodowanym przez pracodawcę to odprawa. Przyjęcie innej interpretacji prowadziłoby do wniosku ,że pracownikom nie służy odprawa skoro nie było to typowe rozwiązanie lecz wygaśnięcie stosunku pracy.

Sąd zwrócił uwagę na ust.3 art. 170 ustawy z dnia 16 listopada 2016r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej, gdzie wskazano w przypadku , o którym mowa w ust.1 , wygaśnięcie stosunku służbowego funkcjonariusza traktuje się jako zwolnienie ze służby.

Tylko funkcjonariuszowi zwolnionemu ze służby służyła odprawa określona w art. 163 uchylonej ustawy o służbie celnej.

Zatem powyższe odnosi się wyłącznie dla odpraw funkcjonariuszy a nie pracowników.

Sąd miał na uwadze ,że przepis art. 170 nie stanowi jak należy traktować wygaśniecie stosunku służbowego pracownika.

Niewątpliwie jednak wprowadzone uregulowania związane z brakiem propozycji zatrudnienia skutkują faktycznie zwolnieniem pracownika co przemawia w ocenie sądu za stosowaniem ustawy o zwolnieniach grupowych.

W świetle treści art. 10 ustawy o zwolnieniach grupowych w przypadku zwolnień jednostkowych pracodawca nie jest zobowiązany do prowadzenia szczególnej procedury. Dodatkowo trzeba wyjaśnić ,że zachowanie procedury zwolnień grupowych ma znaczenie dla oceny formalnej prawidłowości rozwiązania umowy o pracę a nie prawa do odprawy.

Powód przepracował w skarbowości ponad 8 lat, miał zatem prawo do odprawy stanowiącej równowartość trzymiesięcznego wynagrodzenia i takie świadczenie otrzymał, co było bezsporne w sprawie. W tym stanie rzeczy Sąd oddalił powództwo na podstawie art. 170 ust. 4 ustawy z dnia 16 listopada 2016r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U z2016r., poz. 1948) w zw. z art. 10 i art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (j-t. Dz.U. 2016, poz. 1474).

Sąd umorzył postępowanie w części na mocy art. 355 kpc.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c. W ocenie Sądu sprawa miała złożony charakter, na co wskazuje brzmienie przepisów i ich różnoraka ocena w orzecznictwie. Powód mógł oceniać ,że jego stanowisko w sprawie było słuszne. Okoliczności przemawiają za odstąpieniem od obciążenia powoda kosztami procesu.

Na koszty sądowe składa się opłata od pozwu. W zakresie opłaty od pozwu Sąd pracy w orzeczeniu kończącym postępowanie w instancji rozstrzyga stosując odpowiednio przepisy art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 r., nr 90, poz. 594 ze zm.) Zgodnie z przepisem art. 113 ust. 1 wskazanej ustawy kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Nie było podstaw do obciążenia pozwanego. Pracownik od powinności zapłaty kosztów sądowych w przypadku wniesienia przez niego powództwa w sprawie z zakresu prawa pracy, której wartość przedmiotu sporu nie przewyższa kwoty 50 000 zł (art. 96 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 35 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych) jest zwolniony.

Mając powyższe na uwadze opłatę od pozwu poniósł Skarb Państwa.