Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 września 2018 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Jarząbek

Protokolant: sekr. sądowy Aneta Rapacka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 września 2018 r. w Warszawie

sprawy M. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o przeliczenie emerytury

na skutek odwołania M. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W.

z dnia 29 grudnia 2017 r. znak: (...)

1.  oddala odwołanie,

2.  zasądza od M. C. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VII U 279/18

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. decyzją z dnia 29 grudnia 2017 r., znak: (...) , działając na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1270) przeliczył z urzędu emeryturę ubezpieczonej M. C. od dnia 1 stycznia 2018 r. Wcześniej na mocy decyzji z dnia 13 października 2017 r., znak: (...) (...) organ rentowy dokonał korekty kapitału początkowego i ostatecznie ustalił, że wysokość emerytury ubezpieczonej od dnia 1 stycznia 2018 r. będzie wynosić 3.747,34 zł (decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. z dnia 29 grudnia 2017 r., znak: (...), k. 61-63, tom I a.r.).

W dniu 5 lutego 2018 r. ubezpieczona M. C. złożyła odwołanie od ww. decyzji organu rentowego z dnia 29 grudnia 2017 r. W uzasadnieniu odwołania ubezpieczona wskazała, że decyzją z dnia 5 marca 2004 r., organ rentowy przyjął podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 1.083,78 zł. Jednocześnie ustalił okresy składkowe w łącznym wymiarze 12 lat i 8 miesięcy, natomiast okresy nieskładkowe zostały ograniczone do 1/3 uwzględnionych okresów składów i wyniosły łącznie 4 lata 2 miesiące i 20 dni. Zaznaczyła, że w dniu 22 czerwca 2015 r. złożyła wniosek o ponowne ustalenie kapitału początkowego w związku ze zmianą ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Decyzją z dnia 22 września 2015 r. organ rentowy uwzględnił okresy nieskładkowe w nowym wymiarze 4 lat i 25 dni. W treści ww. decyzji organ rentowy błędnie jednak ustalił podstawę wymiaru kapitału początkowego, albowiem w tym zakresie nie uwzględnił faktycznego okresu ubezpieczenia, obejmującego lata 1985, 1988-1989 oraz 1992-1999. Następnie decyzją z dnia 2 września 2016 r., znak:(...) organ rentowy ustalił wysokość świadczenia emerytalnego na kwotę 3.849,37 zł. Ubezpieczona dodała, że w dniu 26 września 2017 r. złożyła w organie rentowym pismo o doliczenie składek zewidencjonowanych na jej koncie za sierpień 2017 r. Zawiadomieniem z dnia 16 października 2017 r. organ powiadomił ją o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie ustalenia prawidłowości wypłacanego świadczenia. W ramach tego postępowania w dniu 2 listopada 2017 r. ubezpieczona wystąpiła z pismem, w którym wniosła o zastosowanie w jej sprawie art. 114 ust. 1g ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, argumentując to okolicznością, że ma 62 lata i nie ma możliwości znalezienia pracy. Oświadczyła, że jest wdową, pobiera emeryturę oraz posiada udział w nieruchomości, w której obecnie zamieszkuje. Organ rentowy po przeprowadzonym postępowaniu nie znalazł jednak podstaw do odstąpienia od zmiany decyzji z dnia 22 września 2015 r. wskazując, że zmiana decyzji nie wiąże się z istotnym pogorszeniem jej sytuacji osobistej lub materialnej ze względu na okoliczności powołane przez nią w piśmie z dnia 2 listopada 2017 r. Na tej podstawie, decyzją z dnia 13 października 2017r., znak: (...) (...) oraz decyzją z dnia 29 grudnia 2017 r., znak: (...) organ rentowy ponownie ustalił wysokość emerytury z uwzględnieniem faktycznego okresu jej ubezpieczenia w latach 1985, 1988-1989 oraz 1992-1999, przyjmując wskaźnik wysokości tej podstawy w wymiarze 93,51%. Ubezpieczona stwierdziła, że tak ustalona wysokość świadczenia emerytalnego do wypłaty od dnia 1 stycznia 2018 r. wyniosła 3.747,34 zł.

W ocenie ubezpieczonej, błąd organu rentowego, powodujący zaniżenie wysokości świadczenia emerytalnego jest bezsporny. Ubezpieczona stwierdziła, że nigdy nie prowadziła działalno­ści gospodarczej, a wszelkie składki odprowadzane do organu rentowego były wynikiem jej pracy. W związku z powyższym, nie można przyjąć, że błędna analiza materiału dowodowego jest wynikiem jej postępowania. Dodała, że mając za­ufanie do organu publicznego, jakim jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych, miała świadomość tego, że jej świadczenie emerytalne będzie miało odpowiednią wysokość. Zgodnie z treścią art. 7 k.p.a. Zakład Ubezpieczeń Społecznych stoi na straży praworządności i z urzędu lub na wniosek strony podejmuje czynności niezbędne do dokładne­go wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społecz­ny i słuszny interes obywateli. Ubezpieczona podała, że ma 63 lata, a od sierpnia 2017 r. pobiera świadczenie emerytalne. Wskazała, że przejście na emeryturę nie wynikało z jej woli, ale z przyczyn od niej niezależnych, a mianowicie z restrukturyzacji zakładu pracy. Stwierdziła, że z chwilą uzyskania informacji o błędnym wyliczeniu emerytury, starała porozumieć się z dotychczasowym pracodawcą celem kontynuowania współpracy, jednak pracodawca nie wyraził zgody na powyższe z uwagi na jej wiek. W związku z powyższym, jedynym źródłem jej utrzymania jest obecnie świadczenie emerytalne, z którego pokrywa ona wszelkie koszty związane z życiem codziennym, jak również partycypuje w kredycie hipotecznym zaciągniętym przez syna. Z uwagi na niemożność znalezienia nowego miejsca zatrudnienia oraz niejasną sytuację związaną z wysokością przyznanego jej świadczenia emerytalnego, występuje u niej zwiększony poziom stresu, który negatywnie odbija się na stanie zdrowia. W konkluzji odwołania, ubezpieczona, powołując się na zaistnienie szczególnych okoliczności, zwróciła się o odstąpienie przez organ rentowy od uchylenia bądź zmiany decyzji z dnia 22 września 2015 r. na podstawie art. 114 ust. 1 pkt. 6 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, zgodnie z którym w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli przyznanie świadczeń lub nieprawidłowe obliczenie ich wysokości nastąpiło na skutek błędu organu rentowego (odwołanie z dnia 2 lutego 2018 r. k. 3-8 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie z dnia 5 marca 2018 r. wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 ^{( 14)} § 1 k.p.c. Uzasadniając swe stanowisko organ rentowy wskazał, że wydając zaskarżoną decyzję dokonał błędnych obliczeń, po czym dokonał ich weryfikacji i wydał decyzję z dnia 29 grudnia 2017 r., znak: (...). Podał, że na mocy decyzji z dnia 13 października 2017 r., znak: (...) (...) oraz decyzji z dnia 29 grudnia 2017 r., znak: (...) ponownie ustalił wysokość świadczenia emerytalnego ubezpieczonej M. C. z uwzględnieniem faktycznego okresu jej ubezpieczenia w latach 1985, 1988 -1989 oraz w latach 1992-1999, przyjmując wskaźnik wysokości tej podstawy w wymiarze 93,51%. Organ rentowy zauważył, że ubezpieczona jedynie przez 5 miesięcy pobierała zawyżone świadczenie. Wysokość świadczenia emerytalnego po jego obniżeniu od dnia 1 stycznia 2018 r. do wypłaty wynosi 3.072,08 zł, a zatem jest to i tak wysoki dochód. Organ rentowy nadmienił, że ubezpieczona nie posiada na utrzymaniu innych osób, a zatem dochód w gospodarstwie domowym na jedną osobę jest duży. Jednocześnie w toku postępowania, ubezpieczona nie wykazała, w jakim stopniu obniżenie świadczenia emerytalnego spowoduje pogorszenie jej warunków życia, a nadto nie powoływała się na swój zły stan zdrowia, który nie pozwala jej na podjęcie pracy. Na tej podstawie organ rentowy stwierdził, że zaskarżona decyzja jest prawidłowa i jako taka odpowiada prawu (odpowiedź na odwołanie z dnia 5 marca 2018r. k. 37-38 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczona M. C., urodzona w dniu (...), w dniu 26 sierpnia 2016 r. złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. wniosek o emeryturę w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Decyzją z dnia 2 września 2016 r., znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał wnioskodawczyni prawo do świadczenia emerytalnego od dnia 1 sierpnia 2016 r., tj. od miesiąca, w którym został złożony wniosek. Do obliczenia wysokości świadczenia organ rentowy przyjął kwotę składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zaewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przyznano świadczenie emerytalne. Wskazał także, że emerytura stanowi równowartość kwoty, będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, które ustalono na dzień zgłoszenia wniosku o emeryturę. Organ rentowy, ustalając wysokość emerytury w systemie zdefiniowanej składki, przyjął kwotę składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonej M. C. z uwzględnieniem waloryzacji w wysokości 409.488,26 zł, zwaloryzowanego kapitału początkowego w kwocie 532.451,94 zł oraz średnie dalsze trwanie życia w wymiarze 244,70 miesięcy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nadmienił także, że wypłata emerytury podlega zawieszeniu z uwagi na fakt kontynuowania zatrudnienia. Poinformował także ubezpieczoną o tym, że w celu podjęcia wypłaty emerytury należy przedłożyć świadectwo pracy lub zaświadczenie potwierdzające fakt rozwiązania stosunku pracy z każdym pracodawcą na rzecz, którego praca ta była wykonywana bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury oraz wniosek o podjęcie wypłaty emerytury (wniosek z dnia 26 sierpnia 2016 r. k. 1-7, decyzja z dnia 2 września 2016 r., znak: (...) k. 11-13, tom I a.r.).

W dniu 30 sierpnia 2017 r., ubezpieczona M. C., złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia emerytalnego. Do powyższego wniosku ubezpieczona załączyła świadectwo pracy z dnia 29 sierpnia 2017 r. potwierdzające, że w okresie od dnia 1 grudnia 1996 r. do dnia 29 sierpnia 2017 r. była zatrudniona w Izbie Administracji Skarbowej w W. w pełnym wymiarze czasu pracy na następujących stanowiskach pracy: starszego inspektora, komisarza skarbowego, starszego komisarza skarbowego i kierownika działu. Powyższy stosunek pracy uległ rozwiązaniu na mocy porozumienia stron, tj. zgodnie z art. 30 § 1 pkt. 1 Kodeksu pracy. W wyniku przedłożenia powyższego dokumentu, decyzją z dnia 5 września 2017 r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. podjął wypłatę świadczenia emerytalnego od dnia 1 sierpnia 2017 r. w wysokości 4.337,99 zł brutto (wniosek z dnia 30 sierpnia 2017 r. k. 15-17, świadectwo pracy z dnia 29 sierpnia 2017 r. k. 18, decyzja z dnia 5 września 2017 r., znak: (...)k. 20-22, tom I a.r.).

Decyzją z dnia 22 września 2015 r., znak: (...) (...), organ rentowy ponownie ustalił wartość kapitału początkowego ubezpieczonej na dzień 1 stycznia 1999 r. w wysokości 155.201,31 zł. Podstawa wymiaru kapitału początkowego została ustalona z okresu ubezpieczenia, obejmującego lata 1995-1998. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 149,89%. Tak obliczona wysokość kapitału początkowego została następnie przyjęta do obliczenia wysokości emerytury w decyzji z dnia 2 września 2016 r., a następnie w decyzji z dnia 5 września 2017 r. W dniu 26 września 2017 r. ubezpieczona złożyła wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia emerytalnego. Po ponownej analizie akt sprawy, organ rentowy stwierdził, że w decyzji z dnia 22 września 2015 r. błędnie ustalił podstawę wymiaru kapitału początkowego. W dalszej kolejności organ rentowy zważył, że prawidłowa podstawa wymiaru powinna być ustalona z faktycznego okresu ubezpieczenia M. C., tj. z lat 1985, 1988-1989 i 1992-1999, a wskaźnik wysokości tej podstawy powinien wynieść 93,51% (decyzja organu rentowego z dnia 22 września 2015 r., znak: (...) (...)– nienumerowana dokumentacja załączona do tomu II a.r., wniosek z dnia 26 września 2017 r., k. 27-29, tom I a.r.).

W dniu 16 października 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. zawiadomił ubezpieczoną M. C. o wszczęciu postępowania w sprawie ustalenia prawidłowej wysokości wypłacanego świadczenia w trybie art. 114 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1270). W treści powyższego pisma organ rentowy powołał się na przepis art. 114 ust. 1 pkt. 6 ww. ustawy wskazując, że w sprawie zakończonej prawomocną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli przyznanie lub nieprawidłowe obliczenie ich wysokości nastąpiło na skutek błędu organu rentowego. Uchylenie lub zmiana decyzji nie może nastąpić, jeżeli od dnia jej wydania upłynął okres 3 lat – w przypadku określonym w ust. 1 pkt 6. Natomiast w świetle ust. 1g, organ rentowy odstępuje od uchylenia lub zmiany decyzji, z przyczyn określonych w ust. 1 pkt 6 ustawy emerytalnej, jeżeli wiązałoby się to z istotnym pogorszeniem sytuacji osobistej lub materialnej osoby zainteresowanej ze względu na jej wiek, stan zdrowia lub inne szczególne okoliczności. Organ rentowy podkreślił także, że błąd przy ustalaniu prawa do świadczenia lub jego wysokości stanowi przesłankę do wszczęcia postępowania i weryfikacji prawa lub wysokości świadczenia. Zmiana lub uchylenie decyzji w takim przypadku możliwe jest jednak tylko przed upływem 3 lat od daty jej wydania oraz po zastosowaniu zasady proporcjonalności (zawiadomienie z dnia 16 października 2017 r. k. 35, tom I a.r.).

Organ rentowy przeprowadził postępowanie wyjaśniające w celu ustalenia, czy w sprawie ubezpieczonej M. C. zasadne jest odstąpienie od obniżenia wysokości świadczenia emerytalnego. W ramach tego postępowania, ubezpieczona wystąpiła z pismem z dnia 2 listopada 2017 r., w którym wniosła o zastosowanie w jej sprawie przepisu art. 114 ust. 1g ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1270) wskazując, że ma 62 lata i nie ma możliwości znalezienia pracy. W dniu 23 listopada 2017 r. ubezpieczona przedstawiła oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania, w którym wskazała, że jest wdową, pobiera emeryturę oraz posiada udział w nieruchomości, w której zamieszkuje, a także w działce położonej w województwie (...) (pismo z dnia 2 listopada 2017 r., k. 43-47, oświadczenie k. 53-55, tom I a.r.).

W wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego, organ rentowy nie znalazł podstaw do odstąpienia od zmiany decyzji z dnia 22 września 2015 r., znak: (...) (...)wskazując, że jej zmiana nie wiąże się z istotnym pogorszeniem sytuacji osobistej lub materialnej ubezpieczonej ze względu na jej wiek, stan zdrowia lub inne szczególne okoliczności. W związku z powyższym decyzją z dnia 13 października 2017 r., znak: (...) (...) a następnie decyzją z dnia 29 grudnia 2017 r., znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. ponownie ustalił wysokość emerytury ubezpieczonej, w tym przyjętego do jej obliczenia kapitału początkowego w trybie przepisu art. 114 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Podstawa wymiaru kapitału początkowego w decyzji z dnia 13 października 2017 r. została ustalona z faktycznego okresu ubezpieczenia, tj. z lat 1985, 1988-1989 oraz 1992-1999, a wskaźnik wysokości tej podstawy wyniósł 93,51%. Tak ustalona wysokość emerytury ubezpieczonej od dnia 1 stycznia 2018 r. wyniosła 3.072,08 zł (pismo z dnia 28 grudnia 2017 r. k. 59, decyzja z dnia 29 grudnia 2017 r., znak: (...) k. 61-63, tom I a.r.).

