Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 kwietnia 2018 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Monika Rosłan-Karasińska

Protokolant: protokolant sądowy Małgorzata Nakielska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 kwietnia 2018 r. w Warszawie

sprawy M. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową

na skutek odwołania M. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 25 września 2017 r. znak: (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu się M. C. prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową na stałe od daty wniosku, tj. 17 lipca 2017 r. ze stwierdzoną niezdolnością do pracy od dnia 27 października 2015 r.

UZASADNIENIE

Ubezpieczony M. C. w dniu 16 października 2017 r. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 25 września 2017 r., znak: (...) odmawiającej mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową. W uzasadnieniu odwołania wskazał, iż nie zgadza się z orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS, która stwierdziła, iż nie jest on niezdolny do pracy. Odwołujący zaznaczył, iż Państwowy Powiatowy Inspektorat Sanitarny w W. stwierdził u niego chorobę zawodową w postaci uszkodzenia łękotki u osób wykonujących pracę w pozycji klęczącej. Dodał, iż ww. chorobę zawodową potwierdził również (...) Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy w P.. Nadto odwołujący wskazał, że uzyskał prawo do emerytury pomostowej, ze względu na pracę w szczególnych warunkach. Podkreślił, iż charakter wykonywanej dotychczas pracy niewątpliwe przyczynił się do pogorszenia stanu jego zdrowia. Wobec tego odwołujący wniósł o uchylenie lub zamianę zaskarżonej decyzji ( odwołanie z dnia 16 października, k. 2-4 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie z dnia 23 października 2017 r. wniósł o oddalenie odwołania. Organ rentowy wskazał, że w toku postępowania przed ZUS M. C. został skierowany na badanie do Komisji Lekarskiej ZUS, która orzeczeniem z dnia 19 września 2017 r. uznała odwołującego za zdolnego do pracy. W oparciu o powyższe orzeczenie organ rentowy zaskarżoną decyzją z dnia 20 września 2017 r. odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową. Rozstrzygnięcie ww. decyzji organ rentowy oparł na przepisach ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (odpowiedź na odwołanie z dnia 23 października 2017 r., k. 37 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony M. C., ur. (...), jest z zawodu zbrojarzem.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. decyzją z dnia 20 maja 2016 r., znak: (...) przyznał ubezpieczonemu emeryturę od dnia 28 kwietnia 2016 r. ( decyzja z dnia 20 maja 2016 r., nienumerowana karta akt emerytalnych).

Decyzją z dnia 28 czerwca 2017 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w (...) W. stwierdził u M. C. chorobę zawodową w postaci uszkodzenia łękotki u osób wykonujących pracę w pozycji klęczącej lub kucznej wymienionej w poz. 19 pp. 3 wykazu chorób zawodowych ( decyzja z dnia 28 czerwca 2017 r., k. 5-6 a.r).

W dniu 17 lipca 2017 r. ubezpieczony złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową. Do wniosku dołączył ww. decyzję Państwowego Powiatowego Inspektoratu Sanitarnego ( wniosek z dnia 17 lipca 2017 r. wraz z załącznikami, k. 1-6 a.r.).

W związku z tym w dniu 21 sierpnia 2017 r. został skierowany do Lekarza Orzecznika ZUS, który po przeprowadzeniu bezpośredniego badania i dokonaniu analizy przedstawionej dokumentacji medycznej ustalił, że nie jest on niezdolny do pracy ( orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 21 sierpnia 2017 r., k.7 a.r.).

W związku z wniesionym sprzeciwem, ubezpieczony w dniu 19 września 2017 r. został skierowany do Komisji Lekarskiej ZUS, która po przeprowadzeniu bezpośredniego badania i dokonaniu analizy przedstawionej dokumentacji medycznej - tak jak Lekarz Orzecznik ZUS - ustaliła, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy. W uzasadnieniu swojego stanowiska Komisja Lekarska ZUS wskazał, iż przewlekłe zmiany degeneracyjne stawów, obecnie bez istotnej dysfunkcji ruchomości i chodu, nie dają podstaw by stwierdzić upośledzenie sprawności organizmu upoważaniające do orzeczenia długotrwałej niezdolności do pracy (sprzeciw od orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS, k. 12 tom IV dokumentacji lekarskiej, orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 19 września 2017 r., k. 8 a.r.).

W oparciu o orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS organ rentowy wydał dnia 25 września 2017 r. decyzję znak: (...), mocą której odmówił M. C. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z choroba zawodową. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podniósł, że ubezpieczony nie spełnił przesłanki wynikającej z art. 6 ust 1 pkt 6 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, bowiem nie jest niezdolny do pracy ( decyzja z dnia 25 września 2017 r., k. 11 a.r.).

W związku z niekorzystną decyzją organu rentowego M. C. złożył odwołanie do Sądu Okręgowego inicjując tym samym niniejsze postępowanie ( odwołanie z dnia 16 października, k. 2-4 a.s.).

Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 7 listopada 2017 r., dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego lekarza chirurga ortopedy celem ustalenia, czy odwołujący jest zdolny czy też całkowicie lub częściowo niezdolny do pracy w wskutek choroby zawodowej, ze szczególnym wskazaniem daty powstania tej niezdolności, a jeśli tak, to czy jest to niezdolność trwała czy okresowa, a jeżeli okresowa to na jaki okres (postanowienie z dnia 7 listopada 2017 r., k. 40 a.s.).

W opinii z dnia 9 stycznia 2018 r. biegły sądowy z zakresu ortopedii M. G. rozpoznał u odwołującego zmiany zwyrodnieniowe stawów kolanowych, szczególnie zaawansowane po prawej stronie, z zawansowanymi zmianami degeneracyjnymi łękotek przyśrodkowych. W ocenie biegłego analiza przedstawionej dokumentacji medycznej, zebrany wywiad oraz przeprowadzone badanie pozwalają stwierdzić, że odwołujący jest częściowo niezdolny do pracy. Powodem tej niezdolności są zmiany zwyrodnieniowe kolana, szczególnie zaawansowane po stronie prawej. Biegły zaznaczył, iż odwołujący przez cały okres swojego zatrudnienia pracował jako zbrojarz, tak więc wykonywał ciężką pracę fizyczną. Obecnie odwołujący nie jest zdolny do wykonywania takiej pracy i nie rokuje poprawy. Biegły zaznaczył, iż odwołujący może wykonywać średnio ciężkie prace fizyczne, przy czym niewskazane jest dla niego dźwiganie oraz prace na wysokości. W oparciu o powyższe ustalenia biegły stwierdził, że odwołujący jest od 27 października 2015 r. ( data wykonania badania (...) uwidocznione zmiany zwyrodnieniowe) częściowo, trwale niezdolny do pracy, a niezdolność ta jest spowodowana chorobą zawodową, tj. zmianami zwyrodnieniowo-degeneracyjnymi łąkotek (opinia biegłego ortopedy M. G. z dnia 9 stycznia 2018 r., k. 81-83 a.s.).

Stan faktyczny sprawy Sąd ustalił w oparciu o dokumentację medyczną zawartą w aktach sądowych, dokumentację znajdującą się w aktach rentowych ubezpieczonego oraz w oparciu o dowód z opinii biegłego sądowego lekarza specjalisty ortopedy M. G.. Autentyczność zgromadzonych dokumentów i ich zgodność z rzeczywistym stanem rzeczy nie budziła zastrzeżeń, w związku z tym Sąd uznał dokumenty za pełnowartościowy i bezsporny materiał dowodowy.

Sąd Okręgowy zważył, iż dla rozstrzygnięcia sprawy zasadnicze znaczenie ma opinia sporządzona przez ww. biegłego, albowiem pozwoliła ona na dokładne ustalenie charakteru i zakresu dysfunkcji jakie występują w organizmie odwołującego. Opinia ta została wydana w oparciu o obiektywne wyniki badań odwołującego, a biegły ją sporządzający jest specjalistą w swojej dziedzinie, posiadającym bogatą wiedzę medyczną i wieloletnie doświadczenie zawodowe. Z tego też powodu ustalenia poczynione przez biegłego Sąd przyjął za własne.

Zaznaczenia wymaga, że wprawdzie organ rentowy w piśmie procesowym z dnia 8 lutego 2018 r. wniósł zastrzeżenia do opinii biegłego ortopedy, wnosząc o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego ortopedy ( k.90-91 a.s.). Sąd jednak oddalił ten wniosek, mając na uwadze, że opinia powołanego w sprawie biegłego dokładnie i wyczerpująco diagnozuje stan zdrowia odwołującego.

Należy także stwierdzić, że orzecznictwo sądowe wypowiada się jednoznacznie co do kwestii, iż nie można przyjąć, iż sąd zobowiązany jest dopuścić dowód z kolejnych biegłych w każdym przypadku, gdy złożona opinia jest niekorzystna dla strony ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1974 roku, sygn. akt II CR 817/73, LEX nr 7404; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 1974 roku, sygn. akt II CR 5/74, LEX nr 7407; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 roku, sygn. akt II UKN 604/00, PPiPS 2003, nr 9, poz. 67). Potrzeba powołania innego biegłego powinna zatem wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczasowej złożonej opinii ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1974 roku, sygn. akt I CR 562/74, LEX nr 7607; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 4 sierpnia 1999 roku, sygn. akt I PKN 20/99, OSNAPiUS 2000, nr 22, poz. 807; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2001 roku, sygn. akt II CKN 639/99, LEX nr 53135). Przy czym potrzebą taką nie może być przeświadczenie strony, że dalsze opinie pozwolą na udowodnienie korzystnej dla strony tezy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 2001 roku, sygn. akt II UKN 446/00, OSNAPiUS 2003, nr 7, poz. 182).

W ocenie Sądu zgromadzony materiał dowodowy był wystarczający do wydania orzeczenia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie M. C. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Odział w W. z dnia 25 września 2017 r., znak: (...) jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j.: Dz.U. z 2017 r., poz. 1773 ze zm.) z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługuje renta z tytułu niezdolności do pracy - dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

Według treści art. 17 ust. 1 ww. ustawy, przy ustalaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej, renty rodzinnej i dodatku do renty rodzinnej dla sieroty zupełnej z tytułu ubezpieczenia wypadkowego, do ustalenia wysokości tych świadczeń oraz ich wypłaty stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

W myśl art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1383, dalej: ustawa emerytalna) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki: jest niezdolny do pracy, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, niezdolność do pracy powstała w okresie podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub nie później niż 18 miesięcy od ich ustania.

Zgodnie zaś z art. 17 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych świadczenia, o których mowa w ust. 1, przysługują niezależnie od długości okresu ubezpieczenia wypadkowego oraz bez względu na datę powstania niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.

Definicja ustawowej niezdolności do pracy zawarta jest z kolei w art. 12 ust. 1 ustawy emerytalnej, zgodnie z którym niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. W ustępach 2 i 3 cytowanego przepisu jest natomiast mowa o różnicy między niezdolnością do pracy całkowitą oraz częściową. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (art. 12 ust. 2 ustawy emerytalnej), zaś częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (art. 12 ust. 3 ustawy emerytalnej). Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się: stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art. 13 ustawy emerytalnej).

Natomiast zgodnie z art. 59 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej osobie, która spełniła warunki do przyznania renty z tytułu choroby zawodowej, przysługuje renta stała - jeżeli niezdolność do pracy jest trwała, bądź renta okresowa - jeżeli niezdolność do pracy jest okresowa, przy czym renta okresowa przysługuje przez okres wskazany w decyzji organu rentowy.

W judykaturze panuje przeważający pogląd, że niezdolność do pracy wskutek choroby zawodowej w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt. 6 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (poprzednio art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych) zachodzi wówczas, gdy choroba zawodowa jest istotną przyczyną częściowej lub całkowitej niezdolności do pracy, co oznacza, że bez wynikającego z niej uszczerbku na zdrowiu niezdolność do pracy nie wystąpiłaby (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 grudnia 2008 r. I UK 147/08, Legalis). Niezdolność do pracy wskutek choroby zawodowej nie jest także ograniczona tylko do osób czynnych zawodowo. Już z treści ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wynika możliwość zbiegu emerytury z rentą z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową. Zasady zbiegu prawa do świadczenia rentowego z ubezpieczenia wypadkowego i emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dookreśla ustawa wypadkowa w art. 26.

W rozpoznawanej sprawie spór pomiędzy stronami koncentrował się wokół kwestii, czy odwołujący jest niezdolny do pracy i czy niezdolność ta pozostaje w związku z chorobą zawodową.

Rozstrzygnięcie powyższego zagadnienia wymagało wiadomości specjalnych z zakresu ortopedii. Stąd też Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego ww. specjalności.

Sporządzona w niniejszej sprawie opinia biegłego sądowego z zakresu ortopedii M. G. nie pozostawiła wątpliwości co do tego, że zmiany zwyrodnieniowo-degeneracyjne łąkotek czynią odwołującego częściowo, trwale niezdolnym do pracy. Biegły wskazał, iż powstanie tej niezdolności datuje się na 27 października 2015 r. W świetle wskazanych powyżej kategorycznych wniosków opinii biegłego z zakresu ortopedii, Sąd uznał, że okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy zostały wyjaśnione w sposób niebudzący wątpliwości. Należy bowiem podkreślić, że o uznaniu za niezdolną osoby ubiegającej się o rentę, decyduje bezstronna ocena stanu jej zdrowia dokonana poprzez lekarzy specjalistów. Dowód z opinii biegłego ma zatem charakter specyficzny, a jego ocena powinna być dokonywana z punktu widzenia fachowości osób, które ją sporządziły, dokładności przeprowadzonych badań, a także trafności uzasadnienia w powiązaniu z wynikami badań. Ugruntowanym w orzecznictwie jest pogląd, że z istoty i celu dowodu z opinii biegłego wynika, że jeśli rozstrzygnięcie wymaga wiadomości specjalnych, dowód z opinii jest konieczny. W takim zaś wypadku Sąd nie może poczynić ustaleń sprzecznych z opinią biegłego, jeśli jest ona prawidłowa i jeżeli odmienne ustalenia nie mają oparcia w pozostałym materiale dowodowym ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 1974 r. II CR 748/74).

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Okręgowy przyjął opinię biegłego za podstawę rozstrzygnięcia w sprawie, ponieważ w jego ocenie jest ona miarodajna, wnioski w niej wysnute logiczne i właściwe, a ich uzasadnienie przekonujące. Opinia została wydana po uprzednio przeprowadzonym badaniu odwołującego oraz po zapoznaniu się z całokształtem zgromadzonej w aktach sprawy dokumentacji medycznej. Biegły w sposób jasny wskazał, dlaczego uznał odwołującego za częściowo, trwale niezdolnego do pracy, a Sąd nie widzi jakichkolwiek podstaw do podważenia opinii. Sąd uznał zatem, stosownie do ww. opinii, a w szczególności mając na uwadze kompetencję ograniczoną w zasadzie do możliwości opiniowania stanu zdrowia odwołującego zgodnie z zakresem posiadanej specjalizacji, że bez wątpienia stanowisko biegłego przemawia za uznaniem odwołującego za częściowo, trwale niezdolnego do wykonywania pracy zarobkowej w związku z chorobą zawodową.

Odnośnie ustalenia terminu od jakiego Sąd Okręgowy przyznał odwołującemu prawo do renty zastosowanie znajduje w tym zakresie art. 129 ust. 1 ustawy emerytalnej, w oparciu o który świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Sąd zważył, że odwołujący złożył wniosek o rentę w dniu 17 lipca 2017 r., dlatego też na podstawie powołanego przepisu prawo do renty zostało mu przyznane od dnia 1 lipca 2017 r.

Na marginesie Sąd zaznacza, iż żadnego znaczenia prawnego nie ma przy tym podnoszona przez organ rentowy okoliczność pobierania przez ubezpieczonego emerytury. Nie stanowi ona bowiem przesłanki negatywnej do przyznania dochodzonego świadczenia rentowego z tytułu choroby zawodowej. Zbieg uprawnienia do tych świadczeń wpływa jedynie na wysokość wypłacanego świadczenia, co wyraźnie wynika z brzmienia art. 26 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ^{( 14)} § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał M. C. prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową od 1 lipca 2017 r. na stałe.

Zarządzenie: (...)

(...)