Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 stycznia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Mirosław Kędzierski - sprawozdawca

Sędziowie SO Adam Sygit

SO Mariola Urbańska - Trzecka

Protokolant st. sekr. sądowy Aleksandra Deja - Lis

przy udziale Marcina Malinowskiego - prokuratora Prokuratury Rejonowej w Żninie

po rozpoznaniu dnia 8 stycznia 2019 r.

sprawy N. K. c. E. i W. ur. (...) w L.

oskarżonej z art. 286 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Żninie

z dnia 20 września 2018 r. sygn. akt II K 177/18

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Żninie do ponownego rozpoznania.

SSO Adam Sygit Mirosław Kędzierski SSO Mariola Urbańska - Trzecka

Sygn. akt IV Ka 1082/18

UZASADNIENIE

N. K. oskarżona została o to, że w dniu 1 września 2017r. w nieustalonym miejscu, za pośrednictwem sieci Internet na grupie e-bazar (...), na portalu społecznościowym F., w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, podając swoje dane jako R. K. zamieszkała R. (...), doprowadziła M. K. (1) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 124 zł poprzez świadome wprowadzenie w błąd co do faktu posiadania ogłaszanych do sprzedaży na portalu społecznościowym F. czterech pościeli dziecięcych po 35 zł za sztukę oraz dwóch kurteczek dziecięcych o wartości 30 zł za sztukę w ten sposób, że pokrzywdzona M. K. (1) w dniu 1 września 2017r. dokonała wpłaty kwoty 124 zł obejmującej 100 zł jako połowa wartości całego zamówionego towaru oraz 24 zł koszty przesyłki na wskazany rachunek bankowy nr (...), lecz nie otrzymała zamówionego towaru ani zwrotu ww. gotówki, czym spowodowała straty w wysokości 124 zł na szkodę M. K. (1), tj. o czyn z art.286§l kk.

Wyrokiem z dnia 20 września 2018r. Sąd Rejonowy w Żninie w sprawie II K 177/18 :

1.  oskarżoną N. K. uznał za winną popełnienia czynu zarzuconego jej w akcie oskarżenia, tj. za winną przestępstwa z art.286§l kk i za to na podstawie art.286§l kk wymierzył jej karę 3 miesięcy pozbawienia wolności;

2.  na podstawie art.46§l kk zasądził od oskarżonej na rzecz pokrzywdzonej M. K. (1) kwotę 124.00 zł tytułem obowiązku naprawienia szkody;

3.  na podstawie §17 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu zasądził od Skarbu Państwa na rzecz r.pr. M. K. (2) kwotę 516,60 zł tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonej z urzędu;

4.  na podstawie art.624§l kpk i art.17 ust.l Ustawy z 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych zwolnił oskarżoną od kosztów sądowych i od opłaty, a wydatkami postępowania obciążył Skarb Państwa.

Od powy ższego wyroku apelację wniósł prokurator.

I.  Na zasadzie art.425 kpk i art.444§ 1 kpk i art.447§2 kpk zaskarżył go w części dotyczącej orzeczenia o karze, na niekorzyść oskarżonej N. K.;

II.  na podstawie art.427§2 kpk i art.438 pkt 1 i 2 kpk zaskarżonemu wyrokowi zarzucił rażące i mające wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów prawa karnego procesowego, tj. art.387§l-3 kpk, polegające na niezasadnym uwzględnieniu wadliwego, bo sprzecznego z wymogami prawa, wniosku oskarżonej o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia postępowania dowodowego, co doprowadziło do wydania wyroku skazującego z rażącym naruszeniem przepisów prawa karnego materialnego, tj. art.286§l kk, wskutek orzeczenia wobec N. K. kary 3 miesięcy

1

pozbawienia wolności, tj. poniżej dolnego progu ustawowego zagrożenia, który wynosi 6 miesięcy;

III. na zasadzie art.427§l kpk i art.437§l kpk wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Żninie do ponownego rozpoznania.

S ąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja prokuratora okazała się zasadna, zarówno w części wskazującej na zaistniałe rażące naruszenie przepisu prawa karnego procesowego tj. art. 387 § 2 k.p.k., które w konsekwencji doprowadziło do rażącego naruszenia przepisu prawa karnego materialnego (art. 286 § 1 k.k.), jak też w części domagającej się uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Żninie.

Przechodząc do wyjaśnienia przyczyn wydania przez Sąd Okręgowy rozstrzygnięcia zamieszczonego w sentencji wyroku tego sądu, należy przypomnieć, że konsensualna instytucja skazania bez przeprowadzenia postępowania dowodowego (dobrowolnego poddania się karze), przewidziana w art. 387 k.p.k., została wprowadzona do kodeksu postępowania karnego z 1997 r. jako sposób na uproszczenie i przyspieszenie postępowania, przy jednoczesnym racjonalnym ograniczeniu kosztów wymiaru sprawiedliwości (zob. T. Grzegorczyk, J. Tylman, Polskie postępowanie karne, Warszawa 2009, s. 725; S. Waltoś, Nowe instytucje w kodeksie postępowania karnego, Państwo i Prawo 1997, nr 8, s. 26 - 27).

Trafnie wskazuje się w judykaturze, że istota instytucji określonej w art. 387 k.p.k. sprowadza się do oceny przez sąd, czy istnieją warunki do zrezygnowania z prowadzenia postępowania na zasadach ogólnych, a jedną z przesłanek tej oceny jest stwierdzenie, że uzgodniony wymiar kary, mający następnie stać się elementem składowym wyroku skazującego, jest trafny, w tym zgodny z przepisami o charakterze materialnym. Wyrokowanie w warunkach art. 387 k.p.k., podobnie jak wyrokowanie na zasadach ogólnych, musi bowiem prowadzić do uzyskania stanu sprawiedliwości materialnoprawnej, a więc do słusznego zastosowania normy prawa karnego materialnego (zob. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 15 czerwca 2011 r., (...) 116/11, LEX nr 847139; z dnia 2 kwietnia 2012 r., V KK 437/11, LEX nr 1163987). Nadto sąd, rozstrzygając złożony - w oparciu o przepis art. 387 § 1 k.p.k. - wniosek o wydanie wyroku skazującego i wymierzenie oskarżonemu określonej kary lub środka karnego bez przeprowadzenia postępowania dowodowego jest zobowiązany przede wszystkim sprawdzić zaistnienie wszystkich warunków dopuszczalności takiego wniosku określonych w art. 387 § 1 i § 2 k.p.k. Jednym z nich jest zgodność zgłaszanych we wniosku, zaakceptowanych przez uprawnionych uczestników postępowania, propozycji z obowiązującymi przepisami prawa karnego materialnego. W sytuacji, w której treść wniosku tych regulacji prawnych nie respektuje obowiązkiem sądu jest bądź to uzależnienie swojej decyzji o uwzględnieniu tego wniosku od dokonania w nim zmian kon wal i dujący eh tą dostrzeżoną jego wadliwość (art. 387 § 3 k.p.k.), bądź też rozpoznanie w dalszym ciągu sprawy na zasadach ogólnych (por. wyrok: Sądu Najwyższego z 24 września 2014 r., IV KK 278/14, KZS 2015/1/32; 10 lipca 2014 r., IV KK 115/14, LEXnr 1480342, 6 sierpnia 2015 r., II KK 219/15, KZS 2015/12/17).

2

W niniejszej sprawie, w trakcie rozprawy przed Sądem Rejonowym w Żninie oskarżona N. K., przyznała się do popełnienia zarzucanego jej czynu i odmówiła składania wyjaśnień, potwierdzając wyjaśnienia złożone w toku postępowania przygotowawczego. Następnie, na podstawie art. 387 § 1 k.p.k., złożyła wniosek o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia postępowania dowodowego i wymierzenie jej kary 4 miesięcy pozbawienia wolności, zasądzenie kwoty 124 zł tytułem naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonego. Sąd uzależnił uwzględnienie wniosku oskarżonej od dokonania w nim wskazanej przez siebie zmiany w postaci obniżenia kary do 3 miesięcy pozbawienia wolności. Zarówno oskarżona, oskarżyciel publiczny jak i pokrzywdzony, nie sprzeciwili się tak zmodyfikowanemu wnioskowi.

Sąd Rejonowy na podstawie art. 387 § 2 k.p.k. postanowił więc "przychylić się do wniosku oskarżonej o wydanie wyroku skazującego wydając następnie wyrok.

W zaistniałej orzeczenie kary 3 miesięcy pozbawienia wolności było naruszeniem art. 286 § 1 k.k..

W zaistniałej sytuacji fakt, że prokurator zaskarżył wyrok na niekorzyść oskarżonej nie mógł być obojętny dla rozstrzygnięcia sądu odwoławczego. Zgodnie z art. 458 k.p.k. przepisy dotyczące postępowania przed sądem I instancji znajdują odpowiednie zastosowanie przed sądem odwoławczym. Wyrok reformatoryjny, o który wnosił obrońca na rozprawie odwoławczej poprzez przyjęcie kwalifikacji z art. 286 § 3 k.k , mógłby zapaść w sytuacji, gdyby miało to być wynikiem naprawienia błędu sądu I instancji polegającego na wydaniu orzeczenia odmiennego niż uzgodnione lub ponownego porozumienia stron na rozprawie. W pozostałych przypadkach, jeśli w apelacji został podniesiony skutecznie zarzut, konieczne jest uchylenie wyroku, który został zaskarżony, na podstawie art. 437 § 2 k.p.k. i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania z uwagi na konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości.

Dlatego też uwzględnienie zarzutu obrazy prawa materialnego, zawartego w apelacji wniesionej na niekorzyść oskarżonej polegającego na orzeczeniu kary poniżej dolnego zagrożenia przewidzianego w kodeksie karnym za przestępstwo oszustwa, wykracza poza zakres porozumienia zawartego przed Sądem I instancji na podstawie art. 387 § 1 i 2 k.p.k. Jego konwalidacja w kierunku sugerowanym przez Sąd w uzasadnieniu wyroku oraz obrońcę na rozprawie odwoławczej, byłaby zatem możliwa wyłącznie w przypadku wyrażenia na to zgodny przez wszystkie strony.

A skoro powyższe w niniejszej sprawie nie nastąpiło, zaskarżony wyrok musiał zostać uchylony, zaś sprawa przekazana sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Przy ponownym rozpoznaniu sąd meriti, mając na uwadze poczynione wyżej zauważenia, rozstrzygnie o ewentualnej winie oskarżonej przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności ujawnionych w toku postępowania.