Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII Pz 111/18

POSTANOWIENIE

Dnia 16 stycznia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Teresa Kalinka

Sędziowie: SSO Grzegorz Tyrka

SSR del. Anna Capik- Pater

po rozpoznaniu sprawy 16 stycznia 2019 w G.

na posiedzeniu niejawnym

w sprawie M. G. ( G.), D. S. , T. K. , P. G. (G.),H. K. , Z. L.

przeciwko Spółce (...) S.A w B.

o świadczenie rekompensacyjne

na skutek zażalenia pozwanej

od punktu 2 postanowienia Sądu Rejonowego w Z.

z dnia 25 lipca 2018 sygn. Akt IV P 305/18

p o s t a n a w i a:

1.  zmienić częściowo zaskarżone postanowienie w punkcie 2 w ten sposób, że zasądzić od powodów M. G. i P. G. na rzecz Spółki (...) SA w B. po 1350 ( jeden tysiąc trzysta pięćdziesiąt ) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego ;

2.  w pozostałej części zażalenie oddalić;

3.  zasądzić od powodów M. G. i P. G. po na rzecz pozwanej po 150 (sto pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

(-) SSO Grzegorz Tyrka (-) SSO Teresa Kalinka (-) SSR del. Anna Capik- Pater

Sędzia Przewodniczący Sędzia

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 25 lipca 2018 roku Sąd Rejonowy w Z. umorzył postępowanie , ponieważ powodowie cofnęli pozwy. Odstąpił od obciążania powodów kosztami procesu na podstawie art. 102 k.p.c. wskazując, że zaszły szczególne okoliczności w rozumieniu tego przepisu. Ustawa z dnia 12 października 2017 roku dała uprawnienie do świadczenia rekompensacyjnego tylko niektórym kategoriom osób. Krótki, zawity termin do złożenia odwołania od decyzji odmownych mógł spowodować pochopność decyzji w zakresie złożenia pozwów do sądu. Sąd wziął pod uwagę, że powodowie cofnęli pozwy, sprawa nie była skomplikowania, a nakład pracy pełnomocnika pozwanej nie był znaczny. Zasądzenie od każdego powodów po 1350 złotych byłoby niesprawiedliwe.

Pozwana w zażaleniu domagała się zmiany zaskarżonego postanowienia zarzucając naruszenie art. 98 k.p.c. i 102 k.p.c. oraz § 2 pkt 4 w zw. z § 9 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych poprzez jego niezastosowanie.

Domagała się zmiany zaskarżonego postanowienia poprzez zasądzenie od każdego z powodów po 1350 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego oraz zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

W uzasadnieniu podniosła, że nie sposób przyjąć – jak w jej ocenie argumentuje zaskarżone postanowienie Sąd Rejonowy – iż nieznajomość prawa jest przesłanką uzasadniającą odstąpienie od obciążania strony przegrywającej kosztami postępowania. Podkreśliła, że powodowie otrzymali decyzję odmowną w sprawie rekompensaty na etapie przesądowym, w uzasadnieniu których pozwana wyjaśniła w sposób jednoznaczny z jakich przyczyn powodowie nie są uprawnieni do rekompensaty. Powodowie w pełni świadomie skierowali sprawy do sądu. . Ponadto pozwana wskazała, że 14-dniowy termin na wytoczenie powództwa w przedmiotowej sprawie nie jest krótszy od innych ustawowych terminów przewidzianych na wnoszenie środków odwoławczych, w tym terminów przewidzianych w prawie pracy.

Powodowie nie zajęli stanowiska w zakresie wniesionego zażalenia.

Sąd Okręgowy ustalił , co następuje:

P. G. cofnął pozew ze zrzeczeniem się roszczenia na rozprawie. Zarówno on, jak i M. G. przeszli na emerytury w czasie, kiedy nie posiadali już uprawnienia do deputatu węglowego ( odpowiedź na pozew k. 38) .

D. S. również cofnęła pozew na rozprawie. Wnosiła o nieobciążanie jej kosztami procesu. Wskazała, że umowa o pracę uległa rozwiązaniu z dniem 2 sierpnia 2017 roku, a więc w czasie, kiedy prawo do deputatu węglowego nie przysługiwało emerytom. Inne okoliczności związane z odmową prawa do świadczenia rekompensacyjnego nie zostały ustalone.

H. K. przed doręczeniem jej odpisu odpowiedzi na pozew cofnęła powództwo zrzekając się roszczenia. Utrzymuje się z emerytury . Podstawą odmowy wypłaty dochodzonego świadczenia był fakt pobierania świadczenia przedemerytalnego po rozwiązaniu stosunku pracy. Podobny stan faktyczny był podstawą odmowy prawa do rekompensaty Z. L. .

T. K. jest uprawniona do renty rodzinnej .Podstawą odmowy prawa do świadczenia było realizowanie prawa do deputatu węglowego przez ZUS, czemu powódka zaprzeczyła. Ostatecznie cofnęła pozew .

Sąd zważył, co następuje:

Zdaniem Sądu w przypadku H. K., Z. L. i T. K. uzasadnione było odstąpienie od obciążania ich kosztami procesu. Przepisy ustawy z dnia 12 października 2017 roku o świadczenia rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla nie były jasne w przypadku osób, które korzystały z innych, niż emerytura i renta, świadczeń po rozwiązaniu stosunku pracy . H. K. i Z. L. w dacie wejścia w życie przepisów powołanej ustawy były emerytkami. T. K. pobiera rentę rodzinną i podnosiła, że deputatu węglowego nie otrzymuje . Ta okoliczność nie została ostatecznie wyjaśniona wobec cofnięcia pozwu.

Powódka D. S. wniosła o nieobciążanie jej kosztami procesu. Nieznane są podstawy odmowy wypłaty kwoty 10 000 złotych. Zdaniem Sądu rozstrzygnięcie Sądu I instancji w zakresie odstąpienia od obciążania powódki kosztami procesu można uznać za uzasadnione.

Nieuzasadnione natomiast było odstąpienie od obciążania kosztami zastępstwa procesowego M. G. i P. G.. Ustawodawca w art. 2 ust. 1lit.a do osób uprawnionych do tego świadczenia zaliczał m.in. emerytów mających ustalone prawo do emerytury i pobierających to świadczenie, uprawnionych w trakcie pobierania świadczenia z tytułu emerytury do bezpłatnego węgla na podstawie postanowień układów zbiorowych pracy, porozumień lub innych regulacji obowiązujących w przedsiębiorstwie górniczym, które utraciły moc obowiązującą przed dniem wejścia w życie ustawy, na skutek zawartych porozumień lub dokonanych wypowiedzeń.

Jedną z podstaw odstąpienia od obciążenia kosztami procesu strony przegrywającej w oparciu o przepis art. 102 k.p.c. stanowić może słuszność żądań w chwili ich zgłoszenia Wypełniając wnioski o świadczenie rekompensacyjne powodowie mieli do dyspozycji pisma jak wypełnić wniosek wraz z pełną , czytelną informacją, kto jest osobą uprawnioną. Z treści pozwów wynika, że powodowie byli świadomi, iż nie są osobami uprawnionymi w rozumieniu ustawy.

Samo subiektywne poczucie krzywdy, czy subiektywna ocena co do zasadności żądań również nie uzasadniają odstąpienia od zwrotu kosztów procesu. Muszą one korespondować z trudną sytuacją materialną powodów. Sąd Rejonowy nie poczynił żadnych ustaleń w tym zakresie. Brak jest informacji o sytuacji materialnej powodów, co nie uzasadnia odstąpienia od obciążania kosztami. . Należy podnieść, że zła sytuacja finansowa, stanowiąca podstawę do zwolnienia strony od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych, nie wyczerpuje sama w sobie przesłanek zastosowania art. 102 k.p.c., a przepis ten, z uwagi na swój szczególny charakter, nie może być wykładany rozszerzająco i wyklucza uogólnienie.

Odstąpienie od obciążania strony przegrywającej sprawę kosztami procesu poniesionymi przez jej przeciwnika procesowego jest możliwe jedynie w wypadkach szczególnie uzasadnionych, tj. wówczas, gdy z uwagi na okoliczności faktyczne konkretnej sprawy zastosowanie ogólnych zasad odpowiedzialności za wynik procesu byłoby sprzeczne z zasadą słuszności. Podstawą do takiej oceny może być zachowanie się strony w procesie, jak i jej sytuacja pozaprocesowa. Zdaniem Sądu Okręgowego, powodowie nie wykazali żadnej przesłanki , która uzasadniałaby zastosowanie art. 102 k.p.c. Faktem jest, że ustawodawca naprawił swój błąd uchwalając ustawę z dnia z dnia 23 listopada 2018 r. o świadczeniu rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla oraz z tytułu zaprzestania pobierania bezpłatnego węgla przez osoby niebędące pracownikami przedsiębiorstwa górniczego ( Dz. U. 2019 poz 29), ale Sąd podziela stanowisko pozwanej, że poniosła znaczny nakład pracy, biorąc pod uwagę ilość złożonych bezpodstawnych żądań. Wobec cofnięcia pozwów pozwanej należy się wynagrodzenie. W niniejszej sprawie pełnomocnik pozwanej odniósł się szczegółowo do sytuacji faktycznej i prawnej każdego z powodów.

Powodowie nie odnieśli się do zażalenia.

W związku tym zażalenie częściowo uwzględniono na podstawie art. 397 § 1, §1 1, §2 k.p.c. w związku art. 386 § 1 k.p.c. O kosztach zastępstwa radcowskiego orzeczono na podstawie § 2 pkt 4 w związku § 9 ust. 1 pkt 2 i § 10 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U 2018 poz. 265) .

(-) SSO Grzegorz Tyrka (-) SSO Teresa Kalinka (-) SSR del. Anna Capik- Pater

Sędzia Przewodniczący Sędzia