Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 633/18

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 31 stycznia 2018roku - znak (...)/15 GE - Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, po rozpatrzeniu wniosku z dnia 15 stycznia 2018 roku, odmówił Z. B. prawa do ponownego ustalenia wysokości emerytury rolniczej. W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji wskazano, że art. 24 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników z dnia 20 grudnia 1990 roku ( Dz. U. z 2017 roku, poz. 2336) określa, iż emerytura rolnicza składa się z części składkowej i części uzupełniającej, ustalonych zgodnie z art.25 i 26 ustawy. Dla każdej z tych części ustala się wskaźnik wymiaru. Zgodnie z art. 25 ust. 1 część składkową ustala się przyjmując po 1% emerytury podstawowej za każdy rok podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, z uwzględnieniem ust. 2-7. Niepełne lata przelicza się odpowiednio, z uwzględnieniem art. 21a. Natomiast zgodnie z ust. 2 tegoż artykułu pkt.4 do liczby lat, o których mowa w ust. 1, dolicza się m.in. liczbę lat: prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym - bez podlegania innemu ubezpieczeniu społecznemu - po ukończeniu 16. roku życia, przypadających przed dniem 1 lipca 1977 r., jednak nie wcześniej niż 25 lat przed spełnieniem warunków do nabycia prawa do emerytury rolniczej lub renty inwalidzkiej rolniczej. Natomiast na podstawie art. 25 ust.5 za każdy rok przypadający w okresie, o którym mowa w ust. 2 pkt 4, przyjmuje się 0,5% emerytury podstawowej. W uzasadnieniu decyzji podniesiono również, że ustalając Z. B. prawo do świadczenia emerytalnego na podstawie złożonych dokumentów zaliczono wnioskodawczyni okresy pracy w gospodarstwie rolnym teściów i własnym oraz okresy podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników:

- od dnia 6 sierpnia 1960 roku do dnia 30 czerwca 1977 roku – okres pracy w gospodarstwie rolnym teściów i własnym,

- od dnia 1 lipca 1977 roku do 31 grudnia 1982 roku - okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu własne gospodarstwo rolne,

- od dnia 1 stycznia 1983 roku do dnia 31 grudnia 1990 roku - okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu, własne gospodarstwo rolne,

- od dnia 1 stycznia 1991 roku do dnia 30 września 1993 roku - okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu, własne gospodarstwo rolne,

- od dnia 1 kwietnia 1999 roku do dnia 30 czerwca 2004 roku - okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu, własne gospodarstwo rolne.

Łącznie do uprawnień emerytalnych zaliczono 38 lat, 4 miesiące i 25 dni. Ustalając wysokość części składkowej uwzględniono wnioskodawczyni okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników od dnia 1 lipca 1977 roku do dnia 30 września 1993 roku oraz od dnia 1 kwietnia 1999 roku do dnia 30 czerwca 2004 roku:

- 5,50 lat – za okres opłacania składek na Fundusz Emerytalny (...) od dnia 1 lipca 1977 roku do 31 grudnia 1982 roku po 1% emerytury podstawowej za każdy rok,

- 8,82 lat za okres opłacania składek na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego (...) od dnia 1 stycznia 1983 roku do dnia 31 grudnia 1990 roku po 1% emerytury podstawowej za każdy rok,

- 8,00 lat podlegania ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu po dniu 31 grudnia 1990 roku po 1% emerytury podstawowej za każdy rok. Część składkowa emerytury Z. B. wyniosła łącznie 22,32 % emerytury podstawowej, a wskaźnik części składkowej 0,22. Wskaźnik części uzupełniającej emerytury rolniczej wynosi 94,50% emerytury podstawowej, na podstawie przepisów art.26 ust.1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników z dnia
20 grudnia 1990 roku
część uzupełniająca emerytury rolniczej wynosi 95,00 % emerytury podstawowej, jeżeli liczba lat przyjęta do ustalenia części składkowej, bez uwzględnienia wyników przeliczenia składki z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego w okresie od
1 stycznia 1983 roku do 31 grudnia 1990 roku jest mniejsza od 20. Za każdy pełen rok powyżej 20 lat przyjęty do części składkowej, obniża się część uzupełniającą o 0,5% emerytury podstawowej . Po zsumowaniu powyższych wartości (5,50 +8+8) otrzymujemy 21,50, tj. pełne lata 21-20x0,5%=0,5% i o taką wartość została zmniejszona część uzupełniająca 95% - 0,5% = 94,50%. Wskaźnik części uzupełniającej wynosi 0,95. Ponadto wskazano, że okres pracy w gospodarstwie rolnym przed dniem 1 lipca 1977 roku został wnioskodawczyni zaliczony do prawa do świadczenia. Zgodnie jednak z art.25 ust. 2 pkt.4 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników z dnia 20 grudnia 1990 roku okres przed 1 lipca 1977r roku nie może być uwzględniony przy wyliczeniu wysokości emerytury. Z. B. od dnia 22 marca 2004 roku spełniła bowiem warunki do nabycia prawa do renty rolniczej. W tej sytuacji okres 25 lat liczonych wstecz od dnia spełnienia warunków do nabycia prawa do emerytury rolniczej przypada na dzień 1 kwietnia 1979 roku.

/decyzja - k. 101-102/

Odwołanie od ww. decyzji w dniu 22 lutego 2018 roku złożyła Z. B., wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji w całości i uwzględnienie przy wyliczeniu emerytury jako okresów składkowych okresu pracy w gospodarstwie rolnym teściów oraz prowadzenia gospodarstwa rolnego wspólnie z mężem od dnia 6 sierpnia 1960 roku do dnia 30 czerwca 1977 roku oraz wyrównanie świadczenia za okres 3 lat. Zdaniem odwołującej interpretacja Kasy art. 25 ust. 5 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników z dnia 20 grudnia 1990 roku jest błędna, ponieważ wniosku o emeryturę nie złożyła przed upływem ustawowego terminu 25 lat.

/odwołanie - k- 3-4/

W odpowiedzi na odwołania Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wniósł o ich oddalenie, argumentując jak w treści zaskarżonych decyzji.

/odpowiedź na odwołanie - k. 7-8/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni Z. B. urodziła się w dniu (...).

/ okoliczność bezsporna, a nadto: wniosek - k. 1 - 1 verte akt KRUS/

W dniu 22 marca 2004 roku wnioskodawczyni wystąpiła z wnioskiem o rentę rolniczą.

/okoliczność bezsporna, a nadto: wniosek - k. 1-1 v akt KRUS/

Decyzją z dnia 7 maja 2004 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego przyznał wnioskodawczyni od dnia 22 marca 2004 roku prawo do renty rolniczej na stałe.

/decyzja – k.35-35 v/

Decyzją z dnia 9 listopada 2004 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego przyznał wnioskodawczyni z urzędu prawo do emerytury rolniczej od dnia
1 grudnia 2004 roku.

/decyzja – k.42-42 v/

Ustalając prawo do świadczenia emerytalnego zaliczono okresy pracy w gospodarstwie rolnym oraz okresy podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników:

- od dnia 6 sierpnia 1960 roku do dnia 30 czerwca 1977 roku – okres pracy w gospodarstwie rolnym teściów i własnym,

- od dnia 1 lipca 1977 roku do 31 grudnia 1982 roku - okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu, własne gospodarstwo rolne,

- od dnia 1 stycznia 1983 roku do dnia 31 grudnia 1990 roku - okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu, własne gospodarstwo rolne,

- od dnia 1 stycznia 1991 roku do dnia 30 września 1993 roku - okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu, własne gospodarstwo rolne,

- od dnia 1 kwietnia 1999 roku do dnia 30 czerwca 2004 roku - okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu, własne gospodarstwo rolne.

Łącznie do uprawnień emerytalnych zaliczono 38 lat, 4 miesiące i 25 dni.
/raport ustalenia uprawnień do świadczenia – k.41 akt KRUS/

Ustalając wysokość części składkowej uwzględniono wnioskodawczyni okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników od dnia 1 lipca 1977 roku do dnia
30 września 1993 roku oraz od dnia 1 kwietnia 1999 roku do dnia 30 czerwca 2004 roku:

- 5,50 lat – za okres opłacania składek na Fundusz Emerytalny (...) od dnia 1 lipca 1977 roku do 31 grudnia 1982 roku po 1% emerytury podstawowej za każdy rok,

- 8,82 lat za okres opłacania składek na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego (...) od dnia 1 stycznia 1983 roku do dnia 31 grudnia 1990 roku po 1% emerytury podstawowej za każdy rok,

- 8,00 lat podlegania ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu po dniu 31 grudnia 1990 roku po 1% emerytury podstawowej za każdy rok. Część składkowa emerytury Z. B. wyniosła łącznie 22,32 % emerytury podstawowej, a wskaźnik części składkowej 0,22. Wskaźnik części uzupełniającej emerytury rolniczej wynosi 94,50% emerytury podstawowej, na podstawie przepisów art.26 ust.1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników z dnia
20 grudnia 1990 roku
część uzupełniająca emerytury rolniczej wynosi 95,00 % emerytury podstawowej, jeżeli liczba lat przyjęta do ustalenia części składkowej, bez uwzględnienia wyników przeliczenia składki z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego w okresie od
1 stycznia 1983 roku do 31 grudnia 1990 roku jest mniejsza od 20. Za każdy pełen rok powyżej 20 lat przyjęty do części składkowej, obniża się część uzupełniającą o 0,5% emerytury podstawowej . Po zsumowaniu powyższych wartości (5,50 +8+8) otrzymujemy 21,50, tj. pełne lata 21-20x0,5%=0,5% i o taką wartość została zmniejszona część uzupełniająca 95% - 0,5% = 94,50%. Wskaźnik części uzupełniającej wynosi 0,95.

/okoliczność bezsporna, a nadto decyzja – k.42-42 v/

W dniu 15 stycznia 2018 roku Z. B. złożyła wniosek o ponowne przeliczenie emerytury, podnosząc, że organ rentowy do wyliczenia świadczenia błędnie przyjął tylko
22 lat okresów składkowych, tj. od dnia 1 lipca 1977 roku do 30 czerwca 2004 roku, chociaż w rzeczywistości okresy składkowe powinny być liczone od dnia 1 stycznia 1965 roku, tj. od kiedy zamieszkała wspólnie z mężem po wyjściu za mąż - w jego gospodarstwie rolnym.

/wniosek – k.88 akt KRUS/

Zaskarżoną decyzją z dnia 31 stycznia 2018 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, po rozpatrzeniu wniosku z dnia 15 stycznia 2018 roku, odmówił Z. B. prawa do ponownego ustalenia wysokości emerytury rolniczej, podnosząc, że okres pracy w gospodarstwie rolnym przed dniem 1 lipca 1977 roku został wnioskodawczyni zaliczony do prawa do świadczenia. Zgodnie jednak z art.25 ust. 2 pkt.4 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników z dnia 20 grudnia 1990 roku okres przed 1 lipca 1977r roku nie może być uwzględniony przy wyliczeniu wysokości emerytury. Z. B. od dnia 22 marca 2004 roku spełniła bowiem warunki do nabycia prawa do renty rolniczej. W tej sytuacji okres 25 lat liczonych wstecz od dnia spełnienia warunków do nabycia prawa do emerytury rolniczej przypada na dzień 1 kwietnia 1979 roku.

/decyzja - k. 101-102/

Tak ustalony stan faktyczny nie był sporny pomiędzy stronami. Szczegółowych ustaleń Sąd dokonał na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach niniejszej sprawy, w tym w aktach KRUS.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne i jako takie podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników z dnia
20 grudnia 1990 roku
( Dz. U. z 2016 roku, poz. 277, tj. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 września 2017 roku) emerytura rolnicza przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny określony w ust. 1a i 1b (w przypadku wnioskodawczyni to 60 lat);

2) podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 25 lat,
z uwzględnieniem art. 20.

Stosownie natomiast do treści art. 22 ust. 3 ustawy, osobom pobierającym renty rolnicze z tytułu niezdolności do pracy, które osiągnęły wiek emerytalny określony w art. 19 ust. 1a i 1b, przyznaje się z urzędu emeryturę rolniczą w wysokości nie niższej od dotychczas pobieranej renty z tytułu niezdolności do pracy, jeżeli osoba ta spełnia warunki określone w art. 19 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Emerytura rolnicza, renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy, oraz renta rolnicza szkoleniowa składa się z części składkowej i części uzupełniającej, ustalonych zgodnie z art. 25 i 26. Dla każdej z tych części ustala się wskaźnik wymiaru (art.24 ustawy).

Zgodnie z art. 25 ust. 1, 2 i 5 ustawy, część składkową ustala się przyjmując po 1% emerytury podstawowej za każdy rok podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, z uwzględnieniem ust. 2-7. Niepełne lata przelicza się odpowiednio, z uwzględnieniem art. 21a. Do liczby lat, o których mowa w ust. 1, dolicza się liczbę lat:

- podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników indywidualnych i członków ich rodzin w okresie od dnia 1 stycznia 1983 r. do dnia 31 grudnia 1990 r.;

- prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym w okresie od dnia 1 lipca 1977 r. do dnia 31 grudnia 1982 r., za który była opłacana składka na Fundusz Emerytalny (...);

- prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym - bez podlegania innemu ubezpieczeniu społecznemu - po ukończeniu 16. roku życia, przypadających przed dniem 1 lipca 1977 r., jednak nie wcześniej niż 25 lat przed spełnieniem warunków nabycia prawa do emerytury rolniczej lub renty inwalidzkiej rolniczej.

Za każdy rok przypadający w okresie, o którym mowa w ust. 2 pkt 4, przyjmuje się 0,5% emerytury podstawowej.

Część uzupełniająca wynosi 95% emerytury podstawowej, jeżeli liczba lat przyjęta do ustalenia części składkowej, lecz bez uwzględnienia skutków art. 25 ust. 3, jest mniejsza od 20; przy każdym pełnym roku od 20 lat część uzupełniającą zmniejsza się o 0,5% emerytury podstawowej (art. 26 ust.1 ustawy).

Prawo do świadczeń z ubezpieczenia lub ich wysokość ustala się ponownie na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu na zasadach określonych w przepisach emerytalnych (art.44 ust. 2 ustawy). Stosownie zaś do treści art. 114 ust. 1 pkt 1 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U z 2018 r. poz. 1270 ze zm.) w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli: po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość.

W rozpoznawanej sprawie przedmiotem sporu było, czy wyliczając wysokość emerytury wnioskodawczyni – do stażu „do wymiaru”, o którym, mowa w ust. 1 art. 25 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników z dnia 20 grudnia 1990 roku, można doliczyć wnioskodawczyni okres sprzed 1 lipca 1977 roku.

Organ rentowy podniósł, że łącznie do uprawnień emerytalnych zaliczono odwołującej 38 lat, 4 miesiące i 25 dni. Ustalając wysokość części składkowej uwzględniono wnioskodawczyni okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników od dnia
1 lipca 1977 roku do dnia 30 września 1993 roku oraz od dnia 1 kwietnia 1999 roku do dnia 30 czerwca 2004 roku:

- 5,50 lat – za okres opłacania składek na Fundusz Emerytalny (...) od dnia
1 lipca 1977 roku do 31 grudnia 1982 roku po 1% emerytury podstawowej za każdy rok,

- 8,82 lat za okres opłacania składek na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego (...) od dnia 1 stycznia 1983 roku do dnia 31 grudnia 1990 roku po 1% emerytury podstawowej za każdy rok,

- 8,00 lat podlegania ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu po dniu 31 grudnia 1990 roku po 1% emerytury podstawowej za każdy rok.

Część składkowa emerytury Z. B. wyniosła łącznie 22,32 % emerytury podstawowej, a wskaźnik części składkowej 0,22. Wskaźnik części uzupełniającej emerytury rolniczej wynosi 94,50% emerytury podstawowej. Na podstawie przepisów art.26 ust.1 ustawy część uzupełniająca emerytury rolniczej wynosi bowiem 95,00 % emerytury podstawowej, jeżeli liczba lat przyjęta do ustalenia części składkowej, bez uwzględnienia wyników przeliczenia składki z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego w okresie od
1 stycznia 1983 roku do 31 grudnia 1990 roku jest mniejsza od 20. Za każdy pełen rok powyżej 20 lat przyjęty do części składkowej, obniża się część uzupełniającą o 0,5% emerytury podstawowej. Zsumowanie powyższych wartości (5,50+8+8) daje 21,50, tj. pełne lata 21-20x0,5%=0,5% i o taką wartość została zmniejszona część uzupełniająca 95% - 0,5% = 94,50%. Wskaźnik części uzupełniającej wyniósł 0,95.

Organ rentowy podkreślił, że okres pracy w gospodarstwie rolnym przed dniem
1 lipca 1977 roku został wnioskodawczyni zaliczony do prawa do świadczenia. Zgodnie jednak z art.25 ust. 2 pkt.4 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników z dnia 20 grudnia 1990 roku okres przed 1 lipca 1977r roku nie mógł być uwzględniony przy wyliczeniu wysokości emerytury. Z. B. od dnia 22 marca 2004 roku spełniła bowiem warunki do nabycia prawa do renty rolniczej. W tej sytuacji okres 25 lat liczonych wstecz od dnia spełnienia warunków do nabycia prawa do emerytury rolniczej przypada na dzień 1 kwietnia 1979 roku, co wyklucza możliwość zaliczenia okresu sprzed 1 lipca 1997 roku.

Mając na uwadze treść art. 25 ust. 2 pkt.4 ustawy stwierdzić należy, że stanowisko organu rentowego jest słuszne.

Odwołująca urodziła się w dniu (...), od dnia 22 marca 2004 roku miała przyznane prawo do renty rolniczej na stałe, natomiast od dnia 1 grudnia 2004 roku otrzymuje emeryturę przyznaną z urzędu. Z powyższego wynika, że w przypadku wnioskodawczyni przy obliczeniu wysokości emerytury nie podlegają więc zaliczeniu okresy przypadające 25 lat wstecz od daty nabycia prawa do renty w dniu 22 marca 2004 roku, tj. okresy przypadające przed dniem 22 marca 1979 roku.

Organ rentowy słusznie zatem nie uwzględnił wnioskodawczyni przy obliczeniu wysokości emerytury wnioskowanego okresu przed dniem 1 lipca 1977 roku.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy w Łodzi, na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie wnioskodawczyni, potwierdzając tym samym prawidłowość zaskarżonej decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawczyni z pouczeniem o sposobie i terminie wniesienia apelacji.

13 listopada 2018 roku