Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II K 583 / 18

WYROK ŁĄCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 lutego 2019 roku

Sąd R. (...) w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący – SSR Michał Świć

Protokolant – (...)

w obecności prokuratora Anny Brudnickiej-Chochoł

po rozpoznaniu na rozprawie 1 lutego 2019 roku

w przedmiocie wyroku łącznego

na wniosek obrońcy skazanego i z urzędu

w sprawie (...)

syna (...) i (...)

urodzonego (...)

w (...)

skazanego prawomocnymi wyrokami:

1. (...) z dnia (...) roku w sprawie (...), za czyn z art. 223 § 1 kk popełniony w nocy z 16/17 marca 2007 roku oraz czyn z art. 226 § 1 kk popełniony w nocy z 16/17 marca 2007 roku, na kary jednostkowe 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz 6 miesięcy pozbawienia wolności, z wymierzeniem kary łącznej 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności; - kara została wykonana;

2. (...) w XII Zamiejscowym Wydziale Karnym z siedzibą w (...) z dnia 30 października 2014 roku w sprawie (...) , zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 10 lutego 2016 roku, sygn. akt VII Ka 90/15, za czyn z art. 56 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 kk popełniony w okresie od końca czerwca do połowy sierpnia 2010 roku, za czyn z art. 56 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii popełniony w okresie styczeń – luty 2011 roku oraz czyn z art. 282 kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 64 § 1 kk popełniony w okresie od marca 2011 roku do 14 sierpnia 2013 roku, na kary jednostkowe 1 roku pozbawienia wolności i grzywny w wysokości 80 stawek dziennych po 30 złotych każda stawka, 2 lat pozbawienia wolności i grzywny w wysokości 80 stawek dziennych grzywny po 30 złotych każda stawka oraz 2 lat pozbawienia wolności i grzywny w wysokości 100 stawek dziennych grzywny po 30 złotych każda stawka, z wymierzeniem kary łącznej 3 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności i kary łącznej grzywny w wysokości 250 stawek dziennych grzywny po 30 złotych każda stawka; - kara łączna grzywny została wykonana, kara łączna pozbawienia wolności nie została wykonana;

3. (...) z dnia 3 listopada 2017 roku w sprawie (...), za czyn z art. 56 ust. 1 i 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii popełniony w okresie dokładnie nieustalonym pomiędzy 31 października 2008 roku i majem 2009 roku i czyn z art. 56 ust. 1 i 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii popełniony w okresie dokładnie nieustalonym pomiędzy czerwcem 2010 roku i wrześniem 2010 roku, na kary jednostkowe 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności i grzywny w wysokości 200 stawek dziennych grzywny po 100 złotych każda stawka oraz 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności i grzywny w wysokości 150 stawek dziennych grzywny po 100 złotych każda stawka, z wymierzeniem kary łącznej 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz kary łącznej grzywny w wysokości 300 stawek dziennych grzywny po 100 złotych każda stawka; z zaliczeniem na poczet kary łącznej pozbawienia wolności okresu tymczasowego aresztowania od 30 stycznia 2012 roku do 19 listopada 2012 roku i od 27 listopada 2012 roku do 7 maja 2013 roku; - kara łączna grzywny nie została wykonana, - kara łączna pozbawienia wolności nie została wykonana;

- o r z e k a -

I. na podstawie art. 85 § 1 i 2 kk i art. 86 § 1 kk łączy kary łączne pozbawienia wolności orzeczone wobec skazanego (...) wyrokami opisanymi w pkt. 2 (sygn. akt (...)) i pkt. 3 (sygn. akt (...)) części wstępnej wyroku i wymierza skazanemu karę łączną 6 (sześciu) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

II. ustala, że w pozostałym zakresie połączone wyroki podlegają odrębnemu wykonaniu;

III. na podstawie art. 577 kpk na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności zalicza skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie (...) od 30 stycznia 2012 roku do 19 listopada 2012 roku i od 27 listopada 2012 roku do 7 maja 2013 roku;

IV. na podstawie art. 572 kpk umarza postępowanie w zakresie objęcia wyrokiem łącznym kary wymierzonej w sprawie (...);

V. na podstawie art. 624 § 1 kpk zwalnia skazanego z obowiązku uiszczenia kosztów postępowania przejmując je w całości na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt II K 583 / 18

UZASADNIENIE

(...) był skazany:

1. wyrokiem (...) z dnia (...) roku w sprawie (...), za czyn z art. 223 § 1 kk popełniony w nocy z 16/17 marca 2007 roku oraz czyn z art. 226 § 1 kk popełniony w nocy z 16/17 marca 2007 roku, na kary jednostkowe 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz 6 miesięcy pozbawienia wolności, z wymierzeniem kary łącznej 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

2. wyrokiem (...) w XII Zamiejscowym Wydziale Karnym z siedzibą w (...) z dnia 30 października 2014 roku w sprawie (...), zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 10 lutego 2016 roku, sygn. akt VII Ka 90/15, za czyn z art. 56 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 kk popełniony w okresie od końca czerwca do połowy sierpnia 2010 roku, za czyn z art. 56 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii popełniony w okresie styczeń – luty 2011 roku oraz czyn z art. 282 kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 64 § 1 kk popełniony w okresie od marca 2011 roku do 14 sierpnia 2013 roku, na kary jednostkowe 1 roku pozbawienia wolności i grzywny w wysokości 80 stawek dziennych po 30 złotych każda stawka, 2 lat pozbawienia wolności i grzywny w wysokości 80 stawek dziennych grzywny po 30 złotych każda stawka oraz 2 lat pozbawienia wolności i grzywny w wysokości 100 stawek dziennych grzywny po 30 złotych każda stawka, z wymierzeniem kary łącznej 3 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności i kary łącznej grzywny w wysokości 250 stawek dziennych grzywny po 30 złotych każda stawka; - kara łączna grzywny została wykonana;

3. wyrokiem (...) z dnia 3 listopada 2017 roku w sprawie (...), za czyn z art. 56 ust. 1 i 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii popełniony w okresie dokładnie nieustalonym pomiędzy 31 października 2008 roku i majem 2009 roku i czyn z art. 56 ust. 1 i 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii popełniony w okresie dokładnie nieustalonym pomiędzy czerwcem 2010 roku i wrześniem 2010 roku, na kary jednostkowe 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności i grzywny w wysokości 200 stawek dziennych grzywny po 100 złotych każda stawka oraz 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności i grzywny w wysokości 150 stawek dziennych grzywny po 100 złotych każda stawka, z wymierzeniem kary łącznej 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz kary łącznej grzywny w wysokości 300 stawek dziennych grzywny po 100 złotych każda stawka; z zaliczeniem na poczet kary łącznej pozbawienia wolności okresu tymczasowego aresztowania od 30 stycznia 2012 roku do 19 listopada 2012 roku i od 27 listopada 2012 roku do 7 maja 2013 roku;

W dniu 17 sierpnia 2018 roku obrońca skazanego wniósł o wydanie wyroku łącznego i połączenie kar orzeczonych w sprawach (...) i (...). Następnie wniosek ten uzupełnił wnosząc o wydanie wyroku łącznego na zasadzie absorpcji.

Na rozprawie prokurator wniósł o wydanie wyroku łącznego z zastosowaniem zasady pełnej kumulacji.

Sąd z urzędu badał również czy warunki do objęcia karą łączną w ramach wyroku łącznego spełnia kara orzeczona w sprawie (...).

Sąd zważył co następuje:

Z uwagi na fakt, że (...) w sprawach (...) i (...) został skazany prawomocnie już po 1 lipca 2015 roku, w sprawie niniejszej w zakresie zasad wymiaru kary łącznej zgodnie z treścią art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, mając również na uwadze treść art. 4 § 1 kk, sąd badał czy względniejsze dla skazanego będzie ukształtowanie kary łącznej w oparciu o przepisy obowiązujące od dnia 1 lipca 2015 roku, czy też korzystniejsze dla skazanego byłoby orzeczenie kary łącznej na podstawie przepisów obowiązujących do 30 czerwca 2015 roku

Art. 85 kkw brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015 roku stanowił, że sąd orzeka karę łączną, jeżeli sprawca popełni dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu.

Pierwszy nieprawomocny wyrok wobec (...) zapadł w sprawie (...) w dniu (...) roku. Tym samym rozważając możliwość wymierzenia kary łącznej sąd brał pod uwagę czyny popełnione przez skazanego przed tą datą. Z uwagi na fakt, że kolejnych czynów osądzonych w sprawach (...) i (...) (...) dopuścił się po (...) roku, kara orzeczona w sprawie (...) nie spełnia warunków do objęcia węzłem kary łącznej.

Następnie przeciwko skazanemu w dniu 30 października 2014 roku zapadł wyrok w sprawie (...). Przed 30 października 2014 roku (...) dopuścił się popełnienia czynów osądzonych w sprawie (...). W obu tych sprawach zostały wobec skazanego orzeczone zarówno kary pozbawienia wolności jak i kary grzywny, tj. kary jednego rodzaju podlegające łączeniu. Zostały zatem spełnione obie przesłanki warunkujące konieczność wymierzenia kary łącznej, a mianowicie popełnienie kilku czynów przed wydaniem pierwszego, choćby nieprawomocnego wyroku i orzeczenie kary tego samego rodzaju i podlegającej łączeniu.

Tym samym w obliczu przepisów normujących postępowanie w przedmiocie wymierzenia kary łącznej obowiązujących do 30 czerwca 2015 roku w sprawie niniejszej istniałaby możliwość połączenia kar pozbawienia wolności i kar grzywny orzeczonych w sprawie (...) i (...).

Art. 85 § 1 kkw brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2015 roku stanowi, że jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, sąd orzeka karę łączną. W myśl § 2 cyt. przepisu podstawą orzeczenia kary łącznej są wymierzone i podlegające wykonaniu w całości lub w części kary lub kary łączne za przestępstwa o których mowa w § 1.

Wobec powyższego przesłanki do objęcia węzłem kary łącznej w ramach wyroku łącznego na gruncie niniejszego postępowania spełniają kary łączne pozbawienia wolności orzeczone w sprawach (...) i (...). Są to kary jednego rodzaju, a zatem kary podlegające łączeniu, ponadto kary te nie zostały jeszcze wykonane. Warunków tych nie spełniają natomiast wymierzone skazanemu kary łączne grzywny, gdyż kara łączna grzywny orzeczona w sprawie (...) została w całości wykonana.

Warunków do objęcia karą łączną nie spełnia także kara łączna pozbawienia wolności orzeczona w sprawie (...) gdyż kara ta została w całości wykonana.

Mając na uwadze powyższe sąd stanął na stanowisku, że w sprawie niniejszej korzystniejszym dla skazanego była możliwość ukształtowania kary łącznej w myśl przepisów obowiązujących od 1 lipca 2015 roku, nawet mimo faktu, że nie ma możliwości objęcia wyrokiem łącznym kar grzywny.

W myśl przepisu art. 86 § 1 kk sąd wymierza karę łączną od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy.

Mając zatem na uwadze brzmienie przepisu art. 85 kk obowiązującego do 30 czerwca 2015 roku sąd kształtując w sprawie niniejszej karę łączną miałby na uwadze kary jednostkowe orzeczone w sprawie (...), tj:

- 1 rok pozbawienia wolności i grzywnę 80 stawek po 30 złotych,

- 2 lata pozbawienia wolności i grzywnę 80 stawek po 30 złotych,

- 2 lat pozbawienia wolności i grzywnę 100 stawek po 30 złotych,

oraz kary jednostkowe orzeczone w sprawie (...), tj:

- 3 lata i 6 miesięcy pozbawienia wolności i grzywnę 200 stawek po 100 złotych

- 2 lata i 6 miesięcy pozbawienia wolności i grzywnę 150 stawek po 100 złotych.

Natomiast w oparciu o treść przepisu art. 85 § 2 kk obowiązującego od 1 lipca 2015 roku sąd kształtując w sprawie niniejszej karę łączną miał na uwadze:

- karę łączną 3 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę łączną grzywny w wysokości 250 stawek dziennych po 30 złotych orzeczone w sprawie (...),

- karę łączną 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę łączną grzywny w wysokości 300 stawek dziennych po 100 złotych orzeczone w sprawie (...).

Tym samym procedując w oparciu o przepis art. 85 kk w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015 roku sąd miałby możliwość uksztaltowania kary łącznej pozbawienia wolności w wymiarze od 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności (najwyższa kara jednostkowa) do 11 lat pozbawienia wolności (suma wszystkich kar jednostkowych) oraz kary łącznej grzywny w wysokości od 200 stawek dziennych do 610 stawek dziennych. Sąd wydając wyrok łączny nie jest bowiem związany wymiarem kary łącznej orzeczonej w wyroku podlegającym łączeniu ( tak SA w Katowicach w wyroku z dnia 31 lipca 2008 roku, sygn. akt II AKa 273/08 ) i orzeka w granicach sumy wszystkich kar jednostkowych co może również doprowadzić do pogorszenia sytuacji skazanego i orzeczenia w efekcie wyżej kary łącznej aniżeli wynikałoby to z odrębnego wykonania poszczególnych kar ( por. wyrok SN z dnia 15 października 2008 roku, sygn. akt IV KK 113/08 ).

Natomiast w myśl przepisu art. 85 § 2 kk w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2015 roku sąd miał możliwość ukształtowania kary łącznej pozbawienia wolności w wymiarze od 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności (najwyższa jednostkowa kara łączna) do 7 lat i 9 miesięcy pozbawienia wolności (suma jednostkowych kar łącznych pozbawienia wolności które nie zostały wykonane). W tym wypadku sąd nie miał jednak możliwości połączenia kar łącznych grzywny, gdyż kara łączna grzywny orzeczona w sprawie (...) została wykonana.

Reasumując, mając na uwadze maksymalny wymiar kary łącznej pozbawienia wolności jaka mogła zostać wymierzona skazanemu sąd przyjął, że korzystniejsze będzie zastosowanie przy łączeniu kar w ramach wyroku łącznego przepisów obowiązujących od 1 lipca 2015 roku. Jednocześnie sąd nie stwierdził istnienia okoliczności określonych w art. 85 § 3 kk które uniemożliwiałyby ukształtowanie kary łącznej w omawianym kształcie. W dacie popełnienia poszczególnych przestępstw w stosunku do skazanego nie była bowiem wykonywana inna kara.

Sąd wydając wyrok łączny i ustalając wymiar kary w tym wyroku badał przede wszystkim związek podmiotowo – przedmiotowy pomiędzy przestępstwami będącymi przedmiotem osądu w poszczególnych wyrokach podlegających połączeniu. Jako kryterium pomocnicze przy ustalaniu kary łącznej w wyroku łącznym sąd traktuje warunki „osobiste” skazanego.

W sprawie (...) (...) dopuścił się dwóch przestępstw wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz występku wymuszenia rozbójniczego, natomiast w sprawie (...) dwóch przestępstw wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Czynów osądzonych w sprawie (...) dopuścił się od końca czerwca do połowy sierpnia 2010 roku, od stycznia do lutego 2011 roku i od marca 2011 roku do 14 sierpnia 2013 roku, a czynów osądzonych w sprawie (...) w okresie bliżej nieustalonym od 31 października 2008 roku do maja 2009 roku oraz w okresie bliżej nieustalonym od czerwca 2010 roku do września 2010 roku.

W tych okolicznościach, w szczególności zaś mając na uwadze czas popełnienia poszczególnych czynów, należało uznać iż w niniejszej sprawie związek podmiotowo – przedmiotowy między przestępstwami istnieje. Przekonania tego nie zmienia fakt, że w sprawie (...) (...) został skazany za wymuszenie rozbójnicze, które jest czynem różnym od przestępstw z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.

Co do sytuacji rodzinnej i osobistej skazanego to nie ulega wątpliwości, iż konieczność pobytu w zakładzie karnym powoduje jej pogorszenie, ale wyłącznie odpowiedzialnym za taką sytuację jest sam skazany. Należy szczególnie podkreślić, że (...) w zakresie przestępstwa wymuszenia rozbójniczego odpowiadał w warunkach powrotu do przestępstwa, a zatem jego zachowania nie zmienił poprzedni wyrok, ani związana z tym konieczność odbycia kary w Zakładzie Karnym. Bezpośrednio zatem dał wyraz temu, że przyjęcie wobec niego pozytywnej prognozy kryminologicznej, co mogłoby ewentualnie wpływać na wysokość kary, jest nieuzasadnione.

Określając wymiar kary łącznej sąd miał na uwadze orzeczone wyroki, dane dotyczące karalności skazanego, rodzaj i charakter czynów, za które został skazany oraz daty ich popełnienia.

(...) w swojej działalności przestępczej dopuszczał się czynów zabronionych o różnorodnym charakterze, przy ich popełnieniu cechowało go także użycie przemocy bądź groźba jej użycia. Biorąc pod uwagę liczbę i daty popełnionych przestępstw można uznać, że skazany czynów zabronionych dopuszczał się regularnie, gdzie wielokrotna karalność skazanego nakazuje pełną kumulację orzeczonych kar. Trudno bowiem budować pozytywną prognozę na przyszłość i uznać, że ponownie na drogę przestępstwa nie wstąpi, tym bardziej, że mimo uprzednich wyroków skazujących dopuszczał się kolejnych czynów zabronionych. W ocenie sądu tylko surowa kara uzmysłowi skazanemu, że przestępstwo nie popłaca, a ostatecznie trzeba będzie ponieść karę. Jak pokazuje zachowanie (...) nawet konieczność odbycia kary nie spowodowała zmiany w jego postępowaniu. Można wręcz stwierdzić, że poprzednie wyroki nie ugruntowały w nim poszanowania dla obowiązującego systemu prawnego.

Mając na uwadze powyższe, stojąc z jednej strony na stanowisku, że kara łączna jest swego rodzaju podsumowaniem działalności przestępczej sprawcy, gdzie instytucja wyroku łącznego nie może być formą promocji dla kryminalnego zachowania, a z drugiej okoliczność, że z pięciu czynów za które został ukarany cztery z nich dotyczą występków popełnionych wbrew przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii i zostały popełnione w zazębiającym się czasie, co wynikało także z profilu prowadzonej wówczas działalności przestępczej, sąd uznał, że w sprawie niniejszej brak było możliwości zastosowania zasady absorpcji co do kar podlegających łączeniu bądź też zastosowania zasady częściowej kumulacji w zakresie korzystniejszym dla skazanego, niż nastąpiło to w wyroku z dnia 1 lutego 2019 roku.

Na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności sąd zaliczył skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w postaci tymczasowego aresztowania w sprawie (...) od 30 stycznia 2012 roku do 19 listopada 2012 roku i od 27 listopada 2012 roku do 7 maja 2013 roku;

Zgodnie z art. 576 § 1 kpk połączone wyroki w zakresie nie objętym wyrokiem łącznym sąd pozostawił do odrębnego wykonania.

Postępowanie w przedmiocie objęcia wyrokiem łącznym kary łącznej pozbawienia wolności orzeczonej w sprawie (...) podlegało umorzeniu na podstawie art. 572 kp gdyż kara ta została wykonana i nie podlega łączeniu.

Mając na uwadze sytuację materialną skazanego sąd uznał, że nie będzie on w stanie bez uszczerbku dla swojego utrzymania uiścić kosztów postępowania i obciążył nimi Skarb Państwa.

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w wyroku.