Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 grudnia 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Bielsku - Białej Zbigniewa Twardowskiego

po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 2018 r. sprawy

1.  E. K. z domu N. c. J. i G. ur. (...) we W. oskarżonej z art. 291 § 1 kk i art. 294 § 1 kk przy zast. art. 12 kk,

2.  F. G.s. E. i A. ur. (...) w Q. w Ekwadorze oskarżonego z art. 291 § 1 kk i art. 294 § 1 kk przy zast. art. 12 kk,

3.  A. K. s. W. i D. ur. (...) w O. oskarżonego z art. 291 § 1 kk i art. 294 § 1 kk przy zast. art. 12 kk,

4.  W. G. s. Z. i S. ur. (...) w G. oskarżonego z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk i w zw. z art. 270 § 1 kk przy zast. art. 11 § 2 kk i art. 12 kk,

5.  W. B. s. A. i P. ur. (...) w W. oskarżonego z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zw. z art. 270 § 1 kk przy zast. art. 11 § 2 kk i art. 12 kk,

6.  A. Z. s. J. i A. ur. (...) w S. oskarżonego z art. 291 § 1 kk i art. 294 § 1 kk przy zast. art. 12 kk

na skutek apelacji obrońców oskarżonych i prokuratora w odniesieniu do oskarżonego A. K.

od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 3 listopada 2017 roku, sygn. akt V K 11/14

1.  uchyla zaskarżony wyrok w pkt. 3 oraz rozstrzygnięcia w pkt. 8 i 10 w zakresie odnoszącym się do oskarżonego A. K. i na podstawie art. 439 § 1 pkt 9 kpk w zw. z art. 17 § 1 pkt 6 kpk umarza wobec A. K.postępowanie o to, że w okresie od 10 lutego 2003 roku do 13 czerwca 2003 roku w W., działając z góry powziętym zamiarem i w krótkich odstępach czasu oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej pod nazwą (...) nabył łącznie co najmniej 96 ton cukru, tj. rzecz o wartości nie mniejszej niż 173.760 zł w okolicznościach, w jakich mógł i powinien przypuszczać, iż cukier ten został uzyskany za pomocą czynu zabronionego tj. o przestępstwo z art. 292 § 1 kk w zw. z art. 12 kk, a kosztami procesu w tym zakresie obciąża Skarb Państwa;

2.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

3.  obciąża oskarżonych opłatą za II instancję:

- E. K. w kwocie 1500 (tysiąc pięćset) złotych,

- F. G.w kwocie 1300 (tysiąc trzysta) złotych,

- W. G., W. B., A. Z. w kwocie po 4300 (cztery tysiące trzysta) złotych

i zasądza od nich wydatki postępowania odwoławczego w częściach równych.

SSA Beata Basiura SSA Michał Marzec SSO del. Arkadiusz Cichocki

Sygn. akt II AKa 366/18

UZASADNIENIE

(w odniesieniu do A. K.)

Wyrokiem z dnia 3 listopada 2017 roku w sprawie o sygn. VK 11/14 Sąd Okręgowy w Gliwicach uznał oskarżonego A. K. za winnego tego, że w okresie od 10 lutego 2003 roku do 13 czerwca 2003 roku w W., działając z góry powziętym zamiarem i w krótkich odstępach czasu oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej pod nazwą (...) nabył łącznie co najmniej 96 ton cukru tj rzecz o znacznej wartości nie mniejszej niż 173.760 zł w okolicznościach, w jakich mógł i powinien przypuszczać, iż cukier ten został uzyskany za pomocą czynu zabronionego to jest popełnienia przestępstwa z art. 292§2 k.k. w zw. z art.12 k.k. i za to na mocy art. 292§2 k.k. i art.33§2 k.k. w zw. z art.4§1 k.k. skazał go na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny w liczbie 60 stawek dziennych przy przyjęciu, iż wysokość jednej stawki dziennej jest równoważna kwocie 50 zł.

Wyrok na korzyść oskarżonego został zaskarżony przez prokuratora i obrońcę.

Prokurator zarzucił obrazę prawa materialnego tj. art.4§1 k.k. i art.292§2 k.k. poprzez zastosowanie tego przepisu przy kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu, przy prawidłowo dokonanych ustaleniach faktycznych, w następstwie niezastosowania reguł intertemporalnych określonych w art. 4§1 k.k. i błędnym uznaniu, że mienie znacznej wartości definiuje się na podstawie ustawy obowiązującej w czasie popełnienia zarzucanego czynu. Prokurator wniósł o uchylenie wyroku i umorzenie postępowania przeciwko A. K. o czyn z art.292§1 k.k. na podstawie art.414§1 k.p.k. w zw. z art. 17§1 pkt. 6 k.p.k.

Obrońca oskarżonego zarzucił obrazę przepisu postepowania a to art.7 k.p.k. oraz błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, polegający na dowolnym ustaleniu, że oskarżony dopuścił się przypisanego mu czynu. Zarzucił też naruszenie prawa materialnego a to art.292§2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. przez przyjęcie, że oskarżony wyczerpał znamiona tego przepisu, bo nawet gdyby uznać sprawstwo oskarżonego to należałoby przyjąć, iż wyczerpał znamiona występku z art. 292§1 k.k. i umorzyć postępowanie z uwagi na przedawnienie karalności czynu.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja prokuratora i obrońcy, w części w jakiej wnosiła o umorzenie postępowania, okazały się zasadne.

W pierwszej kolejności należy stwierdzić, odnosząc się do apelacji obrońcy, że choć kwestionowała ona sprawstwo oskarżonego, to jednak jej treść nie zawiera takich zarzutów i argumentów, które w sposób skuteczny mogłyby podważyć ustalenia Sądu Okręgowego. Tymczasem ustalenia tego Sądu poprzedzone były analizą całokształtu materiału dowodowego, który został poddany wszechstronnej ocenie, z uwzględnieniem zasad logiki, wiedzy i doświadczenia. Ustalenia zostały poczynione przede wszystkim w oparciu o zeznania świadków - kierowców, którzy opisali kiedy, w jakich okolicznościach i w jakich ilościach dostarczali towar w postaci cukru do A. K., prowadzącego działalność w ramach firmy (...) w W.. Dostawcy potwierdzili miejsce w czasie przeprowadzonych eksperymentów. Spośród dostaw wskazanych przez kierowców, tylko jedna z nich miała odzwierciedlenie w fakturze wystawionej przez firmę (...) I. K. i to na mniejszą ilość, niż rzeczywiście dostarczona. Dotyczyła sprzedaży 19,2 tony cukru, podczas gdy kierowcy dostarczali z reguły 24-25 ton cukru. Zeznania kierowców wskazują w sposób jednoznaczny, iż dostawy cukru jakie opisali, nie miały odzwierciedlenia w fakturach i w dokumentacji firmy oskarżonego, cukier ten oskarżony przyjmował bez żadnych dokumentów i potwierdzeń odbioru. W sytuacji kiedy obrót cukrem był reglamentowany, kiedy istniała urzędowo ustalona dla producenta cena minimalna jego sprzedaży, kiedy cukrownie miały ustalone limity sprzedaży, to nabycie w takich okolicznościach cukru poza ewidencją, niewątpliwie powodowało, że oskarżony powinien i mógł przypuszczać, że cukier został uzyskany za pomocą czynu zabronionego. W rzeczywistości cukier ten pochodził z przestępstwa oszustwa popełnionego na szkodę cukrowni i dzięki temu była to ilość, która mogła zostać rozprowadzona bez pokrycia w dokumentach.

Ocena prawna zachowania oskarżonego jako paserstwa nieumyślnego nie nasuwa zatem zastrzeżeń. Sąd błędnie jednak przyjął, iż wartość przedmiotu przestępstwa - kwota 173.760 zł jest wartością znaczną w rozumieniu art.115§5 k.k. Ponieważ miernik znacznej wartości mienia, określany ustawowo, ulegał zmianie, stąd zgodnie z treścią art. 4§1 k.k. należało stwierdzić, iż ustawa obowiązująca w czasie popełnienia czynu nie była dla oskarżonego względniejsza. Wówczas granicę określającą mienie znacznej wartości wyznaczała kwota 152.000 zł. Wprawdzie Sąd określił tą wysokość na kwotę 160.000 zł., ale omyłka ta nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia. Należy jedynie przypomnieć, że najniższe miesięczne wynagrodzenie, o jakim była mowa w art.115§5 kk w brzmieniu obowiązującym do dnia 8 czerwca 2010 roku wynosiło 760 złotych. Była to stała ustawowa kwota obowiązująca od dnia 1 stycznia 2003 roku tj. od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 10.10.2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (DZ.U. z 2002 roku, poz. 1679). Stanowiła ona podstawę do obliczenia dwustukrotnej wielokrotności. Analizy przepisów dotyczących najniższego miesięcznego wynagrodzenia w rozumieniu kodeksu karnego dokonał Sąd Najwyższy m.in. w wyroku z dnia 2 lutego 2009 roku, sygn. VKK 427/08. Obecnie (od 8.06.2010 roku), a więc w chwili orzekania, mieniem znacznej wartości jest mienie, którego wartość w czasie popełnienia czynu zabronionego przekracza 200.000 zł. Powoduje to, że wartość mienia będącego przedmiotem przestępstwa przypisanego oskarżonemu nie jest wartością znaczną, a tym samym czyn winien być zakwalifikowany jako przestępstwo z art.292§1 k.k. Skoro tak, to z uwagi na zagrożenie przewidziane w tym przepisie i z uwagi na przewidziane ustawowo terminy przedawnienia karalności takich czynów, z dniem 13 czerwca 2013 roku (a więc przed nowelizacją art. 102 k.k. obowiązującą od dnia 2.03.2016 r.) nastąpiło wobec A. K. przedawnienie karalności czynu zakwalifikowanego jako przestępstwo z art. 292§1 k.k.

Stwierdzenie bezwzględnej przyczyny odwoławczej skutkowało uchyleniem wyroku w odniesieniu do A. K. w pkt 3, 8 i 10 oraz umorzeniem postępowania na podstawie art.17§1 pkt 6 k.p.k. o to, że w okresie od 10 lutego 2003 roku do 13 czerwca 2003 roku w W., działając z góry powziętym zamiarem i w krótkich odstępach czasu oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej pod nazwą (...) nabył łącznie co najmniej 96 ton cukru o wartości nie mniejszej niż 173.760 zł w okolicznościach, w jakich mógł i powinien przypuszczać, iż cukier ten został uzyskany za pomocą czynu zabronionego to jest o przestępstwo z art.292§1 k.k. Kosztami procesu w tym zakresie Sąd Apelacyjny obciążył Skarb Państwa.

SSA Beata Basiura SSA Michał Marzec SSO del. Arkadiusz Cichocki