Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 5 września 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 5 września 2016 r. w Katowicach

na posiedzeniu niejawnym

o zapłatę

na skutek zażalenia pozwanej

na postanowienie Sądu Okręgowego w Gliwicach

z dnia 4 marca 2016 r. sygn. akt X GNc 292/15

p o s t a n a w i a :

uchylić zaskarżone postanowienie i stwierdzić nieważność postępowania co do wydania postanowienia Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 4 marca 2016 r. i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Gliwicach.

Sygn. akt V ACz 362/16

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Gliwicach postanowieniem z dnia 4 marca 2016 r oddalił ponowny wniosek pozwanej o zwolnienie od kosztów sądowych.

Zażalenie na to postanowienie wniosła pozwana zarzucając naruszenie art. 103 u.k.s.c. wnosząc o zmianę zaskarżonego postanowienia i zwolnienie pozwanej od kosztów sądowych. Nadto pozwana podniosła w uzasadnieniu, iż wobec braku organu spółki postępowanie w sprawie winno być zawieszone.

Sąd Apelacyjny w Katowicach postanowieniem z dnia 12 kwietnia 2016 r. zawiesił postępowanie odwoławcze w sprawie na mocy art. 174 § 1 pkt 2 k.p.c.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zasadnie w uzasadnieniu zażalenia pozwana wskazywała, iż wobec braku organu Spółki (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w T. będącej wspólnikiem reprezentującym pozwaną Spółkę komandytową postępowanie w niniejszej sprawie winno być zawieszone do czasu powołania organu Spółki będącej wspólnikiem reprezentującym pozwaną, a winno to nastąpić od chwili w jakiej Sąd pozyskał taką informację tj. 23 lutego 2016 r. W dacie tej pozwana poinformowała o rezygnacji z pełnienia funkcji przez prezesa Zarządu wspólnika pozwanej (k. 168-169 akt i 184-188 akt).

W chwili obecnej wobec powołania nowego członka zarządu (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w T. (k. 224 akt) należało podjąć zawieszone postępowanie odwoławcze. Nadto należy stwierdzić, iż w dacie wydania zaskarżonego postanowienia wspólnik reprezentujący pozwaną nie miał organu – zarząd, który mógł go reprezentować.

W takiej zaś sytuacji zgodnie z utrwalonym orzecznictwem w myśl art. 67 § 1 k.p.c. osoby prawne oraz jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 64 § 1 ¹ k.p.c., dokonują czynności procesowych przez swoje organy albo przez osoby uprawnione do działania w ich imieniu. Stosownie do art. 38 k.c., osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w opartym na nim statucie. Działanie tych jednostek traktowane jest jako działanie osoby prawnej a w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością organem spółki jest zarząd (art. 201 § 1 k.s.h.). Z uwagi na powyższe regulacje, oparte na założeniu, że czynności procesowe winny wykonywać osoby uprawnione do działania w imieniu osoby prawnej (art. 67 § 1 k.p.c.) i w powiązaniu możliwości korzystania przez osobę prawną ze zdolności procesowej z posiadaniem organu uprawnionego do działania w jej imieniu, ustawodawca nie przewidział możliwości występowania w postępowaniu sądowym osoby prawnej, która nie ma umocowanego do działania za nią organu i nakazał sądowi wzięcie tej okoliczności pod rozwagę w każdym stanie sprawy (art. 202 zdanie drugie k.p.c.), niezależnie od tego, czy brak ten ma charakter pierwotny, czy też wtórny oraz w jakiej roli procesowej występuje osoba prawna dotknięta tym brakiem. Jednocześnie ustawodawca określił sposób usunięcia braków w składzie organu (art. 70 k.p.c.) oraz konsekwencje nieuzupełnienia, jak też nieusuwalności tych braków (art. 71 k.p.c.). I tak, jeżeli nastąpi pierwotny brak w składzie organu uprawnionego do działania za stronę powodową i ma on charakter nieusuwalny albo nie zostanie uzupełniony w terminie, sąd powinien znieść postępowanie i pozew odrzucić (art. 199 § 1 pkt 3 i § 2 w zw. z art. 71 k.p.c.), Z kolei, jeśli brak- właściwego organu uprawnionego do działania za stronę nastąpił w toku postępowania i również nie został w wyznaczonym terminie uzupełniony, sąd znosi postępowanie w zakresie, w jakim jest ono dotknięte; brakiem i zawiesza postępowanie na podstawie art. 174 § 1 pkt 2 w zw. z art. 71 k.p.c. Jeżeli jednak, mimo zaistnienia wskazanych wyżej przesłanek, postępowanie nie zostanie zawieszone, to w - w myśl-art 379 pkt 2 k.p.c. - dotknięte jest ono nieważnością. Skoro zaś przywołany art. 379 pkt 2 k.p.c. wskazuje na nieważność postępowania, jeżeli w toku postępowania przed sądem pierwszej instancji strona nie posiadała organu w postaci zarządu, ustalenia faktyczne poczynione w warunkach nieważności i prawidłowość innych czynności procesowych przeprowadzonych w nieważnym postępowaniu pozbawione są znaczenia, ponieważ wada, jaką dotknięte zostało całe postępowanie, wyłącza możliwość podejmowania jakichkolwiek rozważań w oparciu o jego wyniki. Jednocześnie, w świetle art. 379 pkt.2 k.p.c. brak organu powołanego do reprezentowania strony stanowi przyczynę nieważności postępowania niezależnie od tego, czy w imieniu tej strony działa pełnomocnik (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2006 r., I CSK 224/06).

Z tych tez względów należało stwierdzić nieważność postępowania w zakresie objętym zaskarżeniem i uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać do ponownego rozpoznania na mocy art. 386 § 2 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.