Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 listopada 2018 r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie Wydział X Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 24 października 2018 r. w Szczecinie

na rozprawie

w sprawie z powództwa (...) Serwisy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

przeciwko (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki (...) Serwisy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. kwotę 64.497,00 zł (sześćdziesiąt cztery tysiące czterysta dziewięćdziesiąt siedem złotych) wraz z ustawowymi odsetkami (określonymi od dnia 1 stycznia 2016 roku jako odsetki ustawowe za opóźnienie) liczonymi od dnia 25 marca 2010 roku do dnia zapłaty,

II.  zasądza od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki (...) Serwisy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. kwotę 10.672,22 zł (dziesięć tysięcy sześćset siedemdziesiąt dwa złote i dwadzieścia dwa grosze) tytułem kosztów procesu;

III.  nakazuje pobrać od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 608,46 zł (sześćset osiem złotych i czterdzieści sześć groszy) tytułem kosztów sądowych;

IV.  zwrócić powódce (...) Serwisy spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. kwotę 1.269,78 zł (jeden tysiąc dwieście sześćdziesiąt dziewięć złotych i siedemdziesiąt osiem groszy) tytułem niewykorzystanej części zaliczki

Sygn. akt X GC 1661/16

UZASADNIENIE

W dniu 21 stycznia 2016 roku powódka (...) Serwisy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. wniosła do Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie pozew przeciwko pozwanej (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 64.497 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 25 marca 2010 roku oraz kosztami postępowania. Uzasadniając żądanie pozwu powódka wyjaśniła, że prowadzi działalność gospodarczą polegającą między innymi na wykonywaniu napraw i przeglądów silników okrętowych jak również wykonywaniu napraw na statkach. Zaznaczyła, że współpracuje z wieloma innymi podmiotami branży morskiej świadczącymi podobne usługi, którym podzleca wykonawstwo określonych prac na statkach. Wskazała, że z uwagi na zakres i charakter prowadzonej działalności w okresie od 3 kwietnia 2009 roku do 2 kwietnia 2010 roku posiadała zawartą z poprzednikiem prawnym pozwanej – (...) spółką akcyjną umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej i prowadzenia mienia, w ramach której zakres ubezpieczenia dotyczył zarówno odpowiedzialności deliktowej jak i kontraktowej, a także został rozszerzony o klauzule dotyczące szkód powstałych poza terytorium Unii Europejskiej powstałych z winy powódki działającej jako pracodawcy, a nadto szkód zaistniałych z winy podwykonawców powódki oraz z tytułu szkód w mieniu przyjętym w celu wykonania usługi. W okresie ubezpieczenia powódce zlecona została przez M. M. usługa przeglądu i remontu turbiny (...) 454 silnika głównego nr 3 na statku A. L., zaś powódka dokonała dalszego zlecenia wykonania tej usługi jednemu ze swoich stałych podwykonawców – (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G., która rozpoczęła przegląd i remont silnika w dniu 26 listopada 2009 roku i zakończona w dniu 27 listopada 2009 roku. Powódka wyjaśniła, że po wykonaniu zadania turbina została przetestowana w próbach morskich i odebrana jako w pełni zdatna do użytku przez armatora statku, jednak dnia 18 grudnia 2009 roku turbina uległa poważnej awarii. Ze względu na zakres szkody i jej charakter niezbędne było zdemontowanie turbiny. Powódka wyjaśniła, że w dniu 22 grudnia 2009 roku otrzymała raport z którego wynikało, że przyczyną awarii było uszkodzenie pompki olejowej, która pochodziła z magazynu statki, była elementem używanym, po regeneracji. Podała, że podczas naprawy dalszy wykonawca kontaktował się z nią celem przekazania informacji o braku nowej pompki olejowej, ze względu na czas dostawy, termin realizacji udzielonego zlecenia przez armatora powódce zlecenia, podjęta została przez powódkę błędna decyzja o użyciu do naprawy silnika używanej pompki olejowej. Strona wskazała, że wolą i żądaniem armatora statku był montaż w silnika pompki olejowej, która była uprzednio w niej zainstalowana, a która nie wyczerpała jeszcze tzw. limitu godzin zużycia posiadając w pełni cechy gwarantujące sprawność działania, jednak powódka postąpiła wbrew temu zaleceniu używając do naprawy pompki z magazynu, której jakość nie była znana, a tym samym nienależycie wykonała zobowiązanie. Wobec powyższego armator dokonał zgłoszenia szkody, w odpowiedzi na co powódka pokryła w pełni szkodę wyrządzoną poszkodowanemu przejmując wszelkie koszty związane z transportem i naprawą uszkodzonego silnika, która opiewała na kwotę 141.497 zł. Powódka wyjaśniła, że z uwagi na zawartą umowę ubezpieczenia zgłosił on szkodę u pozwanej wnosząc o refundację wypłaconego odszkodowania, jednak pozwana odmówiła przyjęcia odpowiedzialności gwarancyjnej za szkodę. Wskazała, że w dniu 17 grudnia 2012 roku złożyła wniosek w przedmiocie zawezwania do próby ugodowej w zakresie roszczenia objętego żądaniem pozwu, czym przerwała bieg przedawnienia.

W złożonej odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania. Pozwana potwierdziła, że powódka zawarła z jej poprzednikiem prawnym umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia działalności i posiadania mienia na okres od 3 kwietnia 2009 roku do 2 kwietnia 2010 roku. W pierwszej kolejności pozwana podniosła zarzut przedawnienia powołując się na treść art. 819 § 3 k.c. zgodnie z którym w przypadku ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej roszczenie poszkodowanego do ubezpieczyciela o odszkodowanie przedawnia się z upływem terminu przewidzianego dla tego roszczenia w przepisach o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym lub wynikłą z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Pozwana podkreśliła, że zgodnie z art. 646 k.c. roszczenia wynikające z umowy dzieło przedawniają się z upływem dwóch lat od dnia oddania dzieła, tymczasem naprawa turbiny zakończona została w dniu 27 listopada 2009 roku. Pozwana zaznaczyła, że wprawdzie powódka zgłosiła szkodę przerywając w ten sposób bieg przedawnienia, jednakże w dniu 21 maja 2010 roku pozwana wydała decyzję odmawiając wypłaty odszkodowania, która została doręczona powódce niezwłocznie, zaś z pewnością przed upływem dnia 25 lipca 2010 roku. Strona zwróciła uwagę, że w świetle art. 819 § 4 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia w którym zgłaszający otrzymał na piśmie oświadczenie ubezpieczyciela o przyznaniu lub odmowie świadczenia. W konsekwencji w ocenie pozwanej roszczenie uległo przedawnieniu w dniu 21 maja 2012 roku (najpóźniej 25 lipca 2012 roku) to jest z pewnością przez złożeniem przez powódki wniosku o zawezwanie do próby ugodowej. Pozwana wskazała, że nawet gdyby przyjąć trzyletni termin przedawnienie to roszczenie powódki przedawniłoby się w dniu 17 grudnia 2015 roku – trzy lata po złożeniu wniosku o zawezwanie do próby ugodowej.

Z ostrożności procesowej pozwana podniosła zarzuty w przedmiocie braku odpowiedzialności za powstałą szkodę. Podkreśliła, iż powódka nie wykazała aby otrzymała zlecenie naprawy turbiny, a tym samym aby wykonująca naprawę spółka była jej podwykonawcą. Dodatkowo, powódka nie udowodniła by przyczyną awarii było zamontowanie używanej pompy olejowej, a także aby armator wydał polecenia, aby do naprawy turbiny wykorzystać pompę olejową już w niej zamontowaną. Pozwana podkreśliła, że ustaliła w toku likwidacji szkody, iż podmiotem odpowiedzialnym za uszkodzenie turbiny po przeprowadzonym przeglądzie i wymianie zużytych podzespołów przez podwykonawcę jest właściciel statku, gdyż przyczyną uszkodzenia turbosprężarki była awaria pompy olejowej, którą dostarczył właściciel statku z magazynu statkowego, a podwykonawca dokonał jedynie jego montażu podczas przeglądu. Dalej pozwany podkreślił, że brak jest podstaw do przyjęcia, iż gdyby podwykonawca postąpił zgodnie z życzeniem zleceniodawcy do awarii by nie doszło. Pozwana stwierdziła również, iż zgodnie z § 4 pkt 18 nie odpowiada za szkody powstałe wskutek uchybień w wykonywaniu czynności zawodowych przez osoby objęte ubezpieczeniem. Zaznaczyła także, że w myśl § 13 ust. OWU ubezpieczający nie może bez uprzedniej pisemnej zgody ubezpieczyciela uznać ani zaspokoić roszczenia poszkodowanego, zaś niedotrzymanie tego obowiązku może być podstawą do odmowy wypłaty odszkodowania lub zmniejszenia jego wysokości. Pozwana zakwestionowała również wysokość szkody, zwracając uwagę, że w umowie przewidziano franszyzę redukcyjną w kwocie 500 zł, która powinna być uwzględniona przy ustalaniu wysokości odszkodowania.

W piśmie procesowym z dnia 22 grudnia 2016 roku powódka odnosząc się do zarzutu przedawnienia wskazała, że bieg przedawnienia rozpoczął się na nowo od dnia doręczenia powódce oświadczeń z dnia 21 maja 2010 roku, 17 września 2010 roku oraz 26 stycznia 2011 roku. Podkreśliła, iż pozwana nie wykazała kiedy wskazane decyzje zostały powódce doręczone. W ocenie powódki skoro pozwana nie wykazała, aby ostateczna decyzja szkodowa została powódce doręczona przed upływem terminu przedawnienia, nie można uznać, że do przedawnienia doszło. Wskazała, że w dniu 17 grudnia 2012 roku złożyła wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, w konsekwencji czego termin przedawnienia rozpoczął bieg w dniu 22 stycznia 2013 roku. Powódka podkreśliła, że pozwana podnosi odpowiedzialność, która ma charakter deliktowy, zaś roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym przedawnia się z upływem trzech lat. Dodatkowo powódka zwróciła uwagę, że bieg terminu przedawnienia nie mógł rozpocząć się w dniu 25 lipca 2010 roku, gdyż do oddania dzieła nigdy nie doszło ze względu na wady, które były na tyle istotne, że dyskwalifikowały dzieło ze względu na jego przeznaczenie. Powódka stwierdziła, że naprawa turbosprężarki została wykonana nieprawidłowo poprzez użycie niewłaściwej, zużytej pompy olejowej, co doprowadziło do awarii turbosprężarki.

W piśmie procesowym z dnia 24 stycznia 2017 roku pozwana zaznaczyła, że pismem z dnia 25 lipca 2010 roku powódka odwołała się od decyzji z dnia 21 maja 2010 roku, a tym samym musiała ją otrzymać najpóźniej w tym właśnie dniu. W jej ocenie ani odwołania ani kolejne odpowiedzi zakładu ubezpieczeń nie mają już żadnego wpływu na bieg terminu przedawnienia. Pozwana podała, że dwuletni termin przedawnienia rozpoczął swój bieg w dniu 27 listopada 2009 roku i wprawdzie został przerwany przez zgłoszenie szkody, lecz w dniu 25 lipca 2010 roku rozpoczął na nowo swój bieg i upłynął w dniu 25 lipca 2012 roku, a więc przed złożeniem zawezwania do próby ugodowej. Pozwana podkreśliła, iż powódka nie wykazała, aby nieprawidłowości przy wykonywaniu usługi przeglądu i remontu turbiny statku były sprzeczne z prawem bądź też naruszały ogólne, powszechnie wiążące nakazy, nakazy wynikające z norm prawnych lub zasad współżycia społecznego, tym samym zachowania powódki czy też jej podwykonawcy nie sposób uznać za czyn niedozwolony rodzący odpowiedzialność deliktową.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 2 kwietnia 2009 roku (...) Serwisy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. zawarła z (...) spółką akcyjną w S. umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia działalności i posiadania mienia. Okres ubezpieczenia ustalony został na od 3 kwietnia 2009 roku do 2 kwietnia 2010 roku. Umowa zawarta została w wariancie II z włączeniem OC za produkt z sumą gwarancyjną ustaloną na kwotę 1.000 000 zł oraz franszyzą redukcyjną w kwocie 500 zł. Zakres ubezpieczenia rozszerzony został o klauzule: rozszerzenia zakresu terytorialnego poza terytorium Unii Europejskiej z podlimitem wynoszącym 1 000 000 zł i franszyzą redukcyjną w kwocie 500 zł, OC pracodawcy z podlimitem wynoszącym 200 000 zł bez franszyszy redukcyjnej, OC za podwykonawców ubezpieczającego z podlimitem wynoszącym 1 000 000 zł z franszyzą redukcyjną wynoszącą 500 zł oraz OC za za szkody w mieniu przyjętym w celu wykonania usługi z podlimitem wynoszącym 200 000 zł z franszyzą redukcyjną wynoszącą 500 zł.

Załącznik nr 1 zawierał postanowienia dodatkowe i stanowił integralną część umowy. Zgodnie z załącznikiem zakres ubezpieczenia obejmował odpowiedzialność deliktową i kontraktową zgodnie z OWU - odpowiedzialność cywilna za szkody na osobie lub w mieniu wskutek czynu niedozwolonego bądź wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania w związku z prowadzoną działalnością lub posiadanym mieniem. Zakres działalności spółki obejmował naprawy, przeglądy silników okrętowych, naprawy dźwigów ładunkowych, naprawy stalowe na statkach, przygotowanie i nadzór remontów.

W dniu 16 stycznia 2010 roku strony w związku ze zmianą siedziby spółki ubezpieczającej zawarły aneks do umowy.

Dowód:

−

wniosek o zawarcie umowy ubezpieczenia k. 22-23,

−

polisa k. 24-25,

−

załącznik do polisy k. 26,

−

aneks k. 27.

Zgodnie z § 3 ust. 1 ogólnych warunków ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przedmiotem ubezpieczenia jest odpowiedzialność cywilna ubezpieczającego za szkody na osobie lub na mieniu, wyrządzone poszkodowanemu wskutek czynu niedozwolonego lub wskutek niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania w związku z prowadzeniem działalności lub posiadaniem i użytkowaniem mienia określonego w umowie ubezpieczenia. (...) obejmuje szkody wyrządzone przez pracowników i pełnomocników ubezpieczającego w związku z wykonywaniem przez nich obowiązków służbowych lub czynności objętych zakresem umocowania (§ 3 ust. 4 OWU). Zgodnie z § 3 ust. 3 w ramach udzielonej ochrony ubezpieczyciel odpowiada za straty rzeczywiste i utracone korzyści, jakie poszkodowany mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Ubezpieczyciel nie odpowiada za szkody powstałe wskutek uchybień w wykonywaniu czynności zawodowych przez osoby objęte ubezpieczeniem (§ 4 pkt 18 OWU). W świetle § 2 pkt 6 osoby objęte ubezpieczeniem to ubezpieczający, ubezpieczony (w umowie ubezpieczenia na cudzy rachunek) oraz pracownicy i pełnomocnicy ubezpieczonego. Ubezpieczający nie może bez pisemnej zgody ubezpieczyciela uznać ani zaspokoić roszczenia poszkodowanego. Niedotrzymanie tego obowiązku może być podstawą odmowy wypłaty odszkodowania lub zmniejszenia jego wysokości (§ 13 ust. 5 OWU).

Dowód:

−

ogólne warunki ubezpieczenia k. 112-115.

(...) Serwisy spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. łączyła współpraca gospodarcza z podmiotem M. M. M. na rzecz którego wykonywała zlecone jej usługi pozostające w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej.

Dowód:

−

raport sprzedaży k. 28-29.

W wiadomości mailowej z dnia 13 listopada 2009 roku armator statku poinformował (...) Serwisy spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S., iż na statku znajduje się komplet łożysk, jednak nie ma informacji kto je dostarczył ani w jaki sposób. Wskazał, że „pompy nie są spodziewane”. Dalsze wymieniane wiadomości mailowe dotyczyły wynagrodzenia za wymianę łożysk, cenę łożysk. W wiadomości mailowej z dnia 13 stycznia 2009 roku wskazano, że zakres robót remontu turbosprężarki obejmuje: demontaż filtru powietrza i strony powietrza, zdjęcie wirnika, pierścienia dyszy i pokrywy, oczyszczenie zdemontowanie części, sprawdzenie ich stanu, zamontowanie pierścienia dyszy z pierścieniem pokrywy, wymiana tulei uszczelniających, ponowny montaż turbosprężarki doładowującej z wymienionymi częściami i kontrolą luzów oraz szczelin. Jednocześnie spółka (...) oferowała dostarczenie części w postaci pierścienia dyszy, pokrywy, łożysk, pompy olejowej oraz tulei uszczelniającej.

Dowód :

−

tłumaczenie wiadomości mailowych k. 47-51.

W dniu 13 listopada 2009 roku (...) Serwisy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. zleciła (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. jako podwykonawcy wykonanie remontu turbiny silnika głównego statku A. L. według oferty z dnia 13 listopada 2009 roku przy użyciu części zamiennych według tej oferty, który to remont został pierwotnie zlecony spółce (...) jako głównemu wykonawcy armatora zagranicznego. Prace wykonywane miały być w terminie od dnia 27 listopada 2009 roku do 28 listopada 2009 roku.

Dowód:

−

zlecenie k. 43,

−

zeznania świadka E. G. k. 152-154,

−

zeznania świadka M. B. k. 154- 156.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. wykonała zlecone jej pracę w zakresie remontu turbiny silnika głównego statku A. L.. To od zlecającego wykonanie naprawy – (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. zależało czy w ramach remontu podwykonawca ma dokonać wymiany pompy olejowej. Podwykonawca do wykonywanych prac dostarczał takie części jak łożyska, tuleje uszczelniające i uszczelki olejowe.

Dowód:

−

dokumenty z akt sprawy XGC 1539/16: protokół rozprawy k. 190-195,

−

zeznania świadka E. G. k. 152-153.

W magazynie statku znajdowała się pompa olejowa, która jednak nie była częścią nową, była przygotowywana do regeneracji. W trakcie realizacji prac, po dokonaniu wymiany łożysk, wyczyszczeniu i wyważeniu wirnika i przetransportowaniu na statek, gdzie turbina została złożona przy użyciu nowych łożysk, pracownik podwykonawcy (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. zwrócił się do (...) Serwisy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. o udzielenie informacji co do tego jakiej części w postaci pompki olejowej mają użyć do prac naprawczych – uprzednio zamontowanej w turbinie czy pompki znajdującej się w magazynie statku. (...) Serwisy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. podjął decyzje o użyciu części znajdującej się na magazynie statku, którą przekazał pracownikowi podwykonawcy. Decyzja ta została podjęta przez pracownika bez konsultacji z przedstawicielem armatora, mimo uprzedniej informacji od armatora o niedokonywaniu wymiany pomp z uwagi na brak upływu okresu w którym możliwe było ich wykorzystywanie.

Dowód:

−

dokumenty z akt sprawy XI 495/15: protokół rozprawy k. 148-150,

−

dokumenty z akt sprawy XGC 1539/16: protokół rozprawy k. 190-195

−

zeznania świadka M. B. k. 154- 156.

Wiadomością mailową z dnia 18 grudnia 2009 roku armator statku poinformował (...) Serwisy spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. o tym, iż doszło do awarii turbosprężarki doładowującej silnika głównego nr 3 po wykonaniu jej naprawy. Wiadomość ta przesłana została do spółki (...) tego samego dnia.

Dowód:

−

tłumaczenie wiadomości mailowych k. 44-46.

Z uwagi na zgłoszoną awarię turbiny statku A. L. dwaj technicy podwykonawcy - (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. udali się do miejscowości F. znajdującej się na terenie Danii.

W dniu 19 grudnia 2009 roku J. B. wystawił (...) Serwisy spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. fakturę Vat tytułem usługi transportowej z miejscowości S. do miejscowości F. na kwotę 1.700 zł.

Celem dokonania oględzin turbiny statku A. L. z uwagi na jej awarie została ona przewieziona – w dniu 19 grudnia 2009 roku z miejscowości F. (Dania) do magazynu spółki (...) w S., następnie zaś w dniu 20 grudnia 2009 roku ze S. do siedziby podwykonawcy – N. T. mieszącej się w G..

W dniu 20 grudnia 2010 roku J. B. wykonujący usługę transportową na trasie F. – S. wystawił wystawił (...) Serwisy spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. fakturę VAT na kwotę 4.850 zł.

W dniu 4 stycznia 2010 roku podmiot wykonujący usługę transportową na trasie S. – (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. wystawiła (...) Serwisy spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. fakturę VAT na kwotę 2.052,04 zł.

Dowód:

−

zlecenie na przewóz turbiny k. 54,

−

list CMR k. 55,

−

faktura VAT za transport turbiny k. 56,

−

zlecenie na przewóz k. 57,

−

faktura VAT k. 58,

−

zlecenie na przewóz techników k. 59,

−

faktura VAT k. 60,

−

zeznania świadka M. B. k. 154- 156.

Pismem z dnia 21 grudnia 2009 roku spółka (...) poinformowała spółkę (...) o uszkodzeniu turbosprężarki, która była remontowana przez spółkę w okresie od 26 listopada 2009 roku do 27 listopada 2009 roku, a prace obejmowały jej przegląd i wymianę zużytych części zgodnie z raportem serwisowym. W konsekwencji spółka (...) wniosła o jej remont i ponowny montaż na statku.

Dowód:

−

reklamacja k. 40.

W dniu 30 grudnia 2009 roku pracownik spółki (...) skontaktował się z pracownikiem spółki (...) przesyłając wycenę na naprawę turbiny/dostawę części.

Dowód:

−

dokumenty z akt sprawy X GCo383/12 – załączniki do wniosku o zawezwanie do próby ugodowej k. 23, dokumenty z akt sprawy X GC 495/15: załączniki do pisma powoda k. 126-141.

Wiadomością mailową z dnia 31 grudnia 2009 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. przesłała (...) Serwisy spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. zdjęcia opakowań pomp wskazując, że zregenerowano je w Hiszpanii w 2007 roku.

