Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II C 169/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 listopada 2018r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek (...) w R. II Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodnicząca: SSO Barbara Konińska

Protokolant: st. sekr. sądowy Małgorzata Kotlarz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 listopada 2018r. w R.

sprawy z powództwa R. M., A. M.

przeciwko (...) SA w W.

o zapłatę

1. zasądza od pozwanej (...) SA w W. na rzecz powoda R. M. kwotę 100.000 zł (sto tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 18 listopada 2017r.;

2. oddala powództwo R. M. w pozostałym zakresie;

3. zasądza od pozwanej (...) SA w W. na rzecz powódki A. M. kwotę 100.000 zł (sto tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 18 listopada 2017r.;

4. oddala powództwo A. M. w pozostałym zakresie;

5. zasądza od pozwanej na rzecz powoda R. M. kwotę 10.833 zł (dziesięć tysięcy osiemset trzydzieści trzy złote) z tytułu kosztów procesu;

6. zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 10.816 zł (dziesięć tysięcy osiemset szesnaście złotych) z tytułu kosztów procesu;

7. nakazuje zwrócić powodowi R. M. kwotę 84 zł (osiemdziesiąt cztery złote) z tytułu niewykorzystanej zaliczki;

8. nakazuje zwrócić powódce A. M. kwotę 84 zł (osiemdziesiąt cztery złote) z tytułu niewykorzystanej zaliczki.

SSO Barbara Konińska

Sygn. akt II C 169/18

UZASADNIENIE

Powodowie R. M. i A. M. pozwem nadanym w urzędzie pocztowym operatora publicznego dnia 6 marca 2018r. domagali się zasądzenia od pozwanej (...) SA w W. na rzecz każdego z nich kwoty 100.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 26 października 2017r. z tytułu zadośćuczynienia za krzywdę, jakiej doznali w związku ze zdarzeniem
z dnia 22 czerwca 1997r., kiedy to w wyniku wypadku drogowego nastąpił zgon ich syna K. M.. Dodali, iż pozwana udzielała ochrony ubezpieczeniowej sprawcy tego wypadku /pozew - k. 1-15 akt/. Wnieśli też o zasądzenie od pozwanej na rzecz każdego z nich kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego /k. 1-28 akt/.

Pozwana (...) SA w W. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powodów na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Podniosła zarzut przedawnienia roszczeń powodów. Zarzuciła też – z ostrożności procesowej, że żądana przez powodów kwota nie jest adekwatna do doznanej krzywdy oraz zakwestionowała zasadność żądania odsetek od dnia 26 października 2017r. /k. 40-55 akt/.

Sąd ustalił:

W dniu 22 czerwca 1997r. J. B. kierując samochodem marki F. (...) nr rej. (...) spowodował wypadek komunikacyjny, w wyniku którego syn powodów K. M. odniósł obrażenia ciała, które skutkowały jego zgonem. Za powyższy czyn stanowiący występek J. B. został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego
w R. z dnia 16 grudnia 1997r. sygn. III K 1235/97.

/pismo z dnia 28 grudnia 2017r. – k. 22, akt zgonu – k. 19 akt/

Powodowie wiele lat rozpaczali po stracie syna, który w chwili śmierci miał 20 lat. Byli z nim bardzo zżyci. Razem z nim mieszkali w jednym domu. Syn pomagał im
w codziennych sprawach. Razem spędzali święta, jadali wspólne posiłki, razem co niedziela jeździli do kościoła, wspólnie wyjeżdżali na wycieczki w góry. K. M. był kawalerem, planował zaadaptować budynek gospodarczy na nieruchomości rodziców na warsztat i w nim pracować. Powodowie co roku w rocznicę urodzin syna uczestniczą wraz z rodziną i znajomymi we mszy w jego intencji i organizują z tej okazji dla nich poczęstunek. Kilka razy w miesiącu odwiedzają grób syna, pielęgnują wspomnienia o nim.

/zeznania świadków: W. D. – protokół rozprawy z dnia 26 czerwca 2018r. – 00:07:56-00:18:42, M. M. – protokół rozprawy z dnia 26 czerwca 2018r. – 00:19:13-00:30:11, zeznania powodów – protokół rozprawy z dnia 26 czerwca 2018r. – 00:30:12-00:59:12/

Powodowie w związku ze śmiercią syna przebyli zespół ostrego stresu umiarkowanie nasilonego oraz zaburzenia depresyjne utrwalone. Ich przeżycia w związku z tragiczną śmiercią syna były bardziej nasilone niż naturalna reakcja żałoby i wymagały stosowania farmakoterapii przeciwdepresyjnej. Powodowie byli silnie związani z synem
i nadal odczuwają jego brak. Była to naturalna więź rodziców z dzieckiem, oparta na wzajemnej miłości i bezwarunkowej akceptacji. Pomimo upływu czasu powodowie dotąd nie pogodzili się ze śmiercią syna. Powódka ma 68 lat, powód ma 77 lat.

/opinia biegłej M. T. – k. 82-86 akt/

Powodowie w 1997r. zawiadomili o wypadku pozwaną, która w wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego wypłaciła im decyzją z dnia 20 lipca 1998r. świadczenie z tytułu zwrotu kosztów pogrzebu /pisma z dnia 20 sierpnia 1997r. i 20 lipca 1998r. – k. 20-21, 112 akt/.

Powodowie pismem z dnia 12 października 2017r. domagali się od pozwanej zadośćuczynienia w kwocie po 120.000 zł na rzecz każdego z nich w związku ze śmiercią ich syna /pismo z dnia 12 października 2017r. – k. 23-26 akt/. Mimo wymiany korespondencji pomiędzy stronami nie doszło do ugodowego załatwienia sporu /pisma
z dnia 25 października 2017r. – k. 27, 8 listopada 2017r. – k. 52-53, 6 grudnia 2017r. –
k. 51 akt/.

Pozwana w latach 1998-2000 dokonywała na rzecz innych osób wypłat zadośćuczynienia ze względu na stratę dziecka i wypłacała odszkodowania za pogorszenie sytuacji życiowej rodziców z powodu śmierci dziecka /pisma z dnia 15 maja 1998r. –
k. 113 i 8 maja 2000r. – k. 114 akt, okoliczność uznana za przyznaną/

Sąd zważył, co następuje:

Powodowie domagali się zasądzenia zadośćuczynienia od pozwanej w kwocie po 100.000 zł w związku ze śmiercią syna. Pozwana zaś podniosła zarzut przedawnienia ich roszczeń. Zarzut ten okazał się niezasadny.

Zgodnie bowiem z treścią art. 819 § 4 zd. 1 k.c. bieg przedawnienia roszczenia
o świadczenie do ubezpieczyciela przerywa się także przez zgłoszenie ubezpieczycielowi tego roszczenia lub przez zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem. Brzmienie tego przepisu wskazuje zatem wyraźnie, iż poszkodowany może, lecz nie musi zgłosić ubezpieczycielowi konkretnie sprecyzowane roszczenie, by doszło do przerwy biegu przedawnienia
o świadczenie. Wystarczy samo zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem, czyli zgłoszenie wypadku ubezpieczeniowego. W myśl zaś art. 819 § 4 zd. 2 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia, w którym zgłaszający roszczenie lub zdarzenie otrzymał na piśmie oświadczenie ubezpieczyciela o przyznaniu lub odmowie świadczenia. Powodowie zgłosili wypadek, w którym poniósł śmierć ich syn w 1997r., co wynika wprost ze sformułowania w piśmie pozwanej z dnia 20 sierpnia 1997r. „nawiązując do zgłoszonego wypadku…”. Wypłacono im jedynie świadczenie w postaci zwrotu kosztów pogrzebu decyzją z dnia 20 lipca 1998r. Natomiast nie otrzymali negatywnej pisemnej decyzji co do świadczenia z tytułu zadośćuczynienia za śmierć syna. W efekcie przerwany zgłoszeniem wypadku bieg przedawnienia nie rozpoczął się na nowo w zakresie dochodzonego niniejszym pozwem zadośćuczynienia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2009r., V CSK 444/08 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 października 2017r., V CSK 685/16).

Nawet przy przyjęciu, iż decyzja o przyznaniu jednego świadczenia – zwrotu kosztów pogrzebu – miałaby oznaczać, że powodowie „otrzymali na piśmie oświadczenie ubezpieczyciela o przyznaniu świadczenia” w rozumieniu art. 819 § 4 zd. 2 k.c. mającym skutkować rozpoczęciem biegu przedawnienia na nowo - termin przedawnienia w taki sposób liczony i tak nie upłynął. W chwili zdarzenia z dnia 22 czerwca 1997r. obowiązywał przepis art. 442 k.c., zgodnie z którym roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulegało przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże w każdym wypadku roszczenie przedawniało się z upływem lat dziesięciu od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę. Nadto zgodnie § 2 tego przepisu jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulegało przedawnieniu
z upływem lat dziesięciu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Niewątpliwie zaś czyn popełniony przez J. B. stanowił przestępstwo, za które zresztą został on skazany prawomocnym wyrokiem. W efekcie dziesięcioletni termin przedawnienia żądania powodów upłynąłby wskutek zgłoszenia wypadku i wydania decyzji
z 20 lipca 1998r. ostatecznie w dniu 20 lipca 1998r., przy założeniu że decyzja ta w tym dniu została doręczona powodom. Jednakże tak liczony termin przedawnienia nie zakończyłby swego biegu wobec wejścia w życie przed jego upływem art. 442¹ k.c. Zgodnie z treścią tego przepisu jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa, bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie zobowiązanej do jej naprawienia. Wobec tego powodowie wnosząc pozew w dniu 6 marca 2018r. ponowie przerwaliby jego bieg.

Niezależnie zatem od tego, czy doręczenie powodom decyzji z dnia 20 lipca 1998r miałoby skutkować rozpoczęciem na nowo biegu terminu przedawniania, czy też jak Sąd przyjął – zgodnie z powołanymi wyżej orzeczeniami Sądu Najwyższego, iż wobec braku odniesienia się w jej treści do kwestii zadośćuczynienia termin ten w ogóle nie rozpoczął po zgłoszeniu wypadku swego biegu na nowo, do przedawnienia roszczenia powodów ostatecznie nie doszło.

Pozwana zarzuciła też, iż żądana przez powodów kwota nie jest adekwatna do doznanej przez nich krzywdy. Również ten zarzut okazał się chybiony.

Spowodowanie śmierci osoby bliskiej – K. M. – syna powodów stanowi naruszenie dobra osobistego powodów, w postaci prawa do życia w pełnej rodzinie (art. 24 § 1 k. c.). Krzywda zaś w rozumieniu art. 448 k.c. w zw. z art. 23 i 24 § 1 k.c. związku ze śmiercią najbliższego członka rodziny obejmuje cierpienia psychiczne. Przyjmuje się, że zadośćuczynienie ma charakter kompensacyjny, a zatem ma ono wynagrodzić doznane przez poszkodowanego cierpienia fizyczne i psychiczne oraz utratę radości życia. Ma także ułatwić pokrzywdzonemu przezwyciężenie ujemnych przeżyć. Reasumując zadośćuczynienie ma stanowić swego rodzaju ekwiwalent za poniesioną przez pokrzywdzonego szkodę niemajątkową. Oczywiście ścisłe udowodnienie rozmiaru tego rodzaju szkody nie jest możliwe. W literaturze i orzecznictwie wskazuje się, że na rozmiar krzywdy, o której mowa
w tychże przepisach, mają wpływ przede wszystkim: wstrząs psychiczny i cierpienia moralne wywołane śmiercią osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki po jej śmierci, rodzaj
i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, rola w rodzinie pełniona przez osobę zmarłą, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem śmierci osoby bliskiej, wiek pokrzywdzonego i jego zdolność do zaakceptowania nowej rzeczywistości oraz umiejętność odnalezienia się w niej (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 2011r., III CSK 279/10). Należy brać pod uwagę również długotrwałość cierpień, trwałość następstw zdarzenia i konsekwencje uszczerbku w życiu osobistym i społecznym (por. wyrok SN z dnia 10.06.1999r. II UKN 681/98, wyrok SN z dnia 28.09.2001r., III CKN 427/00, por. także wyrok SN z dnia 03.02.2000r., I CKN 969/98).

Sygn. akt II C 169/18

R., dnia 19 grudnia 2018r.

ZARZĄDZENIE

1. odnotować wpływ uzasadnienia wyroku;

2. doręczyć odpis wyroku wraz z uzasadnieniem:

- pełnomocnikowi powodów – adw. W. A.,

- pełnomocnikowi pozwanej – r.pr. C. Ż.;

3. przedłożyć akta po upływie 21 dni od wykonania lub z wpływem.

SSO Barbara Konińska

II C 169/18

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE