Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt XII C 1709/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Poznań, dnia 25 lutego 2019 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu XII Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Anna Łosik

Protokolant: p.o. stażysty Aleksandra Strzałkowska

po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2019 r. w Poznaniu na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank S.A. z siedzibą w W.

przeciwko W. S.

przy udziale interwenienta ubocznego - nadzorcy sądowego adw. M. B.

o zapłatę

1.  Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 178.864,61zł (sto siedemdziesiąt osiem złotych osiemset sześćdziesiąt cztery złote sześćdziesiąt jeden groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 27 lipca 2018 roku do dnia zapłaty.

2.  Nie obciąża pozwanego kosztami postępowania poniesionymi przez powoda.

3.  Wyrokowi w punkcie 1 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

SSO Anna Łosik

Sygn. akt XII C 1709/18

UZASADNIENIE

W dniu 27 lipca 2018 roku (...) Bank SA z siedzibą w W. wniósł pozew przeciwko W. S., do Sądu RejonowegoL. (...)domagając się wydania nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym i zasądzenia w tym trybie od pozwanego na swoją rzecz kwoty 178.864,61zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania.

Postanowieniem z dnia 21 września 2018 roku Sąd Rejonowy L. (...) stwierdzając brak podstaw do rozpoznania sprawy w elektronicznym postępowaniu upominawczym, przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Poznaniu.

W odpowiedzi na pozew W. S., reprezentowany przez pełnomocnika będącego radcą prawnym, uznał powództwo w całości i wniósł o nieobciążanie go kosztami postępowania. Jednocześnie złożył wniosek o zawiadomienie o toczącym się procesie nadzorcę sądowego celem umożliwienia mu przystąpienia do sprawy w charakterze interwenienta ubocznego i zawieszenie postępowania w oparciu o art.174§1pkt 4kpc.

W piśmie procesowym z dnia 25 stycznia 2019 roku nadzorca sądowy, jako interwenient uboczny, wyraził zgodę na uznanie powództwa przez pozwanego i przyłączył się do wniosku o nieobciążanie powoda kosztami postępowania.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 25 listopada 2015 roku powód zawarł z pozwanym umowę o kredyt konsolidacyjny w wysokości 198.961,99zł. Warunki udzielenia kredytu zostały szczegółowo opisane w dokumencie umowy oznaczonej numerem (...). W związku z nienależytym wykonywaniem przez pozwanego zaciągniętego zobowiązania umownego (brak terminowego regulowania wpłat), skutkującym naruszeniem warunków umowy, zadłużenie powstałe na tle jej realizacji zostało postawione w stan pełnej wymagalności z dniem 6 lipca 2018 roku. W konsekwencji pismem z dnia 10 lipca 2018 roku pozwany został wezwany do zapłaty wymagalnego zadłużenia. Pozwany pozostał bezczynny. Powód wystawił wyciąg z ksiąg banku opatrzony datą 27 lipca 2018 roku i opiewający na kwotę 178.864,61zł , na która składały się: należność główna w kwocie 170.291,87zł odsetki umowne w kwocie 7.542,82zł oraz odsetki umowne za opóźnienie w kwocie 1029,92zł.

Twierdzenia pozwu niezaprzeczone przez pozwanego, a poparte kopiami następujących dokumentów: umowa o kredyt k.16-20, wezwanie do zapłaty z dowodem doręczenia k.15 i 13-14, wyciąg z ksiąg banku k.10.

Pozwany w dniu 8 lutego 2018 roku wniósł do Sądu RejonowegoP. S. w P. o otwarcie postępowania układowego. Wierzytelność powoda została zgłoszona w tym postępowaniu. Sąd Rejonowy P. S. w P. Wydział (...)postanowieniem z dnia 23 marca 2018 roku otworzył postępowanie układowe w stosunku od W. S., wyznaczając sędziego komisarza i nadzorcę sądowego.

Twierdzenia pozwanego niezaprzeczone przez powoda, a poparte kopiami następujących dokumentów: wniosek o otwarcie postępowania układowego k. 39-45, propozycje układowe – pismo z dnia 12 lutego 2018 roku k.46-48, postanowienie o otwarciu układu k.36-38.

W postępowaniu układowym w dniu 1 października 2018 roku złożono spis wierzytelności. Do chwili zamknięcia rozprawy w niniejszej sprawie nie zostało wydane postanowienie o jego zatwierdzeniu.

Informacje zawarte w notatce z dnia 25 lutego 2019 roku

Powyższy stan faktyczny był pomiędzy stronami bezsporny. Twierdzenia każdej ze stron zostały wsparte kserokopiami składanych przez nie dokumentów.

Sąd zważył, co następuje:

Przed przystąpieniem do merytorycznej oceny żądania zgłoszonego w sprawie niniejszej wyjaśnić należy okoliczności związane z relacją pomiędzy postępowaniem niniejszym a postępowaniem układowym.

Stosownie do treści art. 276 prawa restrukturyzacyjnego „otwarcie postępowania układowego nie wyłącza możliwości wszczęcia przez wierzyciela postępowań sądowych, administracyjnych, sądowo administracyjnych i przed sądami polubownymi w celu dochodzenia wierzytelności podlegających umieszczeniu w spisie wierzytelności. Koszty postępowania obciążają wszczynającego postępowanie, jeżeli nie było przeszkód do umieszczenia wierzytelności w całości w spisie wierzytelności”.

Cytowany przepis stanowi – merytorycznie – odpowiednik art. 30 prawa układowego który stanowił, że „Otwarcie postępowania układowego nie tamuje możności wszczynania przeciwko dłużnikowi nowych spraw sądowych. Koszty procesu obciążają powoda, jeżeli nie było przeszkody do wciągnięcia wierzytelności w całości na listę wierzytelności". Pod rządem tego przepisu przyjmowano powszechnie, że dopuszczalne jest nie tylko wszczynanie przeciwko dłużnikowi „nowych spraw sądowych" w poszukiwaniu wierzytelności objętych postępowaniem układowym, lecz także kontynuowanie spraw dawniej wszczętych o te wierzytelności. Co więcej, wytoczenie powództwa przeciwko dłużnikowi uznawano za dopuszczalne nawet wtedy, gdy wierzytelność została już wciągnięta na listę wierzytelności, przy czym dłużnik nie zaprzeczył istnieniu tej wierzytelności, ponieważ – jak argumentowano – postępowanie układowe może ulec umorzeniu przed prawomocnym zatwierdzeniem układu i wówczas wierzyciel nie będzie mógł uzyskać tytułu egzekucyjnego w postaci wyciągu z listy wierzytelności (art. 47 § 2 i art. 69 § 1 i 2 prawa układowego).

Pod rządem przepisów art. 138 i 139 prawa upadłościowego w ich pierwotnej wersji również nie było wątpliwości, mimo braku odpowiednika art. 30prawa układowego, że przeciwko upadłemu dłużnikowi można wszczynać nowe sprawy sądowe o wierzytelności objęte układem, a także kontynuować postępowania wszczęte przed ogłoszeniem upadłości. Identyczne reguły stosowano także w orzecznictwie administracyjnym i sądowoadministracyjnym.

Powołany na wstępie przepis art.276 prawa restrukturyzacyjnego stanowi zatem w pełni kontynuację rozwiązań przyjmowanych dawniej w ustawodawstwie i orzecznictwie sądowym i administracyjnym, rozszerzając je tylko na postępowanie sądowoadministracyjne.

W konsekwencji, otwarcie postępowania układowego nie powoduje zawieszenia żadnego z postępowań wymienionych w treści art. 276 prawa restrukturyzacyjnego (w postępowaniu cywilnym na podstawie pkt 4 i 5)art.174§1pkt , nie stwarza też przeszkody do wszczęcia tych postępowań (por. komentarz do art. 276 Prawo restrukturyzacyjne Gurgul 2018, wyd. 2, Legalis).

W konsekwencji stwierdzić trzeba, że w niniejszym postepowaniu brak było podstaw do zawieszenia postepowania w oparciu o powołany przez pozwanego art.174§1pkt4kpc.

Zważyć także trzeba, że w postępowaniu układowym, jak dotąd, nie wydano postanowienia o zatwierdzeniu listy wierzytelności. Zgodnie z niekwestionowanym poglądem Sądu Najwyższego dopiero uzyskanie przez powoda po wszczęciu postepowania tytułu wykonawczego w postaci wyciągu z zatwierdzonej przez sędziego komisarza listy wierzytelności skutkuje umorzeniem postepowania na podstawie art.355§1kpc.

Dodać do tego należy, że stosownie do treści art. 277 prawa restrukturyzacyjnego nadzorca sądowy wstępuje z mocy prawa do postępowań sądowych, administracyjnych, sądowoadministracyjnych oraz przed sądami polubownymi, dotyczących masy układowej. W sprawach cywilnych nadzorca sądowy ma uprawnienia interwenienta ubocznego albo uczestnika postępowania, do którego przepisy o współuczestnictwie jednolitym stosuje się odpowiednio. W postępowaniach tych uznanie roszczenia, zrzeczenie się roszczenia, zawarcie ugody lub przyznanie okoliczności istotnych dla sprawy przez dłużnika bez zgody nadzorcy sądowego nie wywiera skutków prawnych.

Z powyższego wynika, iż nadzorca sądowy wstępuje z mocy samego prawa do postępowań sądowych. W sprawach cywilnych (w procesie) nadzorca sądowy ma uprawnienia interwenienta ubocznego, do którego przepisy o współuczestnictwie jednolitym stosuje się odpowiednio (por. P. Nazarewicz, Stanowisko nadzorcy sądowego w procesowym postępowaniu cywilnym, PPH 1997, Nr 5, s. 15; R. Adamus, Prawo naprawcze, s. 376 i n.; B. Merczyński, M. Murawska, Wpływ otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego na postępowania sądowe i egzekucyjne, MPB 2015, Nr 12, s. 53 i n.)

Nadzorca sądowy jest tzw. interwenientem ubocznym samoistnym (art. 81 kpc). Nadzorca sądowy jako interwenient uboczny jest uprawniony do wszelkich czynności procesowych dopuszczalnych według stanu sprawy. Nie mogą one jednak pozostawać w sprzeczności z oświadczeniami dłużnika (art. 79 kpc). Zgodnie z art. 73 § 2 in medio kpc czynności procesowe działającego dłużnika są skuteczne względem niedziałającego nadzorcy oraz czynności procesowe działającego nadzorcy sądowego są skuteczne względem niedziałającego dłużnika. Z uwagi na wstąpienie nadzorcy sądowego do postępowania z mocy prawa nie musi on wykazywać swojego interesu prawnego w przystąpieniu do postępowania (art. 77kpc), a strona postępowania (dłużnik i jego przeciwnik) nie może złożyć opozycji w trybie art. 78 kpc. Czas trwania ewentualnej interwencji ubocznej w postępowaniu sądowym trwa jedynie przez okres pełnienia przez niego funkcji w postępowaniu układowym.

W niniejszej sprawie pozwany, za zgodą nadzorcy, uznał powództwo wnosząc jedynie o nieobciążanie go kosztami postępowania.

Stosownie do treści art.213§2kpc sąd jest związany uznaniem powództwa, chyba że uznanie jest sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa.

Zgodnie z utrwalonymi poglądami orzecznictwa, uznanie powództwa to czynność procesowa pozwanego polegająca na rezygnacji z obrony w toku procesu. Uznanie powództwa zawiera w sobie z jednej strony elementy oświadczenia wiedzy pozwanego, z drugiej strony elementy oświadczenia woli pozwanego. Pozwany, uznając powództwo, musi bowiem przyznać okoliczności faktyczne, na których opiera się pozew i wyrazić zgodę na wydanie wyroku go uwzględniającego. Sąd Najwyższy w wyroku z 18 marca 2011 roku w sprawie III CSK 127/10 (LEX nr 846586) wskazał, iż "uznanie powództwa w rozumieniu art. 213 § 2 kpc zakłada stwierdzenie istnienia dochodzonego roszczenia, a tym samym wystąpienie wszystkich przesłanek kreujących jego byt prawny." Z kolei Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z 5 grudnia 2012 roku w sprawie I ACa 1061/12 (LEX nr 1280314) zwrócił uwagę, iż "uznanie powództwa jest aktem dyspozycyjności pozwanego, który nie tylko uznaje samo żądanie powoda, ale i to, że uzasadniają je przytoczone przez powoda okoliczności faktyczne i godzi się na wydanie wyroku uwzględniającego to żądanie. Nie jest uznaniem powództwa uznanie żądania przy równoczesnym zaprzeczeniu okoliczności faktycznych, na których powód oparł swoje żądanie. Uznanie z chwilą jego dokonania przez pozwanego wywołuje określone skutki zarówno procesowe, jak i materialnoprawne."

W niniejszej sprawie pozwany, działając przez fachowego pełnomocnika, wprost uznał żądanie pozwu oświadczając jednocześnie wyraźnie, że „nie kwestionuje żądań pozwu i nie zaprzecza twierdzeniom Powódki”.

Z cytowanego wyżej art.213§2kpc wynika, że związanie sądu uznaniem powództwa nie zwalnia go jednak od oceny skuteczności oświadczenia pozwanego w kontekście materiału dowodowego. Uznanie powództwa pozostaje bezskuteczne, jeżeli jest sprzeczne z prawem, z zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa. Ocena skuteczności uznania powinna być dokonana wyłącznie w świetle materiału procesowego znajdującego się w aktach sprawy. Jeżeli żadna z tych okoliczności nie zachodzi, sąd jest obowiązany wydać wyrok zgodny z uznaniem powództwa, bez względu na to, czy uznanie znajduje uzasadnienie w okolicznościach sprawy (zob. wyrok SN z dnia 22 lutego 2010 r., IV CSK 436/09, Legalis nr 356578). Jednocześnie w apelacji od wyroku opartego na uznaniu powództwa pozwany może wykazywać, że uznanie powództwa było sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierzało do obejścia prawa (zob. wyrok SN z dnia 24 marca 2009 r., I PK 194/08, Legalis nr 232483). Innymi słowy, materiał dowodowy nie może przeczyć zasadności oświadczenia o uznaniu powództwa.

W niniejszej sprawie analizując oświadczenie o uznaniu powództwa w kontekście materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie Sąd doszedł do przekonania, iż nie zachodzą przesłanki powołane w art.213§2kpc, które mogłyby skutkować bezskutecznością uznania.

Z uwagi na powyższe, na podstawie powołanego przepisu, należało orzec jak w sentencji.

Rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 3 wyroku znajduje swe uzasadnienie w treści art.333§1pkt 2 kpc. W wypadku uznania powództwa Sąd jest zobligowany zaopatrzyć wyrok rygorem natychmiastowej wykonalności.

Sąd uwzględnił stanowisko strony pozwanej i interwenienta ubocznego o odstąpieniu od obciążania pozwanego kosztami postępowania z uwagi na jego obecną sytuację. Nadto zważyć trzeba, że w przypadku wytoczenia powództwa po wszczęciu postępowania układowego, koszty postępowania obciążają wszczynającego postępowanie (art.276 prawa restrukturyzacyjnego).

SSO Anna Łosik