Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I Ca 486/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 stycznia 2019 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Elżbieta Zalewska-Statuch

Sędziowie SSO Katarzyna Powalska

SSR del. Ewelina Puchalska

Protokolant sekretarz sądowy Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 9 stycznia 2019 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa K. W.

przeciwko (...) SA z siedzibą w S.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli

z dnia 6 września 2018 roku, sygnatura akt I C 997/17

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powoda K. W. na rzecz pozwanego (...) SA z siedzibą w S. kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt I Ca 486/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 06 września 2018 r. Sąd Rejonowy w Zduńskiej Woli w sprawie o sygn. akt I C 997/17 z powództwa K. W. przeciwko (...) S.A. z siedzibą w S. o zapłatę zasądził od pozwanego na rzecz K. W. 1.580 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 25 maja 2017 r. do dnia zapłaty, zaś w pozostałym zakresie Sąd oddalił powództwo. Nadto Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda 999 zł tytułem zwrotu kosztów procesu i nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli tytułem zwrotu kosztów procesu tymczasowo pokrytych z sum budżetowych od powoda kwotę 45 zł , a od pozwanego 44 zł, przy zwrocie powodowi 1.080 zł tytułem niewykorzystanych zaliczek.

Wydanie powyższego orzeczenia poprzedziły następujące ustalenia faktyczne oraz prawne:

(...) S.A. z siedzibą w S. zawarło umowę ubezpieczenia OC z posiadaczem pojazdu, którego kierowca w dniu 16 marca 2017 roku spowodował kolizję skutkującą uszkodzeniem samochodu osobowego O. (...) nr rej. (...) stanowiącego własność P. Ś.. Po zdarzeniu poszkodowany przetransportował samochód do miejsca swojego zamieszkania, gdzie dysponował możliwością przechowania i zabezpieczenia auta na terenie własnej posesji ale tego samego dnia poszkodowany skontaktował się z firmą powoda K.W. (...) Serwis (...) prosząc o wynajęcie pojazdu zastępczego. Wkrótce pracownik powoda przywiózł samochód zastępczy - T. (...). Pomiędzy P. Ś. i powodem doszło do zawarcia umowy najmu T. na czas nieokreślony przy przyjęciu dobowej stawki czynszu na kwotę 123 zł. Niezależnie od powyższego strony zawarły umowę cesji, na mocy której poszkodowany przelał na K. W. roszczenie o zapłatę wszelkich świadczeń należnych mu od sprawcy szkody i jego ubezpieczyciela. Uszkodzony pojazd został lawetą zabrany na parking strzeżony powoda. Strony ustalił dobową stawkę za parkowanie na kwotę 36,90 zł brutto. Jeszcze tego samego dnia powód zgłosił pozwanemu szkodę. Oględziny pojazdu O. (...) zostały przez rzeczoznawcę pozwanego przeprowadzone w dniu 21 marca 2017r. W protokole szkodowym ubezpieczyciel złożył poszkodowanemu ofertę wynajmu pojazdu zastępczego segmentu B (S. (...), O. (...), S. (...)) odpowiadającego klasie pojazdowi uszkodzonemu wraz z pokryciem jego kosztów w wysokości 86 zł brutto za dobę. P. Ś. ze złożonej oferty nie skorzystał. Decyzją z dnia 5 kwietnia 2017 r. doręczoną powodowi z dniu 6 kwietnia 2017 r. pozwany uznał swoją odpowiedzialność za zaistniałe zdarzenie i w dniu 7 kwietnia 2017 r. wypłacił odszkodowanie za uszkodzony pojazd w kwocie 3.890,10zł na rachunek bankowy P. Ś.. Szkoda została przez ubezpieczyciela błędnie zakwalifikowana jako częściowa albowiem koszt naprawy pojazdu przy użyciu części alternatywnych przekraczał jego wartość. W konsekwencji szkoda powinna być zakwalifikowana jako całkowita, choć z technologicznego punktu widzenia naprawa O. (...) była możliwa do wykonania. Czas tej naprawy w celu przywrócenia pojazdu do stanu sprzed kolizji z dnia 16 marca 2017 r. winien zamknąć się okresem 21 dni obejmującym sumę okresu naprawczego i około naprawczego. W dniu 6 kwietnia 2017r. powód przetransportował O. (...) z parkingu strzeżonego do wskazanego przez P. Ś. zakładu naprawczego, gdzie wykonana została naprawa pojazdu. Łączny czas przechowania O. na parkingu powoda wynosił 21 dni. Poszkodowany w dniu 20 kwietnia 2017 r. zwrócił powodowi pojazd zastępczy. Łączny czas najmu T. (...) wyniósł 35 dni. W dniu 24 kwietnia 2017 roku K. W. wystawił na dane P. Ś. fakturę VAT nr (...) na kwotę 4.305,00 zł tytułem wynajmu samochodu przez okres 35 dni oraz fakturę VAT nr (...) za holowanie, rozładunek i załadunek oraz przechowywanie pojazdu przez 21 dni w kwocie 1.906,50 zł. (...) S.A. z siedzibą w S. na podstawie w/w faktur VAT pismem z dnia 25 kwietnia 2017 roku przyznało P. Ś. dodatkowe odszkodowanie w łącznej kwocie 2.987zł w tym 1634 zł tytułem zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego za 19 dni przy przyjęciu stawki najmu na kwotę 86zł, oraz 221,40zł zł tytułem zwrotu kosztów przechowania pojazdu na parkingu strzeżonym przez okres 6 dni tj. od dnia zgłoszenia szkody do dnia. Pismem z dnia 28 kwietnia 2017r. pozwany przyznał dodatkowe świadczenie w kwocie 430,50zł tytułem holowania pojazdu ujętego w fakturze VAT nr (...). Dalsze działania powoda celem polubownego uzyskania dodatkowego świadczenia nie przyniosły oczekiwanych przez niego rezultatów.

Wniesione powództwo, w ocenie Sądu I instancji, okazało się częściowo zasadne. Dochodzone w niniejszym postępowaniu roszczenie powód wywodził z umowy cesji zawartej z poszkodowanym. Na jej podstawie K. W. jako cesjonariusz nabył wierzytelność poszkodowanego z tytułu prawa do zwrotu kosztów najmu auta zastępczego oraz kosztów przechowywania uszkodzonego pojazdu, przysługującą mu w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 16 marca 2017 roku wobec pozwanego ubezpieczyciela. Pozwany nie kwestionował odpowiedzialności sprawcy za zaistniałą kolizję drogową i w konsekwencji swojej odpowiedzialności z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody - posiadacza pojazdu mechanicznego. Spór dotyczył wysokości stawki za najem pojazdu zastępczego oraz uzasadnionego okresu najmu pojazdu jak również uzasadnionego okresu przechowania pojazdu na parkingu powoda. Szkodą majątkową pozostającą w adekwatnym związku przyczynowym z uszkodzeniem pojazdu jest w ocenie Sądu utrata możliwości jego użytkowania przez pewien czas. Szkodą będą także niezbędne i konieczne wydatki poniesione na zabezpieczenie pojazdu przed jego dalszym uszkodzeniem, w szczególności koszty przechowania na parkingu strzeżonym. Niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego uznawane jest przy tym za normalne następstwo wypadku komunikacyjnego w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. W ocenie Sądu, bez znaczenia dla powstania obowiązku naprawienia w/w szkody majątkowej pozostaje to czy poszkodowany w związku z koniecznością zapewnienia sobie alternatywnego źródła transportu poniósł jakiekolwiek koszty, np. na wynajem pojazdu zastępczego.

Szkodą będą także niezbędne i konieczne wydatki poniesione na zabezpieczenie pojazdu przed jego dalszym uszkodzeniem, w szczególności koszty przechowania na parkingu strzeżonym.

Dla ustalenia szkody majątkowej po stronie poszkodowanego wystarczającym jest, na co już Sąd zwrócił uwagę, samo zaistnienie zdarzenia powodującego niemożność korzystania pojazdu. Stan ten uzasadnia dochodzenie roszczeń względem zobowiązanego, bez względu na faktycznie przyjęty przez poszkodowanego sposób skompensowania możliwości przemieszczania się. Szkoda majątkowa powstaje w skutek utraty możliwości korzystania z pojazdu przez pewien czas a nie w następstwie poniesienia kosztów najmu pojazdu zastępczego, kluczową kwestią staje się ustalenie miernika ważenia ujemnego interesu poszkodowanego (tj. określenie sposobu wyliczenia szkody). Zgodnie z utrwalonym poglądem doktryny i orzecznictwa szkoda to wymierny finansowo i wyrażalny w pieniądzu uszczerbek w całym majątku poszkodowanego niezależny od tego którego składnika dotyczy. Pojęcia szkody nie można zatem zawężać jedynie do konkretnego składnika, którego wartość uległa obniżeniu wskutek uszkodzenia lub zniszczenia. Szkoda stanowi bowiem różnicę pomiędzy obecnym stanem majątkowym, a stanem majątkowym, jaki zaistniałby, gdyby nie zdarzenie wywołujące szkodę. Szkoda, nawet jeśli dotyczy konkretnego składnika majątkowego osoby poszkodowanej, winna być zatem rozumiana szeroko tj. jako uszczerbek majątkowy w całej masie majątkowej tej osoby, a nie w składniku dotkniętym uszczerbkiem. wynajęcie przez poszkodowanego pojazdu zastępczego i wszelkie koszty z tym związane, należy postrzegać jedynie jako formę podjęcia przez niego działań naprawczych - kosztem własnego majątku, w celu przywrócenia możliwości korzystania ze składnika dotkniętego uszczerbkiem (samochodu) za które obowiązany ponosi odpowiedzialność z uwzględnieniem art. 362 K.c.

