Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 września 2018 r. r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie Wydział X Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 20 września 2018 r. r.

na rozprawie

w sprawie z powództwa E. 1 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w G.

przeciwko Przedsiębiorstwu Budowlano - (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S.

o zapłatę

I.  oddala powództwo.

II.  zasądza od powoda E. 1 Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego z siedzibą w G. na rzecz pozwanego Przedsiębiorstwa Budowlano - (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. kwotę 287 zł (dwieście osiemdziesiąt siedem złotych) tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt X GC 2098/17

UZASADNIENIE

W dniu 6 kwietnia 2017 roku powód (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w G. wniósł do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym przeciwko pozwanej Przedsiębiorstwu Budowlano- (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. o zapłatę kwoty 1.019,53 zł z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 7 kwietnia 2017 roku oraz kosztami postępowania. Uzasadniając żądanie pozwu powódka wskazała, że pozwana zawarła z (...) spółką akcyjną z siedzibą w S. umowę w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego. Umowa ta, w trybie art. 28 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych została, w sytuacji braku wypowiedzenia umowy w terminie przewidzianym ustawą, odnowiona z dniem 18 kwietnia 2014 roku. Pozwana, pomimo należytego określenia wszystkich koniecznych elementów umowy, nie uiściła należnej składki w przewidzianym terminie. Wezwanie do zapłaty pozostało bezskuteczne. W dalszej części uzasadnienia powódka wyjaśniła, że w dniu 26 października 2015 roku zawarła z ubezpieczycielem umowę przelewu wierzytelności, na podstawie której nabyła od pierwotnego wierzyciela roszczenie dochodzone niniejszym pozwem, na które składają się następujące kwoty: zaległa rata składki ubezpieczenia OC w wysokości 790 zł oraz odsetki ustawowe za opóźnienie w zapłacie w/w składki w wysokości 229,53 zł.

W dniu 2 sierpnia 2017 roku Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym uwzględniający roszczenie powódki.

Pismem wniesionym w dniu 16 sierpnia 2017 roku pozwana złożyła sprzeciw od przedmiotowego nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości i wnosząc o oddalenie powództwa.

W sprzeciwie pozwana podniosła zarzut niewykazania roszczenia tak co do zasady, jak i co do wysokości, a także zarzut przedawnienia.

Postanowieniem z dnia 30 sierpnia 2017 roku Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu Szczecin – Centrum w Szczecinie.

W uzupełnionym pozwie z dnia 28 stycznia 2016 roku powódka podtrzymała swoje dotychczasowe twierdzenia.

Pozwana w uzupełnionym sprzeciwie od nakazu zapłaty podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko, a nadto podniosła zarzut braku legitymacji czynnej. Na uzasadnienie swych twierdzeń pozwana wskazała, że powódka nie wykazała, aby przedmiotem umowy cesji wierzytelności była ewentualna wierzytelność wobec pozwanej – z przedłożonych dokumentów nic podobnego nie wynika, tak jak nie wynika wysokość takiego zobowiązania. Podniosła także, iż umowa ubezpieczenia nie została załączona do pozwu, a pozwana kwestionuje fakt jej zawarcia.

W dalszym piśmie procesowym powód podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) spółka akcyjna z siedzibą w S. wystawiła polisę ubezpieczeniową nr (...). Na polisie znajdowały się informacje, jakoby pozwana Przedsiębiorstwo Budowlano- (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. zawarła umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadacza pojazdu mechanicznego, której przedmiotem był F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) i numerze nadwozia (...). Składka z tego tytułu miała wynosić 790 zł, a okres ubezpieczenia rozpoczynał się w dniu 18 kwietnia 2014 roku, zaś upływał w dniu 17 kwietnia 2015 roku. Termin płatności składki miał upływać w dniu 18 kwietnia 2014 roku.

Pismem z dnia 6 czerwca 2014 roku ubezpieczyciel wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 790 zł w terminie 7 dni od daty otrzymania przedmiotowego pisma.

Dowód:

- polisa ubezpieczeniowa k. 46,

- pismo ubezpieczyciela k 47,

W dniu 26 października 2015 roku (...) spółka akcyjna z siedzibą w S. zawarła z powodem (...) Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym Niestandaryzowanym Funduszem Sekurytyzacyjnym z siedzibą w G. umowę przelewu wierzytelności. Przedmiotem umowy było przeniesienie na powoda wierzytelności ubezpieczyciela tytułu nieopłaconych składek ubezpieczeniowych z tytułu zawartych umów ubezpieczenia OC. Załącznikiem do umowy był m.in. wykaz wierzytelności załączony w formie elektronicznej oraz papierowej.

W dniu 30 października 2015 roku sporządzono protokół przekazania nośnika zawierającego wykaz wierzytelności.

Wykaz wierzytelności zawierał takie informacje, jak numer polisy, kwotę należności głównej, czy współczynnik przeniesienia oraz wynikającą z niego kwotę przeniesienia. W załączniku pod numerem 34678 figuruje roszczenie w kwocie 790 zł wynikające z polisy nr (...) opatrzone współczynnikiem przeniesienia wynoszącym 0, (...) oraz wynikającą z niego kwotą przeniesienia wynoszącą 219,76 zł.

Dowód:

- umowa cesji k. 48 – 55,

- załącznik nr 1 do umowy k. 74 – 76,

- protokół przekazania nośnika k. 56,

- pełnomocnictwo k. 57,

- odpisy KRS stron umowy i ich reprezentantów k. 58 – 70,

- wyciąg z (...) powoda k. 71 – 73,

Pismem z dnia 2 grudnia 2015 roku ubezpieczyciel powiadomił pozwaną o zawartej umowie przelewu wierzytelności, wskazując jednocześnie, iż dalsze informacje i ustalenie warunków spłaty powinno nastąpić bezpośrednio z powodem.

Dowód:

- zawiadomienie o cesji k. 79,

Pismem z dnia 2 grudnia 2015 roku powód wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 916,90 zł w terminie do dnia 12 grudnia 2015 roku.

Dowód:

- 77 – 78.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się bezzasadne.

Podstawy żądania pozwu powódka upatrywała w zawartej pomiędzy pierwotnym wierzycielem (zakładem ubezpieczeń), a pozwaną umowie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego (OC) pojazdu marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Z tego tytułu pozwana miała być obowiązana do opłacenia składki ubezpieczeniowej w wysokości 790 zł wraz z odsetkami. Podstawę prawną powództwa stanowił zatem art. 805 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę, w związku z art. 28 § 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, który głosi, iż jeżeli posiadacz pojazdu mechanicznego nie później niż na jeden dzień przed upływem okresu 12 miesięcy, na który umowa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych została zawarta, nie powiadomi na piśmie zakładu ubezpieczeń o jej wypowiedzeniu, uważa się, że została zawarta następna umowa na kolejne 12 miesięcy.

Kwestionując żądanie pozwu pozwana podniosła zarzut braku legitymacji powódki oraz nieudowodnienie roszczenia, zarówno co do zasady jak i wysokości, a także zarzut przedawnienia.

Odnosząc się do zarzutu dotyczącego braku legitymacji czynnej powoda do występowania w niniejszym procesie, należy uznać, że powódka nie wykazała, aby przysługiwała jej wierzytelność żądana pozwem. Powód wywodził swoją legitymację czynną do występowania w niniejszym procesie z art. 509 k.c., zgodnie z którym wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (§1). Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (§2). Wskazać należy, że celem i skutkiem przelewu pozostaje przejście wierzytelności na nabywcę i utrata jej przez cedenta. Przelew powoduje utratę statusu wierzyciela przez cedenta i jego wyłączenie ze stosunku zobowiązującego łączącego go dotychczas z dłużnikiem. Wierzycielem staje się cesjonariusz, który nabywa wierzytelność w takim zakresie i stanie, w jakim znajdowała się ona w chwili dokonania przelewu.

W tym miejscu zaznaczyć trzeba, że zgodnie z podstawową regułą dowodową zawartą w art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Jak wskazuje się w orzecznictwie ciężar dowodu w rozumieniu art. 6 k.c. polega z jednej strony na obarczeniu strony procesu obowiązkiem przekonania sądu dowodami o słuszności swoich twierdzeń, a z drugiej konsekwencjami zaniechania realizacji tego obowiązku, lub jego nieskuteczności. (por. wyrok SN z dnia 7 listopada 2007r., II CSK 293/07). W świetle powyższego Sąd powinien przyjąć za prawdziwe fakty udowodnione przez stronę obciążoną dowodem i pominąć te, których nie wykazała w sposób przekonujący.

Podkreślenia wymaga, że przelew wierzytelności (cesja) jest umową, na podstawie której dotychczasowy wierzyciel (cedent) przenosi wierzytelność ze swojego majątku do majątku osoby trzeciej (cesjonariusza). Przedmiotem przelewu co do zasady może być wierzytelność istniejąca, którą cedent może swobodnie rozporządzać. Powinna ona być też w dostateczny sposób oznaczona (zindywidualizowana). Konieczne jest wyraźne określenie stosunku zobowiązaniowego, którego elementem jest zbywana wierzytelność. Wymaga się oznaczenia stron tego stosunku zobowiązaniowego oraz przedmiotu świadczenia.

Strona powodowa celem udowodnienia legitymacji czynnej do występowania w niniejszym procesie przedłożyła zawartą ubezpieczycielem umowę sprzedaży wierzytelności. Należy jednak podkreślić, że przedstawione przez stronę powodową dokumenty są niewystarczające do określenia jakie wierzytelności były przedmiotem powyższej cesji. Strony w umowie określiły, że określone będą one w wykazie jednostkowych wierzytelności stanowiącym załącznik nr 1 do umowy (plik na płycie oraz dokument papierowy). Zauważyć należy, że mimo dochodzenia wierzytelności nabytej, zdaniem powódki, w drodze cesji, a także mimo kwestionowania przez stronę pozwaną legitymacji czynnej powoda do występowania w niniejszym postepowaniu, powód nie załączył przedmiotowej płyty do akt. Natomiast modyfikowany, dwustronicowy, szczątkowy wydruk dwóch wybranych przez stronę powodową stron nie jest zdaniem Sądu wystarczającym do przyjęcia, że wierzytelność dochodzona pozwem była przedmiotem przelewu na rzecz powoda. Dodatkowo, z uwagi na wspomnianą szczątkowość i wprowadzone modyfikacje, brak jest podstaw do przyjęcia, że dokument ten stanowił rzeczywiście załącznik do powyższej umowy. Nadto, zauważyć należy, że przy zapisie, na który zdaje się powoływać powód, dotyczącym przeniesienia wierzytelności wobec pozwanej wskazany jest także współczynnik przeniesienia 0, (...) oraz odpowiednio kwota przeniesienia wynosząca 219,76 zł. Nawet gdyby uznać, iż przedłożone dokumenty stanowią wystarczający dowód podnoszonych przez powoda twierdzeń, to zapis taki nie pozwalałby na uwzględnienie powództwa, bowiem wynikałoby z niego iż powód nabył co najwyżej około 25% przedmiotowej wierzytelności – zapis taki jest jednak bardzo mylący, przede wszystkim z uwagi na brak wskazania, losów pozostałej części wierzytelności. W konsekwencji należy uznać, że powódka nie przedstawiła dowodów, które wskazywałyby jakie konkretnie wierzytelności wchodziły w skład powyższego pakietu przelanych wierzytelności, a co za tym idzie nie wykazała swojej legitymacji procesowej. Już z tego względu powództwo podlegało oddaleniu.

Niezależnie jednak od powyższego podkreślenia wymaga, że powódka nie wykazała również samej wierzytelności (która miała być przedmiotem cesji) dochodzonej wobec pozwanej. Na potwierdzenie tego faktu powód przedłożył wyłącznie polisę ubezpieczeniową. Dokument taki nie posiada żadnej wyjątkowej mocy dowodowej, a zatem jest dokumentem prywatnym, ocenianym według ogólnych reguł procesowych, stanowiącym wyłącznie dowód tego, że osoba, która go podpisała złożyła oświadczenie o określonej treści. Dodatkowo zauważyć także wypada, iż jest to dokument wystawiony przez podmiot, pierwotnie uprawniony z tego dokumentu. Niezależnie od powyższego powód nie przedstawił podstawowego, kluczowego dokumentu, jakim jest pierwotna umowa, która byłaby podstawą do zastosowania klauzuli prorogacyjnej, na którą powołuje się powód. Brak jest tym samym jakiegokolwiek dokumentu wskazującego na istnienie – w dowolnym momencie – stosunku obligacyjnego pomiędzy pozwaną a ubezpieczycielem. Okoliczności i dokumenty te budzą tym większe wątpliwości, że nie zostało przedstawione pełnomocnictwo dla osoby, która w imieniu pozwanej podpisała przedmiotową polisę.

Dodatkowo Sąd zważył, że stosownie do art. 28 § 1a ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, w razie zawarcia umowy w trybie przewidzianym w art. 28 § 1 tej ustawy (klauzula prorogacyjna) zakład ubezpieczeń jest zobowiązany potwierdzić zawarcie umowy dokumentem ubezpieczenia w terminie 14 dni od dnia jej zawarcia. Polisa nie jest jednak opatrzona datą jej wystawienia. Podobnie próżno w aktach szukać daty odebrania bądź nadania przez pozwanego, ale także i samego faktu nadania przesyłki zawierającej polisę. Przesłanka wskazana w przytoczonym przepisie jest zatem niemożliwa do zweryfikowania z uwagi na niekompletność przedstawionego przez powoda materiału dowodowego. Jednocześnie nie można tracić z pola widzenia także art. 28 § 1b przedmiotowej ustawy, stosownie do którego nie później niż 14 dni przed upływem okresu 12 miesięcy, na który umowa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych została zawarta, zakład ubezpieczeń obowiązany jest do wysłania ubezpieczającemu informacji o ubezpieczeniu na kolejny okres ubezpieczenia. Także w przypadku tej przesłanki, fakt jej spełnienia jest niemożliwy do zweryfikowania. W aktach nie znajduje się żadne pismo ubezpieczyciela, poza polisą, wezwaniem do zapłaty oraz informacją o zawartej umowie cesji wierzytelności.

W świetle powyższego, przede wszystkim z uwagi na brak pierwotnej umowy, brak dowodu nadania przez ubezpieczyciela bądź odebrania przez pozwaną odpowiednich dokumentów, a także brak dokumentów wskazujących na zachowanie ustawowych regualcji, Sąd uznał, że powód, wbrew obowiązkowi określonemu w art. 6 k.c., nie wykazał swojego roszczenia, w związku z czym powództwo – jako niezasadne – należało oddalić. Wobec zaś oddalenia żądania głównego oddaleniu podlegało także zgłoszone w pozwie roszczenie odsetkowe.

Dokonując ustaleń stanu faktycznego w sprawie Sąd oparł się na treści przedłożonych do akt dowodów z dokumentów, które nie były kwestionowane przez żadną ze stron, a i w ocenie Sądu nie budziły one żadnych wątpliwości. Przedłożone dokumenty były jednak niekompletne, więc ustalenia zostały poczynione wyłącznie w takim zakresie, w którym zgromadzone dokumenty przedstawiały sytuację w sposób niewątpliwy. Tak skompletowany materiał dowodowy nie pozwalał na uwzględnienie powództwa.

O kosztach postępowania rozstrzygnięto zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, określoną w art. 98 §1 k.p.c. Zgodnie z treścią przywołanego unormowania strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Mając na uwadze, że powód przegrał spór w całości, należało zasądzić od niego na rzecz pozwanej kwotę 287 zł tytułem kosztów procesu, na którą składały się kwota 270 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego ustalonego w oparciu § 2 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1667) oraz kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.