Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt VI Ka 872/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 listopada 2018 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Piotr Mika

Sędziowie: SO Małgorzata Peteja-Żak

SR del. Małgorzata Mikusińska (spr.)

Protokolant: Igor Ekert

przy udziale Tomasza Międlara Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Z.

po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2018 r.

sprawy Ł. R. (R.) ur. (...) w Z.

syna T. i G.

oskarżonego z art. 244 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu

z dnia 6 lipca 2018 r. sygnatura akt II K 302/18

na mocy art. 437 § 1 kpk i art. 636 § 1 kpk

1. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2. zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wydatki postępowania odwoławczego w kwocie 20 zł (dwadzieścia złotych) i wymierza mu opłatę za II instancję w kwocie 140 zł (sto czterdzieści złotych).

Sygn atura akt VI K a 872 /18

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 30 listopada 2018 roku

Ł. R. stanął pod zarzutem popełnienia występku z art. 244 k.k. polegającego na tym, że w dniu 14 października 2017 r. w Z. prowadził po drodze publicznej motorower m-ki T. o nr rej. (...) pomimo orzeczonego prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 3 listopada 2015 r. wydanym w sprawie o sygn. akt III K 999/15 zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych.

Wyrokiem z dnia 6 lipca 2018 roku Sąd Rejonowy w Zabrzu w sprawie o sygn. akt II K 302/18:

- uznał oskarżonego winnym tego, że w dniu 14 października 2017 roku w Z. prowadził po drodze publicznej motorower marki T. o nr rej. (...) pomimo orzeczonego prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 3 listopada 2015 roku, sygn. akt III K 999/15 zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w wymiarze 3 lat tj. przestępstwa z art. 244 k.k.;

- na mocy art. 244 k.k. art. 37a k.k. w zw. z art. 33 § 1 i 3 k.k. wymierzył oskarżonemu karę grzywny w wysokości 70 (siedemdziesięciu) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 20 (dwadzieścia) złotych;

- na mocy art. 42 § la pkt 2 k.k. orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 1 (jednego) roku,

- na mocy art. 624 § 1 k.p.k. oraz art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. Nr 49 póz. 223 z późn. zm.) zwolnił oskarżonego w całości od obowiązku zapłaty kosztów sądowych, obciążając nimi Skarb Państwa.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego zaskarżając wyrok na korzyść oskarżonego w części dotyczącej wymierzonej kary.

Skarżący powołując się na przepis art. 438 pkt 4 k.p.k. w zw. z art. 447 § 2 k.p.k. zarzucił rozstrzygnięciu rażącą niewspółmierność orzeczonej kary poprzez wymierzenie oskarżonemu nadmiernie surowej, nieadekwatnej do stopnia społecznej szkodliwości czynu, kary grzywny w wysokości 70 (siedemdziesięciu) stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 20 (dwudziestu) złotych. W ocenie obrońcy kara ta to nieuzasadniona i wysoce krzywdząca represja wobec oskarżonego.

Obrońca oskarżonego powołując się na przepisy art. 427 § l k.p.k. i 437 § l k.p.k. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonego kary łagodniejszej lub ewentualnie uchylenie orzeczenia w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Zabrzu.

Obrońca podkreślił, że nie kwestionuje uznania oskarżonego za winnego popełnienia przestępstwa z art. 244 k.k., a jedynie wysokość wymierzonej kary. Jego zdaniem Sąd I instancji rozpoznając niniejszą sprawię nie wziął pod uwagę okoliczności łagodzących takich jak przyznanie się oskarżonego do zarzucanego czynu, wyrażenie skruchy oraz fakt, że działał w szczególnej sytuacji motywacyjnej chcąc jak najszybciej pomóc swojemu dziecku. Obrońca wskazał, że oskarżony w chwili gdy udał się motorowerem po lekarstwo przeciwbólowe dla ząbkującego dziecka znajdował się w błędnym przekonaniu, że ewentualne badanie z uwagi na upływ czasu nie wykaże żadnego stężenia alkoholu w jego organizmie. W związku z powyższym obrońca stwierdził, że ustalenie przez Sąd I instancji, że stopień społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu jest wysoki jest nieadekwatne do okoliczności jego popełnienia. Argumentował, że dla oskarżonego kara grzywny w orzeczonym wymiarze jest karą niesprawiedliwą i niewspółmiernie surową, gdyż ma na utrzymaniu całą rodzinę, czyn jakiego się dopuścił miał charakter incydentalny, a ponadto prognoza kryminologiczna wobec jego osoby jest pozytywna.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługuje na uwzględnienie, o czym przekonuje kontrola odwoławcza przeprowadzonego przez Sąd I instancji postępowania dowodowego, zaskarżonego orzeczenia, jego uzasadnienia oraz analiza uzasadnienia środka odwoławczego.

Wina oskarżonego nie była kwestionowana ani przez niego samego ani też przez jego obrońcę zarówno w toku postępowania, jak i w złożonej apelacji. Sąd odwoławczy z urzędu również nie dopatrzył się okoliczności, które mogłyby podważać rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji w części stwierdzającej winę oskarżonego. Ustalenia faktyczne, które zostały poczynione przez Sąd Rejonowy w Zabrzu w oparciu o właściwie zebrany i oceniony materiał dowodowy należy uznać za trafne i zgodne ze zgromadzonymi i ujawnionymi w toku rozprawy dowodami.

Rozpoznając wywiedzioną przez obrońcę oskarżonego apelację Sąd Okręgowy dokonał kontroli instancyjnej wyroku nie dopatrując się w orzeczonej wobec oskarżonego karze rażącej niewspółmierności.

O rażącej surowości kary można mówić jedynie wówczas, gdy kara orzeczona przez sąd w sposób oczywisty, wyraźny, a więc rażący odbiega od tej, którą należałoby orzec prawidłowo stosując dyrektywy wymiaru kary ujęte w przepisie art. 53 k.k.. Rażącej niewspółmierności orzeczonej kary nie sposób przyjąć, gdy nie zostały przekroczone granice swobodnego uznania sędziowskiego stanowiącego ustawową zasadę sądowego wymiaru kary. Kara uznana być musi natomiast za rażąco niewspółmierną, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary można byłoby przyjąć, że pomiędzy karą orzeczoną, a tą karą, która winna zostać wymierzona przy należytym uwzględnieniu wszystkich okoliczności posiadających wpływ na wymiar kary zachodziłaby wyraźna różnica i to taka, że kary orzeczonej nie sposób zaakceptować.

Przestępstwo z art. 244 k.k. zagrożone jest karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Sąd I instancji wymierzając karę oskarżonemu wziął pod uwagę dodatnią prognozę kryminologiczną wobec jego osoby i zastosował przepis art. 37a k.k. wymierzając mu karę wolnościową w postaci kary grzywny. Jednocześnie Sąd I instancji szczegółowo uzasadnił, że z uwagi na fakt, iż oskarżony był już w przeszłości karany za przestępstwo z art. 178a k.k. na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania nie jest możliwe ponowne wymierzenie mu takiej kary, natomiast wymierzenie mu bezwzględnej kary pozbawienia wolności byłoby rozstrzygnięciem zbyt surowym. Jednocześnie Sąd I instancji uznał, że wymierzenie oskarżonemu kary ograniczenia wolności byłoby wobec niego zbyt uciążliwe, albowiem mogłoby znacznie utrudnić mu wykonywanie pracy zarobkowej i utrzymanie rodziny.

W ocenie Sądu odwoławczego zaskarżony wyrok jest prawidłowy w części dotyczącej orzeczenia o karze. Jej rodzaj i wymiar świadczy o tym, że Sąd orzekający wbrew twierdzeniom obrońcy miał w polu widzenia wszystkie najistotniejsze okoliczności decydujące o karze, w tym również te łagodzące (k. 70-70v akt), we właściwych proporcjach je uwzględnił, czym sprostał wymaganiom dyrektyw sędziowskiego wymiaru kary przewidzianym w art. 53 k.k.

Prawidłowo również Sąd I instancji ocenił stopień społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu. Ł. R. miał bowiem świadomość orzeczonego wobec niego zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych i pomimo, że istniały inne sposoby, aby nabyć lek przeciwbólowy potrzebny ząbkującemu dziecku, zdecydował się go złamać, prowadząc dodatkowo motorower w stanie po użyciu alkoholu.

Zdaniem Sądu odwoławczego wymierzona oskarżonemu Ł. R. kara grzywny z pewnością nie przekracza stopnia winy, odpowiada ona stopniowi społecznej szkodliwości czynu mu przypisanego, jak również spełnia swoje cele zarówno w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, jak i cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do oskarżonego. Wbrew wywodom apelacji odpowiednia pozostaje ona również do warunków osobistych, rodzinnych i sytuacji majątkowej oskarżonego. W realiach niniejszej sprawy nie sposób grzywny, której wymiar określony został przez Sąd na 70 stawek dziennych po 20 złotych każda uznać za rażąco niewspółmiernie surową.

Zarówno w zakresie liczby stawek ustalonych zaskarżonym wyrokiem, jak i wysokości jednej stawki dziennej orzeczona grzywna jawi się jako łagodna. Zgodnie z przepisem art. 33 § 1 k.k. jeżeli ustawa nie stanowi inaczej najniższa liczba stawek wynosi 10 złotych, zaś najwyższa 540. Liczba orzeczonych wobec oskarżonego 70 stawek dziennych pozostaje więc bliska ustawowej dolnej granicy kary grzywny. Wysokość stawki dziennej określona na 20 złotych jest natomiast niemalże równa minimalnej stawce jaką sąd mógł wobec oskarżonego określić. Minimalna wysokość stawki dziennej wynosząca 10 złotych jest orzekana wobec oskarżonych, których sytuacja finansowa znajduje się na granicy możliwości orzekania wobec nich kary grzywny w ogóle. Oskarżony do osób takich z pewnością nie należy.

Ł. R. jest bowiem osobą młodą, zdrową i posiadającą wyuczony zawód piekarza jak i stały dochód w wysokości 2700 złotych miesięcznie z tytułu zatrudnienia w zakładzie firmy (...) w G.. Prawdą jest, że na utrzymaniu oskarżonego pozostaje żona i dziecko, jednakże wymiar orzeczonej kary grzywny został dostosowany do jego możliwości zarobkowych, ponadto zawsze też oskarżony w toku postępowania wykonawczego może wnosić o rozłożenie tej należności na raty.

Orzeczenie wobec oskarżonego postulowanej w apelacji kary grzywny w najniższym wymiarze pozostawałoby daleko idącym pobłażaniem wobec oskarżonego zwłaszcza w sytuacji gdy orzeczona kara grzywny stanowić będzie dla oskarżonego jedyną bezpośrednio przez niego odczuwalną dolegliwość stanowiącą reakcję karną na popełnione przez niego przestępstwo.

W razie skazania za przestępstwo z art. 244 k.k. jeżeli czyn sprawcy polegał na niezastosowaniu się do zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych istnieje obligatoryjny obowiązek orzeczenia zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. W niniejszej sprawie Sąd I instancji orzekł przedmiotowy zakaz wobec oskarżonego w najniższym możliwym wymiarze jednego roku.

Mając na uwadze zaprezentowaną argumentację, nie dostrzegając uchybień, które należałoby uwzględnić z urzędu, Sąd odwoławczy na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. orzekł jak w pkt 1 wyroku. Zawarte w pkt. 2 wyroku rozstrzygnięcie o kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze oparte zostało na przepisie art. 8 ustawy o opłatach w sprawach karnych i art. 636 § 1 k.p.k.