Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VII Ua 21/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 kwietnia 2018 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Włodzimierz Czechowicz (spr.)

Sędziowie: SO Małgorzata Jarząbek

SO Zbigniew Szczuka

Protokolant: sekretarz sądowy Aneta Rapacka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 kwietnia 2018 r. w Warszawie

sprawy z wniosku W. F. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o wysokość zasiłku chorobowego - z ubezpieczenia wypadkowego

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 30 listopada 2017 roku

sygn. akt VI U 481/16

uchyla zaskarżony wyrok, znosi postępowanie w całości i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych do ponownego rozpoznania pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

SSO Małgorzata Jarząbek SSO Włodzimierz Czechowicz SSO Zbigniew Szczuka

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie VI Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 30 listopada 2017 r. zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 29 września 2016 r., znak: (...) w ten sposób, że przyznał W. F. (1) prawo
do wynagrodzenia za okres choroby od dnia 9 czerwca 2014 r. do dnia 22 czerwca 2014 r.
w wysokości 100% podstawy wymiaru i prawo do zasiłku chorobowego za okres od dnia
23 czerwca 2014 r. do dnia 7 grudnia 2014 r. w wysokości 100% podstawy wymiaru.

W ocenie Sądu I instancji sporną kwestią w sprawie było uznanie, czy zdarzenie
z dnia 2 czerwca 2014 r. można zakwalifikować jako wypadek przy pracy. Strony nie kwestionowały, że odwołujący jest niezdolny do pracy, zaś organ rentowy skupił się jedynie na wykazaniu, że zdarzenie z dnia 2 czerwca 2014 r. nie było spowodowane przyczyną zewnętrzną. Sąd Rejonowy przeanalizował okoliczności tego zdarzenia i ustalił, że odwołujący doznał urazu podczas wykonywania zwykłych czynności pracowniczych, jednak jego nieuwaga, przy wykonywaniu czynności związanej z obowiązkami pracowniczymi, doprowadziła do powstania urazu i była spowodowana nadmiernym poziomem stresu. Sąd I instancji powołał biegłego z zakresu psychologii celem zbadania wpływu stresu na organizm odwołującego. Biegła wskazała, że odwołujący jest osobą o niskim poziomie odporności na stres, a ponadto, że pozostaje w chronicznym stresie i występuje u niego wyższe ryzyko nieuwagi. W związku z tym sytuacja stresowa, w jakiej znalazł się odwołujący w dniu
2 czerwca 2014 r., spowodowała brak jego koncentracji, co z kolei doprowadziło do uderzenia w obudowę drzwi samochodu. Poziom stresu występujący u odwołującego był też tego dnia zwiększony w związku z rozładunkiem jego samochodu, który blokował przejazd przez drogę innym uczestnikom ruchu. Sąd Rejonowy powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego stwierdził, że stres związany z wykonywaniem obowiązków pracowniczych jest cechą tych obowiązków i jako taki nie może być uznany za zewnętrzną przyczynę wypadku, oraz że uszczerbek na zdrowiu pracownika spowodowany czynnikiem samoistnym może stanowić wypadek przy pracy, jeżeli został wywołany wysiłkiem lub stresem nadmiernym w okolicznościach danego wypadku. W niniejszej sprawie poziom stresu, jaki był udziałem odwołującego w dniu 2 czerwca 2014 r., był nieakceptowalny z punktu widzenia indywidualnych właściwości organizmu W. F. (2), który ma niski poziom odporności na stres. Wobec tego Sąd Rejonowy uznał, że w dniu zdarzenia odwołujący był poddany zwiększonemu poziomowi stresu w związku z koniecznością szybkiego rozładowania samochodu i chęcią zakończenia tarasowania drogi. W ocenie Sądu I instancji stres ten należało uznać za zewnętrzną przyczynę wypadku przy pracy. W związku z tym
Sąd I instancji uznał, że zdarzenie z dnia 2 czerwca 2014 r. jest wypadkiem przy pracy. Sąd Rejonowy miał również na uwadze, że organ rentowy odmówił przyznania odwołującemu prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 9 czerwca 2014 r. do dnia 22 czerwca 2014 r. powołując się na treść przepisu art. 92 k.p., w myśl którego wynagrodzenie chorobowe przyznaje się w wysokości 80% wynagrodzenia. Zgodnie jednak z art. 9 ust. 1 ustawy wypadkowej, zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje w wysokości 100% podstawy wymiaru. Sąd Rejonowy wskazał jednocześnie, że na podstawie art. 8 ust. 3 ustawy wypadkowej, zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługuje za okresy niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, za które ubezpieczony na podstawie odrębnych przepisów zachowuje prawo do wynagrodzenia, uposażenia, stypendium lub innego świadczenia przysługującego za czas niezdolności do pracy. Doktryna wskazuje, że przepis art. 92 k.p. nie stanowi odrębnego przepisu w rozumieniu art. 8 ust. 3 ustawy wypadkowej. W związku z powyższym przy uznaniu zdarzenia z dnia 2 czerwca 2014 r. za wypadek przy pracy, odwołującemu należał się zasiłek wypłacany przez organ rentowy z ubezpieczenia wypadkowego, a nie wynagrodzenie chorobowe z art. 92 k.p. Tym samym zdaniem Sądu Rejonowego odwołujący miał prawo do pobierania zasiłku chorobowego w wysokości 100% podstawy wymiaru również w okresie od dnia 9 czerwca 2014 r. do dnia 22 czerwca 2014 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w dniu 8 stycznia 2018 r. wywiódł apelację zaskarżając wyrok Sądu Rejonowego w części dotyczącej przyznania odwołującemu wynagrodzenia za okres choroby zarzucając mu naruszenie przepisów:

- art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych poprzez przyznanie odwołującemu prawa
do wynagrodzenia za okres choroby od dnia 9 czerwca 2014 r. do dnia 22 czerwca 2014 r.
w wysokości 100% podstawy wymiaru, pomimo że za ten okres przysługuje zasiłek chorobowy w wysokości 100% podstawy wymiaru;

- art. 92 k.p. poprzez błędne jego zastosowanie do zasiłku chorobowego w związku
z wypadkiem przy pracy.

Organ rentowy wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez przyznanie prawa do zasiłku chorobowego z tytułu wypadku przy pracy albo ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja podlegała uwzględnieniu w zakresie, w jakim organ rentowy wnosił
o uchylenie zaskarżonego wyroku, nawet jeżeli brak w apelacji uzasadnienia takiego wniosku. Sąd Okręgowy zważył, że Sąd Rejonowy rozpoznając sprawę nie wezwał do udziału
w sprawie w charakterze zainteresowanego pracodawcy odwołującego (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. o doszło do nieważności postępowania, którą Sąd Okręgowy bierze pod uwagę z urzędu.

Sąd Okręgowy zważył, że zgodnie z przepisem art. 379 pkt 5 k.p.c., nieważność postępowania zachodzi, jeżeli strona została pozbawiona możności obrony swych praw.
W świetle art. 477 11 § 1 k.p.c., w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia odwołania,
w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych stronami są ubezpieczony, osoba odwołująca się od orzeczenia wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności, inna osoba, której praw i obowiązków dotyczy zaskarżona decyzja, organ rentowy, wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności i zainteresowany. Zainteresowanym jest ten, czyje prawa lub obowiązki zależą od rozstrzygnięcia sprawy. W niniejszej sprawie pracodawcą odwołującego była (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L.. Na mocy obowiązującego wówczas przepisu art. 477 11 § 2 k.p.c., Sąd I instancji obowiązany był
zawiadomić Spółkę o toczącym się postępowaniu, jak również do poinformować
o możliwości przystąpienia do sprawy w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia zawiadomienia.

