Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

J. W. oskarżony został o to, że w dniu 22 kwietnia 2016 r. na drodze publicznej w miejscowości Z., na ul. (...), kierował pojazdem mechanicznym – samochodem osobowym marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...), znajdując się pod działaniem środka odurzającego tetrahydrokannabionolu w rozmiarze 4,98 ng/ml we krwi, tj. na poziomie odpowiadającym stanowi nietrzeźwości powyżej 0,5 promila alkoholu etylowego we krwi. Tak opisany czyn oskarżyciel zakwalifikował jako przestępstwo z art. 178a § 1 kk.

Wyrokiem z dnia 10 września 2018 roku ( sygn. II K 1338/16) Sąd Rejonowy w Kielcach orzekł, co następuje:

I.  oskarżonego J. W. w ramach zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu uznaje za winnego tego, że w dniu 22 kwietnia 2016 r. na drodze publicznej w miejscowości Z. na ul. (...) kierował pojazdem mechanicznym - samochodem osobowym marki O. (...) o nr rej. (...) znajdując się pod działaniem środka odurzającego tetrahydrokannabionolu w rozmiarze 4,98 ng/ml we krwi, tj. na poziomie odpowiadającym stanowi po użyciu alkoholu tj. popełnienia wykroczenia z art. 87 § 1 kw i za to na podstawie art. 87 § 1 k.k. i art. 24 §1 i § 3 kk wymierza mu karę grzywny w wysokości 600 (sześćset) złotych;

II.  na podstawie art. 87 § 3 k.w w zw z art. 29 § 1 i 2 k.w orzeka wobec oskarżonego J. W. środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 2 (dwa) lat;

III.  na podstawie art. 29 § 4 k.w. na poczet orzeczonego wobec oskarżonego J. W. środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych zalicza okres zatrzymania prawa jazdy od 22 kwietnia 2016;

IV.  na podstawie art. 627 kpk i art. 624§1 kpk zasądza od oskarżonego J. W. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 700,00 (siedemset) złotych tytułem częściowych kosztów sądowych a w pozostałym zakresie kosztami tymi obciąża Skarb Państwa.

Apelację od tergo wyroku wniósł oskarżyciel publiczny zaskarżając wyrok w całości na niekorzyść oskarżonego i podnosząc – z przywołaniem przepisów art. 438 pkt. 1 i 3 kpk – zarzuty:

1.  błędu w ustaleniach faktycznych poprzez niezasadne przyjęcie, że oskarżony kierował w dniu 22.04.2016r. pojazdem O. znajdując się pod działaniem środka odurzającego na poziomie odpowiadającym stanowi po użyciu alkoholu podczas, gdy na podstawie zgromadzonych dowodów, w szczególności w postaci przesłuchania świadków T. K., K. P., opinii z badań kryminalistycznych, opinii sądowo – lekarskiej G. L., ustnej opinii uzupełniającej biegłego J. C., opinii nr (...), ustnej opinii uzupełniającej J. G. (1) prawidłowym jest ustalenie w tym zakresie, że oskarżony kierował w dniu 22 kwietnia 2016r. pojazdem mechanicznym znajdując się pod wpływem działania środka odurzającego na poziomie odpowiadającym stanowi nietrzeźwości, powyżej 0,5 promila alkoholu etylowego we krwi;

2.  naruszenia prawa materialnego – art. 87 § 1 kk i art. 24 § 1 i 3 kk poprzez ich niezasadne zastosowanie w pkt I. wyroku jako podstawy wymiary kary za przypisane oskarżonemu wykroczenie podczas, gdy wskazane przepisy nie regulują wymiary kary za przypisane wykroczenie.

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę wyroku w całości i uznanie oskarżonego za winnego czynu zarzucanego mu aktem oskarżenia – z art. 178a § 1 k i – wymierzenie za ten czyn kary grzywny w wymiarze 80 stawek dziennych ustalając wielkość stawki na 20 złotych, orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na 3 lata i zaliczenie na poczet środka karnego okresu zatrzymania prawa jazdy, orzeczenie świadczenia pieniężnego w kwocie 5.000 zł. na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz zasądzenie kosztów sadowych.

W razie nieuwzględnienia tego wniosku skarżący wniósł o zmianę wyroku w pkt I. przez wskazanie jako podstawy wymiaru kary art. 87 § 1 kw i art. 24 § 1 i 3 kw zamiast błędnie wskazanych 87 § 1 kk i 24 § 1 i 3 kk.

Sąd Odwoławczy zważył, co następuje:

Apelacja oskarżyciela publicznego nie jest zasadna. Domagając się ustalenia, że J. W. kierował samochodem na drodze publicznej będąc pod wpływem środka odurzającego na poziomie odpowiadającym stanowi nietrzeźwości skarżący opiera się przede wszystkim na dowodach z opinii biegłych, z których to dowodów wynika, że u obwinionego stwierdzono we krwi zawartość środka odurzającego na poziomie 4, 98 ng/ml, co z reguły skutkuje oddziaływaniem na organizm w sposób odpowiadający stanowi nietrzeźwości.

Z tych samych dowodów wynika też jednak, na co zwraca również uwagę Sąd Najwyższy np. w wyroku z dnia 13 grudnia 2014 roku (sygn. II K 219/14), że w polskim systemie prawa karnego nie ma legalnej definicji pojęcia stanu po zażyciu środków odurzających odpowiadającego stanowi nietrzeźwości. Kryterium ilościowe ( stężenie środka odurzającego we krwi) jest pomocniczym ale nie jedynym. Obok stwierdzenia środka odurzającego w organizmie kryterium dodatkowym jest istnienie faktów wskazujących na oddziaływanie środka odurzającego na ten organizm. Jak słusznie ustalił Sąd pierwszej instancji i na co zwracali uwagę biegli w wydanych opiniach – w tej konkretnej sprawie faktów takich nie stwierdzono. W szczególności oskarżyciel nie ustalił, by to oskarżony spowodował kolizję drogową mając ograniczone zdolności psychoruchowe czy zdolność postrzegania. Nie ustalono też by inne zachowania oskarżonego wskazywały na oddziaływanie środka odurzającego na jego organizm. Nie przeprowadzono też w sprawie innych badań, o których np. mówi ( k. 159 v.) w opinii biegła J. G. (2) ( brak oznaczenia metabolitu (...)), a których brak nie pozwala ustalić czy oskarżony zażywa często czy sporadycznie środki odurzające ( tu przetwory konopi). Stwierdzone stężenie środka odurzającego we krwi oskarżonego, aczkolwiek znaczące, nie było przy tym na tyle wysokie, by sam poziom owego stężenia pozwalał bez żadnych wątpliwości przyjąć, że krytycznego dnia znajdował się on w stanie odpowiadającym nietrzeźwości. D. z resztą wyraz temu także biegli w złożonych opiniach. Nic w tej kwestii nie wnoszą dowody z zeznań świadków T. K. (2) i K. P. (2) przywołane w apelacji.

Trak więc – jak słusznie ustalił Sąd pierwszej instancji ( uzasadnienie k. 170) – w sprawie pozostają wątpliwości co do stopnia odurzenia obwinionego w czasie kierowania pojazdem. Wątpliwości tych, mimo przeprowadzenia wszelkich możliwych dowodów, nie dało się rozstrzygnąć. W tej sytuacji zasada wyrażona w przepisie art. 5 § 2 kpk nakazuje przyjąć, że oskarżony na pewno był w stanie po użyciu środka odurzającego, ale nie ma pewności, że był pod jego wpływem na tyle silnym, by odpowiadało to stanowi nietrzeźwości. W tej sytuacji sąd pierwszej instancji zasadnie ustalił, że oskarżonemu przypisać można jedynie popełnienie wykroczenia z art. 87 § 1 kw. Apelacja oskarżyciela publicznego ustaleń tych skutecznie nie podważa.

Oddzielną kwestią jest natomiast możliwość ukarania sprawcy tego wykroczenia. W myśl przepisu art. 45 § 1 kw karalność wykroczenia ustaje z upływem roku od czasu jego popełnienia, a jeśli w tym czasie wszczęto postępowanie – okres przedawnienia wydłuża się o kolejne dwa lata. Zważyć jednak należy, że przepis ten w tym brzmieniu obowiązuje od 1 czerwca 2017 roku, kiedy to został wprowadzony ustawą z dnia 23 marca 2017 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 17 maja 2017 r. 2017.966 – zob. art. 2 i 8). Do 1 czerwca 2017 roku karalność wykroczenia upływała zawsze po 2 latach od popełnienia wykroczenia ( art. 45 § 1 kw w brzmieniu sprzed zmiany). Czyn obwinionego miał miejsce 22 kwietnia 2016 roku a więc ponad dwa lata przed wydaniem niniejszego wyroku sądu odwoławczego a także ponad dwa lata przed wydaniem wyroku przez Sąd pierwszej instancji. Przepisy dotyczące przedawnienia mają charakter materialnoprawny i ma do nich zastosowanie przepis 2 § 1 kw, nakazujący stosować co do zasady ustawę obowiązującą w czasie orzekania, ale ustawę obowiązującą w czasie dokonania czynu, jeśli jest względniejsza dla sprawcy. W niniejszej sprawie według ustawy obwiązującej termin przedawnienia wykroczenia jeszcze nie minął, ale według ustawy obwiązującej w dacie czynu – upłynął.

W tej sytuacji oczywiście przepis art. 2 § 1 kw nakazuje zastosować do sprawcy ustawę obowiązującą w czasie dokonania czynu. Według zaś tej ustawy nastąpiło przedawnienie karalności przypisanego sprawcy wykroczenia. Dlatego, działając na podstawie przepisów art. 45 § 1 kw (w brzmieniu sprzed 1 czerwca 2017 roku) w związku z art. 2 § 1 kw oraz art. 5 § 1 pkt. 4 kpsw, art. 62 § 1 , 2, i 3 kpsw i art. 437 § 2 kpk w związku z art. 109 § 2 kpsw, sąd odwoławczy uchylił w całości zaskarżony wyrok i umorzył postępowanie w sprawie.

Wobec zaś umorzenia postępowania jego koszty ponosi, stosownie do przepisu art. 110 § 2 pkt. 1 kpsw, Skarb Państwa.

SSO Bogusław Sędkowski