Wraz z wiadomością mailową z dnia 15 stycznia 2010 roku spółka (...) przesłała spółce (...) oświadczenie odnośnie awarii turbosprężarki doładowującej silnika głównego nr 3 na statku A. L., w którym wskazała, że po rozebraniu turbosprzężarki i oględzinach części w warsztacie ustaliła, iż przyczyną awarii było zakleszczenie pompy olejowej CS podczas pracy silnika głównego. Wskazała, że ponieważ pompy olejowe zostały dostarczone na żądanie spółki (...) przez statek i były po regeneracji – nie były natomiast elementami nowymi, nie może przyjąć odpowiedzialności za awarie. Spółka wskazała, że nie może dokonać oceny jakości zregenerowanych pomp olejowych, gdyż nie znany jest jej zakres regeneracji i brak było polepszenia pracy próbnej pompy po przeprowadzeniu regeneracji. Koszt remontu mającego przywrócić turbosprężarkę doładowującą do stanu gotowości do pracy, obejmującej dostawę części zamiennych, z wyłączeniem prac na statku oraz kosztów transportu oszacowany został na kwotę 34.000 euro.

Dowód:

−

korespondencja mailowa k. 30-35,

−

raport serwisowy k. 36-39,

−

certyfikat k. 62,

−

raport serwisowy k. 63-64.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. przeprowadziła naprawę turbiny silnika statku. W dniu 15 stycznia 2010 roku spółka (...) wystawiła spółce (...) fakturę VAT tytułem awaryjnego remontu turbosprężarki silnika głównego na statku A. L. z regeneracją wirnika zapasowego oraz wymianą części uszkodzonych na nowe na kwotę 133.271, 73 zł.

Dowód:

−

faktura VAT k. 40,

−

zeznania świadka M. B. k. 154- 156.

(...) Serwisy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. sporządziła pismo stanowiące informacje o naprawach przed i po uszkodzeniem turbiny silnika głównego numer 3 na statku A. L.. Zgodnie z pismem M. M. zlecił jej przegląd turbiny, co następnie zlecone zostało (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G., a prace wykonane zostały w okresie od 26 listopada 2009 roku do 27 listopada 2009 roku, zaś po ich wykonaniu turbina była testowana w ruchu i odebrana jako zdatna do pracy, jednak dnia 18 grudnia 2009 roku uległa uszkodzeniu o czym poinformowana została spółka (...). Z uwagi na stopień uszkodzenia i zakres robót naprawczych turbina została zdemontowana ze statku i przewieziona do siedziby podwykonawcy – G.. Turbina została wyremontowana, zainstalowana na statku i przetestowana w ruchu, zaś prace zakończono w dniu 16 stycznia 2010 roku. Jako przyczyny uszkodzenia turbiny spółka (...) przywołała przyczynę wskazaną w raporcie otrzymanym od spółki (...) - awarie zamontowanej używanej, znalezionej w magazynie statku – pompki olejowej. Spółka (...) podała, że technicy ze spółki (...) skontaktowali się z nią informując o braku nowej pompki, jednak ze względu na czas dostawy nowej pompki spółka (...) podjęła decyzje o użyciu używanej pompki do wykonania remontu. Spółka wskazała także, że armator statku nie chce przyjąć odpowiedzialności, gdyż we wcześniejszej korespondencji zalecił użycie pompki, która była dotychczas zamontowana, nie zalecał natomiast zamontowania używanej pompki, której jakość nie była znana.

Dowód:

−

informacja k. 41-42.

(...) Serwisy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. sporządziła podsumowanie kosztów naprawy turbiny silnika głównego statku A. L. obejmujące: transport techników ze Ś. do Danii – 1.700 zł, transport turbiny z Danii do S. – 4.850 zł, transport turbiny ze S. do G. – 2.052,04 zł oraz naprawa uszkodzeń turbiny i montaż na statku – 133.271,70 zł.

Dowód:

−

podsumowanie kosztów naprawy k. 61.

(...) Serwisy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. zgłosiła powstałą szkodę (...) spółce akcyjnej w S.. W wiadomości mailowej z dnia 25 lutego 2010 roku ubezpieczyciel zwrócił się przesłanie dokumentów i udzielenie informacji związanych ze szkodą.

Dowód:

−

wiadomość mailowa k. 52.

W dniu 21 maja 2010 roku ubezpieczyciel poinformował spółkę (...) o odmowie przyjęcia odpowiedzialności za zdarzenie powstałe w dniu 18 grudnia 2009 roku na podstawie ogólnych warunków ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej § 3 ust. 1, klauzula numer 8, § 13 ust. 5. Ubezpieczyciel wskazał, że w toku postępowania likwidacyjnego oraz na podstawie zebranej dokumentacji ustalono, iż podmiotem odpowiedzialnym za uszkodzenie turbiny po przeprowadzonym przeglądzie i wymianie zużytych podzespołów przez spółkę (...) na zlecenie spółki (...) jest właściciel statku, na którym doszło do uszkodzenia. Podała, że z relacji podwykonawcy wynika, iż przyczyną uszkodzenia turbosprężarki była awaria pompy olejowej, którą dostarczył właściciel statku z magazynu statkowego, a podwykonawca dokonał wyłącznie jej montażu podczas przeglądu.

Dowód:

−

pismo ubezpieczyciela k. 65-66.

Nie zgadzając się z decyzją ubezpieczyciela, pismem z dnia 25 lipca 2010 roku spółka (...) wniosła od niej odwołanie wnosząc o podjęcie decyzji w przedmiocie wypłaty odszkodowania w wysokości 141.497 zł.

W odpowiedzi, w piśmie z dnia 17 września 2010 roku ubezpieczyciel poinformował, że po szczegółowej analizie dokumentacji akt szkody oraz odwołania nie znajduje podstaw do zmiany stanowiska i wypłaty odszkodowania.

Pismem z dnia 13 października 2010 roku spółka (...) wezwała ubezpieczyciela do zapłaty kwoty 141.497 zł tytułem odszkodowania za szkodę z dnia 18 grudnia 2009 roku spowodowaną zachowaniem podwykonawcy ubezpieczonego w związku z remontem turbosprężarki silnika głównego na statku A. L., która następnie uległa uszkodzeniu.

W piśmie z dnia 26 stycznia 2011 roku ubezpieczyciel poinformował, że nie znajduje podstaw do zmiany stanowiska i wypłaty odszkodowania, wskazując, że stanowisko to jest ostateczne.

Dowód:

−

pełnomocnictwa k. 67-70,

−

odwołanie k. 71-72,

−

pismo ubezpieczyciela k. 73,

−

wezwanie do zapłaty k. 74,

−

pismo ubezpieczyciela k. 75.

W dniu 17 grudnia 2012 roku (...) Serwisy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. wniosła do Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie wniosek o zawezwanie do próby ugodowej przeciwko (...) spółce akcyjnej w W. w sprawie o zapłatę odszkodowania w kwocie 141.497 zł w związku z zaistnieniem szkody z dnia 18 grudnia 2009 roku polegającej na uszkodzeniu turbiny w statku silnika głównego na statku A. L..

Termin posiedzenia wyznaczony został na dzień 22 stycznia 2013 roku. Na posiedzeniu w dniu 22 stycznia 2013 roku pełnomocnik uczestnika - (...) spółki akcyjnej w W. nie wyraził zgody na zawarcie ugody, w konsekwencji czego stwierdzono, iż do ugody nie doszło.

Dowód:

−

wniosek o zawezwanie do próby ugodowej k. 76-78,

−

zawiadomienie k. 79,

−

dokument z akt X GCo 383/12: wniosek o zawezwanie k. 2-68, protokół z posiedzenia k. 87.

W dniu 4 marca 2015 roku powstała szkoda została ponownie zarejestrowana przez następcę prawnego (...) spółki akcyjnej w (...) spółkę akcyjną z siedzibą w W..

Dowód:

−

zapis na płycie CD – akta szkody k. 109 XI 495/15.

W dniu 26 sierpnia 2014 roku (...) Morskie techniczne Serwisy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. wniosła do Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie pozew przeciwko pozwanej (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 2.000 zł, która stanowić miała część odszkodowania w związku ze szkodą z dnia 18 grudnia 2009 roku polegającą na uszkodzeniu naprawianej turbiny silnika głównego statku A. L.. W sprawie tej spólka (...) Morskie Serwisy (...) jako powódka dochodziła od pozwanego ubezpieczyciela kwoty 2.000 zł jako odszkodowania w związku z szkodą powstałą w naprawianej turbinie, która opiewała łącznie na 141.497 zł, wyjaśniając, że dochodzi jedynie części odszkodowania.

W dniu 24 lutego 2014 roku Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym Szczecin – Centrum w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

W toku sprawy sporządzona została opinia biegłego sądowego dotycząca przyczyn awarii powstałej w dniu 18 grudnia 2009 roku na statku A. L. i kosztów jej usunięcia, zgodnie z którą przyczyną powstałej awarii była wadliwa praca pompy olejowej powodująca zanik podawania oleju smarnego, a przez to awarię łożyska z kolejnymi następstwami degradacji elementów turbosprężarki. Biegły sądowy w sporządzonej opinii wskazał, że informacje o do zamontowania niewłaściwej pompy podwykonawca otrzymał od powódki i to działanie powódki przyczyniło się do wywołania awarii naprawianej turbosprężarki. Nadto w opinii wskazano, że powódka nieprawidłowo wykonała naprawę turbosprężarki poprzez użycie niewłaściwej (zużytej pompy olejowej), zaś koszt usunięcia awarii w kwocie 141.497, 19 zł nie jest zawyżony.

W dniu 26 kwietnia 2016 roku Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie wydał wyrok w którym zasądził od pozwanej (...) spółki akcyjnej w W. na rzecz (...) Serwisów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w M. kwotę 2.000 zł z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 25 marca 2010 roku, tym samym uwzględniając powództwo w całości.

Dowód :

−

wyrok z dn. 26.04.2016 r. z uzasadnieniem k. 119-122,

−

opinia rzeczoznawcy k. 123-130,

−

dokumenty z akt XI GC 495/15: pozew z załącznikami k. 3-68, nakaz zapłaty k. 78, 93-108, pismo powoda k. 123- 141, opinia biegłego sądowego k. 166-182, protokół rozprawy k. 148-150, 201-202, wyrok z uzasadnieniem k. 207-215.

W dniu 21 stycznia 2016 roku (...) Serwisy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. wniosła do Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie pozew przeciwko pozwanej (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 75.000 zł, która stanowić miała część odszkodowania w związku ze szkodą z dnia 18 grudnia 2009 roku polegającą na uszkodzeniu naprawianej turbiny silnika głównego statku A. L..

W dniu 26 lipca 2016 roku Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

W toku sprawy sporządzona została opinia biegłego sądowego Z. N. dotycząca kosztów usunięcia awarii turbosprężarki na statku A. L. powstałej w dniu 18 grudnia 2009 roku, zgodnie z którą, przyczyną powstałej awarii zabudowanej na silniku turbosprężarki była wadliwa praca pompy olejowej powodująca zanik podawaniu oleju smarnego, a przez to awarię łożyska z kolejnymi następstwami degradacji elementów turbosprężarki. W sporządzonej opinii biegły sądowy ustalił, że koszty usunięcia szkody ustalone na kwotę 141.497,29 zł nie są zawyżone i są uzasadnione technicznie, a nadto nie są wyższe w zakupie części i transporcie od ówcześnie stosowanych cen na rynku krajowym (lokalnym).

Dowód:

−

dokumenty z akt sprawy X GC 1539/16: pozew z załącznikami k. 2-80, nakaz zapłaty k. 92, pismo powódki z załącznikami k. 128-163, pismo powódki k. 182-184, protokół k. 190-195, pismo powódki k. 226-227, opinia biegłego k. 439-453, opinia k. 373-377.

Przyczyną powstałej awarii w dniu 18 grudnia 2009 roku turbosprężarki zabudowanej na silniku głównym nr 3 na statku A. L. po 27 godzinach pracy od jej remontu zakończonego w dniu 27 listopada 2009 roku przeprowadzonego przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. na zlecenie (...) Serwisy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. - była wadliwa praca pompy olejowej CS od strony sprężarki powodująca zanik podawania oleju smarnego, a przez to awarię łożyska z kolejnymi następstwami degradacji poszczególnych elementów turbosprężarki. Awaria pompy CS a nie TS przy zamontowaniu zużytych pomp nie ma znaczenia. Pierwsza uległa awarii pompa bardziej zużyta.

Awarię turbosprężarki po remoncie zakończonym w dniu 27 listopada 2009 roku wywołało zamontowanie na naprawionej przez czyszczenie i wymianę kilku części na nowe – niewłaściwych, o nieznanym resursie godzinnym pracy oraz stanie technicznym pomp olejowych, pobranej z magazynku statkowego na polecenie przedstawiciela (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. skierowane do podwykonawcy naprawy czyli (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. i zamontowanych zamiast pomp dotychczas pracujących.

Informację do zamontowania niewłaściwej pompy podwykonawca otrzymał od powódki i to działanie powódki przyczyniło się do wywołania po 27 godzinach pracy awarii naprawianej w dniach 26 – 27 listopada 2009 roku turbosprężarki.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. działając przez swojego podwykonawcę (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. popełniła błąd podczas naprawy polegający na wydaniu dyspozycji o użyciu niewłaściwych (zużytych) pomp olejowych TS i CS co doprowadziło do awarii turbosprężarki po 27 godzinach pracy po stronie CS, a w rezultacie poważnego zniszczenia całego agregatu.

Koszty usunięcia naprawy z dnia 18 grudnia 2009 roku wyniosły 141.497,19 zł w tym: koszt robocizny i części do naprawy turbosprężarka wykonywanej przez (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. – 133.271, 73 zł, koszt transportu ludzi i turbosprężarki opłacony przez powódkę – 8.225, 46 zł.

Dowód:

−

opinia biegłego sądowego k. 182-204,

−

uzupełniająca opinia biegłego sądowego k. 224-228,

−

uzupełniająca ustna opinia biegłego sądowego k. 245-246.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo okazało się uzasadnione.

W rozpoznawanej sprawie powódka dochodziła od pozwanej, na podstawie zawartej z nią umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej i posiadania mienia zapłaty kwoty 64.497 zł jako pozostałej (w związku z objęciem reszty odszkodowania odrębnymi pozwami) części odszkodowania w związku z awarią turbosprężarki silnika głównego statku na skutek wykonania przez powódkę za pośrednictwem podwykonawcy remontu tego urządzenia. Wyjaśnić należy, że zgodnie z treścią polisy oraz ogólnych warunków umowa zawarta pomiędzy stronami obejmowała odpowiedzialność cywilną za szkody na osobie i na mieniu wyrządzone poszkodowanemu wskutek czynu niedozwolonego lub wskutek niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania, również przez pracowników i pełnomocników ubezpieczającego w związku z wykonywaniem przez nich obowiązków służbowych lub czynności objętych zakresem ubezpieczenia, a także odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez podwykonawców ubezpieczającego.

Wskazać należy, że zgodnie z art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę Zgodnie natomiast z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Podkreślenia wymaga, że zgodnie z art. 822 § 2 k.c. jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia. Oznacza to w istocie, że w ramach swobody umów (art. 353 ¹ k.c.) strony umowy ubezpieczenia dokonują ustaleń w przedmiocie tego jakiego rodzaju szkody, powstałe na skutek jakiego rodzaju zdarzeń są przedmiotem odpowiedzialności ubezpieczyciela, a w konsekwencji w umowie tej, strony mogą dokonać stosownych wyłączeń tej odpowiedzialności co do danych szkód czy też zdarzeń w następstwie których miałoby dojść do wyrządzenia szkody osobie trzeciej.

Sąd w pierwszej kolejności odniesie się do głównego zarzutu strony pozwanej, a więc zarzutu przedawnienia jako niweczącego roszczenie. Zgodnie bowiem z art. 117 § 2 k.c. po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się z zarzutu przedawnienia. Na wstępie rozważań zaznaczyć należy, iż zarzut przedawnienia w rozpoznawanej sprawie oceniony musiał zostać przez Sąd przy uwzględnieniu różnorakich aspektów, gdyż strony pozostawały w sporze co do wielu kwestii wpływających na ustalenia w przedmiocie tego czy do przedawnienia roszczenia doszło, w szczególności w kontekście podstawy prawnej tego roszczenia, stosunku zobowiązaniowego na jakim oparte było to roszczenie, a w konsekwencji terminu przedawnienia znajdującego zastosowanie w sprawie, a także charakteru pism kierowanych przez pozwaną w toku postępowania likwidacyjnego w aspekcie czy od każdego z nich termin przedawnienia, po jego przerwaniu, biegł na nowo.

Wątpliwości Sądu nie budziło, że do uszkodzenia turbiny doszło w wyniku nieprawidłowo wykonanego dzieła w postaci przeglądu i remontu turbiny. Zatem wbrew twierdzeniom powódki, która wskazywała, iż jej odpowiedzialność ma charakter deliktowy uznać należało, iż odpowiedzialność ta oparta była o treść art. 471 k.c. stanowiącego o odpowiedzialności za nienależyte wykonanie zobowiązania. W okolicznościach sprawy powstała szkoda miała swoje źródło w stosunku zobowiązaniowym – umowie o dzieło, nie zaś czynie niedozwolonym jak argumentowała powódka. Wyjaśnić przy tym należy, iż przedmiot zawartej pomiędzy powódką a armatorem umowy – a więc wykonanie przeglądu i remontu turbiny, mimo zastosowanego nazewnictwa tego stosunku zobowiązaniowego jako zlecenia, wskazuje, iż niewątpliwie stanowiła ona umowę o dzieło o której mowa w art. 627 k.c. Podkreślenia wymaga, że zgodnie z art. 646 k.c. do roszczeń wynikajacych z tych umów zastosowanie znajduje dwuletni termin przedawnienia liczony od dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane – od dnia, w którym zgodnie z treścią umowy miało być oddane. Wbrew twierdzeniom strony powodowej, uznać należy, iż dzieło to zostało wykonane i oddane w dniu 27 listopada 2009 roku, co oznacza, iż termin przedawnienia roszczenia przysługującego poszkodowanemu (armatorowi) upłynąłby w dniu 27 listopada 2011 roku. Istotną pozostaje jednak okoliczność, iż to nie poszkodowany jest stroną postępowania, w rozpoznawanej sprawie to nie on dochodzi roszczeń, lecz ubezpieczony. W dodatku roszczenie powódki oparte jest o zawartą z pozwaną umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, nie zaś o stosunek zobowiązaniowy w postaci umowy o dzieło – który przecież strony postępowania nie łączył. W konsekwencji uznać należało, iż do roszczenia powódki zastosowanie znajdzie trzyletni termin przedawnienia zgodnie z art. 819 § 1 k.c. W myśl tego przepisu roszczenia z umowy ubezpieczenia przedawniają się z upływem lat trzech.

Wskazać należy, iż w ocenie Sądu art. 819 § 3 k.c. stanowi lex specialis i jako wyjątek od ogólnej zasady nie może być interpretowany rozszerzająco. Przepis ten wskazujący na termin przedawnienia tożsamy z terminem przedawnienia dla danego roszczenia mającego swoje źródło w stosunku zobowiązaniowym łączącym poszkodowanego z ubezpieczonym, dotyczy jednak tylko i wyłącznie sytuacji, gdy roszczenia od zakładu ubezpieczeń dochodzi poszkodowany, nie zaś bezpośrednio ubezpieczony. Podobne stanowisko w sformułowanym zbieżnie zarzucie przedawnienia wyraził Sąd Apelacyjny w Poznaniu (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 5 maja 2005 roku, I ACa 1724/04), który uznał, że art. 819 § 3 k.c. dotyczy wyłącznie roszczenia poszkodowanego do zakładu ubezpieczeń i tym samym nie dotyczy sytuacji, gdy sam ubezpieczony dochodzi roszczenia od ubezpieczyciela, ustalając, iż w tym przypadku przyjąć należy, że przedawnia się ono w terminie określonym w art. 819 § 1 k.c. Wyjaśnić należy, że przepis ten ma wykluczać sytuacje różnych terminów przedawnienia roszczeń przysługujących poszkodowanemu wobec sprawcy szkody oraz wobec ubezpieczyciela – z uwagi na możliwość żądania przez poszkodowanego odszkodowania bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń (actio directa), gdyż terminy te mają być tożsame, jednolite.

Ważnym dla rozważań w przedmiocie zarzutu przedawnienia jest również to, że w przypadku roszczeń przysługujących wobec obowiązanego za zdarzenie zakładu ubezpieczeń, oprócz regulacji zawartych w art. 123 k.c., zastosowanie znajduje również przepis art. 819 § 4 k.c. zgodnie z którym bieg przedawnienia przerywa się także przez zgłoszenie ubezpieczycielowi tego roszczenia lub przez zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem. Bieg przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia, w którym zgłaszający roszczenie lub zdarzenie otrzymał na piśmie oświadczenie ubezpieczyciela o przyznaniu lub odmowie świadczenia. W tym miejscu zwrócić należy uwagę, że zgodnie z poglądem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 listopada 2017 roku (V CSK 31/17), oświadczenie ubezpieczyciela nie nosi waloru oświadczenia kończącego postępowanie likwidacyjne, jeśli nie ma ono charakteru definitywnego. Dopóki zatem postępowanie likwidacyjne nie skończy się definitywnie, to oświadczenie ubezpieczyciela nie nosi waloru oświadczenia kończącego to postępowanie, a zatem wywołującego skutek prawny w postaci rozpoczęcia na nowo biegu przedawnienia z mocy art. 819 § 4 zd. drugie k.c. Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy treść takiego oświadczenia woli musi więc spełniać wymogi przewidziane w art. 16 ust. 3 ustawy dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1206 ze zm.), wskazując m.in. na okoliczności oraz na podstawę prawną uzasadniającą stanowczą odmowę wypłaty.

W tym zakresie Sąd podzielił stanowisko powódki, iż wszystkie pisma kierowane przez ubezpieczyciela, a więc pismo z dnia 21 maja 2010 roku, 17 września 2010 roku oraz z dnia 26 stycznia 2011 roku, stanowią oświadczenia ubezpieczyciela o odmowie wypłaty odszkodowania, a tym samym skutkują one tym, iż od daty doręczenia każdego z nich biegł na nowo termin przedawnienia. Skoro bowiem w odpowiedzi na odwołania czy też wezwania do zapłaty ubezpieczyciel kierował do ubezpieczonego kolejne pisma stanowiące informację o jego stanowisku w przedmiocie odmowy wypłaty odszkodowania, nieprzyjęcia odpowiedzialności za powstałą szkodę, uznać je należy, za oświadczenie o którym mowa w art. 819 § 4 k.c. Zwrócić należy uwagę, iż kierowane przez poszkodowanego, ubezpieczonego pisma do ubezpieczyciela nie muszą mieć formalnego charakteru odwołania, mogą sprowadzać się do żądania wypłaty odszkodowania, istotnym jest jednak przy tym rozważanie na gruncie okoliczności danej sprawy czy działanie takie nie ma na celu jedynie bezpodstawnego przedłużenia postępowania likwidacyjnego, co w przedmiotowej sprawie nie miało miejsca. Wskazać należy, iż dopiero w piśmie z dnia 26 stycznia 2011 roku ubezpieczyciel wskazał, iż jego stanowisko jest ostateczne. Co więcej, nie można tracić z pola widzenia, iż przywołany wyżej przepis mówi o otrzymaniu na piśmie od ubezpieczyciela tego oświadczenia, a tym samym celem ustalenia, kiedy termin przedawnienia rozpoczął swój bieg na nowo, pozwana zobowiązana była do wykazania kiedy decyzje te zostały doręczone powódce, czego niewątpliwie nie udowodniła.

Wreszcie zwrócić należy uwagę, iż powódka w dniu 17 grudnia 2012 roku złożyła wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, co spowodowało na podstawie art. 123 § 1 pkt 1 k.c. przerwę biegu terminu przedawnienia, który zgodnie z treścią art. 124 § 2 k.c. zaczął biec na nowo po zakończeniu postępowania. Tymczasem posiedzenie na którym nie doszło do zawarcia umowy miało miejsce w dniu 22 stycznia 2013 roku, a tym samym od dnia następującego termin przedawnienia rozpoczął bieg na nowo. Pozew jako kolejna czynność skutkująca przerwą biegu terminu przedawnienia został wniesiony w dniu 21 stycznia 2016 roku, a więc mając na względzie, iż zgodnie z poczynionymi wyżej rozważaniami do roszczenia powódki zastosowanie znajdował trzyletni termin przedawnienia, uznać należało, iż do przedawnienia tego nie doszło.

Przechodząc do dalszych rozważań merytorycznych wyjaśnić należy, iż Sąd nie podzielił również pozostałych zarzutów pozwanej, a dotyczących podmiotu odpowiedzialnego za powstałą szkodę oraz jej wysokości.

Na wstępie zaznaczenia wymaga, iż wbrew twierdzeniom strony pozwanej, w ocenie Sądu, powódka wykazała, iż łączył ją z armatorem – zagranicznym podmiotem - stosunek zobowiązaniowy, którego przedmiotem było wykonanie remontu turbiny silnika głównego statku A. L., czego wykonanie powódka powierzyła swojemu podwykonawcy – (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S.. Na gruncie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym zeznań świadków oraz dokumentacji przedłożonej przez powódkę wątpliwości Sądu nie budziło również, iż powyższe prace zostały przez podwykonawcę wykonane. Po przeprowadzeniu przeglądu, remontu urządzenia, w dniu 18 grudnia 2009 roku armator poinformował o tym, iż turbina uległa awarii. Z uwagi na stopień uszkodzenia i zakres robót naprawczych turbina została zdemontowana ze statku i przewieziona – najpierw z terenu Danii do S., następnie zaś do siedziby podwykonawcy znajdującej się w G.. Turbina ta została ponownie wyremontowana przez podwykonawcę i przekazana armatorowi. W wyniku przeprowadzonych czynności wyjaśniających dokonanych w toku naprawy podwykonawca ustalił, iż przyczyną awarii było zamontowanie używanej, znalezionej w magazynie statku pompki olejowej, o czym podwykonawca poinformował powódkę.

Sąd dostrzegając konieczność zasięgnięcia wiadomości specjalnych celem ustalenia przyczyn powstałej awarii turbosprężarki, podmiotu odpowiedzialnego oraz wysokości szkody, dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego.

W sporządzonej opinii, której wnioski biegły podtrzymał w opiniach uzupełniających dopuszczonych w związku z zarzutami strony pozwanej, biegły ustalił, iż przyczyną powstałej awarii w dniu 18 grudnia 2009 roku turbosprężarki zabudowanej na silniku głównym nr 3 na statku A. L. po 27 godzinach pacy od jej remontu zakończonego w dniu 27 listopada 2009 roku przeprowadzonego przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. na zlecenie (...) Serwisy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. była wadliwa praca pompy olejowej CS od strony sprężarki powodując zanik podawania oleju smarnego, a przez to awarie łożyska z kolejnymi następstwami degradacji poszczególnych elementów turbosprężarki. Awaria pompy CS a nie TS przy zamontowaniu zużytych pomp nie ma znaczenia. Pierwsza uległa awarii pompa bardziej zużyła.

Biegły podał, że awarię turbosprężarki po remoncie zakończonym w dniu 27 listopada 2009 roku wywołało zamontowanie na naprawionej przez czyszczenie i wymianę kilku części na nowe – niewłaściwych, o nieznanym resursie godzinnym pracy oraz stanie technicznym pomp olejowych, pobranej z magazynku statkowego na polecenie przedstawiciela (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. skierowane do podwykonawcy naprawy czyli (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. i zamontowanych zamiast pomp dotychczas pracujących. Zgodnie z opinią biegłego (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. działając przez swojego podwykonawcę (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. popełniła błąd podczas naprawy polegający na wydaniu dyspozycji o użyciu niewłaściwym (zużytych) pomp olejowych TS i CS co doprowadziło do awarii turbosprężarki po 27 godzinach pracy po stronie CS, a w rezultacie poważnego zniszczenia całego agregatu.

Jak wynika z opinii koszty usunięcia naprawy z dnia 18 grudnia 2009 roku wynoszą 141.497,19 zł w tym: koszt robocizny i części do naprawy turbosprężarka wykonywanej przez (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. – 133.271, 73 zł, koszt transportu ludzi i turbosprężarki opłacony przez powódkę – 8.225, 46 zł.

Na gruncie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności zeznań świadków wątpliwości Sądu nie budziło natomiast, iż podmiotem odpowiedzialnym za szkodę była powódka, gdyż to jej pracownik wskazał, aby wymienić pompę na pompę znajdującą się w magazynie statku, podczas gdy stan tej części nie był znany. Podkreślenia wymaga, iż to właśnie pracownik powódki podjął błędną decyzje, której bezpośrednim skutkiem, na co wskazuje opinia biegłego sądowego, była awaria turbiny, która spowodowała znaczącą szkodę w mieniu armatora. Drugą okolicznością wskazującą na nienależyte wykonanie zobowiązania przez powódkę było to, iż w ocenie Sądu analiza materiału dowodowego daje podstawę do przyjęcia, iż pompy nie miały być w ogóle wymieniane, gdyż zdaniem Sądu tak właśnie można tłumaczyć treść wiadomości mailowej kierowanej przez armatora w którym wskazano, iż „pompy nie są spodziewane”. Biorąc pod uwagę kwestie konieczność tłumaczenia tej wiadomości, gdyż strony umowy o dzieło porozumiewały się w języku angielskim, uznać należy, iż wiadomość ta mogła mieć takie znaczenie, że pompy nie były spodziewane w ogóle – a więc nie było ustaleń w przedmiocie ich wymiany bądź też pompy nie były spodziewane do przybycia. Tymczasem na gruncie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie sposób przyjąć, że pomiędzy armatorem a powódką doszło do ustaleń w przedmiocie tego, iż pompy takie miały zostać wymienione na znajdujące się magazynie statkowym. Zaznaczenia także wymaga, iż fakt tego, że pompy te nie były w żaden sposób zabezpieczone, a ich opakowanie mogło wskazywać na dokonanie regeneracji, powinno budzić wątpliwości pracownika powódki, który przecież nie znał stanu tych elementów.

Za niezasadne uznać należy także zarzuty pozwanej odnoszące się do postanowień ogólnych warunków umowy ubezpieczenia. Podkreślenia wymaga, iż § 4 pkt 18 OWU zgodnie z którym ubezpieczyciel nie odpowiada za szkody powstałe wskutek uchybień w wykonywaniu czynności zawodowych przez osoby objęte ubezpieczeniem, nie może być rozumiany w sposób zaproponowany przez pozwaną, bowiem w istocie wyłączałby w ogóle odpowiedzialność za nienależyte wykonanie zobowiązania. Tymczasem właśnie odpowiedzialność ubezpieczyciela tego rodzaju była głównym celem zawarcia umowy ubezpieczenia, w szczególności po stronie powódki. Postanowienie to, rozumiane jako wyłączenie odpowiedzialności ubezpieczyciela w tej sytuacji, byłoby nie tylko sprzeczne z istotą zawartej umowy ubezpieczenia, jej celem, ale także nie korespondowałoby z innymi postanowieniami ogólnych warunków umów, w tym z § 3 ust. 4 zgodnie z którym ubezpieczenie obejmuje szkody wyrządzone przez pracowników i pełnomocników ubezpieczającego w związku z wykonywaniem przez nich obowiązków służbowych lub czynności objętych zakresem umocowania.

Zaznaczenia również wymaga, iż przywołany przez pozwaną § 13 ust. 5 OWU w myśl którego ubezpieczający nie może bez pisemnej zgody ubezpieczyciela uznać ani zaspokoić roszczenia poszkodowanego, zaś niedotrzymanie tego obowiązku może być podstawą odmowy wypłaty odszkodowania lub zmniejszenia jego wartości, jest sformułowany fakultatywnie, wskazuje na pewnego rodzaju uprawnienie ubezpieczyciela i mowa jest w nim o wypłacie odszkodowania, a nie o uchyleniu odpowiedzialności ubezpieczyciela. Podkreślenia wymaga, że w istocie postanowienie to jest nieprecyzyjne, w szczególności nie wskazuje na rzecz jakiego podmiotu (poszkodowanego czy ubezpieczonego) odszkodowanie miałoby zostać nie wypłacone. Sformułowanie tego postanowienia wskazuje raczej na to, iż ma charakter informacyjny dla ubezpieczającego, iż samodzielne uznanie przez niego roszczeń poszkodowanego i wypłata środków pieniężnych nie będzie prowadzić do automatycznego pokrycia tych kwot przez ubezpieczyciela poprzez wypłatę odszkodowania. Co więcej zachowanie powódki należy rozpatrywać pod kątem okoliczności rozpoznawanej sprawy, zaś to właśnie szybkie działanie powódki polegające na uznaniu swojej odpowiedzialności i naprawie zapobiegło zwiększeniu się szkody związanej z przestojem statku i wygenerowanymi w związku z tym, znaczącymi kosztami.

Odnosząc się natomiast do wysokości szkody uznać należy, iż odpowiada ona kwocie, którą powódka zapłaciła w celu usunięcia szkody, gdyż pozostaje ona w adekwatnym związku przyczyno – skutkowym z nienależytym wykonaniem zobowiązania. W świetle ustaleń biegłego sądowego dokonanych przy wykorzystaniu wiadomości specjalnych uznać należy, iż koszty w łącznej kwocie 141.497 zł obejmujące koszty naprawy oraz koszty transportu turbiny i pracowników w celu wykonania oględzin i naprawy turbiny nie były wygórowane, szczególnie przy uwzględnieniu sytuacji awaryjnej i konieczności szybkiego dokonania naprawy, które to działania prowadzić miały do niepowiększania skutków, rozmiarów szkody. Podkreślenia wymaga, iż koszty te zostały udokumentowane poprzez przedstawienie faktur VAT stwierdzających obciążenie nimi powódki.

W konsekwencji powyższego, w ocenie Sądu, uznać należało, iż powódka nienależycie wykonała zobowiązanie umowne polegające na remoncie turbiny statku. W majątku poszkodowanego powstała szkoda obejmująca koszty naprawy turbiny i transportu, za którą na gruncie art. 471 k.c. powódka ponosi odpowiedzialność kontraktową. Oznacza to, że na mocy zawartej z powódką umowy ubezpieczenia pozwana zobowiązana jest do pokrycia tej szkody poprzez wypłatę odpowiadającego tym kosztom odszkodowania.

O odsetkach Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu na podstawie art. 481 § 1 k.c., przy uwzględnieniu treści art. 817 § 1 k.c. zgodnie z którym ubezpieczyciel zobowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty zawiadomienia o wypadku.

Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o treść przedłożonych do akt dowodów z dokumentów. Żadna ze stron nie kwestionowała ich prawdziwości, a i w ocenie Sądu nie budziły one żadnych wątpliwości. Sąd oparł się również na ocenionych jako wiarygodne zeznaniach świadków E. G. i M. B., które były spójne i logiczne, wzajemnie korespondowały ze sobą oraz z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. Podstawą ustaleń Sądu była także opinia biegłego sądowego, która sporządzona została na podstawie całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego i którą Sąd uznał za rzetelną i jasną, a przedstawione w niej wnioski za logicznie uzasadnione. W konsekwencji, mając na uwadze powyższe, uznając, iż opinia ta jest wystarczająca dla ustalenia okoliczności spornych wymagających zasięgnięcia wiadomości specjalnych, Sąd oddalił wniosek o przeprowadzenie dowodu z innego biegłego. Sąd pominął także wniosek pozwanej o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków T. K. i R. M., uznając go za spóźniony, brak było bowiem przeszkód do zgłoszenia tego rodzaju wniosku dowodowego w złożonej odpowiedzi na pozew. Nadto w ocenie Sądu okoliczności na które świadkowie mieliby zeznawać zostały już dostatecznie wyjaśnione.

O kosztach procesu w sprawie Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 k.p.c. Zgodnie z art. 108 § 1 k.p.c. Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. Z kolei zgodnie z art. 98 § 1 k.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na koszty poniesione przez powódkę jako stronę wygrywającą sprawę złożyły się: opłata sądowa od pozwu w kwocie 3.225 zł, opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, koszty zastępstwa procesowego w kwocie 7.200 zł (ustalone na podstawie § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie – w brzmieniu obowiązującym do dnia 26 października 2016 roku) oraz kwota 230, 22 zł tytułem wykorzystanej części zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego sądowego.

W pkt II wyroku Sąd na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych orzekł o nieuiszczonych kosztach sądowych na które to złożył się przyznany świadkowi E. G. zwrot kosztów stawiennictwa na rozprawie, obciążając nimi pozwaną jako stronę przegrywającą sprawę w całości.

W pkt III sentencji wyroku mając na uwadze przepis art. 84 § 2 w zw. z art. 80 § 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd dokonał zwrotu powódce niewykorzystanej części zaliczki uiszczonej na poczet wynagrodzenia biegłego.