Zgodnie z poglądami wypracowanymi przez orzecznictwo, ,,zainteresowany jako osoba, która w postępowaniu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych nie występowała w charakterze strony i wobec której nie została wydana decyzja, ma nie tylko możliwość wstąpienia do procesu toczącego się z inicjatywy innych stron, ale ma również możliwość wniesienia odwołania. Jego uprawnienie wynika zarówno z pozostawania w kręgu uprawnionych (ubezpieczonych), jak i z nadanego mu charakteru strony procesu; opiera się
na wspólnym z innymi ubezpieczonymi prawie, które jeszcze nie zostało ustalone, w związku z czym jego pozycja w procesie polega na współuczestnictwie materialnym. (…) Stronami postępowania przed sądem rozpoznającym sprawę z zakresu ubezpieczeń społecznych są
(w znaczeniu muszą być) wszystkie podmioty materialnego stosunku ubezpieczenia społecznego, czyli osoby wymienione w art. 477 11 k.p.c.’’ ( wyrok Sądu Apelacyjnego
w Katowicach z dnia 29 grudnia 2004 r., sygn. akt III AUa 2134/03
). „Sąd prowadzący sprawę z zakresu ubezpieczeń społecznych powinien ustalić, czy przedmiot tego postępowania wskazuje, iż określona osoba powinna w danym wypadku korzystać ze statusu prawnego zainteresowanego. W przypadku pozytywnego rozstrzygnięcia tej kwestii, w celu stworzenia zainteresowanemu możliwości obrony praw, należy wezwać go do udziału w tym postępowaniu w charakterze strony”. ( wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia
14 sierpnia 2012 r., sygn. akt III AUa 525/12
)

Decyzja organu rentowego w przedmiocie ustalenia prawa do zasiłku chorobowego wpływa na prawa i obowiązki pracodawcy ubezpieczonego. Z tych względów Spółka zatrudniająca odwołującego winna jako zainteresowany zostać powiadomiona o niniejszym postępowaniu. Skoro Sąd nie zawiadomił Spółki o możności obrony swoich praw doszło do nieważności postępowania, Sąd Okręgowy nie badał więc zasadności zarzutów apelacyjnych organu rentowego dotyczących naruszenia przepisów art. 8 ust. 2 ustawy z dnia
30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych
oraz art. 92 k.p. Ponadto w ocenie Sądu Okręgowego brak było podstaw faktycznych i prawnych do zmiany zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie W. F. (1) prawa do wynagrodzenia za okres choroby od dnia 9 czerwca 2014 r. do dnia
22 czerwca 2014 r. Organ rentowy nie jest uprawniony do wypłaty wynagrodzenia chorobowego, świadczenie takie wypłaca bowiem pracodawca z własnych środków finansowych. Sąd Okręgowy zwraca uwagę na niekonsekwencję Sądu Rejonowego, który w uzasadnieniu wyroku (strona 6) wskazał, że odwołującemu należy się zasiłek chorobowy wypłacany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W., a nie wynagrodzenie chorobowe z art. 92 kp, a mimo to zmieniając zaskarżoną decyzję przyznał od tego organu prawo do wynagrodzenia chorobowego za okres od 9 czerwca do 22 czerwca 2014 roku.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy, Sąd I instancji winien przeprowadzić postępowanie sądowe przy udziale wszystkich stron, które są uprawnione do działania
w procesie. Sąd zawiadomi (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. o toczącym się postępowaniu, jak również poinformuje o możliwości przystąpienia do sprawy.

Reasumując, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 2 k.p.c. oraz art. 108 § 2 k.p.c. uchylił zaskarżony wyrok, zniósł postępowanie w całości jako dotknięte nieważnością
i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie
VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

SSO Małgorzata Jarząbek SSO Włodzimierz Czechowicz SSO Zbigniew Szczuka