Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 listopada 2018 r.

Sąd Rejonowy w Legionowie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSR Tomasz Kosiński

Protokolant: Bożena Oblińska

w obecności oskarżyciela : Prokuratora Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie – Tomasza Stadnickiego

po rozpoznaniu dnia 31 lipca 2018 r. , 26 września 2018 r. i 07 listopada 2018 r. na rozprawie w Legionowie sprawy :

J. O. (1) , s. W. i M. z d. K. , ur. dnia (...) w G.

oskarżonego o to, że :

1.  w okresie od co najmniej 24 marca 1950 r. do maja 1950 r. w R., woj. (...), pełniąc obowiązki kierownika sekcji I Wydziału ds. funkcjonariuszy (...) w R., a tym samym będąc funkcjonariuszem państwa komunistycznego dopuścił się, zbrodni komunistycznej, będącej jednocześnie zbrodnią przeciwko ludzkości, albowiem przekraczając swą władzę, w celu wymuszenia na W. K. (1) - pozbawionym wolności i przetrzymywanym w areszcie (...) w R. - przyznania się do popełnienia zarzucanych mu czynów i złożenia żądanych wyjaśnień w szczególności potwierdzenia, że przekazywał informacje o działaniach (...) w R. w szczególności wymierzonych przeciwko działaczom niepodległościowym tymże działaczom, prześladował go - stosując represję - z powodu podejrzenia jego przynależności do wrogiej grupy politycznej, znęcając się nad nim fizycznie i moralnie - dokonując wielokrotnych, długotrwałych przesłuchań o różnych porach, także nocą, na te same okoliczności, zmuszając go w tym czasie do siedzenia na krześle przez 6 dni i nocy pozbawiając odpoczynku i snu, grożąc wieloletnim pobytem w więzieniu i fałszywie obiecując że jeśli przyzna się do wszystkiego i złoży oczekiwane wyjaśnienia to zostanie ukarany jedynie 14 - dniowym aresztem po czym zostanie zwolniony do domu,

tj. o przestępstwo z art. 246 i 286 § 1 w z w. z art. 36 kk z 1932r. i w zw. z art. 2 ust. 1 oraz art. 3 ustawy z dnia 18 grudnia 1998r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz. U. z 2016r., poz. 152 j.t. z późn. zm.);

2.  w okresie od 29 kwietnia 1950 r. do 31 sierpnia 1950 r. w R., woj. (...), pełniąc obowiązki kierownika sekcji I Wydziału ds. funkcjonariuszy (...) w R., a tym samym będąc funkcjonariuszem państwa komunistycznego dopuścił się, zbrodni komunistycznej, będącej jednocześnie zbrodnią przeciwko ludzkości, albowiem przekraczając swą władzę, prześladował - stosując represję - R. B. z powodu podejrzenia przynależności do wrogiej grupy politycznej związanej ze (...) i działając na jego szkodę bezprawnie pozbawił go wolności mimo braku podstaw faktycznych i prawnych, osądzając w areszcie (...) w R., gdzie go przetrzymywał - najpierw bez postanowienia o tymczasowym aresztowaniu, a później po zastosowaniu takiego środka zapobiegawczego, w wyniku wprowadzenia prokuratora (...) w R. w błąd co do zasadności jego orzeczenia - w celu zmuszenia go do przyznania się do popełnienia stawianych mu zarzutów i złożenia oczekiwanych wyjaśnień nie dokonując w między czasie - od pierwszych dni maja do końca lipca - żadnych oficjalnych czynności procesowych w jego sprawie,

tj. o przestępstwo z art. 248 § 2 i 286 § 1 w zw. z art. 36 kk z 1932r. i w zw. z art. 2 ust. 1 oraz art. 3 ustawy z dnia 18 grudnia 1998r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz. U. z 2016., poz. 152 j.t. z późn. zm.).

1.  Oskarżonego J. O. (1) uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu w pkt. 1 zarzutów czynu i za to na podstawie art. 246 k.k. z 1932 r. i art. 286 § 1 k.k. z 1932 r. w zw. z art. 36 k.k. z 1932 r. i w zw. z art. 2 ust. 1 i art. 3 ustawy z dnia 18.12.1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu ( t.j. Dz. U. z 2018 roku, poz. 2032 ) skazuję , zaś na podstawie art. 246 k.k. z 1932 r. wymierza mu na karę 1 ( jednego ) roku i 6 ( sześciu ) miesięcy pozbawienia wolności;

2.  Oskarżonego J. O. (1) uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu w pkt. 2 zarzutów czynu i za to na podstawie art. 248 § 2 k.k. z 1932 r. i art. 286 § 1 k.k. z 1932 r. w zw. z art. 36 k.k. z 1932 r. i w zw. z art. 2 ust. 1 i art. 3 ustawy z dnia 18.12.1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu ( t.j. Dz. U. z 2018 roku, poz. 2032 ) skazuję , zaś na podstawie art. 248 § 2 k.k. z 1932 r. wymierza mu na karę 1 ( jednego ) roku i 6 ( sześciu ) miesięcy pozbawienia wolności;

3.  Na podstawie art. 31 § 1 i 2 k.k. z 1932 r. wymierza oskarżonemu J. O. (1) karę łączną 2 ( dwóch ) lat pozbawienia wolności;

4.  Na podstawie art. 61 § 1 i 2 k.k. z 1932 r. warunkowo zawiesza wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego J. O. (1) łącznej kary pozbawienia wolności na okres próby 4 ( czterech ) lat;

5.  Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwalnia oskarżonego J. O. (1) w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.

Sygn. akt II K 679/17

UZASADNIENIE

Na podstawie całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Oskarżony J. O. (1) od dnia 21 października 1949 roku do 30 września 1950 roku pełnił służbę jako pełniący obowiązki Kierownika I Sekcji Wydziału ds. Funkcjonariuszy w (...) w R. ( k. 238 ). Następnie od 01 października 1950 roku otrzymał awans i pełnił służbę jako Kierownik I Sekcji Wydziału ds. Funkcjonariuszy w (...) w R. ( k. 238 ) . Natomiast w dniu 01 lipca 1951 roku oskarżony J. O. (1) otrzymał kolejny awans i został przeniesiony do L. na stanowisko Zastępcy Naczelnika Wydziału ds. Funkcjonariuszy w (...) w L. ( k. 238 ) .

W okresie pracy jako pełniący obowiązki Kierownika I Sekcji Wydziału ds. Funkcjonariuszy w (...) w R. oskarżony J. O. (1) pełnił służbę w stopniu podporucznika a jego bezpośrednim przełożonym był kapitan J. W. – Naczelnik Wydziału ds. Funkcjonariuszy w (...) w R. ( k. 62 ) .

