Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Zenon Stankiewicz

Sędziowie: SO Marek Wojnar

SO Anita Jarząbek - Bocian (spr.)

protokolant: protokolant sądowy stażysta Anna Tarasiuk

przy udziale prokuratora Józefa Gacka

po rozpoznaniu dnia 20 listopada 2018 r.

sprawy M. Z. syna K. i J., ur. (...) w Ł.

skazanego wyrokiem łącznym

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie

z dnia 15 czerwca 2018 r. sygn. akt IV K 825/17

utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; zwalnia skazanego od wydatków w postępowaniu odwoławczym, przejmując je na rachunek Skarbu Państwa; zasądza od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie na rzecz r. pr. B. B. kwotę 147,60 zł obejmującą wynagrodzenie za obronę z urzędu w II instancji oraz podatek VAT.

SSO Anita Jarząbek – Bocian SSO Zenon Stankiewicz SSO Marek Wojnar

Sygn. akt VI Ka 1255/18

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja obrońcy skazanego nie okazała się zasadna.

Należy wskazać, że pojęcie „rażąca niewspółmierność kary” użyte przez ustawodawcę w art. 438 pkt 4 k.p.k. oznacza to samo co „bijąca w oczy”, „widoczna od razu”, „wyraźna”, „znacząca”. Rażąca niewspółmierność kary występuje, gdy kara orzeczona nie uwzględnia w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu (co dotyczy kar jednostkowych) oraz nie realizuje wystarczająco celu kary, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Musi zatem mieć miejsce niedająca się zaakceptować dysproporcja między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą (tak m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2007 r., (...) 75/07).

Zdaniem Sądu odwoławczego w niniejszej sprawie nie zachodzi rażąca dysproporcja pomiędzy karą łączną, jaką orzekł Sąd pierwszej instancji, a karą sprawiedliwą, jaka powinna być skazanemu wymierzona z uwzględnieniem dyrektyw przewidzianych w art. 85a k.k. Sąd Rejonowy trafnie zauważył, że granice kary łącznej, jaka mogła zostać skazanemu wymierzona, lokowały się w przedziale od 8 miesięcy (najsurowsza z kar podlegających połączeniu) do 1 roku i 1 miesiąca (tj. 13 miesięcy) pozbawienia wolności (suma kar podlegających połączeniu z zastosowaniem przelicznika dotyczącego kary ograniczenia wolności wskazanego w art. 87 § 1 k.k.). Wymierzona przez Sąd pierwszej instancji kara łączna 9 miesięcy pozbawienia wolności jest bliska minimalnemu wymiarowi kary łącznej, jaki w niniejszej sprawie mógłby być orzeczony, stąd jest to wymiar zbliżony do zasady pełnej absorpcji. Wbrew stanowisku skarżącego, Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia wziął pod uwagę poprawną postawę skazanego w warunkach penitencjarnych, o której mowa w opinii o skazanym z Zakładu Karnego w K.. Wskazał bowiem, że właśnie treść tej opinii przemawia przeciwko orzeczeniu kary łącznej w wymiarze wyższym niż 9 miesięcy pozbawienia wolności, uwzględniając brak kar dyscyplinarnych stosowanych wobec skazanego, uczestnictwo w indywidualnym Programie Terapeutycznym, brak przynależności do nieformalnych struktur podkultury więziennej oraz wywiązywanie się przez skazanego z obowiązków w ramach odbywanej kary. Dobre sprawowanie skazanego zostało też podkreślone w opinii penitencjarnej pozyskanej przez Sąd Okręgowy w toku postępowania odwoławczego (k. 140-141, 148), przy czym jego stosunek do popełnionych czynów nie jest jednoznacznie negatywny – jak sugeruje skarżący – a jedynie umiarkowanie krytyczny. Należy zatem uznać, że orzeczenie kary łącznej w wymiarze przyjętym przez Sąd Rejonowy spełni założone wobec skazanego cele wychowawcze oraz prewencyjne, tak jak nakazuje art. 85a k.k. Trzeba także brać pod uwagę potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, które musi otrzymać czytelny sygnał, że popełnianie czynów zabronionych spotyka się z właściwą reakcją organów państwa, a stosowanie zasady pełnej absorpcji mogłoby prowadzić do stwarzania w społeczeństwie wrażenia pobłażliwości tych organów wobec skazanych. Słusznie wszak Sąd Rejonowy zwraca uwagę, że wydanie wyroku łącznego nie może służyć wyłącznie poprawie sytuacji skazanych, a przyjmowanie zasady absorpcji nie może działać demoralizująco na sprawców przestępstw.

Jednocześnie nie ma racji apelujący, gdy zarzuca Sądowi meriti przydanie nadmiernego znaczenia wielokrotnej uprzedniej karalności sądowej skazanego. W żadnym miejscu uzasadnienia Sąd ten nie podał, że przyjmuje karalność sądową skazanego za czynnik wykluczający możliwość orzeczenia kary łącznej na zasadzie absorpcji. Sąd Rejonowy słusznie przyjął, że na wymiar kary łącznej wpływ miały takie okoliczności, jak rozciągłość czasowa pomiędzy pierwszym i ostatnim przestępstwem, za które wymierzono kary podlegające połączeniu, a także niejednorodność tych czynów oraz naruszenie ich popełnieniem przez skazanego różnych dóbr prawnych chronionych ustawą. Właśnie te kryteria, nie zaś społeczna szkodliwość czynów jednostkowych (jak chciałby apelujący) czy też stopień winy, są okolicznościami, które – poza czynnikami związanymi z osobą sprawcy – winny decydować o zastosowaniu danej zasady przy określaniu wymiaru kary łącznej, skoro okoliczności dotyczące czynów jednostkowych zostały już uwzględnione w ramach karnoprawnej oceny czynów, za które wymierzono kary, będące następnie podstawą wymiaru kary łącznej (P. Kozłowska – Kalisz, Komentarz do art. 85a Kodeksu karnego, teza 1 [w:] Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, red. M. Mozgawa, LEX/el. 2018). Można zarzucić Sądowi Rejonowemu, że mylnie uznał wymiar kary łącznej za adekwatny do stopnia winy skazanego i społecznej szkodliwości popełnionych czynów, jednakże ostatecznie nie prowadzi to do uznania wymiaru kary łącznej za odbiegający od zasad sprawiedliwości.

Na marginesie można zauważyć, że już samo ilościowe porównanie minimalnego możliwego wymiaru kary łącznej w niniejszej sprawie (8 miesięcy pozbawienia wolności) a karą faktycznie orzeczoną (9 miesięcy pozbawienia wolności) wskazuje, że różnica pomiędzy tymi karami jest nieznaczna (jedynie 1 miesiąc), co wyklucza zasadność tezy o „rażącej” niewspółmierności orzeczonej kary. Trzeba też podnieść, że dolegliwość kary łącznej ulega złagodzeniu w związku z zaliczeniem skazanemu przez Sąd Rejonowy w pkt II zaskarżonego wyroku na poczet kary łącznej okresu rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie IV K 1019/15 (łącznie 27 dni), stosownie do treści art. 63 § 1 i 5 k.k.

Reasumując, apelacja wniesiona przez obrońcę skazanego nie zawiera argumentów mogących przemawiać za jej uwzględnieniem, toteż zaskarżony wyrok jako słuszny został utrzymany w mocy.

O wydatkach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k., uznając, że sytuacja majątkowa skazanego przebywającego w warunkach osadzenia nie pozwala mu na uiszczenie wydatków tego postępowania w jakiejkolwiek części, co uzasadnia jego zwolnienie od ich ponoszenia i przejęcie ich na rachunek Skarbu Państwa.

Na podstawie art. 22 ³ ust. 1 ustawy o radcach prawnych w zw. z § 17 ust. 5 oraz § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy skazanego z urzędu – r. pr. B. B. kwotę 147,60 zł z tytułu obrony skazanego w sprawie o wydanie wyroku łącznego, która to kwota zawiera należny podatek od towarów i usług.

SSO Anita Jarząbek – Bocian SSO Zenon Stankiewicz SSO Marek Wojnar