Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód S. W. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) sp. z o.o. w G. kwoty 400,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 20 października 2012 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód podał, iż pozwany za pośrednictwem komunikatora giełdy transportowej (...) zlecił powodowi wykonanie usługi transportowej na trasie C. - L. - T. z terminem załadunku wyznaczonym na dzień 18 sierpnia 2011 r. zaś termin rozładunku na dzień 19 sierpnia 2011 r. Strony ustaliły wynagrodzenie powoda na kwotę 1.550,00 zł. Strony ustaliły także, że rozładunek nastąpi na terenie (...) w T. w godzinach od 11.00 do 12.00. Powód podał, że wykonał usługę i był gotowy do rozładunku we właściwym czasie, a pozwany nie przystąpił do rozładunku oraz odbioru towaru w uzgodnionym przez strony terminie. Powód podał, iż na skutek nieterminowego rozładunku pojazdu przez pozwanego poniósł wymierną szkodę. Powód mając na uwadze, iż rozładunek nastąpi o godz. 12.00 przyjął także zlecenie od (...) S.A. w K. na wykonanie usługi transportowej na trasie B. - C. z terminem załadunku na dzień 19 sierpnia 2011 r. o godz. 15.00. Wynagrodzenie powoda miało wynieść 600,00 zł. Tymczasem gdy o godzinie 14.25 auto stało nierozładowane w T., to powód nie miał możliwości zrealizowania zlecenia od spółki (...). Wobec poniesienia szkody w postaci utraconego zysku w kwocie 600,00 zł powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 400,00 zł tytułem odszkodowania. Pozwany nie spełnił żądania powoda.

Nakazem zapłaty z dnia Sąd Rejonowy w Bydgoszczy w postępowaniu upominawczym w sprawie o sygn. VIII GNc 6933/12 orzekł zgodnie z żądaniem powoda wyrażonym w pozwie oraz rozstrzygnął o kosztach postępowania.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty, pozwany wnosił o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów według norm przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany podnosił zarzut przedawnienia roszczenia powoda. Pozwany podał, iż powód już w dniu 19 sierpnia 2011 r. powziął wiadomość o braku możliwości wykonania zlecenia spółki (...). W ocenie pozwanego to właśnie wtedy roszczenie stało się wymagalne i wtedy rozpoczął bieg termin rocznego przedawnienia tego

roszczenia. Pozwany zarzucał także, iż zgodnie z art. 43 ust. 1 prawa przewozowego czynności ładunkowe należą do nadawcy lub do odbiorcy, chyba że umowa stanowiła inaczej. Pozwany zaprzeczał, aby zawierał z powodem umowę dotyczącą rozładunku, więc szkody powstałe na skutek opóźnienia rozładunku towaru obciążały w ocenie pozwanego odbiorcę a nie pozwanego jako nadawcę towaru.

Zaskarżonym wyrokiem z dn. 14 sierpnia 2013 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 400 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 20.10.2012 r. do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu.

Sąd Rejonowy zważył, iż w przedmiotowej sprawie pozwany nie kwestionował faktu zawarcia umowy przewozu przez strony, ani nie kwestionował faktu, iż samochód powoda został rozładowany z opóźnieniem, na skutek czego powód nie mógł wykonać przewozu na rzecz spółki (...) w konsekwencji czego poniósł stratę w wysokości 400,00 zł.

Odnośnie zarzutu przedawnienia, Sąd Rejonowy stwierdził, że zgodnie z art. 77 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. prawo przewozowe z zastrzeżeniem ust. 2 oraz art. 78 roszczenia dochodzone na podstawie ustawy lub przepisów wydanych w jej wykonaniu przedawniają się z upływem roku. Przedawnienie biegnie dla roszczeń z tytułu: utraty przesyłki - od dnia, w którym uprawniony mógł uznać przesyłkę za utraconą; ubytku, uszkodzenia lub zwłoki w dostarczeniu - od dnia wydania przesyłki; szkód niedających się z zewnątrz zauważyć - od dnia protokolarnego ustalenia szkody; zapłaty lub zwrotu należności - od dnia zapłaty, a gdy jej nie było - od dnia, w którym powinna była nastąpić; niedoboru lub nadwyżki przy likwidacji przesyłek - od dnia dokonania likwidacji; innych zdarzeń prawnych - od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.

Bieg przedawnienia zawiesza się na okres od dnia wniesienia reklamacji lub wezwania do zapłaty do dnia udzielenia odpowiedzi na reklamację lub wezwania do zapłaty i zwrócenia załączonych dokumentów, najwyżej jednak na okres przewidziany do załatwienia reklamacji lub wezwania do zapłaty (art. 77 ust. 3 i 4 cytowanej ustawy). Instytucja zawieszenia biegu przedawnienia polega na tym, że przez określony ustawowo czas przedawnienie nie biegnie, czyli w tym wypadku czasu załatwiania reklamacji lub wezwania do zapłaty, który maksymalnie może trwać okres 3 miesięcy (art. 75 ust. 1 i 2 ustawy) nie wlicza się do terminu przedawnienia. Po zakończeniu zawieszenia przedawnienie zaczyna biec dalej, tzn. sumuje się okres sprzed wniesienia reklamacji lub wezwania do zapłaty z okresem po zawieszeniu

Sąd Rejonowy stwierdził, że w niniejszej sprawie powód telefonicznie oraz za pośrednictwem poczty elektronicznej złożył pozwanemu reklamację dotyczącą wadliwego wykonania czynności rozładunkowych, na skutek czego po stronie powoda powstała strata w

kwocie 400,00 zł. Roszczenie powoda stało się więc wymagalne wobec pozwanego z chwilą zawiadomienia pozwanego poniesionej przez powoda stracie na skutek braku możliwości wykonania przewozu na rzecz spółki (...), co w ocenie Sądu nastąpiło najpóźniej w dniu 20 sierpnia 201 Ir. Ponieważ pozwany nie odpowiedział na reklamację złożoną przez powoda, więc bieg terminu przedawnienia uległ zawieszeniu od w/w dnia na okres 3 miesięcy do dnia 20 listopada 2011 r.- Od dnia 21 listopada 2011 r. bieg rocznego terminu przedawnienia rozpoczął bieg od nowa i został przerwany, na skutek wniesienia pozwu do Sądu w dniu 14 listopada 2012 r. Wobec powyższego do przedawnienia roszczenia powoda nie doszło.

Sąd zważył także, iż w myśl art. art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. prawo przewozowe jeżeli umowa lub przepis szczególny nie stanowią inaczej, czynności ładunkowe należą odpowiednio do obowiązków nadawcy lub odbiorcy. Czynności ładunkowe stanowią istotny element umowy przewozu przesyłki towarowej, gdyż są jednym z pierwszych etapów procesu przemieszczenia przesyłki do miejsca przeznaczenia. Występują przy każdym przewozie przesyłek towarowych i bez ich wykonania nie ma możliwości wykonania głównego celu umowy przewozu, a więc dostarczenia przesyłki do odbiorcy. Czynności ładunkowych nie można utożsamiać wyłącznie z załadunkiem towaru do środka transportowego, są nimi również czynności rozładunkowe, a więc polegające na wyładowaniu przesyłki ze środka transportowego.

Zgodnie zaś z art. 72 ust. 1 pkt. 2 ustawy prawo przewozowe nadawca ponosi odpowiedzialność za szkodę wynikłą z wadliwego stanu przesyłki, braku lub niewłaściwego opakowania albo nienależytego wykonania czynności ładunkowych. Powyższy przepis reguluje odpowiedzialność nadawcy wobec przewodnika za szkody powstałe na skutek m. in. wadliwego wykonania czynności wyładunkowych. Odpowiedzialność przewidziana w powyższym przepisie odnosi się do całej szkody w rozumieniu art. 361 § 2 k.c., a więc zarówno straty rzeczywistej idamnum emergens), jak i utraconych korzyści (lucrum cessans), albowiem w Rozdziale 10 ustawy prawo przewozowe brak jest przepisów ograniczających wysokość odszkodowania należnego w związku z odpowiedzialnością z art. 72 ustawy prawo przewozowe.

W ocenie Sądu Rejonowego powód wykazał, iż na skutek nie wykonania przez pozwanego awizacji przyjazdu powoda do przedsiębiorstwa (...) w T. w dniu 19 sierpnia 2011 r. nie nastąpił rozładunek samochodu powoda w wyznaczonym czasie. W konsekwencji, powód nie mógł wykonać kolejnego przewozu zleconego przez spółkę (...), co skutkowało utratą przyszłego zysku powoda w wysokości 400,00 zł. na skutek powyższego Sąd uznał, iż powód miał prawo domagać się od pozwanego zapłaty kwoty 400,00 zł tytułem odszkodowania za utratę przyszłego zysku wraz z ustawowymi odsetkami za zwłokę.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 72 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia z dnia 15

listopada 1984 r. prawo przewozowe Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 400,00 zł. O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c.

Pozwany w apelacji powyższy wyrok Sądu Rejonowego zaskarżył w całości.

Na podstawie art. 368 § 1 pkt 2 K.p.c. i art 505 ⁹ § l' pkt 1 i 2 K.p.c. zaskarżanemu wyrokowi zarzucił:

1. naruszenie prawa materialnego, określonego w art. 117 § 1 k.c. w zw. art. 77 ust. 1, 3 pkt

6 oraz ust 4 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo Przewozowe (tj. Dz. U. 2012, poz. 1173) przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie w zakresie uznania, że roszczenie Powoda wobec Pozwanej nie uległo przedawnieniu, podczas gdy z okoliczności sprawy wynika, iż roszczenie to uległo przedawnieniu z dniem 20 sierpnia 2012 roku;

1.  mające wpływ na wynik sprawy naruszenie przepisów postępowania określonych w art. 75 ust. 1 i 2 Prawo Przewozowe poprzez błędne przyjęcie, że Powodowi jako przewoźnikowi przysługiwało zgłoszenie reklamacji oraz że powód wystosował wezwanie do zapłaty wobec Pozwanej skutkujące zawieszeniem biegu terminu przedawnienia, podczas gdy Powodowi przysługiwało wyłącznie uprawnienie do wystosowania wobec Pozwanej wezwania do zapłaty na zasadach ogólnych określonych w art. 455 K.c, które to Powód skierował do Pozwanej w dniu 15 października 2013 roku;

2.  mające wpływ na wynik sprawy naruszenie przepisów postępowania określonych w art. 233 § 1 K.p.c. w zw. art. 75 ust. 1 Prawo Przewozowe w zw. § 5 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 24 lutego 2006 r. w sprawie ustalania stanu przesyłek oraz postępowania reklamacyjnego (Dz. U. z 2006 r. nr 38, poz. 266) poprzez błędne przyjęcie, wyłącznie na podstawie dowodu z 2eznań świadka A. W. (1) oraz wyjaśnień Powoda, że Powód skutecznie wniósł reklamację Pozwanej, podczas gdy Powód w rzeczywistości takiej reklamacji do Pozwanej nie wniósł;

4. mające wpływ na wynik sprawy naruszenie przepisów postępowania określonych w art 277 K.p.c. poprzez pominięcie dowodu z dokumentu prywatnego Powódki w postaci listów przewozowych do przesyłek (...) i (...) załączonych do sprzeciwu, na podstawie których Powód realizował przewóz towarów powierzonych przez Pozwaną, na okoliczność wskazania, że nadawcą przesyłki przewożonej przez Powoda nie była Pozwana, bowiem nadawcą faktycznym był podmiot trzeci „ Spółdzielnia Pracy (...) w K..

Mając powyższe na uwadze pozwany wniósł o:

1. zmianę, na podstawie art. 368 § 1 pkt 5 w zw. z art. 386 § 1 K.p.c, zaskarżonego wyroku

poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od Powoda na rzecz Pozwanej zwrotu całości kosztów postępowania przed sądem pierwszej instancji, ewentualnie,

1.  uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd pierwszej instancji;

3. zasądzenie od Powódki na rzecz Pozwanej zwrotu kosztów postępowania przez Sądem drugiej instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego według obowiązujących norm.

Powód w odpowiedzi na apelację wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów zastępstwa procesowego w II instancji według norm przypisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja pozwanego nie zasługiwała na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego, w realiach niniejszej sprawy nie było żadnych racji, które przemawiałyby za koniecznością zmiany zaskarżonego orzeczenia lub jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Przechodząc do oceny podniesionych w apelacji zarzutów naruszenia przez Sąd Rejonowy prawa materialnego stwierdzić należy w pierwszej kolejności, że umowa jaka łączyła strony w niniejszym postępowaniu, jest umową zawartą między przewoźnikiem i innym przewoźnikiem, przy czym podstawą przemieszczenia przesyłki przez dalszego przewoźnika wybranego przez przewoźnika pierwotnego jest zawarta między nimi umowa przewozu. Ustawa z dn. 15.11.1984 r. – Prawo przewozowe (Dz. U 2012, poz. 1173) przewiduje bowiem w art. 5 możliwość powierzenia wykonania przewozu innym przewoźnikom na całej przestrzeni przewozu lub jej części. Zarówno Sąd Rejonowy, jak i same strony nie miały wątpliwości, że w niniejszej sprawie mieliśmy do czynienia właśnie z umową przewozu.

Kwestię przedawnienia roszczenia przysługującego przewoźnikowi przeciwko innym przewoźnikom (art. 5 i 6) reguluje m.in. art. 78 ust. 1 pr. przewozowego, zgodnie z którym roszczenia te przedawniają się z upływem 6 miesięcy od dnia, w którym przewoźnik naprawił

szkodę, albo od dnia, w którym wytoczono przeciwko niemu powództwo. W przypadku takich roszczeń, zgodnie z art. 78 ust. 2 pr. przewozowego – przepisu art. 75 ust. 1 nie stosuje się. Zatem, w przypadku roszczeń wynikających z art. 78 ust. 1 pr. przewozowego, istotnie nie ma zastosowania procedura reklamacyjna, o której mowa w art.. 75 ust. 1. Trzeba jednak zauważyć, że art. 78 ust. 1 dotyczy szczególnego rodzaju roszczeń między przewoźnikami, a mianowicie roszczeń regresowych i to w sytuacji gdy przewoźnik główny naprawił szkodę wyrządzoną z winy innego przewoźnika, albo gdy przeciwko przewoźnikowi głównemu wytoczone zostało powództwo.

W niniejszej sprawie nie mieliśmy jednak do czynienia z takim roszczeniem. Roszczenie powoda jest bowiem co prawda roszczeniem przewoźnika przeciwko przewoźnikowi pierwotnemu, ale dotyczy ono szkody jakiej doznał powód z winy pozwanego. Pozwany zatem ani nie naprawiał szkody wynikającej z działania podprzewoźnika (powoda), ani też uprawniony nie wytoczył przeciwko niemu powództwa.

Zatem, w ocenie sądu, skoro art. 78 ust. 2 wyłącza możliwość zastosowania art. 75 ust. 1 jedynie co do roszczeń określonych w art. 78 ust. 1 – to w przypadku innych roszczeń będzie miała zastosowanie procedura reklamacyjna, o której mowa w art. 75 ust. 1 pr. przewozowego, zgodnie z którym dochodzenie roszczeń w postępowaniu sądowym na podstawie ustawy lub przepisów wydanych w jej wykonaniu przysługuje uprawnionemu po bezskutecznym wyczerpaniu drogi reklamacyjnej. W świetle powyższego za uprawnionego, zdaniem Sądu Okręgowego należy też uznać innego przewoźnika dochodzącego swoich roszczeń od przewoźnika pierwotnego.

Biorąc więc pod uwagę charakter roszczenia powoda, trzeba stwierdzić, że w stosunku do tego roszczenia zastosowanie będzie miał art. 77 ust. 1 pr. przewozowego, zgodnie z którym, z zastrzeżeniem ust. 2 oraz art. 78, roszczenia dochodzone na podstawie ustawy lub przepisów wydanych w jej wykonaniu przedawniają się z upływem roku.

Skoro tak, to słusznie przyjął Sąd Rejonowy, że wszczęcie postępowania reklamacyjnego spowodowało zgodnie z art. 77 ust. 4 pr. przewozowego zawieszenie biegu przedawnienia na okres od dnia wniesienia reklamacji do dnia udzielenia odpowiedzi na reklamację, najwyżej jednak na okres przewidziany do załatwienia reklamacji. Okres ten zaś zgodnie z art. 75 ust. 2 pr. przew. wynosi 3 m-ce od dnia doręczenia reklamacji. W niniejszej sprawie pozwany nie odpowiedział na reklamację powoda , zgłoszoną jak słusznie przyjął Sąd Rejonowy najpóźniej w dn. 20.08.2011 r., a zatem od dnia 21 listopada 2011 r. rozpoczął biec na nowo roczny termin przedawnienia. Powód złożył zaś pozew w dn. 14.11.2012 r., a zatem do przedawnienia roszczenia w jego przypadku nie doszło.

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy słusznie przyjął, iż powód złożył skuteczną reklamację nie tylko jak twierdzi skarżący w formie telefonicznej ale i również za pośrednictwem poczty elektronicznej, co potwierdzili powód i świadek A. W. w swoich zeznaniach.

Również, wbrew twierdzeniom pozwanego, pomimo przywołania w treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku, art. 43 ust. 1 i 72 ust. 1 pr. przew. Sąd Rejonowy nie wskazał wprost że pozwany był nadawcą. Należy bowiem zauważyć, że przywołany przez Sąd pierwszej instancji, art. 43 ust. 1 pr. przew. mówi o obowiązkach nadawcy lub odbiorcy w zakresie czynności ładunkowych – o ile umowa lub przepis szczególny nie stanowi inaczej. Sąd Rejonowy ustalił zaś, czemu pozwany w toku postępowania i w apelacji nie zaprzeczył, że to na nim zgodnie z umową stron spoczywał obowiązek awizacji przyjazdu powoda, którą to czynność należy zaliczyć do szeroko rozumianych czynności rozładunkowych. A zatem pozwany przejął na siebie w tym zakresie, tak jak nadawca, zgodnie z umową stron, odpowiedzialność za czynności rozładunkowe. Również art. 72 ust. 1 pkt 2 został przywołany przez Sąd Rejonowy obok art. 361 § 1 k.c, w kontekście oceny zakresu odpowiedzialności za szkodę powstałą na skutek wadliwego wykonania czynności wyładunkowych.

Mając zatem na uwadze wszystkie powyższe okoliczności, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 kpc oddalił apelację pozwanego i orzekł o kosztach postępowania odwoławczego.