Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 listopada 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku V Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 29 października 2018 r. w Gdańsku

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) B. P. E. (...) spółka jawna z siedzibą w (...)

przeciwko (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T.

o zapłatę i nakazanie

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w T.

z dnia 16 stycznia 2018 r., sygn. akt VI GC (...)

I.  prostuje oczywistą omyłkę pisarską zawartą w rubrum wyroku Sądu Okręgowego w T. z dnia 16 stycznia 2018 r., sygn. akt VI GC (...) w ten sposób, że oznaczenie przedmiotu sporu „o zapłatę ewentualnie o zapłatę” zastępuje oznaczeniem „o zapłatę i nakazanie”;

II.  oddala apelację;

III.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 8.100 (osiem tysięcy sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

SSO del. Leszek Jantowski SSA Mariusz Wicki SSA Anna Daniszewska

Na oryginale właściwe podpisy.

Sygn. akt V AGa 151/18

UZASADNIENIE

Powód (...) B. P., E. P. sp. j.w Z. (...) domagała się zasądzenia od pozwanego (...) S.A. w T. na rzecz (...) sp. z o.o. w B. kwoty 302.954,45 zł tytułem należnego na podstawie umowy o roboty budowlane nr (...) z dnia 20 czerwca 2013 r. zwrotu kaucji gwarancyjnej i jednocześnie nakazania pozwanemu uiszczenia tej kwoty na rzecz komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w T. A. O. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wymagalności do dnia zapłaty tytułem wykonania wydanych w ramach postępowania egzekucyjnego o sygn. akt KM (...) postanowień komornika z dnia 6 czerwca 2016 r. oraz z dnia 31 sierpnia 2016 r. o zajęciu wierzytelności (...) sp. z o.o. w B. należnych mu od (...).

Ewentualnie powód wniósł o zasądzenie na rzecz (...) sp. z o.o. w B. od pozwanego kwoty 302.954,45 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wymagalności do dnia zapłaty tytułem należnego na podstawie umowy o roboty budowlane nr (...) (...) z dnia 20 czerwca 2013 r. zwrotu kaucji gwarancyjnej i jednocześnie nakazanie pozwanemu złożenia tej kwoty do depozytu sądowego Sądu Okręgowego w T.. W piśmie procesowym z dnia 19 kwietnia 2017 r. powód doprecyzował żądanie pozwu w ten sposób, że dochodzi zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie od należności głównej od dnia 1 lutego 2017 r. do dnia zapłaty, gdyż termin wymagalności kaucji gwarancyjnej upływał w dniu 31 stycznia 2017 r. (k.106).

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) Zakłady (...) „T.’' S.A. w T. wniósł o oddalenie powództwa.

Wyrokiem z dnia 16 stycznia 2018 r. Sąd Okręgowy w T.:

I. oddalił powództwo,

II. zasądził od powoda (...) B. P., E. P. sp. j. w Z. (...) na rzecz pozwanego (...) S.A. w T. kwotę 10.817,00 zł (dziesięć tysięcy osiemset siedemnaście złotych) tytułem kosztów procesu.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy oparł na następujących ustaleniach i rozważaniach:

W dniu 20 czerwca 2013 r. (...) sp. z o.o. w B. i pozwany (...) S.A. w T. zawarły umowę o roboty budowlane nr (...) (...), na podstawie której spółka (...) jako wykonawca robót zobowiązała się wykonać prace budowlane na rzecz pozwanej spółki (...) jako inwestora, polegające na modernizacji (...) S.A. poprzez: budowę hali śrutowni przy budynku malarni przy ul. (...) w T. wraz z infrastrukturą na terenie zakładu, wykonanie zmian budowlanych oraz wyposażeniowych w budynku malarni, wyposażenie w urządzenia/elementy wyszczególnione w projekcie budowlanym, wykonawczym, jak i w technologii agencji (...) sp. z o.o., zarówno śrutowni, jak i malarni wraz z ich uruchomieniem oraz wykonanie pozostałych prac budowlanych, montażowych i innych wchodzących w zakres realizacji inwestycji (§ 1 ust. 1 umowy).

Wykonawca tj. spółka (...) zobowiązany był do wykonania robót budowlanych w terminach określonych w harmonogramach stanowiących Załączniki nr 3a i 3b do umowy (1 ust.12 umowy). Jako głównych podwykonawców umowy strony wskazały:

- w zakresie robót budowlanych Przedsiębiorstwo Budowlane (...), K. i wspólnicy sp. j. w T.,

- natomiast w zakresie technologii z montażem Agencję (...) sp. z o.o. w G. (§ 2 ust. 1 i 2 umowy).

Na zabezpieczenie należytego wykonania robót z każdej faktury za prace budowlane potrącana miała być kwota stanowiąca 10 % jej wartości brutto. Nie dotyczyło to płatności za urządzenia zamawiane u dostawcy technologii (...) sp. z o.o., za które miała być wystawiona osobna faktura (§ 3 ust. 1 umowy). Po prawidłowym wykonaniu prac budowlanych i uzyskaniu pozwolenia na użytkowanie inwestor tj. pozwany (...) S.A. zobowiązał się wypłacić wykonawcy 50 % zatrzymanej kwoty (§ 3 ust.2 umowy). Pozostała część zatrzymanej kwoty (tzw. kaucja gwarancyjna) miała zostać wypłacona po upływie okresu gwarancji i wywiązaniu się przez wykonawcę ze wszystkich zobowiązań przewidzianych w umowie (§ 3 ust. 3 umowy).

Wśród obowiązków umownych obciążających wykonawcę (§ 6 umowy) było m.in. przygotowanie i przekazanie inwestorowi w dniu odbioru końcowego wszystkich wymaganych prawem dokumentów (§ 6 pkt 23 f). Z kolei na mocy § 9 ust. 8 umowy warunkiem zapłaty wynagrodzenia miało być doręczenie inwestorowi przez wykonawcę oświadczeń wszystkich podwykonawców potwierdzających, że zaspokojone zostały ich wierzytelności za roboty wykonane do końca miesiąca kalendarzowego poprzedzającego miesiąc, w którym ma być dokonana płatność przez inwestora na rzecz wykonawcy albo dowodów wskazujących na uzasadnione zastrzeżenia co do prawidłowości wykonywania przez danego podwykonawcę umowy podwykonawczej. W związku z powyższym strony ustaliły w § 9 ust. 9 umowy, że najpóźniej 7 dni przed terminem płatności ostatniej części wynagrodzenia wykonawca doręczy inwestorowi oświadczenia wszystkich podwykonawców, którzy wykonywali prace na terenie budowy, potwierdzające, że wszystkie ich wierzytelności związane z wykonywaniem prac zostały zaspokojone. Niedostarczenie przedmiotowych oświadczeń upoważniało inwestora do wstrzymania płatności wynagrodzenia. Poza tym inwestor miał prawo wstrzymać płatność wynagrodzenia w sytuacji, w której wykonawca opóźniałby się z przekazaniem niezbędnych dokumentów, aż do czasu ich przekazania, niezależnie od przysługującego mu prawa do roszczenia odszkodowawczego na zasadach ogólnych (§ 9 ust. 10 umowy). Zakończenie prac budowlanych w stanie wolnym od wad i usterek strony ustaliły nie później, niż na dzień 23 grudnia 2013 r. (§ 6 ust. 1 umowy).

(...) sp. z o.o. w B. jako wykonawca udzielił pozwanemu (...) S.A. w (...)-miesięcznej gwarancji jakości na wykonane prace budowlane i montażowe, licząc od daty podpisania przez strony protokołu odbioru końcowego albo protokołu usunięcia wad i usterek. Gwarancja na urządzenia wynosiła 12 miesięcy, o ile nic innego nie wynikało z gwarancji producenta danego urządzenia (§ 8 ust. 1 umowy). Ponadto strony uzgodniły, że jeżeli przedmiot umowy będzie miał jakiekolwiek wady i usterki, to dopiero dzień podpisania przez strony protokołu końcowego niezawierającego wyszczególnienia wad i usterek będzie uznany za dzień zakończenia prac (§ 6 ust. 7, 10 i 12 umowy). Wykonanie prac w 100 % i w sposób bezusterkowy było zatem warunkiem rozpoczęcia biegu 36-miesięcznego okresu gwarancji oraz jednym z warunków, od spełnienia których uzależniony był zwrot kaucji gwarancyjnej.

Formalne zakończenie robót według treści zapisów dziennika budowy nastąpiło w dniu 23 grudnia 2013 r. Pomimo dokonania odbioru robót stwierdzonego protokołem odbioru z dnia 31 stycznia 2014 r., nie wszystkie roboty zostały wykonane w całości oraz bezusterkowo. Po dokonanym odbiorze inwestor zgłaszał bowiem wykonawcy występowanie wad i usterek w przedmiocie umowy. Protokół odbioru z dnia 31 stycznia 2014 r. dotyczył odbioru końcowego budynku i został sporządzony w celu uzyskania przez inwestora pozwolenia na użytkowanie. Decyzją z dnia 10 lutego 2014 r. inwestor uzyskał pozwolenie na użytkowanie przedmiotu umowy.

Ostatecznie do bezusterkowego wykonania robót doszło dopiero w dniu 17 września 2015 r., co zostało stwierdzone protokołem zaawansowania robót oraz fakturą VAT nr (...) z tego samego dnia. W okresie pomiędzy podpisaniem protokołu odbioru budynku z dnia 31 stycznia 2014 r., a podpisaniem protokołu zaawansowania robót z dnia 17 września 2015 r. prowadzone były jeszcze prace związane z zagospodarowaniem terenu dotyczące reprofilacji placu przed budynkiem malarni.

(...) sp. z o.o. w B. nie dostarczył stosownych oświadczeń od jednego ze swoich podwykonawców tj. od Przedsiębiorstwa Budowlanego (...) sp. j. w T..

W dniu 18 listopada 2015 r. pozwany (...) S.A. w T. i (...) sp. z o.o. w B. zawarli porozumienie do umowy nr (...), na mocy którego inwestor, tj. pozwany (...) uprawniony został do zatrzymania części wynagrodzenia stanowiącego kaucję gwarancyjną do chwili ostatecznego rozstrzygnięcia wszystkich sporów pomiędzy wykonawcą (...) sp. z o.o. w B. a podwykonawcą Przedsiębiorstwem Budowlanym (...), K. i Wspólnicy sp. j. w T.. Jedną z przyczyn zawarcia tego porozumienia było niewywiązywanie się przez wykonawcę (...) sp. z o.o. w B. z obowiązków określonych w § 9 umowy z dnia 20 czerwca 2013 r. i nie przedstawienie stosownych oświadczeń od podwykonawców, dotyczących ich wzajemnych rozliczeń. Ponadto strony uregulowały w w/w porozumieniu kwestie związane z karami umownymi. W dacie zawarcia przedmiotowego porozumienia spółka (...) pozostawała w sporze z Przedsiębiorstwem Budowlanym (...), K. i Wspólnicy sp. j. Spór ten dotyczył należności objętych fakturami o numerach: (...) z dnia 30 listopada 2013 r., (...)- (...) z dnia 31 grudnia 2013 r., (...) z dnia 31 grudnia 2013 r., (...)- (...) z dnia 31 grudnia 2013 r., (...)- (...) z dnia 16 lipca 2014 r. i (...)- (...) z dnia 16 lipca 2014 r., związanych z realizacją prac na rzecz pozwanego (...). (...) sp. z o.o. pozostaje w sporze z Przedsiębiorstwem Budowlanym (...), K. i Wspólnicy sp. j. na tle obowiązku zapłaty kary umownej w wysokości 225.000,00 zł nałożonej na (...) sp. z o.o. przez pozwany (...) S.A., który to obowiązek (...) sp. z o.o. przerzucił na Przedsiębiorstwo Budowlane (...), K. i Wspólnicy sp. j. Inwestycja realizowana przez pozwanego (...) w dalszym ciągu nie została rozliczona z Przedsiębiorstwem Budowlanym (...), K. i Wspólnicy sp. j.

Wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2015 r., sygn. akt VI GC (...), Sąd Okręgowy w T. zasądził od pozwanego (...) sp. z o.o. w B. na rzecz powoda Przedsiębiorstwa Budowlanego (...), K. i wspólnicy sp. j. w T. kwotę 221.269,71 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 1 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 18.281,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Sąd Apelacyjny w Gdańsku wyrokiem wydanym w dniu 11 maja 2016 r. w sprawie, sygn. akt V ACa (...) oddalił apelację pozwanego (...) sp. z o.o. w B. od w/w wyroku Sądu Okręgowego w T. oraz zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 5.400,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Na mocy dwóch umów przelewu wierzytelności z dnia 4 lipca 2016 r. i z dnia 10 sierpnia 2016 r. powód (...) B. P., E. P. sp. j. nabył w całości od Przedsiębiorstwa Budowlanego (...) sp. j. w T. wierzytelności wynikające ze wskazanych wyżej wyroków sądowych. Postanowieniem z dnia 05 stycznia 2017 r. Sąd Okręgowy w T. nadał klauzulę wykonalności prawomocnemu wyrokowi tego Sądu z dnia 29 kwietnia 2015 r., sygn. akt VI GC (...) oraz wyrokowi Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 11 maja 2016 r., sygn. akt V ACa (...) w zakresie pkt II, z zaznaczeniem przejścia uprawnień na rzecz powoda – (...) B. P., E. P. w Z. (...).

W oparciu o powyższy tytuł wykonawczy powód w dniu 11 stycznia 2017 r. wystąpił z wnioskiem o podjęcie i kontynuowanie zawieszonego postępowania egzekucyjnego w sprawie przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w T. A. O. przeciwko dłużnikowi (...) sp. z o.o. o sygn. akt Km (...). Postanowieniem z dnia 12 stycznia 2017 r. komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w T. A. O. podjął postępowanie egzekucyjne w w/w sprawie. W postępowaniu tym dokonane zostały zajęcia wierzytelności z tytułu wykonywanych robót budowlanych, kaucji gwarancyjnych, zawartych umów cywilnoprawnych, w tym z umowy o roboty budowlane nr (...) (...) przysługujących dłużnikowi (...) sp. z o.o. od pozwanego (...) S.A (zajęcie z dnia 6 czerwca 2016 r. oraz z dnia 31 sierpnia 2016 r.).

Na mocy postanowienia z dnia 6 marca 2017 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w T. A. O. wymierzył grzywnę prezesowi zarządu pozwanego (...) T. Z. S. w wysokości 2.000,00 zł oraz zobowiązał go do przekazania na rachunek bankowy komornika kwoty zajętej kaucji gwarancyjnej, a także żądanych dokumentów, tj. Protokołu Odbioru Końcowego albo Protokołu Wad i Usterek w terminie 7 dni pod rygorem nałożenia kolejnej grzywny. Przedmiotowe zajęcie nie zostało przez pozwanego zrealizowane. W stosunku do Przedsiębiorstwa Budowlanego (...) sp. j. prowadzone są postępowania egzekucyjne na rzecz innych jeszcze wierzycieli tj.: na rzecz M. K. (1) - przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w T. T. S., sygn. akt Km (...), na rzecz firmy (...) sp. j. W. K., M. K. w T. – przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w T. K. M., sygn. akt (...), na rzecz (...) sp. z o.o. - przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w T. T. T., sygn. akt Km (...), na rzecz (...) sp. z o.o. we W. – przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Grudziądzu M. R., sygn. akt Km (...) oraz na rzecz (...) sp. z o.o. we W. – przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w T. D. F., sygn. akt Km (...).

Pismem z dnia 13 marca 2017 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 302.954,45 zł tytułem wykonania wydanych w ramach postępowania egzekucyjnego Km (...) postanowień Komornika z dnia 06 czerwca 2016 r. i z dnia 31 sierpnia 2016 r. o zajęciu wierzytelności dłużnika (...) sp. z o.o. w B. należnych mu od pozwanego (...) S.A. w T. wynikających z wykonanych przez dłużnika robót budowlanych, kaucji gwarancyjnych oraz zawartych umów cywilnoprawnych, w tym z umowy o roboty budowlane nr (...) (...) z dnia 20 czerwca 2013 r. Pomimo odbioru przedmiotowego wezwania, pozwany nie dokonał zapłaty.

Sąd Okręgowy wskazał, że powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o okoliczności bezsporne, dowody z dokumentów urzędowych i prywatnych, zeznania świadków oraz dowód z przesłuchania stron. Dokumenty urzędowe stanowiły dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone (art. 244 § 1 k.p.c.).Z kolei dokumenty prywatne stanowiły dowód tego, że osoba, która je podpisała złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie (art. 245 k.p.c.) i w tym znaczeniu przedstawione przez strony dokumenty nie zostały skutecznie zakwestionowane. Były bowiem jasne, kompletne i czytelne.

Sąd uznał za wiarygodne w całości zeznania świadków A. K., J. O., L. C. (1) oraz zeznania P. U. złożone w charakterze strony pozwanej, albowiem były one jasne, logiczne, wyczerpujące i co do zasady spójne, wzajemnie się uzupełniały, a ponadto korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym sprawy, w szczególności z dowodami z dokumentów. Świadkowie ci potwierdzili przede wszystkim okoliczności dotyczące terminu odbioru robót oraz bezusterkowego zakończenia robót budowlanych w ramach inwestycji realizowanej na rzecz pozwanego (...), w tym sporządzenia protokołu z dnia 31 stycznia 2014 r. i z dnia 17 września 2015 r., zgłaszania reklamacji w okresie przed odbiorem robót we wrześniu 2015 r., przyczyn sporządzenia protokołu końcowego odbioru budynku z dnia 31 stycznia 2014 r. Poza tym świadek L. C. (1) na rozprawie w dniu 26 września 2017 r. potwierdził okoliczności dotyczące warunków zwrotu kaucji gwarancyjnej, w tym konieczności przedłożenia pisemnych oświadczeń od wszystkich podwykonawców o zaspokojeniu ich wierzytelności z tytułu wykonanych robót budowlanych oraz warunku braku sporów na tym tle. Wskazał m.in., że istnieją w dalszym ciągu spory pomiędzy Przedsiębiorstwem Budowlanym (...), K. i wspólnicy sp. j. a (...) sp. z o.o. w związku z nierozliczonymi pracami budowlanymi.

W przeważającej mierze Sąd dał wiarę zeznaniom świadków P. K., T. K. za wyjątkiem tej części zeznań, w której świadkowie ci wskazali, że Przedsiębiorstwo Budowlane (...), K. i wspólnicy sp. j. nie pozostają aktualnie w sporze z (...) sp. z o.o. oraz, że kaucja gwarancyjna stała się wymagalna. Okoliczności powyższe pozostają bowiem w sprzeczności z treścią pozostałych dowodów przeprowadzonych w sprawie, w szczególności dowodów z dokumentów, w tym z pisma (...) sp. z o.o. w B. z dnia 14 lutego 2017 r. (k.143-143v.) oraz z zeznaniami świadka L. C. (1) (członka zarządu (...) sp. z o.o.) oraz P. U. (członka zarządu pozwanej spółki) złożonymi w charakterze strony, którzy jednoznacznie wskazali, że inwestycja pozwanego T. nie została rozliczona oraz, że są na tym tle spory pomiędzy (...) sp. z o.o., a Przedsiębiorstwem Budowlanym (...), K. i wspólnicy sp. j. Na rozprawie w dniu 26 września 2017 r. świadek L. C. (1) zeznał, że ma zapowiedź od P. K., iż czekają nowe sprawy sądowe, które dotyczą rozliczenia inwestycji T., jak również, że (...) sp. z o.o. nie zgadza się z tymi roszczeniami (k.202, nagranie nr 00:22:09-00:24:32). Fakt ten potwierdził członek zarządu pozwanego P. U. wskazując, iż są spory pomiędzy (...) a firmą (...), K. i wspólnicy sp. j. dotyczące rozliczenia tej inwestycji (rozprawa z dnia 26 września 2017 r., k.203, nagranie nr 01:00:16-01:01:10). Fakt pozostawania w sporze w/w spółek wynika także z tego fragmentu zeznań świadka L. C. (2), w którym wskazał on, że pozwany (...) obciążył firmę (...) sp. z o.o. karą umowną, z kolei (...) sp. z o.o. obciążył tą karą Przedsiębiorstwo Budowlane (...), K. i wspólnicy sp. j., któremu wystawił notę obciążeniową z tego tytułu na kwotę 225.000,00 zł (k.201v.-202, nagranie 00:18:42-00:20:50).

Częściowo wiarygodne były także zeznania świadka A. O. - komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w T., a mianowicie odnośnie okoliczności dotyczących prowadzenia egzekucji komorniczej w stosunku do dłużnika – spółki (...) sp. z o.o. w B., zajęcia wierzytelności przysługującej dłużnikowi od pozwanego (...) m.in. z tytułu kaucji gwarancyjnej, porozumienia zawartego przez (...) sp. z o.o. z Przedsiębiorstwem Budowlanym (...), K. i wspólnicy sp. j., terminu zakończenia robót oraz braku sporu z podwykonawcami jako warunku wypłaty kaucji gwarancyjnej. Natomiast nie zasługiwały na uwzględnienie zeznania tego świadka w zakresie, w jakim wskazał on, iż kaucja gwarancyjna była wymagalna, albowiem zeznania te stoją w sprzeczności z treścią pozostałych dowodów przeprowadzonych w sprawie, a ponadto stanowią wyłącznie ocenę świadka i z tej przyczyny nie mogą stanowić dowodu w sprawie. Inne dowody, w szczególności umowa o roboty budowlane, porozumienie z dnia 18 listopada 2015 r. oraz zeznania świadków A. K., J. O., L. C. (1), a także zeznania P. U. złożone w charakterze strony pozwanej w sposób niebudzący wątpliwości potwierdzają bowiem, że kaucja gwarancyjna nie jest wymagalna, gdyż warunkami wymagalności kaucji były m.in. brak sporów dotyczących realizacji inwestycji budowlanej dla pozwanego (...), przedłożenie inwestorowi oświadczeń od wszystkich podwykonawców o tym, że zaspokojone zostały ich wierzytelności za wykonane prace przy realizacji przedmiotowej inwestycji oraz upływ 36-miesięcznego terminu gwarancji biegnącego od daty bezusterkowego zakończenia robót budowlanych, co w okolicznościach niniejszej sprawy nie nastąpiło. Bezusterkowe zakończenie prac miało bowiem miejsce dopiero we wrześniu 2015 r., co wynika zarówno z protokołu zaawansowania robót z dnia 17 września 2015 r. oraz z zeznań w/w świadków. Ponadto bezsprzeczny jest fakt, iż do chwili obecnej nie zostało inwestorowi przedłożone oświadczenie Przedsiębiorstwa Budowlanego (...) sp. j. o zaspokojeniu wierzytelności tej spółki za wykonane prace, gdyż obecnie w dalszym ciągu pozostają do rozliczenia wierzytelności tej spółki wobec (...) sp. z o.o. z tytułu umowy o podwykonawstwo w związku z realizacją przedmiotowej inwestycji na zlecenie pozwanego (...).

Sąd Okręgowy pominął zeznania B. P. (2) złożone w charakterze strony powodowej, albowiem nie znalazły one potwierdzenia w materiale dowodowym sprawy, bądź też pozostawały w sprzeczności z treścią tego materiału dowodowego. W szczególności brak było podstaw do uznania, że wykonawca wykonał reprofilację placu przed budynkiem przed odbiorem końcowym w styczniu 2014 r.. Okoliczność ta stoi bowiem w sprzeczności do treści notatki służbowej z dnia 08 lipca 2015 r. dotyczącej pozostałych na ten czas do wykonania prac związanych m.in. z reprofilacją placu betonowego (k.152) oraz w sprzeczności z zeznaniami świadków L. C. (1), J. O., A. K. i P. U. w charakterze strony, którym to zeznaniom Sąd dał wiarę w całości.

Dalej Sąd I instancji wyjaśnił, że na rozprawie w dniu 11 lipca 2017 r. Sąd na podstawie art. 227 k.p.c. a contrario oddalił częściowo wniosek dowodowy pozwanego o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka L. C. (1) (k.183, nagranie 01:27:18) tj. na okoliczność przebiegu inwestycji objętej umową o roboty budowlane, sposobu realizacji przez (...) sp. z o.o. ostatniego zakresu robót budowlanych - reprofilacji placu, sposobu dokonywania rozliczeń między stronami i ustalania zakresu wykonywanych prac na poszczególnych etapach ich realizacji, albowiem okoliczności te nie były istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd Okręgowy wskazał, że istota sporu sprowadzała się zasadniczo do oceny, czy roszczenie o zapłatę kwoty 302.954,45 zł z tytułu zwrotu kaucji gwarancyjnej wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie było wymagalne. W tym celu należało zatem przesądzić, czy zostały spełnione wszystkie warunki ustalone przez strony umowy o roboty budowlane nr (...) (...) z dnia 20 czerwca 2013 r., uzależniające zwrot kaucji gwarancyjnej pierwotnemu wierzycielowi tj. Przedsiębiorstwu Budowlanemu (...) sp. j. w T..

W ocenie Sądu I instancji z szeregu dowodów przeprowadzonych w sprawie, w tym m.in. z dokumentów w postaci odpisu umowy z dnia 20 czerwca 2013 r. nr (...) (...) (k.43-54), kopii dziennika budowy (k.55-84), odpisu notatki służbowej z dnia 8 lipca 2015 r. (k.152), protokołu odbioru robót z dnia 31 stycznia 2014 r. (k.85), kopii decyzji nr (...).435.17.2014.ZN.AJ z dnia 10 lutego 2014 r. (k.86-87), załącznika nr 1 do protokołu odbioru końcowego robót z dnia 24 lutego 2014 r. (k.197), odpisu załącznika nr 1 do protokołu odbioru częściowego robót z dnia 16 stycznia 2014 r. (k.155-155v.), protokołu odbioru usunięcia wad z dnia 29 sierpnia 2014 r. (k.96), protokołu zaawansowania robót z dnia 17 września 2015 r. (k.153), odpisu faktury VAT nr (...) z dnia 17 września 2015 r. (k.154), odpisu pisma (...) sp. z o.o. z dnia 14 lutego 2017 r. (k.143-143v.), porozumienia z dnia 18 listopada 2015 r. (k.141), faktury VAT nr (...) z dnia 30 listopada 2013 r. (k.151), pisma Przedsiębiorstwa Budowlanego (...), K. i Wspólnicy Sp. j. z dnia 18 marca 2014 r. (k.148), pisma Przedsiębiorstwa Budowlanego (...), K. i Wspólnicy Sp. j. z dnia 15 kwietnia 2014 r. (k.149-150), odpisu pisma (...) sp. z o.o. z dnia 14 lutego 2017 r. (k.143-143v.), odpisu pisma (...) (...) K. sp. j. z dnia 18 listopada 2016 r. (k.144-145), odpisu wniosku o zawezwanie do próby ugodowej z dnia 21 grudnia 2015 r. (k.146-147), odpisu zajęcia wierzytelności z dnia 6 czerwca 2016 r. (k.39-40, oryginał w aktach komorniczych Km (...), k.15-15v.), odpisu zajęcia wierzytelności z dnia 31 sierpnia 2016 r. (k.41-42, oryginał w aktach komorniczych Km (...), k.109-109v.), odpisu postanowienia komornika z dnia 6 marca 2017 r. (k.88-92, oryginał w aktach komorniczych Km (...), k.218-220), a także z zeznań świadków A. K., J. O., L. C. (1) oraz z zeznań P. U. złożonych w charakterze strony pozwanej wynika, że określone przez strony umowy o roboty budowlane nr (...) (...) z dnia 20 czerwca 2013 r. warunki uzależniające zwrot kaucji gwarancyjnej pierwotnemu wierzycielowi tj. Przedsiębiorstwu Budowlanemu (...). j. nie zostały spełnione, co w konsekwencji prowadzi do wniosku, że roszczenie dochodzone przez powoda jako nabywcy wierzytelności od pierwotnego wierzyciela Przedsiębiorstwa Budowlanego (...). j. z tytułu zwrotu kaucji gwarancyjnej nie jest wymagalne.

