Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 sierpnia 2018r.

Sąd Rejonowy w Słupsku V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Marzena Hop

Ławnicy: Anetta Czekała, Cezary Ropiak

Protokolant: Anna Lewicka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 07 sierpnia 2018r. w S.

sprawy z powództwa K. M.

przeciwko: Państwowej Inspekcji Pracy Okręgowemu Inspektoratowi Pracy w G.

o przywrócenie do pracy

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza od powoda K. M. na rzecz Państwowej Inspekcji Pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w G. kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt V P 194/17

UZASADNIENIE

Powód – K. M., reprezentowany przez radcę prawnego, wystąpił przeciwko pracodawcy: Państwowej Inspekcji Pracy Okręgowemu Inspektoratowi Pracy w G. z pozwem o przywrócenie do pracy na dotychczasowych warunkach pracy i płacy oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

Uzasadniając wskazał, że pismem z dnia 26.09.2017r. doręczonym w dniu 27.09.2017r. pracodawca rozwiązał z nim łączący strony stosunek pracy wskazując, jako przyczynę rozwiązania – wykonywanie bez zgody Głównego Inspektora Pracy w okresie od 01.01.2015r. do 31.08.2017r. zajęć zarobkowych na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych z Radą (...) Federacji Stowarzyszeń (...) Naczelnej Organizacji Technicznej w S. i Zakładem (...) w S. co stanowi naruszenie zakazu określonego w przepisie art. 48 ust. 2 ustawy z dnia 13.04.2007r. o Państwowej Inspekcji Pracy. W opinii K. M. oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy bez wypowiedzenia z jego winy, dokonane zostało z naruszeniem przepisów prawa pracy o rozwiązywaniu umów o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika mianowanego. Podał, że wskazane przez pracodawcę przyczyny rozwiązania umowy o pracę nie mogą same w sobie uzasadniać rozwiązania stosunku pracy z winy pracownika w oparciu o przepis art. 64 ust. 3 ustawy z dnia 13.04.2007r. o Państwowej Inspekcji Pracy. Podał nadto, że nieprawdą jest jakoby w okresie od dnia 01.01.2015r. do 31.08.2017r. bez zgody Głównego Inspektora Pracy wykonywał zajęcia zarobkowe na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych z Radą (...) Federacji Stowarzyszeń (...) Naczelnej Organizacji Technicznej w S. i Zakładem (...) w S.. Argumentował również, że działalność zarobkową prowadził w zakresie zgodnym z uzyskaną zgodą, która obejmowała przeprowadzanie szkoleń z zakresu prawa pracy, bezpieczeństwa i higieny pracy oraz egzaminowania osób ubiegających się o kwalifikacje energetyczne. Podał, że jego dodatkowa aktywność zarobkowa zgodna była z zakresem udzielonych zgód, a ponadto, że wykonywana była poza godzinami pracy powoda w Państwowej Inspekcji Pracy.

Pozwana Państwowa Inspekcja Pracy Okręgowy Inspektorat Pracy w G. , reprezentowana przez radcę prawnego, w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Uzasadniając prezentowane stanowisko, wskazała, że twierdzenie, iż egzaminowanie osób ubiegających się o kwalifikacje energetyczne jest częścią szkolenia, na które powód zgodę posiadał, nie ma oparcia w materiale dowodowym załączonym do pozwu. Podał, że nie była to działalność szkoleniowa, lecz inna działalność wskazana jako egzaminowanie osób na uprawnienia energetyczne. Pracodawca wywodził, że naruszenie zakazu określonego w art. 48 ust. 2 ustawy z dnia 13.04.2007r. o Państwowej Inspekcji Pracy nastąpiło w sposób umyślny i miało charakter trwały, przy czym K. M. wykonujący czynności kontrolne w zakresie przestrzegania przepisów prawa pracy musiał mieć pełną świadomość naruszenia zakazu i skutków tego naruszenia, także w odniesieniu do łączącego z pracodawcą stosunku pracy. Pracodawca podkreślał, że K. M. zgody na wykonywanie działalności zarobkowej nie uzyskał, toteż każdorazowe informacje przez niego składane były zbędne (nie wynikały z wcześniej udzielonej zgody). Pracodawca zaznaczył również, że Okręgowy Inspektor Pracy w G. w żadnym zakresie nie opiniował po roku 2010 wniosku K. M. co do jego udziału w Komisji Kwalifikacyjnej do stwierdzania kwalifikacji osób zajmujących się eksploatacją instalacji energetycznych. Wskazywała, że cykliczność przedłużania zgód po roku 2011, na którą powołuje się pracownik, mogła co najwyżej dotyczyć działalności szkoleniowej lub publicystycznej. Podniósł nadto, że z informacji, o pracy wykonywanej w ramach prowadzonej działalności zarobkowej, na którą powołuje się powód wynika, że praca polegająca na egzaminowaniu na uprawnienia energetyczne jest działalnością inną niż działalność szkoleniowa i publicystyczna.

Pracodawca podniósł przy tym okoliczność, że wykonując czynności inspektora pracy K. M. doskonale wiedział, iż naruszenie przepisów prawa rodzi odpowiedzialność, powinien też we własnej sprawie ocenić wagę naruszenia zakazu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Na podstawie umowy o pracę z dnia 01.04.1995r. K. M. zatrudniony został w Okręgowym Inspektoracie Pracy Państwowej Inspekcji Pracy w K. na czas określony na stanowisku podinspektora pracy, w pełnym wymiarze czasu pracy, do czasu zakończenia kursu z wynikiem pozytywnym. Z dniem 01.01.1999r. przeniesiony został do pracy w Okręgowym Inspektoracie w G..

Od dnia 01.05.2000r. został awansowany na starszego inspektora pracy w Okręgowym Inspektoracie Pracy w G..

Dowód: teczka akt osobowych pracownika – umowa o pracę z dnia 01.04.1995r., k. 1; pismo z dnia 31.12.1998r. – k. 6; pismo z dnia 24.05.2000r. – k. 17.

Z dniem 25.08.2001r. K. M. został mianowany na stanowisko starszego inspektora pracy w Okręgowym Inspektoracie Pracy w G..

Dowód: teczka akt osobowych pracownika K. M. – akt mianowania z dnia 31.08.2001r. – k. 27.

Z dniem 22.01.2002r. K. M. został mianowany przez Głównego Inspektora Pracy na stanowisko starszego inspektora pracy – specjalistę w Okręgowym Inspektoracie Pracy w G..

Dowód: teczka akt osobowych – akt mianowania z dnia 29.01.2002r. – k. 30

Od 1997 roku K. M. uczył kandydatów na inspektorów pracy oraz nadinspektorów.

Dowód: treść zeznań K. M., zapis nagrania: 00:09:50, k. 287v.

Na mocy kolejnych zarządzeń Głównego Inspektora Pracy, zgody na podjęcie zajęcia zarobkowego na wykonywanie działalności publicystycznej lub szkoleniowej udzielone pracownikom, ulegały sukcesywny przedłużeniom. Nie dotyczyło to działalności zarobkowej innej.

Dowód: Zarządzenia Głównego Inspektora Pracy: nr 65/09 z dnia 12.11.2009r. – k. 23-24; zarządzenie nr 29/10 z dnia 7.09.2010r. – k. 25; zarządzenie nr 21/11 z dnia 17.10.2011r. – k. 26-30; zarządzenie nr 17/12 z dnia 05.11.2012r. – k. 31; zarządzenie nr 24/14 z dnia 21.11.2014r. – k. 32; zarządzenie nr 37/15 z dnia 16.11.2015r. – k. 33-34; zarządzenie nr 22/16 z dnia 18.11.2016r. – k. 35-36 akt sprawy, a nadto: treść zeznań świadka R. P.- zapis nagrania – 01:13:43, k. 241.

Wynagrodzenie osiągane przez K. M. z zarobkowej działalności dodatkowej (innej) było porównywalne do wysokości wynagrodzenia uzyskiwanego przez niego tytułem wynagrodzenia za pracę w Okręgowym Inspektoracie Pracy w G..

Dowód: treść zeznań świadka D. M., zapis nagrania – 01:53:37, k. 242.

Pismem z dnia 30.08.2007r. Zastępca Głównego Inspektora Pracy, na wniosek K. M., wyraził zgodę na powołanie go w skład Komisji Kwalifikacyjnej do stwierdzania kwalifikacji osób zajmujących się eksploatacją instalacji energetycznych, zorganizowanej przez Zakład (...) w S..

Pismem z dnia 04.10.2007r. K. M. zwrócił się do Głównego Inspektora Pracy o wyrażenie zgody na podjęcie zajęć zarobkowych innych niż działalność szkoleniowa – uczestniczenie w Komisji Kwalifikacyjnej przez (...) S., przeprowadzającej egzaminy dla osób zajmujących się instalacją urządzeń i instalacji energetycznych. Wniosek zaopiniowany został pozytywnie przez Nadinspektora Pracy.

W dniu 11.10.2007r. K. M. pisemnie złożył do Głównego Inspektora Pracy wniosek o wyrażenie zgody na podjęcie zajęć zarobkowych innych niż działalność szkoleniowa – tj. uczestniczenie w posiedzeniu Komisji Kwalifikacyjnej przy (...) S. w dniu 20.10.2007r. Na powyższe K. M. uzyskał zgodę w dniu 16.10.2007r. oraz w dniu 19.10.2007r.

Pismem z dnia 19.10.2007r. Zastępca Głównego Inspektora Pracy, na wniosek K. M. z dnia 11.10.2007r., wyraził zgodę na jego uczestnictwo w dniu 20.10.2007r. w posiedzeniu Komisji Kwalifikacyjnej przy (...) S. do stwierdzania kwalifikacji osób zajmujących się eksploatacją instalacji energetycznych.

Pismem z dnia 19.02.2009r. Główny Inspektor Pracy w odpowiedzi na wniosek K. M., wyraził zgodę na kontynuowanie przez niego zajęcia zarobkowego, polegającego na uczestnictwie w posiedzeniach – egzaminowaniu osób ubiegających się o uzyskanie uprawnień energetycznych – Komisji Kwalifikacyjnej do stwierdzenia kwalifikacji osób zajmujących się eksploatacją instalacji energetycznych, zorganizowanej przez Zakład (...) w S., do końca 2009 roku.

W dniu 30.12.2010r. K. M. złożył do Kierownika Oddziału w S. wniosek o wyrażenie zgody na podjęcie zajęcia zarobkowego – uczestniczenie w posiedzeniach (egzaminowaniu osób ubiegających się o uzyskanie uprawnień energetycznych) Komisji Kwalifikacyjnej do stwierdzania kwalifikacji osób zajmujących się eksploatacją instalacji energetycznych, zorganizowanej przez (...) S., ul. (...).

Pismem z dnia 18.01.2011r. Zastępca Głównego Inspektora Pracy, w odpowiedzi na wniosek K. M. z dnia 30.12.2010r. wyraził zgodę na podjęcie przez niego działalności zarobkowej polegającej na udziale w posiedzeniach (egzaminowaniu osób ubiegających się o uzyskanie uprawnień energetycznych) Komisji Kwalifikacyjnej do stwierdzania kwalifikacji osób zajmujących się eksploatacją instalacji energetycznych, na podstawie umowy zlecenia, do końca 2011 roku.

Dowód: teczka akt osobowych – pismo z dnia 30.08.2007r. – k. 55 (k. 37 akt sprawy); wniosek z dnia 04.10.2007r. – k. 56; pismo z dnia 16.10.2007r. – k. 57; pismo z dnia 19.10.2007r. – k. 59; pismo Głównego Inspektora Pracy z dnia 19.02.2009r. – k. 38 akt sprawy; pismo z dnia 18.01.2011r. – k. 39 akt sprawy; wniosek – k 57-58 akt osobowych pracownika; pismo z dnia 19.10.2007r. – k. 59 akt osobowych; treść zeznań świadka A. W. – zapis nagrania – 00:14:10-00:20:31, k. 207; wniosek z dnia 30.12.2010r. – k. 283 akt sprawy.

Na dokumencie ww. zgody z dnia 18.01.2011r. K. M. uczynił adnotację (zapisek) o treści (...).

Dowód: treść zeznań powoda K. M., zapis nagrania – 00:51:45, k. 287.

W treści pisma z dnia 14.07.2011r. Okręgowy Inspektor Pracy w G. zajął negatywne stanowisko w sprawie prowadzenia przez K. M. wykładów na aplikacjach inspektorskich i szkoleniach doskonalących oraz specjalizacyjnych dla pracowników PIP, z uwagi na wykazaną podczas oceny jakości jego pracy, ilość nieprawidłowości, ich różnorodność oraz znaczenie.

Po tej dacie K. M. nie składał wniosków o zgodę na podjęcie innej działalności zarobkowej polegającej na udziale w posiedzeniach Komisji Kwalifikacyjnej do stwierdzania kwalifikacji osób zajmujących się eksploatacją instalacji energetycznych.

Dowód: pismo z dnia 14.07.2011r. – k. 73 akt osobowych pracownika, nadto: teczka akt osobowych pracownika; częściowo również treść zeznań świadka A. W. – zapis nagrania – 00:20:31, k. 207

Przy podejmowaniu przez Głównego Inspektora Pracy decyzji o udzieleniu zgody na podjęcie innego zajęcia zarobkowego brana jest pod uwagę opinia Okręgowego Inspektora Pracy. Negatywna opinia co do zasady przesądza o nie wrażeniu zgody na podjęcie takiej działalności.

Dowód: treść zeznań świadka A. W. – zapis nagrania – 00:34:31, k. 207

Zgody Głównego Inspektora Pracy na prowadzenie przez pracowników działalności szkoleniowej i publicystycznej były przedłużane co roku (bez konieczności składania nowych wniosków), natomiast każda inna działalność wymagała zgody niezależnie od faktu, czy miała ona charakter jednorazowy czy też powtarzający się.

Dowód: treść zeznań świadka D. M., zapis nagrania – 02:08:18-02:11:27, k. 243; częściowo treść zeznań świadka D. S. – zapis nagrania – 02:47:00, k. 244; treść zeznań A. G., zapis nagrania – 01:21:00 – 01:24:55, k. 288.

Przekazywanie informacji o działalności zarobkowej ma na celu sprawdzenie, czy nie zachodzi konflikt interesów pomiędzy działalnością zarobkową inspektora a pracą w inspekcji pracy.

K. M. jako starszy inspektor pracy – specjalista wykonywał kontrole w pełnym zakresie, zaś szkolenia bhp jedynie w pewnym zakresie, wykonywał czynności kontrolne.

Dowód: treść zeznań świadka D. S. – zapis nagrania – 02:36:44-02:40:09, k. 244, zapis nagrania – 02:22:47-02:25:36 - k. 243-243v.

W latach 2016-2017 (do miesiąca kwietnia) K. M. zawierał z Zakładem (...) w S. umowy zlecenia w przedmiocie udziału w komisjach egzaminacyjnych uprawnień Urzędu Regulacji Energetyki.

Dowód: protokół kontroli przeprowadzonej przez inspektorów pracy Państwowej Inspekcji Pracy w Zakładzie (...) w S. – k. 212-213 akt sprawy; umowa zlecenie z dnia 22.02.2017r. – k. 217; sprawozdanie miesięczne z przebiegu kursu – k. 217v.; umowa zlecenie z dnia 02.03.2017r – k. 231; sprawozdanie miesięczne z przebiegu kursu – k. 221v.; umowa zlecenie z dnia 05.04.2017r. – k. 225; sprawozdanie miesięczne z przebiegu kursu – k. 225v. umowa zlecenie z dnia 26.04.2017r. – k. 230; sprawozdanie miesięczne z przebiegu kursu za miesiąc kwiecień 2017r. – k. 230v.; umowa zlecenie z dnia 28.04.2017r – k. 234; sprawozdanie miesięczne z przebiegu kursu – k. 234v.; umowa zlecenie z dnia 31.01.2017r. – k. 236; sprawozdanie miesięczne – k. 236v.

W latach 2015-2017 K. M. zawierał z umowy cywilnoprawne zlecenia i o dzieło z Ośrodkiem (...) w S.. Przedmiotem tych umów było sprawdzenie kwalifikacji osób egzaminowanych na uprawnienia energetyczne.

Dowód: Sprawozdanie z dnia 25.09.2017r. z postępowania wyjaśniającego przeprowadzonego w ramach kontroli doraźnej w Okręgowym Inspektoracie Pracy w G. – k. 250-262.

W Okręgowym Inspektoracie Inspekcji Pracy obowiązuje reguła, że pracownik zainteresowany dodatkową działalnością zarobkową w formie udziału w komisji Urzędu Regulacji Energetyki, zobligowany był do złożenia wniosku i uzyskania zgody.

Dowód: treść zeznań świadka R. P. – k. 240.

Wyłączna czynność złożenia do akt osobowych pracownika PIP informacji pisemnej o wykonywaniu działalności zarobkowej innej nie zwalnia z obowiązku uprzedniego pozyskania stosownej zgody na podjęcie takiej działalności.

Dowód: treść zeznań świadka R. P. – k. 241

K. M. kierował do Okręgowego Inspektoratu Pracy w G. informacje o pracy wykonywanej w ramach prowadzonej działalności zarobkowej w latach 2015-2017, powołując się na uzyskanie zgody na podjęcie działalności zarobkowej innej – egzaminowanie osób na uprawnienia energetyczne. (...) tych nie kierował do Kierownika Oddziału Terenowego w S., którym od wiosny 2016r. był D. S.. Składał je do sekretariatu.

Od roku 2015 K. M. nie zwracał się z wnioskiem o zgodę na prowadzenie działalności dotyczącej przeprowadzenia egzaminów, a jedynie składał informacje z przeprowadzanych czynności (wtórnie). Do nikogo nie zwracał się on również z wnioskiem o interpretację, nie miał wątpliwości dotyczących konieczności uprzedniego uzyskania zgody na prowadzenie działalności dodatkowej, w szczególności co do treści zarządzeń dotyczących dodatkowego zarobkowania.

Dowód: informacje – k. 41-154 akt sprawy, a nadto: treść zeznań świadka D. S. – zapis nagrania – 02:41:28, k. 244; treść zeznań K. M. – zapis nagrania – 00:26:50-00:30:41, 00:40:48-00:43:28, 01:05:41-01:06:29, k. 286-286v.; 287v.

Pracownicy Okręgowego Inspektoratu Pracy w G. nie mogą podejmować zajęć zarobkowych bez uprzedniej zgody Głównego Inspektora Pracy, co wynika wprost z Regulaminu Pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w G. z dnia 29.04.2016r. wprowadzonego Zarządzeniem nr 6/16 Okręgowego Inspektora Pracy w G. z dnia 29.04.2016r. w sprawie ustalenia jednolitego tekstu Regulaminu pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w G.. Postanowienia ww. regulaminu stosuje się do wszystkich pracowników bez względu na zajmowane stanowisko i podstawę nawiązania stosunku pracy.

Podstawowym obowiązkiem pracownika Okręgowego Inspektoratu Pracy w G. jest m.in. przestrzeganie regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy czasu pracy oraz porządku.

Pracownik Okręgowego Inspektoratu Pracy w G. nie może wykonywać zajęć, które pozostawałyby w sprzeczności z jego obowiązkami lub mogłyby wywołać podejrzenie o stronniczość.

Dowód: Zarządzenie nr 6/16 Okręgowego Inspektora Pracy w G. z dnia 29.04.2016r. w sprawie ustalenia jednolitego tekstu Regulaminu pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w G. wraz z załącznikiem Nr 1 – k. 165-173v.

W treści pisma z dnia 26.09.2017r. Główny Inspektorat Pracy – Sekcja Kontroli Wewnętrznej skierowała do Dyrektora Urzędu Regulacji Energetyki Północnego Oddziału Terenowego w G. informację, że Przewodniczący Komisji Kwalifikacyjnych – starszy inspektor pracy – specjalista K. M. zatrudniony w Okręgowym Inspektoracie Pracy w G. Oddział w S. wykonywał działalność zarobkową w latach 2015-2017, polegającą na pełnieniu funkcji Przewodniczącego Komisji Egzaminacyjnej Urzędu Regulacji Energetyki powołanej przy Zakładzie (...) w S. oraz członka Komisji Egzaminacyjnej (...) przy Naczelnej Organizacji Technicznej w S. – bez uprzedniego uzyskania wymaganej zgody Głównego Inspektora Pracy.

Dowód: pismo z dnia 26.09.2017r. – k. 193-196 akt sprawy.

Wysokość wynagrodzenia brutto K. M. obliczonych jak ekwiwalent za urlop za okres 3 ostatnich miesięcy zatrudnienia wynosi: 22.428,00 zł.

Dowód: zaświadczenie z dnia 28.11.2017r. – k. 180.

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo K. M. nie jest zasadne, a zatem nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie należało ocenić zasadność rozwiązania z powodem umowy o pracę, ocenić czy oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy spełniało wymóg jasnego określenia przyczyny i w konsekwencji ustalenie, czy powód może skutecznie skorzystać z uprawnień przewidzianych w razie nieuzasadnionego rozwiązania z nim stosunku pracy.

Niewątpliwym jest, że pozwany pracodawca złożył powodowi oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy zawartego na podstawie mianowania, na piśmie, wskazał przyczynę uzasadniającą takie oświadczenie woli, a nadto zawarł w nim stosowne pouczenia o możliwości odwołania się do sądu.

W myśl art. 30 § 4 k.p., pracodawca w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinien wskazać przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy.

Naruszenie tegoż przepisu może polegać – i tak należy rozumieć ten przepis – na:

-

nie wskazaniu w ogóle przyczyny wypowiedzenia lub

-

podaniu w wypowiedzeniu innej przyczyny niż faktycznie uzasadniającej rozwiązanie umowy o pracę, a więc wskazanie przyczyny „nierzeczywistej” lub

-

na niewystarczająco jasnym jej określeniu.

Jak wynika z bogatego orzecznictwa Sądu Najwyższego, podanie w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę lub oświadczeniu o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia przyczyny pozornej (nierzeczywistej, nieprawdziwej), jest równoznaczne z brakiem wskazania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie w pojęciu art. 30 § 4 k.p. Pozorność takowej przyczyny powoduje z kolei bezzasadność dokonanego wypowiedzenia i powstanie roszczeń z art. 45 § 1 k.p . (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 1999 r., I PKN 645/98, z dnia 13 października 1999r., I PKN 304/99, z dnia 15 kwietnia 1999 r., I PKN 9/99).

Powinność wskazania przez pracodawcę przyczyny – wynikającej z art. 30 § 4 k.p. – ma doniosłe skutki procesowe, gdyż wskazanie w pisemnym oświadczeniu przez pracodawcę przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy o pracę przesądza o tym, że spór przed organami orzekającymi toczyć się może tylko w graniach zarzutu skonkretyzowanego w pisemnym oświadczeniu, a pracodawca jest pozbawiony możliwości powoływania się w toku postępowania na inne przyczyny, które mogłyby uzasadniać wypowiedzenie stosunku pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 1998 r., I PKN 434/98).

Podkreślić należy, iż podanie pracownikowi przyczyny ma umożliwić mu dokonanie racjonalnej oceny, czy ta przyczyna w rzeczywistości istnieje i czy w związku z tym zaskarżenie czynności prawnej pracodawcy może doprowadzić do uzyskania przez pracownika odpowiednich korzyści.

Powyższe rozważania mają dla sprawy oraz jej rozstrzygnięcia istotne znaczenie, bowiem stwierdzenie naruszenia przepisu art. 30 § 4 k.p. ma wpływ na ocenę zgodności rozwiązania stosunku pracy z prawem, bądź też naruszenie prawa. Stwierdzenie naruszenia prawa determinuje powstanie po stronie pracownika roszczeń przewidzianych w art. 56 § 1 k.p.

Zgodnie z treścią wskazanego wyżej przepisu Kodeksu Pracy, pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiazywaniu umów w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo odszkodowanie.

Na gruncie przedmiotowej sprawy, istota sporu sprowadzała się do oceny, czy przyczyny rozwiązania stosunku pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia, a mianowicie: wykonywanie bez zgody Głównego Inspektora Pracy, w okresie od dnia 01.01.2015r. do dnia 31.08.2017r. zajęć zarobkowych na podstawie umów cywilno-prawnych zawartych z Radą (...) Federacji Stowarzyszeń (...) Naczelnej Organizacji Technicznej w S. i Zakładem (...) w S., czym naruszył zakaz określony w art. 48 ust. 2 ustawy z dnia 13.04.2007r. o Państwowej Inspekcji Pracy, są przyczynami konkretnymi, rzeczywistymi i zasadnymi.

W ocenie powoda ww. oświadczenie pracodawcy o rozwiązaniu stosunku pracy jest nieuzasadnione, nieprawdziwe i narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę. K. M. nie kwestionował okoliczności, że współpracując z ww. podmiotami był członkiem komisji kwalifikacyjnych w zakresie nadania uprawnień energetycznych. Argumentował jednak, że nie czynił tego wbrew obowiązującym go zakazom, lecz legitymując się wymaganą w tym względzie zgodą pracodawcy.

Istotne jest, że ciężar udowodnienia zasadności przyczyny stanowiącej podstawę wypowiedzenia obciąża pracodawcę, a pracownika natomiast obciąża dowód istnienia okoliczności przytoczonych przez niego w celu wykazania, że wypowiedzenie jest nieuzasadnione (wyrok SN z 8.09.1997 r., I PRN 17/7).

Przepis art. 233 k.p.c. stanowi, iż sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Pamiętać należy, że przyczyna rozwiązania stosunku pracy powinna być skonkretyzowana. Nie oznacza to jedynie obowiązku pracodawcy wyczerpującego powołania wszystkich faktów i zdarzeń, które stały się podstawą podjęcia przez pracodawcę decyzji o rozwiązaniu stosunku pracy. Konkretność przyczyny nie polega na jej opisaniu w sposób szczegółowy. Chodzi o precyzyjne wskazanie co jest przyczyną wypowiedzenia, czy też rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, ponieważ w przypadku ewentualnej kontroli sądowej ta właśnie skonkretyzowana przyczyna będzie podstawą do oceny, czy wypowiedzenie, bądź rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia (w okolicznościach danej sprawy) było uzasadnione. Natomiast stopień uszczegółowienia stawianych pracownikowi zarzutów będzie już zależał od tego, jaka przyczyna została pracownikowi podana i jakie są uwarunkowania konkretnego przypadku (wyrok SN z dnia 19.02.2009r., II PK 156/08, LEX nr 763723).

Pracodawca w treści przedmiotowego oświadczenia o rozwiązaniu z K. M. stosunku pracy bez wypowiedzenia wskazał na następujące okoliczności: wykonywanie bez zgody Głównego Inspektora Pracy, w okresie od dnia 01.01.2015r. do dnia 31.08.2017r. zajęć zarobkowych na podstawie umów cywilno-prawnych zawartych z Radą (...) Federacji Stowarzyszeń (...) Naczelnej Organizacji Technicznej w S. i Zakładem (...) w S., czym naruszył zakaz określony w art. 48 ust. 2 ustawy z dnia 13.04.2007r. o Państwowej Inspekcji Pracy, są przyczynami konkretnymi, rzeczywistymi i zasadnymi.

Jak stanowi przepis art. 64 ust. 3 ustawy z dnia 13.04.2007r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. 2018.623), stosunek pracy z pracownikiem mianowanym wykonującym czynności kontrolne może zostać rozwiązany bez wypowiedzenia z jego winy w razie ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych albo prawomocnego skazania za przestępstwo umyślne.

W niniejszym postępowaniu powód K. M. prezentowane stanowisko argumentował okolicznością, iż nie dopuścił się ciężkiego naruszenia swych obowiązków pracowniczych, bowiem postępował zgodnie z wytycznymi obowiązującymi w Okręgowym Inspektoracie Pracy w G. w zakresie podejmowania przez pracownika pracy dodatkowej (innej). Wskazywał w szczególności, że legitymuje się stosownymi zgodami pracodawcy na podjęcie pracy – zarówno dydaktycznej, szkoleniowej, w tym jako członek Komisji Egzaminacyjnej dla osób ubiegających się o specjalistyczne uprawnienia energetyczne. Powyższej argumentacji w całej rozciągłości zaprzeczał pozwany pracodawca podnosząc, że powód w okresie czasu od dnia 01.01.2015r. do dnia 31.08.2017r. wykonywał działalność zarobkową nie posiadając bezwzględnie wymaganej zgody Głównego Inspektora Pracy.

Dokonując oceny przyczyny podanej przez pracodawcę sądy powinny mieć na uwadze okoliczności faktyczne danej sprawy oraz brać pod uwagę słuszny interes tak pracodawcy, jak i pracownika, w powiązaniu z celem i istotą stosunku pracy, a w szczególności z określonymi w Kodeksie pracy obowiązkami stron stosunku pracy, a także mieć na uwadze rodzaj pracy, zajmowane przez pracownika stanowisko (wyrok SN z dnia 19.02.2009r., II PK 156/08, LEX nr 736723).

W niniejszej sprawie Sąd miał na względzie zarówno słuszny interes pracodawcy jak i pracownika, a także obowiązki stron i rodzaj wykonywanej przez powoda pracy.

Jak stanowi art. 69 powyżej cytowanej ustawy, w sprawach wynikających ze stosunku pracy pracowników Państwowej Inspekcji Pracy, nieuregulowanych w ustawie, stosuje się przepisy Kodeksu pracy i inne przepisy prawa pracy.

Zgodnie z art. 52 § 2 kp oświadczenie o rozwiązaniu umowy musi być złożone w zawitym terminie 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy.

Postępowanie dowodowe przeprowadzone w niniejszej sprawie wykazało, że oficjalne sprawozdanie z postępowania wyjaśniającego przeprowadzonego w ramach kontroli doraźnej w Okręgowym Inspektoracie Pracy w G. sporządzono w dniu 25.09.2017r. W dokumencie tym przywołano już skonkretyzowane ustalenia co do okoliczności nieprawidłowości, których dopuścił się powód, a które pracodawca uznał przyczynami uzasadniającymi rozwiązanie z nim stosunku pracy. Pracodawca złożył powodowi oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy w dniu 27.09.2017r., tym samym oświadczenie w zakresie przyczyny zostało złożone w terminie.

Zmierzając do wnikliwego rozpoznania wszystkich okoliczności podnoszonych przez strony w niniejszej sprawie Sąd przede wszystkim dokonał analizy przyczyny wskazanej przez pozwanego pracodawcę w treści oświadczenia o rozwiązaniu z powodem stosunku pracy.

Biorąc za podstawę powyższe ustalenia oraz rozważania, Sąd w następnej kolejności dokonał oceny, czy naruszenie obowiązków miało charakter ciężki.

Orzecznictwo Sądu Najwyższego przyjmuje - przykładem jest wyrok z dnia 21 lipca 1999 r., I PKN 169/99, OSNAPiUS 2000, nr 20, poz. 746 - że do spełnienia tego warunku niezbędny jest znaczny stopień winy pracownika (wina umyślna lub rażące niedbalstwo). O istnieniu tej winy wnioskuje się na podstawie całokształtu okoliczności związanych z zachowaniem pracownika. Jak trafnie przyjął SN w wyroku z dnia 19 sierpnia 1999 r., I PKN 188/99, OSNAPiUS 2000, nr 22, poz. 818, w razie rozwiązania umowy z tej przyczyny ocena rodzaju i stopnia winy pracownika powinna być dokonana w stosunku do naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, jak i z uwzględnieniem zagrożenia lub naruszenia interesów pracodawcy.

Co do znaczenia stopnia zagrożenia interesów pracodawcy działaniem pracownika przyjmuje się, że wyrządzenie szkody i jej rozmiar powinna być jedną z okoliczności branych pod uwagę przy ocenie ciężkości naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych. Jednak nie jest prawidłowe przyjęcie, że w sytuacji kiedy naruszenie obowiązku pracowniczego nie wyrządza szkody wyłącza to możliwość kwalifikacji tego naruszenia jako ciężkiego. Wyrządzenie szkody jest bowiem jedynie kryterium pomocniczym i uzupełniającym podstawowe kryterium oceny jakim jest wina (tak wyrok SN z 14.06.2016 r., II PK 135/15, LEX nr 2076686).

Analizując stanowisko powoda prezentowane na rozprawie, w pozwie, oraz pismach procesowych, Sąd stwierdził, że powód wykonywał działalność zarobkową inną poprzez odpłatny udział w komisjach egzaminacyjnych przyznających specjalistyczne kwalifikacje energetyczne. Materiał dowodowy zgromadzony w przedmiotowej sprawie wykazał, że powód czynił to na podstawie zawieranych przez siebie licznych umów zlecenie oraz umów o dzieło z podmiotami zewnętrznymi – (...) S. oraz NOT S.. Umowy te zawierał niezależnie od posiadanych przez siebie niezbędnych zgód od właściwych organów pracodawcy na wykonywanie działalności zarobkowej w tej formie. Zauważyć potrzeba bowiem, że w treści pisma z dnia 26.09.2017r. Główny Inspektorat Pracy – Sekcja Kontroli Wewnętrznej skierowała do Dyrektora Urzędu Regulacji Energetyki Północnego Oddziału Terenowego w G. informację, że Przewodniczący Komisji Kwalifikacyjnych – starszy inspektor pracy – specjalista K. M. zatrudniony w Okręgowym Inspektoracie Pracy w G. Oddział w S. wykonywał działalność zarobkową w latach 2015-2017, polegającą na pełnieniu funkcji Przewodniczącego Komisji Egzaminacyjnej Urzędu Regulacji Energetyki powołanej przy Zakładzie (...) w S. oraz członka Komisji Egzaminacyjnej (...) przy Naczelnej Organizacji Technicznej w S. – bez uprzedniego uzyskania wymaganej zgody Głównego Inspektora Pracy. Powyższe wprost wynika z treści pisma z dnia 26.09.2017r. (k. 193-196). Nadto, okoliczność, że w latach 2015-2017 K. M. zawierał z umowy cywilnoprawne zlecenia i o dzieło z Ośrodkiem (...) w S., ale też, że przedmiotem tych umów było sprawdzenie kwalifikacji osób egzaminowanych na uprawnienia energetyczne, wynikają również z treści sprawozdania z dnia 25.09.2017r. z postępowania wyjaśniającego przeprowadzonego w ramach kontroli doraźnej w Okręgowym Inspektoracie Pracy w G. (k. 250-262). Zauważyć potrzeba również, że liczne sprawozdania załączone do akt niniejszej sprawy potwierdzają również, że w latach 2016-2017 (do miesiąca kwietnia) K. M. zawierał z Zakładem (...) w S. umowy zlecenia w przedmiocie udziału w komisjach egzaminacyjnych uprawnień Urzędu Regulacji Energetyki – vide: protokół kontroli przeprowadzonej przez inspektorów pracy Państwowej Inspekcji Pracy w Zakładzie (...) w S. – k. 212-213 akt sprawy; umowa zlecenie z dnia 22.02.2017r. – k. 217; sprawozdanie miesięczne z przebiegu kursu – k. 217v.; umowa zlecenie z dnia 02.03.2017r – k. 231; sprawozdanie miesięczne z przebiegu kursu – k. 221v.; umowa zlecenie z dnia 05.04.2017r. – k. 225; sprawozdanie miesięczne z przebiegu kursu – k. 225v. umowa zlecenie z dnia 26.04.2017r. – k. 230; sprawozdanie miesięczne z przebiegu kursu za miesiąc kwiecień 2017r. – k. 230v.; umowa zlecenie z dnia 28.04.2017r – k. 234; sprawozdanie miesięczne z przebiegu kursu – k. 234v.; umowa zlecenie z dnia 31.01.2017r. – k. 236; sprawozdanie miesięczne – k. 236v.

Odnosząc się do powyższych zauważyć należy również, że z ustaleń poczynionych w niniejszej sprawie wynika, iż w Okręgowym Inspektoracie Inspekcji Pracy obowiązuje reguła, że pracownik zainteresowany dodatkową działalnością zarobkową w formie udziału w komisji Urzędu Regulacji Energetyki, w sposób bezwzględny zobligowany był do złożenia wniosku i uzyskania zgody. Okoliczność ta odnajduje swe potwierdzenie zarówno w treści zeznań świadka R. P. – k. 240, ale też dokumentów załączonych przez strony do akt sprawy. Treść zeznań świadka w osobie R. P. pozwoliła natomiast na ustalenie, że wyłączna czynność złożenia do akt osobowych pracownika PIP informacji pisemnej o wykonywaniu działalności zarobkowej innej nie zwalnia z obowiązku uprzedniego pozyskania stosownej zgody na podjęcie takiej działalności (k. 241). I tak podkreślenia wymaga fakt, że przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało, iż powód K. M. kierował do Okręgowego Inspektoratu Pracy w G. informacje o pracy wykonywanej w ramach prowadzonej działalności zarobkowej w latach 2015-2017. Powoływał się jednak na uzyskanie zgody na podjęcie działalności zarobkowej innej – egzaminowanie osób na uprawnienia energetyczne. (...) tych nie kierował do Kierownika Oddziału Terenowego w S., którym od wiosny 2016r. był D. S.. Składał je do sekretariatu. W trakcie prowadzonego w sprawie postępowania powód wielokrotnie usprawiedliwiał i niejako uzasadniał prowadzenie przez siebie działalności zarobkowej innej faktem, iż zgody posiadał. Wskazywał, że już na początku swego zatrudnienia u pozwanego pracodawcy stosowne organa udzieliły mu takiej zgody i w jego rozumieniu automatycznie były one przedłużane na kolejne lata zatrudnienia. Powód argumentując wskazywał, iż wnioski takie wywodził z faktu, że na mocy wewnętrznych uregulowań zgody na prowadzenie działalności zarobkowej były pracownikom przedłużane bez konieczności składania odrębnych wniosków w tym zakresie. Postępowanie dowodowe przeprowadzone w sprawie nie pozwala jednak przychylić się do powyższej argumentacji powoda. Otóż od roku 2011 K. M. nie zwracał się z wnioskiem o zgodę na prowadzenie działalności dotyczącej przeprowadzenia egzaminów, a jedynie składał on informacje z przeprowadzanych czynności (wtórnie). Do nikogo nie zwracał się on również z wnioskiem o interpretację, nie miał on żadnych wątpliwości dotyczących konieczności uprzedniego uzyskania zgody na prowadzenie działalności dodatkowej, w szczególności co do treści zarządzeń dotyczących dodatkowego zarobkowania (vide: informacje – k. 41-154 akt sprawy, a nadto: treść zeznań świadka D. S., k. 244; treść zeznań K. M., k. 286-286v.; 287v.).

Strona pozwana podnosiła, że pracownicy Okręgowego Inspektoratu Pracy w G. nie mogą podejmować zajęć zarobkowych bez uprzedniej zgody Głównego Inspektora Pracy, co wynika wprost z Regulaminu Pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w G. z dnia 29.04.2016r. wprowadzonego Zarządzeniem nr 6/16 Okręgowego Inspektora Pracy w G. z dnia 29.04.2016r. w sprawie ustalenia jednolitego tekstu Regulaminu pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w G.. Jak wynika z jego treści, postanowienia ww. regulaminu stosuje się do wszystkich pracowników bez względu na zajmowane stanowisko i podstawę nawiązania stosunku pracy.

Przywołane powyżej zarządzenie wskazuje, iż podstawowym obowiązkiem pracownika Okręgowego Inspektoratu Pracy w G. jest m.in. przestrzeganie regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy czasu pracy oraz porządku. Nadto, pracownik Okręgowego Inspektoratu Pracy w G. nie może wykonywać zajęć, które pozostawałyby w sprzeczności z jego obowiązkami lub mogłyby wywołać podejrzenie o stronniczość (vide: Zarządzenie nr 6/16 Okręgowego Inspektora Pracy w G. z dnia 29.04.2016r. w sprawie ustalenia jednolitego tekstu Regulaminu pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w G. wraz z załącznikiem Nr 1 – k. 165-173v.). Tymczasem, jak wykazało postępowanie dowodowe, powód podejmował pracę zarobkową inną poprzez uczestnictwo w komisjach kwalifikacyjnych nadających uprawnienia osobom zajmującym się eksploatacją instalacji energetycznych, odpłatnie, na podstawie umów cywilnoprawnych, bez odrębnej zgody uprawnionego organu – Głównego Inspektora Pracy.

Sąd zmierzając do wszechstronnego rozpoznania kwestii wiodących dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie pochylił się również nad podnoszoną przez powoda okolicznością, iż kierował się w swym postępowaniu uprzednimi zgodami uzyskanymi na prowadzenie ww. działalności zarobkowej, zaś praktyka obowiązująca u pracodawcy nie wymagała od niego każdorazowej, nowej zgody.

Otóż twierdzenia te nie mogą zostać uznane ani za słuszne, logiczne, ani też prawdziwe. Po pierwsze podkreślenia wymaga ustalona w sprawie okoliczność, iż na mocy kolejnych zarządzeń Głównego Inspektora Pracy, zgody na podjęcie zajęcia zarobkowego na wykonywanie działalności publicystycznej lub szkoleniowej udzielone pracownikom, ulegały sukcesywny przedłużeniom. Nie dotyczyło to działalności zarobkowej innej. Powyższe znajduje swe potwierdzenie m.in. w treści Zarządzenia Głównego Inspektora Pracy: nr 65/09 z dnia 12.11.2009r. – k. 23-24; zarządzenia nr 29/10 z dnia 7.09.2010r. – k. 25; zarządzenia nr 21/11 z dnia 17.10.2011r. – k. 26-30; zarządzenia nr 17/12 z dnia 05.11.2012r. – k. 31; zarządzenia nr 24/14 z dnia 21.11.2014r. – k. 32; zarządzenia nr 37/15 z dnia 16.11.2015r. – k. 33-34; zarządzenia nr 22/16 z dnia 18.11.2016r. – k. 35-36 akt sprawy, a nadto: treści zeznań świadka R. P.-k. 241.

Świadkowie przesłuchiwani w sprawie potwierdzili, że co prawda zgody Głównego Inspektora Pracy na prowadzenie przez pracowników działalności szkoleniowej i publicystycznej były przedłużane co roku (bez konieczności składania nowych wniosków), to jednak każda inna działalność wymagała zgody odrębnej - niezależnie od faktu, czy miała ona charakter jednorazowy czy też powtarzający się (vide: treść zeznań świadka D. M., k. 243; częściowo treść zeznań świadka D. S., k. 244; treść zeznań A. G., k. 288.

Po drugie uwagę Sądu zwróciła okoliczność, że wbrew zeznaniom złożonym podczas rozprawy, powód miał świadomość, że uczestnictwo w komisji kwalifikacyjnej ds. uprawnień energetycznych nie stanowi działalności szkoleniowej ani też publicystycznej, albowiem w treści składanych przez siebie (również w 2017 roku) informacji o pracy wykonywanej w ramach prowadzonej działalności zarobkowej wskazywał, że informacja dotyczy działalności zarobkowej innej, zaś wykreślał w rubrykach działalność szkoleniową, publicystyczną oraz w formie występowania w charakterze biegłego przed urzędami i sądami (vide – k. 226; k. 222; k. 218). Z powyższych wywieść należy, że powód miał pełną świadomość, że działalność o której informował i którą wykonywał nie stanowi z pewnością działalności szkoleniowej czy też publicystycznej. W trakcie postępowania podjął próbę argumentacji wskazując także, że w jego ocenie działalność szkoleniowa jest jednoznaczna z działalnością w formie udziału w komisji kwalifikacyjnej sprawdzającej wiedzę i kompetencje osób ubiegających się o uprawnienia energetyczne. W ocenie Sądu orzekającego w sprawie, jest to nieudolna próba podjęta przez powoda zmierzająca do usprawiedliwienia swego nagannego postępowania. Jej słuszności przeczą również zeznania przesłuchiwanych w sprawie świadków, którzy w sposób kategoryczny zaprzeczyli, aby uprawnione było powyższe stwierdzenie i uznanie działalności prowadzonej przez powoda w ramach komisji kwalifikacyjnych jako działalności szkoleniowej. Powód kontrolujący podmioty gospodarcze i oceniający ich działania względem pracowników z pewnością również miał możliwość dokonania prawidłowej oceny tych okoliczności oraz właściwej kategoryzacji – rozróżnienia działalności stricte szkoleniowej od odpłatnego uczestnictwa wyłącznie w komisjach kwalifikacyjnych.

Sąd powyższe okoliczności analizował także przez pryzmat faktu, że powód zatrudniony był u pozwanego na stanowisku starszego inspektora pracy – specjalisty, który (jak wykazało postępowanie dowodowe – w tym również zeznania powoda) od wielu lat prowadził szkolenia dla inspektorów, wykłady. Wymagane zatem jest od niego w pierwszej kolejności posiadanie szerokiej i wszechstronnej wiedzy w przedmiotowej materii co do naruszeń i wymogów wynikających z obszernie rozumianego prawa pracy, ale też rzetelności i bezstronności. Co istotne, powód regularnie dokonywał kontroli u rozmaitych pracodawców w całym obszarze właściwości Inspektoratu Pracy w S. (Oddział Terenowy). Skoro zatem kontrolował poszczególne podmioty, to od niego przede wszystkim wymagać należy bezwzględnego przestrzegania regulaminów dotyczących pracowników oraz wszelkich unormowań prawa pracy. Istotny aspekt w tej mierze stanowi w ocenie Sądu w szczególności okoliczność, że inspektor pracy jest zawodem zaufania publicznego, a zatem w sposób szczególny wymagane jest od niego wykonywanie swej pracy, zadań wynikających z zajmowanego stanowiska w sposób wyjątkowo rzetelny oraz ze wszech miar obiektywny. Trudno cechy takie przypisać zatem powodowi mając na względzie okoliczność, że niejednokrotnie dokonywał on kontroli w podmiotach (instytucjach), zaś pracowników tych samych podmiotów szkolił czy też egzaminował. Przekazywanie informacji o działalności zarobkowej ma bowiem na celu weryfikację, czy nie zachodzi konflikt interesów pomiędzy działalnością zarobkową inspektora a pracą w inspekcji pracy.

Państwowa Inspekcja Pracy jest organem powołanym do sprawowania nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy, w szczególności przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów dotyczących legalności zatrudnienia i innej pracy zarobkowej w zakresie określonym w ustawie.

Z treści przepisów art. 21 i 22 powyżej cytowanej ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy wynika, że inspektorzy pracy działający w ramach właściwości terytorialnej okręgowych inspektoratów pracy przeprowadzają postępowania kontrolne mające na celu ustalenie stanu faktycznego w zakresie przestrzegania prawa pracy, w szczególności przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów dotyczących legalności zatrudnienia oraz udokumentowanie dokonanych ustaleń.

W sposób szczególny postepowanie powoda analizie poddano przez pryzmat treści przepisu art. 44 ust. 1 i 2 powyżej wskazanej ustawy, wskazującego, iż pracownicy wykonujący czynności kontrolne (a takim niewątpliwie był K. M.) są odpowiedzialni za sumienne wykonywanie swoich obowiązków, w szczególności za rzetelne i obiektywne ujmowanie i dokumentowanie wyników kontroli oraz za przestrzeganie przepisów o ochronie informacji niejawnych. Pracownicy, o których mowa w ust. 1, w zakresie swojego działania są niezależni od jakichkolwiek wpływów postronnych i nie mogą uczestniczyć w interesach podmiotów kontrolowanych.

Z powyższych wywieść należy, że powód dopuścił się naruszenia tychże przepisów i działał wbrew nim. Podkreślić potrzeba bowiem, że nie sposób ocenić działania powoda jako obiektywne, w przypadku wykonywania przez niego czynności kontrolnych w podmiotach, gdzie przeprowadzał szkolenia lub co do pracowników tychże podmiotów. K. M. niewątpliwie swym świadomym postępowaniem działał z zagrażając i naruszając interesy pracodawcy, który w sposób szczególny odznaczać się musi rzetelnością i respektowaniem norm prawnych (jako że takie zachowania egzekwuje od kontrolowanych podmiotów).

Zauważyć potrzeba, że zgodnie z treścią przepisu art. 48 ust. 1 i 2 powyżej cytowanej ustawy, pracownik Państwowej Inspekcji Pracy nie może wykonywać zajęć, które godziłyby w interes Państwowej Inspekcji Pracy lub byłyby niezgodne z jej zadaniami, a także pozostawałyby w sprzeczności z obowiązkami pracownika lub mogłyby wywoływać podejrzenie o stronniczość lub interesowność. Pracownik Państwowej Inspekcji Pracy nie może podejmować zajęć zarobkowych bez uprzedniej zgody Głównego Inspektora Pracy.

Otóż K. M. od wielu lat był bowiem członkiem komisji kwalifikacyjnych przeprowadzających egzaminy i nadających uprawnienia energetyczne specjalistyczne przynajmniej w dwóch (głównych) jednostkach na terenie S. – (...) oraz NOT. Samo wskazywanie przez powoda w zaleceniach pokontrolnych konieczności skierowania pracowników na egzaminy nadające uprawnienia energetyczne, a jednocześnie przeprowadzanie takich egzaminów osobiście (jako Przewodniczący Komisji) albo też przeprowadzanie szkoleń dla kadry w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy i kontrolowanie tych podmiotów gospodarczych na skutek zawiadomienia o nieprawidłowościach właśnie w zakresie bhp – takie postępowanie powoda jako inspektora pracy jest dalekie od wzorcowego, rzetelnego, a nade wszystko obiektywnego pełnienia obowiązków pracownika Inspekcji Pracy określonego przez ustawodawcę. Wspomnieć zatem należy, że w świetle powyższych powód dopuszczał się zajęć, które w sposób rażący wywoływały podejrzenie o stronniczość (czy może nawet interesowność) w opinii publicznej. To zaś pozostaje w całkowitej sprzeczności z kardynalnymi zasadami obowiązującymi pracownika Państwowej Inspekcji Pracy – starszego inspektora pracy.

Po wtóre zważyć należało na fakt, że podczas trwającego postępowania powód kilkukrotnie próbował wytłumaczyć swe postępowanie okolicznością, że zgodnie z jego przeświadczeniem i rozumieniem wewnętrznych Regulaminów nie istniała potrzeba, aby każdorazowo występował do pracodawcy o odrębną zgodę na inne prace zarobkowe. W ocenie Sąd, skoro powód nie miał takiej pewności i opierał się nie na swej wiedzy profesjonalnego inspektora pracy, lecz jedynie na swych domysłach, miał przecież możliwość pisemnego zwrócenia się o opinię czy też interpretacje w omawianym względzie. Tego jednak nie uczynił, co z resztą sam potwierdził. Pamiętać należy, że jest doświadczonym pracownikiem z bogatą praktyką. Trudno zatem uznać, aby co do tak precyzyjnych i konkretnych regulacji i unormowań, miał on zatem wątpliwości.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wykazał, że w treści pisma z dnia 14.07.2011r. Główny Inspektor Pracy w G. zajął negatywne stanowisko w sprawie prowadzenia przez K. M. wykładów na aplikacjach inspektorskich i szkoleniach doskonalących oraz specjalizacyjnych dla pracowników Państwowej Inspekcji Pracy, z uwagi na wykazaną podczas oceny jakości jego pracy, ilość nieprawidłowości, ich różnorodność oraz znaczenie. Po tej dacie K. M. nie składał wniosków o zgodę na podjęcie innej działalności zarobkowej polegającej na udziale w posiedzeniach Komisji Kwalifikacyjnej do stwierdzania kwalifikacji osób zajmujących się eksploatacją instalacji energetycznych (vide: akta osobowe pracownika - pismo z dnia 14.07.2011r. – k. 73; częściowo również treść zeznań świadka A. W., k. 207). Już sama tylko ta okoliczność pozwala na uznanie, że powód miał świadomość, że negatywna opinia przełożonych stanowiła będzie niewzruszalną przeszkodę w pozyskaniu zgody pracodawcy na prowadzenie przez niego działalności zarobkowej. Zauważalny jest tu zatem ciąg logiczny postępowania powoda oraz chronologia jego działań. W przedmiotowej sprawie Sąd ustalił nadto, że negatywna opinia co do dalszego wykonywania przez pracownika Państwowej Inspekcji Pracy działalności zarobkowej publicystycznej, szkoleniowej wydana przez Okręgowego Inspektora Pracy oznaczała, że zgoda nie zostanie udzielona. Negatywna opinia spowodowała zaniechanie ze strony powoda składania dalszych wniosków o zgodę pracodawcy na wykonywanie przez niego działalności zarobkowej. W następnych okresach składał zatem wyłącznie pisemne informacje o pracy wykonywanej w ramach prowadzonej działalności zarobkowej innej. Pamiętać jednak należy, że zarówno zgodnie z ustawowymi, jak też wewnętrznymi regulacjami i treścią zarządzeń obowiązujących w PIP, powyższe informacje winny mieć charakter wtórny (następczy), po uprzednim uzyskaniu zgody na prowadzenie takiej działalności przez pracownika. Samo złożenie przez powoda powyższej informacji pisemnej w żaden sposób nie zwalniało go z obowiązku uzyskania zgody pracodawcy na konkretną działalność zarobkową. To właśnie wnioskowanie o wyrażenie zgody uruchamia swoista analizę dokonywana każdorazowo przez pracodawcę w zakresie ustalenia czy ewentualne podjęcie konkretnej pracy zarobkowej przez pracownika PIP (w tym przypadku starszego inspektora pracy) nie będzie kolidowało z interesami inspekcji pracy lub czy nie będzie utrudniało wnioskującemu powodowi realizacji podstawowych obowiązków pracowniczych. Zgoda na wykonywanie przez pracownika Państwowej Inspekcji Pracy ma charakter uprzedni, tj. pracownik musi ją uzyskać przed podjęciem się wykonywania zajęć zarobkowych dodatkowych. Powyższe odnajduje również potwierdzenie w stanowisku doktryny – vide: R. K.; Art. 48. W: Ustawa o Państwowej Inspekcji Pracy. Komentarz. Wydawnictwo (...), 2008.

Na podstawie powyżej przedstawionej argumentacji Sąd doszedł do przekonania, że powód w sposób świadomy dopuścił się naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych nie respektując obowiązków wprost wynikających z uregulowań ustawowych, ale też z treści Regulaminu Pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w G., w szczególności zawartych w treści § 11 i § 12, wskazujących na zakaz podejmowania przez pracownika zajęć zarobkowych bez uprzedniej zgody Głównego Inspektora Pracy. Z ustaleń poczynionych w sprawie w oparciu o całokształt materiału dowodowego wynika jednoznacznie, że powód zgody takiej nie otrzymał (ale też się o taką nawet nie ubiegał) po roku 2011. Brak też podstaw do uznania, że zgoda taka była automatycznie przedłużona na mocy następujących po sobie zarządzeń Głównego Inspektora Pracy (takiej bowiem praktyki u pozwanego w ogóle nie było).

Reasumując, Sąd stwierdził, że naruszenie obowiązków miało ciężki charakter, bo było zawinione w stopniu znacznym, dotyczyło obowiązku podstawowego, o charakterze istotnym dla celu działania pracodawcy. Powód miał umiejętności, wiedzę i doświadczenia konieczne do wykonywania swej pracy w sposób należyty, zaś jako starszy inspektor pracy – specjalista, winien obowiązki wykonywać wzorcowo i nienagannie, stanowiąc swoisty przykład postepowania nie tylko dla współpracowników, ale też kandydatów na inspektorów pracy (których niegdyś przecież szkolił). Tymczasem stało się zupełnie inaczej.

Tym samym, w ocenie Sądu orzekającego w sprawie, wskazane przez pracodawcę okoliczności, uzasadniają rozwiązanie stosunku pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia. Jednocześnie powody, które pozwany pracodawca podał w oświadczeniu z dnia 26.09.2017r., Sąd uznał jako rzetelne, jasne, precyzyjne, konkretne. Były one dla powoda zrozumiałe.

Z tych też względów, Sąd powództwo oddalił, o czym orzekł w punkcie pierwszym części dyspozytywnej wyroku.

Poczynione w przedmiotowej sprawie ustalenia Sąd poczynił w oparciu o materiał dowodowy w postaci zeznań przesłuchanych w sprawie świadków, ale też zeznającej w charakterze pozwanego A. G. (Okręgowego Inspektora Pracy). Zeznania tych osób, w ocenie Sądu, były szczere, jasne i spójne wewnętrznie. Zeznawali oni zgodnie z posiadaną wiedzą. Fakty, które przytaczali odnalazły potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie.

Zeznaniom powoda Sąd dał wiarę jedynie w zakresie znajdującym swe potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym, któremu Sąd przyznał walor wiarygodności. Sąd dokonując analizy treści zeznań powoda, zachował znaczną dozę ostrożności, a to z uwagi na fakt, że jest on bezpośrednio zainteresowany wynikiem postępowania, zaś wiele wskazywanych przez niego faktów, pozostawało w sprzeczności z pozostałym materiałem dowodowym, któremu Sąd dał wiarę. W szczególności okoliczność taka miała miejsce kiedy strona powodowa załączyła do akt sprawy zgodę z dnia 18.01.2011r. uzyskaną na uprzedni jego wniosek z dnia 30.12.2010r., na podjęcie działalności zarobkowej polegającej na udziale w komisji kwalifikacyjnej doi stwierdzania kwalifikacji energetycznych. Na dokumencie zgody powód uczynił adnotację odręczną ze wskazaniem, że zgoda dotyczyła pracy w NOT w S., podczas gdy z pozostałych dokumentów załączonych przez strony do akt sprawy – w szczególności z wniosku powoda kierowanego do pracodawcy z dnia 30.12.2010r. – wynika, że wnioskował wówczas o zgodę na pracę w komisji w ramach egzaminów w (...) S. (vide: k. 283). W ocenie Sądu powyższe stanowiło nieudolną próbę manipulacji faktami zmierzającą do błędnej oceny ww. okoliczności, a przez to uzyskanie ewentualnych korzystnych decyzji Sądu. W rzeczywistości powyższe działania powoda spowodowały, że Sąd analizował jego twierdzenia i zeznania zachowując znaczną dozę ostrożności.

Nadto, Sąd dokonał ustaleń w oparciu o dowody w postaci dokumentów, zarówno te złożone przez stronę powodową, jak również przez stronę pozwaną, ale też znajdujące się w teczce akt osobowych powoda. Są to dokumenty sporządzone w przepisanej formie, przez osoby do tego umocowane.

Sąd orzekł o kosztach postępowania na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego, w kwocie 180 zł Sąd ustalił na podstawie § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2015.1804), w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia pozwu. O powyższym orzeczono w punkcie drugim części dyspozytywnej wyroku, zasądzając od powoda na rzecz pozwanego kwotę 180 zł, tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sędzia Sądu Rejonowego

Marzena Hop