Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 czerwca 2018 r.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Marta Ładzińska

Ławnicy: Barbara Dudzik, Irena Kubera

Protokolant: Agnieszka Zamojska

po rozpoznaniu w dniu 07 czerwca 2018 r. w Jeleniej Górze

sprawy z powództwa D. W., J. K.

przeciwko (...) S.A. w J.

o odszkodowanie

I.  umarza postępowanie z powództwa D. W.;

II.  oddala powództwo J. K.;

III.  kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa;

IV.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adwokata W. W. kwotę 3.542,40 zł w tym kwotę 662,40 zł tytułem podatku VAT tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce J. K. z urzędu;

V.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adwokata W. W. kwotę 3.542,40 zł w tym kwotę 662,40 zł tytułem podatku VAT tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce D. W. z urzędu;

VI.  nie obciąża powódki D. W. kosztami zastępstwa procesowego poniesionymi przez stronę pozwaną;

VII.  zasądza od powódki J. K. na rzecz strony pozwanej kwotę 2.880 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Barbara Dudzik SSR Marta Ładzińska Irena Kubera

Sygn. akt IV P 111/17

UZASADNIENIE

Powódka D. W. pozwem z dnia 27 lipca 2017 r. (data wpływu) wniosła przeciwko stronie pozwanej (...) Sp. z o.o. w J. o zasądzenie odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia warunków pracy i płacy.

W uzasadnieniu wskazała, że była zatrudniona u strony pozwanej od 15.05.2000 r., początkowo na stanowisku kontrolera jakości, a następnie jako pracownik biura obsługi klienta.

W dniu 28.02.2017 r. pracodawca wręczył jej wypowiedzenie zmieniające warunki pracy i płacy, zgodnie z którym zaproponował jej pracę na stanowisku kontrolera jakości, w uzasadnianiu wskazując, że wypowiedzenie zmieniające jest spowodowane redukcją etatów w biurze obsługi klienta (dalej: BOK). Powódka była przekonana, że rzeczywiście nastąpiła redukcja etatów, jednak w dniu 25.07.2017 r. powzięła wiadomość, że strona pozwana ponownie poszukuje pracowników na stanowiska w biurze obsługi klienta. Doszła tym samym do przekonania, że podana jej przyczyna wypowiedzenia jest nieprawdziwa.

Powódka wniosła również o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania, argumentując, że o nierzeczywistości przyczyny wypowiedzenia zmieniającego powzięła wiadomość dopiero w dniu 25.07.2017 r.

Pismem z dnia 14.08.2017 r. powódka D. W. uzupełniła pozew wskazując, że żąda zasądzenia tytułem odszkodowania kwoty 50.000 zł.

Powódka J. K. pozwem z dnia 27.07.2017 r. wniosła przeciwko stronie pozwanej (...) Sp. z o.o. w J. o zasądzenie odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia warunków pracy i płacy.

W uzasadnieniu wskazała, że była zatrudniona u stron pozwanej od 16.05.1994 r. do 31.05.2017 r., początkowo na stanowisku kontrolera jakości, a następnie jako pracownik biura obsługi klienta.

W dniu 28.02.2017 r. pracodawca wręczył jej wypowiedzenie zmieniające warunki pracy i płacy, zgodnie z którym zaproponował jej pracę na stanowisku kontrolera jakości za niższym niż dotychczasowe wynagrodzeniem, w uzasadnianiu wskazując, że wypowiedzenie zmieniające jest spowodowane redukcją etatów w BOK. Powódka była przekonana, ze rzeczywiście nastąpiła redukcja etatów, jednak w dniu 25.07.2017 r. powzięła wiadomość, że strona pozwana ponownie poszukuje pracowników na stanowiska w biurze obsługi klienta. Doszła tym samym do przekonania, że podana jej przyczyna wypowiedzenia jest nieprawdziwa.

Powódka wniosła również o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania, argumentując, że o nierzeczywistości przyczyny wypowiedzenia zmieniającego powzięła wiadomość dopiero w dniu 25.07.2017 r.

Pismem z dnia 14.08.2017 r. powódka J. K. uzupełniła pozew wskazując, że żąda zasądzenia tytułem odszkodowania kwoty 46.000 zł.

Zarządzeniem z dnia 2.08.2017 r. (k. 7) sprawy połączono do wspólnego prowadzenia i rozstrzygnięcia.

Powódki wniosły o ustanowienie dla nich pełnomocnika z urzędu.

Postanowieniem z dnia 29.09.2017 r. (k. 39) ustanowiono dla powódek pełnomocnika z urzędu.

W odpowiedzi na pozew (k. 47-49) strona pozwana reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódek na rzecz strony pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Pełnomocnik strony pozwanej zarzucił, że przyczyna wypowiedzenia była rzeczywista i prawdziwa, a jedynie zmiana okoliczności faktycznych sprawiła, że strona pozwana ponownie zaczęła rekrutację na stanowisko pracownika biura obsługi klienta. Pozwana spółka zajmuje się sprzedażą soczewek okularowych własnych oraz grupy, do której należy. Zgodnie z przyjętym systemem organizacyjnym, obsługą klientów zajmuje się bezpośrednio pozwana spółka w swojej siedzibie, poprzez przedstawicieli regionalnych i handlowych oraz spółka – córka - (...) sp. z o.o. poprzez szereg oddziałów tej spółki. Pod koniec 2016 r. strategia (...) S.A. zmierzała do ograniczenia obsługi klientów bezpośrednio przez pozwaną, co skutkować musiało zmniejszeniem obsługi w dziale obsługi klienta. Było to przyczyną zmiany warunków pracy i płacy powódek. Pozwana nie miała zamiaru rozwiązywać umowy o pracę z powódkami. Obie powódki były uprzednio zatrudnione jako kontrolerzy jakości i takie zatrudnienie powódkom zaproponowano. Proponowane stanowiska nie wiązały się ze zmianą wynagrodzenia, a jedynie – ze zmianą systemu pracy.

W połowie 2017 r. okazało się po zatwierdzeniu sprawozdań finansowych, że przyjęta koncepcja nie spełnia zakładanych celów. Podjęto decyzję o ograniczeniu ilości oddziałów spółki (...) poprzez likwidację szeregu oddziałów. Skutkowało to zwiększeniem roli Biura (...) w J. i zatrudnieniem w nim dodatkowych pracowników. W tym celu ukazały się ogłoszenia o poszukiwaniu pracowników. Gdyby powódki aplikowały na to stanowisko – bez wątpienia zostałyby przyjęte. Oceniane były wcześniej jako pracownice odpowiedzialne i rzetelne.

Strona pozwana zarzuciła także, że wysokość żądanego odszkodowania jest wygórowana i nieuzasadniona.

W dalszej kolejności strona pozwana podniosła zarzut niedochowania przez powódki terminu określonego w przepisie art. 294 k.p. i wskazała, że już z tych względów powództwo winno zostać oddalone, a wniosek o przywrócenie terminu do złożenia odwołania nie powinien zostać uwzględniony.

Pismem z dnia 20.11.2017 r. (k. 57) pełnomocnik powódek wskazał, że podtrzymuje pozew, przy czym żąda również zasądzenia odsetek od żądanych kwot od dnia 15.08.2017 r. do dnia zapłaty. Podniósł, że powódkom zaproponowano pracę na niższych stanowiskach, za niższym wynagrodzeniem, na co powódki nie mogły się zgodzić i co definitywnie doprowadziło do rozwiązania z nimi stosunku pracy.

Pełnomocnik powódek sprecyzował podstawę faktyczną i prawną pozwu, wskazując, że powódki domagają się odszkodowania w wysokości trzykrotności miesięcznego wynagrodzenia (art. 47 ¹ k.p.), a w pozostałej części – żądanie oparte jest na przepisach kodeksu cywilnego poprzez art. 300 k.p. Powódki bowiem straciły zatrudnienie, stały się bezrobotne, co pogorszyło ich sytuację materialną.

Podniósł również, że wniosek o przywrócenie terminu jest uzasadniony, gdyż to pracodawca wprowadził pracowników w błąd co do rzeczywistej przyczyny wypowiedzenia.

Na rozprawie w dniu 13.02.2018 r. (k – 82v) pełnomocnik powódek potwierdził stanowisko wyrażone w piśmie z dnia 20.11.2017 r., wskazując, że w pozostałym zakresie powódki domagają się odszkodowania, a nie – zadośćuczynienia.

Pismem z dnia 8.03.2018 r. (k. 94) powódka D. W. cofnęła pozew, wskazując, że doszła ze stroną pozwaną do porozumienia i jest ponownie zatrudniona u strony pozwanej. Wniosła o nieobciążanie jej kosztami zastępstwa procesowego strony pozwanej. Strona pozwana wyraziła zgodę na cofnięcie pozwu.

Powódka J. K. w toku postępowania podtrzymała swoje żądanie.

Na rozprawie w dniu 7.06.2018 r. (k. 120) pełnomocnik powódek wskazał ustnie do protokołu, że modyfikuje podstawę prawną żądania i żąda zasądzenia kwoty 38.623,55 zł tytułem zadośćuczynienia, a nie – odszkodowania.

Po udzieleniu głosu pełnomocnikom stron, na etapie bezpośrednio przed zamknięciem rozprawy, pełnomocnik powódki podniósł, że dodatkową podstawą zasądzenia odszkodowania jest okoliczność, że w wypowiedzeniu zmieniającym strona pozwana nie wskazała kryteriów, które zastosowała przy wyborze powódek do zmiany warunków płacy i pracy.

W pozostałym zakresie strony w dalszym toku postępowania strony nie zmieniały swoich stanowisk w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka D. W. zatrudniona była w (...) S.A. w J. w okresie:

- od 15.05.2000 r. do 31.05.2017 r. w pełnym wymiarze czasu pracy, przy czym od 15.05.2000 r. do 30.06.2004 r. na stanowisku kontrolera jakości, a od 01.07.2004 r. na stanowisku pracownika biura obsługi klienta.

W dniu 28.02.2017 r. pracodawca wręczył jej wypowiedzenie zmieniające warunki pracy i płacy, zgodnie z którym zaproponował jej pracę na stanowisku kontrolera jakości za wynagrodzeniem 3.000 zł plus premia regulaminowa, w uzasadnianiu wskazując, ze wypowiedzenie zmieniające jest spowodowane redukcję etatów w BOK.

Zaproponowane warunki płacowe były zbieżne z dotychczasowymi.

Powódka była przekonana, że rzeczywiście nastąpiła redukcja etatów, ponieważ od około roku pracodawca informował, że będzie ograniczał zatrudnienie. Z tych względów powódka nie odwoływała się od wypowiedzenia zmieniającego warunki płacy i pracy.

Pracodawca zwolnił powódkę od obowiązku świadczenia w pracy w okresie wypowiedzenia.

Powódka nie przyjęła zaproponowanych jej warunków. Umowa o pracę uległa rozwiązaniu w dniu 31.05.2017 r.

Powódka otrzymywała wynagrodzenie w kwocie 3.850,70 zł brutto miesięcznie.

D. W. od 1.03.2018 r. jest ponownie zatrudniona w (...) S.A. w J..

( dowód : bezsporne, a nadto: umowa o pracę – zawarta w aktach osobowych powódki, świadectwo pracy z dnia 31.05.2017 r., k – 6-7, wypowiedzenie warunków umowy o pracę z dnia 27.02.2017 r., k – 5, zrzut ekranu – ogłoszenie w sprawie naboru pracowników, k – 3, ogłoszenie, k – 4, zaświadczenie o wynagrodzeniu, k - 52)

Powódka J. K. zatrudniona była w (...) S.A. w J. w okresie:

- od 16.05.1994 r. do 31.05.2017 r. w pełnym wymiarze czasu pracy, przy czym od 16.05.1994 r. do 31.12.2004 r. na stanowisku kontrolera jakości, a od 01.01.2005 r. na stanowisku pracownika biura obsługi klienta.

W dniu 28.02.2017 r. pracodawca wręczył J. K. wypowiedzenie zmieniające warunki pracy i płacy – w części dotyczącej warunków zatrudnienia i wynagrodzenia, z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynie w dniu 31.05.2017 r. W uzasadnianiu wskazano, że wypowiedzenie zmieniające jest spowodowane zmniejszenie poziomu zatrudnienia w komórce organizacyjnej, w której powódka była zatrudniona.

Pracodawca zaproponował J. K. pracę na stanowisku kontrolera jakości w D. (...) Jakością i Procesami za wynagrodzeniem 3.000 zł plus premia regulaminowa.

Zaproponowane warunki płacowe były zbieżne z dotychczasowymi.

Powódka otrzymywała wynagrodzenie w kwocie 3.792,15 zł brutto miesięcznie.

( dowód : umowa o pracę – zawarta w aktach osobowych powódki, świadectwo pracy z dnia 31.05.2017 r., k – 10-11, wypowiedzenie warunków umowy o pracę z dnia 27.02.2017 r., k – 12, zrzut ekranu – ogłoszenie w sprawie naboru pracowników, k – 13, ogłoszenie, k – 14, zaświadczenie o wynagrodzeniu, k – 53)

Powódka była przekonana, że rzeczywiście nastąpiła redukcja etatów, ponieważ od około roku pracodawca informował pracowników, że będzie ograniczał zatrudnienie. Z tych względów powódka nie odwoływała się od wypowiedzenia zmieniającego warunki płacy i pracy.

Na stanowisku pracownika BOK równorzędnym ze stanowiskiem powódki było zatrudnionych 12 osób. Przyczyną wyboru powódki do zmiany warunków był fakt, że w początkowym okresie zatrudnienia pracowała jako kontroler jakości. Powódce nie była znana ww. kryterium doboru pracowników i nie wiedziała, dlaczego to ona została wybrana do zmiany warunków pracy i płacy.

Pracodawca zwolnił powódkę od obowiązku świadczenia w pracy w okresie wypowiedzenia.

Powódka nie przyjęła zaproponowanych jej warunków. Umowa o pracę uległa rozwiązaniu w dniu 31.05.2017 r.

Powódka po wręczeniu jej wypowiedzenia zmieniającego podjęła poszukiwania pracy. Była zdenerwowana utratą pracy oraz sposobem rozwiązania umowy. Nie korzystała z pomocy psychologa lub psychiatry, zażywała leki uspokajające dostępne bez recepty. Nie doznała żadnej szkody materialnej.

Powódka J. K. od dnia 01.05.2017 r. jest zatrudniona na stanowisku kontrolera jakości w (...) Sp. z o.o. w J..

(dowód: dokumenty zawarte w aktach osobowych powódki, przesłuchanie powódki J. K., k – 117v-119, przesłuchanie przedstawiciela strony pozwanej, k – 119-120)

W dniu 25.07.2017 r. J. K. spotkała swoją dawną koleżankę z pracy i dowiedziała się, że (...) S.A. prowadzi rekrutację i szuka pracowników biura obsługi klienta. W tym samym dniu sprawdziła te informacje na stronie internetowej pracuj.pl. (...) stronie tej znalazła ogłoszenie (...) S.A., która poszukiwała pracowników BOK.

Ogłoszenie to (...) S.A. umieściło w dniu 08.07.2017 r.

(dowód: zrzut ekranu ze strony (...) , k – 13, k – 116, przesłuchanie powódki J. K., k – 117v-119,)

(...) S.A. zajmuje się sprzedażą soczewek okularowych własnych oraz grupy, do której należy. Zgodnie z przyjętym systemem organizacyjnym, obsługą klientów zajmuje się bezpośrednio (...) S.A. w swojej siedzibie, poprzez przedstawicieli regionalnych i handlowych oraz spółka – córka (...) sp. z o.o. poprzez szereg oddziałów tej spółki.

(...) sp. z o.o. jest spółką córką w stosunku do strony pozwanej. (...) S.A. jest jedynym wspólnikiem (...) S.A.

Pod koniec 2016 r. (...) S.A. zmierzała do ograniczenia obsługi klientów bezpośrednio przez (...) S.A., co skutkować miało zmniejszeniem obsługi w dziale obsługi klienta.

Na przełomie grudnia 2016 r. i stycznia 2017 r. zarząd spółki (...) S.A. podjął decyzję o redukcji zatrudnienia pracowników BOK w J.. Spowodowane to było ww. zmianą strategii spółki oraz zmianą koncepcji sprzedaży. (...) S.A. sprzedawała swoje produkty p. (...) i przez dystrybutorów, a ich zamówienia musiały być zatwierdzone przez pracowników (...) , natomiast zgodnie z nową koncepcją pracy spółki nastąpić miała zmiana systemu informatycznego, tak, aby nie było konieczne potwierdzenie zamówienia przez pracownika BOK. Nowy system został wprowadzony w lutym – marcu 2017 r.

Było to przyczyną zmiany warunków pracy i płacy powódek. Pozwana nie miała zamiaru rozwiązywać umowy o pracę z powódkami. Obie powódki były uprzednio zatrudnione jako kontrolerzy jakości i takie zatrudnienie powódkom zaproponowano. Proponowane stanowiska nie wiązały się ze zmianą wynagrodzenia, a jedynie – ze zmianą systemu pracy.

W czerwcu 2017 r. zarząd (...) S.A. ponownie zmienił koncepcję pracy spółki i podjął decyzję o ponownym zwiększeniu obsady BOK w J.. Spowodowane to było likwidacją biur (...) sp. z o.o. na terenie Polski. Podjęto decyzję o zmianie strategii spółki i skoncentrowaniu obsługi w BOK J..

Od stycznia do maja 2017 r. w pozwanej spółce w BOK było zatrudnionych 14 osób, przy czym 12 na stanowiskach równorzędnych ze stanowiskiem powódki. W czerwcu i lipcu poziom zatrudnienia wynosił 12 osób, w sierpniu 14 osób, we wrześniu 16 osób, w październiku – 17 osób, w listopadzie i grudniu 2017 r. – 16 osób, a w styczniu 2018 r. – 18 osób.

W (...) sp. z o.o. obsługą klienta zajmowało się:

- w styczniu i lutym 2017 r. – 26 osób

- w marcu 2017 r. – 27 osób

- w kwietniu i maju 2017 r. – 28 osób

- w czerwcu 2017 r. – 25 osób

- w lipcu 2017 r. – 26 osób

- w sierpniu 2017 r. – 25 osób

- we wrześniu 2017 r. – 23 osoby

- w październiku 2017 r. – 22

- w listopadzie 2017 r. – 20 osób

- w grudniu 2017 r. – 16 osób

- w styczniu 2018 r. – 10 osób.

