Sygn. akt VIII Pz 90/18
Dnia 30 listopada 2018 r.
Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w następującym składzie:
Przewodniczący: SSO Teresa Kalinka ( spr.)
Sędziowie: SSO Jolanta Łanowy – Klimek
SSR del. Anna Capik- Pater
po rozpoznaniu sprawy 30 listopada 2018 w G.
na posiedzeniu niejawnym
w sprawie B. T.
przeciwko Spółce (...) S.A w B.
o świadczenie rekompensacyjne
na skutek zażalenia pozwanej
od postanowienie zawarte w pkt. 2 wyroku Sądu Rejonowego w Z.
z dnia 22 czerwca 2018 sygn. akt IV P 261/18
p o s t a n a w i a:
uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Z. pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego.
(-) SSR del. Anna Capik- Pater (-) SSO Teresa Kalinka ( spr.) (-) SSO Jolanta Łanowy – Klimek
Sędzia Przewodniczący Sędzia
Sygn. VIII Pz 90/18
Wyrokiem z dnia 22 czerwca 2018 roku Sąd Rejonowy w Z. oddalił powództwo B. T. o świadczenie rekompensacyjne z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla i odstąpił od obciążenia powódki kosztami postępowania.
Powódka domagała się przyznania świadczenia rekompensacyjnego w wysokości 10 000 złotych z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla, ponieważ „będąc pracownikiem kopalni została zmuszona do podpisania zrzeczenia się z węgla emerytalnego pod groźbą utraty pracy”. Zakończyła pracę w KWK (...) .
Pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wskazując, że w wyniku zawartych porozumień i dokonanych wypowiedzeń nastąpiło skuteczne pozbawienie emerytów i rencistów górniczych uprawnienia do bezpłatnego węgla . Zarząd (...) SA w K. od stycznia 2015 roku dokonał likwidacji prawa emerytów, rencistów i innych uprawnionych osób do bezpłatnego węgla.
Zdaniem Sądu Rejonowego w niniejszej sprawie można przyjąć, że zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek w rozumieniu art. 102 k.p.c., bo sprawa w chwili wytaczania powództwa miała charakter precedensowy, a krótki termin do wniesienia odwołania od decyzji odmawiających prawa do deputatu węglowego mógł powodować pochopność decyzji powódki. Ustawa z dnia 12 października 2017 roku o świadczeniu rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla przyznała to prawo tylko niektórym emerytom górniczym. W niniejszej sprawie obciążenie powódki kosztami procesu byłoby niesłuszne i niesprawiedliwe.
Zażalenie na postanowienie w przedmiocie kosztów zastępstwa procesowego wniosła pozwana zarzucając naruszenie art. 98 k.p.c. w związku z art. 102 k.p.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie i niewłaściwą ocenę przesłanki „przypadku szczególnie uzasadnionego” oraz naruszenie prawa materialnego, a to § 2 pkt 4 w związku § 9 ust. 1 pkt 2 i § 10 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych Domagała się zmiany zaskarżonego postanowienia Sądu zawartego w pkt 2wyroku i zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz kosztów zastępstwa w postępowaniu zażaleniowym . Pozwana podniosła, że powódka w chwili wniesienia pozwu wiedziała, że prawo do rekompensaty jej nie przysługuje. Przepis art. 102 k.p.c. jest przepisem szczególnym i nie może być rozszerzająco wykładany.
Powódka nie odpowiedziała na zażalenie.
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
Sąd odstępując od obciążania powódki kosztami procesu nie ustalił żadnych okoliczności faktycznych dotyczących jej stanu materialnego. Nie wiadomo z jakiego powodu ustał stosunek pracy. Sąd Rejonowy twierdzi, że powódka przeszła na emeryturę, mimo braku jakichkolwiek dokumentów na tę okoliczność.
Zdaniem Sądu Okręgowego, powódka nie wykazała żadnej przesłanki , która uzasadniałaby zastosowanie art. 102 k.p.c., a Sąd oparł swoje rozstrzygnięcie w tym zakresie powołując się na zasady współżycia społecznego . Na uzasadnienie wskazał krótki termin do wniesienia pozwu i subiektywne przekonanie o słuszności żądania.
Zdaniem Sądu Okręgowego takie przesłanki nie stanowią wystarczającego uzasadnienia do zastosowania art. 102 k.p.c.
Brak jest jakichkolwiek innych ustaleń dotyczących „ szczególnie uzasadnionego wypadku”.
Jedną z podstaw odstąpienia od obciążenia kosztami procesu strony przegrywającej w oparciu o przepis art. 102 k.p.c. stanowić może słuszność żądań w chwili ich zgłoszenia . Ta przesłanka w niniejszej sprawie nie występuje.
Odstąpienie od obciążania strony przegrywającej sprawę kosztami procesu poniesionymi przez jej przeciwnika procesowego jest możliwe jedynie w wypadkach szczególnie uzasadnionych, tj. wówczas, gdy z uwagi na okoliczności faktyczne konkretnej sprawy zastosowanie ogólnych zasad odpowiedzialności za wynik procesu byłoby sprzeczne z zasadą słuszności.
Podstawą oceny, czy zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek może być zachowanie się strony w procesie, jak i jej sytuacja pozaprocesowa. Aktywność powódki w procesie polegała na złożeniu pozwu, a odnośnie sytuacji pozaprocesowej brak jest jakichkolwiek informacji.
W związku tym Sąd I instancji rozpoznając sprawę w zakresie kosztów procesu poczyni ustalenia czy i jakie źródło utrzymania powódka obecnie posiada i ponownie rozważy , czy istnieją podstawy do zastosowania art. 102 k.p.c.
Słusznie skarżący zwraca uwagę, że w związku z ilością wnoszonych pozwów poniósł znaczny nakład pracy. Sąd stosując art. 102 k.p.c. winien rozważyć interes obu stron, a nie tylko strony przegrywającej.
Zażalenie uwzględniono na podstawie art. 397 § 1, §1 1, §2 k.p.c. w związku art. 386 § 4 k.p.c.
(-) SSR del. Anna Capik- Pater (-) SSO Teresa Kalinka ( spr.) (-) SSO Jolanta Łanowy – Klimek
Sędzia Przewodniczący Sędzia