Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt VI Ka 797/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 listopada 2018 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Peteja-Żak

Sędziowie: SO Kazimierz Cieślikowski

SR del. Marcin Kulikowski (spr.)

Protokolant: Igor Ekert

przy udziale Martyny Borowieckiej Prokuratora Prokuratury Rejonowej G. w G.

po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2018 r.

sprawy D. D. ur. (...) w S.

syna S. i J.

oskarżonego z art. 209§1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżyciela publicznego

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 6 czerwca 2018 r. sygnatura akt III K 7/18

na mocy art. 437 kpk i art. 438 kpk

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Rejonowemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt VI Ka 797/18

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Gliwicach wyrokiem z dnia 6 czerwca 2018r. w sprawie IIIK 7/18 uniewinnił D. D. od popełnienia zarzucanego mu czynu z art. 209§1 kk, polegającego na tym, że w okresie: od 10 września 2008r. do 31 grudnia 2008r., od lutego 2009r. do kwietnia 2009r., od sierpnia 2010r. do grudnia 2010r., od listopada 2011r. do października 2012r., od marca 2013r. do lipca 2013r., od września 2013r. do lutego 2017r., w G. uporczywie uchylał się od ustawowego obowiązku opieki nad swoją małoletnią córką Z. D., poprzez niełożenie na jej utrzymanie alimentów zasądzonych przez Sąd Rejonowy w Gliwicach, sygn. akt IVRC 378/08, przez co naraził ją na niemożność zaspokojenia podstawowych podstaw życiowych.

Apelację od w/w wyroku na niekorzyść oskarżonego złożył Prokurator, w której zarzucił:

-obrazę przepisów postępowania mająca wpływ na treść orzeczenia, a to art. 167 kpk, art. 352 kpk, art. 66§1 kpk, poprzez nieprzeprowadzenie z urzędu dowodu na okoliczność w jakiej wysokości i w jakim okresie oskarżony miał przekazywać pieniądze córce, co doprowadziło do błędnego przyjęcia, że D. D. realizował nałożony na niego obowiązek alimentacyjny;

-błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść polegający na niesłusznym przyjęciu, że oskarżony w okresie objętym zarzutem wywiązywał się z ciążącego na im obowiązku łożenia na utrzymanie córki, podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy , a zwłaszcza przedstawiona przez oskarżonego dokumentacja prowadzi do wniosku przeciwnego;

-błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść polegający na niesłusznym przyjęciu, że zachowanie oskarżonego nie było nacechowane złą wolą i chęcią celowego niełożenia na utrzymanie córki, co skutkowało uniewinnieniem oskarżonego.

W konkluzji wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja Prokuratora jest zasadna i zasługuje na uwzględnienia. Sąd Rejonowy oceniając materiał dowodowy dopuścił się błędu dowolności, co miało przełożenie na wadliwe ustalenia faktyczne.

W ocenie Sądu odwoławczego zebrany w sprawie materiał dowodowy nie uprawnia do wniosku, że oskarżony swoim zachowaniem w okresie wskazanym w zarzucie nie zrealizował znamion czynu zabronionego opisanego w art. 209§1 kk.

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że nie sposób zgodzić się z oceną Sądu I instancji, iż wyjaśnienia oskarżonego, że przekazywał w okresie objętym zarzutem pieniądze na utrzymanie córki bezpośrednio jej matce oraz, że w tym okresie wywiązywał się z obowiązku alimentacyjnego, zasługują na wiarę, a co więcej, zostały przez niego należycie udokumentowane.

W zgromadzonym w toku dotychczasowego postępowania materiale dowodowym, poza wyjaśnieniami samego oskarżonego brak jest jakichkolwiek dowodu potwierdzającego fakt przekazywania jakichkolwiek pieniędzy tytułem alimentów bezpośrednio matce dziecka.

Należy zauważyć, że K. D., która w postępowaniu przygotowawczym przesłuchiwana była trzykrotnie, za każdym razem, konsekwentnie zeznawała, iż oskarżony nie przekazywał jej żadnych pieniędzy na utrzymanie córki (k.20, k. 44, k. 77). Również podczas przesłuchania przed Sądem podała, iż nie pamięta, żeby oskarżony wręczał jej pieniądze do ręki (k. 149 v.).

W tym stanie rzeczy zdaniem Sądu odwoławczego brak było podstaw do obdarzenia wyjaśnień oskarżonego wiarą, tym bardziej, że wiarygodność składanych przez niego w toku całego postępowania depozycji musi budzić daleko idące wątpliwości. Z jednej strony oskarżony twierdził, że realizował obowiązek alimentacyjny przekazując pieniądze bezpośrednio byłej żonie oraz kupując córce drogie prezenty, z kolei przed Sądem podał, że w okresie wskazanym w zarzucie nie łożył na utrzymanie dziecka, bowiem pozostawał bez pracy i był zarejestrowany jako osoba bezrobotna.

Z zaświadczenia Powiatowego Urzędu Pracy w S. wynika tymczasem, że w okresie objętym zarzutem oskarżony nie był zarejestrowany w w/w urzędzie jako bezrobotny. Również złożona przez oskarżonego dokumentacja, wbrew ustaleniom Sądu I instancji nie potwierdza, że oskarżony w okresie objętym zarzutem realizował obowiązek alimentacyjny.

Z dokumentacji tej wynika bowiem, co koreluje z informacją komornika, że oskarżony zaczął regularnie przekazywać środki pieniężne na poczet alimentów od marca 2017r. Oskarżony udokumentował też innego rodzaju poniesione przez niego po tej dacie wydatki na rzecz córki: zakupy, korepetycje, wycieczki szkolna itp. Jedynym udokumentowanym przez oskarżonego wydatkiem mającym miejsce w okresie objętym zarzutem był zakup deskorolki za kwotę 249 euro (k.141). Oczywistym jest przy tym, że przekazanie dziecku drogiego prezentu, w sytuacji, w której nie łoży się w żadnym zakresie na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych nie może być uznane za realizację obowiązku alimentacyjnego.

Nie sposób również uznać, że dowodem na wywiązywanie się z tego obowiązku są dołączone przez oskarżonego wydruki wypłat z bankomatu (k.134-137). Brak jest bowiem jakichkolwiek dowodów, że środki pochodzące z tych wypłat były w jakiejkolwiek części przeznaczane na utrzymanie córki.

W świetle powyższego nie można podzielić stanowiska Sądu Rejonowego, że zostało wykazane w materiale dowodowym, iż oskarżony w okresie objętym zarzutem wywiązywał się z ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie córki.

Nie zasługuje na akceptację również stanowisko Sądu I instancji, iż zachowanie oskarżonego w okresie objętym zarzutem nie cechowało się „uporczywością”. Zdaniem Sądu odwoławczego zebrany w sprawie materiał dowodowy nie uprawnia do przyjęcia takiej konstatacji.

Z wyjaśnień oskarżonego złożonych w toku postępowania przygotowawczego wynika, że mniej więcej od końca 2014r. pracował za granicą. Pomimo tego nie realizował obowiązku alimentacyjnego. Oskarżony był natomiast w stanie kupić w listopadzie 2016r deskorolkę za kwotę 249 euro, co stanowiło równowartość czterech rat alimentacyjnych. Co jednak najważniejsze, w toku postępowania przed Sądem I instancji nie wyjaśniono i nie podjęto nawet próby wyjaśnienia, dlaczego oskarżony, który w żadnym zakresie nie łożył na utrzymanie córki do lutego 2017r., od marca 2017r. jest w stanie nie tylko w sposób regularny i pełny realizować obowiązek alimentacyjny, ale nadto spłacać zaległości powstałe z tego tytułu raz spełniać dodatkowe świadczenia na rzecz dziecka. Z materiału dowodowego nie wynika, żeby nastąpiła na przełomie lutego i marca 2017r. radykalna zmiana w sytuacji materialnej oskarżonego w stosunku do poprzedniej. Powstaje zatem uzasadniona wątpliwość co do rzeczywistej postawy oskarżonego w okresie objętym zarzutem i jego stosunku do obowiązku alimentacyjnego, czy istotnie brak realizacji tego obowiązku wynikał tylko z trudnej sytuacji materialnej, czy też był wynikiem jego lekceważenia i dopiero perspektywa postępowania karnego (złożenie zawiadomienia do prokuratury przez G.O.P.S. w M.) była w stanie skłonić oskarżonego do zmiany postępowania.

Wobec powyższego konieczne było uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W ponownym postępowaniu Sąd Rejonowy jest zobowiązany przeprowadzić pełne postępowanie dowodowe, o ile nie wyłoni się potrzeba uzupełnienia materiału dowodowego. Następnie cały materiał dowodowy podda ocenie zgodnej z zasadami prawidłowego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, po czym wyciągnie prawidłowe wnioski końcowe , w oparciu o które wyda stosowne rozstrzygnięcie. O ile zajdzie taka konieczność, w sposób przekonywujący obowiązany będzie również uzasadnić na piśmie stanowisko zajęte w ponownym postępowaniu.

Z wyżej wskazanych powodów Sąd Okręgowy orzekł jak w części dyspozytywnej swojego wyroku.