W (...) sp. z o.o. dystrybucją zajmowało się:

- w styczniu i 2017 r. – 23 osób

- w lutym i w marcu 2017 r. – 24 osób

- w kwietniu i maju 2017 r. – 6 osób

- w czerwcu 2017 r. – 25 osób

- w lipcu 2017 r. – 23 osoby

- w sierpniu 2017 r. – 21 osób

- we wrześniu 2017 r. – 19 osób

- w październiku 2017 r. – 16 osób

- w listopadzie 2017 r. – 13 osób

- w grudniu 2017 r. – 8 osób

- w styczniu 2018 r. – 6 osób.

(dowód: zestawienie zatrudnienia w (...) S.A., k - 80, zestawienie zatrudnienia w (...) Sp. z o.o., k -88- 90, (...) Sp. z o.o., k – 83-86v, przesłuchanie powódki J. K., k – 117v-119, przesłuchanie przedstawiciela strony pozwanej, k – 119-120

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na zaoferowanych przez strony dowodach z dokumentów, tj. na dokumentach zawartych w aktach osobowych powódkę, na zestawieniach stanu zatrudnienia (...) S.A. i (...) sp. z o.o., zrzutach ekranu, ogłoszeniach o naborze. Ich autentyczność nie była przez żadną ze stron kwestionowana oraz na przesłuchaniu stron, które zostanie omówione w toku rozważań.

Sąd zważył, co następuje:

Powódki żądały zasądzenia na ich rzecz odszkodowania na podstawie przepisu art. 47 (1) k.p. oraz na podstawie przepisów k.c.

Wobec skutecznego cofnięcia żądania przez D. W. postępowanie w zakresie jej żądania zostało umorzone na podstawie przepisu art. 355 k.p.c. – jak w punkcie I wyroku.

Powództwo J. K. nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powódka dochodziła odszkodowania w wysokości 11.376,45 zł tj. w wysokości odpowiadającej trzymiesięcznemu wynagrodzeniu, jako podstawę prawną wskazując przepis art. 47 (1) k.p. oraz odszkodowania w kwocie 38.623,55 zł, nie wskazując dokładnej podstawy prawnej, a podając jedynie, że sąd nią przepisy kodeksu cywilnego. W ocenie Sądu podstawą prawną drugiego żądania były przepisy art. art. 444 k.c. i 445 k.c. oraz 361 k.c. w zw. z art. 300 k.p.

Sąd przed przystąpieniem do merytorycznej oceny żądania J. K. w pierwszej kolejności badał wniosek powódki o przywrócenie terminu do złożenia odwołania od wypowiedzenia warunków pracy i płacy. Na mocy przepisu art. 264 § 1 k.p. odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę wnosi się do sądu pracy w ciągu 21 dni od dnia doręczenia pisma wypowiadającego umowę o pracę.

Pismo wypowiadające warunki pracy zostało powódce wręczone w dniu 27.02.2017 r., a więc 21 – dniowy termin określony przez przepis art. 264 §1 k.p., mający charakter terminu zawitego, upłynął w dniu 20.03.2017 r.

Przepis art. 265 § 1 k.p. stanowi, że jeżeli pracownik nie dokonał bez swojej winy w terminie czynności, o których mowa w art. 97 § 2 (1) k.p. oraz w art. 264 k.p., sąd – na jego wniosek - postanowi o przywróceniu uchybionego terminu. Warunkiem przywrócenia terminu jest więc w pierwszej kolejności brak winy pracownika w niedokonaniu czynności w terminie. Zgodnie z orzecznictwem Sadu Najwyższego „hipoteza normy zawartej w art. 265 § 1 k.p. jednoznacznie wskazuje, iż przywrócenie uchybionego terminu możliwe jest jedynie po spełnieniu przesłanki braku winy pracownika w przekroczeniu terminu, przy czym może to być zarówno postać winy umyślnej, jak i nieumyślnej. Muszą zatem zaistnieć szczególne okoliczności, które spowodowałyby opóźnienie w wytoczeniu powództwa oraz związek przyczynowy pomiędzy tymi okolicznościami a niedochowaniem terminu do wystąpienia strony na drogę sądową. Te obiektywne okoliczności muszą być jednak zestawione z indywidualnymi cechami pracownika, by ocenić ich wpływ na procesy decyzyjne strony i w konsekwencji tego - móc przyjąć istnienie lub nieistnienie winy w uchybieniu terminu do wystąpienia z roszczeniami na drogę sądową. Warunek ten trzeba analizować przy uwzględnieniu, z jednej strony, subiektywnej zdolności wnioskodawcy do oceny rzeczywistego stanu rzeczy, mierzonej zwłaszcza poziomem wykształcenia, skalą posiadanej wiedzy prawniczej i życiowego doświadczenia, z drugiej zaś - zobiektywizowanego stopnia staranności, jakiej można oczekiwać od osoby należycie dbającej o swoje interesy. Ponadto samo opóźnienie nie może być nadmierne. Występuje przy tym charakterystyczne sprzężenie zwrotne, według którego im większe opóźnienie, tym bardziej ważkie muszą być okoliczności je usprawiedliwiające, oraz odwrotnie - im mniejsze opóźnienie, tym okoliczności o mniejszym znaczeniu mogą wykazać brak winy pracownika” (por.: wyrok SN - Izba Pracy z dnia 05-10-2017 r., sygn. akt II PK 256/16, publ. L., wyrok SN - Izba Pracy z dnia 29-09-2016 r., sygn. akt III PK 131/15 publ. L.).

W ocenie Sądu w niniejszym postępowaniu uzasadnione było przywrócenie powódkom terminu do wniesienia odwołania.

Przenosząc bowiem powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że powódka w dacie wręczenia jej wypowiedzenia zmieniającego pozostawała w przekonaniu, że wskazana w wypowiedzeniu przyczyna jest prawdziwa. Dopiero w dniu 25.07.2017 r. powzięła wiadomość, że (...) S.A. rekrutuje pracowników na jej dotychczasowe stanowisko. Przyjąć więc należało, że dopiero w tym terminie powzięła wątpliwości co do prawdziwości przyczyn wypowiedzenia. Pozew złożyła w dniu 27.07.2017 r., a wiec niezwłocznie po dowiedzeniu się o ponownej rekrutacji na zajmowane przez nią wcześniej stanowisko. Bez znaczenia jest przy tym, że strona pozwana ogłoszenie o naborze umieściła na stronie (...) już w dniu 08.07.2017 r. Nie można bowiem wymagać od powódki, która nie wątpiła początkowo w prawdziwość przyczyn wypowiedzenia i która znalazła już nowe zatrudnienie, aby śledziła wszelkie dostępne w Polsce portale, zajmujące się ofertami pracy. Powódka pozostawała w przekonaniu, że redukcja zatrudnienia jest faktem i wątpliwości co do tego powzięła dopiero w dniu 25.07.2017 r. Nie ma przy tym znaczenia, czy wątpliwości te okazały się później usprawiedliwione czy też nie.

Z tych względów Sąd uznał, że należało uwzględnić wniosek powódki o przywrócenie terminu do złożenia odwołania od wypowiedzenia.

W związku z powyższym Sąd przystąpił do merytorycznej oceny żądania powódki.

Podstawą żądania co do kwoty 11.376,45 zł tj. był przepis art. 47 (1) k.p. w zw. z art. 45 k.p. i w zw. z art. 42 k.p.

Na mocy przepisu art. 42 k.p. przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę stosuje się odpowiednio do wypowiedzenia wynikających z umowy warunków pracy i płacy. Wypowiedzenie warunków pracy lub płacy uważa się za dokonane, jeżeli pracownikowi zaproponowano na piśmie nowe warunki. W razie odmowy przyjęcia przez pracownika zaproponowanych warunków pracy lub płacy, umowa o pracę rozwiązuje się z upływem okresu dokonanego wypowiedzenia. Jeżeli pracownik przed upływem połowy okresu wypowiedzenia nie złoży oświadczenia o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków, uważa się, że wyraził zgodę na te warunki; pismo pracodawcy wypowiadające warunki pracy lub płacy powinno zawierać pouczenie w tej sprawie. W razie braku takiego pouczenia, pracownik może do końca okresu wypowiedzenia złożyć oświadczenie o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków.

Zgodnie z przepisem art. 45 k.p. w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Przepis art. 47 (1) k.p. stanowi natomiast, że odszkodowanie, o którym mowa w art. 45, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.

W przedmiotowej sprawie nie było sporne, że powódka była zatrudniona na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony od dnia 16.05.1994 r. do 31.05.2017r., początkowo na stanowisku kontrolera jakości, a następnie jako pracownik biura obsługi klienta oraz że w dniu 27.02.2017 r. wręczono jej wypowiedzenie zmieniające, proponując wynagrodzenie w kwocie 3.000 zł brutto plus premia regulaminowa.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było, czy przyczyny wskazane w wypowiedzeniu zmieniającym były prawdziwe.

Sąd doszedł do przekonania, że były one rzeczywiste. Dokonując takiej oceny materiału dowodowego Sąd miał na uwadze, że po wypowiedzeniu warunków pracy i płacy powódce strona pozwana przez kilka miesięcy utrzymywała obniżony stan zatrudnienia (por. zestawienie zatrudnienia, k -80). Od stycznia do maja 2017 r. w pozwanej spółce w BOK było zatrudnionych 14 osób, przy czym 12 na stanowiskach równorzędnych ze stanowiskiem powódki. W czerwcu i lipcu poziom zatrudnienia wynosił 12 osób, a dopiero w sierpniu 14 osób, we wrześniu 16 osób, w październiku – 17 osób, w listopadzie i grudniu 2017 r. – 16 osób, a w styczniu 2018 r. – 18 osób.

Dopiero w sierpniu poziom zatrudniania wzrósł do pierwotnej ilości 14 pracowników, co wiązało się z ogłoszeniami o wakatach i zatrudnieniem nowych pracowników. Jest to spójne z przesłuchaniem przedstawiciela strony pozwanej i z twierdzeniami pozwanej spółki, iż po początkowej koncepcji ograniczenia zatrudniania w BOK w J. w czerwcu 2017 r. zmieniono strategię firmy i zaczęto ponownie zatrudniać pracowników BOK w J., ograniczając zatrudnienie w spółce – córce, tj. w (...) sp. z o.o.

Sąd zauważył również, że ponowną rekrutację pracowników strona pozwana rozpoczęła dopiero na przełomie czerwca i lipca 2017 r. – ogłoszenie na stronie pracuj.pl ukazało się dopiero w dniu 8.07.2017 r. W takie sytuacji nie można przyjąć, że wskazana w wypowiedzeniu zmieniającym przyczyna – redukcja zatrudnienia w Biurze (...) – była pozorna.

Wobec faktu, że powódka była uprzednio zatrudniona w dziale kontroli jako kontroler jakości oraz że wynagrodzenie przed wypowiedzeniem warunków w porównaniu do wynagrodzenia proponowanego było na podobnym poziomie (powódka nie wykazała bowiem, że wynagrodzenie to było niższe), nie można przyjąć, że zaproponowane jej warunki, były na tyle niekorzystne, że zmierzały de facto do odmowy ich przyjęcia przez powódkę. Nie może prowadzić do takiego wniosku także zaproponowane powódce stanowisko. Jest to co prawda stanowisko produkcyjne, jednak powódka wcześniej je zajmowała i nie wykazała, aby znajdowało się w hierarchii niżej od stanowiska pracownik BOK.

Sąd dał tym samym wiarę przesłuchaniu przedstawiciela strony pozwanej, który wskazywał, że nastąpiła zmiana koncepcji organizacyjnej spółki. Sąd opierając się na tym przesłuchaniu ustalił, że pierwotnie, tj. na początku 2017 r. podjęto decyzje o obniżeniu zatrudnienia w BOK w J., a następnie w czerwca 2017 r. – zmieniono koncepcję i zaczęto likwidować oddziały (...) Sp. z o.o. i ponownie zwiększać zatrudnienie u strony pozwanej. Prawdziwość przesłuchania przedstawiciela pracodawcy potwierdza zestawienie zatrudnienia – u strony pozwanej zatrudnienie w BOK od sierpnia sukcesywnie wzrastało, natomiast w spółce córce – tj. w (...) sukcesywnie się obniżało, by osiągnąć w styczniu 2018 r. wartości 10 osób w obsłudze klienta, a 6 w dystrybucji.

Ocena takiej decyzji biznesowej – której dokonywał pełnomocnik powódek - pozostaje natomiast poza zainteresowaniem Sądu i nie ma znaczenia dla oceny stanu faktycznego. Kwestia, czy występuje potrzeba dokonania przez pracodawcę zmian organizacyjnych, w tym likwidacji stanowiska pracy, należy do autonomii zarządczej pracodawcy i nie podlega ocenie sądu. W szczególności zmniejszenie stanu zatrudnienia w zakładzie pracy stanowi uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia, a organ rozpatrujący spory pracownicze nie jest powołany do badania zasadności i celowości zmniejszenia stanu zatrudnienia. Sąd może jedynie badać, czy zmiana ta została faktycznie dokonana. W ocenie Sądu w niniejszej sprawie tak właśnie było.

Zwrócić uwagę należy, że podstawą faktyczną żądania pozwu było twierdzenie, że przyczyny wypowiedzenia nie były rzeczywiste.

Pełnomocnik powódki dopiero w czasie głosów końcowych stron argumentował, że podstawą zasądzenia odszkodowania na rzecz powódki winno być nadto niewskazanie w wypowiedzeniu zmieniającym kryteriów doboru pracownika do wypowiedzenia. Sąd ustalił, że w wypowiedzeniu zmieniającym pracodawca nie wskazał tychże kryteriów oraz że powódce nie były one znane. Zgodnie z utrwalonym poglądem Sądu Najwyższego stanowi to wystarczającą przesłankę do zasądzenia na rzecz odwołującego się pracownika odszkodowania. Wprawdzie tak określony wymóg wypowiedzenia nie wynika bezpośrednio z treści art. 30 § 4 k.p., to jednak na obowiązek pracodawcy w tym zakresie wskazuje ugruntowane orzecznictwo Sądu Najwyższego, które Sąd orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela. W judykaturze przyjmuje się bowiem, że jeżeli racjonalizacja zatrudnienia wymaga dokonania wyboru do zwolnienia z pracy spośród pracowników zatrudnionych na takich samych lub podobnych stanowiskach pracy, to w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę pracodawca powinien, w odniesieniu do wskazanych zmian organizacyjnych (redukcji lub reorganizacji zatrudnienia), nawiązać do przyjętych kryteriów wyboru do zwolnienia z pracy pracownika, któremu dokonuje wypowiedzenia umowy o pracę. Kryteria wyboru do zwolnienia z pracy powinny być zatem wskazane zwalnianemu pracownikowi w piśmie wypowiadającym umowę o pracę (art. 30 § 4 k.p.), a nie ujawniane lub poznawane dopiero w sądowym postępowaniu odwoławczym (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10.01.2002 r., I PKN 780/00; wyrok z dnia 16.12.2008 r., I PK 86/08; wyrok z dnia 01.06.2012 r., II PK 258/11; wyrok z dnia 25.01.2013 r., I PK 172/12 i z dnia 10.09.2013 r., I PK 61/13). Tym samym wypełniając obowiązek wynikający z art. 30 § 4 k.p., w wypowiedzeniu umowy o pracę pracodawca powinien wskazać nie tylko podstawową przyczynę wypowiedzenia, jaką jest likwidacja stanowiska pracy, lecz także przyczynę wyboru pracownika do zwolnienia z pracy (kryteria doboru), chyba że jest ona oczywista lub znana pracownikowi (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 04.03.2015 r., I PK 183/14, z dnia 11.03.2015 r., III PK 115/14, z dnia 23.06.2016 r., II PK 152/15).

W przedmiotowej sprawie pracodawca tego nie uczynił, tj. nie wskazał kryteriów doboru osób do wypowiedzenia.

Rozszerzenie podstawy faktycznej powództwa uznać należy jednak za nieskuteczne z dwóch względów: po pierwsze złożone zostało ustnie do protokołu. Zgodnie natomiast z przepisem art. 466 k.p.c. pracownik lub ubezpieczony działający bez adwokata lub radcy prawnego może zgłosić w sądzie właściwym ustnie do protokołu powództwo oraz treść środków odwoławczych i innych pism procesowych. Przepis ten stosuje się per analogiam w zakresie zmiany żądania, jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16.12.2016 r. w sprawie sygn. akt II PK 288/15, zgodnie z którym pracownik działający bez adwokata lub radcy prawnego może zgłosić w sądzie I instancji ustnie do protokołu zmianę żądania.

Powódka była reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika i z tych względów jakakolwiek zmiana żądania, a więc także - zmiana czy też rozszerzenie podstawy faktycznej powództwa powinna nastąpić na piśmie.

Po drugie - rozszerzenie podstawy faktycznej powództwa uznać należy za nieskuteczne, albowiem jest spóźnione. Nawet w przypadku przyjęcia, że ustne rozszerzenie podstawy powództwa było dopuszczalne, uznać je należało w takim przypadku za spóźnione. Pełnomocnik powódki zgłosił je bowiem w mowie końcowej, uniemożliwiając pełnomocnikowi strony pozwanej ustosunkowanie się do tego twierdzenia czy też złożenie jakichkolwiek wniosków dowodowych.

Zgłoszenie tego twierdzenia w mowie końcowej stanowi naruszenie przepisu art. 207 § 6 k.p.c., zgodnie z którym Sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w pozwie, odpowiedzi na pozew lub dalszym piśmie przygotowawczym bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. W przedmiotowej sprawie pełnomocnik powódki nie wykazała przyczyn zgłoszenia tego twierdzenia na ostatnim etapie postepowania. Jego uwzględnienie spowodowałoby nadto zwłokę w postepowaniu. Odnośnie takiej podstawy faktycznej żądania trudno nadto przyjąć, że wniosek o przywrócenie terminu do złożenia odwołania można przywrócić.

Stosowanie przepisu art. 207 § 6 k.p.c. nie jest ograniczone ani wyłączone w sprawach z zakresu prawa pracy, co przesądza o uznaniu tychże twierdzeń za spóźnione.

Zmiana podstawy faktycznej żądania polega na uzasadnieniu tego samego żądania innymi okolicznościami faktycznymi. O zastąpieniu podanej pierwotnie podstawy faktycznej nową podstawą w sprawie o świadczenie można mówić wtedy, gdy zmiana okoliczności faktycznych powoduje, że żądanie (choć tak samo sformułowane, np. dotyczące zapłaty takiej samej sumy pieniężnej) nie jest już tym samym, gdyż inne jest materialnoprawne źródło obowiązku, którego realizacji powód dochodzi (tak: post. SN z 9.11.2004 r., V CK 246/04, L.; wyr. SN z 19.11.1998 r., III CKN 32/98, OSNC 1999, Nr 5, poz. 96, publ. L.).

Obowiązkiem profesjonalnego pełnomocnika jest maksymalnie precyzyjne przedstawienie podstaw faktycznych żądania. W wypadku zbyt wąskiego uzasadnienia faktycznego dochodzonych roszczeń, może być konieczne dokonanie przez profesjonalnego pełnomocnika zmiany przedmiotowej powództwa. Jak wskazuje orzecznictwa zmiana podstawy faktycznej polega na oparciu tego samego żądania na zupełnie innym podłożu faktycznym (np. gdy żądanie zapłaty uzasadniono umową najmu, a potem przy zmianie okoliczności – bezpodstawnym wzbogaceniem). Według stanowiska judykatury (por. uzasadnienie orzeczenia SN z 13 września 1960 r., II CR 212/60, OSNC 1962, nr 1, poz. 16) i doktryny nie stanowi zmiany powództwa ani bliższe określenie żądania, ani uzupełnienie okoliczności faktycznych podanych pierwotnie, jeżeli w ich wyniku nie zmienia się podstawa faktyczna powództwa. Z tych przyczyn można mówić jedynie o jakościowej zmianie podstawy faktycznej powództwa. Zdaniem samo wskazanie alternatywnej podstawy materialnej dochodzonego roszczenia procesowego, bez zmiany żądania i okoliczności faktycznych je uzasadniających, nie stanowi przedmiotowej zmiany powództwa orzecznictwa (tak: wyrok SN z 21 maja 2009 r., V CSK 439/08, LEX nr 518121).

Sąd nie mógł z urzędu badać tejże kwestii, stanowiłoby to bowiem wyjście ponad żądanie pozwu. Na mocy przepisu art. 321 k.p.c. sąd jest związany żądaniem pozwu. Zgodnie z przepisem art. 321 k.p.c. Sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie. Zgodnie z orzecznictwem dotyczy to nie tylko wysokości żądania, ale także podstawy faktycznej pozwu, na co wyżej wskazywano. Jak trafnie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7.12.2017 r. w sprawie sygn. akt II CSK 87/17: „Wyrażony w art. 321 § 1 k.p.c. zakaz orzekania ponad żądanie jest przejawem zasad dyspozycyjności i kontradyktoryjności. Oznacza, że o treści wyroku zarówno w sensie pozytywnym, jak i negatywnym decyduje żądanie strony. Sąd nie może zasądzić świadczenia innego, niż to, którego zażądał powód, nie może też zasądzić więcej niż żądał powód, ani na innej podstawie faktycznej niż wskazana przez powoda . Zakaz orzekania ponad żądanie odnosi się bądź do samego żądania, bądź do jego podstawy faktycznej. Jego hipoteza odnosi się do żądania w rozumieniu art. 187 § 1 k.p.c., a w myśl tego unormowania obligatoryjną treść każdego pozwu stanowi dokładnie określone żądanie oraz przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie. Poza więc normą wynikająca z tego przepisu jest kwestia nierozpoznania istoty sprawy.”.

Z tych względów Sąd uznał, że żądanie zasądzenia odszkodowania na podstawie przepisu art. 42 k.p. w zw. z 45 k.p. w zw. z 47 (1) k.p. nie zasługuje na uwzględnienie.

W dalszej kolejności sąd badał żądanie zasądzenia odszkodowania w kwocie 38.623,55 zł na podstawie przepisów art. art. 444 k.c. i 445 k.c. oraz 361 k.c. w zw. z art. 300 k.p.

Pełnomocnik powódki wskazywał, że domaga się tej kwoty tytułem odszkodowania. Po przesłuchaniu powódki, ustnie do protokołu wskazał, że powódka żąda ww. kwoty tytułem zadośćuczynienia.

W pierwszej kolejności zwrócić uwagę należy, że i w tym zakresie za nieskuteczne uznać należy zmianę podstawy prawnej żądania przez pełnomocnika powódki – odwołując się do przywołanych wyżej rozważań. Z tych względów w ocenie Sądu żądanie winno być badane w pierwotnym kształcie – tj. jako żądanie odszkodowania, a nie zadośćuczynienia.

Zgodnie z przepisem art. 300 k.p. co do zasady możliwe jest wystąpienie przez stronę z takim żądaniem. Przepis art. 300 k.p. stanowi, że w sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy.

Zgodnie z przepisem art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. W myśl art. 445 § 1 k.c. w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym (tj. art. 444 k.c., tj. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia) sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Przepis art. 444 k.c. określa zakres i sposób naprawienia szkody w postaci uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, pozostawiając bez zmian przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej. Dochodzenie przez poszkodowanego roszczeń z art. 444 k.c. zależy więc od przypisania określonej osobie odpowiedzialności za zdarzenie szkodzące (na wskazanej przez ustawodawcę zasadzie winy, ryzyka lub słuszności) oraz ustalenia szkody, pozostającej w adekwatnym związku przyczynowym z tym zdarzeniem.

Pełnomocnik powódki formułując żądanie odszkodowania oparte na przepisach k.c. uzasadnił je dość lakonicznie. Z przesłuchania powódki wynika, że szkodę swoją, czy też krzywdę wywodzi ze stresu, którego doznała na skutek zwolnienia z pracy.

Sąd badał więc czy powódka doznała szkody i doszedł do przekonania, że nie miało to miejsca. Sama powódka zeznała: „nie doznałam szkody materialnej” (k. 118 v) .

Nawet w przypadku przyjęcia, że pełnomocnik powódki skutecznie zmodyfikował żądanie pozwu i że badać je należy w aspekcie zadośćuczynienia – powództwo nadal nie zasługuje na uwzględnienie.

Powódka powoływała się na duży stres związany z rozwiązaniem stosunku pracy, jednak nie wykazała tego. Podała, że nie korzystała z pomocy psychologa czy psychiatry, nie wykazała więc w żaden sposób uszkodzenia ciała bądź uszczerbku na zdrowiu, a dopiero ich wystąpienie generuje uprawnienie do zadośćuczynienia za krzywdę. Prawo do zadośćuczynienia jest bowiem uzależnione od uszkodzenia ciała bądź uszczerbku na zdrowiu. Jak przyjmuje się w orzecznictwie warunkiem przyznania zadośćuczynienia jest zaistnienie uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Nie można domagać się zadośćuczynienia za bliżej nieokreślone krzywdy, jeżeli nie doszło do uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia (fizycznego lub psychicznego). Nadto zadośćuczynienie nie należy się za zagrożenie uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Warunkiem niezbędnym zasadności żądania opartego o przywołane przepisy jest szkoda na osobie w postaci uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Bliżej niesprecyzowana krzywda (brak uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia) jest jednoznaczna z brakiem podstaw do żądania rekompensaty w drodze przyznania zadośćuczynienia (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach - I Wydział Cywilny z dnia 1 lutego 2018 r., sygn. akt I ACa 813/17, publ. L., por. również wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15.2.1970 r., sygn. akt II CR 535/70, publ. L.).

Powódka wskazała, że przyjmowała leki uspokajające dostępne bez recepty. Już to twierdzenie daje asumpt do przyjęcia, że powódka nie pozostawała w dużym stresie – środki uspokajające dostępne bez recepty są bowiem stosowane przy niewielkim nasileniu dolegliwości. Ponadto powódka już w okresie wypowiedzenia podjęła zatrudnienie u nowego pracodawcy, a więc okres, w jakim pozostawała bez pewności dalszego zatrudnienia był niedługi.

Powódka podnosiła, że ze względu na swój wiek obawiała się, że nie znajdzie pracy. Zwrócić uwagę należy, że powódka jest osobą młodą, ma 44 lata, a więc jest w wieku produkcyjnym, w pełni sił zawodowych. Pracodawcy chętnie zatrudniają osoby w wieku powódki, są oni bowiem z jednej strony doświadczonymi pracownikami, a z drugiej – w apogeum możliwości pracowniczych, z odległą perspektywą odejścia na emeryturę. Tezę tę potwierdza fakt szybkiego znalezienia zatrudnienia przez powódkę, która, jak wyżej wskazano, już od 01.05.2017 r. pracowała u nowego pracodawcy.

Sąd uznał, że powódka nie wykazała swojej szkody ani też krzywdy wywołanej wypowiedzeniem warunków pracy, co skutkowało oddaleniem powództwa także w części opartej na przepisach kodeksu cywilnego.

Ponadto zwrócić uwagę należy na to, że w przedmiotowej sprawie podstaw ewentualnej odpowiedzialności deliktowej pracodawcy należy szukać w treści przepisu art. 415 k.c., zgodnie z którym kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Przesłankami odpowiedzialności na tle art. 415 k.c. są łącznie - zawinione zachowanie sprawcy szkody, powstanie szkody w majątku poszkodowanego oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zachowaniem a szkodą. Ciężar dowodu przesłanek z art. 415 k.c. spoczywa w toku procesu na podstawie art. 6 k.c. na powodzie.

Skoro Sąd ustalił, że wypowiedzenie warunków pracy było zgodne z przepisami, nie sposób przypisać pracodawcy winy.

W związku z powyższym orzeczono jak w punkcie II wyroku, oddalając powództwo.

Rozstrzygnięcie o kosztach sądowych zawarte w punkcie III wyroku znajduje oparcie w art. 108 k.p.c. oraz art. 113 w zw. z art. 96 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 r., Nr 90, poz. 594). W toku postępowania powódka była zwolniona od obowiązku uiszczenia opłaty sądowej od pozwu na podstawie art. 96 ust. 1 pkt 4 powołanej ustawy. Żądanie pozwu podlegało w całości oddaleniu, w związku z czym nie budzi wątpliwości, iż powódka jest stroną, która - w rozumieniu art. 98 k.p.c. - proces przegrała, co winno uzasadniać obciążenie ją kosztami postępowania w zakresie opłaty sądowej. Z dyspozycji art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych wynika jednak, iż nie istnieją podstawy do obciążenia kosztami strony, zwolnionej od kosztów postępowania, która proces przegrała. Także powódka D. W. proces przegrała, cofając powództwo, jednak cofnięcie to nastąpiło na skutek pozasądowej ugody z pracodawcą, a więc tym bardziej uzasadnione jest obciążenie kosztami sądowymi Skarbu Państwa.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł w punkcie IV, V, VI i VII wyroku na podstawie art. 98 k.p.c. w związku z przepisami § 9 ust. 1 pkt 1 i § 3 w zw. z § 9 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia o kosztach radców prawnych.

Powódka zgłosiła bowiem de facto dwa żądania odszkodowania: „ryczałtowego” opartego na przepisach kodeksu pracy, do którego w zakresie kosztów zastosowanie ma przepis § 9 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokatów oraz żądanie odszkodowania opartego o przepisy kodeksu cywilnego, odnośnie którego zastosowanie w zakresie kosztów ma § 3 w zw. z § 9 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia.

Obie powódki reprezentowane były przez pełnomocnika z urzędu i proces przegrały. W związku z powyższym zasądzono na rzecz pełnomocnika każdej z powódek z kasy Skarbu Państwa kwotę 3.542,40 zł, w tym 662,40 zł tytułem podatku VAT. Kwota (...),40 – 662,40 zł VAT = 2.880 zł, która stanowi sumę kwoty 180 zł (§ 9 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia) oraz kwoty 2.700 zł (§ 3 w zw. z § 9 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia).

W związku z faktem, że powódka J. K. proces przegrała, zasądzono od niej na rzecz pełnomocnika strony pozwanej kwotę 2.880 zł, wg wyżej wskazanych reguł. Sąd nie znalazł podstaw do odstąpienia od obciążania powódki tymi kosztami. Strona pozwana nie wnosiła o zasądzenie kosztów zastępstwa od powódki D. W..

W związku z powyższym orzeczono jak w sentencji.