Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 1833/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wrocław, dnia 27 lutego 2018 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Sławomir Urbaniak

Protokolant: Andżelika Iwaniec

po rozpoznaniu w dniu 27 lutego 2018 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa (...) z siedzibą we W.

przeciwko A. M. i Z. M.

o zapłatę

I umarza postępowanie w części obejmującej żądanie zasądzenia kwoty 25 620,15 CHF (dwadzieścia pięć tysięcy sześćset dwadzieścia franków szwajcarskich 15/100);

II zasądza solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kwotę 58 962,86 CHF (pięćdziesiąt osiem tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt dwa franki szwajcarskie 86/100),

z zastrzeżeniem ograniczenia odpowiedzialności pozwanych do będącej ich własnością nieruchomości położonej w miejscowości K., dla której Sąd Rejonowy w Opolu prowadzi księgę wieczystą (...), do wysokości ustanowionej na tej nieruchomości na rzecz strony powodowej hipoteki umownej zwykłej;

III w pozostałym zakresie powództwo oddala;

IV zasądza solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kwotę 12 640,56 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 1833/17

UZASADNIENIE

Strona powodowa (...) z siedzibą we W. wniosła w pozwie o wydanie nakazu zapłaty i nakazanie pozwanym A. M. i Z. M., aby zapłacili solidarnie na rzecz strony powodowej kwotę 103 073,01 CHF zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia złożenia pozwu do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu.

W uzasadnieniu swojego żądania strona powodowa wskazała, że w dniu 7.04.2005 r. pozwani zawarli z wierzycielem pierwotnym (...) Bankiem (...) S.A. umowę nr (...), mocą której bank udzielił pozwanym kredytu w kwocie 71 100 CHF. Zgodnie z treścią ww. umowy zabezpieczenie spłaty zobowiązania stanowiła hipoteka zwykła i kaucyjna na nieruchomości położonej w miejscowości K., dla której Sąd Rejonowy w Opolu prowadzi księgę wieczystą nr (...). W dniu 6.08.2010 r. wierzyciel oraz pozwana A. M. zawarli ugodę. Pozwana złożyła oświadczenie o uznaniu długu oraz zobowiązała się do spłaty należności na precyzyjnie ustalonych zasadach. Wobec zaprzestania przez stronę pozwaną regulowania zobowiązania, wierzyciel pierwotny dokonał wypowiedzenia ww. umowy kredytu pismami z dnia 30.03.2011 r., skutkiem czego po upływie okresu wypowiedzenia zobowiązanie stało się w całości wymagalne. Brak spłaty zobowiązania skutkował wystawieniem przez wierzyciela pierwotnego w dniu 8.02.2012 r. bankowego tytułu egzekucyjnego nr 387. Na potrzeby wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego bank przeliczył istniejące zadłużenie wyrażone w walucie obcej na walutę polską. Zadłużenie pozwanych na dzień wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego opiewało na poniższe kwoty:

1) 208 221,44 zł- należność główna, tj. pozostały do spłaty kapitał kredytu,

2) 38 359,62 zł –odsetki umowne,

3) 52,19 zł- koszty.

Sąd Rejonowy w Opolu postanowieniem z dnia 28.02.2012 r. nadał ww. tytułowi egzekucyjnemu klauzulę wykonalności w sprawie o sygn. akt I Co 817/12. Dysponując tytułem wykonawczym wierzyciel pierwotny złożył wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko pozwanym. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Opolu w sprawie o sygn. akt KM 361/13 postanowieniem z dnia 3.03.2016 r. umorzył postępowanie egzekucyjne prowadzone przeciwko pozwanym. Strona powodowa podała, że nie posiada wiedzy, aby pozwani występowali z powództwem o pozbawienie wykonalności ww. tytułu wykonawczego. Stwierdziła, iż pozwani nie kwestionowali zasadności wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego, zaopatrzenia go w klauzulę wykonalności oraz prowadzenia na jego podstawie postępowania egzekucyjnego.

W dniu 16.12.2015 r. wierzyciel pierwotny – (...) Bank (...) S.A. –zawarł ze stroną powodową umowę przelewu ww. wierzytelności, mocą której została ona w całości przeniesiona na stronę powodową wraz ze wszystkimi ustanowionymi zabezpieczeniami. Strona powodowa jednocześnie wyjaśniała, że przedłożony i poświadczony za zgodność z oryginałem wyciąg z wykazu wierzytelności, stanowiący listę wierzytelności będących przedmiotem umowy, został ze względu na jego obszerność oraz konieczność ochrony danych osobowych, ograniczony o dane dotyczące pozostałych wierzytelności, będących przedmiotem przelewu, których ujawnienie skutkowałoby pełną identyfikacją pozostałych dłużników. Na wniosek strony powodowej, w księdze wieczystej, dokonano zmiany wierzyciela hipotecznego, co zgodnie z art. 79 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece skutkowało przeniesieniem wierzytelności hipotecznej wraz z zabezpieczeniem. Zgodnie z przyjętą polityką, po zawarciu umowy cesji, a przed skierowaniem sprawy do postępowania sądowego, strona powodowa podjęła szereg prób kontaktu z pozwanymi ( w tym telefonicznego, jak i osobistego) w celu polubownego zakończenia sprawy. Również przed samym wytoczeniem powództwa, pismami z dnia 24.05.2017 r., pozwani zostali wezwani do dobrowolnego spełnienia świadczenia lub do kontaktu w celu porozumienia się w zakresie spłaty należności. Powyższe starania strony powodowej okazały się jednak bezskuteczne. Strona powodowa podała, że na dochodzoną niniejszym pozwem należność w wysokości 103 073,01 CHF składają się następujące kwoty:

1. 58 962,86 CHF –tytułem należności głównej, tj. tytułem pozostałego do spłaty kapitału kredytu;

2. 44 110,15 CHF- tytułem skapitalizowanych odsetek, w tym:

a. 37 079,84 CHF – tytułem odsetek umownych naliczonych przez wierzyciela pierwotnego do dnia zawarcia umowy sprzedaży wierzytelności;

b. 7 030,31 CHF – tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie, naliczonych przez stronę powodową od kwoty należności głównej po dniu zawarcia umowy sprzedaży wierzytelności do dnia poprzedzającego dzień złożenia pozwu.

Strona powodowa oświadczyła, iż przedmiotowym powództwem dochodzi skapitalizowanej kwoty należności wskazanej powyżej i zgodnie z art. 482 par. 1 k.c. wnosi o zasądzenie dalszych odsetek ustawowych za opóźnienie od ww. kwoty od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty.

Nakazem zapłaty z 7.09.2017 r. wydanym w postępowaniu upominawczym (pod sygn. akt I Nc 1154/17) Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana A. M. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu. Pozwana podniosła w pierwszej kolejności, że powód nie udowodnił istnienia roszczenia, gdyż przedstawione dokumenty nie dowodzą, że stał się wierzycielem pozwanej. Powód złożył niepełną kserokopię umowy cesji, w której zakryto istotne fragmenty kontraktu. Co więcej z kserokopii tej nie wynika, iż na podstawie skopiowanego dokumentu doszło do przelania wierzytelności związanej z pozwaną. Zdaniem pozwanej, również aneks, który przedłożył powód jako rzekomy załącznik do umowy cesji nie dowodzi, iż przelana wierzytelność dotyczyła pozwanej. Dokument zatytułowany: załącznik (...) do aneksu nr (...) (…), nie widnieje w wykazie załączników do umowy cesji. W związku z tym dokument ten nie uprawdopodabnia aby cesja dotyczyła wierzytelności związanej z pozwaną. Nadto dokument ten jest niepełny, a podpisy – nieczytelne. Pozwana zaznaczyła również, iż dołączone do pozwu dokumenty wystawione przez powoda nie mają mocy dowodowej w postępowaniu cywilnym, gdyż stanowią jedynie dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c. Natomiast art. 194 ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych wyłącza możliwość posługiwania się dokumentami wystawionymi przez fundusze sekurytyzacyjne w postępowaniu cywilnym, zatem nie mogą one stanowić dowodu w niniejszym postępowaniu. W rezultacie pozwana stwierdziła, że w związku z powyższym powód nie udowodnił wystarczająco istnienia roszczenia, a zatem powództwo powinno zostać oddalone.

Pozwana dodała, że na wypadek gdyby Sąd uznał twierdzenia strony przeciwnej za uzasadnione, podnosi zarzut przedawnienia roszczenia w całości. Termin przedawnienia zgodnie z art. 118 k.c. wynosi trzy lata przy roszczeniach związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Natomiast bieg terminu rozpoczyna się od chwili, kiedy roszczenie stało się wymagalne. Pozwana stwierdziła, że wierzytelność wynikająca z umowy o kredyt hipoteczny z 7.04.2005 r. stała się wymagalna w chwili wypowiedzenia umowy. Zgodnie z przedstawionymi przez powoda dokumentami umowa została wypowiedziana pismem z dnia 30.03.2011 r., ze skutkiem na maj 2011 r. W związku z tym termin przedawnienia upłynął najpóźniej w maju 2014 r. Pozwana podkreśliła, iż wydanie bankowego tytułu egzekucyjnego, jak i prowadzenie na jego podstawie postępowania egzekucyjnego nie ma wpływu na bieg przedawnienia co do cesjonariusza nabywającego wierzytelność. Co do zasady każda umowa cesji przelewa na rzecz cesjonariusza ogół uprawnień, które przysługiwały pierwotnemu wierzycielowi. Jednak istnieją okoliczności wyłączające możliwość powoływania się na wszystkie uprawnienia poprzedniego wierzyciela. Pozwana podniosła, że zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego rozpatrującego analogiczną sprawę do niniejszej, cesjonariusz niebędący bankiem nie może korzystać z możliwości uprzywilejowanego trybu dochodzenia należności, który jeszcze do niedawna przysługiwał bankom. Mowa tu o uprawnieniu do wydawania bankowego tytułu egzekucyjnego. Banki były jedynymi instytucjami, które bez postępowania sądowego mogły wydać tytuł egzekucyjny, na który sąd nadawał klauzulę wykonalności. Z uwagi na niestandardowy charakter tego przywileju, okoliczności związane z wydaniem (...) nie przechodzą na rzecz cesjonariusza w chwili zawarcia umowy cesji, o czym świadczy chociażby brak możliwości kontunuowania przez cesjonariusza postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego. Cesjonariusz zobowiązany jest uzyskać nowy tytuł egzekucyjny w trybie tradycyjnego postępowania sądowego. W związku z tym przerwanie biegu przedawnienia z uwagi na wystawiony (...) ma moc jedynie co do wierzyciela, który go wystawił, a nie dotyczy nabywcy tej wierzytelności (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29.06.2016 r., sygn. akt III CZP 29/16). W związku z powyższym do chwili wniesienia niniejszego powództwa bieg terminu przedawnienia nie został przerwany, a roszczenie było przedawnione w chwili podpisywania umowy cesji.

Sprzeciw od nakazu zapłaty wniósł również pozwany Z. M., tożsamy co do wniosków i treści uzasadnienia ze sprzeciwem złożonym przez pozwaną.

Strona powodowa odniosła się względem obu sprzeciwów pozwanych w piśmie procesowym datowanym na 23.11.2017 r. (k.134-137 akt). Stwierdziła w pierwszym rzędzie, że przeczy wszystkim twierdzeniom i zarzutom objętym treścią sprzeciwów, za wyjątkiem wprost przyznanych, uznając jednocześnie zasadność podniesionego zarzutu przedawnienia roszczenia, zmodyfikowała żądanie pozwu w ten sposób, że wniosła o:

1. wydanie wyroku zasądzającego od pozwanych na rzecz powoda kwotę 77 452,86 CHF, z zastrzeżeniem ograniczenia odpowiedzialności pozwanych do będącej ich własnością nieruchomości położonej w miejscowości K., dla której Sąd Rejonowy w Opolu prowadzi księgę wieczystą (...), do wysokości ustanowionej na tej nieruchomości na rzecz strony powodowej hipoteki umownej zwykłej w kwocie 71 100 CHF oraz hipoteki umownej kaucyjnej do kwoty 18 490 CHF;

2. zasądzenie od pozwanych na rzecz strony powodowej zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, opłaty sądowej od pozwu oraz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Strona powodowa jednocześnie oświadczyła, że w zakresie przewyższającym kwotę 77 452,86 CHF z uwagi na zasadność podniesionego przez pozwanych zarzutu przedawnienia dochodzonego w niniejszym postępowaniu roszczenia, cofa pozew bez zrzeczenia się roszczenia.

Ustosunkowując się do podniesionego przez pozwanych zarzutu przedawnienia objętego niniejszym postępowaniem roszczenia, strona powodowa podniosła, że mimo jego zasadności, z uwagi na istniejące zabezpieczenie hipoteczne – winna zostać zasądzona kwota mieszcząca się w sumie ustanowionych hipotek, z jednoczesnym zastrzeżeniem odpowiedzialności pozwanych do przysługującego im prawa własności nieruchomości położonej w miejscowości K., dla której Sąd Rejonowy w Opolu prowadzi księgę wieczystą (...). Strona powodowa raz jeszcze wskazała, że zabezpieczenie spłaty zobowiązania stanowi hipoteka zwykła w kwocie 71 100 CHF oraz hipoteka kaucyjna do kwoty 18 490 CHF na prawie własności ww. nieruchomości. Zgodnie z brzemieniem przepisu art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 26.06.2009 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw, do wskazanych hipotek zastosowanie znajdą przepisy ustawy z dnia 6.07.1982 r. o księgach wieczystych i hipotece w brzmieniu sprzed wejścia w życie powoływanej nowelizacji. W okolicznościach sprawy zastosowany powinien zostać przepis art. 77 przywołanej ustawy w następującym brzmieniu: Przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką nie narusza uprawnienia wierzyciela hipotecznego do uzyskania zaspokojenia z nieruchomości obciążonej. Przepisu tego nie stosuje się do roszczenia o odsetki; a także przepis art. 104 o treści: Hipoteka kaucyjna zabezpiecza odsetki oraz koszty postępowania mieszczące się w sumie wymienionej we wpisie hipoteki. Jak przy tym jednoznacznie wskazuje się w orzecznictwie, przedawnienie roszczenia o odsetki za opóźnienie, zabezpieczone przez hipotekę kaucyjną, nie narusza uprawnienia wierzyciela hipotecznego do uzyskania zaspokojenia z nieruchomości obciążonej, jak długo bowiem hipoteka kaucyjna figuruje w księdze wieczystej, wierzyciel może liczyć na ich zaspokojenie. Mimo zatem faktu, że roszczenia strony powodowej uległy przedawnieniu, w sprawie winien zostać wydany wyrok zasądzający kwotę dochodzonego roszczenia wraz z należnymi odsetkami mieszczącymi się w kwocie ustanowionej hipoteki umownej zwykłej oraz hipoteki umownej kaucyjnej, z zaznaczeniem ograniczenia odpowiedzialności pozwanych do obciążonej nieruchomości. Odpowiedzialność osobista pozwanych, całym majątkiem za całość długu, przekształca się w odpowiedzialność wyłącznie rzeczową, z obciążonej nieruchomości do wysokości wpisów hipotecznych. Dochodzona należność główna (58 962,86 CHF) w całości mieści się w kwocie ustanowionej w niniejszej sprawie hipoteki umownej zwykłej (71 100 CHF), natomiast dochodzona należność odsetkowa (44 110,15 CHF) w części mieści się w kwocie ustanowionej hipoteki umownej kaucyjnej (18 490 CHF). W związku z powyższym, strona powodowa dochodziła od pozwanych zapłaty kwoty 77 452,86 CHF (58 962,86 CHF + 18 490 CHF), z jednoczesnym zastrzeżeniem odpowiedzialności pozwanych do przysługującego im prawa własności nieruchomości położonej w miejscowości K., dla której Sąd Rejonowy w Opolu prowadzi księgę wieczystą (...).

Odnosząc się do podniesionego przez pozwanych zarzutu niewykazania istnienia roszczenia poprzez niewykazanie nabycia od wierzyciela pierwotnego wierzytelności objętej niniejszym postępowaniem, strona powodowa wskazała, że w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego uznać należy, że jest on pozbawiony jakichkolwiek podstaw faktycznych i prawnych. Przedłożone przez stronę powodową wraz z pozwem dokumenty wprost potwierdzają nabycie przez (...) (...) od wierzyciela pierwotnego objętej niniejszym postępowaniem wierzytelności. Pozwani podnosząc zarzut w ww. zakresie argumentowali, że strona powodowa przedłożyła niepełne ksero umowy cesji, w której zakryto istotne fragmenty umowy. Strona powodowa wyjaśniła, że w aktach postępowania sądowego znajduje się dokument umowy cesji poświadczony za zgodność z oryginałem przez występującego w sprawie radcę prawnego, a kopia ww. dokumentu została załączona jedynie do odpisów pozwu przeznaczonych dla pozwanych. Strona powodowa jednocześnie wyjaśniała, że treść przedłożonego w ww. zakresie odpisu dokumentu została wprawdzie ograniczona, jednakże ograniczenie to dotyczyło wyłącznie danych osobowych, których ujawnieniu strona powodowa miała prawny obowiązek zapobiegać. Zaznaczono przy tym, że ujawnienie tych danych w żaden sposób nie przyczyniłoby się do wyjaśnienia istotnych okoliczności niniejszej sprawy, a stanowiłoby naruszenie bezwzględnie obowiązujących przepisów ustawy o ochronie danych osobowych. Strona powodowa wraz z ww. umową cesji przedłożyła podpisany do niej następnie aneks nr (...) i załączony doń wyciąg z wykazu wierzytelności objętych przedmiotową cesją. Z przedmiotowego dokumentu wynika w sposób jednoznaczny, że umowa sprzedaży wierzytelności, zawarta między (...) Bankiem (...) S.A. i (...), obejmowała również wierzytelność pieniężną przysługującą cedentowi względem pozwanych. W treści wykazu wierzytelności w sposób precyzyjny wskazano dane pozwalające na identyfikację wierzytelności. Nie sposób zaprzeczyć, że takie dane jak imię, nazwisko, nr PESEL, jak również inne dane pozwalające na identyfikację wierzytelności, tj. data i nr zawartej umowy kredytu oraz dane dotyczące zbywanej wierzytelności, bez jakichkolwiek wątpliwości pozwalają na indywidualizację roszczenia dochodzonego w niniejszym postępowaniu. Słusznie zauważyli pozwani, że przedłożony wraz z pozwem dokument w postaci wykazu wierzytelności jest niepełny. Strona powodowa już w treści uzasadnienia pozwu wskazywała na przyczyny przedłożenia wyciągu z wykazu wierzytelności, a nie wykazu o pełnej treści. Jednakże z uwagi na podnoszone przez pozwanych w ww. zakresie zarzuty strona powodowa ponownie wskazała, że przedłożony i poświadczony za zgodność z oryginałem wyciąg z wykazu wierzytelności, stanowiący listę wierzytelności będących przedmiotem umowy, został ze względu na jego obszerność oraz konieczność ochrony danych osobowych, ograniczony o dane dotyczące pozostałych wierzytelności, będących przedmiotem przelewu, których ujawnienie skutkowałoby pełną identyfikacją pozostałych dłużników, w żaden sposób nie przyczyniając się do wyjaśnienia istotnych okoliczności przedmiotowej sprawy. Dane dotyczące wierzytelności stanowiącej przedmiot niniejszego postępowania, w żaden sposób nie są powiązane z danymi dotyczącymi innych wierzytelności, objętych przedłożoną wraz z pozwem umową cesji. Przedkładanie wykazu wierzytelności w całości strona powodowa oceniła nie tylko jako niedozwolone z uwagi na konieczność ochrony danych osobowych, ale również niezasadne z uwagi na ekonomikę pracy zarówno kancelarii, jak i Sądu, ponieważ w aktach sprawy znajdowałoby się kilkadziesiąt stron, które w żaden sposób nie były powiązane z dochodzonym roszczeniem, pozostając dla jej rozstrzygnięcia prawnie obojętne. Zupełnie niezrozumiałe dla strony powodowej było twierdzenie pozwanych w zakresie nieczytelności podpisów stron umowy cesji na ww. wykazie. Powyższe pozostaje bowiem w oczywistej sprzeczności ze stanem faktycznym sprawy, gdyż każda strona wykazu wierzytelności była z osobna parafowana przez strony umowy, a przedłożony wykaz ponadto przez nie podpisany. Strona powodowa uznała, że jedynie na marginesie zauważyć należy, iż skoro ww. wykaz stanowi załącznik do aneksu nr (...) do ww. umowy, posiadałby on moc dowodową i stanowił potwierdzenie nabycia wierzytelności objętych umową cesji, nawet wówczas, gdyby strony wyciągu nie zostały z osobna parafowane. Wola objęcia umową sprzedaży wierzytelności wymienionych w wykazie wynika wprost z umowy cesji. W świetle powyższego nie sposób również skutecznie zakwestionować faktu, że załączony wykaz stanowi integralną część umowy cesji wierzytelności. Nie może zatem budzić wątpliwości charakter przedłożonego dokumentu. Strona powodowa ponadto podkreśliła, że umowa cesji, została zawarta w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Notarialne poświadczenie podpisów znajduje się także na załączonym wykazie wierzytelności. Powyższy fakt można także ustalić na podstawie formy, w jakiej strona powodowa przedłożyła przedmiotowy dokument – odpis z wyraźnie widocznymi pieczęciami notariusza. W świetle powyższego, w ocenie strony powodowej, nie sposób było uznać podnoszonych przez pozwanych w ww. zakresie zarzutów za zasadne. Abstrahując od powyższego strona powodowa na marginesie jedynie zauważyła, że podnoszone przez pozwanych zarzuty co do mocy dowodowej załączonych do pozwu dokumentów wystawionych przez stronę powodową są zupełnie niecelowe, gdyż strona powodowa w niniejszym postępowaniu do wykazania zasadności dochodzonych roszczeń nie posługuje się wystawionymi przez siebie dokumentami. Pozwani nawet nie wskazali jakich dokumentów dotyczy ww. zarzut. Z powyższych względów za niecelowe strona powodowa uznała szczegółowe odnoszenie się do postawionego ww. zarzutu i argumentacji przytoczonej na jego potwierdzenie. Wyjaśniając kwestię skuteczności nabycia przez stronę powodową objętej niniejszym postępowaniem wierzytelności, wskazano również na treść księgi wieczystej nr (...). Z jej treści wynika, iż zabezpieczające spłatę należności hipoteka umowna zwykła oraz hipoteka umowna kaucyjna, zostały przeniesione na rzecz strony powodowej – (...) (...). Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 79 ust. 2 ustawy z dnia 6.07.1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, hipoteka nie może zostać przeniesiona bez wierzytelności, którą zabezpiecza. Jeżeli zatem strona powodowa została wpisana do księgi wieczystej, jako wierzyciel hipoteczny, to musiała skutecznie nabyć wierzytelność, którą hipoteka zabezpiecza. Strona powodowa przywołała również przepis art. 3 ust. 1 przedmiotowej ustawy –zgodnie z którym domniemywa się, że prawo ujawnione w księdze wieczystej jest wpisane zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym. Zgodnie zaś z przepisem art. 79 ust. 1 powoływanego aktu prawnego, wpis zmiany wierzyciela hipotecznego ma charakter konstytutywny. Obalenie domniemania, wynikającego z treści księgi wieczystej i wpisu o charakterze konstytutywnym, może nastąpić wyłącznie w toku postępowania o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. Wpis ten nie może być kwestionowany w ramach niniejszego postępowania. Strona powodowa zauważyła, że zawiadomienie o wpisie do księgi wieczystej musiało zostać również doręczone poprzedniemu wierzycielowi hipotecznemu. Gdyby więc doszło do jakichkolwiek nieprawidłowości w zakresie nabycia wierzytelności, poprzedni wierzyciel, oceniając rozsądnie, sprzeciwiłby się dokonaniu zmiany w treści księgi wieczystej i skorzystałby z odpowiedniego środka prawnego. Treść księgi wieczystej nr (...) potwierdza zatem, że strona powodowa skutecznie nabyła wierzytelność pieniężną względem pozwanych. Strona powodowa podniosła również, iż fakt skutecznego nabycia wierzytelności względem pozwanych można ustalić na podstawie innych niewątpliwych okoliczności. Zawarcie umowy sprzedaży wierzytelności wiązało się z przekazaniem przez zbywcę na rzecz nabywcy dokumentacji potwierdzającej istnienie wierzytelności a także danych osobowych dłużników. Strona powodowa dysponuje dokumentacją związaną z zawartą przez pozwanych umową, posiada informacje odnośnie toczącego się wcześniej postępowania egzekucyjnego, a także dysponuje szczegółowymi danymi osobowymi pozwanych. Okoliczności te, w połączeniu z faktem, iż strona powodowa zajmuje się w sposób profesjonalny nabywaniem wierzytelności, a także w świetle dotychczas powołanych dowodów, musi prowadzić do oczywistego wniosku- strona powodowa skutecznie nabyła od wierzyciela pierwotnego wierzytelność pieniężną przysługującą wobec pozwanych z tytułu umowy (...) z dnia 7.04.2005 r. Zdaniem strony powodowej nie istnieje żadne inne racjonalne, zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, wytłumaczenie opisanych wyżej okoliczności. Dodatkowo strona powodowa zauważyła, że wraz z pozwem przedłożyła dokument potwierdzający uiszczenie przez nią –cesjonariusza, pełnej ceny sprzedaży, wynikającej z umowy sprzedaży wierzytelności. Dokument ten stanowi kolejny dowód skuteczności przelewu wierzytelności.

W pismach procesowych datowanych na 5.12.2017 r. (k.139,141) pełnomocnicy pozwanych wyrazili zgodę na częściowe cofnięcie pozwu przez stronę powodową i wnieśli na podstawie art. 203 par. 3 k.p.c. o zasądzenie na rzecz pozwanych zwrotu kosztów procesu liczonych od ograniczonej części roszczenia pozwu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 7.04.2005 r. pozwani A. M. i Z. M. zawarli z wierzycielem pierwotnym (...) Bankiem (...) S.A. umowę nr (...), mocą której bank udzielił pozwanym kredytu w kwocie 71 100 CHF. Zgodnie z treścią ww. umowy zabezpieczenie spłaty zobowiązania stanowiły hipoteka zwykła i kaucyjna na nieruchomości położonej w miejscowości K., dla której Sąd Rejonowy w Opolu prowadzi księgę wieczystą nr (...).

(Dowód: umowa kredytu hipotecznego z 7.04.2005 r.– k. 18-27, odpis z księgi nieruchomości położonej w miejscowości K., dla której Sąd Rejonowy w Opolu prowadzi księgę wieczystą nr (...), k.28-31)

W dniu 6.08.2010 r. wierzyciel oraz pozwana A. M. zawarli ugodę. Pozwana złożyła oświadczenie o uznaniu długu oraz zobowiązała się do spłaty należności na precyzyjnie ustalonych zasadach.

(Dowód: ugoda z dnia 6.08.2010 r., k. 32-35)

Wobec zaprzestania przez pozwanych regulowania zobowiązania, wierzyciel pierwotny dokonał wypowiedzenia ww. umowy kredytu pismami z dnia 30.03.2011 r., skutkiem czego po upływie okresu wypowiedzenia zobowiązanie stało się w całości wymagalne (maj 2011 r.).

(Dowód: wezwania do zapłaty i wypowiedzenia z 30.03.2011 r., k.36-37, a także fakty przyznane i uznane za przyznane)

Brak spłaty zobowiązania skutkował wystawieniem przez wierzyciela pierwotnego w dniu 8.02.2012 r. bankowego tytułu egzekucyjnego nr 387. Na potrzeby wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego bank przeliczył istniejące zadłużenie wyrażone w walucie obcej na walutę polską. Zadłużenie pozwanych na dzień wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego opiewało na poniższe kwoty:

4) 208 221,44 zł- należność główna, tj. pozostały do spłaty kapitał kredytu,

5) 38 359,62 zł –odsetki umowne,

6) 52,19 zł- koszty.

Sąd Rejonowy w Opolu postanowieniem z dnia 28.02.2012 r. nadał ww. tytułowi egzekucyjnemu klauzulę wykonalności w sprawie o sygn. akt I Co 817/12.

(Dowód: bankowy tytuł egzekucyjny z dnia 8.02.2012 r., k.38, postanowienie Sądu Rejonowego w Opolu z dnia 28.02.2012 r., k.39)

Dysponując tytułem wykonawczym wierzyciel pierwotny złożył wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko pozwanym. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Opolu w sprawie o sygn. akt KM 361/13 postanowieniem z dnia 3.03.2016 r. umorzył postępowanie egzekucyjne prowadzone przeciwko pozwanym. Pozwani nie występowali z powództwem o pozbawienie wykonalności ww. tytułu wykonawczego. Pozwani nie kwestionowali zasadności wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego, zaopatrzenia go w klauzulę wykonalności oraz prowadzenia na jego podstawie postępowania egzekucyjnego.

(fakty uznane za przyznane)

3. 58 962,86 CHF –tytułem należności głównej, tj. tytułem pozostałego do spłaty kapitału kredytu;

4. 44 110,15 CHF- tytułem skapitalizowanych odsetek, w tym:

c. 37 079,84 CHF – tytułem odsetek umownych naliczonych przez wierzyciela pierwotnego do dnia zawarcia umowy sprzedaży wierzytelności;

d. 7 030,31 CHF – tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie, naliczonych przez stronę powodową od kwoty należności głównej po dniu zawarcia umowy sprzedaży wierzytelności do dnia poprzedzającego dzień złożenia pozwu.

(Dowód: umowa sprzedaży wierzytelności z 16.12.2015 r. wraz z załącznikami, k.40-101, dowód uiszczenia ceny sprzedaży wierzytelności, k.102, odpis z księgi nieruchomości położonej w miejscowości K., dla której Sąd Rejonowy w Opolu prowadzi księgę wieczystą nr (...), k.28-31, wezwania do zapłaty z 24.05.2017 r., k.103-105, fakty uznane za przyznane)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił przede wszystkim w oparciu o przedłożone dokumenty. Sąd miał także na uwadze, że co do znaczącej części twierdzeń strony powodowej pozwani nie wypowiedzieli się, a część faktów przyznali, stąd mając na uwadze całość materiału zebranego w sprawie Sąd zastosował przepisy art. 229 i 230 k.p.c.

Strona powodowa dochodziła należności wynikającej z umowy kredytu hipotecznego zawartej z pozwanymi przez pierwotnego wierzyciela (...) SA w dniu 7.04.2005 r. Wskazała, że wierzytelność niniejszą nabyła na mocy umowy cesji zawartej z ww. bankiem, w dniu 16.12.2015 r.

Pozwani w sprzeciwie od nakazu zapłaty podnieśli dwa zarzuty co do dochodzonej wierzytelności: zarzut niewykazania, że strona powodowa stała się wierzycielem pozwanych oraz zarzut przedawnienia roszczenia.

[Cesja] Zarzut pozwanych co do nieskuteczności umowy cesji wierzytelności dokonanej w dniu 16.12.2015 r. należało uznać za bezzasadny. Wbrew zarzutom pozwanych w aktach postępowania sądowego znajduje się dokument umowy cesji poświadczony za zgodność z oryginałem przez występującego w sprawie radcę prawnego (kopia ww. dokumentu została załączona jedynie do odpisów pozwu przeznaczonych dla pozwanych). Treść ww. odpisu dokumentu została wprawdzie ograniczona, jednakże ograniczenie to dotyczyło wyłącznie danych osobowych, których ujawnieniu strona powodowa miała prawny obowiązek zapobiegać. Podzielić należy stanowisko powoda, że ujawnienie tych danych w żaden sposób nie przyczyniłoby się do wyjaśnienia istotnych okoliczności niniejszej sprawy, a stanowiłoby naruszenie bezwzględnie obowiązujących przepisów ustawy o ochronie danych osobowych. Strona powodowa wraz z ww. umową cesji przedłożyła podpisany do niej następnie aneks nr (...) i załączony doń wyciąg z wykazu wierzytelności objętych przedmiotową cesją. Z przedmiotowego dokumentu wynika w sposób jednoznaczny, że umowa sprzedaży wierzytelności, zawarta między (...) Bankiem (...) S.A. i (...), obejmowała również wierzytelność pieniężną przysługującą cedentowi względem pozwanych. W treści wykazu wierzytelności w sposób precyzyjny wskazano dane pozwalające na identyfikację wierzytelności, takie jak imię, nazwisko, nr PESEL kredytobiorców, data i nr zawartej umowy kredytu. Załącznik stanowiący listę wierzytelności będących przedmiotem umowy, słusznie został ze względu na jego obszerność oraz konieczność ochrony danych osobowych, ograniczony o dane dotyczące pozostałych wierzytelności, będących przedmiotem przelewu, których ujawnienie skutkowałoby pełną identyfikacją pozostałych dłużników, w żaden sposób nie przyczyniając się do wyjaśnienia istotnych okoliczności przedmiotowej sprawy. Nie sposób zgodzić się także z zarzutem pozwanych w zakresie nieczytelności podpisów stron umowy cesji na ww. wykazie. Powyższe pozostaje bowiem w oczywistej sprzeczności ze stanem faktycznym sprawy, gdyż każda strona wykazu wierzytelności była z osobna parafowana przez strony umowy, a przedłożony wykaz ponadto przez nie podpisany. Zgodzić należy się także z konstatacją strony powodowej, że skoro ww. wykaz stanowi załącznik do aneksu nr (...) do ww. umowy, to posiadałby on moc dowodową i stanowił potwierdzenie nabycia wierzytelności objętych umową cesji, nawet wówczas, gdyby strony wyciągu nie zostały z osobna parafowane. Wola objęcia umową sprzedaży wierzytelności wymienionych w wykazie wynika wprost z umowy cesji. W świetle powyższego nie sposób również skutecznie zakwestionować faktu, że załączony wykaz stanowi integralną część umowy cesji wierzytelności. Nie może zatem budzić wątpliwości charakter przedłożonego dokumentu. Podkreślić należy, że umowa cesji została zawarta w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Notarialne poświadczenie podpisów znajduje się także na załączonym wykazie wierzytelności. Powyższy fakt można także ustalić na podstawie formy, w jakiej strona powodowa przedłożyła przedmiotowy dokument – odpis z wyraźnie widocznymi pieczęciami notariusza. Dodać należało, że skuteczność dokonania przelewu wierzytelności potwierdzają także inne okoliczności przywołane przez stronę powodową. Przeniesienie hipoteki zabezpieczającej umowę kredytową z 7.04.2005 r., które nie byłoby możliwe bez przeniesienia wierzytelności zabezpieczonej tą hipoteką (art. 79 ust. 2 ustawy o księgach wieczystych i hipotece), niekwestionowane przez cedenta. Strona powodowa przedstawiła także szereg dokumentów w posiadanie których nie mogła wejść bez zawarcia umowy cesji z pierwotnym wierzycielem pozwanego (m.in. umowa kredytowa, bankowy tytuł egzekucyjny, pisma komornika prowadzącego egzekucję). Skuteczność oświadczeń woli złożonych przez strony umowy przelewu z 16.12.2015 r. strona powodowa wykazała również składając odpisy z KRS, wyciągi z rejestru funduszy inwestycyjnych oraz odpisy stosownych pełnomocnictw.

Zauważyć w tym miejscu należy, że okoliczności zawarcia samej umowy kredytu pozwani nie kwestionowali, w szczególności otrzymania na podstawie zawartej umowy świadczenia pieniężnego. Nie kwestionowali pozwani również, że do wykonania powyższej umowy w całości nie doszło i wskutek niewywiązania się z warunków umowy przez pozwanych istniejący stosunek prawny został wypowiedziany (okoliczność przyznana w sprzeciwie). Postawienie kredytu w stan natychmiastowej wymagalności, w związku z wypowiedzeniem umowy kredytu przez bank, spowodowało, że całość roszczenia stała się wymagalna. Zgodnie z art. 120 § 1 k.c. termin przedawnienia zaczyna biec od chwili (dnia), w której roszczenie stało się wymagalne, czyli gdy minął termin jego płatności. A zatem od tego momentu biegł 3- letni termin przedawnienia (art. 118 k.c.), który upłynął, co nie było przedmiotem sporu pomiędzy stronami, przed dniem wniesienia powództwa w niniejszej sprawie. Przypomnieć tu należy, że termin przedawnienia roszczeń banku, prowadzącego działalność gospodarczą wobec konsumenta wynosi 3 lata (wyroki SN z 10.10.2003r. IICK 113/02 i z 30.01.2007r. IV CSK 356/06). Wynika z tego, że roszczenie dochodzone przez powoda uległo przedawnieniu z końcem maja 2014 r. (wypowiedzenie stało się skuteczne na koniec maja 2011 r.- okoliczność co do której nie było sporu pomiędzy stronami), a więc w dniu wniesienia pozwu roszczenie było już przedawnione. W tej sytuacji podniesienie zarzutu przedawnienia musiało prowadzić do oddalenia powództwa opartego na stosunku osobistym pozwanych. Nb. w dalszej fazie procesu kwestia ta nie była przedmiotem sporu pomiędzy stronami, albowiem efektem zaakceptowania zasadności zarzutu przedawnienia w stosunku do roszczeń osobistych wobec pozwanych było częściowe cofnięcie pozwu przez stronę powodową.

Sąd uznał, że istotnie z uwagi na zabezpieczenie hipoteczne tej wierzytelności, wynikające z umowy kredytu mieszkaniowego z 5.01.2009 r. oraz z późniejszej cesji tej wierzytelności wraz z zabezpieczeniem hipotecznym, zachodzą podstawy do obciążenia pozwanych odpowiedzialnością rzeczową za zapłatę należności na podstawie art. 77 ustawy z dnia 6.07.1982 r. (tj. Dz.U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 ze zm.) o księgach wieczystych i hipotece. Zgodnie bowiem z tym przepisem przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką nie narusza uprawnienia wierzyciela hipotecznego do uzyskania zaspokojenia z nieruchomości obciążonej. Przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką w zakresie należności głównej pociąga za sobą tylko skutki w strefie obligacyjnej. Nie pozbawia natomiast wierzyciela wierzytelności zabezpieczonej hipotecznie uprawnienia do zaspokojenia się z nieruchomości. Jeżeli zatem w sprawie dojdzie do przedawnienia i dłużnik zgłosi taki zarzut, to będzie odpowiadał tylko rzeczowo, a sąd, uwzględniając powództwo, ograniczy zgodnie z art. 319 k.p.c. jego odpowiedzialność do kwoty wskazanej w księdze wieczystej, która wynika z hipoteki kaucyjnej wpisanej do tej księgi. Taki sam pogląd wyraził Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 14.11.2013 r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1096/13, gdzie stwierdził, że zgodnie z art. 77 ustawy nawet w sytuacji gdyby wierzytelność zabezpieczona przez wpis hipoteki byłaby przedawniona to taka jej cecha pozostawałaby bez znaczenia dla możliwości zaspokojenia jej przez wierzyciela hipotecznego z nieruchomości obciążonej.

W przedmiotowej sprawie spłata zobowiązania wynikającego z umowy kredytu z 7.04.2005 r. została zabezpieczona na rzecz (...) SA przez ustanowienie hipoteki zwykłej i kaucyjnej na nieruchomości położonej w miejscowości K., dla której Sąd Rejonowy w Opolu prowadzi księgę wieczystą nr (...). Następnie na wniosek strony powodowej, w księdze wieczystej tej nieruchomości dokonano wpisu zmiany wierzyciela hipotecznego, co zgodnie z art. 79 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece skutkowało przeniesieniem wierzytelności hipotecznej wraz z zabezpieczeniem (k.32-35). Zaznaczyć jednocześnie należy, że w sprawie niniejszej zastosowanie mają przepisy obowiązujące przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 26.06.2009 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece (Dz.U. Nr 131, poz. 1075), tj. do dnia 20.02.2011 r. Zgodnie z art. 10 ust. 1. tej ustawy - do hipotek kaucyjnych powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, z zastrzeżeniem ust. 2, stosuje się przepisy ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, z wyjątkiem przepisów o rozporządzaniu opróżnionym miejscem hipotecznym. Stosownie zaś do ustępu 2 - do hipotek zwykłych powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy ustawy, o której mowa w art. 1 w dotychczasowym brzmieniu, z wyjątkiem art. 76 ust. 1 i 4 tej ustawy, które stosuje się w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. To samo dotyczy hipotek kaucyjnych zabezpieczających roszczenia związane z wierzytelnością hipoteczną, lecz nieobjętych z mocy ustawy hipoteką zwykłą, powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Z art. 10 ust. 2 zd. 2 tej ustawy wynika zatem, że do hipoteki kaucyjnej zabezpieczającej roszczenia związane z wierzytelnością hipoteczną powstałej przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej (tak jak w niniejszym przypadku), zastosowanie znajdą przepisy w brzmieniu sprzed nowelizacji, tj. obowiązujące do dnia 20.02.2011 r. Konkluzja ta odnosi się w szczególności do obecnie uchylonego art. 104 KWU (obowiązującego w dniu ustanowienia hipoteki kaucyjnej), który stanowi, iż hipoteka kaucyjna zabezpiecza odsetki oraz koszty postępowania mieszczące się w sumie wymienionej we wpisie hipoteki".

Przepis art. 104 u.k.w.h. interpretowany jest niekiedy jako norma szczególna nie tylko w stosunku do art. 69 u.k.w.h., ale także do art. 77 zdanie drugie tej ustawy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2.03.2012 r., II CSK 282/11), uprawniająca wierzyciela hipotecznego do uzyskania w granicach sumy zaspokojenia nie tylko przedawnionej należności głównej, ale również przedawnionych odsetek. Z tym poglądem trudno się zgodzić i podzielić należy stanowisko wyrażone w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10.01.2017 r. (V CSK 233/16). Sąd ten stwierdził, że przedawnienie roszczeń jest regułą stabilizującą stosunki prawne i gwarantującą ich pewność, zaś odstępstwo od niej wymaga przepisu ustawowego (art. 117 par. 1 k.c.). Sąd Najwyższy wskazał dalej, że przedawnienie wierzytelności hipotecznych w sposób szczególny kształtuje art. 77 u.k.w.h., który przewiduje, że upływ terminu przedawnienia nie narusza uprawnienia wierzyciela hipotecznego do uzyskania zaspokojenia, niemniej w zdaniu drugim ogranicza jednak dokonany wyłom w działaniu instytucji przedawnienia wskazując, że przepisu tego nie stosuje się do roszczenia o odsetki- w brzmieniu obowiązującym do 19.02.2011 r., a po nowelizacji – do roszczenia o świadczenia uboczne. Treścią art. 77 u.k.w.h. nie jest wyznaczenie zakresu, w jakim wierzytelność uzyskuje zabezpieczenie hipoteczne (tej kwestii dotyczy art. 69 i art. 104 u.k.w.h.) lecz powiązanie jakie istnieje pomiędzy przedawnieniem zabezpieczonej wierzytelności a możliwością jej zaspokojenia z obciążonej rzeczy (prawa). Art. 104 u.k.w.h. określał przedmiot zabezpieczenia hipoteką kaucyjną w sposób odmienny niż art. art. 69 u.k.w.h. w odniesieniu do hipoteki zwykłej, ponieważ obejmował zabezpieczeniem odsetki oraz koszty postępowania mieszczące się w sumie wymienionej we wpisie hipoteki, a nie „w granicach przewidzianych w odrębnych przepisach”. W ocenie Sądu Najwyższego zakres ten był oczywiście szerszy, co wyraźnie wskazywał art. 102 ust. 2 u.k.w.h., przewidujący możliwość wykorzystania hipoteki kaucyjnej do zabezpieczenia roszczeń związanych z wierzytelnością hipoteczną lecz nie jest to jednak równoznaczne z wprowadzeniem dalej idącego wyłączenia skutków przedawnienia niż przewidziane w art. 77 zd. 1 u.k.w.h.; trudno przy tym doszukać się aksjologicznych przesłanek tak daleko idącego uprzywilejowania wierzytelności objętych hipoteką kaucyjną. W konkluzji akceptując powyższy tok rozważań należało uznać, że uwzględnieniu, wobec takiej a nie innej treści art. 77 u.k.w.h. i jednocześnie wobec skutecznego podniesienia zarzutu przedawnienia roszczeń dochodzonych pozwem, mogła podlegać w orzeczeniu kończącym tylko ta część żądania pozwu, która dotyczyła należności głównej nie zaś roszczenia odsetkowego.

Mając na uwadze całość powyższych okoliczności na uwadze Sąd w punkcie I umorzył postępowanie na podstawie art. 355 par. 2 k.p.c. co do tej części żądania pozwu, co do której strona cofnęła pozew, zasądził w punkcie II wyroku kwotę 58 962,86 CHF obejmującą należność główną (niespłacony kapitał kredytu), z zastrzeżeniem ograniczenia odpowiedzialności pozwanych do nieruchomości położonej w miejscowości K., dla której Sąd Rejonowy w Opolu prowadzi księgę wieczystą nr (...), a w pozostałym zakresie (należności uboczne w postaci odsetek) w punkcie III wyroku powództwo oddalił mając na względzie, że roszczenie o zapłatę odsetek jest roszczeniem przedawnionym, a nie korzysta z przywileju wynikającego z art. 77 zd. 1 u.k.w.h.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. Strona powodowa wygrała proces w 57,2 % (pierwotnie domagała się 103 073,01 CHF, zasądzono na jej rzecz 58 962,86 CHF). Koszty procesu, które poniosła to 30 097 zł (należna opłata sądowa od pozwu -19 280 zł i koszty zastępstwa procesowego -10 817 zł). Każdy z pozwanych wygrał proces w 42,8 %, a koszty które poniósł to 10 817 zł. Przy uwzględnieniu procentowej wygranej stronie powodowej należał się zwrot kosztów procesu w wysokości 17 262,96 zł, natomiast pozwanym 4 622,40 zł. Po skompensowaniu tych należności pozostała kwota 12 640,56 zł, którą Sąd zasądził solidarnie od pozwanych na rzecz strony powodowej w punkcie IV wyroku.

I C 1833/17

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE