Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 października 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 2 października 2013 r. na rozprawie w Szczecinie

sprawy z powództwa Syndyka masy upadłości (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

przeciwko Przedsiębiorstwu Budowlano-Usługowemu (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie

z dnia 23 kwietnia 2013 r., sygn. akt I C 1118/11

I.  oddala apelację,

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 5.400 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego
w postępowaniu apelacyjnym.

Tomasz Żelazowski Agnieszka Sołtyka Danuta Jezierska

Sygn. akt: I ACa 477/13

UZASADNIENIE

Powódka (...) Spółka z o.o. w S. w pozwie z dnia 27 października 2011 roku oraz w piśmie z dnia 25 maja 2012 roku, zawierającym rozszerzenie powództwa (k.291 i n.) wniosła o pozbawienie wykonalności w całości, tytułów wykonawczych: wyroku zaocznego Sądu Okręgowego w Szczecinie, wydanego dnia 25 marca 2011 roku, w sprawie o sygnaturze VIII GC 43/11, opatrzonego klauzulą wykonalności Sądu Okręgowego w Szczecinie Wydziału VIII Gospodarczego, dnia 13 września 2011 roku, na mocy postanowienia, wydanego w postępowaniu prowadzonym pod sygnaturą akt VIII GCo 103/11; oraz nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Okręgowy w Szczecinie, dnia 25 maja 2011 roku, w sprawie o sygnaturze akt VIII GNc 189/11, opatrzonego klauzulą wykonalności Sądu Okręgowego w Szczecinie Wydział VIII Gospodarczy z dnia 30 września 2011 roku, na mocy postanowienia wydanego w dniu 18 czerwca 2011 roku. Nadto, powódka wniosła o zasądzenie od pozwanej na swą rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego i kosztów opłaty skarbowej uiszczonej od złożonego w sprawie pełnomocnictwa, według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje żądanie powódka podała, że podnosi zarzut spełnienia świadczenia objętego tytułem wykonawczym w postaci wyżej wskazanego wyroku zaocznego Sądu Okręgowego w Szczecinie. Powódka podniosła też, że wierzytelności przysługujące (...) Sp. z o.o. w S., zostały w całości rozliczone na podstawie trójstronnego porozumienia z dnia 1 czerwca 2011 r. Poddała również w wątpliwość legalność działań pozwanej i (...) sp. z o.o. w S., wskazując, że spółka ta zawarła z pozwaną umowę 8 lipca 2011 roku, a w dniu 13 lipca 2011 roku zawarła porozumienie z powódką oraz (...), gdzie oświadczyła, że przedmiotowa wierzytelność jej przysługuje, co nosi znamiona podstępu. Powódka dowodziła tożsamości kwoty wierzytelności przeniesionej przez (...) sp. z o.o. w S. na pozwaną z wierzytelnościami wynikającymi z nakazu zapłaty i wyroku zaocznego, podnosząc, że (...) Sp. z o.o. w S. cofnęła wnioski egzekucyjne w postępowaniach prowadzonych przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Szczecin – Centrum w Szczecinie A. O., prowadzonych w sprawach KM 2387/11 i KM 1433/11. Ponadto powódka podniosła, że wspólnikami obu spółek są te same osoby.

Pozwana PBH (...) Sp. z o.o. w G. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 14.000 złotych.

Pozwana zaprzeczyła, że przysługująca jej wierzytelność została spłacona i wygasła; oświadczyła, że twierdzenia powodowej spółki dotyczą związków między osobami trzecimi, co do których pozwana nie ma informacji, ani też w których nie uczestniczyła i z uwagi na to nie może się do nich odnieść. Pozwana wyjaśniła, że nabyła na podstawie umowy z dnia 8 lipca 2011 roku wierzytelności, opisane w wyroku z dnia 25 marca 2011 roku, wydanego w sprawie VIII GC 43/11 oraz 25 maja 2011 roku w sprawie VIII GNc 180/11. Klauzule wykonalności nadano tym orzeczeniom postanowieniami z dnia 13 września 2011 roku i 30 września 2011 roku. Pozwana podała, że zbywca wierzytelności (...) sp. z o.o., była wierzycielem powódki na około 3 miliony złotych. Na tę kwotę składały się niezapłacone należności z faktur, odsetki, kary umowne i inne wierzytelności, których powódka nie płaciła od wielu miesięcy. Nabyte przez powódkę wierzytelności były częścią należnych kwot. Wskazała, że umowa cesji nie jest dotknięta wadą nieważności, gdyż pozwana nie miała obowiązku zawiadomienia powoda o nabyciu wymagalnej wierzytelności, a wierzytelność nabyta przez pozwaną była inna, niż wierzytelność, którą zaspokajała wpłata osoby trzeciej.

Wyrokiem z dnia 23 kwietnia 2013 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie oddalił powództwo i zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 7.217 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniach 26 kwietnia 2007 roku oraz 18 maja 2009 roku, (...) sp. z o.o. w S., jako zleceniodawca, zawarła ze (...) sp. z o.o. w S., jako wykonawcą, umowy o wykonanie robót remontowych i budowlanych. Wykonawca został upoważniony do zawierania umów z podwykonawcami na te części robót, które uzna za stosowne, bez uszczerbku dla zobowiązania, które dla takiej sytuacji przyjmuje. Jednocześnie wykonawca miał obowiązek poinformować o tym fakcie zamawiającego ze wskazaniem podwykonawcy i ponosił odpowiedzialność za efekty prac. W przypadku pierwszej ze wskazanych umów strony ustaliły, że wynagrodzenie wykonawcy wynosić będzie 3.210.420 złotych. W związku z drugą umową, przewidziane zostało wynagrodzenie ryczałtowe w wysokości 7.400.000 złotych. Umówione wynagrodzenie miało być uiszczane stosownie do postępu prac. Druga z umów została zawarta w trakcie prowadzenia robót budowlanych. W jej treści strony stwierdziły, że zleceniodawca zapłacił część wynagrodzenia, jednak nie wszystkie wystawione przez wykonawcę faktury zostały opłacone. W efekcie, w chwili zawierania umowy z dnia 18 maja 2009 roku, zleceniodawca był dłużnikiem wykonawcy, co strony potwierdziły w umowie.

W dniu 19 maja 2009 roku, PBU (...) Sp. z o.o. w G. zawarła z (...) Sp. z o.o. w S. umowę, której przedmiotem było podwykonawstwo prac remontowych i budowlanych, umówionych do wykonania przez (...) Sp. z o.o. w S., z (...) Sp. z o.o. w S., na nieruchomości zlokalizowanej w S., przy ulicy (...), polegających na przebudowie, nadbudowie i rozbudowie znajdującej się tam kamienicy. Umówione wynagrodzenie wynosiło 6.000.000 złotych. Spółka (...) została powiadomiona o wyborze podwykonawcy oraz zakresie prac, jakie miał wykonać.

Sposób rozliczeń miedzy stronami, polegający na uiszczaniu należności wynikających z faktur, wystawianych przez wykonawcę, po ukończeniu kolejnych prac, nie zapewniał systematycznego i terminowego otrzymywania wynagrodzenia przez wykonawcę. Brak płatności oraz niemożność nawiązania kontaktu z przedstawicielem (...) Sp. z o.o. w S. sprawiły, że prace remontowo budowlane nie zostały do końca wykonane. Okoliczności te strony potwierdziły w porozumieniu z dnia 18 marca 2011 roku.

W dniu 25 marca 2011 roku, w sprawie z powództwa (...) Sp. z o.o. w S. przeciwko (...) Sp. z o.o. w S., Sąd Okręgowy w Szczecinie, w wyroku zaocznym, zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 512.434,36 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od kwot 155.062,43 złotych od dnia 16 czerwca 2010 roku, 29.768 złotych od dnia 4 czerwca 2010 roku, 174.199,18 złotych do dnia 16 lipca 2010 roku, 74.703,26 złotych od dnia 16 sierpnia 2010 roku oraz umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od kwoty 15.515 złotych od dnia 4 sierpnia 2010 roku, 63.186,58 od dnia 4 sierpnia 2010 roku. Nadto Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 32.839 złotych tytułem kosztów postępowania.

