Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 grudnia 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2018 r. w Białymstoku

na rozprawie

sprawy z powództwa M. W.

przeciwko (...) w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Ostrołęce

z dnia 27 marca 2018 r. sygn. akt I C 1122/16

I.  zmienia zaskarżony wyrok:

a)  w punkcie 2 w ten sposób, że oddala powództwo o zapłatę kwoty 10.000 złotych;

b)  w punkcie 4 w ten sposób, że nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Ostrołęce od pozwanego kwotę 1.086,36 (jeden tysiąc osiemdziesiąt sześć i 36/100) złotych, a od powódki kwotę 306,41 (trzysta sześć i 41/100) złotych tytułem brakujących kosztów sądowych;

c)  w punkcie 5 w ten sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 8.025,52 (osiem tysięcy dwadzieścia pięć i 52/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

II.  oddala apelację w pozostałej części;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 2.537,50 (dwa tysiące pięćset trzydzieści siedem i 50/100) złotych tytułem zwrotu kosztów w instancji odwoławczej.

(...)

UZASADNIENIE

M. W. wniosła o zasądzenie od (...) S.A. z siedzibą w W.:

- kwoty 100.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 29 maja 2015 r. tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku ze śmiercią ojca I. K.;

- kwoty 10.000 zł tytułem odszkodowania z uwagi na pogorszenie się jej sytuacji życiowej wraz z odsetkami od dnia doręczenia pozwu do dnia zapłaty;

- kwoty 1.500 zł miesięcznie licząc od dnia 1 października 2016 r. do czasu zakończenie nauki tj. do dnia 31 września 2017 r. tytułem renty

oraz kosztów procesu.

(...) S.A. z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu. Nie kwestionował, że na skutek poniesionej w wypadku komunikacyjnym śmierci ojca powódka doznała cierpień natury psychicznej powodujących krzywdę. Podnosił, że mając to na względzie, przed wdaniem się w spór, likwidując zgłoszoną mu szkodę, wypłacił powódce w związku z krzywdą doznaną na skutek śmierci ojca zadośćuczynienie w kwocie 30.000 zł, która to w całości wyczerpuje jej roszczenie o zadośćuczynienie. Pozwany zakwestionował datę żądania odsetek od zadośćuczynienia wskazując, iż odsetki od zadośćuczynienia należą się uprawnionemu dopiero od dnia wyrokowania. Wniósł o oddalenie powództwa o odszkodowanie i rentę.

Na rozprawie w dniu 26 marca 2018 r. powódka cofnęła powództwo w zakresie renty wraz ze zrzeczeniem się roszczenia.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy uwzględnił powództwo w całości, umorzył postępowanie w zakresie cofniętego roszczenia, zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 11.817 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa od pozwanego kwotę 1392,77 zł tytułem brakujących kosztów sądowych.

Rozstrzygnięcie oparł na następujących ustaleniach faktycznych i ocenie prawnej.

W dniu(...) w O. doszło do zdarzenia drogowego, podczas którego M. M., kierując samochodem marki V. (...) o nr rej. (...), nieumyślnie naruszyła zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym i spowodowała wypadek drogowy w ten sposób, że kierując samochodem marki V. (...) w obszarze zabudowanym z prędkością przekraczającą prędkość dopuszczalną nie zachowała szczególnej ostrożności i nie ustąpiła pierwszeństwa nadjeżdżającemu z prawej strony kierowanemu przez I. K. pojazdowi marki I. o nr rej. (...), w wyniku czego spowodowała nieumyślnie wypadek drogowy polegający na zderzeniu się pojazdów, w wyniku którego kierujący pojazdem marki I. poniósł śmierć na miejscu.

W związku ze spowodowaniem wypadku drogowego, na mocy wyroku Sądu Rejonowego w Ostrołęce z dnia 5 kwietnia 2016 r. wydanego w sprawie o sygn. akt II K 323/15, sprawca szkody M. M. została uznana winną tego, że w dniu(...)nieumyślnie naruszyła zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym i doprowadziła do wypadku drogowego, w wyniku którego śmierć poniósł I. K., za co została skazana na karę 1 roku pozbawienia wolności.

Pojazd sprawcy wypadku – V. (...) o nr rej. (...) - w dacie zdarzenia posiadał obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) S.A. z siedzibą w W..

W chwili śmierci powódkę i jej ojca I. K. łączyły silne więzi uczuciowe. Ojciec był dla powódki bardzo ważną osobą, jedynym rodzicem, zastępował jej matkę, po tym jak zostały odebrane jej prawa rodzicielskie. Kiedy powódka była małym dzieckiem poświęcał jej czas wolny na wspólne zabawy, w niedziele robił wspólny obiad dla całej rodziny. Spędzali wspólnie wszystkie święta, urodziny oraz imieniny. Razem wyjeżdżali na spływy kajakowe oraz koncerty. W trakcie przyjazdów powódki na weekendy razem wychodzili do miasta. Po zdanej maturze ojciec zafundował córce wyjazd do Stanów Zjednoczonych.

W chwili śmierci ojca powódka pracowała w firmie farmaceutycznej, gdzie uzyskiwał wynagrodzenie w wysokości ok. 5 tys. i studiowała na (...) na kierunku (...). Następnie powódka rozpoczęła studia na kierunku (...) na tej samej uczelni. Pomimo, że uzyskiwała już własne dochody ojciec pokrywał koszty nauki, które wynosiły ok. 4 tys. za semestr. Ojciec pomagał powódce finansowo również w utrzymaniu, opłacał jej najem mieszkania w W. i pokrywał koszty utrzymania.

Z upływem czasu więzi emocjonalne pomiędzy powódką i jej ojcem zacieśniały się i były jeszcze bardziej ciepłe i partnerskie.

Po stracie ojca powódka załamała się. Wstrząs wywołany śmiercią ojca spowodował, że po dwóch tygodniach od jego śmierci pojawiły się u niej objawy depresji. Rozpoznano zburzenie nerwowe spowodowane silnym stresem po śmierci ojca. Ze względu na zły stan zdrowia spowodowany silnym stresem powódka przebywała na zwolnieniu lekarskim przez 5 miesięcy. Z tego powodu straciła dobrze płatną pracę, obecnie pracuje w (...) z wynagrodzeniem w wysokości 2.500 zł netto. Przebywała na rocznym urlopie dziekańskim, ponieważ jej stan zdrowia nie pozwalał na naukę. Przed tragicznym zdarzeniem była bardzo dobrym studentem, po urlopie dziekańskim osiągała słabsze wyniki w nauce, zdarzały się również poprawki. Stan zdrowia powódki uległ pogorszeniu, pojawiły się u niej stany lękowe, które wymagały leczenia farmakologicznego. Powódka rozpoczęła prywatnie leczenie u lekarza psychiatry, za jedną wizytę płaci 200 zł, leczyła się również na bulimię, miała też myśli samobójcze. Przyjmowała leki przeciwdepresyjne i przecibulimiczne. Podjęła terapię psychologiczną w (...) G., która jednak okazała się bezskuteczna. Do dziś kontynuuje przyjmowanie leków przeciwdepresyjnych, bierze jeszcze dodatkowe leki, ponieważ jej stan się pogorszył. Próba odstawienia leków nie powiodła się. Gdy nie przyjmowała leków przeciwdepresyjnych nie mogła spać w nocy i miała myśli samobójcze. Ze względu na stan ciąży leki zostały zredukowane.

Śmierć ojca stanowiła dla powódki wstrząs emocjonalny. Ojciec był dla niej jedną z najważniejszych osób. Po śmierci ojca powódka zamknęła się w sobie, przestała kontaktować się ze znajomymi. Z powodu zdrowia rozstał się z nią jej chłopak Ł. W..

Pismem z dnia 30 marca 2015 r. powódka wezwała pozwanego do zapłaty na swoją rzecz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w wysokości 1.000.000 zł oraz kwoty 200.000 zł tytułem odszkodowania za znaczne pogorszenie sytuacji życiowej.

Pozwany decyzją z dnia 2 czerwca 2015 r. przyznał jej zadośćuczynienie w kwocie 20.000 zł, a następnie decyzją z dnia 17 czerwca 2015 r. dodatkowo kwotę 10.000 zł, odmawiając wypłaty zadośćuczynienia w pozostałej części.

W swoich rozważaniach prawnych Sąd nawiązał do przepisów art. 822 § 1, § 2 i § 4 k.c., art. 34 ust. 1, art. 35 i art. 36 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz art. 446 § 3 i § 4 k.c.