W pierwszej kolejności Sąd Okręgowy odniósł się do treści postanowienia § 3 ust. 3 umowy o roboty budowlane z dnia 20 czerwca 2013 r., z którego wynika, iż pozostała część zatrzymanej kwoty (tzw. kaucja gwarancyjna) miała zostać wypłacona po upływie okresu gwarancji i wywiązaniu się przez wykonawcę ze wszystkich zobowiązań przewidzianych w umowie (§ 3 ust. 3 umowy). Z kolei zgodnie z § 9 ust. 8 umowy warunkiem zapłaty wynagrodzenia i zarazem jednym z obowiązków obciążających wykonawcę miało być doręczenie inwestorowi przez wykonawcę oświadczeń wszystkich podwykonawców potwierdzających, że zaspokojone zostały ich wierzytelności za roboty wykonane do końca miesiąca kalendarzowego poprzedzającego miesiąc, w którym ma być dokonana płatność przez inwestora na rzecz wykonawcy albo dowodów wskazujących na uzasadnione zastrzeżenia co do prawidłowości wykonywania przez danego podwykonawcę umowy podwykonawczej. Niedostarczenie przedmiotowych oświadczeń upoważniało inwestora tj. pozwanego (...) do wstrzymania płatności wynagrodzenia (§ 9 ust. 9 umowy).

Zdaniem Sądu pomiędzy stronami bezsporna była okoliczność, iż podwykonawca generalnego wykonawcy tj. Przedsiębiorstwo Budowlane (...) sp. j. do chwili obecnej nie przedłożył pozwanemu inwestorowi oświadczenia, o którym mowa w § 9 ust. 8 umowy. Nie został także spełniony warunek zawarty w treści porozumienia z dnia 18 listopada 2015 r., w świetle którego pozwany inwestor był uprawniony do zatrzymania części wynagrodzenia stanowiącej kaucję gwarancyjną do chwili ostatecznego rozstrzygnięcia wszystkich sporów pomiędzy wykonawcą (...) sp. z o.o. w B. a podwykonawcą Przedsiębiorstwem Budowlanym (...) sp. j. Jak wynika m.in. z dokumentu w postaci z pisma (...) sp. z o.o. w B. z dnia 14 lutego 2017 r. (k.143-143v.) oraz z zeznań świadka L. C. (1) i z zeznań złożonych za stronę pozwaną przez członka jej zarządu P. U., pomiędzy (...) sp. z o.o. w B. a Przedsiębiorstwem Budowlanym (...) sp. j. nadal istnieje spór na tle nierozliczonych kosztów wykonawstwa robót budowlanych objętych umową z dnia 20 czerwca 2013 r. (vide: zeznania świadka L. C. (1), k.201v.-202, rozprawa z dnia 26 września 2017 r., nagranie 00:16:47-00:24:32). W konsekwencji, w ocenie Sądu w dalszym ciągu istnieją podstawy do zatrzymania przez pozwanego inwestora wynagrodzenia w postaci kaucji gwarancyjnej określone w porozumieniu z dnia 18 listopada 2015 r.

W ocenie Sądu Okręgowego nie ziścił się też warunek w postaci upływu 36-miesięcznego okresu gwarancji jakości, liczonego od daty podpisania przez strony protokołu odbioru końcowego albo protokołu usunięcia wad i usterek. Według zapisu § 6 ust. 7, ust. 10 i ust. 12 umowy o roboty budowlane, jeżeli przedmiot umowy będzie miał jakiekolwiek wady i usterki, to dopiero dzień podpisania przez strony protokołu końcowego niezawierającego wyszczególnienia wad i usterek będzie uznany za dzień zakończenia prac Zatem dopiero wykonanie prac w 100 % i to w sposób bezusterkowy było warunkiem rozpoczęcia biegu 36-miesięcznego okresu gwarancji oraz jednym z warunków, od spełnienia których uzależniony był zwrot kaucji gwarancyjnej. Jak wynika z treści dziennika budowy oraz z protokołu odbioru końcowego robót z dnia 31 stycznia 2014 r., zakończenie robót dotyczących budynku nastąpiło w dniu 23 grudnia 2013 r. Pomimo jednak dokonania odbioru robót budowlanych, stwierdzonego w/w protokołem, nie wszystkie roboty zostały wykonane w całości oraz bezusterkowo – pozwany inwestor zgłaszał wykonawcy występowanie wad i usterek w przedmiocie umowy, zaś do dnia 17 września 2015 r. trwały jeszcze roboty związane z reprofilacją placu przed budynkiem malarni. Zgodzić się trzeba z pozwanym, iż w świetle w/w ustaleń faktycznych protokół z dnia 31 stycznia 2014 r. dotyczył wyłącznie odbioru końcowego budynku i został sporządzony w celu uzyskania przez pozwanego inwestora pozwolenia na użytkowanie. Bezusterkowe zakończenie całości prac budowlanych nastąpiło dopiero w dniu 17 września 2015 r., co zostało stwierdzone protokołem zaawansowania robót z tego dnia (k.153 akt sprawy). W ocenie Sądu dopiero od tej daty należy zatem liczyć bieg 36-miesięcznego okresu gwarancji, po upływie którego pozwany inwestor był zobligowany do zwrotu kaucji gwarancyjnej, o ile zostałyby spełnione wszystkie pozostałe warunki jej zwrotu, o których mowa powyżej. Termin zwrotu kaucji upłynie więc najwcześniej z dniem 17 września 2018 r.

Z tych względów, zajęcie przez komornika sądowego A. O. wierzytelności w sprawie o sygn. akt Km (...) z tytułu wykonywanych robót budowlanych, kaucji gwarancyjnych, zawartych umów cywilnoprawnych, w tym z umowy o roboty budowlane nr (...) (...), przysługujących dłużnikowi (...) sp. z o.o. od pozwanego (...) S.A., wobec braku ich wymagalności, było nieprawidłowe, a samo powództwo przedwczesne.

Sąd Okręgowy w całości podzielił argumenty dotyczące wadliwego prowadzenia przez komornika w/w postępowania egzekucyjnego za wyjątkiem zarzutu braku umocowania pełnomocnika powodowego wierzyciela radcy prawnego M. K. (3) w powyższym postępowaniu egzekucyjnym. W szczególności rację ma pozwany, że zajęcie wierzytelności na podstawie art. 896 k.p.c. obejmuje tylko wierzytelność istniejącą i skonkretyzowaną osadzoną w ramach określonego stosunku zobowiązaniowego pomiędzy zindywidualizowanymi podmiotami. Skoro zatem w chwili zajęcia komorniczego w dniu 6 czerwca 2016 r. i w dniu 31 sierpnia 2016 r. zajmowana wierzytelność nie istniała, to zajęcie było nieskuteczne i w konsekwencji nie wywarło żadnych skutków materialnych jakie ustawa wiąże z prawidłowym zajęciem komorniczym. Przyjmując nawet hipotetycznie twierdzenia powoda, iż sporne wierzytelności stały się wymagalne w dniu 31 stycznia 2017 r., to komornik i tak winien wydać nowe postanowienie o zajęciu tej wierzytelności na rzecz nowego wierzyciela tj. na rzecz powoda, co w realiach niniejszej sprawy nie miało miejsca. Należy w tym miejscu podkreślić, iż w chwili zawarcia w/w umów cesji obowiązywały przepisy, zgodnie z którymi niezbędne było uzyskanie klauzuli wykonalności na rzecz nowego wierzyciela, aby móc prowadzić postępowania egzekucyjne na rzecz tego nowego wierzyciela. Dopiero z dniem 8 września 2016 r. ustawodawca złagodził rygory dotyczące zmiany wierzyciela w toku postępowania egzekucyjnego (ustawą z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny, ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw) wprowadzając przepis art. 804 ^{( 1)} k.p.c. , zgodnie z którym „w razie przejścia egzekwowanego uprawnienia na inną osobę po wszczęciu postępowania egzekucyjnego osoba ta może wstąpić do postępowania na miejsce wierzyciela za jego zgodą, o ile przejście będzie wykazane dokumentem urzędowym lub dokumentem prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym”. Jednakże stosownie do art. 21 w/w ustawy nowelizującej z dnia 10 lipca 2015 r. zmieniane przepisy stosuje się do postępowań wszczętych po wejściu w życie tej ustawy tj. od dnia 8 września 2016 r.; zatem powyższy przepis nie ma zastosowania w niniejszej sprawie. W konsekwencji dokonane przez komornika sądowego zajęcia były nieskuteczne. Potwierdza ta także fakt zawieszenia przez komornika postępowania egzekucyjnego w sprawie Km (...) postanowieniem z dnia 30 listopada 2016 r. (k.194 akt komorniczych) i podjęcia tego postępowania postanowieniem komornika z dnia 12 styczni 2017 r. (k.203 akt komorniczych) po przedłożeniu przez powoda przy wniosku o podjęcie zawieszonego postępowania z dnia 10 stycznia 2017 r. nowego tytułu wykonawczego w postaci postanowienia Sądu Okręgowego w T. z dnia 05 stycznia 2017 r., sygn. akt VI GCo (...), o nadaniu klauzuli wykonalności wyrokom Sądu Okręgowego w T. z dnia 29 kwietnia 2015 r., sygn. akt VI GC (...) i Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 11 maja 2016 r., sygn. akt V ACa (...), na rzecz powodowej spółki (k.200-201 akt komorniczych). Fakty te dodatkowo potwierdzają, że wadliwym było prowadzenie przez komornika postępowania egzekucyjnego w sprawie Km (...) na rzecz powoda jako nowego wierzyciela bez klauzuli wykonalności nadanej w/w postanowieniem SO w T. w dniu 05 stycznia 2017 r. W konsekwencji nie doszło do skutecznego zajęcia spornej wierzytelności; jest przy tym poza sporem, że komornik sądowy A. O. nie dokonał nowego zajęcia wierzytelności.

