Zarządzenie

VIII U 581/14

Podstawa prawna:

art.116 i 116 a oraz art.118§1 ustawy z dnia 29.08.1997r. ordynacja podatkowa

Powołane przepisy:

  1. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 1997 r. Nr 137, poz. 926 - art. 108; art. 108 § 1; art. 116; art. 116 a; art. 116 § 1; art. 118; art. 118 § 1) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw
  2. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 - art. 45) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw
  3. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 - art. 298; art. 298 § 2; art. 299) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw
  4. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296 - art. 477(14); art. 477(14) § 1; art. 98) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw
  5. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1349 - § 2; § 2 pkt. 1; § 2 pkt. 2) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw
  6. Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535 - art. 10; art. 11; art. 11 ust. 1; art. 11 ust. 2; art. 13; art. 13 ust. 1; art. 130; art. 130 § 1; art. 130 § 2; art. 130 § 3; art. 130 § 4; art. 21; art. 21 ust. 1) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw
  7. Ustawa z dnia 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. z 2011 r. Nr 232, poz. 1378 - art. 11; art. 11 pkt. 1) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw
  8. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 czerwca 1934 r. - Kodeks handlowy (Dz. U. z 1934 r. Nr 57, poz. 502 - art. 298; art. 298 § 2) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw
  9. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 - art. 355; art. 355 § 2) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw
  10. Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1998 r. Nr 137, poz. 887 - art. 13; art. 13 pkt. 3; art. 24; art. 24 ust. 4; art. 24 ust. 5; art. 24 ust. 5 d; art. 24 ust. 5 f; art. 24 ust. 6; art. 27; art. 31; art. 32) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw
  11. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. - Prawo upadłościowe (Dz. U. z 1934 r. Nr 93, poz. 834 - art. 137) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw
  12. Ustawa z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 1982 r. Nr 30, poz. 210 - art. 130; art. 130 § 1; art. 130 § 2; art. 131; art. 132; art. 133; art. 38; art. 38 § 1; art. 38 § 1 pkt. 2; art. 39; art. 39 § 1; art. 40; art. 40 § 1; art. 87; art. 88 a; art. 88 a § 1; art. 89; art. 89 § 1) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw
  13. Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 1994 r. Nr 121, poz. 591 - art. 18; art. 48; art. 52; art. 52 ust. 1; art. 52 ust. 2) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw
Zmiana rodzaju orzeczenia z "Zarządzenie, Uzasadnienie" na "Zarządzenie".
Automatyczne korekty wprowadzone przez system SAOS w czasie importu orzeczenia z zewnętrznego systemu

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 581/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30.12.2013 r. na podstawie art. 108 §1 w zw. z art. 116 i 116a ustawy z dnia 29.08.1997r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) w zw. z art. 31 i 32 ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009r. Nr 205 poz. 1585 ze zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że:

1. H. P. jako była Prezes Zarządu Spółdzielni Pracy Handlowo-Usługowej (...) z siedzibą w Ł. odpowiada solidarnie całym swoim majątkiem wraz z pozostałymi członkami zarządu za zobowiązania Spółdzielni z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wraz z odsetkami za zwłokę w łącznej kwocie 176.845,05 zł w tym na:

- FUS za okres 12.2007 r. -05.2009 r., 07-08.2009 r., 10-11.2009 r. w wysokości 80.168,58 zł tytułem należności głównej, 49.559,00 zł tytułem odsetek liczonych na dzień 30.12.2013 r., tj. łącznie 129.727,58 zł;

- FUZ za okres 12.2007r.-05.2009r., 07-08.2009r., 10-11.2009r. w wysokości 22.698,15 zł tytułem należności głównej, 14.044,00 zł tytułem odsetek liczonych na dzień 30.12.2013 r., tj. łącznie 36.742,15 zł;

- FP i FGŚP za okres 12.2007-05.2009r., 07-08.2009r., 10-11.2009r. w wysokości 6.431,32 zł tytułem należności głównej, 3.944,00 zł tytułem odsetek liczonych na dzień 30.12.2013 r., tj. łącznie 10.375,32 zł;

2. Z. M. jako były Członek Zarządu Spółdzielni Pracy Handlowo-Usługowej (...) z siedzibą w Ł. odpowiada solidarnie z byłym Prezesem Zarządu H. P. całym swoim majątkiem za zobowiązania Spółdzielni z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wraz z odsetkami za zwłokę w łącznej kwocie 46.678,63 zł, w tym na:

- FUS za okres 12.2007r.-04.2008r. w wysokości 20.164,68 zł zł tytułem należności głównej, 14.310,00 zł tytułem odsetek liczonych na dzień 30.12.2013 r., tj. łącznie 34.474,68 zł;

- FUZ za okres 12.2007r.-04.2008r. w wysokości 5.645,85 zł zł tytułem należności głównej, 3.996,00 zł tytułem odsetek liczonych na dzień 30.12.2013 r., tj. łącznie 9.641,85 zł;

- FP i FGŚP za okres 12.2007-04.2008r.w wysokości 1.499,10 zł tytułem należności głównej, 1.063,00 zł tytułem odsetek liczonych na dzień 30.12.2013 r., tj. łącznie 2.562,10 zł;

3. M. S. jako była Członek Zarządu Spółdzielni Pracy Handlowo-Usługowej (...) z siedzibą w Ł. odpowiada solidarnie z byłym Prezesem Zarządu H. P. całym swoim majątkiem za zobowiązania Spółdzielni z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w łącznej kwocie 119.080,29 zł, w tym na:

- FUS za okres 06.2008r.-05.2009r., 07-08.2009r., 10-11.2009r. w wysokości 55.162,06 zł tytułem należności głównej, 31.984,00 zł tytułem odsetek liczonych na dzień 30.12.2013 r., tj. łącznie 87.146,06 zł;

- FUZ za okres 06.2008r.-05.2009r., 07-08.2009r., 10-11,2009r. w wysokości 15.639,12 zł tytułem należności głównej 9.095,00 zł tytułem odsetek liczonych na dzień 30.12.2013 r., tj. łącznie 24.734,12 zł;

- FP i FGŚP za okres 06.2008r.-05.2009r., 07-08.2009 r., 10-11.2009r. w wysokości 4.566,11 zł tytułem należności głównej, 2.634,00 zł tytułem odsetek liczonych na dzień 30.12.2013 r., tj. łącznie 7.200,11 zł, wskazując, że w/w zobowiązania winny być uregulowane w terminie 30 dni od daty otrzymania decyzji pod rygorem skierowania na drogę przymusowego dochodzenia w trybie egzekucji administracyjnej / decyzja k. 4-5 odw. akt ZUS/.

Z. M. odwołanie do Sądu Okręgowego w Łodzi od powyższej decyzji ZUS, za pośrednictwem pełnomocnika, złożyła w dniu 29.01.2014 r. wnosząc o zmianę decyzji poprzez ustalenie, że nie jest zobowiązana do zapłaty wskazanych w decyzji należności gdyż niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości w odpowiednim czasie nie nastąpiło z winy wnioskodawczyni skoro wniosek o upadłość może być złożony jedynie za zgodą Walnego Zgromadzenia członków Spółdzielni. Poza tym podkreślono, że termin tego Zgromadzenia został wyznaczony na 06.06.2008 r., podjęcie uchwały o dalszym istnieniu Spółdzielni zostało wpisane do porządku obrad pod pozycją nr 9, a uchwała o ogłoszeniu upadłości nie została podjęta przez Walne Zgromadzenie. Ponadto termin Zgromadzenia wyznaczono we właściwym czasie tj. w terminie 2 tygodni od momentu pojawienia się sytuacji, w której ogólna wartość aktywów Spółdzielni nie wystarczała na zaspokojenie wszystkich jej zobowiązań. W sprawie nie ustalono zresztą momentu wystąpienia niewypłacalności Spółdzielni stąd wnioskodawczyni wniosła o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości. Wnioskodawczyni podniosła także zarzut przedawnienia składek w stosunku do Spółdzielni /odwołanie k. 2-6, koperta k. 7/.

H. P. odwołanie od powyższej decyzji, za pośrednictwem pełnomocnika, złożyła do Sądu Okręgowego w Łodzi w dniu 11.02.2014 r. wnosząc o zmianę decyzji poprzez ustalenie, że nie jest zobowiązana do zapłaty należności oraz wnosząc o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Podniesiono, że złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło w odpowiednim czasie. Wskazano, że niezwłocznie po sporządzeniu sprawozdania finansowego w dniu 30.03.2008 r. wykazującego stratę za 2007 rok zarząd Spółdzielni zwołał Walne Zgromadzenie członków Spółdzielni w dniu 6.06.2008 r. Natomiast z protokołu sporządzonego z Walnego Zgromadzenia wynika, że uchwała dotycząca wniosku o ogłoszenie upadłości Spółdzielni nie została podjęta przez Walne Zgromadzenie. Uchwałą podjętą na Walnym Zgromadzeniu w dniu 23.10.2008 r. upoważniono wnioskodawczynię do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości co uczyniła 30.10.2018 r., 25.11.2008 r., 11.12.2008 r. a w sposób skuteczny dopiero 27.02.2009 r. Podkreślono też, że kwestia dotycząca odpowiedzialności skarżącej za zobowiązania podatkowe Spółdzielni była już przedmiotem rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Ł. w sprawie o sygn. akt I A/Łd/1554/12 oraz I SA/ (...). W obu sprawach WSA w Łodzi uchylił decyzje Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. uznając, iż w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego nieuprawnione i sprzeczne z prawem do sądu wyrażonym w art. 45 Konstytucji RP byłoby uznanie, iż w przyjętym stanie faktycznym sprawy skarżąca ze swej winy uchybiła niezwłocznemu skierowaniu wniosku o ogłoszenie upadłości /odwołanie k. 86-92 akt VIII U 668/14/

W odpowiedzi na odwołania Z. M. i H. P. organ rentowy wniósł o ich oddalenie przytaczając argumentację jak w uzasadnieniu skarżonej decyzji /odpowiedź na odwołanie k. 8-9, 120-121 akt VIII U 668/14/

Na rozprawie z dnia 21.04.2015 r. pełnomocnik wnioskodawczyni Z. M. poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Nadto podtrzymał zarzut przedawnienia składek w stosunku do Spółdzielni.

Pełnomocnik wnioskodawczyni H. P. poparł odwołanie.

Zainteresowana M. S. poparła odwołania.

Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołań i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. /stanowiska 00:03:03 - 00:03:22, 00:03:22 - 00:03:42, 00:03:42 - 00:03:47, 00:03:47 - 00:04:07, 00:04:07- 00:10:05, 00:10:05 – 00:16:28, 00:51:56-00:51:57, 00:51:57 – 00:51:59– płyta CD k. 70, 00:01:55 - 00:02:43, 00:02:43 - 00:02:44, 00:02:44 – 00:04:43 - płyta CD k. 196 akt sprawy VIII U 668/14/

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 21.04.2015 r. Sąd połączył sprawę o sygn. VIII U 668/14 ze sprawą niniejszą do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia /postanowienie 00:17:23 – płyta CD k. 196 akt sprawy VIII U 668/14/

Na rozprawie z dnia 21.11.2017 r. pełnomocnik wnioskodawczyni H. P. oraz pełnomocnik wnioskodawczyni Z. M. podnieśli zarzut przedawnienia składek w stosunku do Spółdzielni a tym samym brak odpowiedzialności za składki osób trzecich podnosząc, że składki w stosunku do Spółdzielni uległy przedawnieniu z dniem 1.01.2017 r.

ZUS wniósł o oddalenie odwołań i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych liczonych od wartości przedmiotu sporu od każdej z odwołujących, tj. Z. M. i H. P. /stanowiska stron k. 427 odw/

Na rozprawie w dniu 15.02.2018 roku pełnomocnik ZUS I Oddziału w Ł. wniósł o oddalenie odwołań i o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego od każdej z odwołujących się zgodnie z wartością przedmiotu sporu / stanowisko ZUS z 15.02.2018r 00.07:42 – 00:10:40/

Na ostatnim terminie rozprawy w dniu 4.10.2018 r. pełnomocnicy wnioskodawczyń poparli odwołania oraz wnieśli o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według wartości przedmiotu sporu. Pełnomocnicy wnioskodawczyń podtrzymali zarzut przedawnienia składek w stosunku do Spółdzielni.

Pełnomocnik H. P. oświadczył, że do wszystkich objętych decyzją składek bieg 5-letniego terminu przedawnienia rozpoczął się w dniu 1.01.2012 r. a zatem od 2.01.2017 r. zobowiązanie z tytułu składek wobec Spółdzielni uległo przedawnieniu. Oświadczył także, że zobowiązanie z tytułu składek odnośnie członków zarządu wygasło w związku z przedawnieniem składek względem Spółdzielni.

Zainteresowana M. S. poparła odwołanie /stanowiska 00:01:50 - 00:04:36, 00:04:36 - 00:07:32, 00:07:32 - 00:07:41, 00:07:41 – 00:08:09, 00:10:29 - 00:11:16, 00:11:16 - 00:11:27, 00:11:27 – 00:12:02 – płyta CD k. 483/

W piśmie procesowym z dnia 17.10.2018 r. ZUS wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych liczonych od wartości przedmiotu sporu w przypadku wnioskodawczyni H. P. w kwocie 5400 zł a w przypadku wnioskodawczyni Z. M. w kwocie 3600 zł solidarnie z H. P. /pismo procesowe k. 484/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Spółdzielnia Pracy Handlowo-Usługowa (...) z siedzibą w Ł. przy ul. (...) prowadziła działalność gospodarczą na podstawie przepisów Ustawy z dnia 16.09.1982 r. Prawo Spółdzielcze i innych ustaw oraz Statutu Spółdzielni. Spółdzielnia działa przez swoje organy, tj. Walne Zgromadzenie, Radę Nadzorczą i Zarząd. Przedmiotem gospodarczej działalności tej Spółdzielni jest sprzedaż hurtowa i detaliczna wyrobów porcelanowych, ceramicznych, szklanych, farb, lakierów, tapet i środków czystości. Wpisu Spółdzielni do Krajowego Rejestru Sądowego dokonano w dniu 27.05.2002 r. /bezsporne, Statut Spółdzielni k. 142-158 odw. akt sprawy VIII U 668/14, odpis pełny z KRS k. 174-177 akt sprawy VIII U 668/14/

Uchwałami Rady Nadzorczej z dnia 21.06.2004 r. oraz 3.10.2005 r. (w trakcie nowego stosunku pracy) H. P. została powołana na Prezesa Zarządu Spółdzielni (uprzednio od 01.07.2002 r. pełniła funkcję członka zarządu Spółdzielni) – wpisu w KRS dokonano 25.08.2004 r. Funkcję tę pełniła do momentu wykreślenia Spółdzielni z KRS w dniu 22.11.2010 r. / powołanie, uchwała – akta osobowe koperta k. 116, k. 17-18 akt ZUS, pismo SR dla Łodzi – Śródmieścia w X Wydziału KRS k. 171 akt sprawy VIII U 668/14, powołanie – akta osobowe koperta k. 118, zeznania wnioskodawczyni H. P. k. 257 odw. – 258 odw., oraz z 15.02.2018r 00:41:11 – 01:01:23, k. 174-177 akt VIII U 668/14 odpis pełny z KRS/

Uchwałą Rady Nadzorczej z dnia 21.06.2004 r. Z. M. została powołana na Członka Zarządu – wpisu w KRS dokonano 25.08.2004 r. /odpis pełny z KRS k. 174-177 akt sprawy VIII U 668/14, uchwała, powołanie – akta osobowe koperta k. 120, k. 55-57 akt ZUS, zeznania wnioskodawczyni Z. M. k. 256-257 odw. i z dnia 15.02.2018 r. 01:35:35 – 01:42:14 - płyta CD k. 438/

Uchwałą Walnego Zgromadzenia członków Spółdzielni z dnia 06.06.2008r. Z. M. została odwołana z pełnionej funkcji członka Zarządu. /protokół z Walnego Zgromadzenia k. 159-162 akt sprawy VIII U 668/14 oraz k. 33-36, uchwała k. 55 akt ZUS, odpis pełny z KRS k. 174-177 akt sprawy VIII U 668/14, zeznania wnioskodawczyni Z. M. k. 256-257 odw. oraz z 15.02.2018r 01:35:35 – 01:42:14 /

Uchwałą Rady Nadzorczej Spółdzielni z dnia 16.06.2008r. M. S. została powołana na Członka Zarządu. Funkcję tę pełniła do grudnia 2009 r. / uchwała k. 81, pismo z SR dla Łodzi – Śródmieścia XX Wydziału KRS k. 171 akt sprawy VIII U 668/14, zeznania zainteresowanej M. S. k. 258 odw. -259 i z dnia 15.02.2018r 01:16:55 – 01:32:36/

H. P. była zatrudniona w Spółdzielni (...) w okresie od 1.08.1969 r. do 30.09.2005 r. na podstawie spółdzielczej umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku stażystki, starszej księgowej, samodzielnej księgowej, kierownika działu księgowości, zastępcy głównej księgowej i prezesa. Stosunek pracy ustał wskutek rozwiązania spółdzielczej umowy o pracę za porozumiem stron w związku z przejściem na emeryturę /świadectwo pracy – akta osobowe koperta k. 116/

Następnie w okresie od 03.10.2005 r. do 31.12.2009 r. H. P. była zatrudniona w tej Spółdzielni w ½ wymiaru czasu pracy na stanowisku głównego księgowego. Stosunek pracy ustał wskutek rozwiązania spółdzielczej umowy o pracę za porozumiem stron /świadectwo pracy – akta osobowe koperta k. 118/

M. S. była zatrudniona w Spółdzielni w okresie od 25.10.1978 r. do 07.12.2009 r. na podstawie spółdzielczej umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku specjalisty ds. księgowości i płac, samodzielnego referenta ekonomicznego. Stosunek pracy oraz stosunek członkostwa ustał wskutek rozwiązania spółdzielczej umowy o pracę przez pracownika bez wypowiedzenia z winy pracodawcy / świadectwo pracy – k. 72, pismo rozwiązujące umowę o pracę i rezygnacja z członkostwa k. 73/

Z. M. była zatrudniona w tej Spółdzielni w okresie od 06.05.1976 r. do 31.12.2007 r. na podstawie spółdzielczej umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku referenta, samodzielnego referenta, kierownika salonu i członka zarządu. Stosunek pracy ustał wskutek rozwiązania spółdzielczej umowy o pracę za porozumiem stron w związku z przejściem na emeryturę /świadectwo pracy – akta osobowe koperta k. 122, pismo rozwiązujące umowę o pracę – akta osobowe koperta k. 120/

Ponownie w Spółdzielni (...) była zatrudniona w okresie od 07.01.2008 r. do 30.06.2008 r. w ½ wymiaru czasu pracy na stanowisku referenta i członka zarządu. Stosunek pracy ustał z upływem czasu, na który umowa była zawarta /świadectwo pracy – akta osobowe koperta k. 122 oraz akta osobowe koperta k. 124, zeznania wnioskodawczyni Z. M. k. 256-257 odw./

W sprawozdaniu z działalności Zarządu za 2007 r. Zarząd Spółdzielni stwierdza, iż „...Spółdzielnia miała ogromne problemy finansowe, przez co stracono wielu klientów.(...) Dostawcy nie otrzymywali należności w terminie - dostawy towaru płacone były w ratach z dużym opóźnieniem. Spółdzielnia (...) zalegała również z płatnościami za wynajem lokalu, składek na ubezpieczenie społeczne w ZUS-ie oraz podatku w Urzędzie Skarbowym” /sprawozdanie za 2007 r. k. 45-49/

Z protokołu z Walnego Zgromadzenia Członków Spółdzielni z dnia 6.06.2008r. wynika, iż w porządku obrad znajdowała się uchwała w sprawie ogłoszenia upadłości Spółdzielni, która nie została jednak podjęta przez Walne Zgromadzenie /p rotokół z Walnego Zgromadzenia k. 33-36, zeznania wnioskodawczyni Z. M. k. 256-257 odw., zeznania wnioskodawczyni H. P. k. 257 odw. – 258 odw., zeznania zainteresowanej M. S. k. 258 odw. – 259, k. 33- 34 porządek dzienny Walnego Zgromadzenia z 6.06.2008, protokół Walnego Zgromadzenia z 6.06.2008r /

Uchwała o likwidacji Spółdzielni została podjęta przez Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie w dniu 10.09.2008r . /protokół z Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia – dokumenty z Nadzwyczajnych Walnych Zgromadzeń w 2008 r. Spółdzielni, porządek dzienny Walnego Zgromadzenia z 10.09.2008 – załączone do akt sprawy w segregatorze/

W dniu 23.10.2008 r. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie podjęło uchwałę dotyczącą ogłoszenia upadłości Spółdzielni obejmującej likwidację majątku /uchwała k. 161/

W sprawozdaniu z działalności Zarządu za 2008 r. Zarząd Spółdzielni stwierdza, że „towary jakie Spółdzielnia posiada na stanie nie wykazują ruchu od dłuższego czasu, niektóre z uwagi na to, że nie są już obecnie przydatne, inne zaś zostały zgromadzone w nadmiarze". Wskazano także, że Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie w dniu 10.09.2008r. podjęło uchwałę o likwidacji Spółdzielni natomiast w dniu 23.10.2008r. uchwałę o ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku /sprawozdanie za 2008 r. k. 62-63, uchwała k. 161/

W dniu 27.02.2009 r. Spółdzielnia Pracy Handlowo-Usługowa “C.” reprezentowana przez członka Zarządu M. S. i Prezesa Zarządu H. P. wystąpiła do Sądu Rejonowego w Łodzi z wnioskiem o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego / wniosek k. 151-152/.

Wcześniejsze wnioski Zarządu dotyczące ogłoszenia upadłości Spółdzielni z dnia 30.10.2008 r., 25.11.2008 r., 11.12.2008 r. zostały zwrócone z przyczyn formalnych m.in. w związku z brakiem prawidłowego spisu wierzycieli, brakiem prawidłowego spisu podmiotów zobowiązanych majątkowo wobec Spółdzielni, brakiem prawidłowego oświadczenia o spłatach wierzytelności, niekompletnym wykazem tytułów wykonawczych, brakiem informacji o ustanowionych na majątku Spółdzielni hipotek, zastawów oraz innych obciążeń oraz brakiem sprawozdania finansowego /zarządzenia k. 128-130 odw. akt sprawy VIII U 668/14/.

Postanowieniem z dnia 4.03.2009r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w sprawie XIV GU 15/09 dokonał zabezpieczenia majątku Spółdzielni Pracy Handlowo-Usługowej (...) m.in. przez ustanowienie tymczasowego nadzorcy sądowego /postanowienie k. 162-164/

Z opinii sporządzonej przez nadzorcę sądowego w sprawie dotyczącej wniosku o ogłoszenie upadłości tej. Spółdzielni XIV GU 15/09 wynika, iż „ (...) analiza zobowiązań dłużnika Spółdzielni (...) w Ł. wskazuje, iż zaprzestał on spłaty swoich wymagalnych zobowiązań już od czerwca 2007 r.". Aktywa trwałe zostały w tej opinii wyszacowane na kwotę 8-9 tys. zł (przy ich wartości bilansowej 7.556,02 zł na dzień 31.01.2009 r. - Spółdzielnia oszacowała je na kwotę 36.250 zł). Towary handlowe o wartości bilansowej 112.030,06 zł zostały oszacowane przez Spółdzielnię na kwotę 36 tys. zł czyli na 32% (co zostało przez nadzorcę uznane za wartość realną). Wartość bilansową należności (w wysokości 345.455,97 zł) stanowiły: należności z tytułu dostaw i usług - 112.137,20 zł oraz z tytułu nie spłaconych pożyczek przez pracowników z ZFŚS - 233.318,77 zł. W ramach należności w opinii nadzorcy sądowego za kwotę realną należy przyjąć 87.544,72 zł (z uwagi na przeterminowanie pozostałych należności), jednakże kwota 65.153,27 zł wynika z dwóch tytułów wykonawczych, których egzekucja okazała się nieskuteczna, a zatem realna wartość należności wyniosła 22.391,45 zł. Kwota należności z tytułu pożyczek z ZFŚS została przez Spółdzielnię umorzona w dniu 10.02.2009r. Z opinii tej wynika również, iż „Dłużnik w zasadzie zaniechał spłaty swoich zobowiązań publiczno-prawnych od połowy 2007r. Zobowiązania z tytułu dostaw Spółdzielnia regulowała wybiórczo (...) W ocenie nadzorcy Sądowego majątek Spółdzielni nie pokryje kosztów postępowania upadłościowego /opinia k. 165-169/

Wobec faktu, iż majątek Spółdzielni nie wystarczał na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego postanowieniem z dnia 24.09.2009 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości na podstawie art. 13 ust. 1 prawa upadłościowego i naprawczego /postanowienie k. 131- 134 odw. akt sprawy VIII U 668/14 oraz k. 170-178/

Z KRS Spółdzielnia “C.” została wykreślona postanowieniem Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi z 22.11.2010 r. w trybie art. 133 ustawy z 16.09.1982 r. Prawo Spółdzielcze z uwagi na fakt, że majątek Spółdzielni nie wystarcza na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego a wierzyciele nie wyrażają zgody na ich pokrycie /postanowienie k. 185, k. 455 akt sprawy VIII U 668/14 oraz k. 31/

Spółdzielnia zajmowała się głównie sprzedażą szkła laboratoryjnego i szkła gospodarstwa domowego. Spółdzielnia miała siedzibę w Ł. i K.. W 2005 r. było około 20-30 pracowników w tej Spółdzielni. W 2008 roku było 11 pracowników w Ł. i 1 pracownik w K. a w 2009 roku Spółdzielnia nie zatrudniała już żadnych pracowników /zeznania wnioskodawczyni Z. M. k. 256-257 odw., zeznania zainteresowanej M. S. k. 258 odw. -259/

Sprzedaż w Spółdzielni zaczęła sukcesywnie zmniejszać się już od 2005 r. Od początku 2009 r. wynagrodzenie pracowników Spółdzielni było płacone ratalnie, w czerwcu 2009 r. nie wypłacono w ogóle wynagrodzenia / zeznania świadka E. C. z dnia 21.04.2015 r. 00:39:04 – 00:51:56 - płyta CD k. 70, zeznania H. P. k. 257 odw - 258/

Po uzyskaniu w marcu 2008 r. sprawozdania finansowego za 2007 r. świadczącego o złej kondycji finansowej Spółdzielni Zarząd podjął decyzję o złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości Spółdzielni na Walnym Zgromadzeniu w dniu 6.06.2008 r. /zeznania wnioskodawczyni Z. M. k. 256-257 odw., zeznania wnioskodawczyni H. P. k. 257 odw. – 258 odw. i z dnia 15.02.2018 r. 00:28:04-00:41:11 – płyta CD k. 438/

Z. M. i H. P. jako główna księgowa miały możliwość wglądu w dokumentację finansową Spółdzielni /zeznania wnioskodawczyni Z. M. k. 256-257 odw. i z dnia 15.02.2018 r. 01:42:14 – 01:46:47 - płyta CD k. 438, zeznania wnioskodawczyni H. P. k. 257 odw. – 258 odw./

Na przełomie 2007 i 2008 roku Spółdzielnia zaczęła tracić płynność finansową. /zeznania H. P. k. 257 odw. – 258 odw./

Spółdzielnia zawarła w 2007 r. z ZUS układ ratalny na spłatę zaległości z tytułu składek. Zaprzestano realizacji tego układu w 2008 r. /zeznania wnioskodawczyni H. P. k. 257 odw. – 258 odw./

Nie przeprowadzano postępowania naprawczego w S. (...) w Ł. ponieważ liczono na uzyskanie własności nieruchomości w K. do czego ostatecznie nie doszło /pismo Spółdzielni w przedmiocie wykupu nieruchomości k. 447, pismo Urzędu Miasta K. k. 448, zeznania wnioskodawczyni Z. M. k. 256-257 odw. i z dnia 15.02.2018 r. 01:35:25-01:42:14 - płyta CD k. 438, zeznania wnioskodawczyni H. P. z dnia 15.02.2018 r. 00:21:43 – 00:28:04 - płyta CD k. 438 i k. 257 odw. – 258 odw./

Nieruchomość państwowa położona w K. przy ul. (...) oznaczona w ewidencji gruntów działką nr (...) o pow. 1315 m kw. stanowiła własność Gminy K. i została oddana w zarząd Spółdzielni (...). Mocą decyzji Wojewody (...) z dnia 13.03.2008 r. stwierdzono nabycie przez Gminę K. z mocy prawa z dniem 27.05.1990 r. nieodpłatnie prawa własności tej nieruchomości. Z decyzji tej wynika, że nieruchomość ta stanowiła własność Skarbu Państwa w zarządzie Przedsiębiorstwa (...) co potwierdza wskazane kopia odpisu zwykłego księgi wieczystej, wypisy z rejestru gruntów sporządzone wg stanu na dzień 27.05.1990 r. i aktualnego oraz wykaz zmian gruntowych. / decyzja Wojewody (...) k. 411, pismo (...) Urzędu Miasta K. k. 410/

Za przedmiotową nieruchomość Spółdzielnia (...) wnosiła roczne opłaty z tytułu użytkowania /pismo Urzędu Miasta K. k. 448/

Decyzją z dnia 26 stycznia 2012 r. Prezydenta Miasta K. z urzędu stwierdzono wygaśnięcie jako bezprzedmiotowej decyzji Urzędu Miejskiego Wydziału Geodezji i Gospodarki Gruntami z dnia 17.02.1989 r. oddającej w zarząd (...) Spółdzielczego Przedsiębiorstwa (...) w Ł. na czas nieoznaczony nieruchomość położoną w K. przy ul. (...) oznaczonej w ewidencji gruntów działką nr (...) o pow. 1388 m 2. Z decyzji tej wynika, że w zarząd Spółdzielni oddana była nieruchomość zabudowana budynkami magazynowymi i administracyjno – biurowymi obejmująca działkę nr (...). Decyzją Prezydenta K. z dnia 29.01.2001 r. dokonano podziału działki nr (...) wyodrębniając działki nr (...) o pow. 30 m kw., nr 25/13 o pow. 34 m kw., nr 25/14 o pow. 9 m kw., nr 25/15 o pow. 1315 m kw. w celu wydzielenia terenów zajętych pod garaże stanowiące własność osób fizycznych. Decyzją z dnia 16 marca 2001 r. Prezydent K. stwierdził wygaśnięcie z dniem 4.12.1990 r. prawa zarządu Przedsiębiorstwa (...) w Ł. w odniesieniu do działek nr (...). Tym samym stwierdzenie wygaśnięcia decyzji jako bezprzedmiotowej leży w szeroko pojętym interesie społecznym i porządkuje sytuację prawną przez wyeliminowanie z obrotu prawnego decyzji, która nie nadaje się do dalszego wykonywania / decyzje Prezydenta Miasta K. k. 412-412 odw., k. 413-413 odw., k. 414-414 odw., decyzja Geodety Miejskiego w K. k. 115-115 odw./

Z dokumentacji Spółdzielni nie wynika, aby na przestrzeni badanego okresu była ona właścicielem nieruchomości w K.. Na dzień 31.12.2007 r. oraz we wcześniejszych bilansach nie było informacji o innej, niż sprzedana przez Spółdzielnię w 2005 r., nieruchomości. Nie było także informacji o ewentualnych nakładach na jakąkolwiek nieruchomość. W toku kontroli przez nadzorcę sądowego Spółdzielnia nie wykazała majątku w postaci ewentualnych nakładów na nieruchomość w K.. W przypadku zarządu nad nieruchomością nie było obowiązku zawarcia tego typu informacji w bilansie i informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego. Obowiązek ten istniałby jedynie w przypadku prawa własności bądź wieczystego użytkowania nieruchomości / ustne uzupełniające opinie biegłej z dnia 13.07.2017 r. 00:36:45 - 00:45:04, 00:45:04- 00:49:02, 00:58:15-01:08:51 - płyta CD k. 403/

Prawomocnym wyrokiem z dnia 10 października 2013 r. w sprawie o sygn. I SA/Łd/1553/12 ze skargi H. P. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Ł. uchylił decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia 24 października 2012 r. utrzymującą w mocy decyzję Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Ł. z dnia 15 marca 2012 r. w przedmiocie orzeczenia o odpowiedzialności podatkowej H. P. jako byłego członka zarządu Spółdzielni Pracy Handlowo-Usługowej (...) za zaległości podatkowe z tytułu podatku od towarów i usług za 07.2007 r., 10.2007 r., 02.2008 r., 04-12.2008 r., 02-10.2009 r. wraz z odsetkami za zwłokę oraz kosztami postępowania egekucyjnego. W uzasadnieniu Sąd podniósł, że w kontrolowanym rozstrzygnięciu organ podatkowy dopuścił się naruszenia art. 116 § 1 pkt 1 lit. b Ordynacji Podatkowej z uwagi na brak prawidłowego rozważenia zaistnienia wskazanej w mm przesłanki egzoneracyjnej /wyrok k. 93-104 akt VIII U 668/14/

Prawomocnym wyrokiem z dnia 25 czerwca 2013 r. w sprawie o sygn. akt I SA/Łd 1554/12 ze skargi H. P. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Ł. uchylił decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia 24 października 2012 r. w przedmiocie orzeczenia o odpowiedzialności podatkowej H. P. za zobowiązania podatkowe Spółdzielni Pracy Handlowo – Usługowej “ (...) z tytułu pobranych i niewpłaconych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych za 01-05.2009 r. oraz 07-08.2009 r. wraz z odsetkami za zwłokę oraz kosztami postępowania egekucyjnego. W uzasadnieniu Sąd podniósł, że w kontrolowanym rozstrzygnięciu organ podatkowy dopuścił się naruszenia art. 116 § 1 pkt 1 lit. b Ordynacji Podatkowej z uwagi na brak prawidłowego rozważania zaistnienia wskazanej w nim przesłanki egzoneracyjnej /wyrok k. 105-115 akt VIII U 668/14/

Sytuacja finansowa Spółdzielni pogarszała się systematycznie od 2006 r. /opinia biegłej z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw, gospodarki materiałowej, zatrudnienia płac M. R. (1) k. 269-298, pisemna uzupełniająca opinia tej biegłej k. 321-335, ustne uzupełniające opinie tej biegłej z dnia 7.03.2017 r. 00:04:10- 00:32:37, 00:32:37 - 00:42:44, 00:42:44- 00:56:41, 00:56:41- 00:58:33, 01:01:59 – 01:05:20, 01:12:40 -01:16:31 - płyta CD k. 370 i z dnia 13.07.2017 r. 00:03:43 - 00:15:21, 00:15:21 - 00:22:30, 00:22:30 - 00:32:20, 00:32:20 - 00:33:59, 00:33:59- 00:36:45, 00:36:45 - 00:45:04, 00:45:04- 00:49:02, 00:49:02- 00:49:16, 00:49:16 - 00:58:15, 00:58:15 - 01:08:51, 01:08:51- 01:23:50, 01:23:50 - 01:25:49, 01:25:49- 01:31:36, 01:31:36 -01:52:28, 01:52:28 – 02:00:26 - płyta CD k. 403/

Zobowiązania wobec kontrahentów, ZUS oraz Urzędu Skarbowego były niespłacane od roku 2007 przy czym pierwsze zawiadomienia o zajęciu prawa majątkowego znajdujące się w aktach sprawy (TOM I Akta postępowania egzekucyjnego) datują się na 25.09.2007r. Z załączonych przez Spółdzielnię do wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku zestawień dotyczących zobowiązań z tytułu dostaw i usług (wg stanu na 31.01.2009r.) wynika, iż Spółdzielnia miała niespłacone zobowiązania w stosunku do kontrahentów wysokości 160.466,54 zł, z tego ok. 15.000 zł od roku 2007. Wg bilansu na 31.12.2009r. Spółdzielnia posiadała min. zobowiązania z tytułów dostaw i usług w wysokości 172.343,29 zł, publiczno-prawnych w wysokości 181.515,41 zł, wynagrodzeń w wysokości 18.590 zł /opinia biegłej z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw, gospodarki materiałowej, zatrudnienia płac k. 269-298, zestawienia k. 185-190, pisemna uzupełniająca opinia tego biegłej k. 321-335, ustne uzupełniające opinie tego biegłej z dnia 7.03.2017 r. 00:04:10- 00:32:37, 00:32:37 - 00:42:44, 00:42:44- 00:56:41, 00:56:41- 00:58:33, 01:01:59 – 01:05:20, 01:12:40 -01:16:31 - płyta CD k. 370 i z dnia 13.07.2017 r. 00:03:43 - 00:15:21, 00:15:21 - 00:22:30, 00:22:30 - 00:32:20, 00:32:20 - 00:33:59, 00:33:59- 00:36:45, 00:36:45 - 00:45:04, 00:45:04- 00:49:02, 00:49:02- 00:49:16, 00:49:16 - 00:58:15, 00:58:15 - 01:08:51, 01:08:51- 01:23:50, 01:23:50 - 01:25:49, 01:25:49- 01:31:36, 01:31:36 -01:52:28, 01:52:28 – 02:00:26 - płyta CD k. 403, bilans za 2009r, k. 64-66/

Zobowiązania Spółdzielni z tytułu składek wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wg decyzji wydanych przez zakład za okres od grudnia 2007r. do listopada 2009r. wyniosły 109.298,05 zł (bez odsetek), przy czym termin zapłaty najstarszego zobowiązania wobec ZUS przypadał na styczeń 2008r. / opinia biegłej z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw, gospodarki materiałowej, zatrudnienia płac k. 269-298, pisemna uzupełniająca opinia tego biegłej k. 321-335, ustne uzupełniające opinie tego biegłej z dnia 7.03.2017 r. 00:04:10- 00:32:37, 00:32:37 - 00:42:44, 00:42:44- 00:56:41, 00:56:41- 00:58:33, 01:01:59 – 01:05:20, 01:12:40 -01:16:31 - płyta CD k. 370 i z dnia 13.07.2017 r. 00:03:43 - 00:15:21, 00:15:21 - 00:22:30, 00:22:30 - 00:32:20, 00:32:20 - 00:33:59, 00:33:59- 00:36:45, 00:36:45 - 00:45:04, 00:45:04- 00:49:02, 00:49:02- 00:49:16, 00:49:16 - 00:58:15, 00:58:15 - 01:08:51, 01:08:51- 01:23:50, 01:23:50 - 01:25:49, 01:25:49- 01:31:36, 01:31:36 -01:52:28, 01:52:28 – 02:00:26 - płyta CD k. 403/

Wyliczenia ZUS dotyczące kwot zaległości z tytułu składek wraz z odsetkami wynikające z zaskarżonej decyzji są prawidłowe / pisemna opinia uzupełniająca biegłej z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw, gospodarki materiałowej, zatrudnienia płac k. 384-387, decyzja k. 4-5 odw. akt ZUS, raport rozliczeń należności płatnika za lata 2007-2009 k. 378-381, stany należności płatnika za lata 1999-2009 k. 10-23 - plik 24 kart akt ZUS/

Z decyzji Izby Skarbowej w Ł. z dnia 10 lutego 2014r. wynika, że po przeprowadzeniu postępowania egzekucyjnego zaległości z tytułu podatku od towarów i usług wyniosły 47.648,44 zł (z czego przeszło 10,5 tys. zł pochodziło z roku 2007 - od lipca z terminem płatności sierpniowym), a w decyzji z dnia 26 listopada 2013r. zaległości z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych określono na kwotę 36.996,10 zł (z czego 15,5 tys. pochodziło z roku 2007 - od czerwca z terminem płatności lipcowym). Spółdzielnia przestała zatem spłacać swoje zobowiązania już w roku 2007 co potwierdza również opinia nadzorcy sądowego / opinia biegłej z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw, gospodarki materiałowej, zatrudnienia płac k. 269-298, pisemna uzupełniająca opinia tego biegłej k. 321-335, segregator Tom II podatek VAT, segregator Tom I PIT – załączone do akt sprawy, opinia nadzorcy sądowego k. 165-168, ustne uzupełniające opinie tego biegłej z dnia 7.03.2017 r. 00:04:10- 00:32:37, 00:32:37 - 00:42:44, 00:42:44- 00:56:41, 00:56:41- 00:58:33, 01:01:59 – 01:05:20, 01:12:40 -01:16:31 - płyta CD k. 370 i z dnia 13.07.2017 r. 00:03:43 - 00:15:21, 00:15:21 - 00:22:30, 00:22:30 - 00:32:20, 00:32:20 - 00:33:59, 00:33:59- 00:36:45, 00:36:45 - 00:45:04, 00:45:04- 00:49:02, 00:49:02- 00:49:16, 00:49:16 - 00:58:15, 00:58:15 - 01:08:51, 01:08:51- 01:23:50, 01:23:50 - 01:25:49, 01:25:49- 01:31:36, 01:31:36 -01:52:28, 01:52:28 – 02:00:26 - płyta CD k. 403/

W związku z brakiem ksiąg rachunkowych z poszczególnych lat, nie jest możliwe ustalenie konkretnej daty w której Spółdzielnia straciła płynność finansową. Obliczeń dokonano (pełna analiza wskaźnikowa) w oparciu o stosowane w ekonomii zasady, na podstawie sprawozdań finansowych sporządzanych na 31 grudnia każdego roku, tj. wskaźniki płynności finansowej (tabela 2 opinii) - wskaźnik bieżącej płynności wykazywał wartość niezadawalającą już na dzień 31.12.2007r., wskaźnik płynności przyspieszonej wykazywał wartość niezadawalającą już na dzień 31.12.2007r., wskaźnik środków pieniężnych wskazywał wartość niezadawalającą już na dzień 31.12.2006r.

Analiza wskaźników płynności finansowych wskazuje, iż począwszy od roku 2007 sytuacja finansowa Spółdzielni ulegała stałemu pogorszeniu natomiast na pozytywną wartość wskaźników w latach 2005 i 2006 wpływ miała sprzedaż nieruchomości dokonana w roku 2005. Uzyskane ze sprzedaży nieruchomości przychody nie gwarantowały poprawy w dłuższym okresie czasu, bowiem Spółdzielnia na podstawowej działalności operacyjnej przez cały badany okres ponosiła straty, co prezentuje stan pasywów oraz dokonana analiza rentowności /opinia biegłej z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw, gospodarki materiałowej, zatrudnienia płac k. 269-298, pisemna uzupełniająca opinia tego biegłej k. 321-335, pisemna uzupełniająca opinia tego biegłej k. 321-335, ustne uzupełniające opinie tego biegłej z dnia 7.03.2017 r. 00:04:10- 00:32:37, 00:32:37 - 00:42:44, 00:42:44- 00:56:41, 00:56:41- 00:58:33, 01:01:59 – 01:05:20, 01:12:40 -01:16:31 - płyta CD k. 370 i z dnia 13.07.2017 r. 00:03:43 - 00:15:21, 00:15:21 - 00:22:30, 00:22:30 - 00:32:20, 00:32:20 - 00:33:59, 00:33:59- 00:36:45, 00:36:45 - 00:45:04, 00:45:04- 00:49:02, 00:49:02- 00:49:16, 00:49:16 - 00:58:15, 00:58:15 - 01:08:51, 01:08:51- 01:23:50, 01:23:50 - 01:25:49, 01:25:49- 01:31:36, 01:31:36 -01:52:28, 01:52:28 – 02:00:26 - płyta CD k. 403/

Spółdzielnia w całym badanym okresie była w trudnej sytuacji finansowej, gdyż ponosiła straty na działalności gospodarczej. W roku 2005 i 2006 była ona w stanie na bieżąco regulować swoje zobowiązania, z uwagi na pozyskanie środków ze sprzedaży nieruchomości / opinia biegłej z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw, gospodarki materiałowej, zatrudnienia płac k. 269-298, pisemna uzupełniająca opinia tego biegłej k. 321-335, ustne uzupełniające opinie tego biegłej z dnia 7.03.2017 r. 00:04:10- 00:32:37, 00:32:37 - 00:42:44, 00:42:44- 00:56:41, 00:56:41- 00:58:33, 01:01:59 – 01:05:20, 01:12:40 -01:16:31 - płyta CD k. 370 i z dnia 13.07.2017 r. 00:03:43 - 00:15:21, 00:15:21 - 00:22:30, 00:22:30 - 00:32:20, 00:32:20 - 00:33:59, 00:33:59- 00:36:45, 00:36:45 - 00:45:04, 00:45:04- 00:49:02, 00:49:02- 00:49:16, 00:49:16 - 00:58:15, 00:58:15 - 01:08:51, 01:08:51- 01:23:50, 01:23:50 - 01:25:49, 01:25:49- 01:31:36, 01:31:36 -01:52:28, 01:52:28 – 02:00:26 - płyta CD k. 403/


Na podstawie analizy wskaźników rentowności można określić sytuację Spółdzielni jako bardzo złą w całym badanym okresie.

Wskaźnik rentowności sprzedaży przy oczekiwanej wartości powyżej „0” w 2006r wyniósł „-40”, w 2007r „-36,3%”, a w 2008r „-69,6%”.

Wskaźnik rentowności aktywów przy oczekiwanej wartości od 5 % do 8 % w 2006 r. wyniósł „-23,6 %”, w 2007 r. „-34,2 %”, a w 2008 r. „-45,5 %”.

Wskaźnik kapitałów własnych przy oczekiwanej wartości od 15% do 20 % w 2006 r wyniósł „-37,3%” , w 2007r „- 73,6%”, a w 2008r – „-313,5%”.

Wskaźnik rentowności netto sprzedaży, przy oczekiwanej wartości powyżej „0” w 2006 r. wyniósł „-38,8%”, w 2007r „-35,6%”, a w 2008r „-58,6%”.

Wskaźnik bieżącej płynności finansowej przy oczekiwanej wartości 1,2 do 2 w 2007r wyniósł 1,156318 zł, a w 2008r 0, (...), a w 2009r – 0, (...).

Wskaźnik płynności finansowej przyspieszonej przy oczekiwanej wartości około „1” w 2007r wyniósł 0, (...), w 2008r 0, (...), w 2009r 0, (...).

Wskaźnik środków pieniężnych przy oczekiwanej wartości od 0,1 do 0,2 w 2007r wyniósł 0, (...), w 2008 r 0, (...), a w 2009r. – 0.

Wskaźniki zadłużenia (tabela 4) obrazują, że wskaźnik ogólnego zadłużenia wskazywał wartość niezadawalającą już na dzień 31.12.2006r. tj. 53,5 % i na dzień 31.12.2007 r 85,5% przy oczekiwanej wartości mniej niż 50 %, a wskaźnik zadłużenia kapitału własnego wykazywał wartość niezadawalającą już na dzień 31.12.2006r 11,5%, a w 2007r 58,9 przy oczekiwanych wartościach od 75 % do 100%.

W przypadku analizowanej Spółdzielni wskaźnik zadłużenia pokazuje znaczny poziom finansowania działalności kapitałami obcymi, co w konfrontacji z niekorzystnymi wynikami finansowymi i brakiem zdolności kredytowej Spółdzielni stanowi podstawę do negatywnej oceny jej kondycji w okresie 2006-2009 / opinia biegłej z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw, gospodarki materiałowej, zatrudnienia płac k. 269-298, pisemna uzupełniająca opinia tego biegłej k. 321-335, ustne uzupełniające opinie tego biegłej z dnia 7.03.2017 r. 00:04:10- 00:32:37, 00:32:37 - 00:42:44, 00:42:44- 00:56:41, 00:56:41- 00:58:33, 01:01:59 – 01:05:20, 01:12:40 -01:16:31 - płyta CD k. 370 i z dnia 13.07.2017 r. 00:03:43 - 00:15:21, 00:15:21 - 00:22:30, 00:22:30 - 00:32:20, 00:32:20 - 00:33:59, 00:33:59- 00:36:45, 00:36:45 - 00:45:04, 00:45:04- 00:49:02, 00:49:02- 00:49:16, 00:49:16 - 00:58:15, 00:58:15 - 01:08:51, 01:08:51- 01:23:50, 01:23:50 - 01:25:49, 01:25:49- 01:31:36, 01:31:36 -01:52:28, 01:52:28 – 02:00:26 - płyta CD k. 403/

Według przeprowadzonych obliczeń w oparciu o analizę wskaźnikową oraz wielowymiarowe modele dyskryminacyjne w całym badanym okresie (latach 2006-2009) Spółdzielnia była zagrożona upadłością w tym na podstawie modelu A. (tabela nr 5 do 8 opinii biegłej z 28.04.2016) miała bardzo wysoki poziom zagrożenia upadłością / opinia biegłej z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw, gospodarki materiałowej, zatrudnienia płac k. 269-298, pisemna uzupełniająca opinia tej biegłej k. 321-335, ustne uzupełniające opinie tego biegłej z dnia 7.03.2017 r. 00:04:10- 00:32:37, 00:32:37 - 00:42:44, 00:42:44- 00:56:41, 00:56:41- 00:58:33, 01:01:59 – 01:05:20, 01:12:40 -01:16:31 - płyta CD k. 370 i z dnia 13.07.2017 r. 00:03:43 - 00:15:21, 00:15:21 - 00:22:30, 00:22:30 - 00:32:20, 00:32:20 - 00:33:59, 00:33:59- 00:36:45, 00:36:45 - 00:45:04, 00:45:04- 00:49:02, 00:49:02- 00:49:16, 00:49:16 - 00:58:15, 00:58:15 - 01:08:51, 01:08:51- 01:23:50, 01:23:50 - 01:25:49, 01:25:49- 01:31:36, 01:31:36 -01:52:28, 01:52:28 – 02:00:26 - płyta CD k. 403/

Na podstawie wskaźnika W. już w dniu 31.12.2007r. majątek Spółdzielni nie pozwalał na pokrycie zobowiązań (wskaźnik W. na dzień 31.12.2007r wyniósł (...),85, a na dzień 31.12.2008 – (...),18). Z uwagi na brak w materiałach dowodowych sprawozdań lub wydruków z ksiąg rachunkowych za poszczególne miesiące roku 2007 nie jest możliwe dokładne wskazanie miesiąca w którym taka sytuacja miała miejsce po raz pierwszy, ale z całą pewnością nastąpiło to przed grudniem 2007r. W ocenie biegłej M. R. majątek Spółdzielni wówczas wystarczyłby na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego z uwagi na wartość bilansową aktywów / opinia biegłej z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw, gospodarki materiałowej, zatrudnienia płac k. 269-298, pisemna uzupełniająca opinia tego biegłej k. 321-335, opinia o stanie przedsiębiorstwa dłużnika k. 165-168, ustne uzupełniające opinie tej biegłej z dnia 7.03.2017 r. 00:04:10- 00:32:37, 00:32:37 - 00:42:44, 00:42:44- 00:56:41, 00:56:41- 00:58:33, 01:01:59 – 01:05:20, 01:12:40 -01:16:31 - płyta CD k. 370 i z dnia 13.07.2017 r. 00:03:43 - 00:15:21, 00:15:21 - 00:22:30, 00:22:30 - 00:32:20, 00:32:20 - 00:33:59, 00:33:59- 00:36:45, 00:36:45 - 00:45:04, 00:45:04- 00:49:02, 00:49:02- 00:49:16, 00:49:16 - 00:58:15, 00:58:15 - 01:08:51, 01:08:51- 01:23:50, 01:23:50 - 01:25:49, 01:25:49- 01:31:36, 01:31:36 -01:52:28, 01:52:28 – 02:00:26 - płyta CD k. 403, dokumentacja finansowa (bilanse, rachunki zysków i strat) za 2007 r. k. 37-44, sprawozdanie Zarządu Spółdzielni za 2007 r. k. 45-49, dokumentacja finansowa (bilanse, rachunki zysków i strat) za 2008 r. k. 50-57, sprawozdanie Zarządu Spółdzielni za 2008 r. k. 58-59, 62-63, bilans, rachunek zysków i strat za 2009 r. k. 64-66, sprawozdanie Zarządu Spółdzielni za 2009 r.- informacja k. 67, dokumentacja koperta k. 107, bilans, rachunek zysków i strat k. 158-160, bilanse za lata 2007-2009 koperta k. 107, bilans za 2006 r. karta nieponumerowana, wykaz aktywów i pasywów za lata 2005-2009, rachunek zysków i strat za lata 2006-2009 – w aktach sprawy/

Wskaźniki podstawowe, płynności finansowej, rentowności, sprzedaży i zadłużenia w okresie od 2006 – 2007 r są niezadowalające oraz obrazują złą kondycję finansową Spółdzielni w całym badanym okresie działalności Spółdzielni i są gorsze od oczekiwanych wartości w okresie od 2006 do 31.12.2007 r, powinny być znane księgowym zatrudnionym w Spółdzielni /ustna uzupełniająca opinia biegłej dr M. R. (1) z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw, gospodarki materiałowej, zatrudnienia płac z dnia 13.07.2017r 00:32:20 - 00:33:59 - płyta CD k. 403/

Egzekucja z majątku Spółdzielni prowadzona m.in. przez Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego trwała od września 2007 r. i dotyczyła wszystkich składników majątku tj. należności, środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych, nieruchomościach, licytacji towarów, licytacji ruchomości w tym samochodu /załączone do akt TOM I i II Akta postępowania egzekucyjnego, opinia biegłej z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw, gospodarki materiałowej, zatrudnienia płac k. 269-298, pisemna uzupełniająca opinia tego biegłej k. 321-335, ustne uzupełniające opinie tego biegłej z dnia 7.03.2017 r. 00:04:10- 00:32:37, 00:32:37 - 00:42:44, 00:42:44- 00:56:41, 00:56:41- 00:58:33, 01:01:59 – 01:05:20, 01:12:40 -01:16:31 - płyta CD k. 370 i z dnia 13.07.2017 r. 00:03:43 - 00:15:21, 00:15:21 - 00:22:30, 00:22:30 - 00:32:20, 00:32:20 - 00:33:59, 00:33:59- 00:36:45, 00:36:45 - 00:45:04, 00:45:04- 00:49:02, 00:49:02- 00:49:16, 00:49:16 - 00:58:15, 00:58:15 - 01:08:51, 01:08:51- 01:23:50, 01:23:50 - 01:25:49, 01:25:49- 01:31:36, 01:31:36 -01:52:28, 01:52:28 – 02:00:26 - płyta CD k. 403/

W dniu 19.11.2008r. Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Ł. na wniosek Zarządu Spółdzielni (H. P. oraz M. S.) z dnia 6.11.2008r. złożony przez Spółdzielnię po zgłoszeniu do Sądu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku Spółdzielni - uchylił zajęcie rachunku bankowego w N. Bank (Spółdzielnia argumentowała wniosek koniecznością bieżącego regulowania płatności za wynajem lokalu) /załączone do akt TOM I Akta postępowania egzekucyjnego, opinia biegłej z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw, gospodarki materiałowej, zatrudnienia płac k. 269-298, pisemna uzupełniająca opinia tego biegłej k. 321-335, ustne uzupełniające opinie tego biegłej z dnia 7.03.2017 r. 00:04:10- 00:32:37, 00:32:37 - 00:42:44, 00:42:44- 00:56:41, 00:56:41- 00:58:33, 01:01:59 – 01:05:20, 01:12:40 -01:16:31 - płyta CD k. 370 i z dnia 13.07.2017 r. 00:03:43 - 00:15:21, 00:15:21 - 00:22:30, 00:22:30 - 00:32:20, 00:32:20 - 00:33:59, 00:33:59- 00:36:45, 00:36:45 - 00:45:04, 00:45:04- 00:49:02, 00:49:02- 00:49:16, 00:49:16 - 00:58:15, 00:58:15 - 01:08:51, 01:08:51- 01:23:50, 01:23:50 - 01:25:49, 01:25:49- 01:31:36, 01:31:36 -01:52:28, 01:52:28 – 02:00:26 - płyta CD k. 403/

W celu wyegzekwowania od Spółdzielni wdrożono egzekucję ze środków pieniężnych na rachunkach bankowych Spółdzielni oraz wystąpiono w dniu 21.09.2009 r. do Spółdzielni o wyjawienie majątku. W dniu 1.10.2009r. Spółdzielnia złożyła oświadczenie o posiadanym majątku ruchomym, nieruchomościach oraz prawach majątkowych. Ponadto w dniu 16.04.2009 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia wyznaczył do łącznego prowadzenia egzekucji sądowej i administracyjnej Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Ł. - który przejął wszystkie składniki majątku i prowadził min. licytację ruchomości tj. artykuły gospodarstwa domowego, m.in. towar znajdujący się w magazynach w K. i Ł., szkło laboratoryjne (TOM I i II Akt postępowania egzekucyjnego). Postanowieniem z dnia 2.01.2012r. oraz z dnia 27.01.2012r. Naczelnik Urzędu Skarbowego umorzył postępowanie egzekucyjne z uwagi na bezskuteczność egzekucji informując Zakład Ubezpieczeń Społecznych, iż w trakcie prowadzonego postępowania sprzedano ruchomości należące do Spółdzielni, natomiast niesprzedane ruchomości bez wartości egzekucyjnej skierowano do utylizacji. Ponadto poinformowano ZUS, iż poza ruchomościami, z których prowadzono egzekucję, brak jest jakiegokolwiek majątku Spółdzielni.

Egzekucja prowadzona była prawidłowo i dotyczyła wszystkich składników majątku Spółdzielni /załączone do akt TOM I i II Akta postępowania egzekucyjnego, opinia biegłej z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw, gospodarki materiałowej, zatrudnienia płac k. 269-298, pisemna uzupełniająca opinia tej biegłej k. 321-335, ustne uzupełniające opinie tego biegłej z dnia 7.03.2017 r. 00:04:10- 00:32:37, 00:32:37 - 00:42:44, 00:42:44- 00:56:41, 00:56:41- 00:58:33, 01:01:59 – 01:05:20, 01:12:40 -01:16:31 - płyta CD k. 370 i z dnia 13.07.2017 r. 00:03:43 - 00:15:21, 00:15:21 - 00:22:30, 00:22:30 - 00:32:20, 00:32:20 - 00:33:59, 00:33:59- 00:36:45, 00:36:45 - 00:45:04, 00:45:04- 00:49:02, 00:49:02- 00:49:16, 00:49:16 - 00:58:15, 00:58:15 - 01:08:51, 01:08:51- 01:23:50, 01:23:50 - 01:25:49, 01:25:49- 01:31:36, 01:31:36 -01:52:28, 01:52:28 – 02:00:26 - płyta CD k. 403, postanowienia dotyczące umorzenia postępowania egzekucyjnego k. 15-17odw. załączonych akt ZUS/

Podstawy do wszczęcia postępowania zapobiegającego upadłości Spółdzielni istniały już w dniu 31.12.2006 r. i w 2007r. W przypadku Spółdzielni pomimo ponoszenia co roku strat z działalności gospodarczej (rachunek zysków i strat) wynoszących ok. 40 % przychodów w latach 2006 i 2007 w sprawozdaniach finansowych nie wskazano zagrożenia kontynuacji działalności pomimo istnienia niepewności co do tej kontynuacji. W informacjach dodatkowych do sprawozdania finansowego za 2006 r. z dnia 11 czerwca 2007 r., do sprawozdania finansowego za 2007 r. z dnia 16.06.2008r. podpisanych przez H. P. i Z. M. założono kontynuowanie działalności i dlatego też nie uwzględniono w niej wymaganych zgodnie z art. 48 Ustawy o rachunkowości opisu niepewności co do możliwości kontynuowania działalności oraz opisu podejmowanych bądź planowanych przez jednostkę działań mających na celu eliminację niepewności. Na podstawie analizy wskaźnikowej oraz wyceny Spółdzielni należy stwierdzić, iż w okresach tych nastąpiło dalsze pogorszenie sytuacji finansowej Spółdzielni. W ocenie biegłej dr M. R. (1) według podstawowych modeli dyskryminacyjnych (zagrożenia upadłością) na dzień 31.12.2006r i w 2007r, przy uwzględnieniu wyliczeń w oparciu o 5 zastosowanych metod, Spółdzielnia była znacznie zagrożona upadłością. Taka sytuacja Spółdzielni w latach 2006 – 2007 była przesłanką do wszczęcia postępowania zapobiegającego upadłości. / pisemna uzupełniająca opinia biegłej z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw, gospodarki materiałowej, zatrudnienia płac k. 321-335, ustne uzupełniające opinie tej biegłej z dnia 7.03.2017 r. 00:04:10- 00:32:37, 00:32:37 - 00:42:44, 00:42:44- 00:56:41, 00:56:41- 00:58:33, 01:01:59 – 01:05:20, 01:12:40 -01:16:31 - płyta CD k. 370 i z dnia 13.07.2017 r. 00:03:43 - 00:15:21, 00:15:21 - 00:22:30, 00:22:30 - 00:32:20, 00:32:20 - 00:33:59, 00:33:59- 00:36:45, 00:36:45 - 00:45:04, 00:45:04- 00:49:02, 00:49:02- 00:49:16, 00:49:16 - 00:58:15, 00:58:15 - 01:08:51, 01:08:51- 01:23:50, 01:23:50 - 01:25:49, 01:25:49- 01:31:36, 01:31:36 -01:52:28, 01:52:28 – 02:00:26 - płyta CD k. 403/

Pierwszy raz pod obrady Walnego Zgromadzenia zgłoszony został wniosek o ogłoszenie upadłości w dniu 6.06.2008r. przez ówczesny zarząd czyli H. P. oraz Z. M. jednakże uchwała w tym przedmiocie nie została podjęta przez Walne Zgromadzenie. Z tym dniem Z. M. została odwołana z funkcji członka zarządu. W dokumentach znajdujących się w aktach sprawy nie ma informacji o działaniach zarządu w tym zakresie w okresie od grudnia 2007r. do czerwca 2008r. W dniu 10.09.2008r. (czyli po trzech miesiącach) zostało zwołane Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie, które podjęło uchwałę o likwidacji Spółdzielni, a w dniu 23.10.2008r. uchwałę dotyczącą ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku. Pierwszy wniosek do Sądu został przesłany 30.10.2008r. czyli w 7 dni po uchwale jednak został zwrócony (zarządzenie z 5 listopada 2008r.) z powodu wielu braków formalnych. Ostatecznie prawidłowy wniosek został złożony w dniu 27.02.2009r. / opinia biegłej z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw, gospodarki materiałowej, zatrudnienia płac k. 269-298, pisemna uzupełniająca opinia tej biegłej k. 321-335, ustne uzupełniające opinie tej biegłej z dnia 7.03.2017 r. 00:04:10- 00:32:37, 00:32:37 - 00:42:44, 00:42:44- 00:56:41, 00:56:41- 00:58:33, 01:01:59 – 01:05:20, 01:12:40 -01:16:31 - płyta CD k. 370 i z dnia 13.07.2017 r. 00:03:43 - 00:15:21, 00:15:21 - 00:22:30, 00:22:30 - 00:32:20, 00:32:20 - 00:33:59, 00:33:59- 00:36:45, 00:36:45 - 00:45:04, 00:45:04- 00:49:02, 00:49:02- 00:49:16, 00:49:16 - 00:58:15, 00:58:15 - 01:08:51, 01:08:51- 01:23:50, 01:23:50 - 01:25:49, 01:25:49- 01:31:36, 01:31:36 -01:52:28, 01:52:28 – 02:00:26 - płyta CD k. 403, wniosek k. 151 – 152, zarządzenia Sądu k. 128-130 załączonych akt VIII U 668/14/

Majątek Spółdzielni nie pozwalał na obsługę zadłużenia już na dzień 31.12.2007r. o czym świadczą również podjęte wcześniej wobec Spółdzielni działania egzekucyjne. Brak informacji miesięcznych i prawidłowo sporządzonego sprawozdania finansowego za 2007 r uniemożliwia ustalenie dokładnej daty, w której wartość likwidacyjna majątku po raz pierwszy była ujemna, ale nastąpiło to na pewno przed grudniem 2007r. Strata netto na 31.12.2007r wynosiła 317814,71 złotych i tworzyła się przez cały 2007 rok / opinia biegłej z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw, gospodarki materiałowej, zatrudnienia płac k. 269-298, pisemna uzupełniająca opinia tej biegłej k. 321-335, ustne uzupełniające opinie tej biegłej z dnia 7.03.2017 r. 00:04:10- 00:32:37, 00:32:37 - 00:42:44, 00:42:44- 00:56:41, 00:56:41- 00:58:33, 01:01:59 – 01:05:20, 01:12:40 -01:16:31 - płyta CD k. 370 i z dnia 13.07.2017 r. 00:03:43 - 00:15:21, 00:15:21 - 00:22:30, 00:22:30 - 00:32:20, 00:32:20 - 00:33:59, 00:33:59- 00:36:45, 00:36:45 - 00:45:04, 00:45:04- 00:49:02, 00:49:02- 00:49:16, 00:49:16 - 00:58:15, 00:58:15 - 01:08:51, 01:08:51- 01:23:50, 01:23:50 - 01:25:49, 01:25:49- 01:31:36, 01:31:36 -01:52:28, 01:52:28 – 02:00:26 - płyta CD k. 403/

Spółdzielnia posiadała zaległości z tytułu składek na ubezpieczenia w stosunku do ZUS w wysokości określonej w decyzji z dnia 30.12.2013r. - czyli w kwocie należności głównej 109.298,05 zł. H. P. pełniła funkcję Prezesa Zarządu Spółdzielni od dnia 12.06.2004r. do dnia 22.11.2010r. czyli do dnia wykreślenia Spółdzielni z KRS. W tym okresie wymagalne stały się zobowiązania z tytułu składek na rzecz ZUS w wysokości 109.298,50. Z. M. natomiast była Członkiem Zarządu Spółdzielni od dnia 21.06.2004r. do dnia 6.06.2008r. W tym okresie wymagalne stały się zobowiązania z tytułu składek w wysokości 27.309,63 zł / opinia biegłej z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw, gospodarki materiałowej, zatrudnienia płac k. 269-298, pisemna uzupełniająca opinia tej biegłej k. 321-335, ustne uzupełniające opinie tej biegłej z dnia 7.03.2017 r. 00:04:10- 00:32:37, 00:32:37 - 00:42:44, 00:42:44- 00:56:41, 00:56:41- 00:58:33, 01:01:59 – 01:05:20, 01:12:40 -01:16:31 - płyta CD k. 370 i z dnia 13.07.2017 r. 00:03:43 - 00:15:21, 00:15:21 - 00:22:30, 00:22:30 - 00:32:20, 00:32:20 - 00:33:59, 00:33:59- 00:36:45, 00:36:45 - 00:45:04, 00:45:04- 00:49:02, 00:49:02- 00:49:16, 00:49:16 - 00:58:15, 00:58:15 - 01:08:51, 01:08:51- 01:23:50, 01:23:50 - 01:25:49, 01:25:49- 01:31:36, 01:31:36 -01:52:28, 01:52:28 – 02:00:26 - płyta CD k. 403/

W ocenie biegłej M. R. (1) przesłanką zgłoszenia pod obrady Walnego Zgromadzenia kwestii ogłoszenia upadłości tej Spółdzielni był fakt niewypłacalności Spółdzielni. Stwierdzenie niewypłacalności jest możliwe w każdym czasie i nie jest determinowane sporządzeniem rocznego sprawozdania finansowego. Zgodnie z art. 18 ustawy o rachunkowości nie rzadziej niż na koniec każdego miesiąca sporządza się zestawienie obrotów i sald zawierające m.in. salda kont na dzień otwarcia ksiąg rachunkowych, obroty za okres sprawozdawczy i narastająco od początku roku obrotowego oraz salda na koniec okresu sprawozdawczego, sumę sald na dzień otwarcia ksiąg rachunkowych, obrotów za okres sprawozdawczy i narastająco od początku roku obrotowego oraz sald na koniec okresu sprawozdawczego. Na podstawie m.in. tych danych (sporządzanych obowiązkowo) zarząd mógł na bieżąco śledzić płynność finansową oraz stan zobowiązań Spółdzielni / pisemna uzupełniająca opinia biegłej z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw, gospodarki materiałowej, zatrudnienia płac k. 321-335, ustne uzupełniające opinie tej biegłej z dnia 7.03.2017 r. 00:04:10- 00:32:37, 00:32:37 - 00:42:44, 00:42:44- 00:56:41, 00:56:41- 00:58:33, 01:01:59 – 01:05:20, 01:12:40 -01:16:31 - płyta CD k. 370 i z dnia 13.07.2017 r. 00:03:43 - 00:15:21, 00:15:21 - 00:22:30, 00:22:30 - 00:32:20, 00:32:20 - 00:33:59, 00:33:59- 00:36:45, 00:36:45 - 00:45:04, 00:45:04- 00:49:02, 00:49:02- 00:49:16, 00:49:16 - 00:58:15, 00:58:15 - 01:08:51, 01:08:51- 01:23:50, 01:23:50 - 01:25:49, 01:25:49- 01:31:36, 01:31:36 -01:52:28, 01:52:28 – 02:00:26 - płyta CD k. 403/

Członkowie Zarządu tej Spółdzielni winni byli wystąpić do Walnego Zgromadzenia Spółdzielni z wnioskiem o ogłoszenie upadłości Spółdzielni najpóźniej w połowie stycznia 2008 r. Zarząd każdego przedsiębiorstwa jest obowiązany śledzić stan finansowy swojego przedsiębiorstwa – niewystarczającym jest oparcie się na rocznym sprawozdaniu finansowym. Ustawa o rachunkowości przewiduje obowiązek comiesięcznego sporządzenia zestawień obrotów i sald co na bieżąco obrazuje kondycję finansową przedsiębiorstwa / ustne uzupełniające opinia biegłej z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw, gospodarki materiałowej, zatrudnienia płac z dnia 7.03.2017 r. 00:04:10- 00:32:37, 00:32:37 - 00:42:44, 00:42:44- 00:56:41 - płyta CD k. 370 i z dnia 13.07.2017 r. 00:33:59- 00:36:45 - płyta CD k. 403/

Z uwagi na brak informacji o tym czy aktywa Spółdzielni były na bieżąco aktualizowane zgodnie z Ustawą o rachunkowości, nie jest możliwe dokładne z punktu widzenia biegłego z zakresu rachunkowości, sprawdzenie czy aktywa zostały ocenione w prawidłowej wysokości na grudzień 2007r. W sprawozdaniach finansowych Spółdzielni były zapisy, że towary nie wykazują ruchu na magazynie, czyli, że zalegają. W bilansie za 2007 rok i we wcześniejszych również zostały wykazane wartości materiałów zalegających według ich wartości nabycia. W sprawozdaniach finansowych za lata 2006r i 2007r nie ma jednak informacji czy towary zostały przecenione, że dokonano ich aktualizacji, zwłaszcza gdy znajdowała się tam informacja, że towar ten jest ciężko zbywalny. Jeżeli Spółdzielnia dokonałaby jakichkolwiek odpisów aktualizacyjnych dotyczących zapasów magazynowych to powinno być to zawarte w sprawozdaniu finansowym czy informacjach dodatkowych. Jeżeli nie ma takich wpisów w sprawozdaniu finansowym to oznacza, że nie dokonano odpisów aktualizujących. Ustawa o rachunkowości nakazuje bowiem w takim przypadku (jeżeli coś zalega) zaktualizowanie wartości rynkowej. Uchybienie takie oznacza zatem, że sprawozdanie finansowe zostało sporządzone z naruszeniem Ustawy o rachunkowości. Spółdzielnia nie posiada także ksiąg rachunkowych. Poza tym ze sprawozdania nadzorcy sądowego wynika, że istniały przeterminowane należności za lata 2003-2007 w wysokości 43000 złotych i bezskuteczne tytuły wykonawcze z lat 2005-2007 na kwotę 87000 złotych. Nie ma wykazu należności z datami ich powstania do sprawozdań finansowych. W świetle wiedzy z zakresu rachunkowości w bilansie jest ujętych około 130.000 zł z tytułu wątpliwych należności. Przy uwzględnieniu tych wątpliwych należności kapitały własne Spółdzielni na dzień 31.12.2007 r. wynosiłyby -17000 złotych. Dodatkowo brak jest aktualizacji wyceny towarów zalegających, które jeszcze mogłaby zmniejszyć wartość aktywów na koniec grudnia 2007 roku. Ze sprawozdania nadzorcy sądowego wynika, że część należności w wysokości 87544,72 złotych pochodziła z tytułów wykonawczych z lat 2005-2007, których egzekucja okazała się bezskuteczna / ustne uzupełniające opinie biegłej z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw, gospodarki materiałowej, zatrudnienia płac z dnia 7.03.2017 r. 00:32:37 - 00:42:44, 00:42:44- 00:56:41 – płyta CD k. 370 i z dnia 13.07.2017 r. 00:15:21 - 00:22:30 - płyta CD k. 403/

Zobowiązania Spółdzielni Pracy Handlowo-Usługowej (...) z siedzibą w Ł. z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okresy sporne wyniosły kwoty wskazane w zaskarżonej decyzji tj. z tytułu składek 109298,05 złotych i odsetek 67547 złotych. /decyzja k. 1-3, raport rozliczeń należności płatnika za lata 2007-2009 k. 378-381, stany należności dla płatnika za lata 1999-2009 k. 1-2 akt ZUS opinia pisemna uzupełniająca biegłej M. R. (1) – k. 384 - 387/

Opisany powyżej stan faktyczny Sąd ustalił głównie w oparciu o niekwestionowane dowody z dokumentów i opinię biegłej sądowej, a także częściowo o opinie nadzorcy Sądowego J. Z. w sprawie XIV DU 15/09 z zakresu rachunkowości M. R. (1), a także zeznania wnioskodawczyń, zainteresowanej w części w jakiej Sąd dał im wiarę i zgłoszonego świadka E. C. - byłego pracownika Spółdzielni.

Powołany przez Sąd biegły z zakresu rachunkowości miał za zadanie ustalenie od kiedy wystąpiły przesłanki ogłoszenia upadłości Spółdzielni Pracy Handlowo-Usługowej (...), od jakiej daty sytuacja finansowa Spółdzielni uzasadniała zgłoszenie skutecznego wniosku o ogłoszenie upadłości bądź od jakiej daty zaistniały podstawy do wszczęcia postępowania zapobiegającego upadłości, od jakiej daty majątek Spółdzielni nie wystarczyłby nawet na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego, jak również czy wniosek o ogłoszenie upadłości został zgłoszony we właściwym czasie. Opinię biegły wydał na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy obejmującej m.in. sprawozdania finansowe, bilanse i rachunki zysków i strat Spółdzielni za lata 2006-2009, z uwzględnieniem rachunków wyników za ten okres uznając, że materiały te są wystarczające do udzielenia odpowiedzi na postawione pytania.

W opiniach uzupełniających – pisemnej i dwóch złożonych ustnie na rozprawie biegły poparł opinię złożoną na piśmie z dnia 28 kwietnia 2016 roku, w której uznał, że przesłanki do wszczęcia postępowania zapobiegającego upadłości Spółdzielni (...) wystąpiły już w dniu 31.12.2006 r. i w 2007 r Biegły wyjaśnił, że w związku z brakiem ksiąg rachunkowych z poszczególnych lat, nie jest możliwe ustalenie konkretnej daty w której Spółdzielnia straciła płynność finansową. Analiza wskaźników finansowych wskazuje, iż począwszy od roku 2007 sytuacja finansowa Spółdzielni ulegała stałemu pogorszeniu natomiast na pozytywną wartość wskaźników w latach 2005 i 2006 wpływ miała sprzedaż nieruchomości dokonana w roku 2005. Biegły zaznaczył przy tym, że uzyskane ze sprzedaży nieruchomości przychody nie gwarantowały poprawy w dłuższym okresie czasu, bowiem Spółdzielnia na podstawowej działalności operacyjnej przez cały badany okres ponosiła straty, co prezentuje stan pasywów oraz dokonana analiza rentowności. Natomiast wskaźniki zadłużenia obrazują, że wskaźnik ogólnego zadłużenia wskazywał wartość niezadawalającą już na dzień 31.12.2006r. a wskaźnik zadłużenia kapitału własnego wykazywał wartość niezadawalającą już na dzień 31.12.2006r. Biegły zwrócił uwagę, że Zarząd każdego przedsiębiorstwa jest obowiązany śledzić stan finansowy swojego przedsiębiorstwa – niewystarczającym jest oparcie się na sprawozdaniu finansowym. Co istotne, biegły podkreślił, że wskaźniki podstawowe, które obrazują złą kondycją finansową Spółdzielni w całym badanym okresie działalności Spółdzielni, powinny być znane księgowym zatrudnionym w Spółdzielni. Tym samym członkowie zarządu Spółdzielni winni byli wystąpić do Zgromadzenia Walnego Spółdzielni z wnioskiem o ogłoszenie upadłości układowej Spółdzielni w połowie stycznia 2018 r. Biegły potwierdził, że zobowiązania Spółdzielni z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okresy sporne wyniosły kwoty wskazane w zaskarżonej decyzji, wyjaśniając przy tym, że H. P. pełniła funkcję Prezesa Zarządu Spółdzielni od 12.06.2004r. do 22.11.2010r. czyli do dnia wykreślenia Spółdzielni z KRS. W tym okresie wymagalne stały się zobowiązania z tytułu składek na rzecz ZUS w wysokości 109.298,50 zł. Z. M. natomiast była Członkiem Zarządu Spółdzielni od 21.06.2004r. do 6.06.2008r. W tym okresie wymagalne stały się zobowiązania z tytułu składek w wysokości 27.309,63 zł. Wreszcie biegły potwierdził, że prowadzona przez ZUS wobec Spółdzielni egzekucja była prawidłowa i dotyczyła wszystkich składników majątku.

W ocenie Sądu Okręgowego opinia biegłej dr M. R. (1) z zakresu rachunkowości i ekonomii przedsiębiorstw jest wszechstronna oraz stanowi w pełni wiarygodne źródło dowodowe mające oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym. Opinia biegłej jest pełna i jasna, nie zawiera sprzeczności ani uchybień, które pozbawiałyby ją wartości dowodowej. Strony, po złożeniu przez biegłeą dr M. R. (1) ostatniej ustnej opinii uzupełniającej, żadnych dalszych zastrzeżeń odnośnie kwestii, które były przedmiotem opinii biegłego, nie zgłosiły i nie kwestionowały ostatecznie wyliczenia zaległych składek i odsetek objętych zaskarżoną decyzją ZUS.

W oparciu o powyższe stwierdzić należy, że zarzuty odwołujących wobec opinii tej biegłej nie są zasadne i stanowią li tylko polemikę z wnioskami biegłego, nie zawierają natomiast merytorycznych podstaw do jej zakwestionowania.

Sąd odmówił wiary zeznaniom Z. M., iż o złej sytuacji finansowej Spółdzielni Zarząd dowiedział się dopiero po uzyskaniu sprawozdania finansowego za 2007 rok w 2008 roku oraz, że przyczyną nie podjęcia uchwały o ogłoszeniu upadłości Spółdzielni w dniu 6.06.2008 roku była decyzja o kontynuowaniu jej działalności w związku z zamiarem sprzedaży nieruchomości w K., a także zeznaniom H. P., że Spółdzielnia (...) w Ł. na przełomie 2007 i 2008 r była wypłacalna.

Takim zeznaniom odwołujących się przeczy bowiem pozostały zebrany w sprawie materiał dowodowy , a zwłaszcza opinie pisemne i ustne biegłej z zakresu ekonomii przedsiębiorstw i rachunkowości dr M. R. (1), z których wynika, że członkowie zarządu mieli możliwość wglądu w dokumentację finansową Spółdzielni w związku z koniecznością sporządzenia jej co miesiąc, tj. zestawienia obrotów i sald zawierającego salda kont na dzień otwarcia ksiąg rachunkowych, obroty za okres sprawozdawczy i narastająco od początku roku obrotowego oraz salda na koniec okresu sprawozdawczego, sumę sald na dzień otwarcia ksiąg rachunkowych, obrotów i narastająco od początku roku obrotowego oraz sald na koniec okresu sprawozdawczego. W ocenie biegłej na podstawie min. tych danych Zarząd mógł na bieżąco śledzić płynność finansową oraz stan zobowiązań Spółdzielni. Zresztą podczas ponownego składania zeznań przez Z. M. przyznała ona, że mogła mieć wgląd w dokumentację finansową tej Spółdzielni, gdyby zaszła taka konieczność. Biegła potwierdziła w swych opiniach także, iż niewypłacalność Spółdzielni miała już miejsce wcześniej, tj. w 2007 roku. Spółdzielnia nie płaciła bowiem swoim kontrahentom (dostawcom) a także miała zaległości w płatnościach na rzecz Urzędu Skarbowego, a także w płatnościach składek na rzecz ZUS. Natomiast przez okres 2006 – 2007 Spółdzielnia była zagrożona upadłością, a wszystkie wskaźniki (płynności finansowej, rentowności sprzedaży, zadłużenia ) i ocena kondycji finansowej Spółdzielni na podstawie modeli dyskryminacyjnych na dzień 31.12.2007r osiągały wartości niezadowalające. Odnośnie zamiaru sprzedaży nieruchomości nr. 25/15 położonej w K. przy ul. (...) należy zauważyć, że działka ta była własnością Skarbu Państwa i była jedynie w zarządzie przedmiotowej Spółdzielni. Nieruchomość tę decyzją Wojewody (...) z dnia 13.03.2008r nabyła Gmina K. z mocy prawa. Kwestia nabycia tej nieruchomości przez tę Spółdzielnię i następnie jej sprzedaży była więc bezprzedmiotowa już w II kwartale 2008 roku i nie mogła mieć wpływu na decyzję o kontynuowaniu działalności Spółdzielni w 2008 roku.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego i poczynionych na jego podstawie ustaleń faktycznych, a także w oparciu o powyższą ocenę dowodów Sąd uznał, iż odwołania H. P. i Z. M. nie zasługują na uwzględnienie.

W myśl przepisów art. 31 i 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1442, ze zm.) do należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych stosuje się odpowiednio wyszczególnione w przepisie art. 31 przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa. Zastosowanie do należności z tytułu składek, z mocy art. 31, ma m.in. przepis art. 116 i 116a oraz art. 118 § 1 Ustawy z dnia 29.08.1997rr. Ordynacja podatkowa.

Zgodnie z art. 116 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 poz. 749, ze zm.) za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej Zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:

1)nie wykazał, że:

a)we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo

b)niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy;

2)nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

W myśl art. 116 § 2 tej Ustawy odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, oraz zaległości wymienione w art. 52 powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu.

W myśl zaś art. 116 § 4 Ustawy wymienione wyżej przepisy stosuje się również do byłego członka zarządu oraz byłego pełnomocnika lub wspólnika spółki w organizacji.

Natomiast stosownie do art. 116a cytowanej wyżej Ustawy za zaległości podatkowe innych osób prawnych niż wymienione w art. 116 odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie organów zarządzających tymi osobami. Przepisy art. 116 stosuje się odpowiednio.

Z analizy treści przepisu art. 116 Ordynacji podatkowej wynika, iż przesłankami odpowiedzialności członka zarządu za zaległości składkowe spółki z o.o. ale też i Spółdzielni jest ustalenie, że (1) zaległości składkowe powstały w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu przez daną osobę, że (2) egzekucja do majątku spółki (w tym przypadku Spółdzielni) okazała się bezskuteczna oraz że (3) nie zaistniały żadne okoliczności zwalniające tą osobę od odpowiedzialności. Ciężar wykazania dwóch pierwszych przesłanek (pozytywnych) ciąży na Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, natomiast ciężar dowodu przesłanki trzeciej - w zakresie istnienia okoliczności uwalniających członka Zarządu od tej odpowiedzialności - spoczywa na odwołującym się.

W rozpoznawanej sprawie zaskarżoną decyzją z dnia 30.12.2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że H. P. jako była Prezes Zarządu Spółdzielni Pracy Handlowo-Usługowej (...) z siedzibą w Ł. odpowiada solidarnie całym swoim majątkiem wraz z pozostałymi członkami Zarządu za wynikające z działalności Spółdzielni zobowiązania z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Zobowiązanie odwołującej się za okres od 12.2007 r. -05.2009 r., 07-08.2009 r., 10-11.2009 r. zostało określone na łączną kwotę 176.845,05 zł, w tym odpowiednio na ubezpieczenie społeczne - 80.168,58 zł, FUZ - 22.698,15 zł, 6.431,32 zł na Fundusz Pracy i FGŚP tytułem należności głównej oraz odpowiednio na każde z ubezpieczeń tytułem odsetek za zwłokę kwoty 49.559,00 zł, 14.044,00 zł, 3.944,00 zł naliczonych na dzień 30.12.2013 r. Zaskarżoną decyzją organ rentowy stwierdził także, że Z. M. jako były Członek Zarządu Spółdzielni Pracy Handlowo-Usługowej (...) z siedzibą w Ł. odpowiada solidarnie z byłym Prezesem Zarządu H. P. całym swoim majątkiem za zobowiązania Spółdzielni z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Zobowiązanie odwołującej za okres od 12.2007r.-04.2008r. zostało określone na łączną kwotę 46.678,63 zł, w tym odpowiednio na każde z ubezpieczeń: społeczne 20.164,68 zł, FUZ 5.645,85 zł, 1.499,10 zł na Fundusz Pracy i FGŚP tytułem należności głównej oraz odpowiednio na każde z ubezpieczeń 14.310,00 zł, 3.996,00 zł, 1.063,00 zł tytułem odsetek za zwłokę liczonych na dzień 30.12.2013 r. Decyzją tą ZUS stwierdził także, że M. S. jako była Członek Zarządu Spółdzielni Pracy Handlowo-Usługowej (...) z siedzibą w Ł. odpowiada solidarnie z byłym Prezesem Zarządu H. P. całym swoim majątkiem za zobowiązania Spółdzielni z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Zobowiązanie zainteresowanej za okres od 06.2008r.-05.2009r., 07-08.2009r., 10-11.2009r. zostało określone na łączną kwotę 119.080,29 zł, w tym odpowiednio na każde z ubezpieczeń; społeczne 55.162,06 zł, FUZ 15.639,12 zł, 4.566,11 na Fundusz Pracy i FGŚP tytułem należności głównej oraz odpowiednio na każde z ubezpieczeń 31.984,00 zł, 9.095,00 zł, 2.634,00 zł tytułem odsetek za zwłokę liczonych na dzień 30.12.2013 r.

Wskazać należy, że samego faktu istnienia zaległości w takim wymiarze i okresie w jakim została ona określona w zaskarżonej decyzji odwołujące się wnioskodawczynie i zainteresowana ostatecznie, po wydaniu przez biegłej opinii uzupełniających w tym zakresie, nie kwestionowały. Odwołujące się zakwestionowały jedynie samą zasadę, wedle której za należności określone decyzją ZUS z dnia 30.12.2013 r. mają odpowiadać, w sytuacji złożenia przez nich wniosku o ogłoszenie upadłości Spółdzielni (...). Odnosząc się do powyższej spornej kwestii stanowisko skarżących należało ocenić jako wadliwe. Wskazać należy, iż zgodnie z art. 13 pkt. 3 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. członkowie Spółdzielni podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania pracy na rzecz Spółdzielni do dnia zakończenia jej wykonywania. Jak ustalono przedmiotowa Spółdzielnia w ewidencji płatników składek funkcjonowała w okresie od 27.05.2002 r. do 22.11.2010 r., a zatem za ten okres była ona zobowiązana do opłacania należnych składek. Sam fakt zgłoszenia w dniu 27.02.2009r. wniosku o ogłoszenie upadłości w sytuacji niekwestionowanego funkcjonowania Spółdzielni we wskazanym w decyzji okresie nie zwalniał jej z obowiązku odprowadzania należnych składek.

Kwestią nie będącą przedmiotem sporu było, że zaległości z tytułu składek i odsetek wymienione w zaskarżonej decyzji z dnia 30.12.2013 r. powstały w czasie pełnienia przez wnioskodawczynie i zainteresowaną obowiązków odpowiednio członka zarządu w przypadku Z. M. i prezesa zarządu w przypadku H. P..

Spór w sprawie sprowadzał się do kilku kwestii. Pierwszą była kwestia bezskuteczności egzekucji z majątku Spółdzielni. Druga sporna kwestia dotyczyła oceny czy wniosek o ogłoszenie upadłości spółki został zgłoszony we właściwym czasie bądź wszczęto we właściwym czasie postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe). Wykazanie powyższego uwolniłby odwołujących się od odpowiedzialności za zaległe składki. Zwłaszcza, że jak wynika z twierdzeń wnioskodawczyń to nie one jako wchodzące w skład Zarządu lecz Walne Zgromadzenie Członków Spółdzielni decydowało o zgłoszeniu do Sądu wniosku o ogłoszenie upadłości Spółdzielni.

Jeśli chodzi o przesłankę bezskutecznej egzekucji skierowanej do majątku Spółdzielni to w ocenie Sądu Okręgowego powyższa przesłanka odpowiedzialności odwołujących się została w niniejszej sprawie spełniona. Zgodnie z art. 116 § 1 w zw. z art. 116a Ustawy Ordynacja podatkowa aby organ rentowy mógł przypisać członkowi zarządu Spółdzielni odpowiedzialność za jej zobowiązania składkowe powinien wykazać między innymi całkowitą lub częściową bezskuteczność egzekucji. Cytowany przepis, co wymaga zaznaczenia, nie wymaga umorzenia postępowania egzekucyjnego wobec bezskuteczności egzekucji (uzasadnienie wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego - Ośrodek (...) w L. z 7 maja 200lr -1 SA /Lu (...)).

Bezskuteczność egzekucji jest wobec tego wykazana, gdy egzekucja z majątku Spółdzielni w całości lub w części jest bezskuteczna. Zdaniem Sądu Okręgowego, tak samo jak przy odpowiedzialności z art. 299 Kodeksu spółek handlowych, ustalenie przesłanki bezskuteczności egzekucji może nastąpić na podstawie każdego dowodu wskazującego, że spółka (w tym przypadku Spółdzielnia) nie ma majątku, który pozwalałby na zaspokojenie wierzyciela - może to być w szczególności postanowienie Sądu o oddaleniu wniosku o ogłoszeniu upadłości z tego powodu, że majątek spółki nie wystarcza nawet na koszty postępowania, a także wszelkie inne dowody wskazujące, że w danej sytuacji nie jest realne uzyskanie zaspokojenia przez wierzyciela z pozostałego jeszcze majątku spółki.

Uogólniając można stwierdzić, iż przesłankę bezskuteczności egzekucji można wykazać na podstawie każdego dowodu wykazującego, że Spółka nie ma majątku, który pozwalałby na zaspokojenie jej wierzyciela, który dochodzi swojej należności od członka zarządu Spółki. Nie można zdaniem Sądu Okręgowego zmuszać organu rentowego do działań pozbawionych racjonalności, aby wszczął i prowadził wszelkiego rodzaju postępowanie egzekucyjne przeciwko Spółce, skoro wykazał on takie okoliczności, z których można wnioskować, że egzekucja z majątku spółki byłaby całkowicie bezskuteczna (wyrok Sądu Najwyższego z 26 czerwca 2003 VCKN 416/2001 OSNC 2004/7-8/poz.l28 ,orzeczenie Sądu Najwyższego z 9 czerwca 1937r. IC 1927/36 Zbiór Urzędowy 1938 nr 4 poz.184, Uchwała Sądu Najwyższego z 15 czerwca 1999r. III CZP 10/99 - Monitor Prawniczy 1999/11 str 42, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 5 października 1994r I ACr 470/94 Prawo Gospodarcze 1995 nr 6 strona 28 ; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 18 stycznia 1994r ACr 1024/93 - Przegląd Orzecznictwa Sądu Apelacyjnego w Gdańsku 1994/2 strona 28; A.Szajkowski- Kodeks handlowy tom I s. 298 - komentarz- Wydawnictwo C.H.Beck/PWN Warszawa 1994; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 28 czerwca 2005r. VI ACa 231/2005).

Jak wyżej wspomniano bezskuteczność egzekucji zachodzi również w sytuacji, gdy Sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości z tego powodu, że majątek Spółdzielni nie wystarcza nawet na koszty postępowania. Prawo upadłościowe ma charakter tak zwanej egzekucji generalnej prowadzonej w interesie wszystkich wierzycieli, w przeciwieństwie do przewidzianej w kpc egzekucji indywidualnej, odrębnie prowadzonej na rzecz każdego z wierzycieli. Jest to również rodzaj egzekucji. W tej sytuacji w razie wydania postanowienia przez Sąd o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości z tego powodu, iż majątek Spółki nie wystarcza nawet na koszty postępowania upadłościowego, to można na podstawie art. 116 cytowanej wyżej Ordynacji podatkowej przypisać odpowiedzialność członkowi zarządu Spółdzielni, bezskuteczność egzekucji uzasadniając właśnie treścią takiego postanowienia Sądu.

W przedmiotowej sprawie w dniu 24.09.2009r. po rozpoznaniu wniosku złożonego w dniu 27.02.2009r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości tej Spółdzielni podnosząc, iż majątek Spółdzielni nie wystarcza nie tylko na zaspokojenie długów lecz nawet na pokrycie koniecznych kosztów postępowania upadłościowego. Analiza treści uzasadniania postanowienia wskazuje, w sposób nie budzący wątpliwości, iż ustalony na potrzeby postępowania w przedmiocie wniosku o ogłoszenie upadłości majątek Spółdzielni był nieznaczny. Uprawnionym będzie nawet twierdzenie, iż nie istniał w tak minimalnym choćby zakresie by zaspokoić część istniejących długów. Sam fakt oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości już w 2009. z przyczyn wskazanych powyżej, wskazuje na udowodnienie przesłanki bezskuteczności egzekucji w niniejszej sprawie.

Niezależnie od powyższego podnieść należy, że wcześniej prowadzono egzekucję ze środków pieniężnych na rachunkach bankowych Spółdzielni oraz wystąpiono w dniu 21.09.2009r. do Spółdzielni o wyjawienie majątku. W dniu 1.10.2009r. Spółdzielnia złożyła oświadczenie o posiadanym majątku ruchomym, nieruchomościach oraz prawach majątkowych. Ponadto w dniu 16.04 2009r. Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia wyznaczył do łącznego prowadzenia egzekucji sądowej i administracyjnej Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Ł. - który przejął wszystkie składniki majątku i prowadził min. licytację ruchomości (TOM I i II Akt postępowania egzekucyjnego). Postanowieniami z dnia 2.01.2012r. oraz z dnia 27.01.2012r. Naczelnik umorzył postępowanie egzekucyjne z uwagi na jego bezskuteczność informując Zakład Ubezpieczeń Społecznych, iż w trakcie prowadzonego postępowania sprzedano ruchomości należące do Spółdzielni, natomiast niesprzedane ruchomości bez wartości egzekucyjnej skierowano do utylizacji. Ponadto poinformowano ZUS, iż poza ruchomościami, z których prowadzono egzekucję, brak jest jakiegokolwiek majątku Spółdzielni. Biegły z zakresu rachunkowości potwierdził zaś, że egzekucja prowadzona była prawidłowo i dotyczyła wszystkich składników majątku.

Mając zatem powyższe na uwadze należy uznać, iż organ rentowy dokonał pozytywnego zweryfikowania przesłanek uzasadniających obciążenie odwołujących się odpowiedzialnością za nieopłacone przez Spółdzielnię składki na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Skarżące, poza słownymi jedynie swoimi zapewnieniami, nie wskazały żadnego mienia, z którego egzekucja umożliwiłaby zaspokojenie zaległości składkowych, a tym samym nie została w ich przypadku spełniona przesłanka, o której mowa w art. 116 § 1 pkt. 2 Ordynacji podatkowej, która pozwalałby zwolnić je od odpowiedzialności za zobowiązania Spółdzielni wobec ZUS.

W szczególności do mienia, z którego egzekucja umożliwiłaby zaspokojenie zaległości składkowych, nie można zaliczyć nieruchomości położonej w K. przy ul. (...) oznaczonej w ewidencji gruntów działką nr (...) o pow. 1315 m kw. stanowiącej własność Gminy K. i oddanej Spółdzielni (...) jedynie w zarząd generującym wyłącznie roczne opłaty z tytułu użytkowania tej nieruchomości. Powyższe potwierdzają zgromadzone w aktach sprawy dokumenty oraz opinia biegłego z zakresu rachunkowości.

W tej sytuacji odwołujące się od odpowiedzialności za zaległe składki mogłyby się uwolnić tylko wtedy gdyby wykazały, że we właściwym czasie zgłoszony został wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe albo też że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło bez ich winy.

Przepisy art. 116 w zw. z art. 116 a Ordynacji podatkowej, ani art. 299 Kodeksu spółek handlowych, który podobnie reguluje kwestie odpowiedzialności członka Zarządu Spółdzielni za zobowiązania Spółdzielni, nie definiuje pojęcia „ czasu właściwego" do zgłoszenia upadłości, a ustalenie tego czasu ma pierwszorzędne znaczenie dla wyłączenia odpowiedzialności członka Zarządu Spółdzielni.

Ustalenie czy wniosek o ogłoszenie upadłości Spółdzielni lub o wszczęcie postępowania układowego został zgłoszony w odpowiednim czasie wymaga uwzględnienia przepisów regulujących podstawy oraz terminy do zgłoszenia takowych wniosków. Kwestie te od dnia 1 października 2003 r. normuje ustawa Prawo upadłościowe i naprawcze z dnia 28 lutego 2003 r. (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 1112, ze zm.). Przed tą datą kwestie te normowało Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. Prawo o postępowaniu układowym (Dz.U. z 1934, Nr 93, poz. 836, ze zm.) oraz Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. Prawo upadłościowe (Dz. U. z 1991 r. Nr 118, poz. 512, ze zm.).

Zgodnie z dyspozycją art. 10 Prawa upadłościowego i naprawczego przesłanką ogłoszenia upadłości była niewypłacalność dłużnika. Przepis art. 11 ust. 1 określający, kiedy istnieje niewypłacalność stanowiąca podstawę ogłoszenia upadłości stanowi, iż następuje to wtedy, gdy dłużnik nie wykonuje swoich zobowiązań, które są wymagalne. Dotyczy to tak zobowiązań cywilnoprawnych, jak i publicznoprawnych. Przepis art. 11 ust. 2 reguluje drugą postać niewypłacalności. Dotyczy on osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, ale którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną. Te podmioty są niewypłacalne także wtedy, gdy ich zobowiązania przekroczą wartość ich majątku i to nawet wtedy, gdy na bieżąco wykonują swoje zobowiązania. Ewentualne ogłoszenie upadłości każdorazowo jest poprzedzone oceną czy majątek dłużnika jest wystarczający co najmniej na pokrycie kosztów takiego postępowania. W przypadku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, Sąd – zgodnie z art. 13 ust. 1 – zobowiązany jest wniosek o ogłoszenie upadłości oddalić. Postępowanie upadłościowe w swych założeniach ma bowiem zmierzać do zaspokojenia wierzycieli choćby w minimalnym stopniu. Celem tego postępowania nie jest likwidacja majątku dłużnika dla samej likwidacji. Dlatego też w razie braku majątku służącego na zaspokojenie wierzycieli postępowania upadłościowego się nie wszczyna. Termin zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości określa art. 21 ust. 1 Prawa upadłościowego i naprawczego, zgodnie z którym dłużnik jest obowiązany zgłosić taki wniosek nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości.

Dokonując oceny, czy zgłoszenie wniosku o upadłość nastąpiło we "właściwym czasie" (art. 116 § 1 Ordynacji Podatkowej) należy uznać, że powinno to nastąpić w takim momencie, aby zapewnić ochronę zagrożonych interesów wszystkich wierzycieli, aby po ogłoszeniu upadłości wszyscy wierzyciele mieli możliwość uzyskania równomiernego, chociaż tylko częściowego, zaspokojenia z majątku Spółdzielni. Przesłanka ta jest spełniona w szczególności wtedy, gdy członek zarządu po ustaleniu, że stan finansowy Spółdzielni uzasadnia złożenie wniosku o upadłość, niezwłocznie złoży taki wniosek a w przypadku Spółdzielni niezwłocznie zwoła w tym przedmiocie Walne Zgromadzenie Członków Spółdzielni. Brak winy w niezgłoszeniu wniosku o upadłość nie może natomiast polegać na nadziei na wpływy i zyski. Subiektywna ocena sytuacji majątkowej Spółdzielni przez członka Zarządu nie świadczy o braku winy; brak winy może być odnoszony jedynie do wyjątkowych sytuacji, w których członek zarządu (prezes) nie ma wiedzy co do rzeczywistej sytuacji w zakresie płacenia zobowiązań przez Spółdzielnię z uzasadnionych (obiektywnie) przyczyn i przy dołożeniu należytej staranności nie może tej wiedzy uzyskać albo podjąć stosownych działań /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2011 r. sygn. II UK 265/10, LEX nr 844740/.

Odnośnie zaś „czasu właściwego” do wszczęcia postępowania układowego, to w orzecznictwie podnosi się, że jest to czas właściwy ze względu na ochronę wierzycieli. Postępowanie układowe, uregulowane Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. było postępowaniem prewencyjnym. Pozwalało ono na zawarcie układu, który służy umożliwieniu wywiązania się przez dłużnika ze swych zobowiązań o charakterze cywilnoprawnym, a w konsekwencji - zapobieżeniu jego upadłości. Cel ten może być jednak osiągnięty tylko wówczas, gdy istnieją realne szanse na wykonanie układu. Za „właściwy czas” do wszczęcia postępowania układowego nie może być uznana chwila, w której pasywa przewyższają aktywa i z tej przyczyny dłużnik nie posiada już dostatecznych środków na wykonanie układu / por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2000 r. sygn. I CKN 270/00, LEX nr 51340/.

W wyroku Sadu Apelacyjnego w Warszawie z 23 lutego 2005r. VI ACa 790/2004 odnośnie jeszcze art. 298 § 2 kodeksu spółek handlowych, który ma także podobną treść normatywną co art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej stwierdzono, iż „ czas właściwy" to czas w jakim spółka nie będąc w stanie realizować zobowiązań względem wierzycieli, winna złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości, aby w ten sposób chronić zagrożone interesy wszystkich bez wyjątku wierzycieli, którzy po ogłoszeniu upadłości mogą liczyć na równomierne zaspokojenie. Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie Sądu Najwyższego, czy sądów powszechnych ugruntowany jest pogląd, iż dawny art. 298 § 2 Kodeksu handlowego który ma normatywna treść zbieżną z treścią art. 116 § 1 pkt. l lit b Ordynacji podatkowej, ma na celu ochronę wierzycieli / wyrok Sądu Najwyższego z 6 czerwca 1997r. II CKN 65/97 OSNC 1997/11 poz.181; wyrok Sądu Najwyższego z 16 października 1998r -III CKN 650/97 OSNC 1999/3 poz.64/. Jeśli się zaś weźmie pod uwagę fakt, że z kolei jednym z celów postępowania upadłościowego jest zapobieżenie dowolnemu i wybiórczemu zaspokajaniu dłużników jednych wierzycieli kosztem innych / por. postanowienie Sądu Najwyższego z 26 sierpnia 1999r. IIICKN 24/99 OSNC 2000/3 poz.54/ to wynika z powyższego, że właściwy czas do zgłoszenia upadłości, o jakim mowa w art. 116 Ordynacji podatkowej, to czas w jakim zarząd spółki nie jest w stanie realizować zobowiązań względem wszystkich wierzycieli, którzy po ogłoszeniu upadłości mogą liczyć na równomierne zaspokojenie.

Wniosek z tego jest taki, że jeżeli Zarząd Spółdzielni zgłasza wniosek o ogłoszenie upadłości we właściwym czasie, to oznacza, że uczynił on ze swej strony wszystko, by nie dopuścić do zaspokojenia niektórych wierzycieli ze szkodą dla innych. Jeżeli natomiast wniosek jest zgłoszony wtedy, gdy majątek Spółdzielni nie wystarcza nawet na koszty postępowania upadłościowego, to nie może być mowy o zaspokojeniu jakichkolwiek wierzycieli. Ogłoszenie upadłości jest wówczas bezcelowe i nie dochodzi do niego /por. wyrok Sadu Apelacyjnego w Warszawie z 11 lipca 2002r. I ACa 1428/2001 OSA 2004/8/ poz.23 str 63; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 18 grudnia 2000r. I ACa 620/2000 OSA 2002/5 poz. 33 str. 62/.

"Właściwy czas" do wszczęcia postępowania upadłościowego, który uwolniłby od przeniesienia zobowiązania podatkowego, to czas właściwy ze względu na ochronę wierzycieli. Za taki czas nie może być uznana chwila, w której pasywa przewyższają aktywa i z tej przyczyny dłużnik nie posiada już dostatecznych środków na zaspokojenie wierzycieli /por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 30 kwietnia 2004 r. sygn. III SA 3215/02, opubl. LEX nr 150841/. Ustalenie czy we właściwym czasie zgłoszono upadłość wymaga uprzedniego ustalenia czy i kiedy zaprzestano płacenia długów lub czy i kiedy ujawniono, że majątek spółki (w tej sytuacji Spółdzielni) nie wystarcza na płacenie długów /por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 19 lutego 1997 r. sygn. I ACa 33/97, opubl. Apel.-Lub. 1997/3/15/.

Przy ustalaniu zatem, czy zgłoszenie wniosku o upadłość nastąpiło we właściwym czasie, należy ocenić czy wniosek o upadłość został złożony w takim czasie, aby wszyscy wierzyciele mieli możliwość uzyskania równomiernego, chociaż tylko częściowego, zaspokojenia z majątku spółki. Odpowiedzialność za zrealizowanie tego celu spoczywa na członkach zarządu w tym przypadku przedmiotowej Spółdzielni, oni są bowiem uprawnieni i zobowiązani do kontrolowania stanu finansów i majątku Spółdzielni oraz do zgłoszenia wniosku o upadłość lub otwarcie postępowania układowego, gdy zachodzą do tego podstawy. Każdy zatem z członków zarządu Spółdzielni powinien zadbać z należytą starannością o ochronę interesów wszystkich wierzycieli zagrożonych stanem niewypłacalności Spółdzielni i nie dopuścić, aby niektórzy z wierzycieli zostali zaspokojeni ze szkodą dla innych. Wniosek o ogłoszenie upadłości może być zatem uznany za zgłoszony we właściwym czasie, gdy wykazane zostanie, że zgłaszając go zarząd (członek zarządu) uczynił ze swej strony wszystko, by nie dopuścić do zniweczenia celu postępowania upadłościowego poprzez stworzenie sytuacji, w której tylko niektórzy wierzyciele są zaspokajani kosztem innych.

Wskazane wyżej regulacje należy zaliczyć do rozwiązań ogólnych, mających zastosowanie do podmiotów, w przypadku których inne ustawy nie zawierają odmiennych wymogów. Od wyrażonych w powyższych regulacjach zasad przewidziano wyjątek m.in. w Ustawie z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1443 ze zm.)

Podkreślenia zatem wymaga, że w przypadku Spółdzielni wykładnia pojęcia "czasu właściwego do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości" nie może abstrahować od unormowań ustawy z dnia 16.09.1982 r. Prawo spółdzielcze, która zawiera własne, odmienne od Prawa upadłościowego i naprawczego, regulacje zamieszczone w dziale poświęconym upadłości. Zgodnie z tymi przepisami, ogłoszenie upadłości Spółdzielni następuje w razie jej niewypłacalności (art. 130 § 1). Jeżeli według sprawozdania finansowego Spółdzielni ogólna wartość jej aktywów nie wystarcza na zaspokojenie wszystkich zobowiązań, zarząd powinien niezwłocznie zwołać Walne Zgromadzenie, na porządku obrad którego zamieszcza sprawę dalszego istnienia Spółdzielni (art. 130 § 2). Pomimo niewypłacalności Spółdzielni Walne Zgromadzenie może podjąć uchwałę o dalszym istnieniu Spółdzielni, jeżeli wskaże środki umożliwiające wyjście jej ze stanu niewypłacalności (art. 130 § 3). W razie podjęcia przez Walne Zgromadzenie uchwały o postawieniu Spółdzielni w stan upadłości, Zarząd Spółdzielni obowiązany jest niezwłocznie zgłosić do sądu wniosek o ogłoszenie upadłości (art. 130 § 4). Z wnioskiem o ogłoszenie upadłości Spółdzielni będącej w stanie likwidacji obowiązany jest wystąpić do sądu likwidator, niezwłocznie po stwierdzeniu niewypłacalności Spółdzielni (art. 131). Na wniosek wierzyciela, który zgłosił wniosek o ogłoszenie upadłości Spółdzielni, sąd może zarządzić postawienie jej w stan upadłości, pomimo uchwały Walnego Zgromadzenia Spółdzielni o dalszym jej istnieniu (art. 132). Do postępowania upadłościowego w sprawach nieuregulowanych w Prawie spółdzielczym stosuje się przepisy Prawa upadłościowego (art. 137).

Jak trafnie przyjął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 lipca 2011 r., I UK 325/10 (OSNP 2012 nr 17-18, poz. 223), przepisy art. 130 Prawa spółdzielczego regulując tryb postępowania wewnątrzspółdzielczego w sprawie ogłoszenia upadłości Spółdzielni, określają też w sposób wyłączny kompetencje jej poszczególnych organów w tym zakresie. Jeśli zaistnieje podstawa ogłoszenia upadłości - zarząd ma obowiązek zwołać Walne Zgromadzenie, które podejmuje uchwałę co do dalszego bytu Spółdzielni, w tym także uchwałę o postawieniu Spółdzielni w stan upadłości. Decyzja ostatecznie w tym zakresie nie należy więc do zarządu Spółdzielni. Zarząd nie może tego uczynić wbrew uchwale Walnego Zgromadzenia o dalszym istnieniu Spółdzielni. Na takie rozumienie tej kwestii wskazuje pośrednio treść art. 132 Prawa spółdzielczego, w którym ustawodawca zaznacza, że Sąd może ogłosić upadłość Spółdzielni nawet wbrew uchwale Walnego Zgromadzenia Spółdzielni o dalszym jej istnieniu, ograniczając to do sytuacji, w której następuje to na wniosek wierzyciela. Prowadzi to do wniosku, że obowiązki zarządu sprowadzają się w tym postępowaniu do zwołania we właściwym czasie Walnego Zgromadzenia (po stwierdzeniu za pomocą sporządzonego według zasad prawidłowej rachunkowości - patrz art. 87 i nast. Prawa spółdzielczego - sprawozdania finansowego, że ogólna wartość aktywów tej Spółdzielni nie wystarcza na zaspokojenie wszystkich jej zobowiązań) oraz do niezwłocznego zgłoszenia wniosku do sądu o ogłoszenie upadłości po podjęciu uchwały przez Walne Zgromadzenie o postawieniu Spółdzielni w stan upadłości. Dopiero uchybienie tym obowiązkom przez zarząd może prowadzić do wniosku, że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło z winy jego członków zgodnie z 116a w związku z art. 116 § 1 pkt 1 lit. b Ordynacji podatkowej (por. też wyroki Sądu Najwyższego z dnia 6 września 2011 r., I UK 61/11, LEX nr 1055019, z dnia 30 listopada 2012 r., I UK 285/12, LEX nr 1619622 i z dnia 15 maja 2014 r., III UK 156/13, niepublikowany).

Należy też zgodzić się ze stanowiskiem zaprezentowanym przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 30 listopada 2012 r., I UK 285/12, że skoro zgodnie z art. 130 § 1 Prawa spółdzielczego inicjatywa członków zarządu Spółdzielni w zakresie zwołania Walnego Zgromadzenia celem podjęcia uchwały co do dalszego istnienia Spółdzielni powinna być poprzedzona stwierdzeniem - za pomocą sporządzonego w myśl zasad prawidłowej rachunkowości sprawozdania finansowego - nadwyżki pasywów na aktywami Spółdzielni, niezbędne jest odwołanie się do regulacji normujących tryb postępowania w kwestii sporządzania i zatwierdzania tego sprawozdania finansowego. Zgodnie z art. 52 ust. 1 ustawy o rachunkowości, kierownicy objętych unormowaniami tego aktu jednostek organizacyjnych mają obowiązek sporządzenia rocznego sprawozdania finansowego nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego i przedstawienia go właściwym organom, a w myśl art. 39 § 1 Prawa spółdzielczego, zarząd Spółdzielni jest zobligowany do zwołania - przynajmniej raz w roku w ciągu sześciu miesięcy po upływie roku obrachunkowego - Walnego Zgromadzenia, do którego kompetencji, w świetle art. 38 § 1 pkt 2 Prawa spółdzielczego, należy zatwierdzanie sprawozdań rocznych i sprawozdań finansowych. Wynikających z tych przepisów obowiązków członków zarządu Spółdzielni nie należy jednak utożsamiać z obowiązkami określonymi w art. 130 § 2 Prawa spółdzielczego ani też przeciwstawiać im. Zwołanie Walnego Zgromadzenia celem zatwierdzenia sprawozdania rocznego i sprawozdania finansowego oczywiście powinno nastąpić w terminie wskazanym w art. 39 § 1 Prawa spółdzielczego, ale samo dochowanie tego terminu nie oznacza jeszcze wywiązania się członków zarządu z powinności wdrożenia we właściwym czasie wewnątrzspółdzielczej procedury prowadzącej do wystąpienia z wnioskiem o ogłoszenie upadłości. Nie ma jednak żadnych prawnych przeszkód, aby porządkiem obrad Walnego Zgromadzenia objąć zarówno zatwierdzenie sprawozdania finansowego, jak i zadecydowanie o dalszym istnieniu Spółdzielni. To, czy zwołanie do końca pierwszego półrocza po zakończeniu roku obrachunkowego Walnego Zgromadzenia celem podjęcia uchwały w przedmiocie wystąpienia z wnioskiem o ogłoszenie upadłości Spółdzielni czyni zadość obowiązkowi określonemu w art. 130 § 2 Prawa spółdzielczego, wymaga zindywidualizowanej oceny, uwzględniającej okoliczności danego przypadku. Nie można przy tym mylić daty podjęcia przez Zarząd decyzji o zwołaniu Walnego Zgromadzenia z datą jego odbycia. Trzeba bowiem mieć na względzie obowiązek dochowania wynikającego ze statutu Spółdzielni (do którego odsyła art. 40 § 1 Prawa spółdzielczego) terminu zwoływania walnych zgromadzeń, jak również okoliczność, że w myśl art. 88a § 1 oraz art. 89 § 1 Prawa spółdzielczego, roczne sprawozdania finansowe - chociaż podpisywane przez wszystkich członków zarządu zgodnie z art. 52 ust. 2 ustawy o rachunkowości - podlegają następnie badaniu pod względem rzetelności i prawidłowości przez Radę Nadzorczą, która podejmuje w tym zakresie stosowną uchwałę, a także to, iż roczne sprawozdanie z działalności Spółdzielni, łącznie ze sprawozdaniem finansowym i opinią biegłej rewidenta, wykłada się w lokalu Spółdzielni co najmniej na 14 dni przed terminem Walnego Zgromadzenia w celu umożliwienia członkom Spółdzielni zapoznania się z nim. Niezwłoczne zwołanie przez zarząd Walnego Zgromadzenia w rozumieniu art. 130 § 2 Prawa spółdzielczego nie oznacza zatem niezwłocznego po sporządzeniu sprawozdania finansowego odbycia tego Walnego Zgromadzenia.

Zdaniem Sądu ustalone w sprawie okoliczności faktyczne dają podstawę do jednoznacznego stwierdzenia, że uznawany za „właściwy” termin do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości został w niniejszej sprawie znacznie przekroczony.

Wstępnie wskazać trzeba, że jak wynika z opinii biegłej z zakresu rachunkowości dr M. R. (1) Zarząd Spółdzielni ma prawo do wystąpienia z wnioskiem o ogłoszenie upadłości także wówczas gdy stwierdzi niewypłacalność Spółdzielni, (por. postanowienie SN z 4.12.1998r sygn. III CKN 398/98 opubl. w Legalis nr 43805) a nie tylko w przypadku gdy zobowiązania przewyższają aktywa. Wskazać należy, że z uwagi to, że aktywa Spółdzielni nie były na bieżąco aktualizowane zgodnie z ustawą o rachunkowości, nie jest możliwe sprawdzenie czy aktywa zostały ocenione w prawidłowej wysokości. W sprawozdaniach finansowych Spółdzielni za 2006 i 2007 r były zapisy, że towary nie wykazują ruchu na magazynie, czyli, że zalegają. W bilansie za 2007 rok i we wcześniejszych również zostały wykazane wartości materiałów zalegających według ich wartości nabycia. W sprawozdaniach finansowych nie ma jednak informacji czy towary zostały przecenione, że dokonano ich aktualizacji, zwłaszcza gdy znajdowała się tam informacja, że towar ten jest ciężko zbywalny. Jeżeli Spółdzielnia dokonałaby jakichkolwiek odpisów aktualizacyjnych dotyczących zapasów magazynowych to powinno być to zawarte w sprawozdaniu finansowym czy informacjach dodatkowych, a zapisów takich nie zawarła. Jeżeli nie ma takich wpisów w sprawozdaniu finansowym to oznacza, że nie dokonano odpisów aktualizujących. Ustawa o rachunkowości nakazuje bowiem w takim przypadku (jeżeli coś zalega) zaktualizowanie wartości rynkowej zapasów magazynowych. Uchybienie takie oznacza zatem, że sprawozdanie finansowe za 2007r zostało sporządzone z naruszeniem ustawy o rachunkowości. Spółdzielnia nie posiada także ksiąg rachunkowych. Także ze sprawozdania nadzorcy sądowego wynika, że istniały przeterminowane należności za lata 2003-2007 w wysokości 43000 złotych i bezskuteczne tytuły wykonawcze z lat 2005-2007 na kwotę 87000 złotych. Nie ma wykazu należności z datami ich powstania do sprawozdań finansowych. W świetle oceny biegłej z zakresu rachunkowości w bilansie za 2007r jest ujętych około 130.000 zł z tytułu wątpliwych należności. Przy uwzględnieniu tych wątpliwych należności kapitały własne Spółdzielni na dzień 31.12.2007 r. wynosiłyby minus 17000 złotych. Dodatkowo brak jest aktualizacji wyceny towarów zalegających, które jeszcze mogłyby zmniejszyć wartość aktywów na koniec grudnia 2007 roku. Ze sprawozdania nadzorcy sądowego wynika, że część należności w wysokości 87544,72 złotych pochodziła z tytułów wykonawczych z lat 2005-2007, których egzekucja okazała się bezskuteczna.

Z powyższego wynika zatem, że wątpliwe jest aby w 2007 r. aktywa Spółdzielni faktycznie przewyższały jej zobowiązania, gdyby prawidłowo sporządzono bilans i sprawozdanie finansowe za 2007 rok tj. według zasad prawidłowej rachunkowości (por. wyrok SN z 30.11.2012r sygn. I UK 285/12 opubl. w Legalis nr 666960)

Niezależnie od powyższego podkreślenia wymaga, że wniosek o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku dłużnika zainteresowana i odwołująca się – M. S. i H. P. – złożyły skutecznie dopiero w dniu 27.02.2009r. Wniosek ten został oddalony postanowieniem Sądu z dnia 24.09.2009r. z uwagi na brak majątku tej Spółdzielni pozwalającego na pokrycie koniecznych kosztów postępowania upadłościowego. W świetle opinii biegłej z zakresu rachunkowości dr M. R. (1) przesłanki do wszczęcia postępowania zapobiegającego upadłości Spółdzielni (...) wystąpiły już w dniu 31.12.2006 r. Analiza wskaźników płynności finansowej dokonana przez biegłą wskazuje, iż począwszy od roku 2007 sytuacja finansowa Spółdzielni ulegała stałemu pogorszeniu natomiast na pozytywną wartość wskaźników w latach 2005 i 2006 wpływ miała sprzedaż nieruchomości dokonana w roku 2005, przy czym uzyskane ze sprzedaży nieruchomości przychody nie gwarantowały poprawy w dłuższym okresie czasu, bowiem Spółdzielnia na podstawowej działalności operacyjnej przez cały badany okres ponosiła straty, co prezentuje stan pasywów oraz dokonana analiza rentowności. Natomiast wskaźniki zadłużenia obrazują, że wskaźnik ogólnego zadłużenia wskazywał wartość niezadawalającą już na dzień 31.12.2006r. a wskaźnik zadłużenia kapitału własnego wykazywał wartość niezadowalającą też już na dzień 31.12.2006r. W przypadku analizowanej Spółdzielni wskaźnik zadłużenia pokazuje znaczny poziom finansowania działalności kapitałami obcymi, co w konfrontacji z niekorzystnymi wynikami finansowymi i brakiem zdolności kredytowej Spółdzielni stanowi podstawę do negatywnej oceny jej kondycji finansowej w okresie 2006-2009. Na podstawie opinii biegłej Sąd ustalił, że w całym badanym okresie (latach 2006-2009) Spółdzielnia była zagrożona upadłością w tym na podstawie modelu A. miała bardzo wysoki poziom zagrożenia upadłością. Nadto co istotne już w dniu 31.12.2007r. majątek Spółdzielni nie pozwalał na pokrycie zobowiązań. Zobowiązania wobec kontrahentów, ZUS oraz Urzędu Skarbowego były niespłacane od roku 2007. Majątek Spółdzielni nie pozwalał w pełni na obsługę zadłużenia już na dzień 31.12.2007 r. (o czym świadczą również podjęte wcześniej wobec Spółdzielni działania egzekucyjne). Wskazać trzeba, że pierwszy raz pod obrady Walnego Zgromadzenia wniosek w przedmiocie ogłoszenia upadłości został zgłoszony w dniu 6 czerwca 2008r. przez ówczesny zarząd czyli H. P. oraz Z. M., ale uchwała w tym zakresie jednak nie została podjęta przez Walne Zgromadzenie. Z tym dniem Z. M. została odwołana z funkcji członka zarządu. W dokumentach akt sprawy nie ma informacji o działaniach zarządu w okresie od grudnia 2007r. do czerwca 2008 r dotyczących zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości lub działaniach zapobiegających upadłości w latach 2006 – 2007. Dopiero w dniu 10.09.2008 r. (czyli po trzech miesiącach) zostało zwołane Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie, które podjęło uchwałę o likwidacji Spółdzielni, a w dniu 23.10.2008r. o upadłości obejmującej likwidację majątku. Pierwszy wniosek do Sądu został przesłany 30.10.2008r. czyli w 7 dni po uchwale jednak został zwrócony (zarządzenie z 5 listopada 2008r.) z powodu wielu braków formalnych podobnie jak kolejne wnioski . Ostatecznie prawidłowy wniosek dotyczący ogłoszenia upadłości Spółdzielni został złożony w dnu 27.02.2009r. Wówczas już majątek Spółdzielni nie wystarczał na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego.

Na podstawie opinii biegłej Sąd ustalił, że zgodnie z art. 18 ustawy o rachunkowości na koniec każdego miesiąca sporządza się zestawienie obrotów i sald zawierające min. salda kont na dzień otwarcia ksiąg rachunkowych, obroty za okres sprawozdawczy i narastająco od początku roku obrotowego oraz salda na koniec okresu sprawozdawczego, sumę sald na dzień otwarcia ksiąg rachunkowych, obrotów za okres sprawozdawczy i narastająco od początku roku obrotowego oraz sald na koniec okresu sprawozdawczego. Na podstawie m.in. tych danych (sporządzanych obowiązkowo) Zarząd mógł na bieżąco śledzić płynność finansową oraz stan zobowiązań Spółdzielni (...). Wskaźniki podstawowe, które obrazują złą kondycją finansową Spółdzielni w całym badanym okresie działalności Spółdzielni, powinny być znane księgowym zatrudnionym w Spółdzielni – bezspornym jest natomiast, że H. P. była zatrudniona w Spółdzielni do 31.12.2009 r. jako główna księgowa, Z. M. była zatrudniona w Spółdzielni do 6.06.2008 r. jako kierownik sprzedaży a M. S. zajmowała się rozliczaniem płac do 7.12.2009 r. Z zeznań wnioskdoawczyń Z. M. i H. P. wynika jednocześnie, że miały one możliwość wglądu w dokumentację finansową Spółdzielni. Tymczasem w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego za 2007r. założono kontynuowanie działalności Spółdzielni i dlategoteż nie uwzględniono w niej wymaganych zgodnie z art. 48 Ustawy o rachunkowości opisu niepewności co do możliwości kontynuowania działalności oraz opisu podejmowanych bądź planowanych przez jednostkę działań mających na celu eliminację niepewności (w tych okresach nastąpiło zaś dalsze pogorszenie sytuacji finansowej Spółdzielni). Z powyższego wynika, że członkowie zarządu Spółdzielni winni byli wystąpić do Walnego Zgromadzenia Spółdzielni z wnioskiem o ogłoszenie upadłości Spółdzielni w połowie stycznia 2008 r. a jeszcze w latach 2006-2007 wszcząć postępowanie zapobiegające upadłości. Tym samym wówczas spełnione zostałyby przesłanki ogłoszenia upadłości, gdyż majątek Spółdzielni w ocenie biegłej mógł jeszcze wystarczyć na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego chociaż nie pozwalał w pełni na obsługę zagłużenia na dzień 31.12.2007r co potwierdza opinia biegłej dr M. R. (1).

Zgłoszony przez Spółdzielnię wniosek o ogłoszenie upadłości Spółdzielni został oddalony z powodu braku majątku, który by wystarczył chociażby na zaspokojenie kosztów postępowania. Przy określeniu "właściwego czasu" dla wystąpienia o ogłoszenie upadłości należy uwzględnić omówione wyżej funkcje ochronne wobec wierzycieli. Nie może więc to być moment, w którym wniosek ten musi być oddalony, bo majątek dłużnika nie wystarcza nawet na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego.

Odwołujące się jako osoby odpowiedzialne za sytuację finansową Spółdzielni decyzję o wystąpieniu do Walnego Zgromadzenie Spółdzielni z wnioskiem o ogłoszenie upadłości powinny podjąć znacznie wcześniej niż w czerwcu czy październiku 2008r. Złożono go dopiero w 27.02.2009 r. (przy czym pierwszy zwrócony z powodu braków formalnych wniosek złożony został w dniu 30.10.2008 r.). Opinia biegłej wskazuje, że gdyby wniosek ten został złożony wcześniej bądź też wcześniej odwołujący się uruchomiliby inne działania mające na celu ochronę wierzycieli jak np. postępowanie układowe czy naprawcze,(już w 2006r i 2007r) to bez wątpienia środki, które można było uzyskać z uwolnienia aktywów, wystarczyłyby na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego, a także na uregulowanie zobowiązań Spółdzielni w określonej jednak przepisami kolejności, wedle których należności z tytułu składek wobec ZUS byłby zaspakajane przed należnościami niektórych wierzycieli. Niepodjęcie przez skarżących wcześniejszych działań zapobiegających upadłości (postępowania układowego) w celu uchronienia wszystkich wierzycieli Spółdzielni a także działania poprzez zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości świadczy o niezachowaniu przez nich należytej staranności, której miernik niewątpliwie w przypadku członków Zarządu Spółdzielni jest podwyższony, z uwagi na wymagany od nich profesjonalizm w prowadzeniu działalności zwłaszcza, iż H. P. była przez wiele lat główną księgową w tej Spółdzielni i mogła być zorientowana na bieżąco w sytuacji finansowej Spółdzielni.

Podkreślenia ponownego wymaga, że profesjonalizm wymagany od członków zarządu Spółdzielni, a także wynikająca z niego podwyższona staranność (art. 355 § 2 k.c.), pozwala na przyjęcie, że każdy członek zarządu obowiązany jest kontrolować sytuację w Spółdzielni przynajmniej z taką uwagą, która pozwala na zorientowanie się, że jest ona niewypłacalna i w związku tym niezwłocznie zwołać Walne Zgromadzenie członków Spółdzielni w trybie art. 130 Prawa spółdzielczego w sprawie dalszego istnienia Spółdzielni.

Mając na względzie powołane wyżej okoliczności i opinią biegłej dr M. R. (1) Sąd doszedł do przekonania, że odwołujący nie wykazali w niniejszym postępowaniu, aby wniosek o ogłoszenie upadłości został złożony we właściwym czasie tj. najpóźniej w połowie 2008r, ani też że niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości we właściwym czasie nastąpiło bez ich winy, tj. aby bez winy odwołujących wcześniej nie doszło do zwołania Walnego Zgromadzenia w przedmiocie ogłoszenia upadłości Spółdzielni lub bez ich winy nie wszczęto postępowania zapobiegającego upadłości Spółdzielni w latach 2006 - 2007 .

W tej sytuacji spełnione zostały wszystkie przesłanki do tego aby odpowiedzialność za zobowiązania tej Spółdzielni należne wobec ZUS za okresy wskazane w decyzji przenieść na H. P. jako byłą Prezes Zarządu Spółdzielni oraz Z. M. jako byłego członka Zarządu Spółdzielni przy czym należy podkreślić, że M. S. nie zaskarżyła przedmiotowej decyzji ZUS.

Wskazać także trzeba, że biegły potwierdził, że zobowiązania Spółdzielni z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okresy sporne wyniosły kwoty wskazane w zaskarżonej decyzji, wyjaśniając przy tym, że H. P. pełniła funkcję Prezesa Zarządu Spółdzielni od 12.06.2004r. do 22.11.2010r. czyli do dnia wykreślenia Spółdzielni z KRS. W tym okresie wymagalne stały się zobowiązania z tytułu składek na rzecz ZUS w wysokości 109.298,50. Z. M. natomiast była Członkiem Zarządu Spółdzielni od 21.06.2004r. do 6.06.2008r. W tym okresie wymagalne stały się zobowiązania z tytułu składek w wysokości 27.309,63 zł. Biegła w swej opinii uzupełniającej pisemnej potwierdziła, iż wysokość zaległych składek i odsetek zawarta w zaskarżonej decyzji jest prawidłowa.

W toku procesu skarżące argumentowały również, że skoro zobowiązania Spółdzielni jako dłużnika głównego uległy przedawnieniu, przeto odpadła możliwość przeniesienia odpowiedzialności za niezapłacone składki na skarżące, albowiem dług przestał istnieć.

Rozważając tę kwestię Sąd stwierdził niezasadność podniesionego przez pełnomocników wnioskodawczyń zarzutu przedawnienia.

Sąd uznał jednocześnie za zasadne uporządkowanie kwestii pojęć występujących na gruncie instytucji przedawnienia. Po pierwsze, należy wskazać, że na gruncie cytowanej wyżej Ordynacji podatkowej oraz Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych występują trzy instytucje, tj. przedawnienie należności z tytułu składek, przedawnienie prawa do wydania decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej oraz przedawnienie zobowiązania wynikającego z decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej.

Pierwsza instytucja została uregulowana w przepisie art. 24 ust. 4 cytowanej Ustawy z 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne, z zastrzeżeniem ust. 5 - 6. Ma to o tyle istotne znaczenie z kolei dla przedawnienia prawa do wydania decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej, że z uwagi na akcesoryjny charakter tej odpowiedzialności względem spółki, decyzja taka nie może zostać wydana po upływie terminu przedawnienia należności z tytułu składek.

W niniejszej sprawie kwestię przedawnienia składek należy rozważać na moment wydania przez ZUS zaskarżonej decyzji.

W realiach rozpoznawanej sprawy zdaniem Sądu z całą pewnością nie doszło do przedawnienia tych należności przed datą wydania zaskarżonej decyzji, tj. przed dniem 30.12.2013 r.

Należy podkreślić, że z dniem 1 stycznia 2012 r., na podstawie art. 11 pkt 1 Ustawy o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców - zmieniającego treść art. 24 ust. 4 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, skrócony został okres przedawnienia składek na ubezpieczenia społeczne z 10 do 5 lat. Ponieważ bieg przedawnienia spornych należności składkowych rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2012 r., dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy kluczowe znaczenie ma art. 27 powyższej ustawy regulujący zagadnienia intertemporalne. Zgodnie z jego ust. 1, do przedawnienia należności z tytułu składek, o którym mowa w art. 24 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, którego bieg rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2012 r., stosuje się przepisy w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, z tym że bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia 1 stycznia 2012 r. Wedle zatem zasady wynikającej z tego przepisu do należności składkowych nieprzedawnionych do 1 stycznia 2012 r. (według starych zasad z zastosowaniem 10-letniego okresu przedawnienia) ma zastosowanie 5-letni termin przedawnienia, z tym jednakże bardzo istotnym zastrzeżeniem, że liczy się go nie od daty ich wymagalności, tak jak o tym stanowi art. 24 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, ale od dnia 1 stycznia 2012 r. Wyjątek od tej zasady ustanawia ust. 2 przywołanego przepisu, stosownie do którego jeżeli przedawnienie rozpoczęte przed dniem 1 stycznia 2012 r. nastąpiłoby zgodnie z przepisami dotychczasowymi wcześniej, przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu. Powołana regulacja oznacza, że wybór odpowiedniego terminu przedawnienia 5-letniego (liczonego od dnia 1 stycznia 2012 r.) lub 10- letniego (liczonego od daty wymagalności składki) - zależy od tego, który z nich upłynie wcześniej (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 19 września 2017 r., III AUa 47/17, LEX nr 2379135).

Powyższa konstatacja oznacza, że składka na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, FP i FGŚP za grudzień 2007 r. wymagalna 15 stycznia 2008r nie uległa przedawnieniu w dniu 30.12.2013r. Z uwagi na fakt, że zaskarżoną decyzję wydano w dniu 30.12.2013 r. nie doszło do przedawnienia należności objętych tą decyzją w dacie jej wydania.

W ocenie Sądu w rozpoznawanej sprawie również nie doszło do przedawnienia prawa do wydania decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej za składki tej Spółdzielni. Kwestię tą reguluje przepis art. 118 § 1 Ordynacji Podatkowej, zgodnie z którym nie można wydać decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej, jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym powstała zaległość podatkowa, upłynęło 5 lat. Sąd orzekający stoi na stanowisku, że w powołanym przepisie art. 118 § 1 Ordynacji podatkowej przedawnienie wiąże się z wydaniem, a nie z doręczeniem decyzji (wyroki SN z 16.11.2009 r., II UK 111/09 oraz z 7.04. 2010 r., I UK 340/09; postanowienie SN z 3.02. 2012 r., II UK 263/11; wyrok NSA z 26.01. 2012 r., I (...) 556/11). Natomiast z oczywistych względów rozpoznawania odwołania od decyzji z 30.12.2013 r. nie może być mowy o upływie biegu terminu przedawnienia zobowiązania wynikającego z tej decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej.

Należy także podkreślić, że z cytowanego wyżej wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 19 września 2017 r. wynika także, że stosownie do treści art. 24 ust. 5f u.s.u.s., wydanie przez organ rentowy decyzji ustalającej podstawę wymiaru składek lub obowiązek ich opłacenia rozpoczyna zawieszenie biegu terminu przedawnienia składek objętych tą decyzją i stan ten kończy się z dniem jej uprawomocnienia. Sąd ubezpieczeń społecznych może więc stwierdzić przedawnienie składek tylko wtedy, jeśli nastąpiło ono przed wydaniem decyzji wszczynającej postępowanie o ustalenie podstawy wymiaru składek lub obowiązku ich opłacenia. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29.05.2013 roku wydanym w sprawie o sygn. I UK 613/12 wskazał m.in., że okres przedawnienia składek, o którym mowa w art. 24 ust. 4 Ustawy z dnia 13.10.1998r o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. Dz. U z 2009r nr 205 poz 1585 ze zm.) jest liczony od dnia wymagalności należności z tytułu składek na ubezpieczenie do dnia wydania decyzji zobowiązującej do zapłaty tej należności. Natomiast nie są liczone okresy przypadające po wydaniu decyzji. (por. wyrok SN z 29. (...) sygn. I UK 613/12 opubl w OSNP z 2014 rnr 3 poz. 44, wyrok SN z 29 stycznia 2007r sygn. II UK 116/06 opubl. w OSNP za 2008r nr 3-4 poz. 47)

Jak wynika z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 2010 r. (II UK 37/10, Lex nr 1086739) termin przedawnienia wskazany w art. 24 ust. 5d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.) odnosi się wyłącznie do egzekucji zobowiązania wynikającego z decyzji organu rentowego o odpowiedzialności osoby trzeciej za zaległości składkowe i jego upływ nie podlega ocenie w postępowaniu sądowym z odwołania od tej decyzji. Decyzja o odpowiedzialności osoby trzeciej za zaległości podatkowe, a więc i składkowe ma charakter konstytutywny. Odpowiedzialność osoby trzeciej powstaje zatem dopiero w dniu wydania i doręczenia decyzji i wtedy otwiera się możliwość egzekwowania zobowiązania określonego tą decyzją, co do której zastosowanie będzie miał przepis art. 24 ust. 5d ustawy z 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Zatem przepis ten aktualizuje się dopiero na etapie postępowania egzekucyjnego, czyli w sytuacji, gdy chodzi o wykonanie zobowiązania wynikającego z prawomocnej decyzji dotyczącej obciążenia osoby trzeciej np. w tym przypadku członka zarządu Spółdzielni, za zaległości składkowe tej Spółdzielni.

W przedmiotowej sprawie skoro nie doszło do przedawnienia składek w stosunku do Spółdzielni przed wydaniem decyzji wszczynającej postępowanie o ustalenie obowiązku ich opłacenia przez osoby trzecie (czyli decyzji ustalającej ten obowiązek) nie może być mowy o przedawnieniu składek wynikającej z decyzji ustalającej obowiązek ich opłacenia przez osoby trzecie.

Uwzględniając wszystkie wskazane wyżej okoliczności i uznając iż zaskarżona decyzja ZUS odpowiada prawu Sąd Okręgowy w Łodzi, na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c., odwołania wnioskodawczyń oddalił jako niezasadne.

O kosztach procesu Sąd Okręgowy rozstrzygnął, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, w oparciu o art. 98 k.p.c. i § 6 pkt 5 i 6 w zw. z § 2 pkt 1 i 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 490), o czym orzeczono w pkt II i III sentencji wyroku. Tym samym Sąd zasądził od ubezpieczonych na rzecz organu rentowego kwotę 2400 zł w przypadku Z. M. i kwotę 3600 zł w przypadku H. P. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego ZUS. W pozostałym zakresie przekraczającym zasądzone na mocy powołanych przepisów obowiązujących w dniu wszczęcia postępowania w niniejszej sprawie maksymalne stawki tytułem kosztów zastępstwa procesowego ZUS, tj. ponad kwotę 2400 zł w przypadku Z. M. i ponad kwotę 3600 zł w przypadku H. P., Sąd Okręgowy oddalił wniosek pełnomocnika organu rentowego w przedmiocie kosztów zastępstwa procesowego o czym orzeczono w pkt IV sentencji wyroku jako nie znajdujący uzasadnienia w przepisach prawa.

K.W.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem

doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego i pełnomocnikom wnioskodawczyni

Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13