Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 listopada 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 22 listopada 2018 r. w Lublinie

sprawy B. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji B. W.

od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie

z dnia 28 grudnia 2017 r. sygn. akt VIII U 930/16

oddala apelację.

Jolanta Węs Małgorzata Rokicka-Radoniewicz Małgorzata Pasek

III AUa 229/18

UZASADNIENIE

Organ rentowy - Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. decyzją z dnia 24 maja 2016 roku odmówił przyznania emerytury wcześniejszej B. W. na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że wnioskodawca nie udowodnił 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 15-letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

Od tej decyzji odwołanie do Sądu Okręgowego w Lublinie złożył B. W., zaskarżając ją w całości i wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie prawa do emerytury. W uzasadnieniu wskazał, że zaniedbania pracodawcy przy określaniu zatrudnienia w warunkach szczególnych w świadectwie pracy nie mogą świadczyć o tym, że praca w takich warunkach nie była wykonywana. Wskazał, że przez cały okres swojego zatrudnienia pracował między innymi jako operator koparki. Jednocześnie wniósł o zaliczenie do stażu pracy okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od dnia 15 sierpnia 1969 roku do dnia 7 maja 1970 roku, a także okresu służby wojskowej od dnia(...) do dnia (...).

Decyzją z dnia 20 lipca 2016 roku organ rentowy zmienił decyzję z dnia 24 maja 2016 roku w części dotyczącej stażu pracy, ponownie odmawiając B. W. prawa do emerytury wcześniejszej. Organ ustalił, że wnioskodawca legitymuje się okresem składkowym i nieskładkowym w wymiarze 23 lat, 3 miesięcy i 23 dni. Jednocześnie organ poinformował, że nie uwzględnił do stażu pracy okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od dnia 15 sierpnia 1969 roku do dnia 7 maja 1970 roku z powodu braku urzędowego poświadczenia faktu istnienia gospodarstwa rolnego.

Od powyższej decyzji B. W. złożył odwołanie, domagając się przyznania prawa do emerytury. W uzasadnieniu wskazał, że w okresie od dnia 15 sierpnia 1969 roku do dnia 7 maja 1970 roku pracował w gospodarstwie rolnym rodziców, na okoliczność czego przedłożył dowody z dokumentów.

Organ rentowy po złożeniu odwołania przeprowadził postępowania wyjaśniające, w wyniku którego uznał okres pracy w gospodarstwie rodziców od dnia 15 sierpnia 1969 roku do dnia 7 maja 1970 roku. Tym samym w ocenie organu wnioskodawca udowodnił łącznie 24 lata i 16 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Postanowieniem z dnia 25 października 2016 roku Sąd Okręgowy w Lublinie połączył sprawy z obu powyższych odwołań do łącznego rozpoznania i orzekania i wyrokiem z dnia 2017 roku oddalił odwołania.

Sąd Okręgowy w Lublinie ustalił, że B. W., urodzony dnia (...), w dniu 14 marca 2016 roku złożył wniosek o emeryturę, dołączając do wniosku świadectwa pracy, świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych, zaświadczenia oraz umowy o pracę w celu poświadczenia okresu zatrudnienia.

B. W. w dniu 6 maja 1970 roku zgłosił się jako junak do Ochotniczego Hufca Pracy dla młodocianych. Od dnia 7 maja 1970 roku został zatrudniony w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w C. (ówcześnie jako Zakład (...)), gdzie do dnia 30 listopada 1970 roku pracował w charakterze ucznia. Od dnia 1 grudnia 1970 roku został przeniesiony na stanowisko robotnika przyuczonego. Następnie od dnia 1 października 1971 roku do dnia 18 stycznia 1973 roku wnioskodawca został przeniesiony na stanowisko operatora maszyn ogrodniczych. Powyższe przedsiębiorstwo było zakładem zieleni miejskiej i zajmowało się wykonywaniem prac ogrodniczych na terenach zielonych. Na wyposażeniu zakładu znajdowały się kosiarki doczepiane do ciągników oraz glebogryzarka. Wnioskodawca, który od dnia 16 kwietnia 1971 roku posiada uprawnienia do kierowania ciągnikiem rolniczym, od dnia 1 października 1971 roku wykonywał obowiązki kierowcy ciągnika(...)- wywoził liście oraz śmieci, które pracownicy ładowali na przyczepy, z terenów ogrodniczych i parków miejskich, pracował też przy załadunku i wywożeniu śmieci oraz nieczystości płynne z szamba do oczyszczalni ścieków. W okresie wiosennym przez 2-3 tygodnie wykonywał prace polegające na oraniu i bronowaniu ogrodów oraz przewożeniu drewna. W okresie zimowym zajmował się odśnieżaniem, zarówno pługiem ręcznym, jak i doczepianym do ciągnika.

W okresie od dnia 2 lutego 1973 roku do dnia 30 sierpnia 1973 roku B. W. pracował w (...)w R. na stanowisku kierowcy ciągnika. Zakład pracy zajmował się świadczeniem usług transportowych dla rolnictwa. Wnioskodawca podlegał służbowo pod kierownika, natomiast o jego codziennym zakresie obowiązków decydował dyspozytor. Dyspozytor rozliczał także kartę pracy. Do obowiązków wnioskodawcy należało przewożenie materiałów budowlanych, takich jak pustaki i cegła, z miejscowości K. do C..

Od dnia 19 września 1973 roku do dnia 2 października 1973 roku wnioskodawca pracował w Zakładzie (...) w C. przyuczając się do zawodu operatora ładowarki. Wnioskodawca nie wykonywał pracy samodzielnie - starszy maszynista pokazywał mu jak należy pracować na sprzęcie.

Następnie w okresie od dnia 17 grudnia 1973 roku do dnia 31 stycznia 1980 roku wnioskodawca pracował w Zarządzie (...)w C.. W tym czasie wykonywał prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych. W trakcie zatrudnienia w Zarządzie(...)wnioskodawca w okresie od dnia (...)do dnia (...)odbywał zasadniczą służbę wojskową.

W dniu 8 stycznia 1980 roku B. W. otrzymał uprawnienia do prowadzenia pojazdów ciężarowych.

W okresie od dnia 1 lutego 1980 roku do dnia 11 listopada 1980 roku wnioskodawca był zatrudniony w (...) Spółdzielni (...) w C. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego oraz operatora sprzętu budowlanego. Do jego obowiązków należał transport materiałów budowlanych na tereny budowy hal i magazynów. Miał przydzielony samochód ciężarowy S. (...)typu (...).

W okresie od dnia 14 listopada 1980 roku do dnia 30 czerwca 1981 roku wnioskodawca był zatrudniony w Wojewódzkiej Spółdzielni Mieszkaniowej w C. na stanowisku operatora sprzętu budowlanego. W wyniku przekształceń Spółdzielnia zmieniła nazwę na (...) Spółdzielnię Mieszkaniową, w której wnioskodawca był zatrudniony na takim samym stanowisku od dnia 1 lipca 1981 roku do dnia 9 lutego 1984 roku. W powyższym okresie Spółdzielnia wykonywała prace związane z budownictwem mieszkaniowym.. Do obowiązków wnioskodawcy należało przywożenie materiałów na teren budowy samochodem ciężarowym(...) (...). Ponadto pracował na koparko-ładowarce.

Z dniem 1 lutego 1987 roku wnioskodawca podjął pracę w (...) Spółdzielni (...) (...) w Ś., gdzie został zatrudniony na stanowisku kierowcy ciągnika do dnia 27 marca 1987 roku . Spółdzielnia była w posiadaniu ponad 300 ha ziemi, na której prowadzona była produkcja rolnicza – uprawa roślin i hodowla zwierząt. Pracownicy Spółdzielni zatrudnieni byli w dziale zootechnicznym oraz dziale mechanizacji. Do obowiązków wnioskodawcy należało wywożenie obornika lub przewóz różnego rodzaju pasz przy użyciu ciągnika rolniczego, ponadto wykonywał prace porządkowe wokół obór, polegające na uprzątnięciu terenu. Wnioskodawca przed wywiezieniem śmieci musiał je zamieść i załadować na ciągnik. Oprócz tego w trakcie awarii kanalizacji wnioskodawcy zlecone zostały czynności przekopania terenu. W okresie zimowym wnioskodawca zajmował się głównie pracami polegającymi na przewozie pasz, zboża, wywozie obornika oraz przywożeniem słomy do obory. O przydziale obowiązków na początku każdego dnia pracy decydowało kierownictwo Spółdzielni. W okresie od dnia 28 marca 1987 roku do dnia 16 lipca 1990 roku wnioskodawca był członkiem (...) Jedność .

W okresie od dnia 1 lipca 1990 roku do dnia 11 lutego 1992 roku wnioskodawca był członkiem zarządu (...) w C.. W tym czasie wykonywał na rzecz spółki różne prace związane z zaopatrzeniem towaru. Prezes spółki zlecał wnioskodawcy bieżące obowiązki. Wśród nich znajdowało się bieżące rozliczanie się z towaru, którzy przywoził do sklepu oraz sporządzanie dokumentów magazynowych poświadczających wydanie i przyjęcie towaru. B. W. nie nawiązał stosunku pracy ze spółką.

Następnie w okresie od dnia 1 marca 1995 roku do dnia 30 kwietnia 1996 roku wnioskodawca był zatrudniony w Zakładzie Usług (...) w C. na stanowisku maszynisty koparek, wykonując pracę w zakresie usług transportowych. W tym czasie zajmował się także naprawą sprzętu, siłowników, pomp hydraulicznych oraz wymianą podzespołów. W zimie zajmował się usuwaniem awarii wodociągowych i energetycznych. Praca wykonywana była na zewnątrz. Zakład pracy nie posiadał warsztatu .

W okresie od dnia 10 maja 1996 roku do dnia 10 sierpnia 1996 roku wnioskodawca był zatrudniony w zakładzie pracy Usługi (...), w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy mechanika koparko-ładowarki . Prace mechanika wnioskodawca wykonywał tylko przez pierwszy tydzień zatrudnienia, co wiązało się z koniecznością doprowadzenia koparko-ładowarki (...) do użyteczności. Następnie przy pomocy tej koparki wnioskodawca wykonywał prace polegające na wykonywaniu wodociągów.

Od dnia 26 sierpnia 1996 roku do dnia 30 listopada 1996 roku, a następnie od dnia 2 grudnia 1996 roku do dnia 19 lipca 2002 roku wnioskodawca był zatrudniony w PPHU (...) w C. jako kierowca oraz operator sprzętu budowlanego. Przedsiębiorstwo (...) zajmowało się budową sieci telekomunikacyjnych i światłowodowych. Zakład posiadał bazę transportową, w tym samochody dostawcze marki L. i M. oraz samochody ciężarowe marki K.. Wnioskodawca jeździł samochodem ciężarowym w sytuacji, gdy nie było innego kierowcy. Na stałe samochodem ciężarowym jeździł W. M.. Transport wykonywany był celem przewiezienia materiałów budowlanych. Wnioskodawca nie zajmował się przy tym rozładunkiem towaru. Oprócz czynności kierowcy wnioskodawca pracował na koparko-ładowarce O., na podwoziu ciągnika (...), a następnie koparko-ładowarką (...). Prace wykonywane były na obiektach należących do Straży Granicznej. Koparka była przewożona na teren prac, a w sytuacji, gdy prace wykonywane były w bliższej odległości wnioskodawca jechał nią sam w miejsce docelowe. Kierownik budowy rozliczał i nadzorował pracę wnioskodawcy. W trakcie zatrudnienia wnioskodawca jeździł również samochodami dostawczymi marki L. i M. o masie poniżej 3,5 tony. W zależności od potrzeby B. W. prowadził samochód ciężarowy, samochód dostawczy lub koparko-ładowarkę. O jego pracy decydował kierownik transportu lub dyspozytor. Samochodem marki L. wnioskodawca przeważnie przywoził materiały budowlane z hurtowni na teren budowy. Do jego obowiązków należało także załadowanie towaru. Ponadto w porze zimowej, w trakcie przestojów w pracy, wnioskodawca zajmował się remontowaniem samochodów i sprzętu budowlanego. Naprawy wykonywane były w bazie, gdzie znajdowały się warsztaty. W zależności od potrzeb część prac wykonywana była na placu, a część w kanale remontowym .

Stan faktyczny w sprawie został ustalony na podstawie dowodów z zeznań świadków, częściowo z zeznań wnioskodawcy, a także w oparciu o dokumenty z okresu zatrudnienia.

Zeznania świadków zostały uznane za wiarygodne, natomiast zeznania wnioskodawcy B. W. Sąd obdarzył wiarą w zakresie, w której dotyczyły okresów zatrudnienia oraz wykonywania obowiązków w części zakładów pracy. Odnośnie zatrudnienia w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w C. zeznał, że od dnia 1 grudnia 1970 roku pracował jako kierowca ciągnika . Taka okoliczność nie jest możliwa, bowiem uprawnienia do kierowania takim pojazdem otrzymał w dniu 16 kwietnia 1971 roku. Odnośnie zatrudnienia w (...) Spółdzielni (...) (...) wnioskodawca twierdził, że wykonywał prace polowe ciągnikiem na rzecz Spółdzielni, prowadzącej działalność rolniczą. Natomiast w okresie zimowym zajmował się transportem płodów rolnych .Tymczasem z zeznań świadka M. P. wynika, że w tym czasie wnioskodawca wykonywał inne prace, takie jak sprzątanie terenów wokół obór, wywożenie obornika oraz przywożenie słomy. Każdego dnia o zakresie obowiązków decydowało kierownictwo Spółdzielni. Nie zasługuje również na wiarę twierdzenie, że wnioskodawca nie był członkiem (...) Spółdzielni (...) (...)”. Z zaświadczenia (...) złożonego do akt organu rentowego wynika, że w okresie od dnia 28 marca 1987 roku do dnia 16 lipca 1990 roku wnioskodawca był członkiem Spółdzielni. Sąd nie dał również wiary, że wnioskodawca pracował w (...) na podstawie umowy o pracę, a nadzór nad nim sprawował prezes spółki. Taka okoliczność nie została potwierdzona żadnymi dokumentami. Ponadto syndyk w pismach składanych do sprawy VIII U 6743/94 przed Sądem Wojewódzkim w Lublinie wprost wskazywał, że wnioskodawca nie nawiązał ze spółką stosunku pracy. Złożone wypowiedzenie umowy o pracę z dnia 30 grudnia 1991 roku zostało sporządzone wskutek błędnej oceny syndyka. Do takich samych wniosków doszedł także Sąd Wojewódzki, który wyrokiem z dnia 18 października 1995 roku oddalił odwołanie wnioskodawcy od decyzji stwierdzającej brak podlegania ubezpieczeniom społecznym jako pracownik spółki. Nie zasługują również na uwzględnienie zeznania w części, w której wnioskodawca twierdził, że był zatrudniony u J. N. od dnia 15 listopada 1994 roku do dnia 28 lutego 1995 roku. Taka okoliczność nie znalazła potwierdzenia, a z materiału dowodowego wynika, że w tym czasie wnioskodawca nie był zgłoszony do ubezpieczeń społecznych. Podobnie potwierdzenia nie znalazły zeznania wnioskodawcy, że w trakcie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) prace kierowcy wykonywał sporadycznie, skoro świadkowie D. K. oraz L. P. zgodnie bowiem twierdzili, że prace kierowcy samochodu dostawczego były wykonywane zamiennie z obowiązkami kierowcy samochodu ciężarowego i operatora koparko-ładowarki.

Wskazane w uzasadnieniu dokumenty zostały uznane za wiarygodne przez Sąd. Nie były kwestionowane przez strony, a także nie budziły wątpliwości Sądu. Część z dokumentów składanych przez odwołującego się nie mogła jednak zasługiwać na uwzględnienie. Przede wszystkim świadectwo pracy z dnia 11 lutego 1992 roku, wypowiedzenie umowy o pracę z dnia 30 grudnia 1991 roku oraz wpisy w legitymacji ubezpieczeniowej nie świadczą o zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę w (...) w C. w świetle materiału dowodowego zebranego w sprawie VIII U 6743/94 przed Sądem Wojewódzkim w Lublinie. Świadectwo pracy z dnia 26 listopada 1991 roku świadczące o wykonywaniu pracy na stanowisku kierowcy w (...) od dnia 1 lutego 1987 roku do dnia 16 lipca 1990 roku również nie może być podstawą ustalenia wykonywania pracy w Spółdzielni w całym okresie w oparciu o umowę o pracę w sytuacji, gdy wnioskodawca w okresie od dnia 28 marca 1987 roku do dnia 16 lipca 1990 roku był członkiem Spółdzielni, co stwierdza zaświadczenie (...). Podobnie jak świadectwo pracy z dnia 28 lutego 1995 roku świadczące o zatrudnieniu wnioskodawcy przez J. N. w okresie od dnia 15 listopada 1994 roku do dnia 28 lutego 1995 roku. Jak wynika z materiału dowodowego w tym czasie wnioskodawca nie był zgłoszony do ubezpieczeń społecznych, a z powodu braku innych dowodów, w tym jakichkolwiek dokumentów pracowniczych nie można przyjąć, że wnioskodawca był wówczas zatrudniony w oparciu o umowę o pracę.

Sąd Okręgowy orzekł, że w związku z tym, że wnioskodawca urodził się po 31 grudnia 1948 roku, spór dotyczył kwestii, czy spełnia on przesłanki przyznania mu emerytury na podstawie art. 184w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2017 roku poz. 1383 ze zm.), czyli czy nabył prawo do wcześniejszej emerytury dla pracowników pracujących w warunkach szczególnych uregulowaną przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.). Przepisy §§ 3 i 4 wymienionego rozporządzenia określają warunki, od których spełnienia zależy uzyskanie wcześniejszej emerytury. Są to: okres zatrudnienia wynoszący dla mężczyzn 25 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach, wymienionej w wykazie A oraz osiągnięcie wieku emerytalnego 60 lat dla mężczyzn.

W niniejszej sprawie bezsporne jest, że wnioskodawca osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat oraz nie był członkiem otwartego funduszu emerytalnego. W ocenie organu rentowego wnioskodawca nie spełnił natomiast warunku osiągnięcia na dzień 1 stycznia 1999 roku okresu składkowego i nieskładkowego wynoszącego co najmniej 25 lat, w tym 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Rozstrzygnięcie organu rentowego spowodowane było błędnie wystawionymi świadectwami pracy, w tym świadectwami wykonywania prac w warunkach szczególnych oraz brakiem potwierdzenia podlegania ubezpieczeniom społecznym w części okresów.

Sąd Okręgowy uznał, że wprawdzie brak wskazania w świadectwie pracy informacji o wykonywaniu pracy w warunkach szczególnych, bądź błędne wskazanie takiej okoliczności nie może powodować negatywnych konsekwencji dla pracownika w sytuacji, gdy taką okoliczność wykaże za pomocą innych dowodów, ponieważ świadectwo pracy nie jest bowiem dokumentem urzędowym w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku kodeks postępowania cywilnego i w postępowaniu sądowym jest traktowane jako dokument prywatny, ale w postępowaniu sądowym treść świadectwa pracy nie jest wiążąca i ubezpieczony może dowodzić innymi środkami fakt wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Jednocześnie treść świadectwa pracy nie przesądza, że zawarte w nim informacje są prawdziwe i niepodważalne.

W toku postępowania, w wyniku złożenia dowodów z prawidłowo wystawionych świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnych organ rentowy został zobowiązany do analizy tych dokumentów. W piśmie procesowym z dnia 21 grudnia 2016 roku organ rentowy uznał, że łączny staż wykonywania pracy w warunkach szczególnych B. W. wynosi 11 lat, 2 miesiące i 17 dni. Do łącznego stażu pracy w takich warunkach organ uwzględnił zakwestionowane w decyzji okresy zatrudnienia:

- od dnia 1 lutego 1980 roku do dnia 11 listopada 1980 roku w (...) sp. z o.o. na podstawie świadectwa wykonywania prac w warunkach szczególnych z dnia 8 sierpnia 2016 roku;

- od dnia 14 listopada 1980 roku do dnia 30 czerwca 1981 roku oraz od dnia 1 lipca 1981 roku do dnia 9 lutego 1984 roku w (...) Spółdzielni Mieszkaniowej na podstawie świadectwa wykonywania prac w warunkach szczególnych z dnia 22 sierpnia 2016 roku;

- od dnia 1 marca 1995 roku do dnia 30 kwietnia 1996 roku (wyłączając urlop bezpłatny od dnia 2 stycznia 1996 roku do dnia 15 stycznia 1996 roku od dnia 1 lutego 1996 roku do dnia 30 kwietnia 1996 roku) w zakładzie (...) na podstawie świadectwa wykonywania prac w warunkach szczególnych z dnia 2 listopada 2016 roku.

Ponadto w wyniku analizy nowych dokumentów złożonych do odwołania od zaskarżonej z dnia 24 maja 2016 roku do pracy w warunkach szczególnych organ rentowy uwzględnił również następujące okresy zatrudnienia:

- od dnia 2 lutego 1973 roku do dnia 30 sierpnia 1973 roku w (...)w R.;

- od dnia 3 listopada 1975 roku do dnia 31 stycznia 1980 roku w Zarządzie(...)w C., w tym okres służby wojskowej od dnia (...)do dnia(...);

- od dnia 10 lutego 1984 roku do dnia 23 maja 1985 roku;

- od dnia 31 października 1986 roku do dnia 31 stycznia 1987 roku .

Ostatecznie więc powyższe okresy nie były sporne między stronami. Odnośnie kolejnych spornych okresów, po przeprowadzeniu postępowania dowodowego Sąd ustalił, że nie powodują one zmiany zaskarżonej decyzji.

Zatrudnienie wnioskodawcy w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w C. od dnia 1 grudnia 1970 roku do dnia 18 stycznia 1973 roku zostało uwzględnione przez organ rentowy do ogólnego stażu pracy, ale nie ma podstaw do ustalenia, że w tym czasie wnioskodawca wykonywał pracę w warunkach szczególnych. Praca w tym zakładzie polegała na wykonywaniu prac porządkowych na terenach zielonych miasta, takich jak sprzątanie i odśnieżanie, wykonywanie prac porządkowych. Nie jest to rodzaj prac, które można zakwalifikować do warunków szczególnych.

Sąd nie uwzględnił również do pracy w warunkach szczególnych zatrudnienia wnioskodawcy w Zakładzie (...) w C. w okresie od dnia 19 września 1973 roku do dnia 2 października 1973 roku na stanowisku operatora ładowarki. Wnioskodawca sam przyznał, że w tym czasie był przyuczany do zawodu operatora, a starszy maszynista pokazywał mu jak należy pracować na sprzęcie. Stwierdził również, że nie wykonywał pracy samodzielnie. Nie można więc przyjąć, że praca była w wykonywana w warunkach szczególnych w sposób stały.

Odnośnie okresu pracy w Spółdzielni (...) (...) Sąd wskazuje, że w okresie od dnia 28 marca 1987 roku do 16 lipca 1990 roku wnioskodawca był członkiem (...). Zgodnie z utrwalonymi poglądami judykatury okres pracy wykonywanej w ramach członkostwa w Spółdzielni nie może być zaliczony do okresów pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku. Charakter pracy nie odpowiada bowiem warunkom zatrudnienia opisanym w art. 22 § 1 kodeksu pracy, ponieważ z istoty członkostwa wynikają prawa i obowiązki niewystępujące w stosunku pracy. Pozostały okres pracy wnioskodawcy w Spółdzielni od dnia 1 lutego 1987 roku do dnia 27 marca 1987 roku nie może zostać uznany za pracę w warunkach szczególnych. W tym czasie wnioskodawca oprócz prac transportowych zajmował się innymi czynnościami, w tym pracami porządkowymi wokół obór, które polegały na uprzątnięciu terenu. Nie jest to rodzaj prac, które można zaliczyć do warunków szczególnych.

Zarówno do ogólnego stażu pracy, a w konsekwencji do stażu zatrudnienia w warunkach szczególnych Sąd nie uwzględnił okresu pracy na rzecz (...) w C. w okresie od dnia 1 lipca 1990 do dnia. W tym czasie wnioskodawca nie podlegał ubezpieczeniom społecznym jako pracownik spółki. Okoliczność ta została stwierdzona prawomocnym wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Lublinie z dnia 18 października 1995 roku, w sprawie VIII U 6743/94. Wbrew twierdzeniom pełnomocnika wnioskodawcy. Sąd rozpatrujący niniejszą sprawę jest związany wyrokiem z dnia 18 października 1995 roku. Zgodnie z art. 365 § 1 k.p.c. orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Argument pełnomocnika jest zatem nietrafiony i nie ma podstaw aby podważać prawomocny wyrok stwierdzający brak podlegania ubezpieczeniom społecznym. Wobec tego nie ma również możliwości, aby zgodnie z wnioskiem pełnomocnika wnioskodawcy Sąd Okręgowy przeprowadzał postępowanie, którego celem jest ustalenie, że pomiędzy wnioskodawcą, a spółką (...) istniał stosunek pracy.

Również z uwagi na brak zgłoszenia wnioskodawcy do ubezpieczeń społecznych za okres od dnia 15 listopada 1994 roku do dnia 28 lutego 1995 roku z tytułu pracy w zakładzie (...). Sąd nie mógł przyjąć, że w tym czasie wnioskodawca świadczył pracę w warunkach zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Do materiału dowodowego nie zostały zgłoszone żadne dowody na tę okoliczność, poza kwestionowanym świadectwem pracy. Organ rentowy uznał natomiast, że do stażu pracy w warunkach szczególnych można zaliczyć zatrudnienie wnioskodawcy u J. N. od dnia 1 marca 1995 roku do dnia 30 kwietnia 1996 roku z wyłączeniem okresów urlopu bezpłatnego, bowiem okres ten znajduje potwierdzenie w systemie ubezpieczeniowym .

Okres zatrudnienia wnioskodawcy w PPHU (...) w C. od dnia 26 sierpnia 1996 roku do dnia 30 listopada 1996 roku oraz od dnia 2 grudnia 1996 roku do dnia 19 lipca 2002 roku na stanowisku kierowcy-operatora został uwzględniony przez organ rentowy do ogólnego stażu pracy, ale w ocenie Sądu nie ma natomiast podstaw, aby zaliczyć ten okres do pracy w warunkach szczególnych. Jak wynika z zeznań świadków w tym czasie wnioskodawca jeździł również samochodem dostawczym, a czas przy w którym wykonywał poszczególne pracy nie został rozgraniczony . Pracy w warunkach szczególnych nie wykonywał zatem stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Również zakład pracy odmówił wydania wnioskodawcy świadectwa wykonywania prac w warunkach szczególnych.

Do uwzględnionego przez organ rentowy okresu pracy w warunkach szczególnych w łącznym wymiarze 11 lat, 2 miesięcy i 17 dni Sąd uwzględnił natomiast zatrudnienie wnioskodawcy w zakładzie pracy Usługi (...) od dnia 10 maja 1996 roku do dnia 10 sierpnia 1996 roku w wymiarze 3 miesięcy i 1 dnia. W tym czasie wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu prace wykonywał prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych, wymienione w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku, w wykazie A, dziale V. „W budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych”, poz. 3. Stanowisko pracy wnioskodawcy wymienione jest również w załączniku nr 1 do zarządzenia nr 64 Ministra Komunikacji z dnia 29 czerwca 1983 roku w sprawie prac w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu komunikacji, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego oraz do wzrostu emerytury lub renty inwalidzkiej (Dz. Urz. MK, nr 10, poz. 77), w dziale V, poz. 3, pkt 2. maszynista koparek jednonaczyniowych.

Po uwzględnieniu powyższego okresu wnioskodawca legitymuje się zatem łącznym stażem pracy w warunkach szczególnych wynoszącym 11 lat, 5 miesięcy i 18 dni.

Sąd Okręgowy zaznaczył, że organ rentowy do pracy w warunkach szczególnych uwzględnił zatrudnienie wnioskodawcy w Zarządzie (...)w C. od dnia 3 listopada 1975 roku do dnia 31 stycznia 1980 roku, wskazany w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 27 sierpnia 2015 roku, w tym okres odbywania zasadniczej służby wojskowej. Pozostały okres zatrudnienia od dnia 17 grudnia 1973 roku do dnia 2 listopada 1975 roku został zaliczony jedynie do ogólnego stażu pracy. Nawet gdyby przyjąć, że wnioskodawca pracował w warunkach szczególnych od początku zatrudnienia, tj. od dnia 17 grudnia 1973 roku, to pozostały okres 1 roku, 10 miesięcy i 17 dni nie spowodowałby spełnienia warunku posiadania 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Jednocześnie wnioskodawca na dzień 31 grudnia 1998 roku nie legitymuje się co najmniej 25-letnim okresem składkowym lub nieskładkowym.

Tym samym w wyniku postępowania Sąd ustalił że wnioskodawca nie spełnia dwóch przesłanek z art. 184 ustawy emerytalnej, w związku z czym nie przysługuje mu emerytura wcześniejsza z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

Od tego wyroku apelację wniósł wnioskodawca B. W. zaskarżając wyrok w całości. Wyrokowi zarzucał:

1.  naruszenie przepisu prawa procesowego art.365 § 1 kpc poprzez błędne zastosowanie i pominięcie, ze mocą wiążącą jest objęta jedynie sentencja wyroku a nie jej uzasadnienie, co doprowadziło do błędnego przyjęcia że na podstawie rozstrzygnięcia sądu w innej sprawie w niniejszej można również przyjąć, ze okres pracy w (...) sp. z o.o nie m charakteru stosunku pracy, zwłaszcza że w postępowaniu sądowym w sprawie VIII U 6743/94 skarżący nie był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika i nie miał świadomości, ze wyrok można zaskarżyć do sądu wyższej instancji;

2.  naruszenie prawa procesowego art.233 § 1 kpc poprzez dokonanie oceny dowodów sposób przekraczający granice swobodnej oceny polegający na pominięciu faktu, że przez cały okres zatrudnienia m.in. w formie (...) wnioskodawca pracował ponad 10 godzin dziennie i na pewno wykonywał wówczas pracę w warunkach szczególnych przez 8 godzin dziennie;

3.  naruszenie art.233 § 1 kpc przez błędną sprzeczną z zasadami logiki i doświadczeniem życiowym ocenę materiału dowodowego tj. świadectw pracy w szczególnych warunkach zakwestionowanych przez organ rentowy i sąd polegający na przyjęciu że ubezpieczony będąc zatrudnionym na wymienionych stanowiskach nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych;

4.  naruszenie przepisów prawa materialnego art.184 ust.1 w związku z art.32 ust.1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze poprzez błędną wykładnię i przyjęcie, ze ubezpieczony nie nabył prawa do emerytury mimo że udowodnił 25 letni okres składkowy i nieskładkowy oraz 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych

5.  naruszenie przepisów prawa materialnego w postaci § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze przez jego niezastosowanie i przyjęcie, że ubezpieczony nie wykonywał pracy stale i w pełnym wymiarze mimo że jako operator koparko-ładowarki i kierowca samochodu ciężarowego wykonywał pracę przez cały rok bez przerw sezonowych codziennie po minimum 8 godzin.

Wnosił o zmianę wyroku i przyznanie prawa do emerytury oraz zasądzenie od organu rentowego kosztów procesu za obie instancje.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawcy jest bezzasadna i nie zasługuje na uwzględnienie.

Przede wszystkim należy podnieść, że kwestia ustalenia, czy wnioskodawca z tytułu wykonywania pracy członka zarządu spółki (...) podlegał ubezpieczeniu społecznemu pracowników, czyli czy doszło do nawiązania stosunku pracy ze spółką, była przedmiotem rozpoznania w sprawie VIII U 6743/94 Sądu Wojewódzkiego w Lublinie. Wyrokiem z dnia 18 października 1995 roku Sąd Wojewódzki – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Lublinie oddalił odwołanie wnioskodawcy od decyzji organu rentowego z dnia 5 maja 1994 roku ustalającej, że wnioskodawca nie podlega ubezpieczeniu pracowników z uwagi na fakt, że jako członek zarządu nie nawiązał stosunku pracy ze spółką Przedsiębiorstwem (...) (...) w C.. Wyrok wyraźnie wskazuje, że przedmiotem rozstrzygnięcia było odwołanie od zaskarżonej decyzji, której treść i zakres zaskarżenia były objęte postępowaniem sądowym. Przed wydaniem rozstrzygnięcia co do istoty sprawy Sąd Wojewódzki przeprowadził postępowanie dowodowe w granicach zgłoszonych wniosków dowodowych i uznał, że brak jest podstaw do uznania, że wnioskodawca był pracownikiem spółki w rozumieniu art.22 kodeksu pracy. Na marginesie należy zauważyć, że wnioskodawca, który wprawdzie nie był reprezentowany przez „fachowego” pełnomocnika, ale brał czynny udział w postępowaniu i - wbrew stanowisku skarżącego - miał pełną zdolność do samodzielnego działania i świadomość przysługujących mu środków odwoławczych, skoro po wydaniu wyroku złożył wniosek o jego uzasadnienie i doręczenie celem złożenia rewizji. Wyrok z uzasadnieniem został mu doręczony w dniu 22 listopada 1995 roku wraz ze szczegółowym pouczeniem o sposobie wniesienia środka odwoławczego, ale z tego prawa wnioskodawca nie skorzystał. Sąd Apelacyjny potwierdza stanowisko Sądu Okręgowego, że niedopuszczalne jest ponowne prowadzenie postępowania na okoliczność ustalenia, że wnioskodawca wykonywał na rzecz spółki pracę jako pracownik, ponieważ roszczenie wnioskodawcy zostało prawomocnie osądzone w postępowaniu w sprawie VIII U 6743/94 zakończonej w dniu 18 października 1995 roku. Skoro prawomocnie zostało rozstrzygnięte, że wnioskodawca nie był pracownikiem w okresie wykonywania funkcji członka zarządu spółki, nie można prowadzić postępowania sądowego co do tego samego roszczenia. Koncepcja pełnomocnika wnioskodawcy, że prawomocnością jest objęta jedynie sentencja wyroku a nie jego uzasadnienie, jest ciekawa, ale nie znajduje potwierdzenia w treści wyroku, którego sentencja „oddala odwołanie” dotyczy wymienionej w partycji decyzji o niepodleganiu ubezpieczeniu społecznemu pracowników.

Pozostałe zarzuty apelacji odnoszące się do nieuwzględnienia okresów pracy w warunkach szczególnych nie mają istotnego znaczenia z uwagi na to, że wnioskodawca nie spełnił warunku 25 letniego okresu składkowego i nieskładkowego i tym samym nie mógłby nabyć prawa do dochodzonego świadczenia. Niemniej jednak należy zwrócić uwagę, że Sąd Okręgowy przeprowadził bardzo drobiazgowe i wnikliwe postępowanie dowodowe i przeanalizował wszystkie dostępne dokumenty dotyczące charakteru zatrudnienia wnioskodawcy przesłuchał też wnioskodawcę i zgłoszonych przez niego świadków, mających potwierdzić, że przez różne okres zatrudnienia w zarówno w Spółdzielni (...), czy formie (...) pracował w warunkach szczególnych w pełnym wymiarze czasu pracy. Powoływanie się na wadliwość ustaleń Sądu z uwagi na zakwestionowanie przez Sąd świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych jest niezasadne- Sąd Okręgowy wskazał, dlaczego świadectwo pracy jako dokument prywatny nie ma nadrzędnej mocy dowodowej i podlega ocenie, tak jak każdy innych dowód.

Wbrew zarzutom apelacji Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i ocenił materiał dowodowy zgodnie z zasadami proceduralnymi, nie przekraczając granic zakreślonych w art.233 § 1 KPC. Wywody apelacji sprowadzając się do podważenia oceny dowodów dokonanej przez Sąd Okręgowy i stanowią polemikę z prawidłowymi ustaleniami tego Sądu, bowiem wnioskodawca, wbrew dowodom zeznaniom swoim i świadków, usiłował wykazać, że pracował jako kierowca samochodu ciężarowego i operator koparko-ładowarki w pełnym wymiarze czasu pracy, a z uwagi na pracę w godzinach nadliczbowych wszystkie inne czynności niezwiązane z prowadzeniem tych pojazdów należy uznać za nieistotne. Sąd Okręgowy w uzasadnieniu wypowiedział się, co do powodów, dla których odmówił wiarygodności dowodom przedstawionym przez wnioskodawcę w postaci jego zeznań i zeznań świadków i Sąd Apelacyjny nie znajduje podstaw do uznania, że przy tej ocenie została przekroczona granica swobodnej oceny dowodów i naruszony został przepis art.233 § 2 KPC.

Sąd Apelacyjny w całej rozciągłości podziela zarówno ustalenia faktyczne, jak i wnioskowania prawnicze zawarte w motywach zaskarżonego wyroku. W tej sytuacji nie zachodzi potrzeba ich powtarzania (por. postanowienia Sądu Najwyższego z 22 kwietnia 1997 roku II UKN 61/97 – OSNAPiUS 1998/3/104, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 roku I PKN 339/98 – OSNAPiUS 1998/24/776). Podnieść należy dodatkowo, że skarżący argumentami przytoczonymi w apelacji w żaden sposób nie podważył zasadności stanowiska Sądu pierwszej instancji. Apelacja zawiera własną ocenę faktów odmienną od przyjętej przez Sąd Okręgowy i nie znajdującą potwierdzenia w zebranym i dokładnie ocenionym materialne dowodowym.

W tej sytuacji Sąd Apelacyjny uznał, że zaskarżony wyrok w pełni odpowiada przepisom prawa, dlatego apelacja nie może być uwzględniona.

Mając powyższe na względzie Sąd Apelacyjny na podstawie art.385 KPC orzekł, jak w sentencji.