Co do zarzutu braku umocowania pełnomocnika powodowego wierzyciela radcy prawnego M. K. (3) w powyższym postępowaniu egzekucyjnym wprawdzie, jak trafnie podnosi pozwany, w aktach komorniczych sygn. akt Km (...) faktycznie brak jest stosownego pełnomocnictwa dla tego radcy prawnego, jednakże zgodzić się trzeba z powodem, że z przedłożonego pełnomocnictwa z dnia 26 maja 2015 r. (k.241) wynika prawidłowe umocowanie radcy prawnego M. K. (3) jako pełnomocnika powodowej spółki w ramach powyższego postępowania egzekucyjnego. Nawet gdyby były co do tego jeszcze wątpliwości, to ostatecznie rozwiewa je oświadczenie wspólnika powodowej spółki (...) z dnia 19 grudnia 2017 r. o potwierdzeniu wszystkich czynności wykonanych w imieniu tej spółki w postępowaniu egzekucyjnym, sygn. akt Km (...), przez radcą prawnego M. K. (3) (k.277). Okoliczność ta nie miała jednak zdaniem Sądu I instancji zasadniczego znaczenia dla oceny żądań pozwu; Sąd podkreślił, że oprócz zarzutu wadliwego prowadzenia postępowania egzekucyjnego pozwany podniósł również skutecznie zarzuty tj. braku przedłożenia przez wykonawcę stosownych oświadczeń od wszystkich podwykonawców, nieistnienia jakichkolwiek sporów pomiędzy podwykonawcą Przedsiębiorstwem (...) sp. j. w T. a (...) sp. z o.o. w B. związanych z rozliczeniem finansowym przedmiotowej inwestycji oraz braku upływu okresu gwarancji. W ocenie Sądu Okręgowego każdy z tych zarzutów stanowił samodzielną przesłankę do nieuwzględnienia niniejszego powództwa.

Z powyższych względów, Sąd I instancji na podstawie art. 647 ¹ § 3 k.c. w związku art. 887 k.p.c. oraz § 3 ust. 3, § 8 ust. 1, § 9 ust. 8 - 10 umowy nr (...) z dnia 20 czerwca 2013 r. oraz § 2 pkt 1) porozumienia z dnia 18 listopada 2015 r. oddalił powództwo jako nieuzasadnione orzekając jak w pkt I sentencji wyroku.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i art. 99 k.p.c. w oparciu o zasadę odpowiedzialności stron za wynik sprawy. Powód przegrał sprawę w całości, wobec czego obowiązany jest zwrócić pozwanemu poniesione przez niego koszty procesu. Na zasądzone od powoda na rzecz pozwanego koszty procesu w łącznej wysokości 10.817,00 zł składają się:

- wynagrodzenie pełnomocnika procesowego pozwanego będącego radcą prawnym w stawce minimalnej 10.800,00 zł przewidzianej w taksie radcowskiej z dnia 3 października 2016 r. (pozew wniesiony w dniu 11 kwietnia 2017 r.) oraz

- opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł.

Apelację od powyższego wyroku wniosła strona powodowa, zaskarżając go w całości.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:

1. Naruszenie przepisów postępowania mogące mieć istotny wpływ na wynik sprawy poprzez:

a)naruszenie art. 233 §1 kodeksu postępowania cywilnego, polegające na:

- błędnej ocenie dowodu z zeznań świadków, A. K., J. O. i L. C. (1), poprzez danie im wiary w zakresie, w jakim świadkowie ci twierdzili, że ostateczny odbiór inwestycji realizowanej na podstawie umowy o roboty budowlane nr (...) (...) z dnia 20 czerwca 2013 roku nastąpił we wrześniu 2015 roku, podczas gdy z zebranych w sprawie dokumentów oraz zeznań pozostałych świadków jasno wynika, że inwestycja została zakończona w styczniu 2014 roku i od tego momentu powinien być liczony okres gwarancyjny, którego upływ warunkował wymagalność obowiązku zwrotu kaucji gwarancyjnej, a wszystkie przesłanki zwrotu kaucji gwarancyjnej zostały spełnione,

- błędnej ocenie dowodu z zeznań świadków, A. O., P. K. i T. K., poprzez niedanie im wiary w zakresie w jakim świadkowie ci twierdzili, że ostateczny odbiór inwestycji realizowanej na podstawie umowy o roboty budowlane nr (...) (...) z dnia 20 czerwca 2013 roku nastąpił w styczniu 2014 roku a przesłanki do zwrotu kaucji gwarancyjnej zostały w całości spełnione, a tym samym obowiązek zwrotu kaucji gwarancyjnej stał się wymagalny z dniem 31 stycznia 2017 roku, podczas gdy z zebranych w sprawie dokumentów oraz zeznań tych świadków jasno wynika, że inwestycja została zakończona w styczniu 2014 roku i od tego momentu powinien być liczony okres gwarancyjny, którego upływ warunkował wymagalność obowiązku zwrotu kaucji gwarancyjnej, a wszystkie przesłanki zwrotu kaucji gwarancyjnej zostały spełnione,

- błędnej ocenie dowodu z zeznań powoda, B. P. (2), poprzez odmowę dania im wiary w zakresie, w jakim twierdził on, że ostateczny odbiór inwestycji realizowanej na podstawie umowy o roboty budowlane nr (...) (...) z dnia 20 czerwca 2013 roku nastąpił w styczniu 2014 roku a przesłanki do zwrotu kaucji gwarancyjnej zostały w całości spełnione, a tym samym obowiązek zwrotu kaucji gwarancyjnej stał się wymagalny z dniem 31 stycznia 2017 roku, podczas gdy z zeznań powoda i zebranych w sprawie dokumentów jasno wynika, że inwestycja została zakończona w styczniu 2014 roku i od tego momentu powinien być liczony okres gwarancyjny, którego upływ warunkował wymagalność obowiązku zwrotu kaucji gwarancyjnej, a wszystkie przesłanki zwrotu kaucji gwarancyjnej zostały spełnione,

- błędnej ocenie dowodu z zeznań pozwanego P. U., poprzez danie im wiary w zakresie w jakim twierdzili, że ostateczny odbiór inwestycji realizowanej na podstawie umowy o roboty budowlane nr (...) (...) z dnia 20 czerwca 2013 roku nastąpił we wrześniu 2015 roku, podczas gdy, z zebranych w sprawie dokumentów oraz zeznań pozostałych świadków jasno wynika, że inwestycja została zakończona w styczniu 2014 roku i od tego momentu powinien być liczony okres gwarancyjny, którego upływ warunkował wymagalność obowiązku zwrotu kaucji gwarancyjnej,

- błędnej ocenie dowodu z dokumentu w postaci protokołu odbioru z dnia 31 stycznia 2014 roku wraz z załącznikiem nr 1 poprzez uznanie, że stanowił on wyłącznie potwierdzenie dokonania formalnego odbioru inwestycji, podczas gdy z całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz okoliczności sprawy wynika, iż dokument ten jest protokołem odbioru końcowego całości inwestycji i tym samym wyznacza początkową datę biegu okresu gwarancji, którego upływ warunkuje wymagalność obowiązku zwrotu kaucji gwarancyjnej,

- błędnej ocenie dowodu z dokumentu w postaci umowy nr (...) z dnia 20 czerwca 2013 roku, poprzez przyjęcie, że nie zostały spełnione warunki wypłaty kaucji gwarancyjnej a umowa przewiduje dodatkowe warunki wymagalności tego obowiązku ponad te, o których mowa w §3 w zw. z §8 ust. 1 umowy, podczas gdy z całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz okoliczności sprawy wynika, iż jedynym protokołem odbioru całości inwestycji istniejącym w sprawie jest protokół z dnia 31 stycznia 2014 roku i tym samym wyznacza początkową datę biegu okresu gwarancji, którego upływ warunkuje wymagalność obowiązku zwrotu kaucji gwarancyjnej, a określenie warunków wypłaty kaucji gwarancyjnej winno odbyć się wyłącznie na podstawie §3 oraz §8 ust. 1 umowy nr (...) R- (...) z dnia 20 czerwca 2013 roku,

- błędnej ocenie dowodów z dokumentów w postaci, jednostronnie sporządzonego przez inspektora nadzoru (...) Sp. z o.o. protokołu z dnia 17 września 2015 roku oraz porozumienia z dnia 18 listopada 2015 roku poprzez uznanie, że stanowią one dowód ostatecznego zakończenia inwestycji dopiero we wrześniu 2015 roku i w konsekwencji uznanie, że upływ okresu gwarancji może nastąpić dopiero we wrześniu 2018 roku a wymagalność obowiązku zwrotu kaucji gwarancyjnej uzależniona jest od spełnienia dodatkowych pozaumownych warunków, podczas gdy z całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz okoliczności sprawy wynika, iż jedynym protokołem odbioru całości inwestycji istniejącym w sprawie jest protokół z dnia 31 stycznia 2014 roku i tym samym wyznacza początkową datę biegu okresu gwarancji, którego upływ warunkuje wymagalność obowiązku zwrotu kaucji gwarancyjnej, a określenie warunków wypłaty kaucji gwarancyjnej winno odbyć się wyłącznie na podstawie §3 oraz §8 ust. 1 umowy nr (...) z dnia 20 czerwca 2013 roku,

- błędnej ocenie dowodu z dokumentów w postaci, dokumentów znajdujących się w aktach postępowania egzekucyjnego o sygn. akt KM (...), dokumentów Powiatowego Inspektoratu (...), oraz pozostałych zebranych w sprawie dokumentów, poprzez przyjęcie, że nie zostały spełnione warunki wypłaty kaucji gwarancyjnej a zajęcie przez Komornika Sądowego, A. O. wierzytelności z tytułu zwrotu kaucji gwarancyjnej było nieskuteczne, podczas gdy z całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz okoliczności, a także przepisów k.p.c. wynika, że czynności egzekucyjne zostały przeprowadzone prawidłowo a zajęcie wierzytelności z tytułu zwrotu kaucji gwarancyjnej jest skuteczne i winno zostać przez pozwanego zrealizowane,

b) sprzeczność ustaleń Sądu z materiałem dowodowym zebranym w sprawie polegającą na:

- błędnym ustaleniu, że ostateczny odbiór inwestycji realizowanej na podstawie umowy o roboty budowlane nr (...) (...) z dnia 20 czerwca 2013 roku nastąpił we wrześniu 2015 roku, podczas gdy z całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz okoliczności sprawy wynika, że inwestycja została zakończona w styczniu 2014 roku i od tego momentu powinien być liczony okres gwarancyjny, którego upływ warunkował wymagalność obowiązku zwrotu kaucji gwarancyjnej,

- błędnym ustaleniu, że nie zostały spełnione wszystkie warunki wypłaty kaucji gwarancyjnej a umowa oraz inne dokumenty przewidują dodatkowe warunki wymagalności tego obowiązku ponad te, o których mowa w §3 w zw. z §8 ust. 1 umowy, podczas gdy z całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz okoliczności sprawy wynika, iż jedynym protokołem odbioru całości inwestycji istniejącym w sprawie jest protokół z dnia 31 stycznia 2014 roku i tym samym wyznacza początkową datę biegu okresu gwarancji, którego upływ warunkuje wymagalność obowiązku zwrotu kaucji gwarancyjnej, a określenie warunków wypłaty kaucji gwarancyjnej winno odbyć się wyłącznie na podstawie §3 oraz §8 ust. 1 umowy nr (...) z dnia 20 czerwca 2013 roku,

- błędnym ustaleniu, że czynności Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w T., A. O. były nieprawidłowe, a zajęcie wierzytelności (...) Sp. z o.o. w stosunku do Pozwanego z tytułu zwrotu kaucji gwarancyjnej na podstawie umowy nr (...) z dnia 20 czerwca 2013 roku było nieskuteczne, podczas gdy z całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz okoliczności, a także przepisów k.p.c. wynika, że czynności egzekucyjne zostały przeprowadzone prawidłowo a zajęcie wierzytelności z tytułu zwrotu kaucji gwarancyjnej jest skuteczne i winno zostać przez Pozwanego zrealizowane,

- błędnym ustaleniu, że pomiędzy (...) Sp. z o.o. a (...) K. SP. j. toczą się jakiekolwiek spory, co ma uniemożliwiać wypłatę przez pozwanego kaucji gwarancyjnej, podczas gdy jedyny spór sądowy pomiędzy wykonawcą a podwykonawcą został prawomocnie rozstrzygnięty i na tle tej inwestycji nie ma jakichkolwiek innych sporów, w tym sporów sądowych,

- błędnym ustaleniu, że do powstania stanu wymagalności zwrotu kaucji gwarancyjnej konieczne jest złożenie przez podwykonawcę, (...) K. Sp. j., oświadczenia o zaspokojeniu wszystkich jego wierzytelności związanych z tą umową, podczas gdy z analizy stanu faktycznego sprawy oczywistym jest, że dopiero prowadzenie egzekucji o sygn. akt KM (...) zmierza do zaspokojenia tych należności, a więc dopiero skuteczne zakończenie tego postępowania egzekucyjnego, w tym zrealizowanie wierzytelności z tytułu kaucji gwarancyjne, tj. zakończenie sprawy niniejszej, pozwoli na złożenie wspomnianego oświadczenia,

c)naruszenie art. 217 §1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez nieprzeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadka, Z. N. (ul. (...), (...)-(...) T.), pracownika Powiatowego Inspektoratu (...) w T., podczas gdy, zeznania tego świadka pozwoliłyby na potwierdzenie informacji jaki był stan przedmiotowej inwestycji w lutym 2014 roku i tym samym kiedy została ona zakończona,

d) naruszenie art. 217 §1 w zw. z art. 227 kodeksu postępowania cywilnego poprzez pominięcie dowodu z zeznań Powoda, B. P. (2), i uznanie, że nie znajdują one potwierdzenia w zebranym w sprawie materiale dowodowym, podczas gdy, z zeznań tych jasno wynika, że inwestycja została zakończona w styczniu 2014 roku i od tego momentu powinien być liczony okres gwarancyjny, którego upływ warunkował wymagalność obowiązku zwrotu kaucji gwarancyjnej, a wszystkie przesłanki zwrotu kaucji gwarancyjnej zostały spełnione,

e) naruszenie art. 232 kodeksu postępowania cywilnego poprzez przyjęcie, że zebrane w sprawie dokumenty, w szczególności umowa nr (...) z dnia 20 czerwca 2013 roku, protokół odbioru z dnia 31 stycznia 2014 roku, dokumenty znajdujące się w aktach postępowania egzekucyjnego o sygn. akt KM (...), dokumenty Powiatowego Inspektoratu (...), jednostronnie sporządzony przez inspektora nadzoru (...) Sp. z o.o. protokół z dnia 17 września 2015 roku oraz porozumienie z dnia 18 listopada 2015 roku nie dowodzą zasadności żądania pozwu, podczas gdy, z całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz okoliczności, a także przepisów k.p.c. wynika, że przesłanki zwrotu kaucji gwarancyjnej, a tym samym żądanie Powoda jest zasadne,

f) naruszenie art. 328 §2 kodeksu postępowania cywilnego poprzez niewskazanie przez Sąd I instancji w zaskarżonym wyroku wszystkich faktów, które Sąd uznał za udowodnione, szczegółowo wszystkich dowodów, na których się oparł, a w szczególności przyczyn, dla których odmówił wiarygodności określonym dowodom, w szczególności dowodom z zeznań świadków i z dokumentów w określonym zakresie,

g) naruszenie art. 887 §1 i 2 oraz art. 900 §1 i 2 kodeksu postępowania cywilnego poprzez uznanie, iż zajęcie przez Komornika Sądowego A. O. wierzytelności z tytułu zwrotu kaucji gwarancyjnej jest nieskuteczne i nie może zostać przez pozwanego zrealizowane, podczas gdy z całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz okoliczności, a także przepisów k.p.c. wynika, że czynności egzekucyjne zostały przeprowadzone prawidłowo a zajęcie wierzytelności z tytułu zwrotu kaucji gwarancyjnej jest skuteczne i winno zostać przez Pozwanego zrealizowane,

h) naruszenie art. 98 i 100 kodeksu postępowania cywilnego polegające na zasądzeniu od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, podczas gdy, mając na uwadze błędne rozstrzygnięcie podjęte przez Sąd I instancji i zasadność zarzutów niniejszej apelacji koszty postępowania, w tym koszty zastępstwa procesowego winny zostać zasądzone w tym zakresie na rzecz powoda,

2. Naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez:

a) naruszenie art. 353 §1 w zw. z art. 647 kodeksu cywilnego poprzez błędne przyjęcie, że nie zostały spełnione wszystkie warunki wypłaty kaucji gwarancyjnej wynikającej z umowy nr (...) z dnia 20 czerwca 2013 roku, podczas gdy z całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz okoliczności sprawy wynika, iż wszystkie przesłanki do wykonania tego obowiązku przez pozwanego wystąpiły i zajęcie egzekucyjne winno zostać przez niego zrealizowane,

b) naruszenie art. 65 kodeksu cywilnego poprzez przyjęcie, że zebrane w sprawie dokumenty, w szczególności umowa nr nr (...) (...) z dnia 20 czerwca 2013 roku, protokół odbioru z dnia 31 stycznia 2014 roku, dokumenty znajdujące się w aktach postępowania egzekucyjnego o sygn. akt KM (...), dokumenty Powiatowego Inspektoratu (...), jednostronnie sporządzony przez inspektora nadzoru (...) Sp. z o.o. protokół z dnia 17 września 2015 roku oraz porozumienie z dnia 18 listopada 2015 roku nie zostały spełnione wszystkie warunki wypłaty kaucji gwarancyjnej, podczas gdy prawidłowa wykładnia treści tych dokumentów prowadzi do wniosku, że wszystkie przesłanki do wykonania tego obowiązku przez Pozwanego wystąpiły i zajęcie egzekucyjne winno zostać przez niego zrealizowane,

c) naruszenie art. 6 kodeksu cywilnego poprzez przyjęcie, że zebrane w sprawie dokumenty, w szczególności umowa nr nr (...) (...) z dnia 20 czerwca 2013 roku, protokół odbioru z dnia 31 stycznia 2014 roku, dokumenty znajdujące się w aktach postępowania egzekucyjnego o sygn. akt KM (...), dokumenty Powiatowego Inspektoratu (...), jednostronnie sporządzony przez inspektora nadzoru (...) Sp. z o.o. protokół z dnia 17 września 2015 roku oraz porozumienie z dnia 18 listopada 2015 roku nie dowodzą zasadności żądania pozwu, podczas gdy z całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz okoliczności, a także przepisów k.p.c. wynika, że przesłanki zwrotu kaucji gwarancyjnej, a tym samym żądanie powoda jest zasadne.

Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wniósł o:

1.zmianę wyroku Sądu Okręgowego w T., Wydział VI Gospodarczy, z dnia 16 stycznia 2018 roku, wydanego w sprawie o sygn. akt VI GC (...), w całości poprzez zasądzenie na rzecz (...) Sp. z o.o. z siedzibą w B. od Pozwanego, (...) S.A. z siedzibą w T. kwoty 302 954, 45 zł (słownie: trzysta dwa tysiące dziewięćset pięćdziesiąt cztery złote 45/100) tytułem należnego na podstawie umowy o roboty budowlane nr (...) (...) z dnia 20 czerwca 2013 roku zwrotu kaucji gwarancyjnych i jednocześnie nakazanie pozwanemu uiszczenia tej kwoty na rzecz Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w T. A. O. , tytułem wykonania wydanych w ramach postępowania egzekucyjnego o sygn. akt KM (...) postanowień Komornika Sądowego z dnia 6 czerwca 2016 roku oraz 31 sierpnia 2016 roku o zajęciu wierzytelności (...) Sp. z o.o. w B. należnych mu od (...) S.A. w T., wraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wymagalności do dnia zapłaty, oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wraz z opłatą od pełnomocnictwa, według norm przepisanych, z uwzględnieniem obu instancji,

ewentualnie:

2. uchylenie wyroku Sądu Okręgowego w T., Wydział VI Gospodarczy, z dnia 16 stycznia 2018 roku, wydanego w sprawie o sygn. akt VI GC (...) w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, oraz zasądzenie od Pozwanego, (...) S.A. w T., na rzecz Powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wraz z opłatą od pełnomocnictwa, według norm przepisanych, z uwzględnieniem obu instancji,

Ponadto skarżący wniósł o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadka, Z. N. pracownika Powiatowego Inspektoratu (...) w T., na okoliczność odbioru inwestycji w lutym 2014 roku i udzielenia pozwolenia na użytkowanie całości obiektu, stanu obiektu w chwili przeprowadzenia kontroli oraz wykonania całości prac objętych umową o roboty budowlane nr (...) (...) do chwili udzielenia.

W odpowiedzi na apelację strona pozwana wniosła o jej oddalenie.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył co następuje:

Apelacja nie była uzasadniona.

Na wstępie należy podkreślić, że w aktualnie obowiązującym modelu postępowania apelacyjnego sąd drugiej instancji, wskutek zaskarżenia apelacją wyroku sądu pierwszej instancji, rozpoznaje sprawę merytorycznie w granicach zaskarżenia, dokonując własnych ustaleń faktycznych, samodzielnie ustalając podstawę materialnoprawną orzeczenia niezależnie od zarzutów podniesionych w apelacji; sąd odwoławczy związany jest natomiast zarzutami naruszenia przepisów prawa procesowego (por. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2008 r. III CZP 49/07- zasady prawnej, OSNC 2008, Nr 6, poz. 55).

Przenosząc to na grunt niniejszej sprawy Sąd Apelacyjny podziela dokonane przez Sąd Okręgowy ustalenia faktyczne i przyjmuje je za własne - o ile poniżej nie dokonał odmiennych ustaleń - podobnie podziela dokonaną przez ten Sąd ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz ocenę prawną prawidłowych ustaleń faktycznych co do braku spełnienia po stronie powodowej przesłanek roszczenia, jakkolwiek z nieco innym uzasadnieniem.

Przechodząc do zarzutów apelacji w pierwszej kolejności należało się odnieść do najdalej idącego zarzutu naruszenia art.328 §2 k.p.c., który wedle skarżącego miał polegać na niewskazaniu przez Sąd I instancji w zaskarżonym wyroku wszystkich faktów, które Sąd uznał za udowodnione, szczegółowo wszystkich dowodów, na których się oparł, a w szczególności przyczyn, dla których odmówił wiarygodności określonym dowodom, w szczególności dowodom z zeznań świadków i z dokumentów w określonym zakresie.

Podkreślenia wymaga, że zarzut naruszenia art. 328 k.p.c. może być skutecznie podniesiony tylko wtedy, gdy uzasadnienie zaskarżonego wyroku zostanie zredagowane w sposób uniemożliwiający stwierdzenie, jakie ustalenia co do faktów i ocena prawna zadecydowały o wyniku postępowania w sprawie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2014r. I CSK 735/13 LEX nr 1545043). Taka sytuacja w niniejszej sprawie nie zachodziła. Sąd Okręgowy poczynił bardzo szczegółowe ustalenia, precyzyjnie wskazał, na jakich w tym zakresie dowodach się oparł, oraz którym dowodom odmówił waloru wiarygodności, wyjaśnił podstawę prawną wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku umożliwia merytoryczną ocenę toku rozumowania Sądu, który doprowadził do wydania zaskarżonego wyroku. W rezultacie zarzut naruszenia art.328§2 k.p.c. nie był trafny.

W następnej kolejności należało odnieść się do grupy zarzutów naruszenia przepisów prawa procesowego dotyczących przekroczenia zasad swobodnej oceny dowodów wyrażonej w art.233 § k.p.c. i powiązanych z nimi zarzutów błędu w ustaleniach faktycznych związanych z zarzucanym błędnym ustaleniem terminu zakończenia inwestycji w dniu 17 września 2015 r., zamiast 31 stycznia 2014 r., a co za tym idzie – błędnym ustaleniem wymagalności zwrotu kaucji gwarancyjnej.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego ocena tych zarzutów na obecnym etapie postępowania apelacyjnego stała się bezprzedmiotowa, jako że niezależnie od tego, czy termin zakończenia inwestycji miał miejsce 31 stycznia 2014 r., czy też 17 września 2015 r., na dzień zamknięcia rozprawy apelacyjnej , to jest na dzień 29 października 2018 r. upłynął 3- letni termin okresu gwarancyjnego, od którego zależała wymagalność żądania zwrotu część zatrzymanej kwoty wynagrodzenia określonej przez strony jako kaucja gwarancyjna (§ 3 ust. 3 w zw. z § 8 ust.1 umowy k.45, k.80). Wszelkie zatem zarzuty dotyczące błędnej oceny dowodu z zeznań świadków A. K., J. O., L. C. (1), A. O., P. K. i T. K., zeznań powoda B. P. (2), zeznań pozwanego P. U., dowodu z dokumentu w postaci protokołu odbioru z dnia 31 stycznia 2014 roku wraz z załącznikiem nr 1, dowodu z dokumentu w postaci umowy nr (...) z dnia 20 czerwca 2013 roku – w kontekście określenia terminu odbioru robót na dzień zamknięcia rozprawy stały się bezprzedmiotowe.

Na marginesie tylko Sąd Apelacyjny wskazuje, że podziela i przyjmuje za własne rozważania Sadu I instancji odnoszące się do uznania, iż ostatecznym terminem zakończenia robót, od którego należało liczyć 36 – miesięczny okres gwarancji był dzień 17 września 2015 r., a więc dzień podpisania protokołu zaawansowania robót oraz wystawienia faktury VAT nr (...) ( k.153-154).

W tym kontekście za bezprzedmiotowe należało uznać także zarzuty naruszenia art. 217 §1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez nieprzeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadka Z. N. oraz pominięcie dowodu z zeznań powoda B. P. (2), które to dowody miały być przeprowadzone w celu wykazania, że termin zakończenia robót miał miejsce w dniu 31 stycznia 2014 r., jako że w istocie dowody te nie mogły mieć ostatecznie wpływu na rozstrzygnięcie sprawy.

Co do zarzutu naruszenia art.232 k.p.c., to przepis ten stanowi, że strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne (art.232 k.p.c. zd.1), a nadto, że Sąd może dopuścić dowód niewskazany przez stronę (art.232 k.p.c. zd.2 ). Przepis ten w zdaniu pierwszym stanowi swoisty procesowy odpowiednik przepisu art. 6 k.c. i wyraża zasadę kontradyktoryjności, zgodnie z którą ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania cywilnego i to one są dysponentem toczącego się postępowania. Przepis ten nie stanowi podstawy wyrokowania sądu i z tego względu nie może mieć wpływu na poprawność wydanego przez sąd rozstrzygnięcia. Adresatem tej normy są strony, a nie sąd, a zatem brak podstaw do zarzucania sądowi naruszenia tej normy prawnej. Skarżący nie zarzucał przy tym, aby Sąd I instancji w jakikolwiek sposób uchybił normie wynikającej ze zdania drugiego cytowanego przepisu, w szczególności poprzez brak przeprowadzenia określonego dowodu z urzędu.

Podobnie jeżeli chodzi o zarzut naruszenia ar. 6 k.c., który miał polegać błędnym przyjęciu, że zebrane w sprawie dokumenty, w szczególności umowa nr (...) z dnia 20 czerwca 2013 roku, protokół odbioru z dnia 31 stycznia 2014 roku, dokumenty znajdujące się w aktach postępowania egzekucyjnego o sygn. akt KM (...), dokumenty Powiatowego Inspektoratu (...), jednostronnie sporządzony przez inspektora nadzoru (...) Sp. z o.o. protokół z dnia 17 września 2015 roku oraz porozumienie z dnia 18 listopada 2015 roku nie dowodzą zasadności żądania pozwu.

Wskazać bowiem należy, że art. 6 k.c. jest przepisem prawa materialnego, a nie procesowego. Przepis ten ustanawia podstawową regułę dowodową, zgodnie z którą ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Tym samym jego naruszenie mogłoby zostać podniesione skutecznie tylko wtedy, gdyby sąd błędnie określił rozkład ciężaru dowodowego i jego konsekwencje w procesie przy analizie zasadności powództwa opartego na konkretnym przepisie prawa materialnego. Skarżący nie tylko nie wykazał, ale nawet nie twierdził, że w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z taką sytuacją. Zarzuty apelacji podniesione w tym kontekście odnoszą się bowiem do zakwestionowania przyjętych przez Sąd I instancji wniosków co do braku spełnienia po stronie pozwanej przesłanek do wypłaty reszty wynagrodzenia wynikającego z przedmiotowej umowy.

Ustalenie, że upłynął 36- miesięczny termin okresu gwarancyjnego nie oznacza jednak, że żądanie pozwu było uzasadnione. Za chybione bowiem należało uznać zarzuty naruszenia art. 887 §1 i 2 k.pc. oraz art. 900 §1 i 2 k.p.c. mające polegać na uznaniu, iż zajęcie wierzytelności z tytułu zwrotu kaucji gwarancyjnej było nieskuteczne.

Pokreślenia przy tym wymaga, że funkcjonująca w obrocie gospodarczym w ramach umowy o roboty budowlane kaucja gwarancyjna służy zazwyczaj prawidłowemu wykonaniu obowiązków wynikających z przepisów o rękojmi za wady wykonanych robót budowlanych lub obowiązków wynikających z udzielonej gwarancji za wykonane roboty – tak jak to było w niniejszej sprawie. Umowa kaucji gwarancyjnej może przybrać postać odrębnej umowy albo dodatkowego zastrzeżenia zawartego w umowie o roboty budowlane. Jej cechą wyróżniającą jest przeniesienie własności środków pieniężnych, do czego nie dochodzi, gdy funkcję zabezpieczenia pełni niewypłacone wynagrodzenie, które nie zostało potrącone na poczet kaucji gwarancyjnej. ( por. wyrok SN z dnia 25 maja 2016 r. V CSK 481/15 LEX nr 2061190 ).

W niniejszej sprawie zastrzeżenie w umowie „kaucji gwarancyjnej” nie mogło być kwalifikowane jako klasyczna umowa kaucji gwarancyjnej, właśnie z uwagi na brak przeniesienia własności środków pieniężnych. Umowa kaucji ma bowiem charakter kauzalny, akcesoryjny, nosi cechy depozytu nieprawidłowego i jest kontraktem realnym, w którym kaucjodawca przekazuje określoną ilość pieniędzy, a kaucjobiorca może z nich korzystać zobowiązując się do ich zwrotu. ( por. wyrok SN z dnia 25 maja 2016 r. V CSK 481/15 LEX nr 2061190 ). W rezultacie Sąd Apelacyjny nie podzielił stanowiska Sądu Okręgowego, że w chwili zajęcia w dniu 6 czerwca 2016 r. i w dniu 31 sierpnia 2016 r. zajmowana wierzytelność nie istniała. Wierzytelność ta - będącą w istocie roszczeniem o zapłatę reszty wynagrodzenia po upływie 36 – miesięcznego okresu gwarancji istniała, a jedynie nie była wymagalna. Przepisy postępowania egzekucyjnego nie wykluczają możliwości zajęcia wierzytelności istniejącej, lecz jeszcze niewymagalnej. Brak wymagalności oznacza li tylko, że świadczenie przez dłużnika zajętej wierzytelności jest uzależnione od spełnienia przesłanek aktualizujących wymagalność tej wierzytelności.

W konsekwencji zajęcia z dnia 6 czerwca 2016 r. i z dnia 31 sierpnia 2016 r. były skuteczne, ale były one skuteczne wyłącznie na rzecz wierzyciela Przedsiębiorstwa Budowlanego (...) sp. j. w T., na którego wniosek zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne ( k.15-15v, k.109-109v akt Km (...)).

Słusznie Sąd Okręgowy zauważył, że w chwili zawarcia przedmiotowych umów cesji dominowało stanowisko, zgodnie z którym zbycie wierzytelności w toku postępowania egzekucyjnego za każdym razem wymagało uzyskania, w trybie art.788 k.p.c. klauzuli wykonalności na rzecz nabywcy (por. Uchwała SN z 29 października 2004 r., III CZP 63/04, OSNC 2005, Nr 10, poz. 174, Uchwała SN z dnia 5 marca 2009 r. III CZP 4/09 OSNC 2010/1/2 ). Dotychczasowa egzekucja winna podlegać umorzeniu, co z kolei między innymi powodowało ustanie skutków zajęcia. Po uzyskaniu tytułu, nabywca wierzytelności winien wszcząć kolejną egzekucję, co z kolei powodowało, iż nie mógł wstąpić do postępowania egzekucyjnego po stronie zbywcy wierzytelności. Komornik ponownie winien dokonać zajęcia i powtórzyć czynności egzekucyjne. Jak słusznie zauważył Sąd I instancji, dopiero z dniem 8 września 2016 r. ustawodawca złagodził rygory dotyczące zmiany wierzyciela w toku postępowania egzekucyjnego (ustawą z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny, ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw) wprowadzając przepis art. 804 ¹ k.p.c. , zgodnie z którym „w razie przejścia egzekwowanego uprawnienia na inną osobę po wszczęciu postępowania egzekucyjnego osoba ta może wstąpić do postępowania na miejsce wierzyciela za jego zgodą, o ile przejście będzie wykazane dokumentem urzędowym lub dokumentem prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym”. Zgodnie z art. 21 w/w ustawy nowelizującej z dnia 10 lipca 2015 r. przepis ten stosuje się do postępowań wszczętych po wejściu w życie tej ustawy tj. od dnia 8 września 2016 r.; w rezultacie nie ma zastosowania w niniejszej sprawie.

Przenosząc to na grunt niniejszej sprawy, skoro zajęcie nastąpił na rzecz cedenta przedmiotowych wierzytelności Przedsiębiorstwa Budowlanego (...) sp. j. w T., to po pierwsze – po ich zbyciu na rzecz powoda postępowanie egzekucyjne winno było być umorzone, a nie zawieszone, gdyż nabywca wierzytelności nie wstępował automatycznie do postępowania. Skoro jednak zostało zawieszone, a następnie podjęte na wniosek powoda – po uzyskaniu przez niego klauzuli wykonalności - dla realizacji jego uprawnień jako wierzyciela niezbędnym było ponowne dokonanie czynności egzekucyjnych, gdyż wcześniej dokonane nie rozciągają swoich skutków na nowego wierzyciela. Innym słowy, zajęcia przedmiotowej wierzytelności z dnia 6 czerwca 2016 r. i z dnia 31 sierpnia 2016 r. nie były skuteczne o tyle, że nie dają one uprawnień do realizacji wierzytelności na wniosek powoda – nabywcy wierzytelności. Trafnie wskazał Sąd Okręgowy, że poza sporem jest, iż komornik sądowy A. O. nie dokonał nowego zajęcia wierzytelności na rzecz powoda.

W konsekwencji Sąd Apelacyjny uznał, że rozstrzygnięcie Sądu I instancji jest prawidłowe o tyle, że po stronie powoda brak jest aktualnie legitymacji czynnej do dochodzenia przedmiotowego roszczenia.

Z tych też względów nie mogły być uznane za trafne zarzuty naruszenia prawa materialnego: art. 353 §1 w zw. z art. 647 k.c. oraz art. 65 k.c. poprzez błędne przyjęcie, że nie zostały spełnione wszystkie warunki wypłaty kaucji gwarancyjnej, zbędnym także było odnoszenie się do pozostałych zarzutów apelacji.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na podstawie wyżej cytowanych przepisów oraz art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie wyrażonej w art. 98 k.p.c. zasady odpowiedzialności za wynik procesu. Skoro apelacja została oddalona, Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanego zwrot kosztów zastępstwa procesowego, których wysokość ustalona została na podstawie § 2 pkt. 7 w zw. z §10 ust.1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz.1804 z póź zm.).

SSO ( del.) Leszek Jantowski SSA Mariusz Wicki SSA Anna Daniszewska

Na oryginale właściwe podpisy.