Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: I C 325/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 grudnia 2018 r.

Sąd Rejonowy w Kłodzku Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący

SSR Ewa Karp

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 grudnia 2018 roku w Kłodzku

sprawy z powództwa J. K.

przeciwko Powiatowi (...)

o zapłatę

I.  Oddala powództwo;

II.  Zasądza od powódki J. K. na rzecz strony pozwanej Powiatu (...) kwotę 900 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Powódka J. K. wniosła o wydanie nakazu zapłaty i zasądzenie od strony pozwanej Powiatu (...) 4 000 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie i przyznanie zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu żądania wskazała, że dotyczy zapłaty za 40 godzin pracy wykonanej w ramach umowy o dzieło z dnia 1 września 2017 roku, które to dzieło polegało na ewidencji operacji księgowych, sprawozdań o dochodach i wydatkach budżetowych na dzień 31 sierpnia 2017 roku wraz z przekazaniem sprawozdań, analizie przepisów prawa dotyczących zamknięcia ksiąg rachunkowych, analizie dokumentów, sporządzeniu zestawienia obrotów i sald, zamknięciu ksiąg rachunkowych i sporządzeniu bilansu, rachunku zysków i strat, zestawienia zmian funduszu, informacjach dodatkowych, po wykonaniu których wystawiła rachunek na kwotę oparciu o zapisy paragrafu 3 umowy 4000 zł, którego strona pozwana nie uregulowała.

Sprawa została zakwalifikowana jako pozew o zapłatę i po doręczeniu pozwu strona pozwana wniosła odpowiedź na pozew z żądaniem oddalenia powództwa. W uzasadnieniu wskazała, że roszczenie o zapłatę wynagrodzenia nie zasługuje na uwzględnienie gdyż na skutek odstąpienia przez Powiat (...) od umowy o dzieło zawartej przez strony 1 września 2017 roku odpadła podstawa prawna do wykonania tego obowiązku w postaci spełnienia świadczenia pieniężnego. Podstawą faktyczna odstąpienia od umowy była okoliczność uporczywego uchylania się przez powódkę od wykonania wezwania pozwanego do usunięcia istotnego merytorycznego błędu w wykonywanym sprawozdaniu rocznym Rb 28S. Pozwany uznał, ze powódka nienależycie wykonała wiążąca strony umowę i Na podstawie art. 492 1 k.c. skutecznie od umowy odstąpił.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

1 września 2017 roku, Powiat (...) jako zamawiający zawarł z powódka J. K. jako wykonawcą, umowę o dzieło. Umową powierzono powódce wykonanie dzieła polegającego na: zamknięciu ksiąg rachunkowych Zespołu (...) w B. na dzień 31 sierpnia 2017 roku, zgodnie z ustawa o rachunkowości i rozporządzeniem Ministra Finansów z 5 lipca 2010 roku w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, rozporządzeniem Ministra Finansów z 7 grudnia 2010 roku w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, sporządzenia i przekazania do 10 wrzesnia 2017 roku sprawozdań budżetowych na 31 sierpnia2017 roku Rb-27S, Rb-278S, sporządzenia i przekazania do 10 października 2017 roku sprawozdań budżetowych i sprawozdań w zakresie operacji finansowych, sporządzenie i przekazanie do 10 .10 2017 roku informacji na dzień 31 sierpnia 2017 r. według załączników nr 16, 17, 18 określonych w Uchwale nr (...) Zarządu Powiatu (...) oraz sporządzenie i przekazanie sprawozdania finansowego do 31 10 2017 roku .

Powódka zobowiązała się do wykonywania dzieła osobiście, a zamawiający zobowiązał się do zapłaty wynagrodzenia w kwocie 4 000 zł brutto, którego zaplata miała nastąpić po prawidłowym ( pozbawionym błędów ) wykonaniu dzieła, na podstawie rachunku wystawionego przez wykonawcę, w terminie 14 dni od dnia doręczenia rachunku zamawiającemu. W paragrafie 3 ust. 3, umowy o dzieło, strony ustaliły, ze gdy dzieło będzie zawierało jakiekolwiek nieprawidłowości lub błędy zamawiający wezwie wykonawcę do ich usunięcia w wyznaczonym przez siebie terminie.

Dowód: umowa K- 12-13

Pismem z 20 października 2017 roku, strona pozwana, w związku ze złożonym droga elektroniczną w dniu 10 października 2017 sprawozdaniem Rb-28S z wykonania planu wydatków, poinformowała, ze przedmiotowe sprawozdanie zostało sporządzone błędnie.

Zobowiązała powódkę do prawidłowego sporządzenia i przekazania w trybie pilnym do 20 października 2017 roku korekty sprawozdania RB-28S na dzień 31.08 2017 roku obejmującej zakres danych sprawozdania rocznego.

Pismami z 26 października i 12 grudnia 2017 roku pozwana wskazała powódce popełnione błędy i wezwała do ich usunięcia oraz poinformowała, że zapłata wynagrodzenia nastąpi po usunięciu błędów i dołączyła opinię dotyczącą zasad rozliczania dodatkowego wynagrodzenia rocznego dla pracowników (...), wskazująca błędy powódki.

Dowód: pisma Starosty K- 14, 33, 34

opinia sporządzona przez Kancelarię (...)- 35-39

Pismem z 20 października 2017 roku powódka zwróciła się o wyjaśnienie dlaczego zdaniem zamawiającego sprawozdanie zostało błędnie sporządzone ( zostały wykazane zobowiązania w paragrafie 4040, 4110, 4120), podając, ze zgodnie z obowiązującymi przepisami w sprawozdaniu na dzień 31 grudnia danego roku, wykazywane są wszystkie zobowiązania według stanu na dzień kończący okres sprawozdawczy i dlaczego wykazane zobowiązania z tytułu dodatkowego wynagrodzenia rocznego uznano za błędne.

Pismem z 2 listopada 2017 roku powódka wskazała, ze sprawozdanie Rb-28 S sporządziła zgodnie z ustawą o rachunkowości

Dowód: pisma powódki K- 15, 16-17

30 listopada 2017 roku powódka wystawiła rachunek do umowy o dzieło na kwotę 4 000 zł brutto, wskazując jako koszty uzyskania przychodów 800 zł, podstawę opodatkowania 3200 zł, podatek dochodowy 576 zł, kwotę do wypłaty 3424 zł..

Dowód: rachunek K- 18

Pismami z 18 grudnia 2017 roku i 12 stycznia 2018 roku powódka podtrzymała swoje stanowisko i odmówiła poprawienia sprawozdania.

Pismem z 24 stycznia 2018 roku Powiat (...) odstąpił od umowy jako podstawę wskazując art.492 k.c. oraz podkreślając, ze trzykrotnie wzywał powódkę do usunięcia błędów i poprawienia sprawozdania i bilansu. Odstąpienie od umowy uzasadnione zostało nie wykonaniem przez powódkę umowy i odmówieniem, pismem z dnia 12 stycznia 2018 r., wykonania zobowiązania określonego w par. 3 ust. 3 umowy.

Dowód: pismo K- 22

Do pisma z 29 maja 2018 roku powódka dołączyła kopię dokumentacji sporządzonej dla strony pozwanej w ramach umowy o dzieło z 1 września 2017 roku.

Dowód: plik K- 67-172

Powódka jest z zawodu księgową, była przez 12 lat pracownikiem Zespołu Szkół Ogólnokształcących w B. - do 31 sierpnia 2017 roku. Po ustaniu stosunku pracy Powiat (...) zawarł z powódką umowę o dzieło z 1 września 2017 roku., bowiem Zespół Szkół przeszedł pod Gminę B.. Powódka wskazała, ze Powiat miał podstawy podważenia jej sprawozdania. Powódka zaksięgowała dodatkowe wynagrodzenie roczne za 8 miesięcy.

Dowód: przesłuchanie powódki K- 179-180

Powołana w sprawie biegła z zakresu prawa podatkowego i księgowości, w opinii złożonej 17 października 2018 roku, dokonała oceny prawidłowości wykonania przez powódkę J. K. zamknięcia ksiąg rachunkowych Zespołu Szkół Ogólnokształcących w B. na dzień 31 sierpnia 2017 roku oraz sprawozdań budżetowych i informacji objętych umową o dzieło.

Biegła stwierdziła w opinii, że wydatek w postaci dodatkowego wynagrodzenia rocznego nie powinien być naliczony na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych tj. 31 sierpnia 2017 roku. Wcześniejsze naliczenie dodatkowego wynagrodzenia rocznego jest ściśle sprecyzowane w przepisach ustawy i nie może być dowolnie interpretowane. Nabycie prawa do pełnego wynagrodzenia dodatkowego następuje po przepracowaniu całego roku. Skoro zatem dany pracownik nabywa prawo do pełnego wynagrodzenia dodatkowego po pełnym roku kalendarzowym, to nie sposób zakładać, że możliwe jest stwierdzenie tego prawa przed upływem danego roku.

Dowód: opinia biegłej I. P. K- 189-199

W tak ustalonym stanie faktycznym Sad zważył co następuje:

Roszczenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Pozwem, sporządzonym przez fachowego pełnomocnika-adwokata, powódka wniosła o zasądzenie 4 000 zł tytułem wynagrodzenia za 40 godzin pracy związanych z realizacja umowy o dzieło z 1 września 2017 roku.

Powódka, jak wynika z ustaleń stanu faktycznego, wystawiła rachunek na kwotę 4000 zł w dniu 30 listopada 2017 roku,/ K- 18/, w którym wskazała, ze żąda wynagrodzenia 4000 zł brutto, bowiem poniosła koszty uzyskania przychodów 800 zł, podstawę opodatkowania stanowi kwota 3200 zł , podatek wynosi 576 zł, a do wypłaty przypada kwota 3424 zł.

Pozew do tego rachunku w żaden sposób się nie odnosi ani go nie analizuje.

W piśmie pełnomocnika powódki z 9 maja 2018 roku / K- 48/ powódka domaga się naprawienia wyrządzonej jej szkody w kwocie 4 000 zł, wskazując jako podstawę roszczenia art. 471 k.c. i wskazując, ze strona pozwana nie kwestionowała szkody i sposobu jej wyliczenia, w tym nakładu pracy oraz przyjętej stawki za roboczogodzinę pracy. Pełnomocnik powódki wniósł o powołanie biegłego na okoliczność wysokości szkody poniesionej przez powódkę wskutek wypowiedzenia jej umowy przez stronę pozwaną.

Powódka nie skierowała sprawy do Sądu Pracy i nie uprawdopodobniła, ze przedmiotem sporu jest roszczenie z zakresu prawa pracy.

Przedmiotem sporu nie jest też szkoda, ale należność powódki określona w umowie o dzieło na kwotę 4000 zł brutto, której zapłata, jak wynika z zawartej umowy, miała nastąpić po prawidłowym, pozbawionym błędów, wykonaniu dzieła, na podstawie rachunku wystawionego przez wykonawcę, z zastrzeżeniem, ze gdy dzieło będzie zawierało jakiekolwiek nieprawidłowości lub błędy, zamawiający wezwie wykonawcę do usunięcia błędów w wyznaczonym przez siebie terminie.

Strona pozwana wykazała pismami i opinią doręczoną powódce, sporządzona przez Kancelarię (...), że sprawozdanie RB 28S za miesiąc sierpień 2017 roku oraz bilans na ten dzień, winny być skorygowane o wykazane w nich kwoty zobowiązań z tytułu dodatkowego wynagrodzenia rocznego w wysokości 175 596, 14 zł, a zobowiązanie to należy ująć w sprawozdaniach na dzień 31 grudnia 2017 roku.

Pogląd strony pozwanej o nieprawidłowym wykonaniu przez powódkę zawartej umowy o dzieło potwierdziła powołana przez Sąd biegła z zakresu księgowości.

W opinii złożonej 17 października 2018 roku, biegła dokonała oceny prawidłowości wykonania przez powódkę J. K. zamknięcia ksiąg rachunkowych Zespołu Szkół Ogólnokształcących w B. na dzień 31 sierpnia 2017 roku oraz sprawozdań budżetowych i informacji objętych umową o dzieło.

Biegła stwierdziła w opinii, że wydatek w postaci dodatkowego wynagrodzenia rocznego nie powinien być naliczony na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych tj. 31 sierpnia 2017 rok i wskazała, że wcześniejsze naliczenie dodatkowego wynagrodzenia rocznego jest ściśle sprecyzowane w przepisach ustawy i nie może być dowolnie interpretowane.

Nabycie prawa do pełnego wynagrodzenia dodatkowego następuje po przepracowaniu całego roku. Skoro zatem dany pracownik nabywa prawo do pełnego wynagrodzenia dodatkowego po pełnym roku kalendarzowym, to nie sposób zakładać, że możliwe jest stwierdzenie tego prawa przed upływem danego roku.

Mając na względzie powyższe oraz trzykrotne wezwanie powódki do skorygowania błędów, Sąd uznał, ze strona pozwana miała podstawy do odstąpienia od umowy o dzieło z 1 września 2017 roku i nie jest zobowiązana do zapłaty wynagrodzenia z uwagi na błędy w wykonaniu zamówienia popełnione przez wykonawcę- Powódkę J. K..

Zgodnie z art. 627. k.c. Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia”.

W praktyce obrotu zauważyć można pewne trudności w odróżnieniu umowy o dzieło od umowy zlecenia i innych umów, do których na podstawie art. 750 k.c. stosuje się przepisy o zleceniu. Trzeba tutaj wskazać, że umowę o dzieło odróżnia od umowy zlecenia i innych umów o świadczenie usług to, że jej celem jest osiągnięcie konkretnego rezultatu. Przyjmujący zamówienie odpowiada za jego osiągnięcie, a nie za dołożenie należytej w tym zakresie staranności. Dobitnie ukazuje to pogląd wyrażony w orzecznictwie, zgodnie z którym umowę o dzieło odróżnia od umowy zlecenia konieczność jej sfinalizowania w każdym wypadku konkretnym i sprawdzalnym rezultatem.

Zgodnie zatem z art. 636. § 1. K.c. Jeżeli przyjmujący zamówienie wykonywa dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, zamawiający może wezwać go do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin.

Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu zamawiający może od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie. Umowa o dzieło jest umową konsensualną, dwustronnie zobowiązującą, wzajemną i odpłatną. Ekwiwalentem świadczenia przyjmującego zamówienie, które polega na wykonaniu dzieła, jest świadczenie zamawiającego polegające na zapłacie wynagrodzenia z czego wynika odpłatny charakter umowy o dzieło.

Powódka nie wykonała prawidłowo zamówienia i odmówiła poprawienia sprawozdania pomimo upływu wyznaczonego terminu.

Strona pozwana pisemnie odstąpiła od umowy, wskazując jako podstawę art. 492 k.c. nie otrzymała prawidłowo wykonanego zamówienia, a zatem nie była zobowiązana do zapłaty wynagrodzenia, co stanowi podstawę oddalenia powództwa przez Sąd.

Zgodnie z zasadą memoriału, wskazywana przez powódkę, art. 6. 1. Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości:„ W księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty.”

Sporne dodatkowe wynagrodzenie roczne należy ująć w sprawozdaniach na dzień 31 grudnia 2017 roku bowiem dopiero wtedy, czyli po przepracowaniu całego roku kalendarzowego, nastąpi nabycie prawa do pełnego wynagrodzenia dodatkowego.

Jak wyjaśniła biegła sądowa ;” skoro zatem dany pracownik nabywa prawo do pełnego wynagrodzenia dodatkowego po pełnym roku kalendarzowym, to nie sposób zakładać, że możliwe jest stwierdzenie tego prawa przed upływem danego roku.”

Zgodnie z ustawą z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej, zasadą jest, że: Pracownik nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości po przepracowaniu u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego./ art. 2 /.

Nabycie zatem prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości uzależnione jest od przepracowania całego roku kalendarzowego u danego pracodawcy. Brak warunku, by „okres przepracowany" wynikał z jednej tylko umowy o pracę pozwala na przyjęcie, że przesłanka warunkująca nabycie prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego jest spełniona także wówczas, gdy okres ten będzie wynikać z kilku następujących bezpośrednio po sobie umów o pracę (por. A. Kosut, Regulacje prawne w zakresie prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego pracowników jednostek sfery budżetowej, PiZS 1998, nr 12, s. 23).

Zgodnie z Uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 2003 r. III PZP 7/03 1. Warunkiem nabycia prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz. U. Nr 160, poz. 1080 ze zm.) jest efektywne przepracowanie u danego pracodawcy pełnego roku kalendarzowego.

Wskazany przepis Ustawy i orzecznictwo Sądu Najwyższego pozwalają na przyjecie, że ustaleń, od których zależy nabycie prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego pracowników jednostek budżetowych w pełnej lub niepełnej wysokości dokonywać można i należy dopiero 31 grudnia każdego roku.

Takie ustalenia i wysokość zobowiązań nie były znane i możliwe do uwzględnienia przez powódkę w dniu 31 sierpnia 2017 roku.

W przedmiotowym przypadku ujęcie zobowiązań z tytułu dodatkowego wynagrodzenia rocznego i ustalenie ich wysokości winno nastąpić na dzień 31 grudnia 2017 roku i w sprawozdaniach na dzień 31 grudnia 2017 roku, a zatem w tym samym roku kalendarzowym, ale w innej dacie.

Ujęcie zobowiązań ustalonych 31 grudnia 2017 roku w sprawozdaniach z 31 grudnia 2017 roku pozostawałoby w zgodzie zarówno z zasadą memoriału ustaloną w Ustawie o rachunkowości jak i Ustawą o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej.

Z uwagi na ujęcie zobowiązania przez powódkę w sprawozdaniu z 31 sierpnia 2017 roku zastrzeżenia strony pozwanej i odstąpienie od umowy należało uznać za uzasadnione.

O kosztach orzeczono po myśli art.98.k.p.c.