W miesiącach lutym i marcu 1950 r. oskarżony J. O. (1) jako pełniący obowiązki Kierownika I Sekcji Wydziału ds. Funkcjonariuszy w (...) w R. , a więc wydziału zajmującego się inwigilacją innych funkcjonariuszy (...) w R. ( w skład którego wydziału wchodzili „wypróbowani” funkcjonariusze o „dobrym przebiegu służby” w ocenie ich przełożonych – w dniu 30 kwietnia 1948 r. oskarżony J. O. (1) otrzymał za dobrą i gorliwa służbę premię w kwocie 1000 zł , a następnie został awansowany na st. referenta Wydziału ds. Funkcjonariuszy w (...) w R. – k. 238 ) podjął działania mające na celu zgromadzenie materiałów obciążających podporucznika W. K. (1) , który w tym czasie był Naczelnikiem Wydziału (...) w R.. Oskarżony J. O. (1) podejrzewał W. K. (1) o współpracę z nielegalnym podziemiem niepodległościowym. Pod koniec marca 1950 r. oskarżony J. O. (1) podjął decyzję o zatrzymaniu W. K. (1) i osadzeniu go w areszcie mieszczącym się na Z. w R. ( siedzibie (...) w R. ) było to przed 24 marca 1950 r. . Postanowienie o zastosowaniu środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania wobec zatrzymanego W. W. (2) Prokuratura Rejonowa w (...) wydała dopiero w dniu 25 marca 1950 r. . Oskarżony J. O. (2) od razu od zatrzymania W. K. (1) i przed wydaniem postanowienia zastosowaniu środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania wobec W. K. (1) rozpoczął jego przesłuchania, zarzucając mu współpracę z nielegalnym podziemiem niepodległościowym - polegającą na przekazywaniu informacji o działalności (...) w R. - oraz oczernianie Związku (...) jak również nielegalne posiadanie broni i amunicji . Przesłuchanie to trwało co najmniej 6 dni i 6 nocy zanim w dniu 29 marca 1950 oskarżony J. O. (1) sporządził z niego protokół . W. K. (1) początkowo nie przyznawał się by popełnił te czynu , w związku z czym oskarżony J. O. (1) nękał go ciągłymi przesłuchaniami podczas których kazał mu „... siedzieć na krzesełku przez 6 dni i 6 nocy” ( k. 424 ) pozbawiając go snu i odpoczynku. Jednocześnie groził mu postępowaniem sądowym, a więc długotrwałym więzieniem, jeśli nie przyzna się do stawianych mu zarzutów, natomiast jeśli to zrobi, to zostanie ukarany jedynie 14-dniowym aresztem dyscyplinarnym za przewinienia służbowe ( k. 416 ). W. K. (1) mając dość tych nieustannych przesłuchań prowadzonych przez oskarżonego J. O. (1) - będąc skrajnie wyczerpanym na skutek niedozwolonych metod śledczych stosowanych przez oskarżonego J. O. (1) i myśląc tylko o odpoczynku podczas przesłuchania przyznał się do popełnienia tych czynów i zaczął odpowiadać tak, jak życzył sobie przesłuchujący . Z datą 29 marca 1950 r. J. O. (1) sporządził protokół przesłuchania W. K. (1) w charakterze podejrzanego ( k. 398-406 i k. 513-524 ), którego treść odpowiadała oczekiwaniom oskarżonego J. O. (1) .

W dniu 31 marca 1950 r. oskarżony J. O. (3) wystosował raport do Szefa (...) w R. ppłk S. zawierając w nim wszystkie zarzuty stawiane Naczelnikowi Wydziału (...) w R. ppor. W. K. (1) . Oskarżony J. O. (1) wskazał w tym raporcie ( k. 410-414 ) iż W. K. (2) pozyskał do współpracy członek brygady wywiadowczej, kierownik Rady WiN obwodu Ł. adwokat M. B. (1) ps. (...), który jednak nie zwerbował go formalnie i nie zmuszał do składania przysięgi „za cenę niezdekonspirowania go przez władzami bezpieczeństwa” ( k. 410 ). W ramach tej współpracy W. K. (1) miał według oskarżonego J. O. (1) przekazywać na piśmie informacje dotyczące działalności (...) w R., np. wykaz funkcjonariuszy operacyjnych biorących udział w akcjach przeciwko oddziałom (...), osoby dowodzące nimi, a także ujęte wówczas, spis funkcjonariuszy zajmujących kierownicze stanowiska i ich krótkie charakterystyki. Nadto wymieniał „stan pracowników wydziału śledczego (...), szczegółowe charakterystyki naczelnika tegoż wydziału i jego zastępcę, metody śledztwa z zapodaniem oszczerczych wiadomości mówiąc, kto z oficerów śledczych i w jaki sposób rzekomo bije aresztowanych w czasie śledztwa, charakterystykę szefa (...) i jego zastępcy, nazwiska radzieckich oficerów znajdujących się przy (...) jako doradców oraz ich charakterystyki" ( k. 411). Ponadto oskarżony J. O. (1) w tym raporcie wskazał iż W. K. (1) „... prowadził wrogą, szeptaną i oszczerczą propagandę szkalując władze Związku (...) i jego ustrój, chcąc tym samym osłabić więzi przyjaźni między narodem radzieckim a polskim, podrywając autorytet władzy Związku (...)” ( k. 413 ). Raport ten został przez oskarżonego J. O. (1) zakończył wnioskiem o zwolnienie W. K. (1) z pracy w organach B.P., aresztowanie go celem przeprowadzenia śledztwa i skierowania sprawy na drogę sądową ( k. 414 ) .

W dniu 31 marca 1950 r. podprokurator (...) w R. ppor. E. C. przesłuchał W. K. (1) w charakterze podejrzanego. W czynności tej uczestniczył oskarżony J. O. (1) oraz jego przełożony kapitan J. W. –Naczelnik Wydziału ds. Funkcjonariuszy w (...) w R. . Podczas tego przesłuchania wobec obecności oskarżonego J. O. (1) i jego przełożony kapitan J. W. – Naczelnika Wydziału ds. Funkcjonariuszy w (...) w R. W. K. (1) podtrzymał swoje wyjaśnienia złożone wcześniej przed oskarżonym J. O. (4) ( k. 525-527 ).

Oskarżony J. O. (1) w dniu 19 kwietnia 1950 r. dokonał też przesłuchania - ale w charakterze świadka - J. K. (1) byłej podwładnej W. K. (1) z Wydziału Finansowego (...) w R. ( k. 407- 409 ) . Z treści tego protokołu wynikało że J. K. (1) potwierdziła, iż na polecenie swego naczelnika W. K. (1) sporządzała różne maszynowe wykazy funkcjonariuszy (...) w R. i ich charakterystyki, a także meldunki nie związane z zakresem działalności Wydziału Finansowego ( k. 407-409 ). Po odczytaniu jej tego protokołu J. K. (1) jednak zaprzeczyła treści tych zeznań . J. K. (2) świadczyła wszystkie te „fakty są osobiście przeze mnie zmyślone, nie polegające na prawdzie (...) zostały przeze mnie zmyślone w dniu dzisiejszym podczas chwilowej przerwy w przesłuchaniu” ( k. 409 ). Później w tym postępowaniu J. K. (1) występowała już w charakterze podejrzanej . Postępowanie jej sprawie prowadził J. K. (3) .

W. K. (1) ponownie został przesłuchany w charakterze podejrzanego w dniu 26 czerwca 1950 r. przez oficera śledczego J. K. (3) ( k. 415-418 ). Podczas tego przesłuchania W. K. (1) złożył wówczas odmienne wyjaśnienia od tych które podczas przesłuchania w dniu 29 marca 1950 r. złożył przed oskarżonym J. O. (1) . W wyjaśnieniach tych W. K. (1) zaprzeczył by współpracował z M. B. (1) i że przekazywał mu informacje dotyczące działalności (...) w R. oraz by oczerniał Związek (...). Kiedy przesłuchujący W. K. (1) J. K. (3) zapytał go o powody zmiany wyjaśnień, W. K. (1) podał że przesłuchujący go wcześniej oskarżony J. O. (1) groził mu wówczas odpowiedzialnością sądową oraz obiecywał też iż gdy będzie wyjaśniał zgodnie z jego życzeniami, to sprawa nie zostanie skierowana na drogę sądową, a zostanie jedynie ukarany 14-dniowym aresztem dyscyplinarnym. W. K. (2) wskazał również iż „w dużej mierze do takiego zeznania zmusiło mię ciągłe przesłuchanie, które trwało przez okres 6 dni, co też chcąc zakończyć zeznania, ażeby tym samym mógł odpocząć odpowiadałem tak, jak sobie życzył ten funkcjonariusz” ( k. 416 ). Wyjaśnił też, że swoich wcześniejszych wyjaśnień nie odwołał przed prokuratorem, bo oskarżony J. O. (1) przypomniał mu o tym, że za takie czyny będzie „... skierowany do odpowiedzialności sądowej” ( k. 416 ).

Śledztwo przeciwko W. K. (1) oraz J. K. (1) zostało zakończone 13 lipca 1950 r. a 14 lipca 1950 r. został skierowano przeciwko nim akt oskarżenia do (...) w R..

Na rozprawie toczącej się 29 września 1950 r. przed (...) w R. W. K. (2) ponownie złożył wyjaśnienia odmienne od tych złożonych przed oskarżonym J. O. (4) w dniu 29 marca 1950 r. ( k. 420-427 ) . Kiedy Sąd odczytał jego wyjaśnienia złożonych przed oskarżonym J. O. (4) w dniu 29 marca 1950 r. W. K. (1) oświadczył że są one niezgodne z prawdą, ponieważ zostały na nim wymuszone, a przed prokuratorem ich nie odwołał, bo obawiał się represji ( k. 423 ). W. K. (1) wyjaśnił, że wówczas oficer śledczy ( którym był oskarżony J. O. (1) kazał mu siedzieć na krzesełku przez 6 dni i przez 6 nocy" ( k. 424 ). Jeszcze raz powtórzył, że oskarżony J. O. (1) obiecał mu, że jeśli się przyzna, to zostanie ukarany jedynie 14 - dniowym aresztem ( k. 424 ).

Wyrokiem (...) w R. z dnia 29 września 1950 r. W. K. (1) został skazany na dożywocie ( k. 451 i k. 535-542 ) . W 1956 r. W. K. (3) został zwolniony na ułaskawienie przez (...) w K. ( k. 452 ) . W. K. (1) zmarł 06 maja 1973 r. ( k. 451 ) .

W latach 1949-1950 funkcjonariusze (...) w R. rozpracowywali działaczy (...) z terenu R., uznając bez jakichkolwiek dowodów, że usiłują oni przemocą zmienić ustrój Państwa Polskiego. Funkcjonariusze (...) w R. ustalali osoby należące do (...) bądź osoby które utrzymywały z nimi jakiekolwiek kontakty i dokonywali ich zatrzymań osadzając w w areszcie na Z. w R. ( k . 150-166 ) .

W dniu 28 grudnia 1949 r. przesłuchiwany był w charakterze świadka przez funkcjonariuszy (...) w R. J. K. (4) będący członkiem (...) potwierdzi iż zna R. B. , który u niego bywa oraz wskazał że zostawiał u R. B. - do poczytania - jedną gazetkę wydawaną przez (...), którą mu po pewnym czasie odbierał i że uzyskał od niego chyba czterokrotnie datki na tę prasę ( k. 29-41 i k. 150-166 ).

R. B. od 01 września 1945 r. pełnił obowiązki aptekarza w Poliklinice (...) w R. ( k. 114 ). W roku 1950 został natomiast kierownikiem Składnicy Sanitarnej Wydziału (...) w R. w stopniu kapitana ( k. 62 ).

Pod koniec kwietnia 1950 r. J. O. (1) podjął decyzję o zatrzymaniu kapitana R. B.. Następnie oskarżony J. O. (1) piśmie skierowanym do (...) w R. –wniósł o zastosowanie wobec kapitana R. B. zatrzymanego w dniu 29 kwietnia 1950 r. środka zapobiegawczego w postaci aresztu z osadzeniem w wwiezieniu na Z. w R. ( k. 65 ) . W dniu 29 kwietnia 1950 r. oskarżony J. O. (1) przesłuchał R. B. w charakterze podejrzanego ( k. 71-77 ) . R. B. podczas tego przesłuchania nie potwierdził, by był członkiem (...) (lub innej nielegalnej organizacji), by znał program (...) i by ktokolwiek zaznajamiał go z nim. Ponadto R. B. wyjaśnił iż nie znał nawet samej nazwy (...), bo J. K. (4) jej nie wymieniał. R. B. zaprzeczył również by kiedykolwiek przekazywał jakiekolwiek informacje dotyczące (...) w R.. Przyznał jedynie, że kilkakrotnie - około 5 razy - czytał gazetki przekazywane mu przez J. K. (4) , ale zawsze mu je zwracał i że dwukrotnie przekazał mu pewne kwoty pieniężne na tę prasę. Podczas tego przesłuchania oskarżony J. O. (1) groził R. B. pistoletem ( k. 367 ) .

Postanowieniem z dnia 29 kwietnia 1950 r. W. Prokuratury Rejonowej w (...) zastosowano środek zapobiegawczy areszt tymczasowy z terminem do 29 lipca 1950 roku wobec kpt. R. B. ( k. 66-67 ) .

W dniu 30 kwietnia 1950 r. oskarżony J. O. (1) sporządził raport do Szefa (...) w R. mjr. C. ( k. 62-64 ). W raporcie tym wskazał iż jesienią 1945 r. J. K. (4) - członek SN, który miał za zadanie werbowanie dalszych członków i zorganizowanie siatki wywiadowczej - „... zaangażował do nielegalnej organizacji (...) kilku członków, a m.in. i B. R." . Z raportu tego wynikało iż R. B. przekazał J. K. (4) wiadomość, że „Woj. Urząd B.. P.. w R. zamierza tworzyć w terenie oddziały zbrojne pod maską nielegalnej organizacji - za pomocą których będą mogli łatwiej wykrywać w terenie członków nieleg. org. i ich sympatyków” . Oskarżony J. O. (2) wskazał w tym raporcie również że M. B. (2) - będąc w domu R. B. - otrzymał od niego „... około 7-dem nazwisk osób rzekomo współpracujących z P.. Urzędem B.. P.. w Ł.” . Fakty wskazane w tym raporcie były nieprawdziwe o czym oskarżony J. O. (1) doskonale wiedział i nie pozostawały w żadnym związku z wyjaśnieniami R. B. złożonymi w dniu 29 kwietnia 1950 r. podczas przesłuchania przez oskarżonego J. O. (1) . Ponadto oskarżony w tym raporcie do Szefa (...) w R. wniósł o wyrażenie zgody dyscyplinarne wydalenie z pracy w organach B.P. kpt. R. B. , aresztowanie go celem przeprowadzenia śledztwa i skierowania sprawy na drogę sądową ( k. 64 ) .

W oparciu o materiały zgromadzone przez oskarżonego J. O. (1) oficer śledczy (...) w R. chor. K. F. wydał i ogłosił - 30 sierpnia 1950 r. - postanowienie o pociągnięciu do odpowiedzialności karnej R. B. ( k.89 ).

W dniu 07 lipca 1950 r. Naczelna Prokuratura Wojskowa wystąpiła do W. Prokuratury Rejonowej w (...) wystąpiła i wyjaśnienie dlaczego w odpowiednim czasie nie został złożony meldunek o wszczęciu postępowania karnego wobec kpt. R. B. który został tymczasowo aresztowany w dniu 29 kwietnia 1950 r. a meldunek o tym został przekazany dopiero w dniu 15 czerwca 1950 r. ( k. 143 ) .

W dniu 31 sierpnia 1950 r. został sporządzony przez oficera śledczego (...) w R. chor. K. F. akt oskarżenia przeciwko kpt. R. B. ( k. 90-93 ) , który został przesłany do W. Sądu Rejonowego w (...) .

Na rozprawie przed W. Sądem Rejonowym w (...) R. B. tylko częściowo przyznał się do zarzucanych mu czynów i złożył wyjaśnienia ( k. 96- 123 ). R. B. wyjaśnił iż rzeczy jakie podał w śledztwie ( będąc przesłuchiwany przez oskarżonego J. O. (1) ) wymyślił dlatego że był podenerwowany i nigdy nie miały one miejsca i podał je by jak najszybciej śledztwo się zakończyło ( k. 99 ). Wyrokiem z dnia 26 października 1950 r. W. Sądem Rejonowym w (...) uznając częściowo winę oskarżonego skazał go na karę 5 lat więzienia oraz na utratę praw publicznych i obywatelskich , praw honorowych na okres 1 roku oraz na przepadek mienia na rzecz Skarbu Państwa . Uniewinnił go jednak od działania jako funkcjonariusz (...) w R. od jesieni 1945 r. do lata 1946 r. na szkodę Państwa Polskiego ( k. 126-131 ).

W dniu 02 września 1953 r. R. B. na mocy postanowienia o zastawaniu amnestii W. Prokuratury Rejonowej w (...) z dnia 22 kwietnia 1953 r. został zwolniony z zakładu karnego ( k. 129 i k. 140 ) .

R. B. zmarł 27 sierpnia 1978 r. ( k. 176 )

J. O. (1) ma ukończone 91 lat, jest żonaty , jest emerytem i uzyskuje dochód w wysokości ok. 1800 zł , nie ma nikogo na utrzymaniu , był karany ( k. 612 ) , obecnie odbywa kare pozbawienia wolności w ZK P. ,nie był leczony psychiatrycznie, ani leczony odwykowo . Z opinii sądowo psychiatrycznej sporządzonej przez biegłych lekarzy psychiatrów w dniu 29 marca 2017 r. ( k. 349-351 ) wynika iż u oskarżonego J. O. (1) nie stwierdzono objawów choroby psychicznej ani cech upośledzenia umysłowego . Rozpoznano natomiast łagodne zaburzenie funkcji poznawczych . Aktualny stan zdrowia oskarżonego J. O. (1) pozwala na udział w czynnościach procesowych przy udziale obrońcy . Aktualny stan psychiczny z uwagi na łagodne zaburzenie funkcji poznawczych nie pozwala na prowadzenie obrony w sposób samodzielny i rozsądny .

Sąd powyższy stan faktyczny ustalił na podstawie następujących dowodów : zeznań świadków : A. Ż. ( k. 176-177 ) , J. B. (1) ( k. 181 ) , J. B. (2) ( k. 367 ) , J. B. (3) ( k. 369 - 370 ) , I. B. ( k. 437- 438 ) , W. K. (4) ( k. 444 - 445 ) i S. P. ( k. 482 ) oraz dokumentów w postaci : notatki urzędowej ( k. 1, k. 11-13 ) , pisma Oddziałowego Archiwum IPN w R. ( k. 14-24 ) , protokołu oględzin akt o odszkodowanie za niesłuszne skazanie R. B. ( k. 26 ) , protokołu oględzin akt byłego (...) w R. dotyczący R. B. ( k. 27-141 ) , danych meldunkowych ( k. 145-149 , k. 167-175 ) , protokołu oględzin akt kontrolno- śledczych przeciwko J. K. (5) i innym ( k. 150-166 ) , pisma Oddziałowego Archiwum IPN w R. wraz z załącznikami ( k. 186-194 ) , pisma Archiwum IPN w W. wraz z załącznikami ( k. 196-211 ) , protokołu oględzin akt osobowych E. L. wraz z załącznikami ( k. 212-219 ) , protokołu oględzin akt osobowych A. G. wraz z załącznikami ( k. 220-223 ) , protokołu oględzin akt osobowych M. D. wraz z załącznikami ) k. 224-226 ) , pisma Oddziałowego Archiwum IPN w R. z załącznikami ( k. 228-242 ) , pisma archiwum IPN w W. wraz z załącznikami ( k. 259-269 ) , odpisu historii choroby J. O. (1) ( k. 280-286 , 464-465 ) , notatki urzędowej wraz z kserokopią wyroku Sądu Rejonowego w Legionowie ( k. 287-290, k. 291-295 ) , zaświadczenia o stanie majątkowym oskarżonego ( k. 297, k. 300-301, k. 313 ) , pisma z Przychodni (...) w L. ( k. 298 ) , karty karnej ( k. 299 ) , opinii Zakładu Medycyny Sądowej w W. ( k. 303-306 ) , pisma Sądu Rejonowego w Legionowie wraz z wyrokami skazującymi J. O. (1) ( k. 307-312 ) , pisma archiwum IPN w W. ( k. 322, k. 327-330 , k. 340-347 ) , opinii sądowo- psychiatryczna dotycząca oskarżonego ( k. 349-351 ) , pisma (...) w R. wraz z załącznikami ( k. 375-390 ) , pisma Oddziałowego Archiwum IPN w R. ( k. 391-395 ) , protokołu oględzin akt byłego (...) w R. przeciwko W. K. (1) ( k. 396-427 ) , protokołu oględzin akt kontrolno- śledczych dotyczących W. K. (1) ( k. 428-432 ) , pisma I. B. ( k. 441-442 ) , pisma Oddziałowego Archiwum IPN w R. wraz z załącznikami ( k. 450-456 ) , protokołu oględzin akt osobowych W. K. (1) wraz z załącznikami ( k. 466-480 ) , pisma T. P. ( k. 490 ) , pisma Oddziałowego Archiwum w R. ( k. 509-511 ) , kserokopii protokołu przesłuchania W. K. (1) z dnia 29.03.1950 r. ( k. 513-524 ) , protokołu przesłuchania W. K. (1) z dnia 26.06.1950 r. ( k. 527-531 ) , kserokopii aktu oskarżenia przeciwko W. K. (1) i J. K. (6) ( k. 532-534 ) , kserokopii wyroku byłego (...) w R. przeciwko W. K. (1) ( k. 535-542 ) , postanowienia Sądu Najwyższego ( k. 560 ) i karty karnej ( k. 612 ) .

J. O. (1) stanął pod zarzutami iż :

1.  w okresie od co najmniej 24 marca 1950 r. do maja 1950 r. w R., woj. (...), pełniąc obowiązki kierownika sekcji I Wydziału ds. funkcjonariuszy (...) w R., a tym samym będąc funkcjonariuszem państwa komunistycznego dopuścił się, zbrodni komunistycznej, będącej jednocześnie zbrodnią przeciwko ludzkości, albowiem przekraczając swą władzę, w celu wymuszenia na W. K. (1) - pozbawionym wolności i przetrzymywanym w areszcie (...) w R. - przyznania się do popełnienia zarzucanych mu czynów i złożenia żądanych wyjaśnień w szczególności potwierdzenia, że przekazywał informacje o działaniach (...) w R. w szczególności wymierzonych przeciwko działaczom niepodległościowym tymże działaczom, prześladował go - stosując represję - z powodu podejrzenia jego przynależności do wrogiej grupy politycznej, znęcając się nad nim fizycznie i moralnie - dokonując wielokrotnych, długotrwałych przesłuchań o różnych porach, także nocą, na te same okoliczności, zmuszając go w tym czasie do siedzenia na krześle przez 6 dni i nocy pozbawiając odpoczynku i snu, grożąc wieloletnim pobytem w więzieniu i fałszywie obiecując że jeśli przyzna się do wszystkiego i złoży oczekiwane wyjaśnienia to zostanie ukarany jedynie 14 - dniowym aresztem po czym zostanie zwolniony do domu,

tj. o przestępstwo z art. 246 i 286 § 1 w z w. z art. 36 kk z 1932r. i w zw. z art. 2 ust. 1 oraz art. 3 ustawy z dnia 18 grudnia 1998r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz. U. z 2016r., poz. 152 j.t. z późn. zm.);

2.  w okresie od 29 kwietnia 1950 r. do 31 sierpnia 1950 r. w R., woj. (...), pełniąc obowiązki kierownika sekcji I Wydziału ds. funkcjonariuszy (...) w R., a tym samym będąc funkcjonariuszem państwa komunistycznego dopuścił się, zbrodni komunistycznej, będącej jednocześnie zbrodnią przeciwko ludzkości, albowiem przekraczając swą władzę, prześladował - stosując represję - R. B. z powodu podejrzenia przynależności do wrogiej grupy politycznej związanej ze (...) i działając na jego szkodę bezprawnie pozbawił go wolności mimo braku podstaw faktycznych i prawnych, osądzając w areszcie (...) w R., gdzie go przetrzymywał - najpierw bez postanowienia o tymczasowym aresztowaniu, a później po zastosowaniu takiego środka zapobiegawczego, w wyniku wprowadzenia prokuratora (...) w R. w błąd co do zasadności jego orzeczenia - w celu zmuszenia go do przyznania się do popełnienia stawianych mu zarzutów i złożenia oczekiwanych wyjaśnień nie dokonując w między czasie - od pierwszych dni maja do końca lipca - żadnych oficjalnych czynności procesowych w jego sprawie,

tj. o przestępstwo z art. 248 § 2 i 286 § 1 w zw. z art. 36 kk z 1932r. i w zw. z art. 2 ust. 1 oraz art. 3 ustawy z dnia 18 grudnia 1998r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz. U. z 2016., poz. 152 j.t. z późn. zm.).

Oskarżony J. O. (1) w postępowaniu przygotowawczym nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów i odmówił składania wyjaśnień ( k. 258 i 459 ) .

