Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt

III AUa 81/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 lutego 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Ewa Preneta-Ambicka

Sędziowie:

SSA Irena Mazurek (spr.)

SSA Barbara Gonera

Protokolant

st. sekr. sądowy Elżbieta Stachowicz

po rozpoznaniu w dniu 8 lutego 2019 r.

na rozprawie

sprawy z wniosku A. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o ustalenie podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego

na skutek apelacji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R.

od wyroku Sądu Okręgowego w Rzeszowie

z dnia 14 listopada 2017 r. sygn. akt IV U 966/17

I.  oddala apelację,

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R. na rzecz wnioskodawczyni A. K. kwotę 240 zł (słownie: dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt III AUa 81/18

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 8 lutego 2019 r.

Decyzją z dnia 13 czerwca 2017 r.- zmienioną częściowo decyzją z dnia
21 lipca 2017 r.- Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. ustalił podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego A. K. za okres od 9 października 2016 r. do 31 grudnia 2016 r. w kwocie 2.825,03 zł , oraz za okres od 1 stycznia 2017 r. do 7 października 2017 r. w wysokości 2.183,14 zł .
W podstawie prawnej decyzji powołane zostały: art. 3 pkt 3, art. 36, art. 37 ust. 1 ust. 2 pkt 1, art. 38 ust. 1, art. 41 ust. 1, ust. 2, art. 42 ust. 1 i 3, art. 43, art. 47, i art.63 ustawy
z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
(tekst jednolity Dz.U. z 2016 r., poz. 372 ze zm.). W uzasadnieniu zaś faktycznym decyzji naprowadzone zostało, że gdy idzie
o pierwszy ze wskazanych okresów to podstawę wymiaru zasiłku ustalono w oparciu o wynagrodzenie wypłacone wnioskodawczyni z tytułu zatrudnienia w Liceum Ogólnokształcącym w B., w przypadku zaś tego drugiego w oparciu o ustalone z Urzędem Miejskim w B. wynagrodzenie związane z przeniesieniem wnioskodawczyni do pracy w tym Urzędzie z dniem 1 stycznia 2017 r.

Wnioskodawczyni A. K. odwołała się od powyższej decyzji ZUS- w części dotyczącej ustalenia podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego za okres od 1 stycznia 2017 r. do 7 października 2017 r. -do Sądu Okręgowego w Rzeszowie , wnosząc o zmianę w tym zakresie zaskarżonej decyzji poprzez przyjęcie ,że podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego także w tym okresie stanowić winno wynagrodzenie uzyskane przez nią z tytułu zatrudnienia w Liceum Ogólnokształcącym w B., przy obciążeniu organu rentowego poniesionymi kosztami procesu. W uzasadnieniu tak wyrażonego stanowiska procesowego odwołująca się podnosiła , że w dniu 24 października 2016 r. ówczesny pracodawca tj. Liceum Ogólnokształcące w B. udzielił jej urlopu macierzyńskiego w wymiarze 140 dni od 9 października 2016 r. do 25 lutego 2017 r. oraz urlopu rodzicielskiego od 26 lutego 2017 r. do 7 października 2017 r. W dniu 19 grudnia 2016 r. doszło zaś do porozumienia pomiędzy ww. pracodawcą a Urzędem Miejskim w B. zgodnie z którym , za jej zgodą , została ona przeniesiona do pracy
w Urzędzie Miejskim od dnia 1 stycznia 2017 r. na podstawie art. 22 u. p.s. , wtedy też doszło do zmiany wysokości wynagrodzenia za pracę . Powyższe porozumienie zostało jednak zawarte już podczas trwania urlopu macierzyńskiego bowiem dziecko urodziło się (...) , w tej sytuacji zdaniem wnioskodawczyni niewłaściwe jest ustalenie wysokości podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego od dnia 1 stycznia 2017 r. wg nowej kwoty wynagrodzenia skoro nie pobierała go przed urodzeniem dziecka , a przejmujący ją nowy pracodawca respektował decyzje poprzednika o udzieleniu jej urlopu macierzyńskiego oraz rodzicielskiego. W tym kontekście odwołująca się podkreślała że przejęcie jej w trybie art. 22 u. p.s. stanowiło ciągłość zatrudnienia będąc w swojej konstrukcji podobne do tej zawartej w art.23 1 k. p. ,przy wskazaniu na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 czerwca 2013 r. I PK 2/13, OSNP 2014/3/38 . Jednocześnie zaakcentowane zostało ,że zasiłek stanowić ma rekompensatę utraconego wynagrodzenia za pracę , stąd przy ustalaniu wysokości podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego wnioskodawczyni winien mieć swoje zastosowanie art. 36 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby macierzyństwa.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wniósł o oddalenie żądania wnioskodawczyni , z tych samych względów , które legły u podstaw zaskarżonej decyzji, przy obciążeniu odwołującej się kosztami zastępstwa procesowego wg norm przepisanych, podkreślając , że przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego wnioskodawczyni począwszy od 1 stycznia 2017 r. winien mieć swoje zastosowanie art. 37 ustawy oświadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa , powołując się w tym względzie na wyrok Sądu Najwyższego z dnia
16 maja 2006 r. I UK 291/05, OSNP 2007/11 -12/169.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie, po rozpoznaniu sprawy, wyrokiem z dnia 14 listopada 2017 r. (sygn. akt IV U 966/17):

- w pkt I- zmienił zaskarżoną decyzję ZUS ustalając ,.iż podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego A. K. za okres od 1 stycznia 2017 r. do 7 października 2017 r. wynosi 2.825,03 zł,

- w pkt II – zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R. na rzecz wnioskodawczyni kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd Okręgowy ustalił, że wnioskodawczyni A. K. od dnia
1 kwietnia 2015 r. zatrudniona była na stanowisku księgowej w Liceum Ogólnokształcącym w B.. W dniu 24 października 2016 r. pracodawca udzielił wnioskodawczyni urlopu macierzyńskiego od 9 października 2016 r. do 25 lutego 2017 r. , oraz urlopu rodzicielskiego od 26 lutego 2017 r. do 7 października 2017 r. W dniu
19 grudnia 2016 r. doszło do zawarcia porozumienia pomiędzy Urzędem Miejskim
w B. a Liceum Ogólnokształcącym w B. na mocy którego A. K. , za jej zgodą , została przeniesiona do (...) z dniem 1 stycznia 2017 r. w trybie art. 22 ustawy o pracownikach samorządowych. Akta osobowe wnioskodawczyni z całą dokumentacją zostały przekazane do Urzędu Miejskiego
w B. w dniu 30 grudnia 2016 r. Ustalone u nowego pracodawcy miesięczne wynagrodzenie za pracę miało wynosić 2.530 zł oraz dodatek stażowy. Odwołująca się korzystała z urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego przez okresy wskazane przez poprzedniego pracodawcę. Wysokość podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego odwołującej się przy uwzględnieniu wynagrodzenia osiąganego
w Liceum Ogólnokształcącym wyniosła 2.825,03 zł, z kolei gdyby przyjąć wynagrodzenie ustalone w Urzędzie Miejskim w B. podstawa ta wyniosłaby 2.183,14 zł. W świetle powyższych ustaleń Sąd Okręgowy w Rzeszowie ,dokonując oceny prawnej sprawy , uznał żądanie odwołania za w pełni zasadne , a zaskarżoną decyzję ZUS za naruszającą prawo. Podkreślając bowiem ,że zmiana pracodawcy wnioskodawczyni nastąpiła w trybie art. 22 ustawy o pracownikach samorządowych oraz , że nie było ani dnia przerwy w wypłacie zasiłku macierzyńskiego, sąd pierwszej instancji skonstatował , że w tej sytuacji podstawę wymiaru zasiłku stanowić winno wyłącznie wynagrodzenie uzyskane u pracodawcy, z którym łączył wnioskodawczynię stosunek pracy w okresie powstania niezdolności do pracy. Tym samym zdaniem sądu pierwszej instancji zastosowanie znajdzie tu art. 36 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby macierzyństwa ( tekst jednolity Dz. U. z 2016 r., poz. 372 ze zm.) , a nie wskazywany przez pozwany organ rentowy art.37 tej ustawy. W podstawie prawnej wyroku powołany także został art. 477 14 § 2 k.p.c. , zaś w zakresie przyjętego rozstrzygnięcia o kosztach procesu art. 98 § 1 k.p.c.


Wyrok Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dnia 14 listopada 2017 r. zaskarżony został przez pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w R.
, który zarzucając w apelacji zarówno naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. przez dowolną ocenę dowodów prowadzącą do błędnego ustalenia , iż nie doszło do zmiany płatnika składek, jak i art. 36 oraz art. 37 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby macierzyństwa ( tekst jednolity Dz.U. z 2017 r., poz. 1368 ) patrz niewłaściwe zastosowanie tego pierwszego przepisu w miejsce , jako właściwego, tego drugiego , wnosił
o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie odwołania ewentualnie jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji . W uzasadnieniu wniesionego środka odwoławczego skarżący w szczególności podkreślał, że dokonana z dniem 1 stycznia 2017 r. zmiana płatnika składek i ustalenie w tej dacie nowych zasad wynagradzania wnioskodawczyni winny były stanowić o ustaleniu podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego od wyżej wskazanej daty
w odniesieniu do tak ustalonego nowego wynagrodzenia za pracę odwołującej się.

W odpowiedzi na apelację wnioskodawczyni A. K. wniosła o jej oddalenie jako bezzasadnej, przy zasądzeniu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym wg norm przepisanych , podkreślając prawidłowość zarówno ustaleń faktycznych jak i oceny prawnej sprawy sądu pierwszej instancji.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, rozpoznając apelacją pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R. ,zważył co następuje:

Apelacja jest nieuzasadniona jako taka podlega oddaleniu

Zaskarżony bowiem wyrok Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dnia 14 listopada 2017 r. jest w – w ocenie tutejszego sądu – wyrokiem trafnymi odpowiadającym prawu.

Przede wszystkim już na wstępie podkreślić należy ,że wbrew zarzutom zaskarżenia ustalenia faktyczne sądu pierwszej instancji są bezsporne , w tym także
w zakresie formalnej zmiany z dniem 1 stycznia 2017 r. płatnika składek wnioskodawczyni . Stąd zupełnym nieporozumieniem jest stawiany w apelacji w tym zakresie zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. W tym bowiem względzie Sąd Okręgowy w Rzeszowie , czyniąc do art. 22 ustawy o pracownikach samorządowych analogię z art. 23 1 k. p. nie kwestionował powyższego faktu , a jedynie akcentował ciągłość zatrudnienia odwołującej się. Tym samym spór w przedmiotowej sprawie ograniczał się do jej oceny prawnej w kontekście zastosowania przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego A. K. za okres od 1 stycznia 2017 r. do
7 października 2017 r., czy to - jak naprowadzała wnioskodawczyni -art.36 , czy też- jak z kolei wskazywał organ rentowy - art. 37 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r.
o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
(tekst jednolity Dz.U. z 2017 r., poz. 1368). Sąd Okręgowy w Rzeszowie
w okolicznościach faktycznych przedmiotowej sprawy opowiedział się za zastosowaniem tego pierwszego z powołanych wyżej przepisów , co Sąd Apelacyjny w zupełności podziela . W świetle bowiem brzmienia zarówno art.36 jak i art.37 ww. ustawy zasiłkowej nie może budzić wątpliwości , że jedyną decydującą o sposobie ustalenia wysokości podstawy wymiaru zasiłku przesłanką jest moment wystąpienia ryzyka ubezpieczeniowego – powstania niezdolności do pracy , a więc w tym wypadku stosownie do art. 47 wyżej wymienionej ustawy chwila urodzenia dziecka przez wnioskodawczynię , nie zaś sama formalna zmiana płatnika składek , jak akcentuje skarżący organ rentowy. przywołując nadto zupełnie nietrafnie wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2003 r. I UK 291/05 , OSNP 2007/11-12/69 , który właśnie potwierdza wyżej wyrażone stanowisko stanowiąc wprost , że” podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia uzyskanego przez pracownika tego pracodawcy, z którym łączył go stosunek pracy w okresie powstania niezdolności do pracy „ . Co więcej art. 43 ustawy zasiłkowej wyraźnie stanowi ,że podstawę wymiaru zasiłku nie ustala się na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego rodzaju jak i innego rodzaju nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe, a z kolei art. 40 przewiduje , że
w przypadku zmiany umowy o pracę polegającej nadto jedynie na zmianie wymiaru czasu pracy podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy jednak i z tym zastrzeżeniem, że tylko wtedy gdy zmiana ta nastąpiła w miesiącu w którym powstała niezdolność od pracy , lub w miesiącach o których mowa w art.36 . W okolicznościach więc faktycznych przedmiotowej sprawy , kiedy to wnioskodawczyni A. K. nabyła prawo do zasiłku macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego z tytułu urodzenia dziecka od 9 października 2016 r. u poprzedniego pracodawcy i zasiłki te pobierała nieprzerwanie także w okresie zatrudnienia już w Urzędzie Gminy w B. od 1 stycznia 2017r. ich podstawę należało ustalić na podstawie wynagrodzenia uzyskanego przez nią
u pierwszego z płatników składek, a więc w kwocie przyjętej przez sąd pierwszej instancji w bezspornej wysokości 2.825,03 zł

Z tych wszystkich więc wyżej naprowadzonych względów, z braku dostatecznych podstaw faktycznych i prawnych, na podstawie art. 385 k.p.c. orzeczono jak w pkt I sentencji wyroku. Końcowy wynik sprawy uzasadniał z kolei obciążenie skarżącego organu rentowego kosztami zastępstwa procesowego wnioskodawczyni w postępowaniu apelacyjnym w kwocie 240 zł , o czym orzeczono jak w pkt II sentencji wyroku na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art.108 § 1 k.p.c., przy uwzględnieniu minimalnej stawki wynagrodzenia fachowego pełnomocnika odwołującej się , przewidzianej w § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie ( Dz.U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.).