Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI ACa 1565/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 września 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący - Sędzia - SA Ryszard Sarnowicz

Sędziowie: - SA Ksenia Sobolewska - Filcek

- SO del. Anna Szanciło (spr.)

Protokolant: - Olga Kamińska

po rozpoznaniu w dniu 24 września 2018 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy

z powództwa (...) w W.

przeciwko D. M.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 6 lutego 2017 r.

sygn. akt III C 574/16

I.  prostuje oczywistą omyłkę pisarską zawartą w zaskarżonym wyroku w ten sposób, że zamiast sygnatury akt sprawy „III C 1294/15” wpisuje sygnaturę akt „III C 574/16”;

II.  oddala apelację.

Sygn. akt VI ACa 1565/17

UZASADNIENIE

Powód (...) w W. (dalej: Fundusz) wniósł pozew przeciwko pozwanemu D. M. o zapłatę kwoty 104.039,41 zł wraz z odsetkami i kosztami procesu, wnosząc o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym z weksla. Wskazał, że nabył w drodze cesji od banku wierzytelność zabezpieczoną wekslem, który to weksel został indosowany i wypełniony. Pozwany zaś – pomimo wezwania do zapłaty – nie spełnił świadczenia.

W odpowiedzi na pozew pozwany D. M. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenia kosztów procesu. Zgłosił zarzut przedawnienia oraz zarzuty ze stosunku podstawowego. Wskazał, że weksel jest nieważny, a nadto został wypełniony niezgodnie z porozumieniem wekslowym.

Wyrokiem z dnia 6 lutego 2017 r. Sąd Okręgowy w Warszawie (...) Wydział (...), w sprawie o sygn. akt III C 574/16, oddalił powództwo i obciążył powodowy Fundusz kosztami procesu, pozostawiając szczegółowe ich wyliczenie referendarzowi sądowemu.

Sąd I instancji ustalił, że w dniu 28 maja 2010 r. D. M. zawarł w Bankiem (...) S.A. w W. (dalej: Bank) umowę kredytu obrotowego nieodnawialnego, w związku z czym otrzymał od Banku kwotę 200.000 zł. Przy zawarciu umowy pozwany wystawił weksel in blanco i wyraził zgodę na wypełnienie go w każdym czasie, na sumę odpowiadającą wysokości zadłużenia w stosunku do banku. Wyraził zgodę także na poddanie się egzekucji na podstawie Bankowego Tytułu Egzekucyjnego (dalej: BTE) oraz zgodę na przelew wierzytelności przysługujących Bankowi z umowy kredytu na rzecz towarzystwa funduszy (...) tworzących fundusz (...) albo funduszu (...).

Sąd Okręgowy przyjął, że pozwany nie wykonał zobowiązań wynikających z umowy kredytu w ustalonym przez strony terminie, w związku z czym, pismem z dnia 28 listopada 2011 r., Bank wypowiedział pozwanemu umowę kredytu, a następnie wystawił BTE. W dniu 22 lutego 2012 r. pozwany uznał swój dług i złożył wniosek o zawarcie ugody. W dniu 30 marca 2012 r. poddał się egzekucji, co do kwoty wynikającej z umowy kredytu i upoważnił Bank do wystawienia BTE oraz przelania wierzytelności na rzecz funduszu (...). Po tym zdarzeniu pozwany zawarł z Bankiem w dniu 20 czerwca 2012 r. ugodę, uznając ponownie swój dług. Nie wykonał jednak zobowiązań z ugody i dlatego Bank wypowiedział warunki ugody i postawił całą należność w stan natychmiastowej wykonalności. W dniu 5 grudnia 2012 r. Bank wystawił ponownie BTE, a następnie złożył wniosek do Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze o nadanie mu klauzuli wykonalności. W dniu 7 stycznia 2013 r. wydane zostało postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności BTE, które uprawomocniło się z dniem 7 czerwca 2013 r. W dniu 26 czerwca 2014 r. Fundusz nabył od Banku wierzytelność wynikającą z przedmiotowej umowy kredytu, objętą BTE. W dniu 12 sierpnia 2014 r. indosowano na powoda weksel in blanco. W dniu 5 stycznia 2016 r. powód wypełnił weksel na kwotę 104.039,41 zł, oznaczając jego datę płatności na dzień 5 stycznia 2016 r. Na kwotę sumy wekslowej składały się: kwota główna pozostała do zapłaty po zaspokojeniu zobowiązania w części przez poręczyciela, odsetki karne i ustawowe oraz koszty. Pismem z dnia 31 marca 2016 r. powód zawiadomił pozwanego o nabyciu wierzytelności i wezwał do wykupu weksla wypełnionego na powyższą kwotę. Pomimo tego wezwania pozwany nie zaspokoił roszczenia.

Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego Sąd I instancji uznał, że powództwo podlega oddaleniu ze względu na skutecznie podniesiony przez pozwanego zarzut wypełnienia weksla niezgodnie z porozumieniem wekslowym, tj. na kwotę zabezpieczonego wekslem roszczenia, które w chwili wypełnienia weksla było już przedawnione. Wskazał, że termin przedawnienia roszczenia wynosi 3 lata, zgodnie z art. 118 k.c. Kredyt został udzielony na czas oznaczony – od dnia 28 maja 2010 r. do dnia 28 maja 2013 r. Sąd Okręgowy przyjął, że najwcześniej umowa kredytu mogła zostać wypowiedziana dzień po zawarciu umowy kredytu, tj. 29 maja 2010 r., a uwzględniając termin przedawnienia, uznał, że wierzytelności uległy przedawnieniu nie wcześniej niż z dniem 29 maja 2013 r. Uwzględnił, że w dniu 22 lutego 2012 r. doszło do przerwania biegu przedawnienia w wyniku uznania długu przez pozwanego. Następnie w dniu 20 czerwca 2012 r. została zawarta ugoda z Bankiem i pozwany ponownie uznał swój dług. Roszczenie zatem, w przypadku braku podjęcia przez Bank działań mających na celu przerwanie biegu przedawnienia, uległoby przedawnieniu z dniem 20 czerwca 2015 r.

Sąd Okręgowy rozważał, czy roszczenie przedawniło się istotnie z dniem 20 czerwca 2015 r., czy też z dniem 8 czerwca 2016 r., tj. pierwszym dniem po uprawomocnieniu się postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności BTE z dnia 5 grudnia 2012 r. Uznał, że na nabywcę wierzytelności przeszło prawo uzupełnienia weksla zgodnie z deklaracją wekslową. Wypełnienie zaś weksla po terminie wymagalności roszczenia głównego jest niezgodnie z deklaracją wekslową, a tym samym nieskuteczne. Podkreślił, że samo wystawienie BTE nie przerwało biegu przedawnienia. Wskazał na dawniejsze stanowisko Sądu Najwyższego wskazujące na to, że wniosek o nadanie klauzuli wykonalności nie przerywa biegu przedawnienia, a taki skutek powoduje dopiero wniosek wierzyciela o wszczęcie egzekucji oraz orzecznictwo dotyczące przerwania biegu okresu przedawnienia przez wniosek o nadanie klauzuli wykonalności na BTE. Ostatecznie Sąd I instancji uznał, że złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności nie jest czynnością zmierzającą bezpośrednio do ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia i nie powoduje przerwania biegu przedawnienia. Zauważył, że przejście praw i obowiązków wynikających z tytułu egzekucyjnego wymaga ponownie nadania klauzuli wykonalności (art. 788 i n. k.p.c.), a zatem uznanie, że wniosek o nadanie klauzuli wykonalności przerywa bieg przedawnienia oznaczałoby, iż każda zmiana wierzyciela mogłaby się wiązać z przerwaniem biegu przedawnienia, co pozostawałoby w sprzeczności z celem i założeniem instytucji przerwania biegu przedawnienia. Przyjął zatem, że bieg przedawnienia roszczenie z tytułu umowy kredytu nie został przerwany przez złożenie przez Bank wniosku o nadanie klauzuli wykonalności na BTE. Roszczenie zatem przedawniło się z dnie, 20 czerwca 2015 r., czyli zanim powód uzupełnił weksel (co miało miejsce w dniu 5 stycznia 2016 r.). Ocenił, że weksel został wypełniony niezgodnie z deklaracją wekslową i dlatego powództwo podlegało oddaleniu. Ocenił, że roszczenie ze stosunku podstawowego uległo także przedawnieniu z dniem 20 czerwca 2015 r., tj. zanim powód złożył pozew z dnia 14 kwietnia 2016 r.

Sąd Okręgowy wskazał również, że gdyby uznać, iż złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności przerywa bieg przedawnienia, to i tak taka przerwa nie była skuteczna, gdyż powód nie jest bankiem i nie może odnosić korzyści z wystawienia BTE, ani ze skutków prawnych z nim związanych. Zakładając, że bieg terminu przedawnienia został przerwany przez wniosek o nadanie klauzuli wykonalności i rozpoczął ponownie bieg w dniu 8 czerwca 2013 r., czyli pierwszego dnia po uprawomocnieniu się postanowienia o nadaniu klauzuli BTE, to trzyletni termin przedawnienia dla roszczeń z umowy kredytu upłynąłby z dniem 8 czerwca 2016 r., podczas gdy weksel został wypełniony w dniu 5 stycznia 2016 r. Sąd I instancji uznał jednak, że z uwagi na to, iż była to wierzytelność Banku, przerwanie biegu przedawnienia odnosi skutek tylko w stosunku do tego Banku. Wskazał, że wyjątkowy, szczególny i nieznajdujący uzasadnienia przywilej wydawania BTE z art. 96 ust. 1 i 97 ust. 1 Prawa bankowego, został uznany za niekonstytucyjny przez Trybunał Konstytucyjny, zgodnie z zasadą równego traktowania (wyrok TK z dnia 14 kwietnia 2015 r., P 45/12). Zaznaczył, że przepisy przejściowe pozwalają na zachowanie mocy wydanych już BTE, lecz to rozwiązanie ma charakter wyjątkowy i przejściowy. Wskazał także, że skoro nadanie klauzuli wykonalności BTE było możliwe tylko na rzecz banków i nie było dopuszczalne na rzecz innych niż banki cesjonariuszy, to trzeba konsekwentnie uznawać, iż samo nadanie klauzuli na rzecz banku nie może wywierać żadnego skutku w odniesieniu do podmiotu, który bankiem nie jest.

Sąd Okręgowy powołał się również na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2016 r. (III CZP 29/16), dotyczącą co prawda skutków wszczęcia egzekucji na podstawie tytułu wykonawczego w postaci BTE, zaznaczając, że nie jest uprawniony wniosek, iż stanowisko zaprezentowane w tym orzeczeniu dotyczy tylko etapu klauzulowego. Brak jest bowiem argumentów, które w sposób odmienny kazałyby traktować skutki dla nabywcy wierzytelności niebędącego bankiem wszczęcia egzekucji przez bank na podstawie BTE i skutki wniosku banku o klauzulę na BTE z punktu widzenia niekonstytucyjnego przywileju, jakim było dla banków wystawienie BTE i dokonywanie czynności prawnych czy procesowych opartych na BTE. Podkreślił, że skoro żaden innych podmiot niż bank nie mógł wystawić BTE, to i skutek przerwania przedawnienia może odnosić się również do banków. W konsekwencji, powodowi, jako podmiotowi niebędącemu bankiem, a tym samym niebędącym uprawnionym do korzystania z BTE, nie przysługuje prawo powoływania się skutecznie na przerwanie biegu przedawnienia przez Bank (cedenta) w odniesieniu do roszczenia ze stosunku podstawowego wynikającego z umowy kredytu (nawet gdyby taki sam skutek wystąpił wobec Banku).

Reasumując, Sąd I instancji wskazał, że roszczenie z tytułu umowy kredytu (stosunku podstawowego) przedawniło się z dniem 20 czerwca 2015 r., gdyż skutku wobec powoda nie odnosi złożenie wniosku o klauzulę wykonalności na BTE. Wypełnienie zaś weksla na kwotę roszczenia już przedawnionego było niezgodnie z deklaracją wekslową i dlatego roszczenie podlegało oddaleniu. Powództwo nie mogło zostać uwzględnione również w oparciu o stosunek podstawowy, gdyż roszczenie z umowy kredytu uległo również przedawnieniu.

O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c.

Apelację od wyroku Sądu I instancji w całości wniósł powodowy Fundusz, wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenia od pozwanego kwoty 104.039,41 zł wraz z odsetkami oraz kosztami procesu za obie instancje, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Wskazał na naruszenie przepisów:

I. prawa materialnego:

1) art. 123 § 1 w zw. z art. 509 § 2 k.p.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, skutkujące uznaniem podjętej przez pierwotnego wierzyciela czynności w postaci złożenia wniosku o nadaniu klauzuli wykonalności BTE za okoliczność, która nie powoduje przerwania biegu przedawnienia wobec cesjonariusza, który nabył przedmiotową wierzytelność i wstąpił we wszystkie prawa i obowiązki Banku,

2) art. 117 i n. k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i błędne wywiedzenie przez Sąd I instancji, że dochodzone w niniejszej sprawie roszczenie uległo przedawnieniu, pomimo obiektywnie istniejącego faktu wskazującego na to, że bieg przedawnienia został skutecznie przerwany czynnościami, takimi jak wniosek pierwotnego wierzyciela o nadanie klauzuli wykonalności na BTE, a także poprzez wytoczenie powództwa przez obecnego powoda,

3) art. 10 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. – Prawo wekslowe (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 160 ze zm., dalej: pr. weksl.) poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i w konsekwencji uznanie, że powód opatrzył weksle datą płatności wykraczającą poza przedawnienie wynikające ze stosunku podstawowego, podczas gdy data płatności weksla nie przekracza 3 lat licząc od ostatniej czynności przerywającej bieg przedawnienia, a więc od daty wydania postanowienia w przedmiocie klauzuli wykonalności na BTE, co oznacza, że powód nie oznaczył weksla datą płatności wykraczającą poza przedawnienie wynikające ze stosunku podstawowego,

4) art. 70 pr. weksl. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i w konsekwencji uznanie, że roszczenie powoda uległo przedawnieniu, podczas gdy nie upłynął okres trzech lat pomiędzy datą płatności weksla a skierowaniem sprawy do Sądu;

II. prawa procesowego, które miało istotny wpływ na wynik sprawy:

1) art. 233 § 2 i art. 227 k.p.c. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów, polegające na:

a) braku wszechstronnego rozważania materiału dowodowego oraz dokonaniu jego dowolnej oceny sprzecznej z zasadami logiki i obiektywizmu oceny, prowadzącej do błędnego stwierdzenia, że dochodzone w sprawie roszczenie jest przedawnione, powód nie udowodnił faktu wymagalności i wysokości roszczenia, a także dokonanie tej oceny z pominięciem istotnej części materiału dowodowego, a w szczególności z pominięciem BTE zaopatrzonego w klauzulę wymagalności oraz dokumentów załączonych do pisma z dnia 23 grudnia 2016 r.,

b) sformułowanie na podstawie zgłoszonego w sprawie materiału dowodowego błędnego wniosku prowadzącego do uznania, że roszczenie wynikające z umowy kredytu obrotowego nie zostało postawione w stan wymagalności, pomimo złożenia przez Bank skutecznego oświadczenia w przedmiocie wypowiedzenia kredytu,

c) dokonaniu istotnych w sprawie ustaleń sprzecznych z treścią materiału dowodowego zebranego w sprawie i w konsekwencji przyjęcie przez Sąd, że zgromadzony w aktach sprawy materiał dowodowy nie pozwala na uznanie, iż powodowi przysługuje wierzytelność względem strony pozwanej, podczas gdy powód załączył do akt sprawy dokumenty dotyczące nabycia wierzytelności, jej wysokości i wymagalności a także bezzasadności zarzutu przedawnienia,

2. art. 278 w zw. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku powoda o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego księgowego na okoliczność istnienia, wysokości i wymagalności roszczenia, co miało istotny wpływ na rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy,

3. art. 248 w zw. za art. 233 § 1 k.p.c. poprzez oddalenie wniosków o zwrócenie się do pierwotnego wierzyciela o przedstawienie rozliczenia zadłużenia pozwanego wynikającego z zawartej umowy kredytu, w szczególności do naliczania odsetek karnych, umownych i kosztów dodatkowych oraz dokonywanych spłat, co miało istotny wpływ na rozstrzygniecie sprawy,

4. art. 316 § 1 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i wydanie wyroku przy jednoczesnym zaniechaniu wzięcia pod uwagę stanu rzeczy istniejącego w chwili zamknięcia rozprawy, w szczególności przy pominięciu kwestii wymagalności całego dochodzonego w pozwie roszczenia, która wynika bezpośrednio ze wskazanych dowodów.

Nadto zarzucił nierozpoznanie istoty sprawy poprzez zaniechanie zbadania roszczenia będącego postawa powództwa.

Sąd Apelacyjny zważył, do następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Apelacyjny podziela ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji i przyjmuje je za swoje. Ustalenia w tym zakresie nie naruszały zasady oceny materiału dowodowego wynikającej z art. 233 § 1 k.p.c. Sprawia to, że nie zachodzi potrzeba powtarzania szczegółowych ustaleń faktycznych (zob. np. postanowienie SN z dnia 22 kwietnia 1997 r., II UKN 61/97, OSNAP 1998, nr 3, poz. 104; wyrok SN z dnia 8 października 1998 r., II CKN 923/97, OSNC 1999, nr 3, poz. 60).

Podstawową, i w zasadzie jedyną, kwestią, jaką należało rozstrzygnąć w niniejszej sprawie, było przedawnienie dochodzonego roszczenia, gdyż stosowny zarzut został zgłoszony przez pozwanego. Wbrew zarzutom zawartym w apelacji, Sąd I instancji zasadnie przyjął, że roszczenie z tytułu umowy kredytu przedawniło się przed wniesieniem pozwu (aczkolwiek z dniem 21 czerwca 2015 r., a nie – jak wskazał Sąd Okręgowy – z dniem 20 czerwca 2015 r.), gdyż skutku przerwania biegu przedawnienia nie odnosi złożenie wniosku o nadanie klauzulę wykonalności na BTE. Wypełnienie zaś weksla na kwotę roszczenia już przedawnionego było niezgodnie z deklaracją wekslową.

Zwrócić należy uwagę na instytucję przedawnienia, która ma na celu przede wszystkim stabilizację stosunków prawych. Uzasadnieniem prawnym przedawnienia jest bezpieczeństwo prawne dłużnika (zob. art. 2 Konstytucji RP) rozumiane jako pewność co do własnej sytuacji prawnej. Wskazać przy tym należy, że nie do zaakceptowania jest istnienie długotrwałego stanu pozostawania w niepewności co do zachowania uprawnionego. Przedawnienie w istocie zapewnia ochronę dłużnikowi, którego położenie prawne mogłoby się pogarszać wraz z upływem czasu, ponieważ trudniej byłoby mu przedstawić dowody, z których wynika, że albo nigdy nie był zobowiązany, albo jego obowiązek wygasł już wcześniej wskutek jego wykonania. Nadto stanowi argument mobilizujący wierzyciela do poszukiwania ochrony prawnej.

Wskazać należy, że zgodnie z jednolitym stanowiskiem Sądu Najwyższego, zarówno złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, jak i wszczęcie postępowania egzekucyjnego na podstawie takiego tytułu wykonawczego przerywa – na podstawie art. 123 § 1 pkt 1 k.c. – bieg przedawnienia jako czynność przedsięwzięta bezpośrednio w celu egzekwowania roszczeń (zob. uchwałę SN z dnia 16 stycznia 2004 r., III CZP 101/03, OSNC 2005, nr 4, poz. 58; wyroki SN: z dnia 17 grudnia 2004 r., II CK 276/04, niepubl., z dnia 22 stycznia 2008 r., V CSK 386/07, niepubl., z dnia 21 maja 2010 r., II CSK 614/09, niepubl., z dnia 4 października 2012 r., I CSK 90/12, niepubl., z dnia 23 listopada 2011 r., IV CSK 156/11, OSNC-ZD 2013, nr A, poz. 7 i z dnia 12 stycznia 2012 r., II CSK 203/11, OSP 2014, nr 6, poz. 60). Chodzi tu jednak o sytuację, w której wierzycielem pozostaje podmiot wskazany w bankowym tytule egzekucyjnym, a więc bank, który wystawił ten dokument.

Co do zasady, w razie cesji wierzytelności na nabywcę przechodzi ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi oraz wszystkie właściwości, przywileje i braki. Przyjmuje się identyczność wierzytelności cesjonariusza z wierzytelnością cedenta (art. 509 k.c.). Oznacza to, że nabywca (cesjonariusz) wstępuje – zasadniczo – w sytuację prawną cedenta, w tym również w zakresie przedawnienia, zbycie bowiem wierzytelności nie ma znaczenia dla jego biegu.

Powództwo w niniejszej sprawie dotyczy zobowiązania wynikającego w umowy kredytu, który został wypowiedziany w 2011 r. Po tym pozwany uznał dług wobec kredytodawcy, a nawet zawarł z Bankiem ugodę, zaś Bank wystawił dwukrotnie BTE. Niewątpliwie też w dniu 5 grudnia 2012 r. Bank wniósł o nadanie klauzuli wykonalności wystawionemu po raz drugi przeciwko pozwanemu BTE. Uznać należało zatem, że Bank podjął czynność, która była bezpośrednio nakierowana na dochodzenie roszczenia wobec pozwanego.

Powyższe nie miało jednak wpływu na merytoryczne rozstrzygnięcie niniejszej sprawy. Trzeba bowiem zauważyć, że dotyczyło to przerwania biegu przedawnienia roszczenia, gdyby z powództwem wystąpił Bank, a więc gdyby nie doszło do zbycia wierzytelności na rzecz Funduszu. Termin przedawnienia roszczenia Banku rozpocząłby bowiem ponownie bieg po uprawomocnieniu się postanowienia w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności. Ta zasada nie ma jednak zastosowania w niniejszej sprawie, jako że z powództwem wystąpił cesjonariusz. Należy w tym miejscu bowiem podnieść, że w 2016 r. zarysowała się linia orzecznictwa Sądu Najwyższego, który w uchwale z dnia 29 czerwca 2016 r. (III CZP 29/16, OSNAPiUS 2017, nr 5, poz. 55) stwierdził, iż nabywca wierzytelności niebędący bankiem nie może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia spowodowaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności (art. 123 § 1 pkt 2 k.c.). Powyższy pogląd został powtórzony w kilku innych orzeczeniach Sądu Najwyższego w 2016 r. (m.in. w postanowieniu z dnia 26 października 2016 r., III CZP 60/16, Lex nr 2152395), ponadto jest aktualnie traktowany jako utrwalony w doktrynie.

Także w uchwale z dnia 29 czerwca 2016 r. (III CZP 17/17, OSNC 2018, nr 3, poz. 25) Sąd Najwyższy zajmował się zagadnieniem, czy cesjonariusz, który nie jest bankiem, może skorzystać ze skutków prawnych uprzywilejowanego trybu dochodzenia i egzekwowania roszczenia przez banki na podstawie art. 96-98 pr. bank., które obowiązywały do dnia 27 listopada 2015 r., skoro nabywa wierzytelność wraz ze wszystkimi związanymi z nią prawami (art. 509 § 2 k.c.). Sąd Najwyższy przyjął, że w przypadku wierzytelności objętej bankowym tytułem wykonawczym sytuacja prawna cesjonariusza kształtuje się odmiennie od sytuacji prawnej nabywcy wierzytelności objętej innym tytułem wykonawczym. Na tę wyjątkowość wskazuje to, że uprawnienie do wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego przysługiwało jedynie bankom i tylko na ich rzecz mogła być nadana klauzula wykonalności; nadanie klauzuli na rzecz cesjonariusza niebędącego bankiem nie było dopuszczalne. Nadto, wskazując na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2014 r. (II CSK 196/14, OSNC 2015, nr 12, poz. 145), przypomniał, że przerwanie biegu przedawnienia na podstawie art. 123 § 1 pkt 1 k.c. następuje co do zasady tylko pomiędzy stronami postępowania, jeżeli z istoty łączącego je stosunku prawnego wynika, że są materialnie zobowiązane lub uprawnione. Skutek przerwania biegu przedawnienia zachodzi zatem tylko w podmiotowych i przedmiotowych granicach czynności podjętej przez wierzyciela.

Sąd Najwyższy przyjął zatem, że nabywca wierzytelności niebędący bankiem nabywa wierzytelność w swej treści i przedmiocie tożsamą z wierzytelnością zbywającego banku, ale nie wchodzi w sytuację prawną zbywcy wywołaną przerwą biegu przedawnienia i rozpoczęciem biegu na nowo. Podkreślił wyjątkowość przywileju wystawiania bankowego tytułu egzekucyjnego. Skoro nie może on być podstawą egzekucji na rzecz innych osób niż w nim wskazane, z wyjątkiem następstwa prawnego po stronie wierzyciela innego banku, to również materialnoprawne skutki czynności wierzyciela (banku), prowadzące do przerwy biegu przedawnienia, dotyczą wyłącznie tego wierzyciela i nie dotyczą nabywcy niebędącego bankiem.

Sąd Apelacyjny podziela powyższe stanowisko. Przenosząc powyższe argumenty na realia niniejszej sprawy przyjąć należało, że nie doszło do przerwania biegu przedawnienia roszczenia z tej przyczyny, iż przerwanie biegu przedawnienia poprzez czynność dokonaną na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego nie odnosi skutku wobec nabywcy wierzytelności niebędącego bankiem.

Nadto wskazać należy, że nie znajdują aprobaty argumenty skarżącego dotyczące tego, iż ewentualna zmiana linii orzeczniczej w toku sprawy nie może zmieniać sytuacji prawnej wierzyciela, pozbawiając go dotychczasowych uprawień i zmieniając charakter nabytej wierzytelności, gdyż godziłoby to w pewność obrotu. Nie sposób w szczególności dostrzec analogii między zmianą przepisów prawa a zmianą kierunku orzecznictwa, na co powoływał się skarżący w apelacji. Wskazać bowiem należy, że orzeczenia Sądu Najwyższego, jak i sądów powszechnych nie stanowią powszechnie obowiązującego prawa. Stanowią jedynie wyraz kierunku interpretacji przepisów prawa, która może podlegać ewolucji.

Reasumując, w odniesieniu do wierzytelności powoda objętej pozwem, nabytej w drodze przelewu wierzytelności, nie miały zastosowania zasady dotyczące przerwania biegu przedawnienia jak dla Banku w zakresie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności BTE. W takiej sytuacji, w wypadku powoda ostatnim zdarzeniem, które było związane z przerwaniem biegu przedawnienia, było uznanie długu przez pozwanego w dniu 20 czerwca 2012 r., gdy zawarł on z Bankiem ugodę. Od tego momentu należy liczyć bieg trzyletniego terminu przedawnienia roszczenia, jako związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą (art. 118 k.c.), co oznacza, że do przedawnienia roszczenia doszło z dniem 21 czerwca 2015 r. Ponieważ pozew w niniejszej sprawie został wniesiony w kwietniu 2016 r., roszczenie były przedawnione, jak słusznie uznał Sąd I instancji.

W konsekwencji, nie znajdowały uzasadnienia zarzuty apelacji dotyczące naruszenia przepisów prawa materialnego, co dotyczy w szczególności art. 123 § 1 w zw. z art. 509 § 2 k.p.c., jak i procesowego, gdyż zbędne było powołanie dowodu z opinii biegłego czy żądanie dokumentów od podmiotu trzeciego. Zaskarżony wyrok odpowiadał prawu, mimo częściowo błędnego uzasadnienia.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 385 k.c., orzeczono jak w punkcie II sentencji.

Jednocześnie, na podstawie art. 350 k.p.c., należało sprostować oczywistą omyłkę pisarką w oznaczeniu sygnatury akt sprawy Sądu Okręgowego.