Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 14 listopada 2018r.

Sąd Okręgowy w Częstochowie VI Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym :

Przewodniczący-Sędzia SO Janina Ignasiak

Sędziowie SSO Hanna Morejska (spr.)

del. SSR Aleksandra Korusiewicz

Protokolant st. sekr. sądowy Ilona Idzikowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 listopada 2018r.

sprawy z wniosku W. S.

z udziałem B. B., J. B., K. W. (1), Gminy M. C., J. S.

o rozgraniczenie

na skutek apelacji uczestnika K. W. (1)

od postanowienia Sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 21 listopada 2017r.

sygn. akt II Ns 2243/16

postanawia: oddalić apelację.

VICa 511/18

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Częstochowie postanowił rozgraniczyć działkę oznaczoną numerem geodezyjnym (...) położoną w C. przy ulicy (...) stanowiącą własność W. S., dla której w Wydziale Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w C. prowadzona jest księga wieczysta numer (...) z

działką oznaczoną numerem geodezyjnym (...) położoną w C. przy ulicy (...) stanowiącą współwłasność: K. W. (1) w 11/12 częściach i Skarbu Państwa w 1/12 części, dla :której w Wydziale Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w C. prowadzona jest księga wieczysta numer (...) wg. Linii oznaczonej punktami: (...) koloru niebieskiego przedstawionej na mapie wpisanej do ewidencji materiałów państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego identyfikator P.(...) sporządzonej przez biegłego A. S..

Sąd Rejonowy ustalił i zważył co następuje ; Działka oznaczona numerem geodezyjnym (...) położona jest w C. przy ulicy (...). Zabudowana jest domem mieszkalnym. Dla nieruchomości prowadzona jest w Wydziale Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w C. księga wieczysta (...) w której jako współwłaściciele wpisani są K. W. (1) w 11/12 częściach i Skarb Państwa w 1/12.,

Działka oznaczona numerem geodezyjnym (...) o powierzchni 0,0350 ha położona jest w C. przy ulicy (...). Także zabudowana jest domem mieszkalnym. Postanowieniem z dnia 10 marca 2015 roku Sąd Rejonowy w C. dokonał działu spadku i zniesienia współwłasności działki oznaczonej numerem geodezyjnym (...), którą na wyłączną własność otrzymał W. S.. Dom mieszkalny znajdujący się na działce pochodzi z 1900 roku.

Pierwotnie nieruchomości stanowiły jedną całość składającą się z dwóch działek placowych. Działki o powierzchni 390m2 i działki o powierzchni 3025m2. Na skutek zniesienia współwłasności w 1960 roku działki zostały rozdzielone i dla działki o powierzchni 390 m 2 została założona odrębna księga wieczysta. Już wówczas na obu działkach istniały obecne zabudowania, powstałe w 1900 roku.

Działka (...) stanowiąca własność W. S. usytuowana przy ulicy (...) znajduje się na wzniesieniu, które na jej końcu przechodzi w skarpę zabezpieczoną murem oporowym, z której prowadzą betonowe schody do działki uczestniczki postępowania/k-214/. Schody kończą się przy metalowej furtce, od której w stronę zabudowań uczestniczki biegnie stary płot z siatki na słupkach metalowych. Po drugiej stronie furtki biegnie murek z pustaków na podmurówce, który znajduje się w odległości około metra od muru oporowego. Obie działki rozdzielał płot drewniany. Gdy płot ten się zniszczył poprzedni właściciel S. w latach 60-tych postawił płot z siatki oraz podmurówkę. Płot ten biegł do rogu sionki drewnianej, która uległa zniszczeniu i w jej miejsce wybudowana była dobudówka z pustaków.

Nieruchomości objęte wnioskiem mogą być rozgraniczone według stanu prawnego wynikającego z tytułów własności. Linia ta oznaczona na mapie kolorem czerwonym podświetlonym kolorem żółtym przebiega pomiędzy punktami (...) do (...) i przecina budynek uczestniczki postępowania. Granica wynikająca z danych ewidencyjnych oznaczona jest kolorem zielonym i biegnie poprzez punkty (...) i przecina budynek uczestniczki postępowania. Linia niebieska pomiędzy punktami (...) biegnie po starym ogrodzeniu i ścianie budynku uczestniczki postępowania. Linia zaznaczona kolorem pomarańczowym pomiędzy punktami (...) przebiega po stary murze oporowym, który zapobiegał osuwaniu się ziemi.

Sąd dokonuje rozgraniczenia nieruchomości według kryteriów wyraźnie wskazanych w treści art. 153 kc. W pierwszej kolejności Sąd dokonuje ustaleń odnośnie stanu prawnego badając dokumenty kształtujące bądź stwierdzające nabycie własności i sięgając w tym celu do map i rejestrów urzędowych dokumentujących przebieg linii granicznych. Dopiero, gdy ujawnienie stanu prawnego nie jest możliwe Sąd sięga po kolejne z kryteriów w postaci ostatniego spokojnego stanu posiadania, a gdy także i ono nie da efektów, może dokonać rozgraniczenia „z uwzględnieniem wszelkich okoliczności”. Oznacza to, że następne kryterium sąd bierze pod uwagę dopiero wówczas, gdy poprzednie nie dało dostatecznych podstaw do rozgraniczenia. Kryteria te wyłączają się wzajemnie, dlatego też sąd nie może korygować stanu prawnego poprzez ustalenie granicy według ostatniego spokojnego stanu posiadania, a tego ostatniego poprzez uwzględnienie wszelkich okoliczności .

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego zdaniem Sądu wynika ,że granicę pomiędzy działkami (...) wyznaczała linia oznaczona na mapie kolorem czerwonym podświetlonym kolorem żółtym przebiegająca pomiędzy punktami (...) do (...) i przecinająca budynek uczestniczki postępowania. Linia ta jest granicą stanu prawnego wynikającą z aktów notarialnych.

Pojęcie stanu prawnego obejmuje stan nieruchomości aktualny w chwili orzekania uwzględniający wszystkie czynniki, mające nań wpływ. Jednym ze zdarzeń rzutujących na stan prawny powodujących skutki ex lege jest upływ terminu zasiedzenia. Także więc zmiany zakresu prawa własności spowodowane zasiedzeniem sąd obowiązany jest uwzględnić w ramach pierwszej podstawy z art. 153 kc./postanowienie Sądu Najwyższego II CSK 386/16/ Tak ukształtowany stan prawny uległ modyfikacji na skutek posiadania samoistnego pasa gruntu do linii niebieskiej przez poprzedników uczestniczki postępowania jak i ją samą. Ponieważ okres samoistnego posiadania trwał od 1960 roku i trwa do dzisiaj nastąpiło zasiedzenie już 1981 roku pasa gruntu pomiędzy linią stanu prawnego i linią niebieską. Ta linia stanowi teraz stan prawny rozgraniczanych nieruchomości.

Uczestniczka postępowania nie wykazała samoistnego posiadania pasa gruntu do linii pomarańczowej według której domagała się rozgraniczenia. Zeznając sama przyznała, że gdy jej rodzice nabyli nieruchomość to płot z siatki już stał i istniał też murek-podmurówka na którym później wnioskodawca postawił mur z pustaków.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę Sąd orzekł jak w sentencji na podstawie art. 153 kc. O kosztach orzeczono na mocy art. 520 kpc i rozdzielono je po połowie pomiędzy stronami.

Apelację od postanowienia złożyła uczestniczka postępowania K. W. (2) wnosząc o rozgraniczenie nieruchomości według zapisu aktu notarialnego z podziału gruntów i mapy z 1960 roku i podnoszą że według tych zapisów granica powinna przebiegał w odległości 2 metrów od jej budynku .

W czasie postępowania między instancyjnego wnioskodawca zbył działkę (...) i do udziału w sprawie wezwano nabywców B. B. i jej męża J. B. .

Sąd Okręgowy stwierdza że apelacja nie jest zasadna z przyczyn następujących

Sąd Rejonowy w przedmiotowej sprawie przeprowadził szczegółowe postępowanie dowodowe i dokonał wnikliwej analizy zebranego materiału dowodowego , dlatego ustalenia Sądu Rejonowego Sąd Okręgowy przyjmuje za własne .

Jak wynika z art. 153 k.c. oraz przepisów art. 29 do 39 ustawy z 17.V.1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. nr 30, poz. 163 ze zm.), kolejność czynności w postępowaniu rozgraniczeniowym jest tego rodzaju, iż w pierwszym rzędzie podjąć należy próbę odtworzenia stanu prawnego graniczących ze sobą nieruchomości celem odtworzenia prawnej granicy na gruncie. Z samego pojęcia spornych granic wymienionego w art. 153 k.c. wynika, iż z punktu widzenia prawa istotne jest odtworzenie przedmiotu tego prawa własności, to jest zasięgu nieruchomości podlegających rozgraniczeniu. Przez stan prawny zatem, wymieniony również w przepisach wykonawczych do prawa geodezyjnego i kartograficznego, rozumieć należy stan przedmiotu prawa własności. Wymienione przez te przepisy dokumenty stwierdzające stan prawny nieruchomości to takie, które określają zasięg, obszar, położenie itp. nieruchomości. ( tak NSA w sprawie IISA(...)) . Istota sporu na obecnym etapie postępowania sprowadza się do sporu czy w sprawie o rozgraniczenie można dokonać rozgraniczenia w granicach w jakich strony nabyły grunt na skutek zasiedzenia przygranicznych pasów gruntu . Jak słusznie uznał Sąd Rejonowy w orzecznictwie i piśmiennictwie przyjmuje się jednolicie, że stan prawny wyznaczający przebieg granic może wynikać także z zasiedzenia przygranicznych pa-sów gruntu ( tak SN w orzeczeniach w sprawach III CR 424/66, III CRN 186/73,, III CRN 324)73, ., C 741/50, i IIICSK 279/16 ) W orzeczeniach tych Sad Najwyższy wyjaśnia że przez przygraniczny pas gruntu należy w tym wypadku rozumieć wąskie zazwyczaj pasmo ziemi przylegające do geodezyjnej - katastralnej lub ewidencyjnej - granicy nieruchomości, posiadane przez właściciela nieruchomości sąsiedniej z naruszeniem tej granicy w sposób prowadzący do nabycia własności tego pasma przez zasiedzenie (art. 172 i nast. k.c.) i swoiste-go przyłączenia go do tej nieruchomości. W praktyce niejednokrotnie pasmo to bywa wyraźnie oznaczone na gruncie widocznymi znakami, np. ogrodzeniem, naturalnym ukształtowaniem terenu, uprawami, zabudowaniami Z sytuacją taką mamy do czynienia w przedmiotowej sprawie . Wnioskodawczyni w istocie nie neguje ustaleń Sądu Rejonowego w tym zakresie tylko ma wątpliwości czy jest to stan prawny . Jednak w świetle cytowanych wyżej orzeczeń Sądu Najwyższego stanowisko Sadu Rejonowego jest prawidłowe . Dlatego z mocy art. 385 kpc apelację oddalono .