Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 stycznia 2014 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Robert Zdych

Sędziowie SSO Aleksander Ostrowski

SSO Dorota Kropiewnicka (spr.)

Protokolant Artur Łukiańczyk

przy udziale Leszka Karpiny Prokuratora Prokuratury Okręgowej

po rozpoznaniu w dniu 29 stycznia 2014 r.

sprawy A. S.

w przedmiocie wydania wyroku łącznego

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej

z dnia 17 października 2013 roku sygn. akt XII K 67/13

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że za podstawę umorzenia postępowania przyjmuje przepisy art. 17 pkt 11 k.p.k. w zw. z art. 607e § 1 k.p.k.;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zwalnia skazanego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Sygn. akt: IV Ka 1381/13

UZASADNIENIE

W dniu 15 marca 2012 r. skazany A. S. złożył wniosek o wydanie wyroku łącznego obejmującego zapadłe wobec niego wyroki jednostkowe przy wykorzystaniu reguły absorpcji.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia- Fabrycznej ustalił, że wobec skazanego wydano następujące wyroki jednostkowe:

I.  Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej z dnia 26 stycznia 2005 r. sygn. akt XII K 819/04 za przestępstwa:

- za przestępstwa z art. 279 § 1 kk i art. 13 § 1 kk w zw. z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 91 § 1 kk w zw. z art. 64 § 2 kk popełnione w okresie od 5 maja 2003 r. do 1 marca 2004 r. na karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności,

- za przestępstwo z art. 48 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii popełnione w dniu 9 marca 2004 r. na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności, oraz grzywnę w wysokości 40 stawek dziennych grzywny przy ustaleniu wysokości jednej stawki na kwotę 10 złotych

którym wymierzono karę łączną w wysokości 3 (trzech) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności

II.  Sądu Rejonowego w Głogowie z dnia 23 czerwca 2005 r. sygn. akt II K 307/05 za przestępstwo z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 64 § 2 kk popełnione w dniu 11 lutego 2005 r. na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

III.  Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków z dnia 4 listopada 2009 r., sygn. akt VII K 1285/09:

- za przestępstwo z art. 18 § 2 kk w zw. z art. 233 § 1 kk popełnione w dniu 10 września 2009 r. na karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności,

- za przestępstwo z art. 233 § 1 kk popełnione w dniu 11 września 2009 r. na karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności

którym wymierzono karę łączną 1 (jednego) roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 (czterech) lat próby, którą to karę postanowieniem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków z dnia 12 kwietnia 2011 r. zarządzono do wykonania

IV.  Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków z dnia 27 stycznia 2010 r. sygn. akt VII K 1623/09 za przestępstwo z art. 178 a § 1 kk popełnione w dniu 29 października 2009 r. na karę 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 (dwóch) lat próby, środek karny zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 1 (jednego) roku, którą to karę postanowieniem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków dnia 1 lutego 2011 r. zarządzono do wykonania;

V.  Sądu Rejonowego w Lesznie z dnia 7 maja 2010 r. sygn. akt II K 181/10 za przestępstwo z art. 178 a § 1 kk popełnione w dniu 20 grudnia 2009 r. na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 (czterech) lat próby, którą to karę postanowieniem sądu Rejonowego w Lesznie z dnia 1 czerwca 2011 r. zarządzono do wykonania;

VI.  Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej z dnia 4 sierpnia 2010 r. w sprawie o sygn. akt XII K 78/10:

- za przestępstwo z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64 § 1 kk popełnione w dniu 11 października 2009 r. na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,

- za przestępstwo z art. 178 a § 1 kk popełnione w dniu 11 października 2009 r. na karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności

którym wymierzono karę łączną 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 5 (pięciu) lat próby, którą to karę postanowieniem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej z dnia 20 maja 2011 r. zarządzono do wykonania

VII.  Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia z dnia 30 września 2010 r. sygn. akt II K 663/10:

- za przestępstwo z art. 178 a § 1 kk popełnione w dniu 13 marca 2010 r. na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,

- za przestępstwo z art. 244 kk popełnione w dniu 13 marca 2010 r. na karę 5 (pięciu) miesięcy pozbawienia wolności

którym wymierzono karę łączną w wysokości 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 (czterech) lat próby

VIII.  Sądu Rejonowego w Ostrowie Wielkopolskim z dnia 3 listopada 2010 r. sygn. akt II K 1098/10 za przestępstwo z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64 § 1 kk popełnione w dniu 30 kwietnia 2010 r. na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 (czterech) lat próby, którą to karę postanowieniem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków z dnia 5 października 2011 r. zarządzono do wykonania;

IX.  Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków z dnia 26 listopada 2010 r. sygn. akt II K 1223/09 za przestępstwo z art. 178 a § 1 kk popełnione w dniu 7 lipca 2009 r. na karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 (trzech) lat próby;

X.  Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej z dnia 2 lutego 2011 r. sygn. akt XII K 1205/10 za przestępstwo z art. 244 kk popełnione w dniu 10 września 2010 r. na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 (dwóch) lat próby.

Przy takich ustaleniach faktycznych Sąd Rejonowy dla Wrocławia- Fabrycznej:

I.  na podstawie art. 572 kpk umorzył postępowanie na skutek braku warunków do wydania wyroku łącznego;

II.  na podstawie art. 632 pkt 2 kpk kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.

Apelację od powyższego wyroku wniosła obrońca skazanego, która zarzuciła Sądowi Rejonowemu obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na wynik postępowania polegającą na błędnym zastosowaniu art. 572 kpk i braku zastosowania przepisów art. 17 § 1 pkt 11 kpk w zw. z art. 607e kpk i art. 574 kpk poprzez umorzenie postępowania z uwagi na brak warunków do wydania wyroku łącznego, podczas gdy warunki do wydania takiego wyroku istniały, jednak do jego wydania nie mogło dojść wobec braku zgody skazanego na wykonanie wobec niego kar pozbawienia wolności innych niż stanowiących podstawę przekazania na podstawie (...).

Wskazując na powyższe, skarżąca wniosła o zmianę podstawy prawnej rozstrzygnięcia Sądu I instancji poprzez przyjęcie, że umorzenie postępowania nastąpiło na podstawie art. 17 § 1 pkt 11 kpk w zw. z art. 607e kpk.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy skazanego zasługiwała na uwzględnienie. Zasadnie wskazano w niej, że skoro w sprawie zaistniała negatywna przesłanka procesowa uniemożliwiająca dalsze prowadzenie postępowania, to podstawą prawną jego umorzenia powinny być przepisy art. 17 § 1 pkt 11 kpk w zw. z art. 607e § 1 kpk, nie zaś przyjęta przez Sąd Rejonowy za podstawę rozstrzygnięcia norma art. 572 kpk.

Nie budziło w sprawie najmniejszych wątpliwości, że wobec przekazania skazanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w oparciu o procedurę (...), dopuszczalność ścigania oraz wykonywania kar- w tym dopuszczalność wydania wobec skazanego wyroku łącznego- ograniczona była do tych orzeczeń, które objęte były zgodą kraju wydającego. Skoro zgoda ta dotyczyła wyłącznie wykonania wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia- Fabrycznej z dnia 26 stycznia 2005 r. (sygn. akt: XII K 819/04), to niedopuszczalne było orzeczenie wobec skazanego kary łącznej obejmującej inne skazania, choćby istniały podstawy materialnoprawne do wydania takiego rozstrzygnięcia.

W konsekwencji prowadzone w sprawie postępowania należało umorzyć. Wbrew jednak stanowisku Sądu Rejonowego nie powinno to nastąpić na podstawie art. 572 kpk, lecz w oparciu o art. 17 § 1 pkt 11 kpk w zw. z art. 607e § 1 kpk.

Nie budzi wszak wątpliwości, że w sytuacji gdy ścigany został przekazany do Polski w celu wykonania europejskiego nakazu aresztowania, i nie złożył oświadczenia o zrzeczeniu się zasady specjalności (art. 607e § 3 pkt 7 kpk), ściganie go za inne czyny niż objęte zgodą państwa wydającego jest niedopuszczalne (art. 607e § 1 kpk). Brak zgody na wykonanie innego orzeczenia stanowi więc ujemną przesłankę procesową opisaną w art. 17 § 1 pkt 11 kpk (tak np. wyrok SN z dnia 9 maja 2011 r., V KK 135/11, Lex nr 794538, wyrok SN z dnia 8 grudnia 2008 r., V KK 354/08, Lex nr 486535).

Jednocześnie podkreślić należy, że o ile przepisy art. 17 § 1 pkt 7 kpk oraz art. 572 kpk dotyczą umorzenia postępowania, to nie odnoszą się do identycznych sytuacji procesowych. Pierwszy mówi o umorzeniu postępowania w razie stwierdzenia ujemnej przesłanki procesowej, podczas gdy drugi nakazuje umorzenie postępowania, gdy brak jest innych warunków do wydania wyroku łącznego niż opisane w art. 17 kpk. Zatem, inaczej niż przyjął to Sąd I instancji, brakiem warunków do wydania wyroku łącznego w rozumieniu art. 572 kpk nie będzie zaistnienie ujemnej przesłanki procesowej. Zaistnienie okoliczności opisanych w art. 17 kpk wyprzedza bowiem zastosowanie normy art. 572 kpk (tak wprost wyrok SN z dnia 14 marca 2013 r., III KK 36/13, Lex nr 1293803).

Przyjęta przez Sąd Rejonowy podstawa prawna umorzenia postępowania miała przy tym dalej idące konsekwencje procesowe, związane z ewentualnym prowadzeniem kolejnego postępowania w przedmiocie wydania wyroku łącznego. Umorzenie aktualnego postępowania na podstawie art. 572 kpk mogłoby skutkować niedopuszczalnością kolejnego postępowania z uwagi na zaistnienie negatywnej przesłanki procesowej w postaci powagi rzeczy osądzonej. Jak się bowiem spójnie podkreśla w orzecznictwie, w sytuacji gdy w późniejszym postępowaniu miałoby dojść do rozstrzygnięcia, czy dokładnie te same skazania spełniają warunki do objęcia ich węzłem kary łącznej co wyroki objęte uprzednim postępowaniem umorzonym na podstawie art. 572 kpk, to takie postępowanie naruszałoby art. 17 § 1 pkt 7 kpk poprzez obejście zasady res iudicata (tak np. wyrok SN z dnia 30 listopada 2011 r., II KK 149/11, OSNKW 2011/12/113, wyrok SA w Białymstoku z dnia 20 czerwca 2013 r., II AKa 93/13, Lex nr 1353601, postanowienie SA w Szczecinie z dnia 28 listopada 2012 r., II AKz 458/12, Lex nr 1237960). Z kolei umorzenie postępowania na podstawie art. 17 § 1 pkt 11 kpk nie rodzi bezwzględnego stanu res iudicata, co obliguje Sąd, do którego wpływa kolejny wniosek o wydanie wyroku łącznego, do zbadania przyczyn umorzenia uprzednio prowadzonego postępowania oraz ustalenia, czy okoliczności faktyczne sprawy uległy zmianie, np. czy skazany nie wyraził zgody na zrzeczenie się uprawnienia opisanego w art. 607e § 1 kpk, a więc na ściganie go (w tym wydanie wyroku łącznego) w zakresie szerszym niż to wynika z decyzji organów sądowych państwa wydającego.

Mając na uwadze wszystkie wskazane wyżej okoliczności, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że za podstawę umorzenia postępowania przyjął przepisy art. 17 § 1 pkt 11 kpk w zw. z art. 607e § 1 kpk, w pozostałym zakresie utrzymując zaskarżony wyrok w mocy.

Jednocześnie mając na uwadze wynik prowadzonego w sprawie postępowania, Sąd Okręgowy zwolnił skazanego od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.