Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 września 2018 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Jarząbek

Protokolant: praktykant Magdalena Wójcicka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 września 2018 r. w Warszawie

sprawy K. W. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania K. W. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 30 sierpnia 2017 r., znak: (...)

- zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że zalicza do stażu pracy K. W. (1) okres od dnia 2 listopada 1983 roku do dnia 31 lipca 1990 roku.

UZASADNIENIE

K. W. (2) złożyła w dniu 24 października 2017 r. odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 30 sierpnia 2017 r. znak: (...), wnosząc o zaliczenie do stażu pracy okresu zatrudnienia od 2 listopada 1983 r. do 30 listopada 1989 r. W uzasadnieniu odwołania K. W. (2) wskazała, że organ rentowy nie uwzględnił ww. okresu zatrudnienia mimo przedłożenia przez nią zeznań dwóch świadków, potwierdzających prawdę o tym zatrudnieniu. Wskazała, że osoby te zatrudniały ją, złożyły zeznania w ZUS przy świadkach, które były również zgodne z przedstawionym dokumentami. Odwołująca wyjaśniła również, że z dokumentów tych wynikało, że składki były odprowadzane, a zatrudniające ją panie rozliczały się w (...) przy ul. (...) w W., gdzie znajdowała się centrala. Dowodem na rozliczenie z pracy były też sporządzone przez nie osobiste notatki. Zaznaczyła również, że w spornym okresie robiła badania lekarskie i była na zwolnieniu lekarskim (odwołanie k. 2 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 6 grudnia 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie organ rentowy wskazał, że na mocy skarżonej decyzji, po rozpoznaniu jej wniosku z dnia 10 lipca 2017 r., przyznał jej prawo
do emerytury na podstawie art. 24 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, której wysokość została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 tejże ustawy. Jednocześnie organ rentowy wyjaśnił, że przy ustalaniu kapitału początkowego nie uwzględniono zatrudnienia odwołującej się w (...) Oddział w Ż. od 2 listopada 1983 r. do 30 listopada 1989 r. ponieważ przedłożona przez nią dokumentacja budzi wątpliwości w kontekście zeznań świadków i oświadczenia wnioskodawczyni (odpowiedź na odwołanie k. 6 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W okresie od 2 listopada 1983 r. do 30 listopada 1989 r. odwołująca K. W. (2) była zatrudniona w sklepie (...) w wymiarze ½ czasu pracy na stanowisku sprzedawcy. Sklep był prowadzony przez ajentkę A. D. od 1979 roku, pracowała
tam również A. W. (umowa o pracę z 24.10.1983 r., świadectwo pracy
z 31.07.1990 r., zaświadczenie lekarskie z 12.02.1987 r., świadectwo pracy A. D. z 20.10.1995 r. – nieoznaczone karty a.r. tom I; zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej k. 36 a.s., zeznania świadek A. D. k. 29-30 a.s.,listy płac k. 31-46 a.s., zeznania odwołującej k. 70-71 a.s.).

W dniu 1 grudnia 1989 r. sklep (...)/Ż. został sprywatyzowany na rzecz A. D., która została wpisana do ewidencji działalności gospodarczej jako osoba prowadząca działalność. W dalszym okresie sklep był prowadzony pod firmą U (...), było to sklep z branży pasmanteryjno-dziewiarskiej. Odwołująca była zatrudniona przez w ww. sklepie do 31 lipca 1990 roku, a następnie rozwiązała umowę o pracę za porozumieniem stron (świadectwo pracy z 31.07.1990 r. – nieoznaczona karta a.r. tom I; zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej k. 36 a.s., zeznania świadek A. D. k. 29-30 a.s., listy płac k. 31-46 a.s., zeznania odwołującej k. 70-71 a.s.).

W lipcu 2007 roku K. W. (2) zwróciła się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z wnioskiem o ustalenie kapitału początkowego.
Do wniosku odwołująca załączyła m. in. pisemne oświadczenia A. D. oraz A. W. o zatrudnieniu w należącym do nich sklepie (...) Oddział w Ż. w okresie od 2 listopada 1983 r. do 30 listopada 1989 r. Rozpoznając powyższy wniosek ZUS(...)Oddział w W. na mocy decyzji z dnia 10 stycznia 2012 r. oraz z dnia 1 czerwca 2012 r. znak: (...)-2007 ustalił kapitał początkowy K. W. (2). W obu decyzjach nie uwzględniono okresu zatrudnienia w (...) w Ż. od 2 listopada 1983 r. do 30 listopada 1989 r. wskazując, że zeznania dwóch świadków nie stanowią środka dowodowego, a ponadto nie zaliczono również okresu od 1 do 31 sierpnia 1990 r. z uwagi na przebywanie przez odwołującą na urlopie bezpłatnym (wniosek o ustalenie kapitału początkowego k. 1
i nast. a.r., oświadczenia A. D. i A. W. k. 3-4 a.r., decyzje ZUS ws. ustalenia kapitału początkowego k. 16 i 21 a.r. - tom II).

W dniu 10 lipca 2017 r. K. W. (2) złożyła w ZUS (...)Oddziale
w W. wniosek o emeryturę (wniosek o emeryturę z załącznikami k. 1-9 a.r. tom I). W związku z powyższym wnioskiem organ rentowy decyzją z dnia 17 lipca 2017 r.
znak: (...)-2007 ponownie ustalił kapitał początkowy odwołującej na dzień 1 stycznia 1999 r. w wysokości 37.101,68 zł, przyjmując poszczególne lata z przedziału od 1989 r. do 1998 r. z wysokością wskaźnika podstawy wymiaru 48,16 %. Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy nie uwzględnił okresów:

⚫

od 2 listopada 1983 r. do 30 listopada 1989 r. – gdyż zeznania dwóch świadków nie stanowią środka dowodowego,

⚫

od 1 do 31 sierpnia 1990 r. – gdyż w tym okresie odwołująca przebywała na urlopie bezpłatnym,

⚫

dnia 1 września 1990 r. – gdyż brak jest podstawy wymiaru składki.

Następnie decyzją z dnia 19 lipca 2017 r. znak: (...)ustalił K. W. (2) okresową emeryturę kapitałową od dnia 1 lipca 2017 r. (decyzje ZUS: ws. ponownego ustalenia kapitału początkowego – nieoznaczona karta a.r. tom II, ws. emerytury kapitałowej k. 10 a.r. tom I).

Decyzją z dnia 30 sierpnia 2017 r. znak:(...) ZUS (...)Oddział
w W. przyznał K. W. (2) prawo do emerytury od dnia 1 lipca 2017 r. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej i od 1 września 2017 r. wynosi 722,32 zł brutto (decyzja ZUS o przyznaniu emerytury k. 16 a.r. tom I).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie wymienionych wyżej dowodów z dokumentów oraz zeznań świadka i odwołującej. Treść tych dowodów była wzajemnie spójna, korespondowała ze sobą i wynikały z nich te same okoliczności, wobec czego Sąd uznał je za w pełni wiarygodne.

Sąd dał wiarę świadek A. D.. Zeznania tego świadka zostały dodatkowo uzupełnione o wyjaśnienia złożone w piśmie z dnia 24 kwietnia 2018 r. (k. 35 a.s.) w którym świadek przesłała akta osobowe z okresu zatrudnienia odwołującej w (...)/Ż.. Ponadto Sąd dał wiarę zeznaniom odwołującej w zakresie, w jakim znajdywały potwierdzenie w pozostałych dowodach, w tym zwłaszcza co do jej twierdzeń o zatrudnieniu w (...)/Ż. w spornym okresie zatrudnienia.

Strony nie kwestionowały zebranych w sprawie dowodów i nie wnosiły o uzupełnienie materiału dowodowego, a mając na względzie charakter niniejszej sprawy i dokonane ustalenia Sąd uznał go za wystarczający do wydania rozstrzygnięcia w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie K. W. (2) było zasadne.

Spór w niniejszej sprawie dotyczył zaskarżonej decyzji organu rentowego o przyznaniu odwołującej prawa do emerytury. Odwołująca wskazała, że organ rentowy nie uwzględnił wszystkich okresów zatrudnienia. Stanowisko to zakwestionował ZUS, w ocenie którego skarżona decyzja została wydana zgodnie z przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w brzmieniu aktualnym na dzień wydania decyzji (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1383 ze zm.), zwanej dalej ustawą emerytalną.

Sąd rozpatrując odwołanie miał na względzie, że K. W. (2),
jako osobie urodzonej po 31 grudnia 1948 r., przysługuje prawo do emerytury w myśl
art. 24 i następnych ustawy emerytalnej. Zasady obliczania wysokości przysługującej ubezpieczonej emerytury określają przepisy art. 25-26 ustawy emerytalnej. W myśl art. 26 ustawy emerytalnej emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 ustawy przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183 ustawy. Z kolei zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24 ustawy, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zaewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1778), z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Jednym z podstawowych elementów obliczenia wysokości emerytury jest kapitał początkowy. Zgodnie z art. 173 ust. 1 ustawy emerytalnej kapitał początkowy ustala się dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek. Wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie ustawy, tj. na dzień 1 stycznia 1999 r. (ust. 3). Z kolei w myśl art. 174 ust. 1 i 2 ustawy kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1)  okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2)  okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3)  okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

Regulacje określające dowody dopuszczalne przed Zakładem Ubezpieczeń Społecznych określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. z 2011 r. nr 237, poz. 1412). Zgodnie z § 21 ww. rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia. Z kole zgodnie z § 22 ust. 1 rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności:

1)  legitymacja ubezpieczeniowa;

2)  legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia.

Zważyć przy tym należy, że w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń społecznych w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe prowadzenie dowodu z zeznań świadków lub z przesłuchania stron nie podlega żadnym ograniczeniom. Według art. 473 § 1 k.p.c. w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przed sądem przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu z zeznań świadków i z przesłuchania stron. Ten wyjątek od ogólnych zasad, wynikających z art. 247 k.p.c., sprawia, że każdy istotny fakt (np. taki, którego ustalenie jest niezbędne do przyznania ubezpieczonemu prawa do emerytury), może być dowodzony wszelkimi środkami dowodowymi, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 4 października 2007 r., I UK 111/07). Oznacza to, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Pamiętać jednak należy, że zaliczenie nieudokumentowanych okresów składkowych do uprawnień oraz wzrostu świadczeń emerytalno-rentowych wymaga dowodów nie budzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych (zob. wyroki Sądu Najwyższego: z 9 stycznia 1998r., II UKN 440/97 i z 4 lipca 2007 r.; I UK 36/07; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 30 października 2013 r.,
III AUa 269/13).

Mając na względzie powyższe Sąd Okręgowy przeprowadził postępowanie dowodowe w oparciu o zebrane dokumenty oraz zeznania świadka i odwołującej i na tej podstawie ustalił, że odwołanie K. W. (2) było zasadne. Odwołując słusznie bowiem domagała się uwzględnienia na poczet obliczenia jej emerytury okresu zatrudnienia w (...)/Ż.. Należy podkreślić, że sam fakt zatrudnienia odwołującej nie budził zastrzeżeń. Organ rentowy nie uwzględnił spornego okresu z uwagi na rozbieżności pomiędzy treścią świadectwa pracy z dnia 31 lipca 1990 r. oraz pisemnych zeznań świadków. Świadkowie wskazali, że odwołująca pracowała w (...)/Ż. w okresie od 2 listopada 1983 r. do 30 listopada 1989 r., z kolei zgodnie z treścią ww. świadectwa pracy odwołująca miała pracować w tym zakładzie pracy od 2 listopada 1983 r. do 31 lipca 1990 r. Rozbieżności te zostały jednak wyjaśnione w toku postępowania. Odwołująca została zatrudniona w (...)/Ż. na podstawie umowy o pracę z dnia 24 października 1983 r. na stanowisku sprzedawcy, na czas nieokreślony i w wymiarze ½ czasu pracy. Pracę tą podjęła od dnia 2 listopada 1983 r. i kontynuowała jej wykonywanie na rzecz ww. zakładu pracy do dnia 30 listopada 1989 r. Następnie, jak wynika z dokumentacji osobowej przedłożonej przez świadek A. D. – ajentki ww. sklepu (...) w Ż. – doszło do przekształcenia podmiotowego tego sklepu i jego prywatyzacji, skutkiem czego został on przejęty przez ajentkę i był w dalszym ciągu przez nią prowadzony w ramach założonej przez nią działalności gospodarczej. Odwołująca K. W. (2) kontynuowała zatrudnienie w tym sklepie do dnia 31 lipca 1990 r., a następnie rozwiązała stosunek pracy na podstawie porozumienia stron.

Powyższe okoliczności zostały ustalone w oparciu o dokumentację przedłożoną do akt rentowych, w tym w szczególności umowę o pracę, świadectwo pracy czy też dokumentację kadrową, a także wspomnianą wyżej dokumentację udostępnioną przez A. D.. Również zeznania ww. osoby, występującej w niniejszym postępowaniu w charakterze świadka, potwierdziły, że zatrudnienie K. W. (2) trwało w okresie od 2 listopada 1983 r. do 31 lipca 1990 r. Należy podkreślić, że A. D. była pracodawcą odwołującej, a przedłożona przez nią dokumentacja wskazuje na fakt zatrudnienia jej w powyższym okresie. Mając na względzie powyższe Sąd Okręgowy uznał, że nie zachodziły przeszkody do uwzględnienia spornego okresu zatrudnienia odwołującej. Zebrane w sprawie dowody osobowe oraz dowody z dokumentów były treściowo zbieżne i wzajemnie się uzupełniały w zakresie faktu zatrudnienia odwołującej, warunków tego zatrudnienia oraz czasu jego trwania. Okres ten podlega zaliczeniu do stażu pracy jako okres składkowy w myśl art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Z tych też względów Sąd Okręgowy uwzględnił odwołanie K. W. (2) i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w ten sposób, że zaliczył do stażu pracy odwołującej okres od dnia 2 listopada 1983 r. do dnia 31 lipca 1990 r., o czym orzekł w sentencji wyroku.

Zarządzenie: odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS.