Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 marca 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2019 r. w Lublinie

sprawy D. T.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o prawo do renty socjalnej

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S.

od wyroku Sądu Okręgowego w Siedlcach

z dnia 29 czerwca 2018 r. sygn. akt IV U 231/17

oddala apelację.

Jacek Chaciński Elżbieta Czaja Barbara Mazurkiewicz-Nowikowska

Sygn. akt III AUa 740/18

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21 lutego 2017r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił D. T. przyznania prawa do renty socjalnej, wskazując, że Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 13 lutego 2017r. uznała, iż ubezpieczony nie jest całkowicie niezdolny do pracy. Od decyzji tej odwołanie złożył D. T., który wnosi o jej zmianę i przyznanie prawa do wnioskowanego świadczenia. W uzasadnieniu odwołania argumentował, iż ma orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności z powodu upośledzenia umysłowego. Ponadto nasiliły się objawy cukrzycy, do odwołania załączył orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego oraz opinię psychologiczną.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie.

Wyrokiem z 29 czerwca 2018 roku Sąd Okręgowy w Siedlcach zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił D. T. prawo do renty socjalnej od dnia(...)do dnia(...).

Podstawą wyroku były następujące ustalenia.

D. T. ur. (...), był uprawniony do renty socjalnej przyznanej na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w Siedlcach z dnia 30 maja 2014r. na okres od 1 czerwca 2013r. do 31 grudnia 2016r. Przed upływem terminu na które zostało przyznane prawo do renty socjalnej D. T. złożył kolejny wniosek o przyznanie prawa do tego świadczenia na dalszy okres. W toku postępowania orzeczniczego ubezpieczony został przebadany przez Komisję Lekarską ZUS w dniu 13 lutego 2017r, która rozpoznała u wnioskodawcy zaburzenia nastroju z rozpoznanym upośledzeniem umysłowym lekkim, zespół metaboliczny oraz niedoczynność tarczycy i oceniła, że schorzenia te nie powodują całkowitej niezdolności do pracy ubezpieczonego. Orzeczenie to stało się podstawą do wydania zaskarżonej decyzji z dnia 21 lutego 2017 roku.

Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy o specjalnościach: psychiatra, psycholog, diabetolog i endokrynolog. Biegli po przebadaniu wnioskodawcy, a także po zaznajomieniu się z dokumentacją lekarską, zdiagnozowali u niego: cukrzycę typ. (...) skojarzoną z otyłością leczoną doustnymi lekami, niedoczynność tarczycy w trakcie leczenia substytucyjnego, otyłość patologiczną, nadciśnienie tętnicze, angiopatię nadciśnieniową. Wskazali, iż aktualne funkcjonowanie intelektualne ubezpieczonego mieści się w granicach upośledzenia umysłowego w stopniu lekkim, brak u niego istotnych wykładników organicznego uszkodzenia (...). Ponadto, rozpoznano nieprawidłowości rozwojowe w zakresie sfery emocjonalnej i społecznej bez wytwórczych objawów psychopatologicznych, a także zaburzenia adaptacyjne w wywiadzie. Zdaniem biegłych ubezpieczony z powodu rozpoznanych schorzeń i lekkiego upośledzenia umysłowego jest częściowo niezdolny do pracy.
W opinii uzupełniającej biegły lekarz psychiatra podtrzymał swoją pierwotną opinię uznając, że nie było podstaw do rozpoznania u D. T. upośledzenia umysłowego umiarkowanego stopnia. Sąd Okręgowy dopuścił
z urzędu dowód z opinii innych biegłych psychiatry i psychologa Biegli rozpoznali u D. T. umiarkowany stopień upośledzenia umysłowego i stwierdzili, iż ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy do dnia (...). Do opinii tej zastrzeżenia złożył organ rentowy, zarzucając sprzeczność opiniujących biegłych o tych samych specjalności. Biegli psychiatra i psycholog odnieśli się do zastrzeżeń organu rentowego
i podtrzymali swoją pierwotną ocenę. Zdaniem tych biegłych opis funkcjonowania badanego daje podstawy do stwierdzenia, że funkcjonuje on na poziomie osoby z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym.
W dalszej części wywodów biegli podkreślili, że opiniowany jest spowolniały psychoruchowo i nie potrafi czytać, ani pisać, a także nie potrafi wykonać prostych działań matematycznych. Funkcjonowanie społeczne badanego jest na niskim poziomie. W konkluzji stwierdzili, zgadzając się z opinią biegłych wydaną w sprawie o sygn. IV U 1304/13, że upośledzenie umysłowe jest stabilną właściwością i wykazuje niewielką zmienność i dynamikę w kierunku zmniejszenia deficytu i poprawy funkcjonowania wraz z wiekiem.

Sąd uznał, że odwołanie ubezpieczonego jest zasadne. W świetle art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 2003r. o rencie socjalnej, prawo do tego świadczenia przysługuje osobie pełnoletniej, całkowicie niezdolnej do pracy
z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem 18 roku życia lub w trakcie nauki szkolnej.

W ocenie Sądu, zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci trzech opinii psychiatryczno-psychologicznych daje podstawy do ustalenia, że ubezpieczony jest całkowicie niezdolnym do pracy z powodu upośledzenia umysłowego w stopniu umiarkowanym. Dwa zespoły opiniujące w przedmiotowej sprawie stwierdziły umiarkowany stopień upośledzenia wnioskodawcy. Opinie te korespondują z opinią biegłych psychiatry i psychologa zawartą w sprawie o sygn. IV U 1304/14. Podkreślić należy, iż opinia w wymienionej sprawie była podstawą do przyznania D. T. prawa do renty socjalnej na okres 1 czerwca 2013r. do 31 grudnia 2016r. Wyrok Sądu Okręgowego z dnia 30 maja 2014r. był przedmiotem kontroli instancyjnej, który Sąd Apelacyjny w Lublinie wyrokiem z dnia 16 października 2014r. utrzymał w mocy.

Sąd Okręgowy w przedmiotowej sprawie podzielił wniosek ostatniego zespołu biegłych, iż upośledzenie umysłowe jest stabilną właściwością i wykazuje niewielką zmienność i dynamikę. Trudno zatem przypuszczać, iż u wnioskodawcy po dniu 31 grudnia 2006r. nastąpiła taka poprawa funkcjonowania, która pozwalałaby uznać go za upośledzonego umysłowo w stopniu lekkim, co z kolei skutkowałoby odmienną oceną stopnia niezdolności do pracy.

Zatem w świetle powyższych ustaleń Sąd Okręgowy uznał, że ubezpieczony w dalszym ciągu jest całkowicie niezdolny do pracy i przyznał mu prawo do renty socjalnej na dalszy okres, tj. od(...) do (...).

Powyższe, Sad rozstrzygnął na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.

Od tego wyroku apelację złożył organ rentowy zaskarżając wyrok
w całości. Wyrokowi zarzucał:

- naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów i wyprowadzenie
z zgromadzonego materiału wniosków z niego niepłynących przez przyjęcie, że D. T. przysługuje prawo do renty socjalnej od dnia
(...)do (...), a także niedostateczne wyjaśnienie istotnych okoliczności sprawy;

- art. 286 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku organu rentowego
o dopuszczenie dowodu z opinii innych biegłych psychiatry i psychologa
w sytuacji, gdy zachodziły podstawy do uwzględnienia tego wniosku dowodowego;

- naruszenie przepisów prawa materialnego, tj art. 12 ust 1 i 3 ustawy
z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych /t. j. DZ. U. z 2017, poz. 1383 ze zm./ poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie , że ubezpieczony jest całkowicie niezdolny;

- art. 4 ust 1 ustawy z 27 czerwca 2003 roku o rencie socjalnej poprzez błędną wykładnie i przyjęcie, że ubezpieczony spełnia warunki do przyznania prawa do renty socjalnej.

Skarżący wnosił o zmianę wyroku poprzez oddalenie odwołania.

Sąd Apelacyjny zważył.

Apelacja nie jest zasadna. Ustalenia Sądu I instancji i wyprowadzone na ich podstawie wnioski Sąd Apelacyjny podziela i przyjmuje za własne, nie ma potrzeby ich powtarzania. Z ustaleń dokonanych przez Sąd Okręgowy, wynika, że wnioskodawca spełnia w dalszym ciągu warunki do renty socjalnej.

Przypomnieć należy, że wnioskodawca był uprzednio, uprawniony do renty socjalnej od 1 czerwca 2013r. do 31 grudnia 2016r. Biegli nie stwierdzili u niego istotnej zmiany stanu zdrowia, w szczególności poprawy stanu zdrowia. Jak wynika z podzielonych przez Sąd opinii biegłych występując u ubezpieczonego schorzenia powodują, iż nadal jest on całkowicie niezdolny do pracy.

Opiniujący w sprawie zespół biegłych L. S. – psychologa i B. G. - psychiatry stwierdził całkowitą niezdolność do pracy( k. 64 – 66). Opinia ta jest zgodna z opinią innego zespołu biegłych - psychologa N. B. i psychiatry M. A. (opinia k. 81 – 81 – 83).

Wskazani biegli przeprowadzili bezpośrednie badanie ubezpieczonego, wnikliwie przeanalizowali dokumentację medyczną, i omówili wpływ zdiagnozowanych schorzeń na zdolność do pracy. Co istotne przytoczone opinie dwóch zespołów biegłych są w pełni zgodne, co do istnienia całkowitej niezdolności do pracy zatem istotne dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności zostały należycie wyjaśnione.

Opinie te korespondują z opinią biegłych psychiatry i psychologa zawartą w sprawie o sygn. IV U 1304/14. Opinia w wymienionej sprawie była podstawą do przyznania D. T. prawa do renty we wcześniejszym okresie czasu wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 30 maja 2014r, który był przedmiotem kontroli instancyjnej - Sąd Apelacyjny w Lublinie wyrokiem
z dnia 16 października 2014r. oddalił apelację organu rentowego.

W świetle powyższych ustaleń Sąd Okręgowy uznał, że ubezpieczony
w dalszym ciągu jest całkowicie niezdolny do pracy i przyznał mu prawo do renty socjalnej na dalszy okres, tj. od (...) do(...).

Dowód z opinii biegłego, jak podkreśla się w orzecznictwie, podlega ocenie sądu przy zastosowaniu art. 233 § 1 k.p.c, na podstawie właściwych dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków (zob. uzasadnienie postanowienia SN z dnia 7 listopada 2000 r., I CKN 1170/98, OSNC 2001, Nr 4, poz. 64; uzasadnienie wyroku SN z dnia 15 listopada 2002 r., V CKN 1354/00, LEX nr 77046). W ocenie Sądu Apelacyjnego obdarzone przez Sąd I instancji wiarygodnością opinie są logiczne, konsekwentne i nie pozostawiają wątpliwości co do faktu całkowitej niezdolności do pracy wnioskodawcy.

Zgłoszony przez organ rentowy wniosek dowodowy podlegał oddaleniu
z uwagi na okoliczność, iż wszystkie sporne na gruncie niniejszego postępowania okoliczności zostały w sposób wystarczający wyjaśnione co czyni bezzasadny zarzut naruszenia art. 217§ 2 kpc. Z ugruntowanego orzecznictwa wynika, że sąd nie jest obowiązany jest dopuścić dowód z kolejnych biegłych, czy też opinii instytutu w każdym wypadku, gdy złożona opinia jest niekorzystna dla strony.

W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny nie stwierdza naruszenia wskazanych w apelacji przepisów prawa materialnego Z uzasadnienia opinii wynika jednoznacznie, że biegli , których stanowisko Sąd podzielił wzięli pod uwagę wszystkie kryteria uwzględniane przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy.

W świetle art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 2003r. o rencie socjalnej, prawo do tego świadczenia przysługuje osobie pełnoletniej, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem 18 roku życia lub w trakcie nauki szkolnej.

Mając powyższe na względzie Sąd Apelacyjny orzekł, na podstawie art. 385 k.p.c., jak w sentencji.