Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 lutego 2019 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Agnieszka Leżańska

Protokolant st. sekr. sądowy Cezary Jarocki

po rozpoznaniu w dniu 13 lutego 2019 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku H. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o rekompensatę

na skutek odwołania H. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 26 lutego 2018r. sygn. (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż na podstawie art.21 ust.1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (Dz.U. Nr 237, poz. 1656 z późn. zm.) przyznaje ubezpieczonemu H. M. prawo do rekompensaty.

Sygn. akt V U 285/18

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 lutego 2018 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił ubezpieczonemu H. M. prawa do rekompensaty, ponieważ nie udowodnił on 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Od powyższych decyzji H. M. złożył w dniu 16 marca 2018 roku odwołanie, w którym wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie mu prawa do rekompensaty podnosząc, iż wykonywał pracę w szczególnych warunkach w Fabryce (...) w P. w okresach; od dnia 23.10.1978 r. do dnia 31.10.1982 r. oraz od dnia 01.09.1983 r. do dnia 30.06.2000 roku.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych u stalił następujący stan faktyczny:

H. M., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 25 stycznia 2012 roku wniosek o przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury, załączając do wniosku świadectwo z dnia 30.06.2000 r. wykonywania pracy w warunkach szczególnych w Fabryce (...) w P. w okresach 23.10.1978 r. - 31.10.1982 r., 01.09.1983 r. - 30.06.2000 r., na stanowisku ślusarza zatrudnionego w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych, w wydziałach spawalniczych (dowód: wniosek, świadectwo pracy k-1-2,7 akt ZUS).

Decyzją z dnia 13.02.2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił mu prawa do emerytury uznając, iż okresy wskazane w przedłożonym przez niego świadectwie pracy nie są okresami pracy w warunkach szczególnych, które wskazane zostały w załączniku A i B do rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, wyrokiem z dnia 22.08.2012 r., wydanym w sprawie sygn. akt VU 340/12, zmienił powyższą decyzję organu rentowego i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od dnia 27 lutego 2012 roku. W wyniku przeprowadzonego postepowania dowodowego, Sąd ustalił, iż H. M. w kwestionowanym przez ZUS okresie tj. od dnia 1 września 1983 roku do 31 grudnia 1998 roku, będąc zatrudnionym w Fabryce (...) w P. w Wydziału (...), stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, pracując na stanowisku ślusarza, faktycznie wykonywał następujące prace:

- przycinanie blach, dopasowywanie i wyrównywanie elementów składowych, wypalanie wadliwych spoin (spawanie gazowe) oraz wstępne, punktowe łącznie (sczepianie) części składowych elementów obudów przy użyciu spawarek elektrycznych, a więc prace zaliczane do poz. 12 Działu XIV załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.);

- szlifowanie powierzchni wyrobów, co można zaliczyć do prac określonych pod poz. 78 Działu III załącznika do wskazanego wyżej rozporządzenia, tj. do prac przy szlifowaniu lub ostrzeniu wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowaniu mechanicznym

- nitowanie na gorąco przy pomocy miotów pneumatycznych, co można by zaliczyć do poz. 18 działu XIV, tj. do obsługi urządzeń i narzędzi wibracyjnych lub udarowych (dowód: wyrok i uzasadnienie Sądu Okregowegok-41, 47-54 akt sprawy sygn. VU 340/12).

Sąd Apelacyjny w Łodzi, uwzględniając apelację organu rentowego, wyrokiem z dnia 12.06.2013 r., w sprawie sygn. akt III A Ua 1548/12 zmienił przedmiotowy wyrok Sądu Okręgowego i oddalił odwołanie H. M. od zaskarżonej decyzji (dowód: wyrok i uzasadnienie Sądu Apelacyjnego k-88-92 akt sprawy sygn. VU 340/12).

W dniu 9.01.2014 roku ubezpieczony ponownie złożył wniosek o wcześniejszą emeryturę, przy czym wobec nie wskazania żadnych nowych okoliczności, organ rentowy decyzją z dnia 17.01.2014 r. ponownie odmówił skarżącemu prawa do emerytur, a Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, postanowieniem z dnia 14.03.2014 r., w sprawie sygn. akt VU 117/14, odrzucił odwołanie ubezpieczonego (dowód: postanowienie i uzasadnienie Sądu Okręgowego k-22-30 akt sprawy sygn. VU 117/14). W 2015 roku ubezpieczony ponownie ubiegał się o wcześniejszą emeryturę i ponownie organ rentowy decyzją z dnia 14.07.2015 r. odmówił skarżącemu prawa do emerytur, a Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, postanowieniem z dnia 03.02.2016 r., w sprawie sygn. akt VU 942/15, odrzucił odwołanie ubezpieczonego (dowód: postanowienie i uzasadnienie Sądu Okręgowego k-24-34 akt sprawy sygn. VU 942/15,akta ZUS ).

W dniu 01.09.2017 roku H. M. złożył wniosek o prawo do emerytury, która została mu przyznana mocą decyzji ZUS z dnia 02.10.2017 roku (dowód: decyzja ZUS k-1-2, 7,8 akt ZUS).

Ubezpieczony w dniu 02.02.2018 roku złożył wniosek o rekompensatę z tytułu pracy w warunkach szczególnych, załączając do wniosku świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 02.03.2012 r. w Fabryce (...) .. (...) w P. w okresach 23.10.1978 r. - 31.10.1982 r., 01.09.1983 r. - 30.06.2000 r., na stanowisku ślusarza, zatrudnionego w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych, w wydziałach spawalniczych (dowód: wniosek 1-10 akt ZUS).

Zaskarżoną decyzją z dnia 26 lutego 2018 roku, organ rentowy odmówił skarżącemu prawa do rekompensaty podnosząc, iż wskazane w świadectwie okresy pracy nie są okresami pracy w warunkach szczególnych, które wskazane zostały w załączniku A i B do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) (dowód: decyzja ZUS k-14 akt ZUS).

H. M. udowodnił staż pracy w skład którego wchodzi: 29 lat, 8 miesięcy i 23 dni okresów składkowych oraz 7 miesięcy i 6 dni okresów nieskładkowych (okoliczność bezsporna).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie zaliczył wnioskodawcy do pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia w Fabryce (...) w P. od dnia 23.10.1978 roku do dnia 31.10.1982 roku oraz od dnia 1.09.1983 roku do dnia 30.06.2000 roku na stanowisku ślusarza.

H. M. był zatrudniony w Fabryce (...) w P. w okresie od dnia 23.10.1978 roku do dnia 30.06.2000 roku (dowód: świadectwo pracy k-10 akt ZUS). W dniu 30.06.2000 roku pracodawca wystawił mu świadectwo wykonywania prac w warunkach szczególnych, w którym wskazał, iż skarżący w Fabryce (...) w P. w okresach 23.10.1978 r. - 31.10.1982 r., 01.09.1983 r. - 30.06.2000 r., wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę w sąsiedztwie stanowisk spawalniczych, wymienioną w wykazie A dziale XIV poz. 12 pkt 10, 18 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 roku w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach dowód: świadectwo pracy k-7 akt ZUS).

Ubezpieczony w okresie od dnia 01.09.1983 roku do dnia 30.06.2000 roku pracował w Fabryce (...) w P. na Wydziale K. (...) , zajmującym się produkcją kolejek podwieszanych do kopalni, służących do przewozu węgla, wagonów do przewozu ludzi w kopalni, o długości około 6 metrów i szerokości około1 metra, obudów kopalnianych, podtrzymujących strop pod ziemią (dowód: pismo pracodawcy k-31 akt sprawy VU 340/12, zeznania świadka G. K. płyta k-24, zeznania wnioskodawcy płyta k-29 00;42:15 i dalej). Skarżący składał gotowe elementy powyższych urządzeń, które były przesyłane z wydziału przygotowawczego, jednakże zdarzało się, że elementy nie miały wymaganych parametrów i wnioskodawca wówczas przycinał blachę przy użyciu palnika acetylonowo – tlenowego. Czynności wykonywane przez wnioskodawcę na stanowisku ślusarza w (...) polegały na sczepianiu punktowym elementów konstrukcji, a następnie spawaniu wstępnym danego urządzenia. Konstrukcje, z uwagi na duże gabaryty, wymagały także nitowania przy użyciu nitownic oraz wykonywaniu połączeń śrubowych przy pomocy kluczy z napędem pneumatycznym, które to czynności także wykonywał skarżący. Połączone wstępnie konstrukcje były przekazywane do spawania zasadniczego, wykonywanego przez spawaczy. Zespawana konstrukcja wracała do wnioskodawcy, który miejsca spawu szlifował szlifierką pneumatyczną. Praca skarżącego polegała więc na:
- przecinaniu blach, dopasowywaniu i wyrównywaniu elementów składowych wypalanie wadliwych spoin palnikiem acetylenotlenowym,

-

punktowym łączeniu (szczepianie) składanych elementów stalowych przy pomocy spawarki elektrycznej tzw. spawanie wstępne.

-

szlifowaniu i polerowaniu mechanicznym powierzchni montowanych elementów oraz szlifowaniu połączeń spawalniczych przy pomocy szlifierki zasilanej sprężonym powietrzem,

- wykonywaniu połączeń śrubowych przy użyciu narzędzi pneumatycznych. Stanowisko pracy wnioskodawcy było zlokalizowane w wielkogabarytowej hali produkcyjnej, której kubatura nie była podzielona wewnętrznymi przegrodami budowlanymi, a stanowiska ślusarzy i spawaczy były usytuowane obok siebie. Na stanowisku pracy wnioskodawcy nie były zachowane higieniczne warunki pracy. Wnioskodawca był narażony na zanieczyszczenia, dymy, pyły spawalnicze. Nitownice, młotki i szlifierki pneumatyczne generowały nadmierny hałas, a pracownicy nie byli wyposażenie w ochronniki słuchu. W miejscu pracy występowała nadmierna temperatura. Ubezpieczony pracował w pełnym wymiarze czasu pracy, wykonując:

- prace polegające na wycinaniu (tzw. upalaniu-dopalaniu) gazowym i elektrycznym ( zgrzewanie punktowe składowych elementów stalowych -spawanie wstępne, a więc prace zaliczane do poz. 12 Działu XIV załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.);

-

szlifowanie wyrobów metalowych, a więc prace zaliczane do prac określonych pod poz. 78 Działu III załącznika do wskazanego wyżej rozporządzenia, tj. do prac przy szlifowaniu lub ostrzeniu wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowaniu mechanicznym

-

prace polegające na obsłudze urządzeń i narzędzi wibracyjnych i udarowych (praca przy obsłudze miota pneumatycznego), co można by zaliczyć do poz. 18 działu XIV, tj. do obsługi urządzeń i narzędzi wibracyjnych lub udarowych.

Razem z wnioskodawcą w okresie od dnia 2 stycznia 1981 r. do 30 czerwca 2000r. w wydziale (...) (wydział kolejek podwieszanych), na stanowisku ślusarza, pracował W. T. (1), któremu organ rentowy także odmówił prawa do wcześniejszej emerytury. Na skutek wniesionego przez ubezpieczonego odwołania toczyło się przed Sądem Okręgowym w Piotrkowie Tryb. postępowanie, w którym sąd ustalił, iż do stałych obowiązków W. T. (2) należało:

-

przecinanie blach, dopasowywanie i wyrównywanie elementów składowych wypalanie wadliwych spoin palnikiem acetylenotlenowym,

-

punktowe łączenie (szczepianie) składanych elementów stalowych przy pomocy spawarki elektrycznej tzw. spawanie wstępne.

-

szlifowanie i polerowanie mechaniczne powierzchni montowanych elementów oraz szlifowanie połączeń spawalniczych przy pomocy szlifierki zasilanej sprężonym powietrzem,

-

czyszczenie regenerowanych elementów obudów górniczych przy użyciu młotów pneumatycznych;

-

wykonywanie połączeń śrubowych przy użyciu narzędzi pneumatycznych. Nadto sąd ustalił, iż na hali, na której wnioskodawca pracował występowało duże zapylenie (pyłami metali i ich związków), zadymienie (dymy spawalnicze), hałas, znacznie przekraczające dopuszczalne normy, skarżący był narażony na podwyższoną temperaturę środowiska pracy, promieniowanie łuku elektrycznego, drgania mechaniczne przekazywane przez szlifierki pneumatyczne. W bezpośrednim sąsiedztwie pracowali spawacze, których stanowiska pracy były oddzielone od stanowiska ubezpieczonego cienkim parawanem. W toku postepowania Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu BHP J. C., który wskazał, iż W. T. (1) pracując na stanowisku ślusarza wykonywał de facto następujące prace:

-

prace polegające na wycinaniu (tzw. upalaniu-dopalaniu) gazowym i elektrycznym ( zgrzewanie punktowe składowych elementów stalowych -spawanie wstępne, a więc prace zaliczane do poz. 12 Działu XIV załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.);

-

szlifowanie wyrobów metalowych, a więc prace zaliczane do prac określonych pod poz. 78 Działu III załącznika do wskazanego wyżej rozporządzenia, tj. do prac przy szlifowaniu lub ostrzeniu wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowaniu mechanicznym

-

prace polegające na obsłudze urządzeń i narzędzi wibracyjnych i udarowych (praca przy obsłudze miota pneumatycznego), co można by zaliczyć do poz. 18 działu XIV, tj. do obsługi urządzeń i narzędzi wibracyjnych lub udarowych.

W oparciu o przeprowadzone postepowanie dowodowe, Sąd uznał, iż skarżący w okresie od dnia 02.01.1981 roku do dnia 31.12.1998 roku wykonywał wskazane powyżej prace w szczególnych warunkach i wyrokiem z dnia 31.05.2013 roku zmienił zaskarżoną decyzje organu rentowego i przyznał skarżącemu prawo do wcześniejszej emerytury od dnia 23.09.2012 roku (dowód: wyrok i uzasadnienie Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb z dnia 31.05.2013 roku, wydany w sprawie sygn. akt VU 1173/12 k- 124-136). Apelacja organu rentowego od powyższego wyroku została oddalona przez Sąd Apelacyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 08.04.2014 roku (dowód: wyrok i uzasadnienie Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 08.04.2014 roku, wydany w sprawie sygn. akt V AUa 1175/13 k- 159, 169-182).

W okresie od dnia 26 lutego 1973 r. do 31 grudnia 1998 roku w Wydziale (...) (wydział kolejek podwieszanych), na stanowisku ślusarza, pracował także S. A. , któremu organ rentowy także odmówił prawa do wcześniejszej emerytury. Na skutek wniesionego przez ubezpieczonego odwołania toczyło się przed Sądem Okręgowym w Piotrkowie Tryb. postępowanie, w którym sąd ustalił, iż do stałych obowiązków S. A. przecinanie blach, dopasowywanie i wyrównywanie elementów składowych wypalanie wadliwych spoin (spawanie gazowe) oraz wstępne, punktowe łączenie (szczepianie) składanych elementów obudów przy pomocy spawarki elektrycznej, a więc prace zaliczane do poz. 12 Działu XIV załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.);

-

szlifowanie powierzchni wyrobów, a więc prace zaliczane do prac określonych pod poz. 78 Działu III załącznika do wskazanego wyżej rozporządzenia, tj. do prac przy szlifowaniu lub ostrzeniu wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowaniu mechanicznym

-

nitowanie na gorąco przy pomocy młotów pneumatycznych, co można by zaliczyć do poz. 18 działu XIV, tj. do obsługi urządzeń i narzędzi wibracyjnych lub udarowych.

Sąd Okręgowy w oparciu o opinię biegłego z zakresu BHP W. Z. uznał, iż skarżący w spornym okresie wykonywał wskazane powyżej prace w szczególnych warunkach. Nadto sąd ustalił, iż na hali, na której wnioskodawca pracował występowało duże zapylenie, zadymienie (dymy spawalnicze), hałas, znacznie przekraczające dopuszczalne normy (na poziomie 85 dB), nadto skarżący był narażony na podwyższoną temperaturę środowiska pracy. W bezpośrednim sąsiedztwie skarżącego (4-5 metrów) pracowali spawacze, których stanowiska pracy były oddzielone od stanowiska ubezpieczonego początkowo jedynie brezentem a następnie stosowano metalowe zasłony, których de facto nie używano, gdyż z utrudniały komunikację między stanowiskami pracy cienkim parawanem.

W oparciu o przeprowadzone postepowanie dowodowe, Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. wyrokiem z dnia 28.02.2012 roku zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego i przyznał skarżącemu prawo do wcześniejszej emerytury od dnia 10.02.2011 roku (dowód: wyrok i uzasadnienie Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb z dnia 10.02.2011 roku, wydany w sprawie sygn. akt VU 418/11 k- 165, 169-176). Apelacja organu rentowego od powyższego wyroku została oddalona przez Sąd Apelacyjny w Łodzi, wyrokiem z dnia 18.12.2012 roku (dowód: wyrok i uzasadnienie Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 18.12.2012 roku, wydany w sprawie sygn. akt V AUa 806/12 k- 205, 210-215).

W okresie od dnia 1 września 1984 roku. do dnia 31 października 2004 roku w Wydziale (...) (wydział kolejek podwieszanych), na stanowisku ślusarza, pracował także J. J. , któremu organ rentowy także odmówił prawa do wcześniejszej emerytury. Na skutek wniesionego przez ubezpieczonego odwołania toczyło się przed Sądem Okręgowym w Piotrkowie Tryb. postępowanie, w którym Sąd ustalił, iż do stałych obowiązków J. J. należał montaż wielkogabarytowych urządzeń do kopalni m.in. kolejek podwieszanych. W przypadku, gdy elementy do siebie nie pasowały, szlifował je szlifierką i upalał palnikiem acetylenowo-tlenowym, nawiercał otwory przy pomocy wiertarki pneumatycznej, a następnie łączył elementy za pomocą spawarki elektrycznej. Sąd nadto ustalił, iż ubezpieczony pracował na hali o wymiarach 200 na 300 metrów, gdzie panowało duże zapylenie, zadymienie i hałas. W bezpośrednim sąsiedztwie ślusarzy pracowali spawacze i malarze, odgrodzeni prowizoryczną kurtyną. Pracownicy wydziału (...) otrzymywali posiłki regeneracyjne oraz dodatki za pracę w szkodliwych warunkach. W oparciu o tak poczynione ustalenia faktyczne, Sąd Okręgowy uznał, iż powyższe prace w szczególnych warunkach wskazanych w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.) w Wykazie A Dziale XIV poz.12- prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodowrowym, poz.18 - obsługa urządzeń i narzędzi wibracyjnych lub udarowych oraz Dziale III poz. 78 - szlifowanie lub ostrzenie wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowanie mechaniczne.

Sąd Okręgowy nadto sąd ustalił, iż na hali, na której wnioskodawca pracował występowało duże zapylenie, zadymienie (dymy spawalnicze), hałas, znacznie przekraczające dopuszczalne normy, promieniowanie łuku elektrycznego, nadto skarżący był narażony na podwyższoną temperaturę środowiska pracy.

W oparciu o przeprowadzone postepowanie dowodowe, Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. wyrokiem z dnia 20.10.2016 roku zmienił zaskarżoną decyzje organu rentowego i przyznał skarżącemu prawo do wcześniejszej emerytury od dnia 22.09.2015 roku (dowód: wyrok i uzasadnienie Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb z dnia 22.09.2015, wydane w sprawie sygn. akt VU 1220/15 k-34, 38-43). Organ rentowy nie wnosił apelacji od powyższego orzeczenia (okoliczność bezsporna).

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i zważył, co następuje:

odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 2 ust. 5 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 664), zwanej dalej ustawą, rekompensata, o której przyznanie wnosi wnioskodawczyni, jest odszkodowaniem za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat ( art. 21 ust. 1 ustawy).

Przesłankami uprawniającymi do rekompensaty są:

1) utrata przez ubezpieczonego możliwości przejścia na emeryturę we wcześniejszym wieku emerytalnym w związku z wygaśnięciem po dniu 31 grudnia 2008 roku - w stosunku do ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, a przed dniem 1 stycznia 1969 roku - podstawy prawnej przewidującej takie uprawnienie;

2) niespełnienie przez ubezpieczonego warunków uprawniających go do emerytury pomostowej na zasadach wynikających z przepisów o emeryturach pomostowych;

3) legitymowanie się przez ubezpieczonego co najmniej 15 letnim okresem pracy w szczególnych warunkach lub pracy w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z FUS;

4) nieuzyskanie przez ubezpieczonego prawa do emerytury według zasad przewidzianych w ustawie o emeryturach i rentach z FUS.

Wątpliwości w zakresie interpretacji co do kręgu osób uprawnionych do rekompensaty oraz ram czasowych pracy wykonywanej w warunkach szczególnych rozstrzygnął Trybunał Konstytucyjny, który w wyroku z dnia 25 listopada 2010 roku sygn. K 27/09 (OTK-A 2010, nr 9, poz. 109) przyjął, że rekompensata jest odszkodowaniem za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze dla osób, które rozpoczęły pracę przed dniem 1 stycznia 1999 roku i nie nabędą prawa do emerytury pomostowej.

W przedmiotowej sprawie spornym między stronami było, to czy wnioskodawca posiada wymagany okres zatrudnienia w warunkach szczególnych, albowiem organ rentowy do pracy w warunkach szczególnych nie zaliczył wnioskodawcy okresu zatrudnienia w Fabryce (...) w P. w okresach; od dnia 23.10.1978 r. do dnia 31.10.1982 r. oraz od dnia 01.09.1983 r. do dnia 30.06.2000 roku na stanowisku ślusarza, pomimo wystawionego świadectwa pracy w warunkach szczególnych, ponieważ nie można jednoznacznie ustalić charakteru wykonywanej pracy, a stanowisko ślusarza nie jest wymienione w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku.

Wnioskodawca wnosił o zaliczenie mu do pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia do pracy w szczególnych warunkach wskazując, że co prawda pracował wówczas na stanowisku ślusarza, ale do jego obowiązków należało pasowanie przez upalanie palnikiem acetylenowym- tlenowym poszczególnych elementów oraz szlifowanie i składanie konstrukcji w całość przez spawanie.

Dla dokonania oceny pracy wykonywanej w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze konieczne jest odwołanie się do przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.), gdzie wskazano, że rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w art. 32 ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (ust. 4 art. 32). Przepisy dotychczasowe to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Z zestawienia § 1 i 2 tegoż rozporządzenia wynika, że pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tego aktu. Warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale, tj. ciągle wykonuje prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 202/11/272). Należy jednak wskazać, że ze wskazanego wyżej § 2 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy w przedmiocie wykonywania przez pracownika pracy w warunkach szczególnych miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Brak zatem takiego świadectwa lub jego zakwestionowanie przez organ rentowy, nie wyklucza dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego.