Od niekorzystnej dla siebie decyzji organu rentowego z dnia 29 grudnia 2017 r., znak: (...) ubezpieczona M. C. złożyła odwołanie do tut. Sądu, inicjując tym samym niniejsze postępowanie. W toku postępowania, ubezpieczona M. C. oświadczyła, że jest wdową, obecnie jej jedynym źródłem utrzymania jest świadczenie emerytalne, natomiast gospodarstwo domowe prowadzi wraz dwójką dorosłych dzieci, tj. córką w wieku 34 lat, która aktualnie odbywa staż studencki oraz synem w wieku 29 lat, który samodzielnie ponosi koszty swojego utrzymania. Ubezpieczona oświadczyła także, że do października 2017 r. partycypowała wraz z synem w spłacie kredytu hipotecznego, zaciągniętego na zakup mieszkania, obecnie kredyt jest już spłacony. W zakresie stanu zdrowia oświadczyła, że cierpi na bóle kręgosłupa, jednak nie miała przeprowadzonych żadnych zabiegów operacyjnych, a doskwierające jej dolegliwości niweluje rehabilitacją oraz ćwiczeniami gimnastycznymi (odwołanie z dnia 2 lutego 2018 r. k. 3-8, zeznania odwołującej k. 60 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach niniejszej sprawy, jak również w aktach emerytalno- rentowych odwołującej. Zdaniem Sądu dokumenty, w zakresie w jakim Sąd Okręgowy oparł na nich swoje ustalenia, są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Dokumenty te nie były przez strony sporu kwestionowane w zakresie ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem wynikające z nich okoliczności należało uznać za bezsporne i mające wysoki walor dowodowy. Za wiarygodne, co do zasady, Sąd Okręgowy uznał również zeznania odwołującej M. C. (k. 60-61 a.s.), jako że były one logiczne, spójne, a nadto korespondowały z materiałem rzeczowym zgromadzonym w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie M. C. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. z dnia 29 grudnia 2017 r., znak: (...)jest niezasadne i jako takie podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 185 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1270) przy ustalaniu wysokości emerytury dla osób nabywających prawo do emerytury w wieku określonym w art. 184 kapitał początkowy podlega przeliczeniu poprzez dodanie do okresów składkowych okresu równego różnicy pomiędzy wiekiem emerytalnym, o którym mowa w art. 24, a faktycznym wiekiem przejścia na emeryturę. Do przeliczonego kapitału początkowego stosuje się przepisy art. 173 ust. 3-6. Stosownie zaś do treści art. 24 ust. 1 powołanej ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego, co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184. Z kolei w myśl art. 173 ust. 1 ww. ustawy dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy. Wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie ustawy (art. 173 ust 3). Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy okresy składkowe, o których mowa w art. 6, okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt. 5 oraz okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt. 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2. (art. 174 ust. 2).

W tym miejscu wskazać należy, że ustawą z dnia 10 lutego 2017 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 715), która weszła w życie w dniu 24 lutego 2017 r., zmieniono brzmienie art. 114 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Od dnia 24 lutego 2017 r. przepis ten brzmi następująco (ust. 1): w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli 1) po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość, 2) decyzja została wydana w wyniku przestępstwa, 3) dowody, na podstawie których ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe, 4) decyzja została wydana na skutek świadomego wprowadzenia w błąd organu rentowego przez osobę pobierającą świadczenie, 5) decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone, zmienione albo stwierdzono jego nieważność, 6) przyznanie świadczeń lub nieprawidłowe obliczenie ich wysokości nastąpiło na skutek błędu organu rentowego. W ust. 1b przewidziano z kolei, że z przyczyn określonych w ust. 1 pkt 2 i 3 decyzja może zostać uchylona lub zmieniona również przed stwierdzeniem sfałszowania dowodu lub popełnienia przestępstwa orzeczeniem sądu lub innego organu, jeżeli sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa jest oczywiste, a uchylenie lub zmiana decyzji są niezbędne do zapobieżenia poważnej szkodzie dla interesu publicznego. Z kolei w ust. 1c wskazano, że z przyczyn określonych w ust. 1 pkt 2 i 3 można uchylić lub zmienić decyzję także w przypadku, gdy postępowanie przed sądem lub innym organem nie może być wszczęte na skutek upływu czasu lub z innych przyczyn określonych w przepisach Kodeksu postępowania karnego. W ust. 1d określono, że o wszczęciu postępowania z urzędu w sprawie uchylenia lub zmiany decyzji, o której mowa w ust. 1, organ rentowy zawiadamia niezwłocznie osobę zainteresowaną. W ust. 1e z kolei przewidziano, że uchylenie lub zmiana decyzji, o której mowa w ust. 1, nie może nastąpić, jeżeli od dnia jej wydania upłynął okres: 1) 10 lat - w przypadkach określonych w ust. 1 pkt 2-4, 2) 5 lat - w przypadkach określonych w ust. 1 pkt 1 i 5, 3) 3 lat - w przypadku określonym w ust. 1 pkt 6. W ust. 1f zastrzeżono przy tym, że przepisu ust. 1e nie stosuje się, jeżeli: w wyniku uchylenia lub zmiany decyzji z przyczyn określonych w ust. 1 osoba zainteresowana nabędzie prawo do świadczenia lub świadczenie w wyższej wysokości, uchyleniu lub zmianie podlega decyzja o ustaleniu kapitału początkowego, który nie został uwzględniony do obliczania wysokości emerytury ustalonej prawomocną decyzją. Dalej w ust. 1g przewidziano, że organ rentowy odstępuje od uchylenia lub zmiany decyzji, z przyczyn określonych w ust. 1 pkt 6, jeżeli uchylenie lub zmiana decyzji wiązałyby się z nadmiernym obciążeniem dla osoby zainteresowanej, ze względu na jej sytuację osobistą lub materialną, wiek, stan zdrowia lub inne szczególne okoliczności. W art. 5 ustawy z dnia 10 lutego 2017 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach, przewidziano przy tym, że do postępowań niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy ustaw, o których mowa w art. 1-4, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Mając na uwadze treść powołanych przepisów, wskazać należy, że przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było ustalenie, czy organ rentowy był uprawniony do wydania zaskarżonej decyzji, w której obniżył wysokość emerytury przysługującej ubezpieczonej oraz, czy w zaskarżonej decyzji dokonał prawidłowych obliczeń w zakresie wysokości świadczenia na niekorzyść ubezpieczonej. Decyzją z dnia 13 października 2017 r., a następnie decyzją z dnia 29 grudnia 2017 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. ponownie ustalił wysokość emerytury ubezpieczonej, w tym przyjętego do jej obliczenia kapitału początkowego w trybie przepisu art. 114 ust. 1 pkt. 6 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Podstawa wymiaru kapitału początkowego w decyzji z dnia 13 października 2017 r. została ustalona z faktycznego okresu ubezpieczenia, tj. z lat 1985, 1988-1989 oraz 1992-1999, a wskaźnik wysokości tej podstawy wyniósł 93,51%. Powyższa korekta wpłynęła na wysokość świadczenia emerytalnego, które wyniosło 3.072,08 zł.

Z przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego wynika, że zaskarżona decyzja z dnia 29 grudnia 2017 r., znak: (...) jest prawidłowa. W decyzji z dnia 22 września 2015 r., znak: (...) (...)o ponownym ustaleniu kapitału początkowego, organ rentowy popełnił błąd, gdyż nie uwzględnił faktycznego okresu ubezpieczenia M. C., obejmującego lata: 1985, 1988-1989 i 1992-1999, która to korekta w konsekwencji spowodowała obniżenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego z 149,89% do 93,51%. Organ rentowy zauważył błąd i z urzędu wydał nową decyzją, która zawierała już prawidłowo dokonane obliczenia. Twierdzenia ubezpieczonej, że organ rentowy na skutek własnego błędu nie może obniżyć przyznanej emerytury, są jednak bezpodstawne. Wprawdzie Trybunał Konstytucyjny w dniu 28 lutego 2012 r. (sygn. akt K 5/11) stwierdził, że art. 114 ust. 1a ustawy emerytalnej jest niezgodny z zasadą zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa wynikającą z art. 2 oraz z art. 67 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, to jednak jak już zostało wskazane powyżej, zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 10 lutego 2017 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, art. 114 ust.1 pkt. 6 ustawy otrzymał następujące brzmienie: w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli przyznanie świadczeń lub nieprawidłowe obliczenie ich wysokości nastąpiło na skutek błędu organu rentowego. Ustawodawca dodając do tego przepisu wskazany pkt. 6, umożliwił zatem korektę decyzji wydanej na skutek błędu organu rentowego. Zdaniem Sądu Okręgowego, organom władzy publicznej powinno służyć prawo do weryfikacji błędów i to nawet tych, które wynikają z własnych zaniedbań takich organów. Chodzi tu zarówno o to, aby nie dochodziło do bezpodstawnego wzbogacenia się przez osoby pobierające świadczenie, którym one nie powinny już przysługiwać, jak i to, że byłoby też rzeczą nieuczciwą względem innych osób korzystających z systemu zabezpieczenia społecznego, w szczególności tych osób, którym odmówiono przyznania świadczenia. Interes publiczny wymaga przy tym tego, aby alokacja środków ubezpieczonych była właściwa, czyli aby trafiały one do osób, którym się one należą (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 20 października 2015 r., sygn. akt III AUa 335/15). Jeżeli Sąd podzieliłby stanowisko ubezpieczonej, to wówczas doszłoby do sytuacji, w której to nigdy nie można byłoby naprawić zauważonego błędu popełnionego przez profesjonalną instytucję.

Reasumując, w niniejszej sprawie organ rentowy mógł zmienić poprzednio wydaną decyzję, która była błędna i wydać nową decyzję, w której w sposób prawidłowy obliczył wysokość świadczenia przysługującego ubezpieczonej. W ocenie Sądu Okręgowego, w rozpatrywanym stanie faktycznym nie zachodzą także szczególne okoliczności związane z sytuacją majątkową, czy też stanem zdrowia ubezpieczonej, które uzasadniałyby odstąpienie organu rentowego od zmiany decyzji z dnia 22 września 2015 r. W tym względzie ubezpieczona powoływała się na swój wiek oraz niemożność znalezienia pracy wskazując przy tym, że pobierana przez nią emerytura stanowi jej jedyne źródło utrzymania. Wskazać jednak należy, że ubezpieczona jest osobą zdrową, a po jej stronie nie występują trudne warunki materialne, które stanowiłyby wystarczające uzasadnienie dla odstąpienia od zmiany wcześniejszej decyzji organu rentowego. Ubezpieczona posiada, bowiem stały dochód w postaci emerytury w wysokości 3.072,08 zł, który nie jest dochodem małym, mając zwłaszcza na uwadze fakt, że nie posiada ona nikogo na swoim utrzymaniu. Dzieci ubezpieczonej są już osobami dorosłymi, a zatem również powinny one w miarę swoich możliwości partycypować w bieżących kosztach utrzymania domu, a tym bardziej ponosić koszty zaciągniętych przez siebie zobowiązań finansowych i kredytów. Należy także zauważyć, że ubezpieczona posiada udziały w kilku nieruchomościach, co również pozwala zupełnie inaczej spojrzeć na jej sytuację majątkową. W toku postępowania ubezpieczona nie przedłożyła także żadnej dokumentacji medycznej, z której wynikałoby, że z uwagi na swój stan zdrowia nie jest ona zdolna do podjęcia jakiegokolwiek dodatkowego zatrudnienia, a także, że musi ponosić wysokie koszty leczenia, rehabilitacji bądź zakupu środków medycznych. Ubezpieczona, w treści składanych przez siebie pism procesowych nie wykazała także w jakim stopniu obniżenie wysokości świadczenia spowoduje pogorszenie jej warunków bytowych, tym bardziej, że świadczenie w zawyżonej wysokości pobierała jedynie przez krótki okres czasu, a mianowicie jedynie przez pięć miesięcy. W związku z powyższym, Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że w realiach rozpoznawanej sprawy brak było podstaw do zastosowania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych przepisu art. 114 ust. 1 pkt 6, przewidującego możliwość odstąpienia od zmiany decyzji z dnia 22 września 2015r., co wiązałoby się z nadmiernym obciążeniem dla osoby zainteresowanej ze względu na jej sytuację osobistą lub materialną, wiek, stan zdrowia oraz inne szczególne okoliczności.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 477 ^{( 14)} § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił odwołanie ubezpieczonej M. C. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 29 grudnia 2017 r., znak: (...) o czym orzekł w pkt. 1 sentencji wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego, Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w związku z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. poz. 1804 oraz z 2016 r. poz. 1667), zmienionego następnie rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 września 2017 r., zasądzając od odwołującej M. C. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. kwotę 180,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt 2 wyroku).

Zarządzenie: Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi odwołującej.