Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 października 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Małgorzata Woźniak-Zendran (spr.)

Sędziowie: SSA Małgorzata Aleksandrowicz

del. SSO Roman Walewski

Protokolant: st.sekr. sąd. Alicja Karkut

po rozpoznaniu w dniu 24 października 2018 r. w Poznaniu

sprawy B. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek apelacji B. J.

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 21 września 2016 r. sygn. akt VIII U 44/16

1.  zmienia zaskarżony wyrok w całości i poprzedzającą go decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawczyni B. J. prawo do dalszej renty z tytułu częściowej niezdolność do pracy poczynając od 1 października 2015r. na stałe;

2.  zasądza od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. na rzecz wnioskodawczyni B. J. kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 listopada 2015 roku Nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P., na podstawie art. 61 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r., nr 153, poz. 1227), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 11 sierpnia 2015r., odmówił B. J. przywrócenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ komisja lekarska ZUS nie stwierdziła niezdolności do pracy.

Od powyższej decyzji odwołała się B. J., domagając się przyznania prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy oraz wskazując na znaczny stopień upośledzenia zdolności organizmu niepozwalający na podjęcie pracy zawodowej oraz ograniczający w znacznym stopniu normalne wykonywanie czynności życiowych.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu wyrokiem z dnia 21 września 2016r. (sygn. akt VIII U 44/16) oddalił odwołanie.

Sąd Okręgowy ustalił , iż odwołująca B. J. urodziła się (...) Z zawodu jest monterem konstrukcji stalowych. Pracowała jako pracownik produkcyjny, pracownik akordowy w L., robotnik transportowy, ostatnio zatrudniona była jako pracownik fizyczny - wagowa.

Decyzją z dnia 24 września 2014 r. organ rentowy przyznał odwołującej rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 2 sierpnia 2014 r., tj. od zaprzestania pobierania świadczenia rehabilitacyjnego, do 30 września 2015r. Podstawą przyznania świadczenia było orzeczenie lekarza orzecznika ZUS , który rozpoznał zespół bólowy kręgosłupa (...) na podłożu zmian zwyrodnieniowo - dyskopatycznych z ograniczeniem sprawności, stan po leczeniu operacyjnym dyskopatii (...) we wrześniu 2013 r.

W dniu 11 sierpnia 2015 r. B. J. złożyła wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Komisja lekarska ZUS rozpoznała u odwołującej: zespół bólowy kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego na podłożu zmian zwyrodnieniowych i dyskopatycznych, stan po operacyjnym leczeniu dyskopatii, stan po strumectomii oraz zaburzenia nerwicowe. Komisja uznała odwołującą za zdolną do pracy, z wyjątkiem pracy ciężkiej i bardzo ciężkiej.

W oparciu o powyższe orzeczenie, zaskarżoną decyzją z 12 listopada 2015 r. pozwany organ rentowy odmówił B. J. ponownego przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Sąd Okręgowy ustalił, iż u odwołującej rozpoznaje się:

1) zespół bólowy kręgosłupa,

2) objawy resztkowe po przebytym zespole korzeniowym,

3) prawdopodobny zespół cieśni nadgarstka.

Dolegliwościom odwołującej nie towarzyszy istotne uszkodzenie układu nerwowego. W badaniu neurologicznym nie stwierdza się cech podrażnienia korzeni nerwowych, osłabienia siły mięśniowej, zaników mięśniowych, wystąpienia odruchów patologicznych. Stwierdzona różnica w odruchach głębokich i zaburzenia czucia mogą być pozostałością po przebytym zespole korzeniowym, jednak obecnie nie powodują ograniczenia sprawności. Konieczne jest leczenie specjalistyczne- w tym przeciwbólowe i rehabilitacja, jednakże nie oznacza to niezdolności do pracy. Zgłaszane dolegliwości dotyczące kończyn górnych oraz rozpoczynające się zaniki mięśni kłębów wymagają pogłębienia diagnostyki. Ewentualne potwierdzenie zespołu ciaśni nadgarstka może być leczone w ramach zasiłku chorobowego. Obecnie nasilenie schorzenia nie powoduje istotnego ograniczenia sprawności, o czym świadczy sprawna chwytność obu rak. Brak jest nawrotowego wypadnięcia jądra miażdżystego oraz brak powikłań - np. rozrostu tkanki bliznowatej na operowanym poziomie.