W okolicznościach rozpoznawanej sprawy zasadę tę należy odnieść do przyjętej do wyliczenia szkody stawki najmu pojazdu zastępczego. Skoro bowiem w dniu 21 marca 2017r. ubezpieczyciel złożył poszkodowanemu ofertę najmu pojazdu zastępczego segmentu B wraz z pokryciem jego kosztów w wysokości 86zł brutto za dobę, a poszkodowany z niej nie skorzystał i nie wypowiedział w trybie art. 673 § 2 in fine K.c. umowy najmu T. za kwotę 123 zł brutto, nie może w ocenie Sądu domagać się ustalenia od dnia 22 marca 2017r. stawki najmu pojazdu zastępczego za kwotę wyższą od 86 zł za dobę. Mając na względzie powyższe rozważania Sąd uznał za zasadne roszczenie o naprawienie szkody z tytułu utraty możności korzystania z pojazdu O. (...) przez okres 35 dni. Okres ten obejmuje czas trwania postępowania likwidacyjnego do dnia 6 kwietnia 2017r. (21 dni) oraz czas niezbędny na zakup drugiego pojazdu (14 dni z uwagi na stwierdzoną przez biegłego szkodę całkowitą). Przyjęta do wyliczenia stawka dobowa to 120 zł do dnia oględzin (6dni) oraz 86 zł za pozostały okres (29 dni). Razem, należne z tego tytułu odszkodowanie wynosi 3214 zł. Ponieważ ubezpieczyciel zaspokoił roszczenie powoda w tym zakresie do kwoty 1634 zł. Do zapłaty pozostała zasądzona przez Sąd kwota 1580 zł. Mając zatem na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w pkt 1. sentencji wyroku, na podstawie art. 509 k.c. i art. 34 ust. 1 ww. ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych w zw. z art. 436 § 2 k.c. i w zw. z art. 415 k.c. oraz w zw. z art. 361 § 1 i 2 k.c. Mając na względzie datę zgłoszenia szkody, oraz stanowisko pozwanego w kwestii dodatkowych roszczeń sformułowane w piśmie z dnia 25 kwietnia 2017 r. Analizując żądanie pozwu w zakresie odsetek Sąd Rejonowy wskazał, iż kwestię tą reguluje art. 817 § 1 k.c. w zw. z art. 481 § 1 k.c. i zasądził odsetki zgodnie z żądaniem pozwu od dnia 25 maja 2017r. albowiem we wskazanej dacie pozwany ponad wszelką wątpliwość pozostawał w opóźnieniu. Sąd w całości oddalił powództwo o zapłatę dodatkowych kwot z tytułu przechowania pojazdu poszkodowanego na parkingu powoda po dniu oględzin tj. 21 marca 2018r., podnosząc, iż strona powodowa nie wykazała zasadności dalszego odpłatnego przechowywania pojazdu P. Ś. na parkingu strzeżonym pomimo wykonania wszelkich czynności wynikających ze zlecenia z dnia 16 marca 2017r. i zakończenia oględzin przez rzeczoznawcę. O kosztach postępowania Sąd rozstrzygnął w oparciu o art. 100 k.p.c. uznając, że powód który częściowo wygrał spór (w 49%) zobowiązany jest pokryć w w/w stopniu koszty procesu. Kosztami które tymczasowo pokrył Skarb Państwa tj. opinii biegłego w kwocie 89 złotych Sąd na podstawie art. 113 ust 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych obciążył strony stosownie do wyniku postępowania nakazując pobrać od powoda kwotę 45,00 zł oraz od pozwanego kwotę 44 zł. Z tych względów sąd orzekł jak w pkt 4. Pozostałą, niewykorzystaną część zaliczki na koszt opinii biegłego w kwocie 1.080zł Sąd zwrócił pozwanemu. Z tych względów sąd orzekł jak w pkt 5.

Apelację od powyższego wyroku w ustawowym terminie w części tj. w zakresie: pkt 2) co do oddalenia żądania pozwu w zakresie kwoty 1073 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w zapłacie od dnia 25.05.2017 r. do dnia zapłaty, pkt 2) i 3) co do oddalenia żądania pozwu w zakresie żądania zasądzenia pełnych kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, pkt 4 lit a) co do nakazania pobrania od powoda K. W. na rzecz Skarbu Państwa -Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli kwoty 45 zł wywiódł pełnomocnik powoda, który zarzucił rozstrzygnięciu

I.  naruszenie przepisów postępowania:

-

art. 233 § 1 KPC poprzez wyprowadzenie z materiału dowodowego wniosków z niego niewynikających, a nadto sprzecznych z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, a polegających na ustaleniu, że pozwany złożył poszkodowanemu ofertę wynajmu pojazdu zastępczego w dniu 21.03.2017 r. zawartą w protokole z oględzin w dniu oględzin tj. 21.03.2017 r., w sytuacji w której protokół z oględzin nie stanowi sam w sobie dowodu na okoliczność jego przekazania w dniu sporządzenia, a pozwany nie wykazał jakimikolwiek dowodami, że przekazał go poszkodowanemu, lub chociaż powodowi w szczególności dnia 21.03.2017 r.,

-

art. 233 § 1 KPC poprzez wyprowadzenie z materiału dowodowego wniosków z niego niewynikających, a nadto sprzecznych z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, a polegających na ustaleniu, że pozwany złożył poszkodowanemu ofertę wynajmu pojazdu zastępczego w dniu 21.03.2017 r. zawartą w protokole z oględzin w dniu oględzin tj. 21.03.2017 r., w sytuacji w której protokół został zredagowany na komputerze i wydrukowany przy pomocy drukarki komputerowej co oznacza, że nie mógł zostać przekazany w trakcie oględzin albowiem rzeczoznawca pozwanego nie nosi przy sobie drukarki,

-

art. 233 § 1 KPC poprzez wyprowadzenie z materiału dowodowego wniosków z niego niewynikających, a nadto sprzecznych z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, a polegających na zaniechaniu ustalenia, że poszkodowany P. Ś. zeznał, że nie otrzymał od pozwanego żadnej oferty wynajmu pojazdu zastępczego,

-

art. 249 KPC w zw. z art. 230 KPC poprzez uznanie, że powód nie wypowiedział się w przedmiocie twierdzeń pozwanego o złożeniu oferty wynajmu pojazdu zastępczego w dniu 21.03.2017 r. tudzież nie zaprzeczył tej okoliczności, w sytuacji w której powód wyraźnie zakwestionował przedmiotowe twierdzenie w piśmie z dnia 16.08.2017 r. w związku z czym powinna ona zostać wykazana przez pozwanego,

-

art. 227 KPC poprzez uznanie, że okolicznością przedmiotowo istotną z punktu widzenia rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie jest to czy pozwany wysłał i doręczył powodowi informację lub ofertę o możliwości wynajmu pojazdu zastępczego, w sytuacji w której powód nie był ani zainteresowany najęciem pojazdu zastępczego ani uprawniony do tego aby nająć pojazd zastępczy w imieniu poszkodowanego, a okolicznością przedmiotowo istotną z punktu widzenia rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie jest jedynie to czy pozwany składał ofertę wynajmu pojazdu zastępczego samemu poszkodowanemu, a pozwany nie przedstawiał nawet żadnych twierdzeń na taką okoliczność.

-

art. 233 § 1 KPC poprzez wyprowadzenie z materiału dowodowego wniosków nie wynikających, a nadto sprzecznych z zasadami logiki i doświadczenia życiowego polegających na ustaleniu, że pozwany dysponował ofertą wynajmu pojazdu zastępczego z segmentu B za stawkę dobową 69,92 zł netto (86 zł brutto) w sytuacji w której powód temu zaprzeczył, z opinii biegłego sądowego wydanej w sprawie wynika że dwa { (...) i (...) a (...)") z trzech podmiotów, na które powoływał się pozwany w decyzji z dnia 25.04.2017 r. twierdząc że stosowały one stawkę 69,92 zł netto (86 zł brutto), stosowały w rzeczywistości znacznie wyższe stawki tj. 141,45 zł brutto oraz 110,70 zł brutto (trzeci nie został przebadany przez biegłego), a pozwany nie wykazał aby pozwanego łączyła z tymi podmiotami jakaś szczególna umowa umożliwiająca osobom trzecim wskazanym przez pozwanego wynajem pojazdu zastępczego na bardziej atrakcyjnych warunkach niż te wynikające z oficjalnego cennika.

-

art. 233 § 1 KPC poprzez wyprowadzenie z materiału dowodowego wniosków nie wynikających, a nadto sprzecznych z zasadami logiki i doświadczenia życiowego polegających na uznaniu, że pozwany wykazał, że współpracował w okresie szkody z wypożyczalniami stosującymi stawkę dobową o wysokości 86 zł brutto, w sytuacji w której pozwany tego nie wykazał albowiem rzekomą okoliczność że pozwany taką ofertą dysponował potwierdzają tylko i wyłącznie prywatne oświadczenia pozwanego, których treść była kwestionowana przez powoda,

-

art. 229 KPC w zw. z art. 230 KPC poprzez uznanie, że powód nie wypowiedział się w przedmiocie twierdzeń pozwanego o dysponowaniu ofertą wynajmu pojazdu zastępczego z segmentu B za kwotę 86 zł brutto tudzież nie zaprzeczył tej okoliczności, w sytuacji w której powód wyraźnie zaprzeczył temu, że pozwany w ogóle dysponował taką ofertą, w związku z czym powinna ona zostać wykazana przez pozwanego.

-

art. 233 § 1 KPC poprzez wyprowadzenie z materiału dowodowego wniosków niewynikających, a nadto sprzecznych z zasadami logiki i doświadczenia życiowego polegających na ustaleniu, że za pierwsze 6 dni najmu pojazdu zastępczego zasadne było zastosowanie stawki dobowej w wysokości 97,56 zł netto (120 zł brutto), w sytuacji w której w umowie najmu pojazdu zastępczego strony zastosowały stawkę 100 zł netto (123 zł brutto), a z opinii biegłego sądowego wynikało ze stawka wskazana w umowie nie odbiegała od stawek przeciętnych i mieściła się w zakresie stawek rynkowych, w związku z czym odszkodowanie winno zostać zasądzone wg stawki faktycznie zastosowanej w umowie tj. 123 zł brutto.

-

art. 233 § 1 KPC poprzez wyprowadzenie z materiału dowodowego wniosków niewynikających, a nadto sprzecznych z zasadami logiki i doświadczenia życiowego polegających na ustaleniu, że pozwany wyrażał gotowość do udostępniania na podstawie umowy najmu ze współpracującym podmiotem pojazdu zastępczego na okres 35 dni, w sytuacji, w której pozwany wyrażał gotowość udostępniania pojazdu zastępczego jedynie przez okres 19 dni (wliczając w to 6 dni przed oględzinami), w związku z czym nawet w przypadku skorzystania z rzekomej oferty pozwanego po upływie 19 dni od dnia od dnia szkody poszkodowany musiałby ponownie nająć pojazd zastępczy od powoda albowiem pozwany nie autoryzowałby najmu pojazdu zastępczego po upływie tego okresu, co doprowadziło do błędnego uwzględniania powództwa w zakresie wynajmu pojazdu zastępczego w zakresie ostatnich 16 dni najmu przy uwzględnieniu stawki stosowanej rzekomo w podmiotach współpracujących z pozwanym zamiast przy uwzględnieniu stawki wynikającej z umowy zawartej między poszkodowanym, a powodem.

-

art. 233 § 1 KPC poprzez wyprowadzenie z materiału dowodowego wniosków niewynikających, a nadto sprzecznych z zasadami logiki i doświadczenia życiowego polegających na ustaleniu że poszkodowany przyczynił się do zwiększenia szkody poprzez nieskorzystanie z oferty pozwanego, w sytuacji w której pozwany nie przekazał poszkodowanemu jakiejkolwiek oferty wynajmu pojazdu zastępczego, ani nawet nie twierdził że przekazał.

II.  Naruszenie przepisów prawa materialnego:

-

art. 361 Kodeksu cywilnego (zwanego dalej KC), art. 362 KC, art. 363 § 1 KC, art. 415 KC w zw. z art. 818 KC art. 822 § 1 KC i art. 824 1 &1 KC, art. 826 § 1 i § 3 KC, art. 9a i art. 13 ust. 2, art. 16 ust 2 pkt 2 oraz art. 17 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych poprzez ich błędną wykładnię przejawiającą się w przyjęciu, że zasądzona przez Sąd kwota odszkodowania z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w całości pokrywa poniesioną przez poszkodowaną szkodę w tym zakresie wykazaną przedłożonymi przez powoda dokumentami oraz zeznaniami.

-

art. 361 Kodeksu cywilnego (zwanego dalej KC), art. 362 KC, art. 363 § 1 KC, art. 415 KC w zw. z art. 818 KC art. 822 § 1 KC i art. 824 £1 KC, art. 826 § 1 i § 3 KC, art. 9a i art. 13 ust. 2, art. 16 ust 2 pkt 2 oraz art. 17 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych poprzez ich błędną wykładnię przejawiającą się w przyjęciu, że poszkodowany nie dopełnił obowiązku minimalizacji szkody poprzez nie skorzystanie z rzekomej oferty pozwanego, w sytuacji w której pozwany nie wykazał że składał mu jakąkolwiek ofertę oraz, że w ogóle dysponował możliwością wynajęcia pojazdu za kwotę 86 zł brutto.

-

art. 361 Kodeksu cywilnego (zwanego dalej KC), art. 362 KC, art. 363 § 1 KC, art. 415 KC w zw. z art. 818 KC art. 822 § 1 KC i art. 824 §J. KC, art. 826 § 1 i § 3 KC, art. 9a i art. 13 ust. 2, art. 16 ust 2 pkt 2 oraz art. 17 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych poprzez ich błędną wykładnię przejawiającą się w przyjęciu, że poszkodowany przyczynił się do zwiększenia szkody na skutek winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa poprzez nie skorzystanie z rzekomej oferty pozwanego, w sytuacji w której pozwany nie wykazał że składał mu jakąkolwiek ofertę oraz, że w ogóle dysponował możliwością wynajęcia pojazdu za kwotę 86 zł brutto.

-

art. 66 § 1 KC w zw. z art. 659 § 1 KC poprzez ich błędną wykładnię przejawiającą się w przyjęciu, że pozwany złożył ofertę wynajmu pojazdu zastępczego w sytuacji, w której informacje zawarte na protokole z oględzin nie zawierają wszystkich przedmiotowo istotnych postanowień umowy najmu tj. okresu, na który pozwany rzekomo oferował wynajęcie pojazdu zastępczego lub sposobu jego ustalenia.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty pełnomocnik powoda wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda dodatkowo kwoty 1073 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w zapłacie od dnia 25.05.2017 r. do dnia zapłaty, obciążenie pozwanego kosztami postępowania przed Sądem I instancji w całości i zasądzenie tych kosztów od pozwanego na rzecz powoda, nakazania pokrycia przez pozwanego wszystkich kosztów postępowania, w tym także kosztów procesu tymczasowo pokrytych z sum budżetowych. Nadto wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego przez radcę prawnego wg norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pełnomocnika powoda nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż zaskarżone orzeczenie odpowiada prawu.

Kontrola instancyjna nie wykazała uchybień przepisom prawa materialnego oraz zarzucanych przez stronę apelującą błędów dotyczących gromadzenia i oceny materiału dowodowego. Dokonane przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne dotyczące okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy znajdują odzwierciedlenie w przytoczonych na ich poparcie dowodach, a ich prawna ocena w kontekście weryfikacji żądania strony powodowej i zarzutów oparta na logicznym rozumowaniu i zasadach doświadczenia życiowego zasługuje na jednoznaczną aprobatę. Stąd ustalenia te oraz wyprowadzone na ich podstawie wnioski prawne Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne.

Odnosząc się w kolejności do podniesionych zarzutów, stwierdzić należy, że nietrafiony okazał się zarzut naruszenie prawa procesowego, to jest normy art. 233 § 1 k.p.c. W tym względzie należy przypomnieć, że w świetle utrwalonych poglądów judykatury i piśmiennictwa prawniczego, nie jest wystarczającym uzasadnieniem zarzutu błędnych i niepełnych ustaleń faktycznych sprawy, a więc normy art. 233 § 1 k.p.c. i przedstawienie przez stronę skarżącą własnej oceny dowodów i wyrażenie dezaprobaty dla oceny prezentowanej przez Sąd pierwszej instancji. Skarżący ma obowiązek wykazania naruszenia przez sąd paradygmatu oceny wynikającego ze wskazanego przepisu (a zatem wykazania, że sąd a quo wywiódł z materiału procesowego wnioski sprzeczne z zasadami logiki lub doświadczenia życiowego, względnie pominął w swojej ocenie istotne dla rozstrzygnięcia wnioski wynikające z konkretnych dowodów – grupy dowodów). Apelujący temu zadaniu nie sprostał. Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku dokonując ustaleń faktycznych przedstawił wywód w zakresie oceny zaprezentowanych dowodów, a w szczególności złożonych dokumentów, wskazując w jakiej części i z jakich przyczyn dał im wiarę, dlaczego odmówił niektórym wskazanym dowodom wiarygodności. Istota sporu i zarzutów apelującego powoda sprowadzała się m.in. do zakwestionowania że pozwany złożył poszkodowanemu ofertę wynajmu pojazdu zastępczego. Tymczasem z zawartych w aktach sprawy dowodów w postaci m.in. protokołu szkody w pojeździe o nr rej (...) z dnia 21 marca 2017 r. (k. 45-47) jednoznacznie wynika, że pozwany wychodząc naprzeciw oczekiwaniom poszkodowanego, zaoferował możliwość organizacji wynajmu pojazdu zastępczego wraz z pokryciem jego kosztów, że wśród oferowanych pojazdów znajdowały się samochody z segmentu B oraz że stawka brutto za dobę wynajmu pojazdu (koszt pokrywał ubezpieczyciel) wynosiła 86 zł. Nadto podkreślić w tym miejscu należy, że strona pozwana do odpowiedzi na apelację załączyła wiadomość email jaka została w dniu 22 marca 2017 r. wysłana na adres mailowy podany przez powoda. W wiadomości tej pracownik pozwanego raz jeszcze ponowił ofertę najmu pojazdu zastępczego na tych samych warunkach o jakich była mowa w protokole szkody w pojeździe o nr rej (...) z dnia 21 marca 2017 r. Tym samym poszkodowany wynajmując samochód za wyższą kwotę od powoda swoim zachowaniem naruszył zasadę minimalizację szkody i przyczynił się do zwiększenia jej rozmiaru. Jednocześnie powód w niniejszym postępowaniu nie wykazał by wydatki na najem pojazdu zastępczego przekraczające koszty zaproponowane przez ubezpieczyciela skorzystania z pojazdu zastępczego (86 zł) były celowe i ekonomicznie uzasadnione. Z tych też względów Sąd Odwoławczy w pełni podziela stanowisko Sądu I instancji, iż skoro poszkodowany wynajął wcześniej pojazd w innej wypożyczalni, to wbrew sugestii powoda, był zobowiązany zrezygnować z najmu i skorzystać ze złożonej przez pozwanego oferty mając na celu minimalizację już wynikłej szkody. W związku z powyższym różnica pomiędzy stawką za którą poszkodowany wynajął pojazd, a stawką za którą mógł wynająć samochód u pozwanego powinna obciążać poszkodowanego z uwagi na świadomy wynajem pojazdu za cenę wyższą niż było to możliwe.

Wbrew sugestii skarżącego pozwany w sposób należyty wykazał, że współpracuję z renomowanymi, profesjonalnymi wypożyczalniami pojazdów zastępczych. Do sprzeciwu od nakazu zapłaty i odpowiedzi na apelację strona pozwana załączyła oświadczenia złożone w imieniu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K. oraz (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., które dowodzą iż współpracuje z wymienionymi wypożyczalniami pojazdów, które gotowe były zaoferować wynajęcie pojazdu zastępczego po wskazanej stawce dobowej.

Sąd nie uwzględnił zarzutu pełnomocnika powoda naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. poprzez wyprowadzenie z materiału dowodowego wniosków niewynikających, a nadto sprzecznych z zasadami logiki i doświadczenia życiowego polegających na ustaleniu, że za pierwsze 6 dni najmu pojazdu zastępczego zasadne było zastosowanie stawki dobowej w wysokości 120 zł brutto (97,56 zł netto), w sytuacji w której w umowie najmu pojazdu zastępczego strony zastosowały stawkę 123 zł brutto (100 zł netto), a z opinii biegłego sądowego wynikało ze stawka wskazana w umowie nie odbiegała od stawek przeciętnych i mieściła się w zakresie stawek rynkowych, w związku z czym odszkodowanie winno zostać zasądzone wg stawki faktycznie zastosowanej w umowie tj. 123 zł brutto. Ma rację skarżący wskazując, że Sąd I instancji omyłkowo przyjął za pierwsze 6 dni najmu pojazdu zastępczego kwotę 120 zł brutto za dobę, zamiast 123 zł brutto. Zaznaczyć jednak należy, że skarżący wskazując zakres zaskarżenia apelacją w identyczny sposób ukształtował wysokość kwoty należnej za najem pojazdu zastępczego, tj. na poziomie 120 zł brutto za dobę w tym okresie Kwota 1073 złote określona jako przedmiot zaskarżenia stanowi bowiem iloczyn różnicy w stawce 123 złote ze stawką 86 złotych i okresu 29 dni - 37(123 – 86) x 29 = 1073. Zatem poza zakresem zaskarżenia jest różnica w stawce pomiędzy 123 a 120 złotych, przyjętej przez sąd za okres pierwszych 6 dni . Powyższe sprawia że tak ukształtowany zarzut przez pełnomocnika powoda wykracza poza zakres apelacji i musiał zostać oddalony jako bezzasadny.

Sąd I instancji, w ocenie Sądu Odwoławczego, nie uchybił również treści art. 233 § 1 k.p.c. poprzez wyprowadzenie materiału dowodowego wniosków niewynikających, a nadto sprzecznych z zasadami logiki i doświadczenia życiowego polegających na ustaleniu, że pozwany wyrażał gotowość do udostępnienia na podstawie umowy najmu ze współpracującym podmiotem pojazdu zastępczego na okres 35 dni, w sytuacji w której pozwany wyrażał gotowość udostępnienia pojazdu zastępczego jedynie przez okres 19 dni, w związku z czym nawet w przypadku skorzystania z oferty pozwanego po upływie 19 dni od dnia szkody poszkodowany musiałby ponownie nająć pojazd zastępczy od powoda. Wskazać w tym miejscu należy, że istotnie w piśmie z dnia 25 kwietnia 2017 r. pracownik pozwanego (...) S.A. S. oświadczył, że czas wynajmu pojazdu zastępczego został zweryfikowany do 19 dni, nie mniej jednak nie sposób z tego wyciągać wniosku, że było to ostateczne stanowisko pozwanego w tej kwestii. W sprzeciwie od nakazu zapłaty pełnomocnik pozwanego zmienił stanowisko i oświadczył, że w przedmiotowej sprawie niezasadna była konieczność wynajmu pojazdu na okres przekraczający 35 dni.

Niezasadny okazał się podniesiony przez stronę powodową zarzut naruszenia prawa materialnego poprzez ich błędna wykładnię. Apelację można oprzeć na zarzutach naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe jego zastosowanie. Naruszenie prawa materialnego przez jego błędną wykładnię polega na wadliwym określeniu treści norm prawnych wynikających z przepisów prawa materialnego, natomiast naruszenie prawa materialnego przez jego niewłaściwe zastosowanie może mieć postać błędnej subsumcji. Wadliwa subsumcja wyraża się w niezgodności między ustalonym stanem faktycznym a hipotezą zastosowanej normy prawnej, na błędnym przyjęciu czy zaprzeczeniu związku zachodzącego między faktem ustalonym w procesie a normą prawną (zob. wyrok SN z dnia 8 października 2002 r., IV CKN 1304/00, LEX nr 78365; wyrok SN z dnia 2 kwietnia 2003 r., I CKN 160/01, LEX nr 78813). W doktrynie na ogół przyjmuje się, że naruszenie prawa przez jego niewłaściwe zastosowanie może być również efektem oparcia się na normie prawnej nieistniejącej lub przyjęcia, że nie istnieje norma obowiązująca (tzw. pogwałcenie prawa w ścisłym znaczeniu). Można jednak spotkać pogląd traktujący tę ostatnią wadliwość jako naruszenie prawa przez jego błędną wykładnię. Oceniając zasadność podstawy apelacyjnej naruszenia prawa materialnego, należy opierać się jedynie na stanie faktycznym, który stał się podstawą zaskarżonego wyroku (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2002 r., I CKN 1315/00, LEX nr 75349). W szczególności nie można skutecznie dowodzić błędu w subsumcji przez kwestionowanie prawidłowości dokonanych przez sąd ustaleń faktycznych (zob. wyrok SN z dnia 20 grudnia 2001 r., V CKN 510/00, LEX nr 53098). W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy w Wieluniu dokonał właściwej interpretacji prawa materialnego i wyczerpująco uzasadnił swoje stanowisko. Sąd dokonał prawidłowej subsumcji ustalonego stanu faktycznego do wskazanych przepisów prawa.

Wobec treści postawionych w apelacji zarzutów naruszenia prawa materialnego zaakcentować należy, że granicę odpowiedzialności sprawcy szkody (a w świetle art. 822 k.c. także ubezpieczyciela) zakreśla adekwatny związek przyczynowy. W świetle orzeczeń Sądu Najwyższego, (uchwała z dnia 13 czerwca 2003 r., III CZP 32/03, OSNC 2004 nr 4, poz. 51, str. 5, oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 października 1972r., II CR 425/72 (OSNCP 1973 nr 6, poz. 111, L.) stwierdzić należy, że w przypadku zaistnienia szkody komunikacyjnej za pozostające w adekwatnym związku przyczynowym uznać należy jedynie te koszty naprawy pojazdu, które były celowe, niezbędne i ekonomicznie uzasadnione. Zdaniem Sądu Okręgowego nie istnieje możliwość stworzenia uniwersalnego katalogu czynności poszkodowanego, które zawsze, w każdym wypadku wystąpienia szkody komunikacyjnej będą mogły zostać ocenione jako pozostające w normalnym związku przyczynowym ze szkodą . O tym czy podjęte w celu naprawienia szkody działania były celowe, niezbędne i uzasadnione decydują bowiem zawsze okoliczności danego wypadku. W rozpoznawanej sprawie nie zaistniały takie okoliczności, które uzasadniałyby zaliczenie kosztów najmu pojazdu zastępczego w zakresie dochodzonym przez powoda oraz w zakresie dodatkowych kwot z tytułu przechowywania uszkodzonego pojazdu do kosztów celowych. Czynnik ekonomiczny nie tylko może ale powinien być elementem branym pod uwagę przy dokonywaniu oceny czy naprawa pozostaje w normalnym związku przyczynowym ze zdarzeniem szkodę powodującą. Nie sposób bowiem uznać za pozostające w normalnym związku przyczynowym ponoszenie nadmiernych kosztów naprawy jedynie dlatego, że obciążają one ubezpieczyciela, a nie właściciela pojazdu, zaś uczciwość obrotu dyktuje dochodzenie odszkodowania, pochodzącego przecież ze składek wielu ubezpieczonych jedynie w takim aspekcie, w jakim istotnie generuje to poniesiona szkoda. Wobec powyższego Sąd Okręgowy ocenił zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 361 § 1 k.c., art. 363 § 1 k.c. oraz art. 822 § 1 k.c., art. 824 1 § 1 k.c., art. 9a i art. 13 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, poprzez ich błędną wykładnię jako niezasadny.

Z tych też względów apelację należało oddalić na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. i 391 § 1 k.p.c. obciążając powoda jako przegrywającego kosztami zastępstwa prawnego poniesionymi przez stronę pozwaną. Wysokość wynagrodzenia ustalono na podstawie § 2 pkt 2 w zw. z § 10 ust 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2018, poz. 265)., w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia apelacji.