Oskarżony J. O. (1) , który odbywa obecnie karę pozbawienia wolności nie został doprowadzony na rozprawę wobec nie złożenia przez oskarżonego i jego obrońców w trybie art. 353 § 3 i 5 k.p.k. wniosku o doprowadzenie na termin rozprawy . Obrońca oskarżonego złożył wniosek o jego doprowadzenie dopiero na ostatnim terminie rozprawy w dniu 07 listopada 2018 r. ( k. 627-630 i k. 632-635 ) . Sąd nie doprowadzał wobec braku wniosku oskarżonego i jego obrońców w trybie art. 353 § 3 i 5 k.p.k. oskarżonego J. O. (1) na rozprawy mając na uwadze fakt iż oskarżony J. O. (1) odbywa obecnie karę pozbawienia wolności w ZK w P. , gdzie znajduje się oddział szpitalny ze względu na treść opinii (...) Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej z dnia 07 grudnia 2015 r. ( k. 303-306 ) , opinii sądowo psychiatrycznej sporządzonej przez biegłych lekarzy psychiatrów w dniu 29 marca 2017 r. ( k. 349-351 ) i dokumentacji medycznej leczenia oskarżonego J. O. (1) ( k. 280-286 , k. 464-465 ) . Z opinii (...) Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej wydanej jeszcze w dniu 07 grudnia 2015 r. wynika iż ze względu na wiek oskarżonego J. O. (1) i ograniczoną wydolność fizyczną uważamy za wskazane prowadzenie czynności procesowych w miejscowości bliskiej miejsca zamieszkania oskarżonego , nie wymagającej długotrwałego dojazdu ( k. 306 ) . Ponadto z opinii sądowo psychiatrycznej sporządzonej przez biegłych lekarzy psychiatrów w dniu 29 marca 2017 r. wynika iż aktualny stan psychiczny oskarżonego J. O. (1) z uwagi na łagodne zaburzenie funkcji poznawczych nie pozwala na prowadzenie obrony w sposób samodzielny i rozsądny ( k. 351 ). Należy wskazać iż w AŚ W. B. w W. ( do którego należało by przetransportować oskarżonego J. O. (1) by mógł zostać doprowadzony na termin rozprawy ) brak jest oddziału szpitalnego i znajduje się on w odległości około 300 km od ZK w P. .

Sąd dał w całości zeznaniom świadków : A. Ż., J. B. (1) , J. B. (2), J. B. (3), I. B., W. K. (4) i S. P. jako jasnym dokładnym , spójnym , logicznym i korespondującym z całością zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Z zeznań świadka A. Ż. – córki R. B. wynika iż jej ojciec zmarł 27 sierpnia 1978 r.. W roku 1950 r. jej ojciec R. B. został chyba 2 maja aresztowany przez funkcjonariuszy UB i następnie skazany na 5 lat pozbawienia wolności . Ojciec został zwolniony po odbyciu 40 miesięcy kary pozbawienia wolności i został zwolniony na skutek amnestii. Świadek A. Ż. wskazała i nie wie czy ojciec należał do (...) . Dopiero po latach ten wyrok został unieważniony i zostało wypłacone odszkodowanie ( k. 176-177 ) .

Z zeznań świadka J. B. (1) – syna R. B. wynika że w roku 1950 r. jego ojciec R. B. aresztowany przez funkcjonariuszy UB i następnie skazany na karę pozbawienia wolności . Ojciec został zwolniony po odbyciu 40 miesięcy kary pozbawienia wolności . Świadek J. B. (1) wskazała i nie wie czy ojciec czy ojciec był członkiem organizacji niepodległościowych u należał do (...) , bo ta nazwa nic mu nie mówi . Wyrok ten został unieważniony i zostało wypłacone odszkodowanie ( k. 181 ) .

Z zeznań świadka J. B. (2) – syna R. B. wynika że w roku 1950 r. jego ojciec R. B. aresztowany przez funkcjonariuszy UB i następnie skazany na 5 lat karę pozbawienia wolności . Ojciec w zakładzie karnym przebywał 40 miesięcy . Po zwolnieniu ojciec niewiele opowiadał o zatrzymaniu przez UB i aresztowaniu . Mówił tylko iż był przetrzymywany w przez UB w wodzie i podczas przesłuchania jeden z funkcjonariuszy groził mu pistoletem . Wskazał również nazwiska dwóch funkcjonariuszy UB – O. i W. ( k. 367 ) .

Natomiast z zeznań świadka J. B. (3) – brata R. B. wynika iż jego brat był od 1945 r. aptekarzem w UB w R. . W roku 1950 został aresztowany za czytanie podziemnej prasy i skazany na 5 lat pozbawienia wolności ( k. 369-370 ) .

Z zeznań świadka I. B.– córki J. K. (1) wynika iż w roku 1950 jej matka została zatrzymana przez funkcjonariuszy UB w O. , gdy była w zaawansowanej ciąży. W areszcie w K. straciła dziecko . Jej matka została skazana na karę pozbawienia wolności i odbywała ją w Zakładzie Karnym w B.. Świadek I. B. wskazała iż nic jej nie mówią nazwiska W. K. (1) i J. O. (1) . Wyrok wobec matki został uchylony a ona uniewinniona i otrzymała odszkodowanie. Matka zmarła w 2005 r. ( k. 437-438 ).

Z zeznań W. K. (4) – syna J. K. (1) wynika iż jego matka odbywała 2 lat karę pozbawienia wolności za napisanie jakiegoś meldunku . Świadek W. K. (4) wskazał iż nie wie dokładnie w jaki wyglądało postępowanie funkcjonariuszy UB wobec jego matki i nic mu nie mówią nazwiska W. K. (1) i J. O. (1) ( k. 444-445 ).

Natomiast z zeznań świadka S. P. wynika iż znał W. K. (1) który od 1960 roku do swojej śmierci w roku 1973 r. mieszkał w M. w domu którym odziedziczył . Świadek S. P. wskazał iż nic nie wie by W. K. (1) był funkcjonariuszem (...) w R. ( k. 482 ) .

Fakt, że wymienieni wyżej świadkowie precyzyjnie określają zakres swojej wiedzy na temat zdarzeń, w zakresie których Sąd dał wiarę zeznaniom tych świadków, świadczy zdaniem sądu o braku skłonności do konfabulacji i dążeniu do rzetelnego przedstawienia przebiegu wydarzeń. Zeznania świadków są jasne , dokładne i korespondują z całością materiału dowodowego zebranego w sprawie.

Sąd dał pełną wiarę opinii sądowo psychiatrycznej sporządzonej przez biegłych lekarzy psychiatrów w dniu 29 marca 2017 r. ( k. 349-351 ). Z opinii sądowo psychiatrycznej sporządzonej przez biegłych lekarzy psychiatrów wynika iż u oskarżonego J. O. (1) nie stwierdzono objawów choroby psychicznej ani cech upośledzenia umysłowego . Rozpoznano natomiast łagodne zaburzenie funkcji poznawczych . Aktualny stan zdrowia oskarżonego J. O. (1) pozwala na udział w czynnościach procesowych przy udziale obrońcy . Aktualny stan psychiczny z uwagi na łagodne zaburzenie funkcji poznawczych nie pozwala na prowadzenie obrony w sposób samodzielny i rozsądny .

Sąd dał pełną wiarę opinii pisemnej biegłego (...) Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej z dnia 07 grudnia 2015 r. ( k. 303- 306 ) jako jasnej , dokładnej i fachowej . Z opinii tej wynika iż ze względu na wiek oskarżonego J. O. (1) i ograniczoną wydolność fizyczną uważamy za wskazane prowadzenie czynności procesowych w miejscowości bliskiej miejsca zamieszkania oskarżonego , nie wymagającej długotrwałego dojazdu .

Sąd dał w pełni wiarę dowodom z dokumentów , albowiem dokumenty powyższe zostały sporządzone przez funkcjonariuszy publicznych , nie zainteresowanych rozstrzygnięciem w sprawie , a zatem nie mających logicznego powodu , by przedstawiać nieprawdziwy stan rzeczy w dokumentach . Brak jest na tych dokumentach jakichkolwiek śladów podrobienia bądź przerobienia .

Sąd dał ponadto wiarę wszystkim ujawnionym na rozprawie dokumentom. Ich autentyczność i wiarygodność nie była kwestionowana przez żadną ze stron, ani nie stoi w sprzeczności z żadnym innym dowodem, a tym samym nie budzi wątpliwości.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 248 § 1 Rozporządzenia Prezydenta Rzeczpospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. Kodeks karny (Dz. U. z dnia 15 lipca 1932 r.) , kto człowieka pozbawia wolności, podlega karze więzienia do lat 5. Natomiast zgodnie z treścią art. 248 § 2 Rozporządzenia Prezydenta Rzeczpospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. Kodeks karny.(Dz. U. z dnia 15 lipca 1932 r.) Jeżeli pozbawienie wolności trwało dłużej niż 14 dni albo łączyło się ze szczególnem udręczeniem lub z oddaniem we władztwo obcego państwa, albo w innych szczególnie ciężkich przypadkach, sprawca podlega karze więzienia do lat 10.

Zgodnie z treścią art. 246 Rozporządzenia Prezydenta Rzeczpospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. Kodeks karny (Dz. U. z dnia 15 lipca 1932 r.) , kto znęca się fizycznie lub moralnie nad pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy osobą nieletnią poniżej lat 17 lub bezradną, podlega karze więzienia do lat 5.

Natomiast zgodnie z treścią art. 286 § 1 Rozporządzenia Prezydenta Rzeczpospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. Kodeks karny (Dz. U. z dnia 15 lipca 1932 r.) urzędnik, który przekraczając swą władzę lub nie dopełniając obowiązku, działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, podlega karze więzienia do lat 5.

Z treści art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 18.12.1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu ( t.j. Dz. U. z 2018 roku, poz. 2032 ) zbrodniami komunistycznymi, w rozumieniu ustawy, są czyny popełnione przez funkcjonariuszy państwa komunistycznego w okresie od dnia 17 września 1939 r. do dnia 31 lipca 1990 r., polegające na stosowaniu represji lub innych form naruszania praw człowieka wobec jednostek lub grup ludności bądź w związku z ich stosowaniem, stanowiące przestępstwa według polskiej ustawy karnej obowiązującej w czasie ich popełnienia. Zbrodniami komunistycznymi są również czyny popełnione przez tych funkcjonariuszy w okresie, o którym mowa w zdaniu poprzedzającym, zawierające znamiona czynów zabronionych określonych w art. 187, 193 lub 194 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny albo art. 265 § 1, art. 266 § 1, 2 lub 4 lub art. 267 ustawy z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny, dokonane przeciwko dokumentom w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2013 r. poz. 1388) na szkodę osób, których te dokumenty dotyczą. Natomiast przepis art. 3 ustawy z dnia 18.12.1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu ( t.j. Dz. U. z 2018 roku, poz. 2032 ) stanowi iż zbrodniami przeciwko ludzkości są w szczególności zbrodnie ludobójstwa w rozumieniu Konwencji w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa, przyjętej w dniu 9 grudnia 1948 r. (Dz. U. z 1952 r. Nr 2, poz. 9, z późn. zm.), a także inne poważne prześladowania z powodu przynależności osób prześladowanych do określonej grupy narodowościowej, politycznej, społecznej, rasowej lub religijnej, jeżeli były dokonywane przez funkcjonariuszy publicznych albo przez nich inspirowane lub tolerowane.

W powyższej sprawie oskarżony J. O. (1) wypełnił wszystkie znamiona przestępstwa z art podstawie art. 246 k.k. z 1932 r. i art. 286 § 1 k.k. z 1932 r. w zw. z art. 36 k.k. z 1932 r. i w zw. z art. 2 ust. 1 i art. 3 ustawy z dnia 18.12.1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu ( t.j. Dz. U. z 2018 roku, poz. 2032 ) opisanego w pkt. 1 zarzutów . Oskarżony J. O. (1) okresie od co najmniej 24 marca 1950 r. do maja 1950 r. w R., woj. (...), pełniąc obowiązki kierownika sekcji I Wydziału ds. funkcjonariuszy (...) w R., a tym samym będąc funkcjonariuszem państwa komunistycznego dopuścił się, zbrodni komunistycznej, będącej jednocześnie zbrodnią przeciwko ludzkości. Oskarżony J. O. (1) pełniąc obowiązki kierownika sekcji I Wydziału ds. funkcjonariuszy (...) w R. przekroczył swą władzę, w celu wymuszenia na ppor. W. K. (1) – Naczelniku Wydziału (...) w R. pozbawionym wolności i przetrzymywanym w areszcie (...) w R. - przyznania się do popełnienia zarzucanych mu czynów i złożenia żądanych wyjaśnień w szczególności potwierdzenia, że przekazywał informacje o działaniach (...) w R. w szczególności wymierzonych przeciwko działaczom niepodległościowym tymże działaczom, prześladował go - stosując represję - z powodu podejrzenia jego przynależności do wrogiej grupy politycznej, znęcając się nad nim fizycznie i moralnie - dokonując wielokrotnych, długotrwałych przesłuchań o różnych porach, także nocą, na te same okoliczności. Oskarżony J. O. (1) zmuszał w tym czasie W. K. (1) do siedzenia na krześle przez 6 dni i nocy pozbawiając odpoczynku i snu, grożąc wieloletnim pobytem w więzieniu i fałszywie obiecując że jeśli przyzna się do wszystkiego i złoży oczekiwane wyjaśnienia to zostanie ukarany jedynie 14 - dniowym aresztem po czym zostanie zwolniony do domu. Fakt ten wynika wprost z zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w postaci : protokołu z dnia 29 marca 1950 r. przesłuchania W. K. (1) w charakterze podejrzanego przez J. O. (1) ( k. 398-406 i k. 513-524 ), raportu sporządzonego w dniu 31 marca 1950 r. przez oskarżonego J. O. (3) do Szefa (...) w R. ppłk S. zawierającego zarzuty stawiane Naczelnikowi Wydziału (...) w R. ppor. W. K. (1) ( k. 410-414 ) , protokołu z dnia 31 marca 1950 r. przesłuchania W. K. (1) w charakterze podejrzanego przez podprokurator (...) w R. ppor. E. C. w którym uczestniczył oskarżony J. O. (1) oraz jego przełożony kapitan J. W. –Naczelnik Wydziału ds. Funkcjonariuszy w (...) w R. ( k. 525-527 ) , protokołu przesłuchania przez oskarżonego J. O. (1) w dniu 19 kwietnia 1950 r. w charakterze świadka - J. K. (1) byłej podwładnej W. K. (1) z Wydziału Finansowego (...) w R. ( k. 407- 409 ), protokołu przesłuchania W. K. (1) w charakterze podejrzanego z dniu 26 czerwca 1950 r. przez oficera śledczego J. K. (3) ( k. 415-418 ) , protokołu rozprawie toczącej się 29 września 1950 r. przed (...) w R. w sprawie przeciwko W. K. (2) ( k. 420-427 ), dokumentów załączonych do pismo Oddziałowego Archiwum IPN w R. ( k. 451 i k. 452 ), kserokopii wyroku byłego (...) w R. przeciwko W. K. (1) ( k. 535-542 ) i załącznika do karty ewidencyjnej J. O. (1) ( k. 238 ). Należy wskazać iż W. K. (1) podczas przesłuchania w charakterze podejrzanego w dniu 26 czerwca 1950 r. przez oficera śledczego J. K. (3) ( k. 415-418 ) i podczas przesłuchania w charakterze oskarżonego na rozprawie toczącej się 29 września 1950 r. przed (...) w R. ( k. 420-427 ) opisał z jakich powodów w dniu 29 marca 1950 r. będąc przesłuchiwany przez oskarżonego J. O. (1) przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów oraz opisał jakie niedozwolone metody śledcze stosował wobec niego oskarżony J. O. (1) . W. K. (1) wskazał iż oskarżony J. O. (1) nękał go ciągłymi przesłuchaniami podczas których kazał mu „... siedzieć na krzesełku przez 6 dni i 6 nocy” ( k. 424 ) pozbawiając go snu i odpoczynku. Jednocześnie groził mu postępowaniem sądowym, a więc długotrwałym więzieniem, jeśli nie przyzna się do stawianych mu zarzutów, natomiast jeśli to zrobi, to zostanie ukarany jedynie 14-dniowym aresztem dyscyplinarnym za przewinienia służbowe ( k. 416 ). W. K. (1) złożył takie wyjaśnienia mimo faktu iż miał świadomość konsekwencji jakie może ponieść obciążając oskarżonego J. O. (1) odnośnie stosowania przez niego niedozwolonych metod śledczych i przetrzymywaniu go w więzieniu (...) na Z. w R. mimo braku postanowienia (...) w R. o jego tymczasowym aresztowaniu. Należy wskazać iż wyrokiem (...) w R. z dnia 29 września 1950 r. W. K. (1) został skazany na dożywocie ( k. 451 i k. 535-542) . W 1956 r. W. K. (3) został zwolniony na ułaskawienie przez (...) w K. ( k. 452 ) . W. K. (1) zmarł 06 maja 1973 r. ( k. 451 ) .

Z tych względów zarówno okoliczności sprawy , jak i wina oskarżonego J. O. (1) co do popełnienia przez niego czynu z art. 246 k.k. z 1932 r. i art. 286 § 1 k.k. z 1932 r. w zw. z art. 36 k.k. z 1932 r. i w zw. z art. 2 ust. 1 i art. 3 ustawy z dnia 18.12.1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu ( t.j. Dz. U. z 2018 roku, poz. 2032 ) opisanego w pkt. 1 zarzutów nie budzą wątpliwości .

W powyższej sprawie oskarżony J. O. (1) wypełnił wszystkie znamiona przestępstwa art. 248 § 2 k.k. z 1932 r. i art. 286 § 1 k.k. z 1932 r. w zw. z art. 36 k.k. z 1932 r. i w zw. z art. 2 ust. 1 i art. 3 ustawy z dnia 18.12.1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu ( t.j. Dz. U. z 2018 roku, poz. 2032 ) opisanego w pkt. 2 zarzutów . Oskarżony J. O. (1) w okresie od 29 kwietnia 1950 r. do 31 sierpnia 1950 r. w R., woj. (...), pełniąc obowiązki kierownika sekcji I Wydziału ds. funkcjonariuszy (...) w R., a tym samym będąc funkcjonariuszem państwa komunistycznego dopuścił się, zbrodni komunistycznej, będącej jednocześnie zbrodnią przeciwko ludzkości. Oskarżony J. O. (1) pełniąc obowiązki kierownika sekcji I Wydziału ds. funkcjonariuszy (...) w R. przekroczył swą władzę, prześladował - stosując represję – wobec kpt. R. B. kierownika Składnicy Sanitarnej Wydziału (...) w R. z powodu podejrzenia przynależności do wrogiej grupy politycznej związanej ze (...) i działając na jego szkodę bezprawnie pozbawił go wolności mimo braku podstaw faktycznych i prawnych, osądzając w areszcie (...) w R., gdzie go przetrzymywał - najpierw bez postanowienia o tymczasowym aresztowaniu, a później po zastosowaniu takiego środka zapobiegawczego, w wyniku wprowadzenia prokuratora (...) w R. w błąd co do zasadności jego orzeczenia - w celu zmuszenia go do przyznania się do popełnienia stawianych mu zarzutów i złożenia oczekiwanych wyjaśnień nie dokonując w między czasie - od pierwszych dni maja do końca lipca - żadnych oficjalnych czynności procesowych w jego sprawie. Fakt ten wynika wprost z zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w postaci : zeznań świadków A. Ż. ( k. 176-177 ) , J. B. (1) ( k. 181 ) , J. B. (2) ( k. 367 ) i J. B. (3) ( k. 369- 370 ) oraz dowodów z dokumentów w postaci : pisma J. O. (1) skierowanego do (...) w R. o zastosowanie wobec kapitana R. B. zatrzymanego w dniu 29 kwietnia 1950 r. środka zapobiegawczego w postaci aresztu z osadzeniem w więzieniu na Z. w R. ( k. 65 ) , protokołu przesłuchania przez oskarżonego J. O. (1) w dniu 29 kwietnia 1950 r. R. B. w charakterze podejrzanego ( k. 71-77 ), postanowieniem z dnia 29 kwietnia 1950 r. W. Prokuratury Rejonowej w (...) zastosowano środek zapobiegawczy areszt tymczasowy z terminem do 29 lipca 1950 roku wobec kpt. R. B. ( k. 66-67 ) , raportu J. O. (1) do Szefa (...) w R. mjr. C. ( k. 62-64 ) , postanowienia z dnia 30 sierpnia 1950 r. o pociągnięciu do odpowiedzialności karnej R. B. ( k. 89 ), pisma z dnia 07 lipca 1950 r. Naczelnej Prokuratury Wojskowej ( k. 143 ) , aktu oskarżenia z dnia 31 sierpnia 1950 r. przeciwko kpt. R. B. ( k. 90-93 ) , protokołów rozprawy przed W. Sądem Rejonowym w ( k. 96- 123 ) , wyrokiem z dnia 26 października 1950 r. W. Sądem Rejonowym w (...) ( k. 126-131 ), postanowienia o zastawaniu amnestii W. Prokuratury Rejonowej w (...) z dnia 22 kwietnia 1953 r. ( k. 129 i k. 140 ) . Należy wskazać iż już podczas przesłuchania w charakterze podejrzanego przez oskarżonego J. O. (1) w dniu 29 kwietnia 1950 r. R. B. zaprzeczył większości stawianych mu zarzutów ( k. 71-77 ) . Podczas tego przesłuchania J. O. (1) miał grozić pistoletem R. B. ( k. 367 ) . Mimo tego oskarżony J. O. (1) sporządził raport do Szefa (...) w R. mjr. C. z którego treści wynikało iż R. B. popełnił zarzucane mu czyny ( k. 62-64 ). Raportu tego wynikało ponadto iż J. K. (4) - członek SN, który miał za zadanie werbowanie dalszych członków i zorganizowanie siatki wywiadowczej - „... zaangażował do nielegalnej organizacji (...) kilku członków, a m.in. i B. R." . Z raportu tego wynikało iż R. B. przekazał J. K. (4) wiadomość, że „Woj. Urząd B.. P.. w R. zamierza tworzyć w terenie oddziały zbrojne pod maską nielegalnej organizacji - za pomocą których będą mogli łatwiej wykrywać w terenie członków nieleg. org. i ich sympatyków” . Oskarżony J. O. (2) wskazał w tym raporcie również że M. B. (2) - będąc w domu R. B. - otrzymał od niego „... około 7-dem nazwisk osób rzekomo współpracujących z P.. Urzędem B.. P.. w Ł.” . Fakty wskazane w tym raporcie były nieprawdziwe o czym oskarżony J. O. (1) doskonale wiedział , mimo to zawarł w tym raporcie wniosek o wyrażenie zgody dyscyplinarne wydalenie z pracy w organach B.P. kpt. R. B. , aresztowanie go celem przeprowadzenia śledztwa i skierowania sprawy na drogę sądową ( k. 64 ). Podnieś należy iż w dniu 07 lipca 1950 r. Naczelna Prokuratura Wojskowa wystąpiła do W. Prokuratury Rejonowej w (...) wystąpiła i wyjaśnienie dlaczego w odpowiednim czasie nie został złożony meldunek o wszczęciu postępowania karnego wobec kpt. R. B. który został tymczasowo aresztowany w dniu 29 kwietnia 1950 r. a meldunek o tym został przekazany dopiero w dniu 15 czerwca 1950 r. ( k. 143 ) . Tym samym nawet Naczelna Prokuratura Wojskowa stwierdziła naruszenia obowiązujących wówczas procedur odnośnie zatrzymania i tymczasowego aresztowana kpt. R. B. . Ponadto na rozprawie przed W. Sądem Rejonowym w (...) R. B. tylko częściowo przyznał się do zarzucanych mu czynów i złożył wyjaśnienia ( k. 96- 123 ). R. B. wyjaśnił iż rzeczy jakie podał w śledztwie ( będąc przesłuchiwany przez oskarżonego J. O. (1) ) wymyślił dlatego że był podenerwowany i nigdy nie miały one miejsca i podał je by jak najszybciej śledztwo się zakończyło ( k. 99 ). Należy wskazać iż wyrokiem z dnia 26 października 1950 r. W. Sądem Rejonowym w (...) uznając częściowo winę oskarżonego R. B. skazał go na karę 5 lat więzienia oraz na utratę praw publicznych i obywatelskich , praw honorowych na okres 1 roku oraz na przepadek mienia na rzecz Skarbu Państwa . Uniewinnił go jednak od działania jako funkcjonariusz (...) w R. od jesieni 1945 r. do lata 1946 r. na szkodę Państwa Polskiego ( k. 126-131 ). Tym samym nawet W. Sąd Rejonowy w (...) uznał za nieprawdziwe i nie oparte na dowodach część zarzutów jakie oskarżony J. O. (1) postawił R. B. w toku przesłuchania go w charakterze podejrzanego w dniu 29 kwietnia 1950 r. . Ponadto należy wskazać iż w dniu 02 września 1953 r. R. B. na mocy postanowienia o zastawaniu amnestii W. Prokuratury Rejonowej w (...) z dnia 22 kwietnia 1953 r. został zwolniony z zakładu karnego ( k. 129 i k. 140 ) . R. B. zmarł 27 sierpnia 1978 r. ( k. 176 ) .

Z tych względów zarówno okoliczności sprawy , jak i wina oskarżonego J. O. (1) co do popełnienia przez niego czynu z art. 248 § 2 k.k. z 1932 r. i art. 286 § 1 k.k. z 1932 r. w zw. z art. 36 k.k. z 1932 r. i w zw. z art. 2 ust. 1 i art. 3 ustawy z dnia 18.12.1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu ( t.j. Dz. U. z 2018 roku, poz. 2032 ) opisanego w pkt. 2 zarzutów nie budzą wątpliwości .

Należy wskazać iż dla przypisania odpowiedzialności za zbrodnię komunistyczną koniecznym jest, aby sprawca miał świadomość znamion podmiotowych wymienionych w przepisie art. 2 ust 1 ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, a jego działaniu towarzyszył zamiar stosowania represji lub naruszania praw człowieka. Celem działań, w których oskarżeni czynnie uczestniczyli nie była ochrona praw obywatelskich, porządku publicznego, mienia narodowego, ale obrona i utrwalanie funkcjonującego wówczas w kraju sytemu totalitarnego, którego byli funkcjonariuszami. Niedorzecznością byłoby dowodzenie, że oskarżeni nie mieli świadomości, że otwieranie ognia z maszynowej broni palnej do pacyfikowanej grupy ludzi nie naruszało przynależnych im praw człowieka, jeżeli pozbawiało pokrzywdzonych podstawowego i najważniejszego z tych praw - prawa do życia. Nie ulega też, żadnej wątpliwości, że wykorzystywanie do rozwiązywania problemów i napięć społecznych takich środków jak broń palna, a także odmawianie obywatelom prawa do wyrażania i obrony swoich przekonań i poglądów politycznych nawet kosztem ich życia nie mieści się w standardach państwa demokratycznego. Co więcej jest sprzeczne z elementarnym poczuciem sprawiedliwości i kanonem podstawowych zasad moralności powszechnie znanych ludziom, także tym, którym przyszło żyć i funkcjonować w państwie komunistycznym ( tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach II AKa 41/08 Biul.SAKa 2008/3/12... ) . Niewątpliwym jest iż oskarżony J. O. (1) odnośnie czynów opisanych w pkt. 1 i 2 zarzutów aktu oskarżenia spełnia te przesłanki gdyż jego działaniu towarzyszył zamiar stosowania represji i naruszania praw człowieka , zaś celem działania oskarżonego była obrona i utrwalanie funkcjonującego wówczas w kraju sytemu totalitarnego, którego byli funkcjonariuszem . Fakt ten wynika wprost ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego . Pojęcie „zbrodni komunistycznej” nie jest tożsame z kodeksowym określeniem zbrodni, a zakres znaczeniowy tego pojęcia jest bardzo szeroki. Z mocy art. 2 ust. 1 obejmuje bowiem wszystkie czyny popełnione przez funkcjonariuszy państwa komunistycznego w okresie od dnia 17 września 1939 roku do dnia 31 lipca 1990 roku, jeżeli tylko polegały na zastosowaniu represji lub innych form naruszania praw człowieka wobec jednostek lub grup ludności bądź w związku z ich stosowaniem i stanowiły przestępstwo według polskiej ustawy karnej obowiązującej w czasie ich popełnienia. Choć trudno byłoby sobie wyobrazić, aby istniały jakieś chronione przepisami prawa karnego dobra prawne jednostki, które nie wyrażałyby przysługujących jej praw człowieka, to takie zdefiniowanie zbrodni komunistycznej nie oznacza jednak, że zbrodniami komunistycznymi muszą być wszystkie przestępstwa popełnione na szkodę innej osoby przez funkcjonariuszy publicznych, zaliczonych w art. 2 ust. 2 cytowanej ustawy do kręgu funkcjonariuszy państwa komunistycznego. Istotą strony podmiotowej zbrodni komunistycznej jest to, że sprawca utożsamia się z ustrojem, w ramach którego wykonuje czynności polegające na stosowaniu represji albo naruszaniu praw jednostek lub całych grup społecznych. Nie uznaje tych czynności za zabronione, przeciwnie, za prawnie usprawiedliwione, utrwalając w ten sposób system totalitarny (vide: Genowefa Rejman, Zbrodnie komunistyczne w koncepcji polskiego prawa karnego, Wojskowy Przegląd Prawniczy 2006/1/3) ( tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 06.10.2011 r. , I AKa 373/11 KZS 2012/1/100... ) .

Wymierzając oskarżonemu J. O. (1) karę Sąd wziął pod uwagę zarówno okoliczności obciążające jaki i łagodzące.

Niewątpliwą okolicznością obciążającą jest duży stopień społecznej szkodliwości popełnionego przez oskarżonego czynu przejawiający się w charakterze naruszonego przez oskarżonego dobra . Ponadto oskarżony J. O. (1) był już prawomocnie skazany za podobne czyny ( k. 612 ) .

Do okoliczności łagodzących Sąd zaliczył wiek i stan zdrowia oskarżonego J. O. (1) ( k. 303-306 , k. 349-351 , k. 280-286 , k. 464-465).

Orzekając o karze Sąd wymierzył oskarżonemu J. O. (1) :

- za czyn opisany w pkt. 1 zarzutów na podstawie art. 246 k.k. z 1932 r. i art. 286 § 1 k.k. z 1932 r. w zw. z art. 36 k.k. z 1932 r. i w zw. z art. 2 ust. 1 i art. 3 ustawy z dnia 18.12.1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu ( t.j. Dz. U. z 2018 roku, poz. 2032 ) skazuję , zaś na podstawie art. 246 k.k. z 1932 r. wymierza mu na karę 1 ( jednego ) roku i 6 ( sześciu ) miesięcy pozbawienia wolności;

- za czyn opisany w pkt. 2 zarzutów na podstawie art. 248 § 2 k.k. z 1932 r. i art. 286 § 1 k.k. z 1932 r. w zw. z art. 36 k.k. z 1932 r. i w zw. z art. 2 ust. 1 i art. 3 ustawy z dnia 18.12.1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu ( t.j. Dz. U. z 2018 roku, poz. 2032 ) skazuję , zaś na podstawie art. 248 § 2 k.k. z 1932 r. wymierza mu na karę 1 ( jednego ) roku i 6 ( sześciu ) miesięcy pozbawienia wolności;

Na podstawie art. 31 § 1 i 2 k.k. z 1932 r. Sąd wymierzył oskarżonemu J. O. (1) karę łączną 2 ( dwóch ) lat pozbawienia wolności;

Orzeczona wobec oskarżonego J. O. (1) kara 2 lat pozbawienia wolności spełnia wymogi zarówno prewencji indywidualnej jak i generalnej, a także odpowiada stopniowi zawinienia i społecznej szkodliwości czynu. Winna spełnić wobec oskarżonego funkcję wychowawczą . Na wymiar kary miał wpływ sposób działania sprawcy. Z uwagi na wyżej wskazane okoliczności łagodzące Sąd na podstawie art. 61 § 1 i 2 k.k. z 1932 r. warunkowo zawiesił wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego J. O. (1) łącznej kary pozbawienia wolności na okres próby 4 ( czterech ) lat.

Groźba zarządzenia wykonania kary w okresie próby ponadto spowoduje , iż oskarżony będzie respektował porządek prawny, a co za tym idzie cele kary zostaną osiągnięte.

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. Sąd zwolnił oskarżonego J. O. (1) w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych biorąc pod uwagę fakt iż odbywa on karę pozbawienia wolności .

Z uwagi na powyższe Sąd orzekł jak w wyroku.