U odwołującej nie stwierdza się również objawów korzeniowych czy ubytkowych neurologicznych na takim poziomie, aby powodowały one niezdolność do pracy w jakimkolwiek stopniu. Od leczenia operacyjnego odwołującej minęły 2 lata i efekt tego leczenia jest dobry. W razie nasilenia dolegliwości odwołująca może być leczona w ramach krótkotrwałych zwolnień lekarskich.

Na podstawie powyżej przedstawionego stanu faktycznego, Sąd I instancji podkreślał, iż istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do ustalenia, czy odwołująca B. J. spełnia wymogi do ponownego przyznania jej renty z tytułu niezdolności do pracy.

Zgodnie z art. 61 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013r., poz. 1440 ze zm.), dalsza renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który ponownie, w ciągu 18 miesięcy od dnia ustania prawa do renty, stał się niezdolny do pracy.

Osobą niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Osobą całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (art. 12 ustawy). Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, a także możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia , wiek i predyspozycje psychofizyczne (art. 13 ustawy).

W zakresie oceny zdolności odwołującej do pracy Sąd oparł swe rozstrzygnięcie w głównej mierze na opinii biegłych lekarzy sądowych. W niniejszej sprawie byli to : neurolog i neurochirurg, stosownie do rodzaju dolegliwości ze względu na które odwołująca domagała się przyznania prawa do świadczenia. Dowód z pinii biegłych jest bowiem w tej kategorii spraw tzw. dowodem koronnym, analizującym i sumującym przeciwstawne oceny prezentowane przez strony. Dowodu tego nie można zastępować innym, np. dowodem z zeznań świadków, zaświadczeń lekarskich i tym podobnym. Dowód z opinii biegłych podlega ocenie, tak jak każdy dowód przeprowadzony w sprawie, ale podważyć tego dowodu nie może samo tylko subiektywne odczucie stron.

Sąd podzielił opinię biegłych sądowych (w tym opinię uzupełniającą) powołanych w niniejszej sprawie, albowiem została ona sporządzona rzetelnie, w oparciu o fachową wiedzę biegłych, po zapoznaniu się przez biegłych z przedłożoną dokumentacją lekarską i przeprowadzeniu badania odwołującej, a ponadto zostały logicznie, jasno i wyczerpująco uzasadnione. Treść wydanej w sprawie opinii wskazuje na to, iż spełnia ona wymagania stawiane tego rodzaju opiniom, albowiem przedmiotowe badania lekarskie zostały poprzedzone wywiadem medycznym, w którym odnotowano zgłaszane przez odwołującą dolegliwości zdrowotne, dane co do przebytego leczenia oraz wyniki badań wynikające z przedłożonej dokumentacji lekarskiej. Badania zostały przeprowadzone w sposób szczegółowy, przedstawione rozpoznanie jest jasne i jednoznaczne, a zawarte w końcowej części opinii wnioski korespondują z wynikami przeprowadzonego wywiadu i przedmiotowego badania.

Z opinii biegłych wynika, że odwołująca odzyskała zdolność do pracy. O poprawie stanu zdrowia świadczy brak objawów świadczących o istotnym uszkodzeniu układu nerwowego. W badaniu neurologicznym nie stwierdza się cech podrażnienia korzeni nerwowych, osłabienia siły mięśniowej, zaników mięśniowych, wystąpienia odruchów patologicznych. Stwierdzona różnica w odruchach głębokich i zaburzenia czucia mogą być pozostałością po przebytym zespole korzeniowym, jednak obecnie nie powodują ograniczenia sprawności. Brak jest nawrotowego wypadnięcia jądra miażdżystego oraz brak powikłań - np. rozrostu tkanki bliznowatej na operowanym poziomie. Przebyte dwa lata temu leczenie operacyjne skutkowało dobrym efektem.

Z powyższą opinią nie zgodziła się odwołująca. Zarzuciła biegłym, że nie wypowiedzieli się, czy przy wskazywanych w opinii dolegliwościach będzie w dalszym ciągu mogła wykonywać ten rodzaj pracy, jaki wykonywała do tej pory. Wniosła o przeprowadzenie dodatkowej diagnostyki oraz o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłych: lekarza medycyny pracy oraz traumatologa lub anestezjologa.

Biegli, odnosząc się do wniesionych zastrzeżeń, podtrzymali dotychczasowe stanowisko podkreślając, że u odwołującej nie stwierdzono cech osłabienia siły mięśniowej kończyn, ani objawów korzeniowych, co pozwala na stwierdzenie, że nie doszło do istotnego uszkodzenia układu nerwowego. Wyjaśnili, że wskazali na możliwość ubiegania się przez odwołującą o ustalenie stopnia niepełnosprawności, ponieważ orzeczenie takie ułatwia uzyskanie pracy lekkiej, niewymagającej dźwigania.

Biegły D. G. w ustnej uzupełniającej opinii wskazał, że dolegliwości na które uskarża się odwołująca nie są istotne, ponieważ nie występują cechy podrażnienia korzeni nerwowych, osłabienia siły mięśniowej, zaników mięśniowych czy odruchów patologicznych. Zalecenia dalszej diagnostyki dolegliwości nie oznacza niezdolności do pracy. Było ono podyktowane lekarską rzetelnością i chęcią niesienia pomocy pacjentowi, któremu wskazano kierunek dalszego postępowania w celu polepszenia stanu zdrowia. Biegły stwierdził również, że odwołująca jest w stanie wykonywać prace fizyczne, poza tymi ciężkimi, ale kwestia, która praca jest „ciężka”, a która nie, należy każdorazowo do lekarza medycyny pracy.

Rozpatrując zastrzeżenia odwołującej, Sąd Okręgowy stwierdził, że odwołująca nie wykazała, aby biegli popełnili błąd logiczny w rozumowaniu, pominęli zgłaszane dolegliwości czy też dane wynikające z dostępnej dokumentacji medycznej. Sam fakt, iż opinia jest dla odwołującej niekorzystna nie może skutecznie jej podważyć. Nie ma znaczenia dla oceny wartości dowodowej opinii sprzeczność jej wniosków końcowych, zawierających ocenę stanu zdrowia pod kątem zdolności do pracy, z subiektywnymi odczuciami odwołującej. Celem bowiem powołania dowodu z opinii niezależnych biegłych jest uzyskanie przez Sąd obiektywnej oceny stanu zdrowia ubezpieczonego, po skonfrontowaniu jej subiektywnych odczuć i opinii lekarzy leczących z wynikami badań diagnostycznych oraz wynikami badania przedmiotowego. Ponadto Sąd I instancji podkreślał, że stan zdrowia ma to do siebie, że ulega zmianom na przestrzeni lat, może się pogarszać i polepszać. Lekarze orzecznicy ZUS orzekali dotychczas niezdolność do pracy okresową, a nie stałą, co oznacza, że zakładali możliwość poprawy stanu zdrowia w wyniku dalszego leczenia. Taka poprawa została stwierdzona przez biegłych, którzy jednoznacznie wskazali na brak istotnego funkcjonalnie ograniczenia sprawności ogólnej ustroju, brak objawów układu nerwowego i ruchowego ,które świadczyłyby o aktywnie postępującym przewlekłym procesie chorobowym.

Wniosek odwołującej w zakresie „uzupełnienia diagnostyki dotyczącej przyczyn w opinii dolegliwości kończyn górnych oraz rozpoczynających się zaników kłębków mięśni oraz wpływu ewentualnego rozpoznania na zdolność odwołującej do pracy i zakresu tej zdolności” nie mógł być uwzględniony. Oceny stanu zdrowia ubezpieczonego ubiegającego się o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy Sąd dokonuje w oparciu o opinię biegłych. Dowód z opinii lekarskiej w tej kategorii spraw jest więc dowodem koronnym, analizującym i sumującym przeciwstawne oceny prezentowane przez strony („Dowód z opinii lekarza biegłego w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych” SSN Beata Gudowska, Przegląd Ubezpieczeń Społecznych i Gospodarczych 2001 r., nr 6, s. 8-12). Opinia biegłych winna być wydana na podstawie analizy przedstawionej przez ubezpieczonego dokumentacji lekarskiej i wyników badania klinicznego przeprowadzonego przez biegłego. Przepisy regulujące sposób prowadzenia postępowania dowodowego w procesie cywilnym, nie przewidują uprawnienia dla Sądu do poddawania strony postępowania badaniom diagnostycznym.

Również wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii kolejnych biegłych podlegał oddaleniu jako zmierzający do przewleczenia postępowania. W orzecznictwie wskazuje się, że gdy opinia biegłego czyni zadość stawianym wymogom, a nadto biegły w istocie ustosunkował się do zgłoszonych zastrzeżeń pozwanego, co pozwala uznać znaczące dla istoty sprawy okoliczności za wyjaśnione, to nie zachodzi potrzeba dopuszczania dowodu z dalszej opinii biegłych. Granicę obowiązku prowadzenia przez sąd postępowania dowodowego wyznacza, podlegająca kontroli instancyjnej, ocena czy dostatecznie wyjaśniono sporne okoliczności sprawy, okoliczność zaś, że opinia biegłych nie ma treści odpowiadającej stronie, zwłaszcza gdy w sprawie wypowiadał się kompetentny pod względem fachowości biegły, nie stanowi dostatecznego uzasadnienia dla przeprowadzenia dowodu z kolejnych opinii. Potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia z dnia 27 września 2012 r. I ACa 602/12 System Informacji Prawnej LEX nr 1237045). Wydana w sprawie opinia w sposób wyczerpujący wyjaśniła okoliczności dotyczące stanu zdrowia odwołującej. Stan zdrowia odwołującej ocenił zespół biegłych z zakresu schorzeń, na które powoływała się ona przed organem rentowym, wnosząc o ponowne ustalenie prawa do renty.

Reasumując ,Sąd Okręgowy stwierdził, że materiał dowodowy zgromadzony w sprawie wskazuje jednoznacznie, że stan zdrowia odwołującej nie powoduje niezdolności do pracy, w rozumieniu art. 12 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Nie zachodzą zatem przesłanki do przyznania odwołującej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Wobec powyższego Sąd I instancji uznał, iż zaskarżona decyzja odpowiada prawu, co skutkowało oddaleniem odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Wyrok ten w całości apelacją zaskarżyła odwołująca B. J. reprezentowana przez fachowego pełnomocnika, który zarzucił:

1. naruszenie przepisów postępowania tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędną i sprzeczną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenę materiału dowodowego, to jest oparcie wyroku w całości na sporządzonych w sprawie opiniach biegłych, podczas gdy opinie te nie dokonywały wszechstronnej analizy stanu zdrowia odwołującej w oparciu o konkretne schorzenia, ani też nie uwzględniały genezy chorób odwołującej i ich wpływu na funkcjonowanie w życiu codziennym odwołującej, co skutkowało błędną oceną stanu zdrowia odwołującej, a w szczególności jej zdolności do pracy;

2. naruszenie przepisów postępowania tj. art. 227 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. w zw. z art. 217 § 1 k.p.c. poprzez bezzasadne oddalenie wniosku pełnomocnika odwołującej o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego lekarza medycyny pracy i traumatologa i psychiatry podczas gdy w ocenie odwołującej dowód ten miał istotne znaczenie dla ustalenia stanu zdrowia Odwołującej, a zwłaszcza przyczyny schorzeń i ich wpływu na codzienne funkcjonowanie Odwołującej.

Wskazując na te zarzuty strona apelująca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji w celu uzupełniającego przeprowadzenia postepowania dowodowego zawnioskowanego w procesie przez odwołującą w szczególności poprzez dopuszczenie dowodu z opinii biegłego lekarza traumatologa i medycyny pracy a także dokumentacji odwołującej z (...).

Pozwany organ rentowy wniósł o oddalenie apelacji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje :

Apelacja okazała się zasadna.

Na wstępie wskazać należy, że postępowanie apelacyjne, jakkolwiek jest postępowaniem odwoławczym i kontrolnym, to jednakże zachowuje charakter postępowania rozpoznawczego. Oznacza to, że Sąd odwoławczy ma pełną swobodę jurysdykcyjną, ograniczoną jedynie granicami zaskarżenia. Podkreślić też należy, że Sąd ten nie może poprzestać jedynie na ustosunkowaniu się do zarzutów apelacyjnych. Merytoryczny bowiem charakter orzekania Sądu II instancji polega na tym, że ma on obowiązek poczynić własne ustalenia i ocenić je samodzielnie z punktu widzenia prawa materialnego, a więc dokonać subsumcji. Z tego też względu Sąd ten może, a jeżeli je dostrzeże - powinien, naprawić wszystkie stwierdzone w postępowaniu apelacyjnym naruszenia prawa materialnego popełnione przez Sąd I instancji i to niezależnie od tego, czy zostały one podniesione w apelacji, jeśli tylko mieszczą się w granicach zaskarżenia (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 2000r., III CKN 812/98). Ponadto Sąd II instancji orzeka nie tylko na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego przez Sąd I instancji, ale także w postępowaniu apelacyjnym. Stąd też istnieje możliwość uzupełnienia postępowania dowodowego, o ile strony złożą stosowne twierdzenia faktyczne i wnioski dowodowe dopuszczalne w świetle art. 381 k.p.c. Sąd odwoławczy może także na podstawie art. 232 zd. 2 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. dopuścić z urzędu dowód niewskazany przez stronę (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2015r., I PZ 28/14).

Z uwagi na zarzuty apelacji, kwestionujące ustalony stan faktyczny, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 382 k.p.c. uzupełnił postępowanie dowodowe poprzez dopuszczenie dowodu z uzupełniającej łącznej opinii biegłych neurologa D. G. i neurochirurga dr. n.med. R. S. na okoliczność ustalenia czy w świetle schorzeń wnioskodawczyni jest ona zdolna do pracy na stanowiskach jakie dotychczas zajmowała: pracownik produkcyjny, pracownik akordowy w (...), robotnik transportowy, a przez okres ostatnich 8 lat pracownik fizyczny - wagowa, czy też schorzenia te czynią ją nadal co najmniej częściowo niezdolną do pracy po 30 września 2015r., a jeśli tak na jaki okres, przy czym zdolność do pracy wnioskodawczyni należy odnieść do stanowisk fizycznych na wolnym rynku pracy w pełnym wymiarze czasu pracy (czyli nie w warunkach pracy chronionej). W przeciwnym wypadku biegli winni szczegółowo określić na czym polega poprawa w zdolności do pracy na wymienionych wyżej stanowiskach.

Istota sporu w analizowanej sprawie sprowadzała się bowiem do rozstrzygnięcia czy odwołująca B. J. jest nadal niezdolna do pracy w jakimkolwiek stopniu , ale nie jakiejkolwiek pracy, lecz pracy "zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji", co uszło uwadze Sądu I instancji i co wymagało uzupełnienia na etapie postępowania apelacyjnego.

Powołany przez Sąd odwoławczy zespół biegłych z zakresu neurologii i neurochirurgii dwukrotnie wypowiadał się na etapie postępowania drugoinstancyjnego i ostateczne stanowisko zawarł ,wydając ustną opinię uzupełniającą na rozprawie dniu 24.10.2018r., po uprzednim zapoznaniu się z zeznaniami wnioskodawczyni , przesłuchanej przed tut. Sądem na okoliczność szczegółowego ustalenia wykonywanych przez nią czynności na poszczególnych stanowiskach pracy, które dotychczas zajmowała.

Ostatecznie zatem biegli zgodnie uznali, że u wnioskodawczyni zachodzi brak zdolności do prac fizycznych ciężkich , a tym samym trwała niezdolność do pracy, bowiem schorzenie wnioskodawczyni jest przeciwwskazaniem do pracy na stanowisku związanym z ciężką pracą fizyczną w tym dźwiganiem, pozycją wymuszoną, ruchami rotacyjnymi.

Zdaniem biegłych, wnioskodawczyni może dźwigać nie więcej niż 10 kg. Nie powinna wykonywać ruchów rotacyjnych, nie powinna pracować przy taśmie, bo może wywoływać to dolegliwości. Nie powinna pracować w pozycji nachylonej. Praca z dźwiganiem jest bowiem bardzo niekorzystna dla osoby z takim schorzeniem kręgosłupa, jak u wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni jest zatem trwale niezdolna do takiej pracy, jaką w swoim życiu zawodowym wykonywała. Biegli podkreślili, iż z całą pewnością zmiany jakie nastąpiły w kręgosłupie nie ulegną już poprawie ,bo jest już to niemożliwe, zawsze wnioskodawczyni będzie miała ograniczenia w pracy w pozycji wymuszonej, a także w zakresie dźwigania, schylania, ruchów rotacyjnych. Prawdopodobnie lepsze wyniki w badaniu dała okoliczność, że wnioskodawczyni od jakiegoś czasu nie pracowała, powrót do ciężkiej pracy fizycznej może nasilić objawy chorobowe i ograniczenia ruchowe kręgosłupa. Obiektywnie zatem nastąpiła poprawa w stanie zdrowia wnioskodawczyni, ale nadal ma ograniczenie w zdolności do podjęcia prac ,które dotychczas wykonywała. Biegli przyjęli, że ta poprawa nie nastąpiła w takim zakresie, aby wnioskodawczyni mogła powrócić do dotychczasowej pracy.

Ze względu na powyższe okoliczności, biegli uznali wnioskodawczynię za osobę częściowo niezdolną do pracy na stałe, od daty wstrzymania świadczeń rentowych z tytułu częściowej niezdolności do pracy, tj. od dnia 1 października 2015r.

W ocenie Sądu Apelacyjnego ,dopiero przedmiotowa opinia uzupełniająca, przy uwzględnieniu dokumentacji medycznej zgromadzonej w aktach sprawy i rzeczywistych kwalifikacji wnioskodawczyni, doprowadziła do pełnej analizy stanu jej zdrowia, a tym samym właściwej oceny istnienia niezdolności do pracy i jej stopnia. Pamiętać przy tym należy, że ocena istnienia niezdolności do pracy i jej stopnia należy do kategorii okoliczności, których stwierdzenie wymaga wiadomości specjalnych, tak więc czyni koniecznym przeprowadzenie dowodu z opinii biegłych (art. 278 k.p.c.). Okoliczności te nie mogą być ustalane przez Sąd samodzielnie lub wyłącznie na podstawie innych dowodów zgłaszanych przez strony postępowania.

Zgodzić się należy z Sądem I instancji, że dowód z opinii biegłych jest w tej kategorii spraw tzw. dowodem koronnym, analizującym i sumującym przeciwstawne oceny prezentowane przez strony („Dowód z opinii lekarza biegłego w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych” SSN Beata Gudowska, Przegląd Ubezpieczeń Społecznych i Gospodarczych 2001r., nr 6, s. 8-12), jednakże rzeczą Sądu jest zadbanie o to, by biegli oceny zdolności do pracy dokonali w odniesieniu do poziomu rzeczywiście posiadanych kwalifikacji wnioskodawcy, do pracy w pełnym wymiarze , na wolnym rynku pracy.

Sąd Apelacyjny wskazuje bowiem, że przy rozpoznawaniu spraw o dalsze prawo do renty, zgodnie z art. 107 ustawy emerytalnej, bada się, czy aktualny na dzień wydania decyzji stan zdrowia zmienił się w stosunku do stanu od wygaśnięcia prawa do ostatniego świadczenia. Poprawa stanu zdrowia, zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem, jest podstawą do odmowy dalszego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Jak stanowi art. 12 ust. 1 ww. ustawy, niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (art. 12 ust. 2 ww. ustawy), zaś częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (art. 12 ust. 3 ww. ustawy). Stosownie zaś do art. 13 ust. 1 ww. ustawy przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się: 1) stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji; 2) możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Podkreślić zatem należy, iż doniosłe znaczenie w konstrukcji częściowej niezdolności do pracy ma wskazanie, że chodzi o ocenę zachowania zdolności do wykonywania nie jakiejkolwiek pracy, lecz pracy "zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji". Ratio legis wyodrębnienia tej przesłanki stanowi wyeliminowanie sytuacji, w których ubezpieczeni o wyższych kwalifikacjach po utracie zdolności do ich zarobkowego wykorzystania zmuszeni byliby podjąć pracę niżej kwalifikowaną, do której zachowali zdolność, wobec braku środków do życia.

Inaczej mówiąc, ubezpieczony może być uznany za częściowo niezdolnego do pracy, gdy zachował zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (na przykład pracy wymagającej niższych albo niewymagającej w ogóle jakichkolwiek kwalifikacji), lecz jednocześnie utracił w znacznym stopniu zdolność do pracy, do której posiada kwalifikacje.

Jeśli zatem wnioskodawczyni przez zdecydowaną większość swojego życia zawodowego, bo przez blisko 30 lat wykonywała bardzo ciężką pracę fizyczną, związaną z dźwiganiem ciężkich przedmiotów, skrzyń, pochylaniem się, pracę w pozycji wymuszonej, również przy taśmie, związaną z ruchami rotacyjnymi, to do takiej pracy należało odnieść jej stan zdrowia i ocenić zdolność do jej dalszego wykonywania, a nie, jak uczynili biegli w postępowaniu przed Sądem I instancji- do jakiejkolwiek pracy .

Tym samym, dotychczasowe opinie biegłych nie mogły stanowić podstaw wyrokowania w niniejszej sprawie.

W konsekwencji, na podstawie wniosków zawartych w kluczowej dla rozstrzygnięcia- uzupełniającej ustnej opinii biegłej neurochirurg dr n.med. R. S. i neurologa dr D. G., wydanej po zapoznaniu się z rzeczywistym rodzajem dotychczas wykonywanych przez wnioskodawczynię prac, należało uznać, że stan zdrowia odwołującej, w zakresie jej zdolności do pracy dotychczas wykonywanej, w porównaniu do okresu od wygaśnięcia prawa do ostatniego świadczeniu, nie uległ poprawie.

Zdaniem przy tym Sądu, biegli zmianę swojego stanowiska na rozprawie logicznie i rzeczowo uzasadnili, wskazując na odniesienie do właściwych kwalifikacji zawodowych wnioskodawczyni – a efekt końcowy wszystkich tych czynności został przez biegłych zawarty w kategorycznych wnioskach opinii ustnej.

W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny stwierdzając, że zebrany materiał dowodowy po jego uzupełnieniu, przedstawia wystarczające wiadomości specjalne do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy, uznał apelację za uzasadnioną i na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok i poprzedzającą go decyzję w ten sposób, że przywrócił wnioskodawczyni B. J. prawo do dalszej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy poczynając od dnia 1 października 2015r. na stałe (pkt 1 wyroku).

W konsekwencji należało orzec o kosztach postępowania przed sądem I instancji i na rzecz wnioskodawczyni ,na podstawie art. 98 i art. 108 § 1 k.p.c. oraz § 9 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U.2015.1804) w sprawie opłat za czynności radców prawnych, należało zasądzić zwrot kosztów zastępstwa procesowego (pkt 2 wyroku). Pełnomocnik skarżącej nie wnosił o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego, a tym samym o nich nie orzeczono.