W będącej przedmiotem osądu sprawie wnioskodawca dysponował świadectwem z dnia 30.06.2000 roku, wykonywania pracy w warunkach szczególnych w Fabryce (...) w P. potwierdzającym, że w okresach 23.10.1978 r. - 31.10.1982 r., 01.09.1983 r. - 30.06.2000 r., pracował na stanowisku ślusarza, zatrudnionego w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych, w wydziałach spawalniczych, w których nie są zachowane higieniczne normy pracy) tj. prace wymienionym w dziale XIV poz. 12 pkt 18 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych.

Świadectwo pracy nie jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 k.p.c., nie korzysta zatem z domniemania prawdziwości i autentyczności, a li tylko dokumentem prywatnym, który stanowi jedynie dowód tego, że osoba która go podpisała złożyła oświadczenie w nim zawarte (art. 245 k.p.c. ). Świadectwo pracy samo przez się nie tworzy zatem praw podmiotowych ani ich nie pozbawia.

Organ rentowy zakwestionował powyższe świadectwo, podnosząc że stanowisko ślusarza nie jest wymienione w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Ponieważ organ rentowy zaprzeczał prawdziwości świadectwa co do charakteru wykonywanej przez wnioskodawcę pracy w spornych okresach (spór dotyczył dokumentu prywatnego pochodzącego od innej osoby niż strona zaprzeczająca), ciężar wykazania prawdziwości tego dokumentu prywatnego w myśl art. 253 zd. 2 k.p.c. spoczywał na wnioskodawcy jako osobie, która chce z tego dokumentu skorzystać.

Dokonując ustaleń w zakresie rodzaju prac wykonywanych przez H. M., Sąd oparł się na zeznaniach świadka G. K. oraz na zeznaniach wnioskodawcy, a także dokumentach zawartych w jego aktach osobowych oraz dokumentach i ustaleniach Sądu, poczynionych w toku postepowań sądowych, toczących się przed tutejszym Sądem Okręgowym w sprawach z odwołań innych pracowników Wydziału (...), wykonujących tożsamą pracę z pracę wnioskodawcy. Świadek w spornym okresie pracował razem z wnioskodawcą na tych samych wydziale i na tym samym stanowisku, a zatem dysponuje bezpośrednią i co za tym idzie szczegółową wiedzą w zakresie codziennych obowiązków pracowniczych skarżącego. G. K. potwierdził, że ubezpieczony w okresie od dnia 01.09.1983 roku do dnia 30.06.2000 roku pracował na Wydziale K. (...), zajmującym się produkcją kolejek podwieszanych do kopalni, służących do przewozu węgla, wagonów do przewozu ludzi w kopalni, o długości około 6 metrów i szerokości około1 metra, obudów kopalnianych, podtrzymujących strop pod ziemią. Skarżący składał gotowe elementy powyższych urządzeń, które były przesyłane z wydziału przygotowawczego, jednakże zdarzało się, że elementy nie miały wymaganych parametrów i wnioskodawca wówczas przycinał blachę przy użyciu palnika acetylonowo – tlenowego. Czynności wykonywane przez wnioskodawcę na stanowisku ślusarza w (...) polegały na sczepianiu punktowym elementów konstrukcji, a następnie spawaniu wstępnym danego urządzenia. Konstrukcje, z uwagi na duże gabaryty, wymagały także nitowania przy użyciu nitownic oraz wykonywaniu połączeń śrubowych przy pomocy kluczy z napędem pneumatycznym, które to czynności także wykonywał skarżący. Połączone wstępnie konstrukcje były przekazywane do spawania zasadniczego, wykonywanego przez spawaczy. Zespawana konstrukcja wracała do wnioskodawcy, który miejsca spawu szlifował szlifierką pneumatyczną. Stanowisko pracy wnioskodawcy było zlokalizowane w wielkogabarytowej hali produkcyjnej, której kubatura nie była podzielona wewnętrznymi przegrodami budowlanymi, a stanowiska ślusarzy i spawaczy były usytuowane obok siebie. Na stanowisku pracy wnioskodawcy nie były zachowane higieniczne warunki pracy. Wnioskodawca był narażony na zanieczyszczenia, dymy, pyły spawalnicze. Nitownice, młotki i szlifierki pneumatyczne generowały nadmierny hałas, a pracownicy nie byli wyposażenie w ochronniki słuchu. W miejscu pracy występowała nadmierna temperatura. Ubezpieczony pracował w pełnym wymiarze czasu pracy i nie wykonywał innych czynności oprócz wskazanych poniżej w postaci:

-

prace polegające na wycinaniu (tzw. upalaniu-dopalaniu) gazowym i elektrycznym ( zgrzewanie punktowe składowych elementów stalowych -spawanie wstępne, a więc prace zaliczane do poz. 12 Działu XIV załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.);

-

szlifowanie wyrobów metalowych, a więc prace zaliczane do prac określonych pod poz. 78 Działu III załącznika do wskazanego wyżej rozporządzenia, tj. do prac przy szlifowaniu lub ostrzeniu wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowaniu mechanicznym

-

prace polegające na obsłudze urządzeń i narzędzi wibracyjnych i udarowych (praca przy obsłudze miota pneumatycznego), co można by zaliczyć do poz. 18 działu XIV, tj. do obsługi urządzeń i narzędzi wibracyjnych lub udarowych.

Prace te były wykonywane w hali, w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych, gdzie występowało duże zapylenie, zadymienie i hałas, znacznie przekraczające dopuszczalne normy. Należy w tym miejscu przypomnieć, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. wyrok z dnia 29 stycznia 2008r. w sprawie I UK 192/08 oraz wyrok z dnia 8 czerwca 2011r. w sprawie I UK 393/10) przyjmuje się, że określenie „prace przy spawaniu” obejmuje nie tylko prace polegające na spawaniu, ale także prace wykonywane w przebiegu procesu spawania. Również w wyroku z dnia 24 stycznia 2013r. w sprawie III UK 47/12 Sąd Najwyższy wypowiedział się, że z treści zamieszczonego w wykazie A dziale XIV poz. 12 wynika, że nie chodzi o samo spawanie jako czynność, lecz o prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowo wodorowym, co niewątpliwie może dotyczyć też innych czynności, które funkcjonalnie (przedmiotowo) łączą się z pracami przy spawaniu. W świetle tego stanowiska, które Sąd w niniejszej sprawie podziela, do tych prac przy spawaniu niewątpliwie należy zaliczyć oprócz samego spawania prace wnioskodawcy polegające na składaniu obudów kopalnianych. Zestawienie ze sobą elementów jest bowiem niezbędną czynnością, do ich późniejszego zespawania (połączenia ze sobą). Również czyszczenie spoin spawalniczych należy zaliczyć do prac przy spawaniu. Czyszczenie spoin miało bowiem na celu wyrównanie ewentualnych niedociągnięć w przebiegu spawania.

Wykonywane przez wnioskodawcę prace były niewątpliwie pracami wykonywanymi w uciążliwych dla zdrowia warunkach i jako takie są wymienione w wykazie A będącego załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43z późn.zm.).

Mimo zatem, że wnioskodawca w okresie od dnia 01.09.1983 roku do dnia 30.06.2000 roku pracował w Fabryce (...) w P. formalnie na stanowisku ślusarza – jak przedstawia świadectwo pracy - to charakter wykonywanej przez niego pracy w tym okresie polegał na wykonywaniu stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przy wycinaniu i spawaniu elektrycznym oraz na obsłudze urządzeń i narzędzi wibracyjnych lub udarowych, co wynika z zeznań wnioskodawcy oraz świadka. Ponieważ wszystkie wykonywane przez wnioskodawcę prace w ramach obowiązującego go ośmiogodzinnego czasu pracy, były pracami w szczególnych warunkach zgodnie z wykazem A, należy uznać że wnioskodawca wykonując te prace pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych.

Biorąc pod uwagę złożone w sprawie zeznania świadka i wnioskodawcy w zakresie warunków pracy i sposobu organizacji pracy w hali zakładu oraz w oparciu o zgromadzone dokumenty pracownicze nie ulega wątpliwości, że praca wnioskodawcy była pracą o znacznej szkodliwości dla jego zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości. Świadczy o tym nie tylko zakres jego obowiązków, charakter pracy, ale także warunki w jakich praca była świadczona (duże zapylenie, zadymienie i hałas na stanowisku pracy ).Dodatkowo należy podnieść, że inni pracownicy (...), pracujący podobnie jak wnioskodawca na stanowisku ślusarza na Wydziale (...) tj. W. T. (1), S. A. oraz J. J., którzy mieli tożsamy z wnioskodawcą zakres obowiązków, otrzymali prawo do emerytur w obniżonym wieku emerytalnym po zaliczeniu im okresu pracy właśnie na wydziale (...) do pracy w szczególnych warunkach na podstawie prawomocnych wyroków sądowych. I tak W. T. (1) pracował w Wydziale (...) (wydział kolejek podwieszanych), na stanowisku ślusarza, w okresie od dnia 2 stycznia 1981 r. do 30 czerwca 2000r. w wydziale (...), a do jego stałych obowiązków należało: przecinanie blach, dopasowywanie i wyrównywanie elementów składowych wypalanie wadliwych spoin palnikiem acetylenotlenowym, punktowe łączenie (szczepianie) składanych elementów stalowych przy pomocy spawarki elektrycznej tzw. spawanie wstępne, szlifowanie i polerowanie mechaniczne powierzchni montowanych elementów oraz szlifowanie połączeń spawalniczych przy pomocy szlifierki zasilanej sprężonym powietrzem, czyszczenie regenerowanych elementów obudów górniczych przy użyciu młotów pneumatycznych, wykonywanie połączeń śrubowych przy użyciu narzędzi pneumatycznych, prace polegające na wycinaniu (tzw. upalaniu-dopalaniu) gazowym i elektrycznym. Mając na uwadze powyższy zakres czynności ubezpieczonego, Sąd Okręgowy uznał, iż W. T. (1) wykonywał prace zaliczane do poz. 12 Działu XIV załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), prace określone pod poz. 78 Działu III załącznika do wskazanego wyżej rozporządzenia oraz prace podlegające zaliczeniu do poz. 18 działu XIV i wyrokiem z dnia 31.05.2013 roku zmienił zaskarżoną decyzje organu rentowego i przyznał skarżącemu prawo do wcześniejszej emerytury, zaś apelacja organu rentowego od powyższego wyroku została oddalona przez Sąd Apelacyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 08.04.2014 roku.

Tożsama sytuacja miała miejsce w przypadku S. A., który także pracował w (...) w P., na stanowisku ślusarza w Wydziale (...), mając taki sam zakres obowiązków jak H. M. i także w jego przypadku Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. uznał, iż wykonywał on prace zaliczane do poz. 12 Działu XIV załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), prace określone pod poz. 78 Działu III załącznika do wskazanego wyżej rozporządzenia oraz prace podlegające zaliczeniu do poz. 18 działu XIV i wyrokiem z dnia 28.02.2012 roku zmienił zaskarżoną decyzje organu rentowego i przyznał skarżącemu prawo do wcześniejszej emerytury, zaś apelacja organu rentowego od powyższego wyroku została oddalona przez Sąd Apelacyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 18.12.2012 roku. Co istotne, w sprawach z odwołania S. A. oraz W. T. (1) od niekorzystnych decyzji ZUS, Sąd przeprowadził dowód z opinii biegłych z zakresu BHP, którzy potwierdzili, iż skarżący w spornych okresach wykonywali prace w szczególnych warunkach. W tym miejscu wspomnieć należy jeszcze o sprawie J. J., który pracował w (...) w P. Tryb w okresie od dnia 1 września 1984 roku. do dnia 31 października 2004 roku także w Wydziale (...) (wydział kolejek podwieszanych), na stanowisku ślusarza i do jego stałych obowiązków należał montaż wielkogabarytowych urządzeń do kopalni m.in. kolejek podwieszanych, wykonując tożsame czynności jak H. M. oraz S. A. i W. T. (1). Także i w jego przypadku Sąd Okręgowy uznał, iż wykonywał on prace w szczególnych warunkach wskazanych w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.) w Wykazie A Dziale XIV poz.12- prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodowrowym, poz.18 - obsługa urządzeń i narzędzi wibracyjnych lub udarowych oraz Dziale III poz. 78 - szlifowanie lub ostrzenie wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowanie mechaniczne i wyrokiem z dnia 20.10.2016 roku zmienił zaskarżoną decyzje organu rentowego i przyznał skarżącemu prawo do wcześniejszej emerytury od dnia 22.09.2015 roku, a organ rentowy nie wnosił nawet apelacji od powyższego orzeczenia. Podkreślić przy tym należy, iż we wszystkich sprawach Sąd ustalił, podobnie jak w sprawie przedmiotowej, że na hali, na której pracowali skarżący występowało duże zapylenie, zadymienie (dymy spawalnicze), hałas, znacznie przekraczający dopuszczalne normy, promieniowanie łuku elektrycznego oraz podwyższoną temperaturę środowiska pracy, nadto w bezpośrednim sąsiedztwie s (4-5 metrów) pracowali spawacze.

Dlatego też, mając powyższe rozważania na uwadze, Sąd doszedł do przekonania, że w okresie zatrudnienia w Fabryce (...) w P. na Wydziale K. (...) w okresie od dnia 01.09.1983 roku do dnia 30.06.2000 roku skarżący wykonywał prace w szczególnych warunkach, spełniając jednocześnie pozostałe przesłanki wymagane do uzyskania rekompensaty.

Sąd Okręgowy uznał przy tym, iż wbrew stanowisku organu rentowego, nie zachodzi podstawa do odrzucenia odwołania skarżącego, albowiem niniejsza sprawa jest pierwszą z odwołania H. M., której przedmiotem jest prawo do rekompensaty. Wszak postepowania, na które powołuje się organ rentowy dotyczyły odwołania skarżącego od niekorzystnych dla niego decyzji w przedmiocie prawa do wcześniejszej emerytury, nie można więc mówić w żadnym razie tożsamości roszczeń i dlatego też, w ocenie Sądu, nie zostały pełnione przesłanki z art. 199 k.p.c., skutkujące koniecznością odrzucenia odwołania ubezpieczonego (por. dalej idący wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 21 maja 2008 r. I UK 370/07).

Faktem jest, iż w sprawie o prawo skarżącego do wcześniejszej emerytury Sąd przesłankowo badał kwestię charakteru wykonywanej przez skarżącego pracy tj. czy miała ona charakter pracy w szczególnych warunkach, jednakże zdaniem Sądu, nie może to dyskredytować prawa ubezpieczonego do dochodzenia swoich roszczeń w niniejszej sprawie. Ważne stanowisko i pogląd prawny w tym zakresie przedstawił Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 24 stycznia 2017 r., wydanym w sprawie V CSK 164/16, w którym stwierdził, że Sąd nie jest związany zarówno ustaleniami faktycznymi poczynionymi w innej sprawie jak i poglądami prawnymi wyrażonymi w uzasadnieniu zapadłego w niej wyroku. Przedmiotem prawomocności materialnej jest bowiem ostateczny rezultat rozstrzygnięcia, a nie przesłanki, które do niego doprowadziły. Oczywiście przedmiot osądu w powyższej sprawie nie był tożsamy z przedmiotową sprawą, jednakże istota problemu identyczna, albowiem sąd prowadził w niej rozważeniu na płaszczyźnie art. 365 § 1 KPC. Sąd Najwyższy wskazał, iż istota mocy wiążącej prawomocnego orzeczenia sądu wyraża się w tym, że także inne sądy muszą brać pod uwagę fakt istnienia i treść prawomocnego orzeczenia sądu. Zgodnie z ugruntowanym poglądem judykatury, wynikający z niej stan związania ograniczony jest jednak tylko do rozstrzygnięcia zawartego w sentencji prawomocnego orzeczenia i nie obejmuje jego motywów (zob. wyroki SN z dnia 23 maja 2002 r., IV CKN 1073/00, z dnia 8 czerwca 2005 r., V CK 702/04, z dnia 15 listopada 2007 r., II CSK 347/07, z dnia 13 stycznia 2011, III CSK 94/10, z dnia 15 stycznia 2015 r., V CSK 210/14 - nie publikowane). Sąd nie jest związany zarówno ustaleniami faktycznymi poczynionymi w innej sprawie jak i poglądami prawnymi wyrażonymi w uzasadnieniu zapadłego w niej wyroku. Przedmiotem prawomocności materialnej jest bowiem ostateczny rezultat rozstrzygnięcia, a nie przesłanki, które do niego doprowadziły.

Dlatego też, Sąd Okręgowy uznał, iż negatywne ustalenia w zakresie oceny charakteru wykonywanej przez skarżącego pracy w spornym okresie w sprawie o prawo do wcześniejszej emerytury, nie wyklucza możliwości dowodzenia wykonywania pracy w tym charakterze w niniejszym postepowaniu.

Sąd Okręgowy dostrzega zresztą jeszcze jeden bardzo istotny aspekt w niniejszej sprawie, zresztą podniesiony przez H. M., a mianowicie ewentualnego naruszenia konstytucyjnej zasady równości. Wszak zgodnie z art. 32 Konstytucji wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. W doktrynie wskazuje się, że równość dwóch lub więcej podmiotów polega na ich przynależności do co najmniej jednej i tej samej klasy, wyróżnionej ze względu na określoną cechę istotną ( W. Sadurski, Równość wobec prawa, s. 52; zob. też poglądy doktryny, które wskazuje J.B. Falski , Konstytucyjna zasada równości, s. 95–98). Wyprowadza się stąd ogólną normę polegającą na tym, że podmioty znajdujące się w podobnej sytuacji powinny być traktowane w sposób podobny, a podmioty znajdujące się w sytuacji odmiennej w sposób odmienny. W art. 32 ust. 1 Konstytucji RP chodzi więc o równe traktowanie podmiotów znajdujących się w tej samej sytuacji prawnej (zob. uchwała Sądu Najwyższego (7) z dnia 16.3.2000 r., I KZP 56/99, OSNKW 2000, Nr 3–4, poz. 19). W orzecznictwie TK przyjmuje się, że zasada równości "polega na tym, że wszystkie podmioty prawa (adresaci norm prawnych), charakteryzujące się daną cechą istotną (relewantną) w równym stopniu, mają być traktowane równo, a więc według jednakowej miary, bez zróżnicowań zarówno dyskryminujących, jak i faworyzujących (…)" (tak uzas. orzecz. TK z 9.3.1988 r., U 7/87, OTK 1988, Nr 1, poz. 1; a następnie orzecz. TK z 20.12.1994 r., K 8/94, OTK 1994, Nr 1, poz. 43). Formuła ta była i jest powszechnie przyjmowana w dalszych orzeczeniach TK, w tym została w nim przyjęta także po wejściu w życie Konstytucji RP (zob. wyr. TK z: 6.5.1998 r., K 37/97, OTK 1998, Nr 3, poz. 33; 20.10.1998 r., K 7/98, OTK 1998, Nr 6, poz. 96; 17.5.1999 r., P 6/98, OTK 1999, Nr 4, poz. 76; 21.9.1999 r., K 6/98, OTK 1999, Nr 6, poz. 117; 4.1.2000 r., K 18/99, OTK 2000, Nr 1, poz. 1; 18.12.2000 r., K 10/00, OTK 2000, Nr 8, poz. 298; 21.5.2002 r., K 30/01, OTK-A 2002, Nr 3, poz. 32; 22.2.2005 r., K 10/04, OTK-A 2005, Nr 2, poz. 17; 18.12.2008 r., K 19/07, OTK-A 2008, Nr 10, poz. 182). Z zasady równości wynika więc "nakaz jednakowego traktowania podmiotów prawa w obrębie określonej klasy (kategorii)" (zob. wyr. TK z 18.4.2000 r., K 23/99, OTK 2000, Nr 3, poz. 89). Od orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 9.3.1988 r. ( U 7/87, OTK 1988, Nr 1, poz. 1) wyróżnia się dwa elementy równości wobec prawa: po pierwsze, "równość wobec prawa sensu stricto", oznaczającą nakaz równego traktowania przez władzę publiczną w procesie stosowania prawa, a po drugie, "równość w prawie" oznaczającą nakaz kształtowania treści prawa z uwzględnieniem zasady równości. Pogląd ten został zaaprobowany w orzecznictwie także po wejściu w życie Konstytucji RP (zob. wyr. z 31.3.1998 r., K 24/97, OTK 1998, Nr 2, poz. 13). Jak zauważono wprost w post. TK z 24.10.2001 r. ( SK 10/01, OTK 2001, Nr 7, poz. 225), z literalnego brzmienia omawianego artykułu wynika, że odnosi się on zarówno do stosowania prawa ("wszyscy są równi wobec prawa"), jak i stanowienia prawa (istnieje bowiem "prawo do równego traktowania przez władze publiczne, w tym przez władzę ustawodawczą". W doktrynie tak też za wielu M. Masternak-Kubiak , Prawo do równego traktowania, s. 121; jak się wydaje odmiennie przyjmują w doktrynie B. Banaszak, M. Jabłoński , w: J. Boć (red.), Konstytucje Rzeczypospolitej, których zdaniem pojęcie równości należy odnieść do procesu stanowienia prawa, natomiast niedyskryminacji do procesu jego stosowania. Zdaniem TK przepis ten wyraża jednocześnie szczególnego rodzaju prawo podmiotowe, w postaci prawa do równego traktowania. Treścią tego prawa miałoby być uprawnienie do "bycia potraktowanym" w ten sam sposób, jak osoby znajdujące się w analogicznej (co do swoich istotnych elementów) sytuacji.

Odnosząc powyższe rozważania do sytuacji H. M. stwierdzić należy, iż niewątpliwie znajdował się on w sytuacji faktycznej i prawnej, jak współpracujący z nim w jednym wydziale koledzy: J. J., W. T. (1) oraz S. A., którzy na skutek orzeczeń sądów uzyskali korzystne dla siebie rozstrzygnięcia. W tej sytuacji pozbawienie ubezpieczonego należnego mu prawa do rekompensaty naruszało by niewątpliwie zasadę równości wobec prawa, pewności w sferze stosowania prawa tj. praktyki rozstrzygania spraw w takim samym stanie faktycznym i prawnym w tożsamy sposób oraz niewątpliwie znacznie ograniczyłoby zaufanie obywatela do Państwa, jako instytucji, stojącej na straży należnych mu praw.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy żądane prawo.

Na marginesie Sąd wskazuje, iż nie zaliczył do pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia skarżącego od dnia 13.10.1978 roku do dnia 31.10.1982 roku, albowiem świadek E. W. nie potwierdził zakresu obowiązków wskazywanego przez H. M.. Ubezpieczony wskazywał bowiem, iż w powyższym okresie wykonywał wyłącznie tzw. spągnice tj. dolne części obudów do nowych, natomiast świadek zeznał, iż wnioskodawca zajmował się także regeneracją starych obudów kopalnianych (dowód: zeznani świadka płyta k-029 oo:15:03 i dalej, zeznania wnioskodawcy 00: 30:12 i dalej). Powyższa okoliczność nie ma jednak znaczenia dla rozstrzygnięcia wydanego w sprawie, albowiem skarżący udowodnił fakt przepracowania co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach.