Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 grudnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2018 r. w Suwałkach na rozprawie

sprawy z powództwa C. O.

przeciwko Syndykowi Masy Upadłości (...)w P.

o ekwiwalent za urlop wypoczynkowy i inne

na skutek apelacji pozwanego Syndyka Masy Upadłości (...) w P.

od wyroku Sądu Rejonowego w Suwałkach IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 28 sierpnia 2018 r. sygn. akt IV P 32/18

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego Syndyka Masy Upadłości (...)w P. na rzecz powoda C. O. 1.350 (jeden tysiąc trzysta pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za II instancję.

SSO Mirosław Kowalewski SSO Piotr Witkowski SSO Danuta Poniatowska

Sygn. akt III Pa 30/18

UZASADNIENIE

Powód C. O. w pozwie skierowanym przeciwko syndykowi masy upadłości (...)w P. domagał się zapłaty 31.560,16 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 2 grudnia 2016 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu w tym kosztami zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu wskazał, iż zatrudniony był od 1.01.2004 r. na stanowisku Prezesa Zarządu w przedsiębiorstwie pracodawcy -(...)., w oparciu o umowę o pracę na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy. Postanowieniem Sądu Rejonowego w Białymstoku, Wydziału VIII Gospodarczego, z dnia 13.10.2016 r. sygn. akt VIII GU 154/16 ogłoszona została upadłość likwidacyjna pracodawcy. Pismem z dnia 27.10.2016 r. działający w imieniu pracodawcy syndyk masy upadłości (...)w upadłości likwidacyjnej wypowiedział powodowi stosunek pracy na podstawie art. 30 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy w zw. z art. 41 ^{( 1)} § 1 Kodeksu pracy z zachowaniem skróconego okresu wypowiedzenia 1 miesiąca tj. do 30.11.2016 r. Powód nie otrzymał od pozwanego należnych mu następujących kwot:

-

19.560,16 zł tytułem ekwiwalentu za niewykorzystany urlop,

- 12.000,00 zł tytułem odprawy należnej na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 17.04.2018 r. w sprawie IV Np. 15/18 Sąd Rejonowy w Suwałkach uwzględnił powództwo w całości.

W sprzeciwie wniesionym od tego nakazu pozwany domagał się oddalenia powództwa oraz zasądzenia od powoda na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Pozwany zaprzeczył by powodowi przysługiwały roszczenia objęte pozwem, a nadto by posiadały one walor wymagalności. Pozwany podniósł zarzut przedwczesności powództwa, a nadto zarzut nie udowodnienia roszczenia objętego pozwem w całości. Ponadto podniósł zarzut braku legitymacji procesowej biernej po stronie syndyka, bowiem syndyk nie ma legitymacji procesowej do występowania w sprawie, gdyż roszczenie pozwu jest zobowiązaniem masy upadłości i podlega zaspokojeniu jedynie z masy w drodze planu podziału, tak jak inne wierzytelności upadłego. Jak wynika z pozwu, roszczenie jest opisane jako roszczenie do upadłego i zostało uznane przez syndyka masy upadłości i zostało częściowo nawet zapłacone. Z tego też względu do czasu zakończenia postępowania upadłościowego, a z pewnością do czasu ostatniego planu podziału funduszy masy upadłości powództwo jest niedopuszczalne, z racji uwzględnienia wierzytelności objętej pozwem jako należnej powodowi z masy upadłości. Pozwany z ostrożności procesowej zakwestionował sposób wyliczenia roszczenia objętego pozwem, wskazując, iż powód nie wskazuje w sposób precyzyjny w jaki sposób określił wymiar składowych roszczenia objętego pozwem - co determinuje jego chybiony oraz bezprzedmiotowy charakter.

Wyrokiem z 28.08.2018 r. Sąd Rejonowy w Suwałkachzasądził od pozwanego syndyka masy upadłości (...)w P. na rzecz powoda C. O. kwotę 31.560,16 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 2.12.2016 r. do dnia zapłaty oraz 2.700 zł. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Odstąpił od obciążania pozwanego syndyka masy upadłości (...). brakującymi kosztami procesu.

Sąd Rejonowy rozstrzygnięcie oparł na ustalonym następującym stanie faktycznym: Powód C. O. pozostawał w zatrudnieniu w pozwanej (...)w P. w okresie od 1.01.2004 r. do 30.11.2016 r. na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony na stanowisku Prezesa Zarządu Spółki. Stosunek pracy ustał w wyniku wypowiedzenia przez pracodawcę – art. 30§1 pkt 2 k.p. w zw. z art. 41 ^{( 1)}§1 k.p. – z powodu ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku spółki.

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Białymstoku VIII Wydziału Gospodarczego z 13.10.2016 r. sygn. akt VIII GU 154/162 ogłoszona została upadłość (...)w P. obejmująca likwidację majątku w/w spółki.

W związku z ustaniem stosunku pracy powstały naliczone przez pracodawcę i nieuregulowane należności wobec powoda C. O.: z tytułu ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy w kwocie 19.560,16 zł. oraz odprawy na podstawie ustawy o zwolnieniach grupowych w kwocie 12.000 zł. Należności te ustalono w parciu o dokumenty pracodawcy: zaświadczenie k. 54, listy płac k. 55-71, 109-197, ewidencja czasu pracy k. 107-108, , wykaz uzupełniający niezaspokojonych roszeń pracowniczych k. 201-204, naliczenie odprawy k. 209 oraz pismo Wojewódzkiego Urzędu Pracy w B. z 2.03.2017 r. RF.4600-4/16 k. 205-208.

Sąd Rejonowy wskazał na następującą podstawę prawną orzeczenia: Podstawą roszczenia o zapłatę odprawy z tytułu zwolnienia grupowego jest art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1474 ze zm.) natomiast podstawą żądania zapłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy jest art.171 §1 k.p.

Sąd Rejonowy wskazał, że bezsporne jest, iż powód - były pracownik - posiada wobec pozwanego - pracodawcy - wierzytelność wskazaną w pozwie z tytułu ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy (19.560,16 zł.) oraz odprawy na podstawie ustawy o zwolnieniach grupowych (12.000 zł.), tj. łącznie 31.560,16 zł. Okoliczność ta została wprost przyznana przez pozwanego. Wynika ona, w ocenie Sądu Rejonowego, z treści sprzeciwu, odpisu z KRS dot. pozwanej spółki (k. 19-22) oraz list płac (listy płac k. 55-71, 109-197, wykaz uzupełniający niezaspokojonych roszeń pracowniczych k. 201-204, pismo Wojewódzkiego Urzędu Pracy w B. z dnia 2.03.2017 r. RF.4600-4/16 k. 205-208, naliczenie odprawy k. 209). Wierzytelność ta powstała po ogłoszeniu upadłości i w ocenie Sądu Rejonowego bezsporne jest, że nie jest objęta listą wierzytelności.

Sąd Rejonowy uznał, że uwzględnieniu roszczenia w całości nie sprzeciwia się, odmowa wypłaty świadczenia tytułem odprawy z ustawy „o zwolnieniach grupowych” przez Wojewódzki Urząd Pracy w B.. Odmowa wypłaty tej odprawy pieniężnej wynikła z oceny Funduszu, że w przypadku rozwiązywania stosunków pracy m.in. z powodem nie miały już zastosowania przepisy ustawy z dnia 13.03.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy... W jego przypadku nie zostały spełnione przesłanki określone w art. 1 i art. 10 tej ustawy, dotyczące wy­maganego stanu zatrudnienia u pracodawcy dokonującego zwolnień pracowników z przyczyn ich niedotyczących, istniejącego w okresie rozwiązywania umów o pracę na podstawie porozumienia stron lub wypowiedzeń ze strony pracodawcy, który nie może przekraczać 30 dni. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13.03.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy... jej przepisy stosuje się w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego, co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez praco­dawcę, a także na mocy porozumienia stron, jeżeli w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnie­nie obejmuje, co najmniej 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników (tak, jak w przypadku spółki T. P.). W przypadku dokonywania zwolnień indy­widualnych z przyczyn niedotyczących pracowników limit zatrudniania przez pracodawcę, co naj­mniej 20 pracowników i 30-dniowego okresu dokonywania zwolnień jest także wymagany, co po­twierdza treść art. 10 ust. 1 w/w ustawy.

Bieg 30-dniowego terminu, kwalifikującego zwolnienia pracowników dokonywane przez (...)do kategorii zwolnień grupowych, rozpoczął się 27.09.2016 r., kiedy to pracodawca (zatrudniający na ten dzień, co najmniej 20 pracowników) wręczył 18 pracownikom oświadczenia o rozwiązaniu stosunków pracy, w tym z 12 pracownikami zawarł porozumienia o rozwiązaniu umów o pracę z dniem 30.09.2016 r. A zatem 27.10.2016 r. został wyczerpany 30-dniowy okres „pierwszej tury" zwolnień grupowych.

W związku z powyższym, aby zakwalifikować wręczane pracownikom począwszy od 28.10.2016 r. oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika do kategorii zwolnień grupowych, należało na nowo spełniać warunki z art. 1 lub art. 10 w/w ustawy, w tym wymóg zatrudniania przez pracodawcę, co najmniej 20 pracowników. Tymczasem w tym dniu spółka T. P.nie zatrudniała wymaganej tym przepisem liczby pra­cowników, bowiem 30.09.2016 r. ustały stosunki pracy z 12 osobami - a zatem na dzień wręczania oświadczeń pracodawcy pracownikom ujętym w poz. 3-9 wykazu (tj. na dzień 31.10.2016 r), nie obowiązywały go już zasady zwalniania pracowników w trybie ustawy z dnia 13.03.2003 r. o szczególnych zasadach... ze względu na stan zatrudnienia.

Fakt niezatrudniania wymaganej powyższym przepisem liczby pracowników na dzień do­konania oświadczeń o rozwiązaniu umów o pracę w stosunku do osób objętych złożonym wyka­zem uzupełniającym, wymienionych w poz. 3-9 wykazu, wynika z korespondencji kierowanej przez syndyka na adres Funduszu, a także dokumentów zgromadzonych w sprawie. Wynika z nich, że na dzień składania w/w oświadczeń spółka nie zatrudniała już co najmniej 20 pracowników. Natomiast stanowisko Wojewódzkiego Urzędu Pracy w B. nie może stanowić podstawy do odmowy wypłacenia odprawy z tytułu zwolnień grupowych (ze względów prawnych), ponieważ pracodawca przyznał powodowi prawo do takiego świadczenia, ujął je w liście płac oraz przedstawił do realizacji w trybie przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy.

Zdaniem Sądu Rejonowego, za taką oceną przemawia zasada uprzywilejowania pracownika wyrażona w art. 18 § 1 k.p., zgodnie z którą postanowienia umów o pracę oraz innych aktów, na których podstawie powstaje stosunek pracy, nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy. Na tle stosowania tego przepisu wypowiedział się między innymi Sąd Apelacyjny w Krakowie, który w wyroku z 12.09.2012 r. III APa 18/12 stwierdził, iż całkowicie bezzasadne jest twierdzenie, że wynagrodzenie pracownika nie może być niezgodne z układem zbiorowym pracy. Owszem, istnieje taka reguła, lecz ma ona charakter jednokierunkowy - znajduje zastosowanie wyłącznie na korzyść pracownika. Przepis art. 18 § 1 k.p. wprowadza zasadę uprzywilejowania pracownika, stanowiąc, że postanowienia umów o pracę oraz innych aktów, na których podstawie powstaje stosunek pracy, nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy. Istotą wspomnianej zasady jest zakaz regulowania indywidualnej treści stosunku pracy w umowie o pracę w sposób mniej korzystny dla pracownika niż przewidują to przepisy prawa pracy, w tym układ zbiorowy pracy obowiązujący u pracodawcy. Nie istnieje natomiast zasada odwrotna, to znaczy taka, która zabraniałaby zawierania umów bardziej korzystnych dla pracownika niż te przepisy. Zatem wynagrodzenie wynikające z umowy o pracę należne jest w wysokości w niej ustalonej, mimo iż przewyższała ona kwotę przewidzianą w zakładowym układzie zbiorowym za pracę na danym stanowisku.

Sąd Rejonowy wskazał, że pogląd ten w całości popiera. Zasada uprzywilejowania pracownika przemawia za wymagalnością roszczenia o wypłatę odprawy z tytułu wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika, skoro prawo do tego świadczenia przyznał pracodawca, mimo iż formalnie z przepisów prawa nie wynika uprawnienie do niego (vide: pismo Wojewódzkiego Urzędu Pracy w B. z 2.03.2017 r. nr RF.4600-4/16).

W ocenie Sądu Rejonowego, zarzuty pozwanego zawarte w sprzeciwie od nakazu zapłaty, nie znajdują uzasadnienia w przepisach prawa upadłościowego. Stosunek pracy z powodem został rozwiązany przez syndyka masy upadłości, a przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę była upadłość przedsiębiorstwa - pracodawcy powoda. Zgodnie z prawem upadłościowym, z dniem ogłoszenia upadłości majątek upadłego staje się masą upadłości, która służy zaspokojeniu wierzycieli upadłego. Od tego momentu majątkiem przedsiębiorstwa zarządza syndyk, który w przeciwieństwie do pracodawcy nie ma na celu prowadzenia przedsiębiorstwa w celu osiągania zysku. Jego głównym zadaniem jest wywiązanie się z zobowiązań upadłego przedsiębiorstwa wobec jego wierzycieli. Stan upadłości przedsiębiorstwa ma szczególny wpływ na stosunki pracownicze. W miejsce dotychczasowego pracodawcy wstępuje syndyk masy upadłości, jego odpowiedzialność za zobowiązania ze stosunku pracy łączącego dotychczasowego pracodawcę z pracownikami z mocy przepisów kodeksu pracy jest ograniczona, pracownik wobec syndyka masy upadłości nie może powoływać się na przepisy prawa pracy dotyczące ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę. Powyższe ograniczenie odpowiedzialności wynika wprost z treści art. 41 ¹ § 1 k.p., który stanowi, że w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, nie stosuje się przepisów art. 38, 39 i 41, ani przepisów szczególnych dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę. Odpowiedzialność syndyka za zobowiązania ze stosunku pracy podlega także ograniczeniu ze względu na „kondycję” ekonomiczną upadłego przedsiębiorstwa, syndyk prowadzi likwidację przedsiębiorstwa w ten sposób, aby z masy upadłości zaspokoić jak największą grupę wierzycieli. Cel ten realizuje zgodnie z postanowieniami ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 2344 ze zm.). Przepis art. 342 ust. 1 powyższej ustawy zalicza do wierzytelności i należności podlegających zaspokojeniu z funduszu masy upadłości „należności ze stosunku pracy” przypadające za czas po ogłoszeniu upadłości (jako inne niż koszty postępowania upadłościowego zobowiązania masy upadłości – art. 230 ust. 1 ustawy - Prawo upadłościowe).

W ocenie Sądu Rejonowego, treść przepisu art. 342 Prawa upadłościowego nie wyklucza uwzględnienia zarówno wierzytelności z tytułu należności głównej, jak i z tytułu odsetek od tej wierzytelności. Przy czym wierzytelności z tytułu należności głównej (zaliczonej w rozpoznawanej sprawie do drugiej kategorii – inne niż koszty postępowania upadłościowego zobowiązania masy upadłości) ulegają zaspokojeniu z masy upadłości w drugiej kategorii. Natomiast odsetki od tej należności podlegają zaspokojeniu stosownie do treści art. 342 ust. 1 pkt 3 Prawa upadłościowego w trzeciej kategorii. Stąd też nie ma podstaw do oddalenia powództwa w części dotyczącej żądania zasądzenia również odsetek ustawowych za opóźnienie od należności głównej – na którą składają się roszczenia z tytułu ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i odprawy z ustawy „o zwolnieniach grupowych” – zasądzonych na podstawie art. 359 §1 i §2 k.c. w zw. z art. 300 k.p. w zw. z art. 85 k.p. Odsetki te zasądzono zgodnie z żądaniem pozwu od 2.12.2016 r., albowiem należność główna stała się wymagalna 1.12.2016 r. (umowa o pracę rozwiązana została z 30.11.2016 r.).

Sąd Rejonowy wskazał również, iż zgodnie z treścią art. 144 §1 ustawy – Prawo upadłościowe, po ogłoszeniu upadłości postępowania sądowe, administracyjne lub sądowo administracyjne dotyczące masy upadłości mogą być wszczęte i prowadzone wyłącznie przez syndyka albo przeciwko niemu. Stąd też pozwany syndyk, wbrew odmiennemu jego stanowisku, posiada legitymację bierną w rozpoznawanej sprawie.

Również zarzut pozwanego, iż sposób wyliczenia roszczenia objętego pozwem determinuje jego chybiony oraz bezprzedmiotowy charakter (przede wszystkim z tego powodu, iż powód nie wskazuje w sposób precyzyjny w jaki sposób określił wymiar roszczenia objętego pozwem), jest bezskuteczny. Jak wynika z dokumentacji przedstawionej przez samego pozwanego – wysokość spornych kwot wynika z dokumentów płacowych sporządzonych przez pracodawcę.

Wobec powyższego Sąd uwzględnił powództwo w całości, a o kosztach zastępstwa procesowego orzekł na podstawie art. 98 §1 k.p.c. i § 9 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 265 ze zm.). O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c., odstępując ze względów słuszności od obciążania nimi pozwanego.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł pozwany syndyk masy upadłości (...)w P.. Zaskarżył wyrok w części obejmującej punkt I i punkt II, tj. w części zasądzającej od pozwanego na rzecz powoda 31.560,16 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 2 grudnia 2016 r. do dnia zapłaty oraz w części zasądzającej od pozwanego na rzecz powoda 2.700,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego .

Wyrokowi zarzucił:

1. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 230 ust. 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. prawo upadłościowe (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 2344 z późn. zm.) poprzez jego niezastosowanie i pominięcie, że roszczenie powoda winno zostać zgłoszone i rozpoznane w trybie art. 230 ust. 2 p.u. jako zobowiązanie masy upadłości i zaspokojone z majątku masy w ramach postępowania upadłościowego we właściwej kategorii, co czyni niedopuszczalnym zasądzenie roszczenia w ramach postępowania cywilnego;

2. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 237 p.u. poprzez jego niezastosowanie i uwzględnienie roszczenia powoda, mimo iż dochodzona należność winna być rozpatrywana w ramach postępowania upadłościowego w trybie zgłoszenia wierzytelności, ewentualnie sprzeciwu do jej nieuwzględnienia, nie zaś postępowania cywilnego, zaś ewentualne nieuwzględnienie wierzytelności przez syndyka na liście winno zostać poddane ocenie sądu upadłościowego na skutek sprzeciwu od listy wierzytelności, lecz nie w ramach powództwa cywilnego;

3. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 342 p.u. poprzez jego niezastosowanie i wydanie wyroku zasądzającego roszczenie powoda w sytuacji, gdy roszczenia powoda winny być rozpoznane w trybie postępowania upadłościowego w pierwszej kolejności, a w konsekwencji wpisane na listę wierzytelności, zaś w przypadku odmowy przez syndyka wpisu na listę, wierzyciel posiada uprawnienie do skierowania sprzeciwu do sądu upadłościowego, co wyklucza wydanie wyroku zasądzającego w ramach postępowania cywilnego przed rozstrzygnięciem, co do wierzytelności w ramach postępowania upadłościowego;

4. naruszenie prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie ustaleń faktycznych sprzecznych z zebranym w sprawie materiałem dowodowym z przekroczeniem granic swobodnej oceny dowodów i bez wszechstronnego rozważenia całości zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz bez przeprowadzenia wyczerpującego postępowania dowodowego w zakresie istotnych dla sprawy okoliczności, w szczególności poprzez ustalenie, że roszczenie dochodzone w niniejszej sprawie nie jest objęte listą wierzytelności, podczas gdy roszczenie powoda znajduje się na liście płac i zostanie przez syndyka wypłacone w trybie art. 230 ust. 2 u.p.;

5. naruszenie prawa procesowego, tj. art. 366 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i zasądzenie roszczenia powoda, podczas gdy uwzględnienie przez syndyka wierzytelności powoda na liście korzysta z powagi rzeczy osądzonej, zatem niedopuszczalne było prowadzenie postępowania, wydanie orzeczenia zasądzającego.

6. dopuszczenie dowodu z dokumentu w postaci listy płac (...)na okoliczność jej treści, w szczególności na okoliczność istnienia, uznania wierzytelności powoda przez syndyka w ramach prowadzonego postępowania upadłościowego.

Wskazując na powyższe zarzuty, apelujący wnosił o:

1. zmianę wyroku Sądu Rejonowego w Suwałkach IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 28 sierpnia 2018 r., wydanego w sprawie prowadzonej pod sygnaturą akt IV P 32/18, poprzez odrzucenie pozwu lub ewentualnie oddalenie powództwa w całości;

2. zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm prawem przepisanych za obie instancje.

Ewentualnie wnosił o uchylenie wyroku Sądu Rejonowego w Suwałkach i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego jest bezzasadna.

Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy dokonał ustaleń stanu faktycznego oraz przeprowadził właściwą ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Sąd Okręgowy w pełni podziela i akceptuje te ustalenia i właściwą argumentację prawną. Ocena dowodów przeprowadzonych przez Sąd pierwszej instancji nie nosi cech dowolności.

W pierwszej kolejności rozważeniu podlegały zarzuty błędnych ustaleń faktycznych, albowiem jedynie w poprawnie ustalonym stanie faktycznym możliwa jest ocena prawidłowości zastosowanych przepisów prawa materialnego.

Zgodnie z treścią art. 233 § 1 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Skuteczne podniesienie zarzutu naruszenia tego przepisu wymaga wskazania, jakie kryteria oceny zostały naruszone przez sąd przy analizie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im taką moc przyznając - to jest - czy i w jakim zakresie analiza ta jest niezgodna z zasadami prawidłowego rozumowania, wiedzą lub doświadczeniem życiowym, względnie - czy jest ona niepełna. W opinii Sądu Okręgowego ocena materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie nie pozostaje w sprzeczności z zasadami logicznego rozumowania, ani zasadami doświadczenia życiowego.

Zarzucając Sądowi pierwszej instancji naruszenie art. 233 § 1 k.p.c., skarżący wskazał, że nie przeprowadzono wyczerpującego postępowania dowodowego w zakresie istotnych dla sprawy okoliczności, w szczególności poprzez ustalenie, że roszczenie dochodzone w niniejszej sprawie nie jest objęte listą wierzytelności, podczas gdy roszczenie powoda znajduje się na liście płac i zostanie przez syndyka wypłacone w trybie art. 230 ust. 2 u.p. Tak sformułowany zarzut zawiera wewnętrzną sprzeczność. Skarżący wskazuje na listę wierzytelności i listę płac, jako tożsamy dokument, posługując się tymi nazwami zamiennie. Tymczasem są to dwie różne listy, o zupełnie różnym znaczeniu. Sąd pierwszej instancji ustalił, że jest okolicznością bezsporną, że należności powoda dochodzone pozwem nie są wpisane na listę wierzytelności upadłej spółki. Są natomiast wykazane w liście płac i zostały w części wypłacone, o czym stanowi przedłożona przez pozwaną dokumentacja - lista płac i jej uzupełnienie. W związku z tym wskazany zarzut jest pozbawiony podstaw, a wnioskowanie o dopuszczenie dowodu z dokumentu w postaci listy płac (...)na okoliczność jej treści, w szczególności na okoliczność istnienia i uznania wierzytelności powoda przez syndyka w ramach prowadzonego postępowania upadłościowego, co najmniej niezrozumiałe. Zarzut ten byłby zasadny, gdyby skarżąca wskazywała na sporządzoną listę wierzytelności i umieszczoną na niej wierzytelność powoda z tytułu roszczeń dochodzonych pozwem. Tymczasem wskazuje na listę płac, która została sporządzona po ogłoszeniu upadłości, ma zupełnie inne znaczenie i dowód z niej został przez Sąd Rejonowy przeprowadzony (m.in. na okoliczność wysokości należności).

Z tych powodów również kolejny zarzut apelacji (pkt 5) naruszenia prawa procesowego, tj. art. 366 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i zasądzenie roszczenia powoda, „podczas gdy uwzględnienie przez syndyka wierzytelności powoda na liście korzysta z powagi rzeczy osądzonej, zatem niedopuszczalne było prowadzenie postępowania, wydanie orzeczenia zasądzającego”, nie jest zasadny. W tym punkcie apelacji skarżący nie używa już nawet nazwy listy, na którą się powołuje. Ponieważ wcześniej wskazywał na listę płac, należy przyjąć, że powołuje się na tę listę. Umieszczenie należności na liście płac nie korzysta jednak z powagi rzeczy osądzonej i pozwala na prowadzenie postępowania i wydanie orzeczenia zasądzającego należność, jeśli roszczenie jest zasadne.

W związku z prawidłowo ustalonym stanem faktycznym, w szczególności z bezspornym ustaleniem, że należności powoda nie zostały wpisane na listę wierzytelności, zarzuty naruszenia prawa materialnego również należy uznać za niezasadne. Zgodnie z art. 230 § 1 i 2 ustawy z dnia 28.02.2003 r. Prawo upadłościowe (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2344 ze zm.) do kosztów postępowania zalicza się wydatki bezpośrednio związane z zabezpieczeniem, zarządem i likwidacją masy upadłości, w szczególności wynagrodzenie syndyka oraz jego zastępcy, wynagrodzenia osób zatrudnionych przez syndyka oraz należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń tych osób, wynagrodzenie i wydatki członków rady wierzycieli, wydatki związane ze zgromadzeniem wierzycieli, koszty archiwizacji dokumentów upadłego, korespondencji, ogłoszeń, podatki i inne daniny publiczne związane z likwidacją masy upadłości (§ 1). Natomiast do innych zobowiązań masy upadłości zalicza się wszystkie niewymienione w ust. 1 zobowiązania masy upadłości powstałe po ogłoszeniu upadłości, w szczególności należności ze stosunku pracy przypadające za czas po ogłoszeniu upadłości, zobowiązania z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia masy upadłości, zobowiązania z zawartych przez upadłego przed ogłoszeniem upadłości umów, których wykonania zażądał syndyk, inne zobowiązania powstałe z czynności syndyka oraz przypadające za czas po ogłoszeniu upadłości renty z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci i renty z tytułu zamiany uprawnień objętych treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę (§ 2). Ponieważ należności dochodzone pozwem powstały po ogłoszeniu upadłości (...), niewątpliwie znajduje tu zastosowanie § 2 art. 230 i orzeczenie Sądu pierwszej instancji respektuje ten przepis.

Nie znajduje też uzasadnienia zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 237 Prawa upadłościowego. Przepis ten stanowi, że nie wymagają zgłoszenia należności ze stosunku pracy. Należności z tego tytułu umieszcza się na liście wierzytelności z urzędu. Ponieważ brak dowodów na to, że należności te zostały wpisane na listę wierzytelności i nawet w apelacji skarżący tego nie wykazał, podnoszenie tego zarzutu nie może przynieść spodziewanych rezultatów, zwłaszcza w świetle cytowanego wcześniej uregulowania zawartego w art. 230 § 2 p.u.

Co do naruszenia art. 342 p.u., zarzut apelacji jest przedwczesny, gdyż celem postępowania przed Sądem pierwszej instancji nie było ustalenie, do której kategorii zaspokojenia należą dochodzone należności. Powód dochodził ustalenia, że posiada w stosunku do pozwanego syndyka wierzytelność w określonej wysokości i o tym orzekł Sąd Rejonowy w zaskarżonym wyroku.

Kierując się powyższymi ustaleniami i rozważaniami, Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że zarzuty apelacyjne powoda nie zdołały podważyć prawidłowości dokonanych przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych i przyjętej przez ten Sąd oceny zasadności powództwa. Z tych wszystkich przyczyn Sąd Okręgowy na mocy art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako pozbawioną usprawiedliwionych podstaw.

Ponadto odpowiednio do wyniku sporu w tej instancji, zasądzono od pozwanej na rzecz powoda koszty postępowania apelacyjnego na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. i art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz § 10 ust.1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 265).

SSO Mirosław Kowalewski SSO Piotr Witkowski SSO Danuta Poniatowska