Sąd wskazał, że okoliczności faktyczne sprawy usprawiedliwiały dopuszczenie dowodu z opinii psychologiczno-psychiatrycznej na okoliczność stanu psychicznego powódki przed śmiercią ojca, przyczyn depresji, bulimii i stanów lękowych, czy wcześniejsze jej schorzenia i zaburzenia mogły mieć negatywny wpływ na jej stan psychiczny w związku z powzięciem informacji o śmierci ojca, a także zakresu zmian w jej psychice i obecnego stanu zdrowia psychicznego.

Ze sporządzonej opinii psychiatryczno-psychologicznej wynika, że powódkę łączyła z ojcem silna więź, oparta na wzajemnej miłości i wsparciu. Jego nagła śmierć pozbawiła ją możliwości funkcjonowania w codziennym życiu. Przed tragicznym zdarzeniem była osobą pełną energii do życia. Ojciec był autorytetem dla niej, zwracała się do niego z problemami, zawsze był pomocny, wspierający, był wzorem osoby radzącej sobie z problemami, której nic nie złamie. Powódkę i jej ojca łączyła szczególnie silna i bliska więź wynikająca ze specyficznej sytuacji rodziny. Ojciec dążył do zapewnienia szczęśliwego dzieciństwa swoim dzieciom porzuconym przez matkę. Doskonale spełnił rolę nie tylko żywiciela ale również dobrego, bliskiego ojca, troszczącego się o sprawy swoich dzieci, spędzał z nimi wolny czas, zarażał swoimi pasjami. Pomagał powódce we wszystkich codziennych sprawach, składał dokumenty na studia, gdy wyjechała za granicę opłacał najmowane mieszkanie. Przed nagłą śmiercią ojca powódka nigdy nie potrzebowała pomocy psychologa czy psychiatry, nie miała żadnych problemów ze zdrowiem psychicznym. Powódka intensywnie przeżyła śmierć swojego ojca, zdarzenie to przekroczyło jej wydolność psychologiczną i możliwości adaptacyjne. Szok i odrętwienie stanowiło reakcję na śmierć najbliższej osoby, spowodowaną wypadkiem zawinionym przez innego człowieka. Silne reakcje emocjonalne powódki, których doświadczyła po śmierci ojca powiązane były z koniecznością rozstania się z planami i oczekiwaniami, które miała wobec relacji z nim. Utraciła jedną z najbliższych i najważniejszych w jej życiu osób, która była dla niej realnym wsparciem, budowała poczucie bezpieczeństwa w rodzinie. Była pewna, że ojciec będzie jej towarzyszył w kolejnych etapach jej życia, aż do swojej starości, tym bardziej że był zdrowym dbającym o bezpieczeństwo mężczyzną. Śmierć ojca wywołała u powódki zespół objawów szoku psychicznego. U powódki na wiadomość o śmierci ojca, przekazaną jej przez chłopaka, osobę bardzo jej bliską, nastąpił stan oszołomienia, niemożność rozumienia przekazanej informacji, zaprzeczanie jej, panika, ucieczka, brak kontroli emocji i zachowania. Powódka doznawała jednocześnie silnych zalewających emocji: lęku, przerażenia, rozpaczy, utraty, bezsilności i niedowierzania, zaprzeczania całej sytuacji. Mocno przeżyła otwarcie trumny, zapamiętała zmienioną wskutek wypadku twarz ojca, sam pogrzeb wytwarzał bardzo silne emocje powodujące odrętwienie połączone z przeżywaniem silnego bólu, rozpaczy, utraty nadziei. Bezpośrednio po pogrzebie ojca u powódki pojawiły się objawy depresji. Wspierał ją i otaczał opieką jej chłopak - obecny mąż, który w bezsilności dzwonił po ratunek do jej babci. Powódka w tym okresie próbowała wrócić do pracy, gdzie była przychylna atmosfera i zrozumienie, mimo to nie mogła znieść pytań i zainteresowania osób w pracy. Korzystała ze zwolnień lekarskich, wracała do pracy ale odczuwała duży niepokój. Samopoczucie powódki pogarszało się wieczorami, kiedy miała napady lęku. W przypadku powódki subiektywne odczucie lęku jest duże, ponieważ jej relacja z ojcem był głęboka, korzystna dla niej emocjonalnie, oparta na uczuciu miłości, szacunku, troski. Śmierć ojca wywołała u powódki prócz żalu silną tęsknotę, lęk o przyszłość, obawy. Przed śmiercią ojca była pełną życia i energii młodą kobietą. Realizowała różne plany związane z pracą , nauką wyjazdami zagranicznymi. Aktywnie spędzała czas, miała swoje zainteresowania, realizowała różne plany związane z pracą naukową, wyjazdami zagranicznymi, z chęcią uczestniczyła w spotkaniach rodzinnych, pomimo że mieszkała i studiowała w W. regularnie odwiedzała rodzinę. Przed wypadkiem nie cierpiała na zaburzenia lękowe, depresję oraz bulimię. Po śmierci ojca zaczęła izolować się, zaprzestała realizować swoje zainteresowania z powodu obniżonego nastroju, depresji, stanów lękowych nie mogła się uczyć, realizować obowiązków zawodowych. W domu powódka nie mogła sobie poradzić z lękiem, niepokojem, złym samopoczuciem, zaczęła uspokajać się przez jedzenie. Wobec nieradzenia sobie ze stanem w jakim się znalazła w dniu 17 lutego 2015 r. rozpoczęła leczenie u psychiatry, które kontynuuje do dnia dzisiejszego.

Sąd ocenił opinię jako rzetelną i oparł na niej rozstrzygnięcie w przedmiocie wysokości zadośćuczynienia.

Sąd wyraził ocenę, że zerwanie więzi emocjonalnej z ojcem spowodowało u powódki autentyczny ból, cierpienie i szczere poczucie krzywdy.

Uwzględniając okoliczności sprawy oraz upływ stosunkowo niedługiego czasu od momentu wypadku przyznane przez pozwanego zadośćuczynienie w wysokości 30.000 zł uznał za zaniżone i nierekompensujące doznanej przez powódkę krzywdy.

W ocenie Sądu ustalone w sprawie okoliczności przemawiają za przyjęciem, iż adekwatną kwotą zadośćuczynienia pieniężnego jest kwota 130.000 zł, która podlegała obniżeniu o wypłacone przez pozwanego 30.000 zł.

Na uwzględnienie – zdaniem Sądu - zasługiwało również w całości roszczenie powódki o odszkodowania z tytułu pogorszenia sytuacji życiowej. Powódka studiując nie była w stanie w całości pokryć swojego czesnego za pełny rok które wynosiło 8.000 zł. Tuż po śmierci musiała korzystać z prywatnych wizyt lekarza psychiatry – jedna wizyta kosztowała 200 zł.

O odsetkach sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. Zdaniem Sądu zobowiązany powinien dokonać zapłaty zadośćuczynienia w terminie wynikającym z art. 14 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Z uwagi na to, że pozwany zakończył proces likwidacji szkody w dniu 29 kwietnia 2015 r. takie odsetki w wysokości ustawowej za opóźnienie należały się powódce od zasądzonej kwoty po upływie 30 dni tj. od dnia 29 maja 2015 r. do dnia zapłaty. Nic nie stało na przeszkodzie – w ocenie Sądu - aby orzec o odsetkach od zasądzonej kwoty odszkodowania zgodnie z żądaniem pozwu.

Z uwagi na cofnięcie pozwu w części dotyczącej renty wraz ze zrzeczeniem się roszczenia postępowanie w tym zakresie umorzono.

O kosztach procesu Sąd orzekł mając na uwadze, iż stroną przegrywającą proces w całości jest strona pozwana.

Wyrok ten, w zakresie zasądzającym zadośćuczynienie ponad kwotę 30.000 zł wraz z odsetkami za opóźnienie od dnia 29 maja 2015 r. do dnia zapłaty oraz zasądzającym odszkodowanie, apelacją zaskarżył pozwany. Zarzucił:

1.  naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. przez nieprawidłową ocenę zgromadzonych w sprawie dowodów, polegającą na:

a)  pominięciu przy ustalania wysokości zadośćuczynienie, że powódka do 15 roku życia nie mieszkała z ojcem a z babcią i w innej miejscowości, w wieku 18 lat przeprowadziła się do W., gdzie podjęła studia i prace zawodową, co oznacza, że przez dłuższy czas nie tworzyła z ojcem wspólnego gospodarstwa domowego;

b)  pominięciu faktu założenia przez powódkę własnej rodziny i urodzenia przez nią dziecka oraz podjęcia pracy zawodowej, a więc właściwego funkcjonowania w życiu rodzinnym i społecznym;

c)  pominięciu uwzględnienia aspektów niematerialnych przy ustalaniu odszkodowania;

d)  podwójnym zrekompensowaniu negatywnych skutków śmierci poprzez przyznanie z tych powodów odszkodowania i zadośćuczynienia;

e)  pominięciu przy ustalaniu odszkodowania wartości oddziedziczonego przez powódkę spadku po ojcu;

f)  pominięciu obecnych możliwości finansowych powódki przy ustalaniu odszkodowania;

2.  naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. przez niewskazanie dowodów, które uzasadniałyby zasądzenie odszkodowania;

3.  naruszenie art. 446 § 4 k.c. polegające na uznaniu, że kwota 130.000 zł jest odpowiednim zadośćuczynieniem;

4.  naruszenie art. 446 § 3 k.c. polegające na uznaniu, że powódce należy się odszkodowanie z tytułu pogorszenia sytuacji życiowej;

5.  naruszenie art. 445 § 1k.c. oraz art. 481 § 1 k.c. i przyjęcie, że odsetki za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia należą się od dnia 29 maja 2015 r. do dnia zapłaty.

Skarżący wnioskował o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i oddalenie powództwa w tym zakresie albo o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Powódka wnosiła o oddalenie apelacji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała jedynie na częściowe uwzględnienie.

Zarzuty skierowane przeciwko rozstrzygnięciu o zadośćuczynieniu nie mogły wywrzeć oczekiwanego przez skarżącego skutku.

Zarzut z pkt 1a) jest zupełnie bezpodstawny. Fakty w nim przytoczone nie wynikają z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie. Powódka zamieszkała w W. po ukończeniu szkoły średniej i podjęciu studiów. Nadal jednak na soboty i niedziele przyjeżdżała do ojca i rodzeństwa, z którymi spożywane były tzw niedzielne obiady.

Sąd I instancji w podstawie faktycznej uwzględnił okoliczności przywoływane w pkt 1b) apelacji. Wypadek, w którym zginął ojciec powódki miał miejsce w dniu 1 grudnia 2014 r., zaś związek małżeński powódka zawarła we wrześniu 2017 r., w styczniu 2018 r. urodziła dziecko. Istotnie te okoliczności mogą dowodzić prawidłowego funkcjonowania obecnie powódki w życiu rodzinnym. Podkreślić jednakże należy, że z niekwestionowanej na tym etapie postępowania opinii psychiatryczno-psychologicznej, wydanej w listopadzie 2017 r., wynika, że proces żałoby powódki nie uległ zakończeniu i obecny stan jej zdrowia wymaga nadal leczenia pod nadzorem psychiatry.

Sąd Apelacyjny podziela ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego, które legły u podstaw ustalania wielkości krzywdy doznanej przez powódkę wskutek tragicznej śmierci jej ojca.

Przyznając powódce zadośćuczynienie w wysokości 130.000 zł Sąd I instancji nie dopuścił się naruszenia art. 446 § 4 k.c. przez jego błędną wykładnię. Sąd ten wskazał kryteria, którymi kierował się ustalając wysokość „odpowiedniej” kwoty tytułem zadośćuczynienia – odwołał się do jego kompensacyjnego charakteru. Stwierdził nadto, że przyznana kwota przedstawia ekonomiczną wartość, utrzymana jest w rozsądnych granicach i dostosowana do aktualnych stosunków majątkowych w społeczeństwie. (...) jej – w świetle powyższych kryteriów – uzasadnił okolicznościami jawnymi z przeprowadzonych dowodów, w szczególności zeznań rodzeństwa powódki i zeznań jej samej, a przede wszystkim opinii psychiatryczno-psychologicznej wydanej przez A. N. i J. J. (1). (...) przeżyć powódki bezpośrednio po śmierci ojca wynika z zeznań J. i B. K.. Na potrzebę leczenia psychiatrycznego bezpośrednio po tragicznym zdarzeniu w grudniu 2014 r., jak i obecnie, wskazuje opinia psychiatryczno-psychologiczna. Leczenie to jest wskazane, pomimo tego, iż powódka założyła własną rodzinę, urodziła dziecko i pracuje zawodowo, co pośrednio może dowodzić „głębokości” przeżyć doznanych przez poszkodowaną wskutek śmierci osoby najbliższej.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego przyznane powódce zadośćuczynienie nie jest rażąco zawyżone, by Sąd II instancji ingerował w jego wysokość poprzez jego obniżenie.

Sąd odwoławczy nie znalazł także podstaw do zmiany rozstrzygnięcia w przedmiocie początkowej daty stanu opóźnienia w płatności zadośćuczynienia. Z dowodów zgromadzonych w sprawie wynika, że powódka podjęła leczenie psychiatryczne w lutym 2015 r., a więc trwało ono w czasie postępowania likwidacyjnego przeprowadzanego przez pozwanego. Ubezpieczyciel mógł więc -mając wątpliwości co do celowości takiego leczenia – przeprowadzić własne postępowanie dowodowe, które to mogło potwierdzić lub wykluczyć konieczność takiego leczenia (w tym zakresie nie przytoczono w środku zaskarżenia żadnych faktów – odwołano się jedynie do tego, iż obecnie leczenie farmakologiczne jest kontynuowane, czego nie można było przewidzieć w okresie wcześniejszym). Sądowi Apelacyjnemu znane są judykaty przytoczone w pkt III. uzasadnienia apelacji, jednakże na kanwie okoliczności faktycznych niniejszej sprawy, w tym przebiegu postępowania likwidacyjnego, nie mogły one zmienić oceny w zakresie opóźnienia w zapłacie zadośćuczynienia. Zdaniem Sądu odwoławczego Sąd Okręgowy był uprawniony przyjąć, iż. stan opóźnienia w zapłacie zadośćuczynienia datuje się od 29 maja 2015 r.

Z przyczyn powyższych apelacja w tym zakresie podlegała, na mocy art. 385 k.p.c., oddaleniu.

Trafne były natomiast zarzuty, tak prawa procesowego, jak i prawa materialnego, odnoszące się do zasadności zasądzonego odszkodowania.

W skąpych motywach tego rozstrzygnięcia Sąd I instancji nie nawiązał do konkretnych dowodów, które legły u podstaw tego rozstrzygnięcia. Odwołanie się do podjęcia pracy dorywczej pozostaje w sprzeczności z ustaleniami, które zostały poczynione w podstawie faktycznej. Uzasadnione są twierdzenia apelacji, iż materiał dowodowy nie pozwalał na przyjęcie, iż wskutek śmierci ojca sytuacja życiowa M. W. uległa „znacznemu pogorszeniu”. Jest okolicznością niesporną, że po śmierci ojca sytuacja mieszkaniowa powódki uległa polepszeniu. W takich okolicznościach zasądzając odszkodowanie Sąd Okręgowy dopuścił się naruszenia art. 446 § 3 k.c. przez błędnie jego zastosowanie w ustalonych okolicznościach sprawy.

Uwzględniając apelację skierowaną przeciwko rozstrzygnięciu zawartemu w pkt 2 zaskarżonego wyroku Sąd Apelacyjny, na mocy art. 386 § 1 k.p.c., zmienił wyrok w powyższym zakresie i oddalił powództwo o odszkodowanie.

Konsekwencją wydania wyroku reformatoryjnego było odmienne rozstrzygnięcie o kosztach procesu, w tym i o kosztach sądowych przy uwzględnieniu zasady proporcjonalnego ich rozdzielenia (art. 100 zd. 1 k.p.c.).

Dochodzone pozwem roszczenie ostatecznie zostało uwzględnione w 78 % (100.000 zł do 128.000 zł). Strona powodowa poniosła koszty procesu w łącznej wysokości 11.817 zł (6.400 zł – opłata od pozwu; 5.417 zł – koszty zastępstwa procesowego według stawki minimalnej stosownej do wartości przedmiotu sporu). Pozwany poniósł jedynie koszty zastępstwa procesowego według stawki minimalnej stosownej do wartości przedmiotu sporu w wysokości 5.417 zł. Proporcjonalne ich rozliczenie uzasadniało zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 8.025,52 zł.

W takiej samej proporcji rozliczono nieuiszczone koszty sądowe w wysokości 1.392,77 zł (art. 113 ust. 1 i 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).

O kosztach postępowania odwoławczego postanowiono mając na uwadze, iż apelacja została uwzględniona w 12,5% (10.000 zł do 80.000 zł). Skarżący wydatkował łącznie kwotę 8.050 zł (4.000 zł – opłata od apelacji i 4.050 zł - koszty zastępstwa procesowego według stawki minimalnej stosownej do wartości przedmiotu zaskarżenia). Powódka poniosła zaś jedynie koszty zastępstwa procesowego według stawki minimalnej stosownej do wartości przedmiotu zaskarżenia - w wysokości 4.050 zł. Proporcjonalne rozliczenie tych kosztów uzasadniało zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 2.537,50 zł (art. 100 zd. 1 k.p.c.).

(...)