Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt. IV Ka 24/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 marca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący SSO Adam Sygit

Protokolant sekr. sądowy Dominika Marcinkowska

przy udziale oskarżyciela ------

po rozpoznaniu w dniu 7 marca 2014 roku

sprawy M. G.

obwinionego o wykroczenie z art. 51§1 k.w.,

na skutek apelacji wniesionej przez obwinionego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 4 listopada 2013 roku sygn. akt XIV W 424/13

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Bydgoszczy do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt IV Ka 24/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 4 listopada 2013 roku, wydanym w sprawie o sygnaturze akt XIV W 424/13, obwinionego M. G. uznano za winnego tego, że w dniu 05 października 2012 roku w godzinach 21:30-23:15 w B. przy ul. (...) przebywając w lokalu nr (...) hałasem, krzykiem, „salwami śmiechu”, tupaniem ciężkimi butami, szuraniem meblami po podłodze zakłócił spokój oraz spoczynek nocny pani M. K. oraz w dniu 6 października 2012 roku w godzinach 22:00-23:20 w B. przy ul. (...) przebywając w lokalu nr (...) hałasem, krzykiem, „salwami śmiechu”, tupaniem ciężkimi butami, szuraniem mebli po podłodze zakłócił spoczynek nocny pani M. K., tj. za winnego popełnienia wykroczeń z art. 51 § 1 k.w. i art. 51 § 1 k.w. i za to, w myśl art. 9 § 2 k.w., na podstawie art. 51 § 1 k.w., wymierzono mu karę grzywny w kwocie 500 złotych. Jednocześnie obciążono obwinionego kosztami postępowania w kwocie 100 złotych i opłatą w kwocie 50 złotych.

Od powyższego orzeczenia apelację wniósł obwiniony wnosząc o uchylenie wyroku „w związku z błędami logicznymi, zawartymi w uzasadnieniu wyroku” (k. 144).

Sąd odwoławczy zważył, co następuje:

Apelacja była zasadna w zakresie wniosku o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Z uwagi na wywiedzenie apelacji osobiście przez obwinionego przedmiotem oceny sądu odwoławczego była zarówno prawidłowość merytorycznego rozstrzygnięcia, jak i sposobu procedowania w sprawie. Konieczność uchylenia zaskarżonego orzeczenia była konsekwencją dopuszczenia się przez Sąd Rejonowy w Bydgoszczy rażącego naruszenia prawa procesowego. Stwierdzenie tego uchybienia, wystarczające do wydania orzeczenia odwoławczego, jednocześnie dezaktualizowało potrzebę kontroli merytorycznej treści rozstrzygnięcia. Z przyczyn wskazanych w dalszej części uzasadnienia kontrola ta była zresztą niemożliwa.

Zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 15 marca 2013 roku (k. 24, 58) przedmiotem rozpoznania w postępowaniu o sygnaturze akt XIV W 424/13 były zarzuty (w liczbie 10) przedstawione M. G. a opisane dwoma wnioskami o ukaranie (k. 1, 26). Wyrok w sprawie XIV W 424/13, wydany w dacie 4 listopada 2013 roku, dotyczył jednak tylko dwóch zachowań a mających mieć miejsce w dniach 5 i 6 października 2012 roku. Po ogłoszeniu wyroku, w dniu 26 listopada 2013 roku, wydano postanowienie o sprostowaniu jego treści z powołaniem na instytucję przewidzianą w art. 105 § 1 k.p.k. (k. 138). Zgodnie z tym orzeczeniem w zakresie opisu czynów zarzucanych obwinionemu dodatkowo wskazano 8 zarzutów, dotyczących zachowań z okresu od dnia 24 kwietnia 2012 roku do dnia 25 sierpnia 2012 roku.

Zdaniem sądu odwoławczego postąpienie w ten sposób było niedopuszczalne i - mimo prawomocności tego postanowienia - rodziło istotne skutki dla orzekania w postępowaniu odwoławczym. Przede wszystkim należy podkreślić, że ratio legis zastosowania regulacji a przewidzianej w art. 105 § 1 i 2 k.p.k. w żadnym wypadku nie może prowadzić do merytorycznej zmiany orzeczenia bądź jego uzupełnienia (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2013 roku w sprawie II KK 178/12, publ. Prokuratura i Prawo 2013/6/19; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2013 roku w sprawie V KK 19/13, publ. LEX nr 1298128 czy wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 października 2011 roku w sprawie SNO 40/11, publ. LEX nr 1288892).

Z taką sytuacją mamy właśnie do czynienia w przedmiotowej sprawie bo dokonane postanowieniem z dnia 26 listopada 2013 roku sprostowanie oczywistej omyłki pisarskiej faktycznie polegało na dodaniu do wyroku nowego elementu a pominiętego w procesie wyrokowania. Dlatego uznano, że postanowienie to stanowiło w istocie rzeczy niedopuszczalną modyfikację merytorycznej treści wyroku. Jednocześnie należy podkreślić, że sposób redakcji wyroku wskazuje, iż kwalifikacja prawna i wymierzona kara odnosiły się wyłącznie do dwóch czynów, opisanych w części wstępnej a z powołaniem na treść art. 105 k.p.k. sąd nie może konwalidować „zapomnienia” podjęcia rozstrzygnięcia o całym przedmiocie procesu. Ponadto część motywacyjna wyroku dotyczy wszystkich zarzuconych zachowań a – jak wynika z akt sprawy - postanowienie o sprostowaniu zapadło później. Wskazuje to na oczywistą sprzeczność pomiędzy wyrokiem (w kształcie istniejącym w momencie sporządzania jego części motywacyjnej) a treścią uzasadnienia, co również stanowi uchybienie proceduralne, które w przedmiotowej sprawie winno skutkować uchyleniem zaskarżonego orzeczenia. Powyższe uniemożliwia bowiem merytoryczną kontrolę orzeczenia, w tym odnośnie prawidłowości rozstrzygnięcia o karze.

W związku z powyższym przyjęto, że postąpienie w ten sposób przez Sąd Rejonowy w Bydgoszczy nie wywołało skutków prawnych i tym samym nie modyfikowało treści wyroku ogłoszonego w dniu 4 listopada 2013 roku (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 sierpnia 2012 roku w sprawie III KK 251/12, publ. Prokuratura i Prawo 2012/11/3 czy wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2011 roku w sprawie III KK 446/10, publ. LEX nr 860623 z glosą aprobującą J. Kosonogi).

Konsekwencją powyższego uchybienia było uznanie, że Sąd Rejonowy w Bydgoszczy nie rozstrzygnął o całości przedmiotu procesu, co musiało skutkować uchyleniem zaskarżonego wyroku. Brak wypowiedzenia się przez sąd, co do czynów będących przecież przedmiotem procesu i niezamieszczenie tego rodzaju rozstrzygnięcia w części dyspozytywnej wyroku, jest naruszeniem wymogu ustanowionego treścią art. 413 § 1 pkt 5 k.p.k., mającego zastosowanie w przedmiotowym postępowaniu zgodnie z art. 82 § 1 k.p.w. (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2006 roku w sprawie III KK 306/05, publ. OSNKW 2006/7-8/69).

W orzeczeniu następczym Sąd Rejonowy w Bydgoszczy, po przeprowadzeniu postępowania dowodowego w zakresie adekwatnym do zarzuconych obwinionemu zachowań, winien więc – w prawidłowej formie - wypowiedzieć się odnośnie wszystkich czynów, pamiętając jednocześnie o sytuacji procesowej, w której znalazł się obwiniony skarżąc na swą korzyść wadliwe orzeczenie pierwszoinstancyjne.