Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lutego 2019 roku

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Trybunalskim,

Wydział V w składzie:

Przewodniczący: SSO Beata Łapińska

Sędziowie: SO Magdalena Marczyńska (spr.)

SO Mariola Mastalerz

Protokolant: Bożena Sobczyk

po rozpoznaniu w dniu 21 lutego 2019 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z powództwa J. G.

przeciwko (...)

o odprawę emerytalną

na skutek apelacji powoda J. G. od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 8 maja 2018r.

sygn. IV P 16/18

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od powoda J. G. na rzecz pozwanego (...) kwotę 1 350, 00 (jeden tysiąc trzysta pięćdziesiąt) złotych z tytułu zwrotu kosztów za instancję odwoławczą.

SSO Mariola Mastalerz SSO Beata Łapińska SSO Magdalena Marczyńska

Sygn. akt V Pa 62/18

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 12 lutego 2018 roku powód J. G. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) odprawy emerytalnej
w wysokości 36.000,00 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wymagalności
do dnia zapłaty. W uzasadnieniu pozwu wskazał, że wypłacono mu dwumiesięczną odprawę emerytalną, podczas gdy przysługiwała mu odprawa w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia.

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) wniósł o oddalenie powództwa w całości. Uzasadniając swoje stanowisko wskazał, że powodowi wypłacono odprawę emerytalną w wysokości wynikającej z (...).

Wyrokiem z dnia 8 maja 2018 roku, sygn. akt IV P 16/18, Sąd Rejonowy
w Piotrkowie Tryb, oddalił powództwo i zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 2.700 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Podstawą rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego były następujące ustalenia faktyczne:

J. G. został zatrudniony u pozwanego w dniu (...) roku na stanowisku (...). W dniu (...) roku powód przeszedł na emeryturę. W związku z przejściem na emeryturę (...) wypłacił powodowi odprawę w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia tj. 18.000,00 zł. Przed zatrudnieniem w (...) powód był zatrudniony:

- od 1 października 1969 roku do 31 sierpnia 1975 roku na Uniwersytecie (...) jako starszy asystent,

- od 1 września 1975 roku do 31 października 1976 roku w (...) Zakład (...) jako zastępca (...) ds. administracyjno – handlowych,

- od 1 listopada 1976 roku do 31 października 1984 roku w (...) K. - W. jako zastępca (...) do spraw ekonomicznych i pracowniczych,

- od 1 listopada 1984 roku do 30 listopada 1986 roku w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) we W. jako (...),

- od 1 grudnia 1986 roku do 31 stycznia 1989 roku w (...) Oddział (...) we W. jako zastępca (...),

- od 1 lutego 1989 roku w (...) S.A. (...) we W. jako (...), ekspert.

W piśmie z dnia 29 listopada 2017 roku powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 36.000,00 zł tytułem brakującej części przysługującej mu odprawy emerytalnej. W odpowiedzi na to wezwanie do zapłaty pozwany wskazał, że nie uznaje roszczenia zarówno co do zasady, jak i ci do jego wysokości.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał powództwo za nieuzasadnione.

Na wstępie Sąd I instancji wskazał, że powód J. G. wniósł w niniejszej sprawie o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego (...) wyrównania odprawy emerytalnej o kwotę 36.000,00 zł. Powód podniósł, że wypłacono mu odprawę w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia, w sytuacji, gdy przysługiwała mu odprawa w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia. Wywód swój powód oparł na treści art. 18 (...), odsyłającego - zdaniem powoda w tym zakresie - do art. 28 ust. 1 ustawy o pracownikach urzędów państwowych. Natomiast pozwany , odnosząc się do roszczeń powoda podniósł, że powodowi przysługiwała odprawa w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia zgodnie z art. 17 pkt. 1 (...). Różnica między wysokością świadczenia należnego powodowi wskazywana przez strony, wynika z tego, że zgodnie z interpretacją przedstawianą przez powoda dla ustalenia wysokości odprawy bierze się pod uwagę staż pracowniczy powoda w urzędach państwowych, a w przypadku wskazywanym przez pozwanego wyłącznie staż w (...).

Sąd Rejonowy, przytoczył treść art. 18 (...)
(...), który stanowi, że w sprawach nieuregulowanych tą ustawą do urzędników i innych pracowników (...) lub pracowników Biura Służby Prawnej Trybunału Konstytucyjnego stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 roku o pracownikach urzędów państwowych. Taką też konstrukcję, jak zauważył Sąd Rejonowy, przyjął powód. Powód pominął jednak okoliczność, że ustawodawca zawarł w ustawie o pracownikach (...) (...) pełną regulację dotyczącą prawa do odprawy emerytalnej, która została zawarta w art. 17 tejże ustawy. Skutkuje to zatem niedopuszczalnością stosowania art. 18 (...), a więc koniecznością zastosowania art. 17 powyższej ustawy, a nie art. 28 ust. 1 ustawy o pracownikach urzędów państwowych.

W art. 17 (...) ustawodawca stwierdził, że wysokość odprawy uzależniona jest od stażu pracy w (...). Staż pracy powoda w (...) wynosił 14 lat, a zatem przysługuje mu odprawa wynikająca z punktu 1, to jest w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia i taka też została wypłacona powodowi.

Odnosząc się do zarzutu powoda, że z jego wiedzy wynika, iż inni (...) otrzymali 6 miesięczne odprawy, Sąd I instancji podniósł, że powód nie wykazał, by takie okoliczności miały miejsce. Powód nie wykazał także tytułu wypłaty odpraw w takiej sytuacji. Jest to o tyle istotne, że w oparciu o art.17 (...) może być wypłacona 6 miesięczna odprawa emerytalna przy ponad 20 letnim okresie zatrudnienia w (...). Sąd Rejonowy stwierdził także, że niezasadny jest zarzut powoda dotyczący konieczności stosowania przepisu korzystniejszego dla pracownika. Pogląd ten jest bowiem sprzeczny z treścią wyżej przytoczonego art. 18 (...). Reasumując, Sąd Rejonowy uznał, że wykładnia prezentowana przez powoda jest sprzeczna z podstawowymi zasadami wykładni prawa:

- lex specialis derogat legi generali - ustawa (...) jest pragmatyką szczególną w stosunku do ustawy
o pracownikach urzędów państwowych;

- lex posteriori derogat legi priori - ustawa (...) jest aktem pochodzącym z 1998 roku , a więc „nowszym”, niż ustawa o pracownikach urzędów państwowych z 1982 roku, czyli w sposób bardziej pełny odzwierciedla wolę ustawodawcy (w przeciwnym wypadku w ustawie z 1998 roku bądź powtórzono by regulację z ustawy z 1982 roku, bądź nie zawarto by w zakresie prawa do odprawy emerytalnej żadnej regulacji, co skutkowałoby koniecznością stosowania regulacji z ustawy o pracowniach urzędów państwowych).

Mając powyższe na względzie, Sąd Rejonowy uznał roszczenie powoda za niezasadne. Zważywszy na wynik postępowania, Sąd Rejonowy zasądził od powoda na rzecz pozwanego, zgodnie z art. 98 k.p.c., kwotę 2.700,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego

Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik powoda, zaskarżając orzeczenie w całości. Orzeczeniu Sądu Rejonowego zarzucił:

- sprzeczność istotnych ustaleń (...) z treścią zebranego w sprawie materiału poprzez przyjęcie, wbrew przepisom ustawy, że podstawę wypłaty odprawy emerytalnej stanowił art. 17 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 roku o pracownikach (...), który stanowi, że „urzędnikowi albo innemu pracownikowi (...) (…), którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem a rentę z tytułu niezdolności do pracy lub na emeryturę, przysługuje jednorazowa odprawa w wysokości: dwumiesięcznego wynagrodzenia – po 10 latach pracy w (...) (…)”

- niezastosowanie art. 28 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 16 września 1982 roku
o pracownikach urzędów państwowych, zgodnie z którym urzędnikowi państwowemu przechodzącemu na emeryturę po 20 latach pracy w urzędach przysługuje jednorazowa odprawa w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia.

Pełnomocnik powoda wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonym zakresie i zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik strony pozwanej wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest nieuzasadniona, bowiem zaskarżony wyrok odpowiada prawu.

Przede wszystkim podkreślić należy, że nie wiadomo dlaczego skarżący zarzuca Sądowi Rejonowemu dokonanie ustaleń faktycznych sprzecznych z treścią zebranego materiału dowodowego, skoro zarzut ten łączy następnie z niewłaściwym zastosowaniem przez ten Sąd przepisów prawa. Co więcej, w uzasadnieniu apelacji pełnomocnik powoda wyraźnie odnosi się do ustaleń faktycznych dokonanych przez Sąd I instancji i ustalenia te powtarza oraz w żadnym zakresie ich nie kwestionuje.

Należy podkreślić, co słusznie stwierdził Sąd I instancji, że spór w sprawie dotyczył wyłącznie przepisów prawa. Niesporne bowiem było i wynika to jasno z dokumentów znajdujących się w aktach osobowych powoda, że powód zatrudniony został w (...) na stanowisku (...) od dnia (...) roku. Jego stosunek pracy rozwiązał się z dniem (...) roku, następnie zaś powód nabył prawo do emerytury. Powód w żadnym zakresie nie kwestionuje ani tych ustaleń, ani ustaleń dotyczących jego zatrudnienia do dnia 30 września 2002 roku.

Mając na uwadze to, że z ustalonego stanu faktycznego wynika, iż powód był pracownikiem pozwanego od dnia (...) roku do dnia (...) roku i że przed powyższym zatrudnieniem nie pracował w (...), Sąd Rejonowy na podstawie art. 17 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 roku o pracownikach (...) (Dz.U. z 2018 r. poz. 577), zwanej dalej ustawą, powództwo oddalił. Stanowisko Sądu Rejonowego jest prawidłowe, a zarzuty naruszenia przez ten Sąd prawa materialnego są chybione.

Zakres podmiotowy ww. ustawy określony został w jej art. 1 Stanowi on, że ustawa określa obowiązki i prawa urzędników oraz innych pracowników zatrudnionych w: 1) (...); 2) powszechnych jednostkach organizacyjnych prokuratury; 3) Biurze Służby Prawnej Trybunału Konstytucyjnego. Art. 1 pkt 3 dodany został ustawą z dnia 13 grudnia 2016 roku (Dz.U. z 2016 r. poz. 2074), która weszła w życie 1 stycznia 2018 roku. W art. 14 ustawy znalazło się upoważnienie dla Ministra Sprawiedliwości do określenia w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej i ministrem właściwym do spraw pracy, w drodze rozporządzenia, m.in. szczegółowych zasad wynagradzania urzędników i innych pracowników (...) i powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury, tabel wynagrodzenia zasadniczego urzędników i innych pracowników (...) i powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury oraz wysokości dodatku przysługującego z tytułu zajmowanego stanowiska oraz pełnionej funkcji. Natomiast w samej ustawie uregulowano w art. 15 - prawo i wysokość dodatku za wysługę lat, w art. 16 - prawo i wysokość nagrody jubileuszowej oraz w art. 17 - prawo i wysokość odprawy emerytalnej i rentowej.

Przepis art. 17 ustawy w brzmieniu obowiązującym w dacie ustania stosunku pracy powoda stanowił, że urzędnikowi albo innemu pracownikowi (...), którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę z tytułu niezdolności do pracy lub na emeryturę, przysługuje jednorazowa odprawa w wysokości:

1) dwumiesięcznego wynagrodzenia - po 10 latach pracy w (...);

2) trzymiesięcznego wynagrodzenia - po 15 latach pracy w (...);

3) sześciomiesięcznego wynagrodzenia - po 20 latach pracy w (...).

Powód twierdzi, że Sąd I instancji nieprawidłowo zastosował art. 17 pkt 1 ustawy, uwzględniając wyłącznie staż pracy powoda, jako pracownika (...), podczas gdy ustalając wysokość tego świadczenia należy zaliczyć staż pracy także poza (...) w innych urzędach państwowych. Z tym twierdzeniem nie sposób się zgodzić. Ma bowiem rację Sąd Rejonowy, że prawo do odprawy dla pracownika (...) oraz jej wysokość zostały uregulowane w całości w ustawie, a zatem nie ma podstaw, by poprzez odesłanie zawarte w art. 18 ustawy do obliczenia jej wysokości stosować przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 roku o pracownikach urzędów państwowych, to jest art. 28 tejże ustawy. Z przepisu art. 18 ustawy wynika bowiem, że przepisy ustawy o pracownikach urzędów państwowych stosuje się odpowiednio tylko w sprawach nieuregulowanych niniejszą ustawą.

Co istotne, wykładnia językowa art. 17 ustawy prowadzi do wniosku, że wysokość odprawy dla pracownika (...) uzależniona jest od ilości lat przepracowanych w (...). W każdym bowiem z punktów tego przepisu ustawodawca posłużył się określeniem „po … latach pracy w (...)”. Natomiast w inny sposób unormowano wysokość dodatku za staż pracy oraz nagrody jubileuszowej. Mianowicie, zgodnie z art. 15 ustawy urzędnikowi i innemu pracownikowi (...) przysługuje dodatek za wieloletnią pracę w wysokości wynoszącej po 5 latach pracy 5% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Dodatek ten wzrasta o 1% za każdy dalszy rok pracy aż do osiągnięcia 20% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. W myśl zaś art. 16 ustawy za wieloletnią pracę urzędnik i inny pracownik (...) otrzymuje nagrodę jubileuszową w wysokości: 1) po 20 latach pracy - 75% wynagrodzenia miesięcznego; 2) po 25 latach pracy - 100% wynagrodzenia miesięcznego; 3) po 30 latach pracy - 150% wynagrodzenia miesięcznego; 4) po 35 latach pracy - 200% wynagrodzenia miesięcznego; 5) po 40 latach pracy - 300% wynagrodzenia miesięcznego; 6) po 45 latach pracy - 400% wynagrodzenia miesięcznego. A zatem w przepisach tych ustawodawca przyznał pracownikom (...) prawo do dodatku stażowego i nagrody jubileuszowej, jednak określając ich wysokość nie odniósł się już, jak w art. 17 ustawy, do ilości lat pracy w (...) („po 5 latach pracy”, „po 20 latach pracy” itd.). Stąd też szczegółowe regulacje, dotyczące dodatku stażowego oraz nagrody jubileuszowej znalazły się w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 8 grudnia 2014 roku w sprawie stanowisk i szczegółowych zasad wynagradzania urzędników i innych pracowników (...) oraz odbywania stażu urzędniczego (Dz.U. z 2015 r. poz. 54), a więc rozporządzeniu obowiązującym w dacie rozwiązania stosunku pracy powoda. I tak w § 8 tego rozporządzenia wskazano, że do okresów pracy uprawniających do dodatku za wieloletnią pracę wlicza się zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze, a w § 9 rozporządzenia, że do okresu pracy uprawniającego do nagrody jubileuszowej wlicza się zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Natomiast co do sposobu liczenia okresu pracy, od którego zależy wysokość oprawy emerytalnej (rentowej) w rozporządzenia analogicznego unormowania nie zamieszczono.

Reasumując, rację ma Sąd Rejonowy, że pracodawca wypłacił powodowi odprawę emerytalną w prawidłowej wysokości i w sprawie nie ma zastosowania art. 28 ustawy o pracownikach urzędów państwowych. Tym samym wykładnia dokonana w pismach Ministerstwa Sprawiedliwości, że należy obliczając wysokość odprawy stosować poprzez art. 18 (...) unormowanie art. 28 ustawy o pracownikach urzędów państwowych jest nieprawidłowa.

Na marginesie zauważyć należy, że apelujący w uzasadnieniu apelacji wskazuje, iż do stażu pracy, od którego zależy wysokość odprawy należy zaliczyć, oprócz pracy w (...), również okresy od 1 grudnia 1986 roku do 31 stycznia 1989 roku w (...) we W. oraz od 1 lutego 1989 roku do 30 września 2002 roku w Banku (...) S.A. Oddział we W.. Sąd Rejonowy datę ustania stosunku pracy powoda w (...) we W. oraz datę podjęcia kolejnego stosunku pracy podał jako okoliczności niesporne. Takie też daty widnieją w sporządzonym przez powoda C.V., znajdującym się na kartach A/4 – A/6 w aktach osobowych oraz ankiecie personalnej na karcie A/2. Natomiast ze świadectw pracy znajdujących się w części A akt osobowych powoda na kartach A/44 i A/45 wynika, że stosunek pracy powoda w (...) ustał z końcem roku 1988 i od 1 stycznia 1989 roku powód podjął pracę u kolejnego pracodawcy. Ponadto ze świadectwa pracy wystawionego w dniu 21 października 1991 roku przez (...) we W. wynika, że powód z mocy prawa stał się z dniem 1 stycznia 1989 roku pracownikiem (...) w Ł. Oddział we W. w wyniku wyłączenia z (...) banków państwowych.

(...) Bank (...) w Ł., powołany został na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 kwietnia 1988 roku (Dz.U. Nr 21, poz. 144) i w świadectwie pracy wystawionym powodowi przez (...) zawarta jest informacja, że powód stał się pracownikiem tego Banku z mocy prawa, to jest na podstawie art. 79 ust. 3 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 roku o (...) (Dz.U. Nr 4, poz. 22). Przepis ten stanowił, że pracownicy jednostek organizacyjnych określonych w ust. 2 oraz pracownicy innych jednostek i komórek organizacyjnych (...), których listę ustali Prezes (...), stają się z mocy prawa pracownikami banków państwowych. Do praw i obowiązków tych pracowników stosuje się przepisy pragmatyki służbowej (...). Sytuacja uległa zmianie, bowiem na podstawie § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 maja 1991 roku w sprawie wyrażenia zgody na przekształcenie niektórych banków państwowych w spółki akcyjne (Dz. U. 45., poz. 196), z dniem 8 października 1991 roku (...) Bank (...) w Ł. został przekształcony w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa i nastąpiła zmiana nazwy na (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w Ł.. Co więcej powód pracował także następnie w kolejnej spółce akcyjnej, to jest w Banku (...) S.A., który powstał w wyniku połączenia banków. Do tego jednak pełnomocnik powoda w żadnym zakresie się nie odniósł, traktując w apelacji cały okres zatrudnienia powoda od 1 grudnia 1986 roku do 30 września 2002 roku, jako okres pracy urzędniczej, ale nie wyjaśniając, dlaczego. To jednak Sąd Okręgowy podnosi jedynie marginalnie, albowiem, jak już była mowa, podzielił stanowisko Sądu Rejonowego co do interpretacji art. 17 ustawy.

Z powyższych względów, na podstawie art. 385 k.p.c. orzeczono, jak w punkcie 1 sentencji. O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c.