W dniu 25 maja 2011 roku, na skutek pozwu wniesionego w dniu 20 maja 2011 roku, przez (...) Sp. z o.o. w S., Sąd Okręgowy w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, nakazując pozwanej (...) Sp. z o.o. w S., aby w ciągu dwóch tygodni od doręczenia niniejszego nakazu, zapłaciła powodowi kwotę 1.158.808,31 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 19 maja 2011 roku oraz kwotę 21.703 złotych tytułem kosztów procesu. Klauzula wykonalności została nadana temu nakazowi zapłaty w postanowieniu z dnia 28 czerwca 2011 roku.

Po uzyskaniu przez (...) Sp. z o.o. w S. wyżej wskazanych tytułów wykonawczych, (...) sp. z o.o. w S., podjęła działania w celu ugodowego rozwiązania sporu finansowego. Ze względu na brak płatności skutkujący między innymi niebezpieczeństwem powstania szkód na nieruchomości, związanych z brakiem odpowiednich zabezpieczeń, (...) Sp. z o.o. w S. otrzymała od kontrahenta (...) sp. z o.o. w S., kwotę 130.000 złotych. Wpłata ta stanowić miała również dowód dobrej woli zawarcia ugody.

W dniu 1 czerwca 2011 roku, (...) sp. z o.o. w S., jako dłużnik, przygotowała kolejne porozumienie ze (...) sp. z o.o. w S.. Uczestnikiem tego porozumienia była nadto (...) spółka z (...). Porozumienie trójstronne zostało sporządzone w języku angielskim i hiszpańskim.

Porozumienie składa się z oświadczeń i postanowień, uczestniczących w nim osób. W pkt I. porozumienia strony oświadczyły, że powódka ma dług wobec (...) Sp. z o.o. w S. w kwocie 850.000 złotych. W pkt II., że w celu uzyskania zapłaty tej kwoty (...) Sp. z o.o. w S., podjął kroki prawne przeciwko dłużnikowi, na skutek których zastosowano różne zabezpieczenia i inne obciążenia na nieruchomościach, stanowiących własność dłużnika. W pkt III., że dłużnik nie ma płynności, umożliwiającej spłatę należności. W pkt IV., że po to, by móc spłacić swoje długi, dłużnik musi wykreślić obciążenia ciążące na nieruchomościach, stanowiących jego własność, sprzedać niektóre spośród nich, a z dochodu uzyskanego ze sprzedaży, zapłacić należności wobec wierzycieli. W pkt V., że wobec braku możliwości przeprowadzenia tejże sprzedaży z powodu istnienia wyżej wymienionych obciążeń strony zgodnie postanawiają: W pkt 1) (...) spółka z (...), zobowiązuje się do zapłacenia wierzycielowi długu określonego w pkt I oświadczeń, do dnia trzydziestego września 2011 r. W pkt 2) (...) spółka z (...), może uzależnić skuteczność zapłaty od spełnienia przez wierzyciela następujących warunków: a) wykreślenia wszelkich obciążeń, zapisów, obowiązujących lub stanowiących przedmiot postępowania w toku, figurujących lub mogących figurować w księgach wieczystych na rzecz wierzyciela w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność dłużnika. b) poświadczenie, że łączna kwota długu dłużnika wobec wierzyciela wynosi 850.000 złotych oraz, że dłużnik nie ma wobec wierzyciela żadnych innych zobowiązań niż to dotyczące zapłaty wyżej wymienionej kwoty. c) zobowiązanie się do niewystępowania wobec dłużnika z żadnym innym roszczeniem, do zrzeczenia się wszelkich roszczeń, z którymi wystąpił do tej pory wobec dłużnika oraz wycofania wszelkich zabezpieczeń lub gwarancji żądanych od dłużnika, włącznie z wszelkimi wpisami, wzmiankami i adnotacjami sporządzonymi w księgach wieczystych, sądach lub rejestrach publicznych. d) zrzeczenie się występowania wobec dłużnika z jakimikolwiek roszczeniami z tytułu kosztów lub odsetek związanych z wykreśleniem lub anulowaniem istniejących wzmianek zapisów i adnotacji.

W pkt 4) mowa o „przeniesieniu długu” i warunku rozwiązującym.

W pkt 7) ustalono, że umowa została sporządzona w trzech egzemplarzach w trzech miastach oddzielnie i stanie się skuteczna w dniu, w którym ostatnia ze stron złoży swój podpis.

(...) spółka z (...), w dniu 27 czerwca 2011 roku, złożyła do depozytu notariusza kwotę 894.630,22 złotych, z której miała być wydana (...) sp. z o.o. w S., kwota 850.000 złotych, pod warunkiem złożenia oświadczenia o byciu wierzycielem (...) Sp. z o.o. w S., wyłącznie na kwotę 850 000 złotych, wycofania pozwów i nie podejmowania w przyszłości żadnych czynności zmierzających do egzekwowania należności oraz nie kierowania do (...) Sp. z o.o. innych żądań zapłaty. Wierzyciel dla podjęcia depozytu zobowiązany został również do przedłożenia aktualnych odpisów z ksiąg wieczystych nieruchomości stanowiących własność dłużnej spółki, to jest KW: nr (...), nr (...), nr (...), nr (...) i nr (...), prowadzonych przez Sąd Rejonowy Szczecin Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie, X Wydział Ksiąg Wieczystych, z których wynikać będzie, że nie ciążą na nieruchomościach objętych tymi księgami wieczystymi żadne obciążenia, ani nie ma niewykonanych wniosków dotyczących wpisu obciążeń na rzecz (...) sp. z o.o. w S..

W piśmie z dnia 30 czerwca 2011 roku komornik sądowy zawiadomił (...) Sp. z o.o. w S. oraz (...) Sp. z o.o. w S., o wszczęciu egzekucji należności wynikającej z nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 25 maja 2011 roku, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 28 czerwca 2011 roku. Egzekucja została skierowana do udziałów 4748/10000 i 1570/10000 w prawie wieczystego użytkowania nieruchomości i budynków stanowiących odrębną nieruchomość, położoną w S., przy ulicy (...), dla której SR Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie, prowadzi księgę wieczystą (...) oraz z udziału 862/1000 w prawie wieczystego użytkowania gruntu oraz budynku stanowiącego odrębną nieruchomość, położonych w S., przy ul. (...), dla której SR Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie prowadzi księgę wieczystą (...). W tym czasie była już w toku egzekucja należności wynikającej z wyroku zaocznego Sądu Okręgowego w Szczecinie, z dnia 25 marca 2011 roku, wydanego w sprawie VIII GC 43/11.

Na podstawie ugody z dnia 8 lipca 2011 roku, PBU (...) Sp. z o.o. w G., reprezentowana przez prezesa zarządu J. F., nabyła wierzytelność wynikającą z nakazu zapłaty z dnia 25 maja 2011 roku, od (...) Sp. z o.o. w S., jak również wierzytelność wynikającą z wyroku zaocznego z dnia 25 marca 2011 roku. (...) spółkę reprezentował Prezes Zarządu W. B.. Przeniesienie wierzytelności nastąpiło w zamian za zwolnienie z długu. (...) Sp. z o.o. w S., zapewniła PBU (...) Sp. z o.o. w G., że jest wierzycielem (...) Sp. z o.o. w S., z tytułu należności orzeczonych w wyżej wskazanych tytułach egzekucyjnych.

W dniu 13 lipca 2011 roku, W. B. podpisał w imieniu (...) Sp. z o.o. w S., porozumienie, którego tekst został sporządzony dnia 1 czerwca 2011 roku. Przedział czasu pomiędzy sporządzeniem porozumienia, a jego podpisaniem wynikał z potrzeby zebrania podpisów osób przebywających w różnych odległych geograficznie krajach.

W oświadczeniu z dnia 7 września 2011 roku, złożonym w imieniu (...).p. z o.o. w S., prezes zarządu spółki oświadczył, że na dzień 27 lipca 2011 r., (...) S.p. z o.o. w S., było wierzycielem (...) z siedzibą na (...), na kwotę 850.000 złotych i na dzień 7 września 2011 r., wierzytelność ta istnieje w niezmienionej kwocie. Na dzień złożenia oświadczenia, poza kwotą 850.000 złotych, (...) z siedzibą na (...) i (...) Sp. z o.o. w S., nie posiadają innych długów wobec (...) S.p. z o.o. w S.. W dacie wpływu na rachunek (...) S.p. z o.o. w S., kwoty zdeponowanej w kwocie 850.000 złotych, dług przestanie istnieć. (...) S.p. z o.o. w S., wycofało pozwy przeciwko powódce o zapłatę kwot składających się na dług w kwocie 850.000 złotych, w następstwie czego doszło do umorzenia postępowań sądowych. Wymieniono tu postanowienia Sądu Okręgowego w Szczecinie, z dnia 2 sierpnia 2011 r. i z dnia 22 sierpnia 2011 r. Nie wskazano sygnatur akt spraw. Po spełnieniu warunków, notariusz w dniu 8 września 2011 roku, dokonał przelewu kwoty 850 000 złotych na rachunek bankowy wierzyciela.

W postanowieniach z dnia 13 września 2011 r., i z dnia 30 września 2011 roku, Sąd Okręgowy w Szczecinie, nadał tytułom egzekucyjnym: odpowiednio wyrokowi zaocznemu Sądu Okręgowego w Szczecinie, z dnia 25 marca 2011 roku, w sprawie VIII GC 43/11 oraz nakazowi zapłaty wydanemu w postępowaniu upominawczym Sądu Okręgowego w Szczecinie, z dnia 25 maja 2011 roku, w sprawie o sygnaturze VIII GNc 189/11, klauzule wykonalności na rzecz Przedsiębiorstwa Budowlano – Usługowego (...) Sp. z o.o. w G., jako następcy prawnemu dotychczasowego wierzyciela.

W piśmie z dnia 20 września 2011 roku, komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym Szczecin-Centrum w Szczecinie, L. W. zawiadomił (...) sp. z o.o. w S., o wszczęciu przez (...) sp. z o.o. w G., postępowania egzekucyjnego, na podstawie tytułu wykonawczego wyroku zaocznego Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 25 marca 2011 roku (VIII GC 43/11), zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 13 września 2011 roku, w którym zasądzono od dłużnika na rzecz wierzyciela należność główną w wysokości 512.434,45 złotych.

Prokuratura Rejonowa Szczecin-Zachód w Szczecinie w dniu 30 maja 2012 roku, po przeprowadzenia śledztwa w sprawie doprowadzenia w dniu 1 czerwca 2011 roku, w S., do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w kwocie 850 000 złotych, przez (...) Sp. z o.o., za pomocą wprowadzenia w błąd co do tego, iż całość wierzytelności na rzecz (...) Sp. z o.o. stanowi jedyne ta kwota, a następnie w dniu 8 września 2011 roku, uzyskania spłaty tej wierzytelności, zgodnie z postanowieniami porozumienia, podczas gdy w dniu 8 lipca 2011 roku, doszło do cesji powyższych wierzytelności na rzecz Przedsiębiorstwa Budowlano Usługowego (...) Sp. z o.o. w G., czym działano na szkodę (...) Sp. z o.o. w S., tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k., w zw. z art. 294 § 1 k.k., postanowiła umorzyć prowadzone śledztwo z uwagi na brak znamion czynu zabronionego, na zasadzie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k.

Po dokonaniu powyższych ustaleń Sąd Okręgowy uznał, że powództwo okazało się bezpodstawne, jako podstawę prawną rozstrzygnięcia wskazał Sąd z art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c., wskazując że przepis ten stwarza podstawę do zwalczania tytułu wykonawczego w przypadku, gdy już po powstaniu tytułu egzekucyjnego zaszły zdarzenia prowadzące do wygaśnięcia zobowiązania lub wskutek których zobowiązanie nie może być egzekwowane.

Stwierdził Sąd, że spór w niniejszej sprawie dotyczył kwestii, czy porozumienie przygotowane dnia 1 czerwca 2011 roku, a podpisane przez (...) Sp. z o.o. w S. w dniu 13 lipca 2011 roku, obejmuje również wierzytelności wynikające z tytułów wykonawczych w postaci wyroku zaocznego Sądu Okręgowego w Szczecinie, z dnia 25 marca 2011 roku, w sprawie o sygnaturze VIII GC 43/11, opatrzonego klauzulą wykonalności z dnia 13 września 2011 roku oraz nakazu zapłaty Sądu Okręgowego w Szczecinie, wydanego dnia 25 maja 2011 roku, w sprawie o sygnaturze akt VIII GNc 189/11, opatrzonego klauzulą wykonalności z dnia 30 września 2011 roku.

Wskazał Sąd, że występując z niniejszym pozwem powódka powoływała się na okoliczność spełnienia świadczenia na rzecz poprzedniego wierzyciela w stosunku do pozwanej. Podnosiła przy tym, że w momencie przelewu wierzytelności, wierzytelność nie istniała z powodu zaspokojenia poprzedniego wierzyciela, a więc umowa przelewu wierzytelności była nieważna. Podniósł Sąd, że powód twierdził, że należności wynikające z wyżej wskazanych tytułów wykonawczych zostały umorzone na mocy porozumienia, podpisanego w dniu 13 lipca 2011 roku, przez przedstawiciela (...) Sp. z o.o. w S.. Z tej przyczyny zobowiązania będące podstawą wydania wyroku zaocznego z dnia 25 marca 2011 roku oraz nakazu zapłaty z dnia 25 maja 2011 roku przestały istnieć.

Oceniając żądanie powoda przez pryzmat zasady kontradyktoryjności wyrażonej w art. 6 k.c. oraz 232 zd. 1 k.p.c. stwierdził Sąd, że powódka nie wykazała zasadności swego żądania.

Sąd, jako niezasadny i nieistotny dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy ocenił zarzut powódki, że powódka nie wyrażała zgody na wykonywanie prac opisanych w umowach z (...) Sp. z o.o. w S. przez inne podmioty, czyli na tak zwane podwykonawstwo i w związku z tym umowy na ten temat należy uznać za nieważne, co sprawić miało, że brak było podstaw wykonania umowy zbycia wierzytelności z dnia 8 lipca 2011 roku, między (...) Sp. z o.o. w S., a (...) Sp. z o.o. w G.. Podkreślił, że umowa o roboty budowlane nie opiera się na indywidualnych i wyjątkowych umiejętnościach wykonawcy oraz wskazał, iż jest standardem przy wszelkiego rodzaju pracach budowlanych, prowadzonych na szerszą skalę, korzystanie z usług podwykonawców posiadających często specjalistyczną wiedzę i praktykę. Z tej przyczyny żądanie samodzielnego przeprowadzenie wszelkich prac budowlanych przez wykonawcę winno być jasno wskazane w umowie o roboty budowlane, jako zastrzeżenie stanowiące wyraźny wyjątek od reguły. Zauważył, że umowa z dnia 26 kwietnia 2007 roku takiego postanowienia nie zawiera; przeciwnie klauzula szesnasta stwierdza, że wykonawca jest upoważniony do zawierania umów z podwykonawcami na te części robót, które uzna za stosowne, bez uszczerbku dla zobowiązania, które dla takiej sytuacji przyjmuje. Jednocześnie wykonawca miał obowiązek poinformować o tym fakcie zamawiającego ze wskazaniem podwykonawcy i ponosił odpowiedzialność za efekty prac. Uznał Sąd, że z materiału dowodowego sprawy wynika, że obowiązek informacyjny został dopełniony.

Niezależnie od powyższego Sąd zauważył, że nie ma w niniejszej sprawie znaczenia podstawa rozliczeń miedzy pozwaną i (...) sp. z o.o. w S.. Obie te spółki mogły bowiem posiadać zobowiązania względem siebie, wynikające z jakichkolwiek innych umów, które nie dotyczyły powódki i o których powódka nie wiedziała.

Dlatego w ocenie sądu meriti zawarcie umowy w dniu 8 lipca 2011 roku, między (...) Sp. z o.o. w S., a Przedsiębiorstwem (...) sp. z o.o. w G., o przejęciu wierzytelności (...) Sp. z o.o., jakie miała do (...) Sp. z o.o. w S., za zwolnienie z długu było dopuszczalne i uzasadnione wewnętrznymi stosunkami panującymi między pozwaną, a (...) Sp. z o.o.

Odnosząc się do stanowiącego podstawę pozwu porozumienia trójstronnego z dnia 1 czerwca 2011 r., z którego, zdaniem powódki, wynikało, że spółka (...) spółka z (...), przejęła dług powódki względem (...) Sp. z o.o. w S. w tym dniu i że Prezes (...) Sp. z o.o. w S., oświadczył w tej umowie, że łączna wysokość roszczeń zamyka się kwotą 850.000 złotych oraz że zapłata tej kwoty na rzecz (...) Sp. z o.o. w S., miała nastąpić do dnia 30 września 2011 r. i (...) Sp. z o.o. w S. wyraziło zgodę na cofnięcie wszelkich dotychczas zgłoszonych roszczeń względem powódki i wycofanie wszelkich środków zabezpieczających, w tym wszelkich obciążeń w sądach wieczystoksięgowych i innych publicznych rejestrach stwierdził Sąd, że powódka niewłaściwie interpretuje postanowienia umowy, którą sama przedstawiła przy pozwie i której treści nie kwestionowała. Podkreślił Sad, że z treści umowy nie wynika, że Prezes (...) Sp. z o.o. w S., oświadczył w niej, że łączna wysokość roszczeń zamyka się kwotą 850.000 złotych. Wskazał, że w umowie, w pkt I mowa jest o tym, że powódka ma dług wobec (...) Sp. z o.o. w S. w kwocie 850.000 zł. Z treści umowy nie wynikało, w ocenie Sądu, że (...) Sp. z o.o. w S., oświadczyło, że jest to jedyny dług między stronami lub że jest to łączna kwota długu.

Podobnie jako nie znajdujące uzasadnienia w treści porozumienia uznał Sąd twierdzenie powódki, że postanowienia umowy trójstronnej (ust. 5 pkt 2 lit. d) zawierają jednoznaczne zrzeczenie się przez (...) Sp. z o.o. w S., również przyszłych roszczeń, związanych z kosztami, wydatkami i karami wynikającymi z zakończenia współpracy pomiędzy stronami.

Podkreślił Sąd I instancji, że z treści porozumienia z dnia 1 czerwca 2011 r. nie wynika w ogóle jakiekolwiek zobowiązanie, czy jednoznaczne oświadczenie (...) Sp. z o.o. w S.. W porozumieniu, jest mowa jedynie o zapłacie długu powódki w kwocie 850.000 złotych przez osobę trzecią w terminie do 30 września 2011 r. Przy czym to osoba trzecia może uzależnić zapłatę długu od określonych czynności – określonej treści oświadczeń (...) Sp. z o.o. w S..

Wskazał w związku z powyższym Sąd, że w toku niniejszego postępowania ustalono, że wykonując wolę (...), Prezes (...) Sp. z o.o. w S., złożył stosowne oświadczenie, ale w dniu 7 września 2011 r. Od tej daty zatem, zdaniem Sądu, można było liczyć skuteczność zrzeczenia się przez (...) Sp. z o.o. w S. z ewentualnych roszczeń wobec powódki w niniejszej sprawie.

Zwrócił Sąd I instancji uwagę na to, że w niniejszej sprawie należało mieć na względzie, że powódka sama przedstawiła treść porozumienia z dnia 1 czerwca 2011 r., jako wiążącego w niniejszej sprawie. Przy czym sama powódka przedstawiła wersję w języku hiszpańskim i angielskim, które zostały podpisane. Ponadto tłumaczenie na język polski z języka hiszpańskiego. Strona pozwana nie kwestionowała treści, ani porozumienia, ani tłumaczenia. To powódka, przedstawiając pełny tekst porozumienia, jednocześnie twierdziła w pismach, że co innego wynika z porozumienia. Podniósł Sąd, że powódka twierdziła, że (...) Sp. z o.o. w S., złożyła w porozumieniu kategoryczne oświadczenia, podczas gdy, w ocenie Sądu, z literalnego brzmienia tekstu taki stan rzeczy absolutnie nie wynikał. Podkreślił Sąd, że prezes (...) dopiero w oświadczeniu z dnia 7 września 2011 r., złożył oświadczenia kategoryczne, dotyczące wysokości długu powódki wobec (...) Sp. z o.o. w S., poza tym oświadczenia o cofnięciu pozwów, również stwierdzające istnienie określonego stanu rzeczy. Dodał przy tym Sąd, że nie można uznać, że w dniu 7 września 2011 r., Prezes (...) Sp. z o.o. w S. złożył nieprawdziwe oświadczenia dotyczące posiadania wierzytelności wynikających z orzeczeń sądowych w postaci wyroku i nakazu, skoro wierzytelności te zostały zbyte umową z dnia 8 lipca 2011 r. Zatem w dniu 7 września 2011 r., tj. w dniu składania oświadczenia, (...) Sp. z o.o. w S., już ich nie miała.

Wskazał Sąd Okręgowy, że cytując konkretne postanowienia porozumienia powódka przedstawiała dogodną dla siebie ich treść. W związku z tym, wobec braku innych wniosków i twierdzeń powódki odnoszących się np. do prawa obcego czy ustalonych zwyczajów, przyjął Sąd treść porozumienia w formie wynikającej z zapisów samego porozumienia, a nie treść przedstawioną przez powódkę w opisach tego porozumienia, wynikających z pism procesowych. Podkreślił też Sąd, że powódka sama wskazała, że w imieniu (...) Sp. z o.o. w S. porozumienie zostało podpisane w dniu 13 lipca 2011 r. Nie zarzucała przy tym (...) Sp. z o.o. w S. opieszałości w podjęciu tej czynności, ani nie podnosiła, że (...) uchylała się od złożenia podpisu. Fakt podpisania porozumienia w dniu 13 lipca 2011 r., był dla powódki normalny i oczywisty. Wskazał też Sąd, że z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że podpisanie nastąpiło dopiero w dniu 13 lipca 2011 r., z uwagi na potrzebę zebrania podpisów od osób przebywających w różnych krajach. W związku z tym, w ocenie Sądu, powódka nie może w chwili obecnej zarzucać (...) Sp. z o.o. w S., że podstępnie w dniu 8 lipca 2011 r., zbyła wierzytelności, które miały być przedmiotem obrotu wynikającym z porozumienia.

W ocenie Sądu niespornym między stronami było istnienie wymagalnych zobowiązań (...) Sp. z o.o. w S. wobec (...) Sp. z o.o. w S.. Negocjacje na temat ich spłaty trwały już od 2010 roku. Sytuacja spółki matki, w stosunku do (...) Sp. z o.o. w S., była trudna, z uwagi na załamanie rynku budowlanego w Hiszpanii. W granicach możliwości finansowych powódki była zapłata jedynie części kwoty należnej (...) Sp. z o.o. w S.. W ocenie Sądu właśnie ta sytuacja stała się powodem rozpoczęcia negocjacji; ich finałem było podpisanie przez (...) Sp. z o.o. w S. ugody, której tekst został przygotowany w dniu 1 czerwca 2011 roku.

Wskazał jednakże Sąd, że równolegle z negocjacjami toczyły się postępowania sądowe, które zakończone zostały przed zawarciem ugody. Wyrok zaoczny zapadł w marcu 2011 r., a nakaz zapłaty wydany został w maju 2011 r. Dodał też, że (...) Sp. z o.o. w S. nosiła się z zamiarem wszczęcia kolejnych postępowań sądowych, czego powódka była świadoma. Łączna kwota zadłużenia wobec (...) Sp. z o.o. w S., wynosiła w tamtym czasie około 3.000.000 złotych.

Podkreślił też Sąd, że (...) Sp. z o.o. w S., jest właścicielem majątku, który mógł z powodzeniem posłużyć do zaspokojenia wszelkich roszczeń (...) Sp. z o.o. w S.. W tej sytuacji, faktycznego zrzeczenia się roszczeń, stwierdzonych tytułami wykonawczymi, nie można by inaczej ocenić, niż jako działanie na szkodę spółki. Nie zmienił tej oceny fakt, że uzyskanie zaspokojenia wymagało wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Zauważył bowiem Sąd, że nieruchomości, które byłyby przedmiotem egzekucji mają korzystną lokalizację oraz prezentują wysoki standard użytkowy, dlatego są majątkiem łatwozbywalnym, nawet w czasie kryzysu. Wskazał też, że powódka była świadoma wszczęcia postępowania w sprawach egzekucyjnych. Winna wiedzieć, na jakiej podstawie egzekucja została wszczęta i jakie były tytuły wykonawcze.

Podkreślił Sąd, że (...) Sp. z o.o. w S. zawarła ugodę z pozwaną w dniu 8 lipca 2011 roku. W tym czasie nie była związana treścią porozumienia ze Spółką (...) oraz (...) z (...). Tym bardziej, oświadczenie złożone przez prezesa (...) Sp. z o.o. w S., w dniu 7 września 2011 roku, nie miało mocy ograniczyć tą spółkę w możności skutecznego przeniesienia wierzytelności w dniu 8 lipca 2011 roku. Sąd zwrócił również uwagę, że w oświadczeniu o zrzeczeniu się roszczenia z dnia 7 września 2011 roku nie ma mowy o tytułach wykonawczych; wskazane zostały jedynie pozwy, które zostały cofnięte, co stanowiło warunek wypłaty z depozytu notarialnego kwoty 850 000 złotych. Nadto, (...) Sp. z o.o. w S. wyraźnie wskazała, że na dzień 27 lipca 2011 roku, to jest na dzień ostatecznego ustalenia warunków wypłaty środków z depozytu notarialnego była wierzycielem spółki (...) Ltd. Na (...), jedynie do kwoty 850 000 złotych. Oświadczenie to było warunkiem podjęcia depozytu. Zauważył równocześnie Sąd, że powódka miała świadomość faktu, że już po sporządzeniu treści ugody były przeciw niej prowadzone postępowania egzekucyjne o należności wynikające z tytułów wykonawczych, w postaci wyżej wskazanych: wyroku zaocznego oraz nakazu zapłaty. Poza tym zauważył Sąd, że oświadczenie z dnia 7 września 2011 r., zostało złożone w wykonaniu warunku nałożonego na (...) Sp. z o.o. w S., postanowieniami porozumienia z dnia 1 czerwca 2011 r. W gestii (...) Ltd. Na (...) leżało uznanie tego oświadczenia za wystarczające do wypłaty środków z depozytu notarialnego. Skoro (...) Sp. z o.o. w S. wypłacono środki z depozytu, należało uznać, że oświadczenie z dnia 7 września 2011 r. zostało uznane za wystarczające, pomimo, że nie zawierało żadnego oświadczenia dotyczącego istniejących tytułów wykonawczych.

Sąd I instancji stwierdził też, że bez znaczenia dla skuteczności umowy z dnia 8 lipca 2011 roku był fakt, czy (...) Sp. z o.o. w S. została o niej powiadomiona, czy też nie. Brak zawiadomienia dłużnika mógł mieć jedynie ten skutek, że dłużnik po spełnieniu świadczenia do rąk dotychczasowego wierzyciela, działając w dobrej wierze, byłby zwolniony z długu.

Sąd dostrzegł sugestię powódki, że pozwana wykorzystując jej nieświadomość w przedmiocie ugody z dnia 8 lipca 2011 roku, przystąpiła w dniu 13 lipca 2011 roku, do wcześniej wynegocjowanej między nimi ugody oraz w dniu 7 września 2011 roku złożyła oświadczenie wyczerpujące warunki tej ugody do podjęcia kwoty 850 000 złotych. Wskazał jednak, że zachowanie takie uznać należałoby za naganne wprowadzenie w błąd swego kontrahenta jedynie pod tym warunkiem, że kwota 850 000 złotych obejmowałaby również wierzytelności wskazane w tytułach wykonawczych. W ocenie Sądu taki wniosek z opisanych w uzasadnieniu przyczyn był nie tylko nieuzasadniony, ale wręcz nieracjonalny. O braku podstaw do stwierdzenia takiego nadużycia świadczył również fakt umorzenia postępowania karnego prowadzonego w sprawie ewentualnego działania na szkodę powódki.

W podsumowaniu swych wywodów Sąd stwierdził, że powódka nie wykazała przesłanek umożliwiających wydanie orzeczenia o pozbawieniu tytułów wykonawczych wykonalności, a w szczególności nie wykazała, że zasądzone świadczenia w wyroku zaocznym Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 25 marca 2011 roku, w sprawie o sygnaturze VIII GC 43/11, opatrzonego klauzulą wykonalności z dnia 13 września 2011 roku, oraz nakazie zapłaty Sądu Okręgowego w Szczecinie wydanego dnia 25 maja 2011 roku, w sprawie o sygnaturze akt VIII GNc 189/11, opatrzonego klauzulą wykonalności z dnia 30 września 2011 roku, zostały już uiszczone. Z tej przyczyny Sąd w punkcie pierwszym sentencji wyroku oddalił powództwo.

Orzekając o kosztach Sąd kierował się zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania wyrażoną w art. 98 k.p.c.

Z rozstrzygnięciem tym nie zgodziła się powódka, która zaskarżyła wyrok w całości.

Zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzuciła:

I. naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy:

1. naruszenie art. 232 k.p.c. w związku z art. 6 k.c. poprzez błędne przyjęcie, że ciężar dowodzenia w szczególności obarcza powoda, gdyż dla pozwanego wystarczającym jest zaprzeczenie jego twierdzeniom, czego konsekwencją było bezkrytyczne przyjęcia twierdzeń pozwanej co do zakresu wierzytelności objętych treścią porozumienia z dnia 1 czerwca 2011r. i uznanie, że nie dotyczyło ono wierzytelności objętych zaskarżonymi tytułami wykonawczymi, podczas gdy to na pozwanej spoczywał ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jej zdaniem oddalenie powództwa, w tym istnienia i wysokości innych wierzytelności na które pozwana powoływała się w toku postępowania;

2.naruszenie art. 233 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i zastąpieniu jej dowolną oceną dowodów, wyrażającą się w bezzasadnym przyjęciu, że łączna wysokość zadłużenia skarżącej względem spółki (...) Śp. z o.o. w czerwcu 2011r. wynosiła około 3.000.000 złotych wyłącznie w oparciu o treść zeznań świadka P. N., podczas gdy zeznania te były ogólnikowe, a świadek nie był nawet w stanie wskazać żadnych konkretnych źródeł istnienia tych wierzytelności, a nadto - zeznania te pozostają w sprzeczności z logicznymi, wyczerpującymi i zgodnymi zeznaniami świadków I. P., G. L. oraz R. P.;

3.naruszenie art. 233 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i zastąpieniu jej dowolną oceną dowodów, wyrażającą się w bezzasadnym uznaniu za wiarygodne zeznań świadka P. N. co do okoliczności zawarcia i sposobu wykładni postanowień porozumienia z dnia 1 czerwca 201lr., podczas gdy zeznania te były ogólnikowe, świadek nie był w stanie wskazać tytułów i wysokości poszczególnych wierzytelności, a nadto pozostają w sprzeczności ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, w szczególności z treścią samego porozumienia i zeznaniami świadków I. P., G. L. oraz R. P.; nadto, ocena ta została dokonana z naruszeniem zasad doświadczenia życiowego i prawidłowego rozumowania, które dyktują wniosek, że w przypadku istnienia wielu zobowiązań i podjęcia negocjacji co do ich spłaty przy jednoczesnym prowadzeniu egzekucji części tych zobowiązań, w pierwszej kolejności przedmiotem negocjacji są właśnie te należności, co do których prowadzone są postępowania egzekucyjne, nie zaś bliżej nieokreślone „inne zobowiązania";

4. naruszenie art. 227 k.p.c. w zw. z art. 217 k.p.c. poprzez bezzasadne oddalenie wniosków dowodowych o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z dokumentów - odpisów protokołów zeznań W. B., świadka P. N. i J. F., podczas gdy zeznania te jednoznacznie potwierdzają fakt braku poinformowania powódki o fakcie zawarcia umowy cesji pomiędzy spółką (...) Sp. z o.o. a spółką (...) Sp. z o.o.;

II. naruszenie prawa materialnego:

1. art. 65 k.c. poprzez jego niezastosowanie wyrażające się w dokonaniu oceny treści oświadczeń woli zawartych w porozumieniu z dnia 1 czerwca 2011 r. z pominięciem okoliczności, w których zostały one złożone, oraz oparcie się wyłącznie na literalnej treści porozumienia z dnia 1 czerwca 2011 r., z całkowitym pominięciem faktu, że zgodnym zamiarem stron i celem umowy było dokonanie ostatecznego rozliczenia całości wzajemnych zobowiązań - wierzytelności objętych zaskarżonymi tytułami wykonawczymi;

2.art. 512 k.c. poprzez jego niezastosowanie, wyrażające się w przyjęciu, że spełnienie świadczenia w kwocie 850.000 złotych w wykonaniu porozumienia z dnia 1 czerwca 2011r. nie ma wpływu na istnienie i wymagalność zaskarżonych tytułów wykonawczych, podczas gdy żadna ze stron umowy cesji z dnia 8 lipca 2011r. nie poinformowała powódki o fakcie jej zawarcia, wobec czego spełnienie świadczenia względem poprzedniego wierzyciela jest w pełni skuteczne względem nabywcy wierzytelności i winno skutkować pozbawienie wykonalności zaskarżonych tytułów wykonawczych co najmniej w tej części;

Wskazując na tak sformułowane zarzuty apelująca wniosła o uwzględnienie powództwa w całości poprzez pozbawienie obu zaskarżonych tytułów wykonawczych wykonalności w całości i zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, za obie instancje.

W zakresie postępowania dowodowego apelująca wniosła o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z dokumentów - protokołów przesłuchania świadka P. N. i W. B. oraz Prezesa Zarządu strony pozwanej J. F., złożonych w postępowaniu przygotowawczym. Wskazała, że dokumenty te złożone zostały do akt sprawy w toku posiedzenia Sądu I instancji z dnia 9 kwietnia 2013r.

W uzasadnieniu apelacji powódka zarzuciła, że Sąd I instancji mylnie przyjął, że ciężar dowodu zawsze spoczywa na powodzie, a dla pozwanego wystarczające jest wyłącznie zaprzeczenie jego twierdzeniom. To błędne założenie w ocenie apelującej stanowiło przyczynę dalszych uchybień przy ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Podała, że w niniejszej sprawie strona powodowa szczegółowo przedstawiła okoliczności zawarcia porozumienia z dnia 1 czerwca 2011r., wskazując, że objęta treścią porozumienia kwota 850.000 złotych miała stanowić ostateczne rozliczenie wszystkich wzajemnych zobowiązań pomiędzy stronami, w tym również wierzytelności przysługujących spółce (...) Sp. z o.o. względem powódki i stwierdzonych zaskarżonymi tytułami wykonawczymi. Podkreśliła, że fakt zawarcia porozumienia z dnia 1 czerwca 2011r. był pomiędzy stronami bezsporny, a pozwana twierdziła jedynie, że porozumienie to dotyczyło innych wierzytelności. W tym stanie rzeczy, w ocenie apelującej, skoro pozwana twierdziła, że porozumienie to dotyczyło innych wierzytelności, to na pozwanej spoczywał obowiązek wykazania ich istnienia oraz wysokości, jak również tego, że to właśnie tych wierzytelności dotyczyło porozumienie z dnia 1 czerwca 2011r. Zarzuciła powódka, że pozwana nie przedstawiła żadnych dowodów na tę okoliczność.

Podniosła też apelująca, że za całkowicie dowolne uznać należy dokonane przez Sąd I instancji ustalenia, jakoby wysokość zobowiązań skarżącej względem spółki (...) Sp. z o.o. wynosiła 3.000.000 złotych. Natomiast za całkowicie sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego i prawidłowego rozumowania, a nadto całkowicie nieprawdopodobne uznała stwierdzenie, że porozumienie z dnia 1 czerwca 2011 r. nie miało dotyczyć wierzytelności istniejących, wymagalnych i stwierdzonych prawomocnymi orzeczeniami sądowymi oraz skierowanych do egzekucji, a bliżej niesprecyzowanych innych należności. Podkreśliła, że oczywistym jest, że w sytuacji, gdy prowadzone są negocjacje dotyczące spłaty zobowiązań jednego podmiotu względem jego wierzyciela i dokonania ostatecznych rozliczeń, to negocjacje te dotyczą w pierwszym rzędzie właśnie wierzytelności stwierdzonych tytułami egzekucyjnymi. To właśnie egzekucja tych wierzytelności jest bowiem dla dłużnika najbardziej dotkliwa.

Podniosła także apelująca, że oceniając wiarygodność zeznań świadka P. N. Sąd Okręgowy winien był uwzględnić fakt istnienia powiązań personalnych pomiędzy pozwaną a spółką (...) Sp. z o.o., akcentowanych przez powódkę już na etapie pozwu. Nadto wskazała, że Sąd Okręgowy niewłaściwie zinterpretował treść porozumienia z dnia 1 czerwca 2011r, gdyż materiał zebrany w sprawie w istocie pozwalał na przyjęcie, że porozumienie to dotyczyło wierzytelności stwierdzonych zaskarżonymi tytułami egzekucyjnymi, tak bowiem materiał ten powinien być oceniony z punktu widzenia logicznego postępowania i zgodnie z zasadami doświadczenia życiowego.

Podniosła też skarżąca, że oceny zapisów przedmiotowego porozumienia Sąd Okręgowy dokonał wybiórczo, bez uwzględnienia kontekstu złożenia oświadczeń woli składających się na jego treść oraz całkowicie pomijając cel jego zawarcia oraz okoliczności towarzyszące zawarciu umowy. Tym samym w ocenie apelującej dokonana przez Sąd I instancji wykładnia oświadczeń woli i ocena intencji stron i celu zawarcia umowy nie spełnia wymogów o których mowa w art. 65 k.c. i nie może się ostać.

Końcowo wskazała skarżąca, że Sąd I instancji całkowicie pominął również fakt częściowej spłaty należności objętej wyrokiem zaocznym Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 25 marca 2011r., sygn. akt VIII GC 43/11, jeszcze w marcu 2011r., choć okoliczność ta szczegółowo została przedstawiona w piśmie procesowym strony powodowej z dnia 6 kwietnia 2012r. i została całkowicie przemilczana przez pozwaną.

Co do zarzutu naruszenia przepisu art. 512 k.c. wskazała apelująca, że w realiach mniejszej sprawy bezspornym w był fakt braku powiadomienia powódki o fakcie zawarcia umowy cesji wierzytelności pomiędzy spółkami (...) Sp. z o.o. oraz pozwanej (...) Sp. z o.o., co oznaczało, że przedmiotowe tytuły wykonawcze winny zostać pozbawione wykonalności co najmniej co do kwoty 850.000 złotych.

Pozwana wniosła o oddalenie apelacji powoda w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym koszty zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Postanowieniem z dnia 25 czerwca 2013r wydanym w sprawie XII GU 49/13 Sąd Rejonowy Szczecin- Centrum w Szczecinie ogłosił upadłość (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S., obejmującą likwidację majątku dłużnika ( postanowienie k.593). Syndyk masy upadłości upadłego wstąpił do niniejszej sprawy i poparł apelację.

Rozpoznając apelację Sąd Apelacyjny zważył, co następuje;

Apelacja jest bezzasadna, gdyż zarzuty w niej podniesione nie zasługują na uwzględnienie.

Przypomnieć na wstępie trzeba, że apelująca powódka w niniejszej sprawie domagała się pozbawienia wykonalności w całości tytułów wykonawczych: wyroku zaocznego Sądu Okręgowego w Szczecinie, wydanego dnia 25 marca 2011 roku, w sprawie o sygnaturze VIII GC 43/11 oraz nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Okręgowy w Szczecinie dnia 25 maja 2011 roku w sprawie o sygnaturze akt VIII GNc 189/11. Uzasadniając swoje żądanie powódka podała, że podnosi zarzut spełnienia świadczenia objętego wskazanymi tytułami wykonawczymi. Powódka podniosła bowiem, że wierzytelności przysługujące (...) Sp. z o.o. w S. zostały w całości rozliczone na podstawie trójstronnego porozumienia z dnia 1 czerwca 2011 r. Fundamentalne znaczenie dla istnienia i zasadności swego żądania powódka przypisała zatem trójstronnemu porozumieniu z dnia 1 czerwca 2011r.

Wskazać w związku z tym trzeba, że już w pozwie podała powódka, że porozumienie to zostało podpisane przez reprezentującego (...) Sp. z o.o. w S. W. B. w dniu 13 lipca 2011r. Takie ustalenia co do daty podpisania porozumienia trójstronnego poczynił Sąd Okręgowy i tych ustaleń apelująca nie zakwestionowała w apelacji. W ocenie Sądu Apelacyjnego to ustalenie ma w niniejszej sprawie przesądzające znaczenie, albowiem treść punktu 7 tak akcentowanego w sprawie przez powódkę trójstronnego porozumienia wyraźnie stanowi, że umowa ta „została sporządzona w trzech egzemplarzach w miastach P., T. i S., oddzielnie, i stanie się skuteczna w dniu, w którym ostatnia ze stron złoży swój podpis na niniejszym dokumencie” ( k.43). Podpis ten został złożony w dniu 13 lipca 2013r (k.40), stąd umowa została zawarta z tym dniem i od tego dnia porozumienie wiązało strony.

Jak wynika z niezakwestionowanego również w apelacji ustalenia sądu I instancji przelew wierzytelności objętych zaskarżonymi tytułami wykonawczymi nastąpił w dniu 8 lipca 2011r, ( umowa ma datę pewną 11 lipca 2011r- k.139v.) Dlatego nie może budzić wątpliwości, że w dniu 13 lipca 2011r objęte zaskarżonymi tytułami wierzytelności po stronie (...) Sp. z o.o. w S. wobec powódki co do kwot uwzględnionych w orzeczeniach w sprawie VIII GC 43/11 i VIII GNc 180/11 nie istniały, bo zostały zbyte na rzecz osoby trzeciej- pozwanej w niniejszym procesie. Dlatego porozumienie podpisane dnia 13 lipca 2011r, choć opatrzone datą 1 czerwca 2011r, nie mogło tych wierzytelności obejmować, bo w dacie składania podpisu przez W. (...) Sp. z o.o. w S. nie była już wierzycielem powódki co do kwot objętych spornymi tytułami wykonawczymi. Wierzycielką powódki z tych tytułów stała się pozwana. Z tych powodów za bezzasadny uznać trzeba podnoszony w apelacji zarzut naruszenia art. 65 k.c., co do oceny treści oświadczeń woli zawartych w porozumieniu, z podkreśleniem tego istotnego faktu, że podpisy- a więc i oświadczenia woli – składane były przez osoby zawierające to porozumienie w różnych miejscach i w różnym czasie, zaś punkt 7 porozumienia stanowił, że umowa stanie się skuteczna w dniu, w którym ostatnia ze stron złoży swój podpis na dokumencie.

Wskazać też trzeba, że apelująca nie podważyła dotychczas skutecznie umowy przelewu wierzytelności, zatem była ona ważna. Zarzutów w tym przedmiocie nie zawarto też w apelacji. Dodać także należy, że nie podnoszono w niniejszym procesie, by strony porozumienia trójstronnego uchyliły się kiedykolwiek od skutków oświadczeń woli zawartych w tym porozumieniu. Nie toczyło się także postępowanie w przedmiocie stwierdzenia nieważności umowy o przelew wierzytelności.

Podkreślić też trzeba, że powódka opiera swe żądanie na treści art.840§1 pkt 2 k.p.c. Ma to w sprawie istotne znaczenie, gdyż zgodnie z treścią art.840§3 k.p.c. w pozwie powód powinien przytoczyć wszystkie zarzuty, jakie w tym czasie mógł zgłosić, pod rygorem utraty prawa korzystania z nich w dalszym postępowaniu. Regulacja ta jest szczególnie istotna wobec zawartego w uzasadnieniu apelacji zarzutu, że sąd I instancji nie uwzględnił przy orzekaniu wpłaty kwoty 131.000 zł z 21 marca 2011r , wskazanej w piśmie procesowym powoda z dnia 6 kwietnia 2012r, która w ocenie apelującej powinna być zaliczona na częściową spłatę należności zasądzonych w spornych tytułach wykonawczych. Zarzut ten wobec treści art. 840§3 k.p.c. jest zarzutem nowym i spóźnionym, przez co nie mógł osiągnąć oczekiwanego skutku, niezależnie od tego, że z dowodu wpłaty ( k.265, 567 ), na którą powódka powołuje się nie wynika, by dotyczył należności zasądzonej w sprawie VIII GC 43/11.

Wskazując na powyższe stwierdzić trzeba, że w istocie obojętne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy jawią się okoliczności towarzyszące negocjacjom przed zawarciem porozumienia i zamiary stron to porozumienie zawierające, skoro, wobec skutecznego przelewu wierzytelności stwierdzonych tytułami wykonawczymi w sprawach VIII GC 43/11 i VIII GNc 180/11 wierzytelności te nie mogły być objęte porozumieniem. Analiza treści tego porozumienia jest zatem kwestią wtórną, podobnie jak i ocena zeznań świadków, te jednak, wbrew zarzutom apelacji, Sąd Okręgowy przeprowadził prawidłowo i ocenę tę Sąd Apelacyjny podziela i przyjmuje za własną. Wskazać też trzeba, że na dzień 7.09.2011r., wobec wcześniejszej cesji wierzytelności, spółka (...) Sp. z o.o. w S. nie była już wierzycielem powódki co do wierzytelności objętych spornymi tytułami wykonawczymi. Wobec zawartej cesji cofnęła też konsekwentnie wnioski egzekucyjne, których podstawą były tytuły wykonawcze ze spraw VIII GC 43/11 i VIII GNc 180/11. Przypomnieć w tym miejscu trzeba, że ustalił Sad I instancji i ustalenia tego apelująca nie kwestionowała, że w oświadczeniu z dnia 7 września 2011 roku, złożonym w imieniu (...) S.p. z o.o. w S., prezes zarządu spółki oświadczył, że na dzień 27 lipca 2011 r., (...) S.p. z o.o. w S., było wierzycielem (...) z siedzibą na (...), na kwotę 850.000 złotych i na dzień 7 września 2011 r., wierzytelność ta istnieje w niezmienionej kwocie. Na dzień złożenia oświadczenia, poza kwotą 850.000 złotych, (...) z siedzibą na (...) i (...) Sp. z o.o. w S., nie posiadają innych długów wobec (...) S.p. z o.o. w S.. W dacie wpływu na rachunek (...) S.p. z o.o. w S., kwoty zdeponowanej w kwocie 850.000 złotych, dług przestanie istnieć. (...) S.p. z o.o. w S., wycofało pozwy przeciwko powódce o zapłatę kwot składających się na dług w kwocie 850.000 złotych, w następstwie czego doszło do umorzenia postępowań sądowych. Wymieniono tu postanowienia Sądu Okręgowego w Szczecinie, z dnia 2 sierpnia 2011 r. i z dnia 22 sierpnia 2011 r. Nie wskazano sygnatur akt spraw. Po spełnieniu warunków, notariusz w dniu 8 września 2011 roku, dokonał przelewu kwoty 850 000 złotych na rachunek bankowy wierzyciela.

W tym zatem miejscu należy odnieść się do podnoszonego w apelacji zarzutu naruszenia art. 232 k.p.c. w związku z art. 6 k.c. sformułowanego jako zarzut błędnego przyjęcia, że ciężar dowodzenia w szczególności obarcza powoda, gdyż dla pozwanego wystarczającym jest zaprzeczenie jego twierdzeniom, czego konsekwencją było bezkrytyczne przyjęcia twierdzeń pozwanej co do zakresu wierzytelności objętych treścią porozumienia z dnia 1 czerwca 2011r. i uznanie, że nie dotyczyło ono wierzytelności objętych zaskarżonymi tytułami wykonawczymi, podczas gdy to na pozwanej spoczywał ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jej zdaniem oddalenie powództwa, w tym istnienia i wysokości innych wierzytelności na które pozwana powoływała się w toku postępowania.

Zarzut ten ocenia sąd odwoławczy jako bezzasadny. Poza powołaniem się na wcześniejsze rozważania wskazać trzeba, że rzeczą powoda w niniejszej sprawie jest wykazanie zasadności podstaw do uwzględnienia powództwa. Oznacza to, że aby żądanie pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności było uwzględnione powód powinien udowodnić, że należności objęte tymi tytułami zostały wygasły, bądź nie mogą być egzekwowane z innych powodów ( art.840§1 pkt 2 k.p.c.). W niniejszej sprawie powód powinien zatem wykazać, że spełnione zostały świadczenia zasądzone od niego w sprawach VIII GC 43/11 i VIII GNc 180/11. W tym celu powód wskazał, że osoba trzecia- strona porozumienia trójstronnego- wpłaciła kwotę 850.000 zł w wykonaniu tego porozumienia. To w ocenie powoda wystarczyć miało do pozbawienia tytułów wykonawczych wykonalności w całości.

Sąd Apelacyjny, podobnie, jak i sąd I instancji tego poglądu nie podziela, całkowicie akceptując w tym miejscu argumentację Sądu Okręgowego i podkreślając przede wszystkim, że porozumienie admirowane przez powódkę w niniejszej sprawie ostatecznie nie obejmowało, o czym już wcześniej, należności objętych zaskarżonymi tytułami wykonawczymi, stąd wypełniając jego warunki osoba trzecia nie mogła spłacić należności z tych tytułów wynikających. Wskazuje w związku z tym Sąd Apelacyjny, że akceptuje w całości i podziela jako niewadliwe ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji bez potrzeby ich powtarzania. Podziela też dokonaną przez ten sąd ocenę prawną zgłoszonego przez powódkę żądania.

Z tych też powodów nie można podzielić zarzutów odnoszących się do naruszenia przez sąd I instancji dyspozycji art. 233 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów. Wobec bowiem zawarcia umowy cesji w dniu 8 lipca 2011r ( data pewna 11 lipca 2011r) nieistotne z punktu widzenia rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie było w istocie ustalenie, jakie zadłużenie wobec spółki (...) Sp. z o.o. w S. miała skarżąca, a w szczególności czy było to 3.000.000 zł, czy też inna kwota. O tym zaś, że po dniu 1 czerwca 2011r toczyły się spory sądowe z powództwa (...) Sp. z o.o. w S., co świadczy o istniejącym zadłużeniu innym, niż objęte zaskarżonymi tytułami wykonawczymi, świadczy zaś dobitnie treść oświadczenia z dnia 7 września 2011 roku, złożonego w imieniu (...) Sp. z o.o. w S., przez prezesa zarządu tej spółki, w którym mowa o cofniętych pozwach i umorzonych przez Sąd Okręgowy w Szczecinie w dniach 2 sierpnia 2011 r. i dnia 22 sierpnia 2011 r. postępowaniach.

Podobnie ocenić należy zarzut odnoszący się do bezzasadnego uznania za wiarygodne zeznań świadka P. N., a odmowę przyznania waloru wiarygodności świadkom powódki. Ustalenia dokonywane na podstawie zeznań tych świadków mogłyby mieć w sprawie znaczenie, gdyby w dacie podpisywania porozumienia trójstronnego i wejścia tego porozumienia w życie tj. 13 lipca 2011r spółce (...) Sp. z o.o. w S. przysługiwały wobec powódki należności objęte tytułami wykonawczymi wydanymi w sprawach VIII GC 43/11 i VIII GNc 180/11.

To zaś, czy negocjacje dotyczyły zobowiązań z tych tytułów wynikających ostatecznie nie ma dla rozstrzygnięcia sprawy istotnego znaczenia wobec zbycia w drodze przelewu wierzytelności przez (...) Sp. z o.o. w S. przed podpisaniem przez jej reprezentanta porozumienia w dniu 13 lipca 2011r.

Co do zarzutu naruszenia art. 227 k.p.c. w zw. z art. 217 k.p.c. poprzez bezzasadne oddalenie wniosków dowodowych o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z dokumentów - odpisów protokołów zeznań W. B., świadka P. N. i J. F., to wskazać trzeba, że zarzut ten jest bezzasadny. Przede wszystkim stwierdzić należy, że w aktach sprawy znajdują się jedynie złożone przez pełnomocnika powoda nieczytelne fotokopie protokołu zeznań świadka P. N., złożonych w dniu 19.04.2012r (k.471-474). W aktach brak jest protokołów zeznań pozostałych osób, stąd dowód taki nie mógł być przez sąd przeprowadzony. Nadto, na rozprawie w dniu 9 kwietnia 2013r pełnomocnik powoda wnioskował o wystąpienie do Prokuratury o akta 3 Ds. 3/12 ( zapis audio rozprawy k. 478), nie składał natomiast wniosku o dopuszczenie dowodu z protokołów zeznań świadków opisanych w apelacji. Ponadto, skoro świadek P. N. składał zeznania 19.04.2012r, a postępowanie w sprawie 3 Ds. 3/12 umorzono w dniu 30 maja 2012r, to wniosek strony powodowej złożony w dniu 9 kwietnia 2013r uznać należało za spóźniony. Dodać też trzeba, że okoliczności, które są wskazywane przez apelującą nie były spore w sprawie, albowiem pozwana nie twierdziła, że powódka była informowana o cesji.

Z tych samych powodów na podstawie art. 381 k.p.c. wnioski dowodowe zawarte w apelacji sąd drugiej instancji pominął. Apelująca nie wskazała też (k.524) tezy dowodowej, z którą jej wniosek dowodowy jest związany.

Wskazać wreszcie należy, iż niezależnie od dotychczasowej argumentacji uznać trzeba, że analiza treści porozumienia trójstronnego nie daje podstaw do wyciągania tak stanowczego, jak oczekuje tego powódka, wniosku, że opisana w punkcie I tego porozumienia kwota 850.000 zł stanowiąca zadłużenie powódki wobec spółki (...) Sp. z o.o. w S. była jedynym zadłużeniem powódki wobec tej spółki na dzień 1 czerwca 2011r. W szczególności daleko idące jest wnioskowanie, że kwota ta objęta jest tytułami wykonawczymi, których dotyczy spór w niniejszej sprawie. Wskazać bowiem trzeba, że w interesie powódki, profesjonalisty na rynku gospodarczym i prowadzącej działalność gospodarczą na szeroką, międzynarodową skalę, było wyraźne wskazanie, że porozumienie dotyczy spłaty należności zasądzonych prawomocnymi orzeczeniami sądowymi. Tego w treści porozumienia brak, co w powiązaniu z zawartą dnia 8 lipca 2011r cesją wierzytelności i podpisaniem porozumienia w dniu 13 lipca 2011r przez przedstawiciela spółki (...) Sp. z o.o. w S., daje podstawy do wnioskowania, że porozumienie to nie obejmowało swym zakresem zadłużenia powódki wobec tej spółki wynikającego ze spornych tytułów wykonawczych. Z tych powodów spłata kwoty 850.000 zł przez osobę trzecią, w miejsce powódki, nie spowodowała wygaśnięcia zobowiązań powódki z tych tytułów wynikających.

Dlatego zarzut naruszenia art. 65 k.c. uznać trzeba za bezzasadny.

Z opisanych powyżej powodów nie naruszył także Sąd I instancji przy orzekaniu art. 512 k.c., tym bardziej, że kwota 850.000 zł wynikająca z tego porozumienia nie była objęta umową cesji wierzytelności z dnia 8 lipca 2011r.

Wskazać też należy, że niezasadne są argumenty powódki co do nieważności przelewu i wspierającego ją zarzutu naruszenia art. 510§2 k.c., albowiem podzielić w tym zakresie należy stanowisko Sądu I instancji, że sytuacja opisana w tym przepisie nie występuje w rozpoznawanej sprawie.

Z tych powodów apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu, o czym na podstawie art. 385 k.p.c. orzeczono w punkcie I wyroku.

Orzeczenie o kosztach postępowania apelacyjnego wydano stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu- art. 98 i 99 k.p.c., a ich wysokość wynika z § 6 pkt 7 w związku z § 12 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z dnia 3 października 2002 r.).

T. Żelazowski A. Sołtyka D. Jezierska