Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 kwietnia 2018 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Jarząbek

Protokolant: Paulina Filipkowska

po rozpoznaniu w dniu 05 kwietnia 2018 r. w Warszawie

sprawy Z. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W.

o wcześniejszą emeryturę na skutek odwołania Z. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W.

z dnia 10 marca 2016 r. znak:(...)

- zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje Z. S. prawo do emerytury od dnia 1 lutego 2016 roku.

UZASADNIENIE

Z. S. złożył w dniu 7 kwietnia 2016 r. odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 10 marca 2016 r. znak: (...). W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony wyjaśnił, że na podstawie skarżonej decyzji organ rentowy odmówił przyznania mu prawa do emerytury z powodu braku złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku OFE oraz nieudowodnienie wymaganych 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Odnosząc się do powyższych stwierdzeń odwołujący oświadczył, że nie przekazał środków zgromadzonych w OFE do budżetu państwa, gdyż do 10 marca 2016 r. nie posiadał takiej wiedzy, dlatego też w dniu 7 kwietnia 2016 r. złożył stosowne oświadczenie w tym przedmiocie. Zaznaczył również, że nie mógł przedłożyć żadnych wymaganych świadectw wykonywania prac w warunkach szkodliwych, gdyż zakład, w którym pracował uległ likwidacji w 1994 roku. Wskazał, że pracując na stanowisku elektromontera wykonywał prace w terenie, które miały na celu utrzymanie ruchu, takie jak przy naprawie zerwanych linii niskiego napięcia, usuwaniu awarii stacji transformatorowych oraz przy przebudowie linii średniego i niskiego napięcia, a także na placach budowlanych. Wskazał, że trudne warunki pracy oraz jej szkodliwość mogą być potwierdzone przez świadków, którzy pracowali wraz z nim i także wykonywali prace elektromonterów, a dodatkowo dowodem jego pracy są powstałe osiedla mieszkalne w L., W., N., Z. i K. (odwołanie k. 2 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 26 kwietnia 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie organ rentowy wskazał, że wobec niespełnienia przesłanek określonych w wart. 184 w zw. z art. 32 ustawy o emeryturach
i rentach oraz przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze odmówiono przyznania odwołującemu prawa do wcześniejszej emerytury. Odwołujący nie udowodnił on żadnego okresu pracy w szczególnych warunkach i nie przedłożył żadnego świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, a ponadto w dniu wydania skarżonej decyzji będąc członkiem OFE nie złożył wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym na dochody budżetu państwa. Stosowny wniosek został przedłożony w dniu 7 kwietnia 2016 r. Dodatkowo organ rentowy zaznaczył, że przedłożone przez odwołującego dokumenty i zeznania świadków nie stanowią dowodu wykonywania pracy w szczególnych warunkach w okresie zatrudnienia od 1 sierpnia 1973 r. do 14 października 1978 r. i od 16 października 1978 r. do 31 maja 1994 r. (odpowiedź na odwołanie k. 4 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący Z. S. urodził się w dniu (...) w S.. Ukończył technikum elektryczne i posiada wykształcenie w zawodzie technik elektryk (akta osobowe odwołującego – okoliczność bezsporna).

W okresie od 1 sierpnia 1973 r. do 14 października 1978 r. Z. S.
był zatrudniony w Zakładzie (...)
w G. (dalej również jako (...) w G.) na stanowisku elektryka.
Zakład zajmował się m. in. stawianiem linii wysokiego i niskiego napięcia oraz budowaniem stacji transformatorowych, podłączeniem obiektów liniami kablowymi oraz instalacją podłączników i odłączników. Odwołujący uczestniczył w tych pracach, zajmował się m. in. wykopywaniem rowów w których były kładzione kable do zasilania. Praca odbywała się na powietrzu, odwołujący i jego brygada mieli do dyspozycji barakowóz, którym po podłączeniu do ciągnika przemieszczali się na różne miejsca. Odwołujący pracował w miejscowościach S., G., P., S. S., I., K., G., P.. Praca odwołującego odbywała się stale przez 8 godzin dziennie, a dodatkowo również jedną sobotę w miesiącu przez 6 godzin. Odwołujący dostawał posiłki regeneracyjne (akta osobowe odwołującego z (...) w G.: skierowanie do pracy k. 12, informacja o przyjęciu do pracy k. 17, informacje dot. kategorii zaszeregowania k. 14-16; zeznania świadków F. A. k. 106 a.s. i A. K. (1) k. 107 a.s., zeznania odwołującego k. 115-116 a.s., uwierzytelniona kopia legitymacji ubezpieczeniowej oraz świadectwa pracy – nieoznaczone karty a.r. tom I).

W trakcie zatrudnienia w (...) O. w G. odwołujący z dniem 20 grudnia
1997 r. uzyskał uprawnienia do zatrudnienia przy eksploatacji urządzeń elektrycznych
w zakresie robót montażowych przy liniach elektrycznych. Zaświadczenie w tym przedmiocie wystawiło Stowarzyszenie Elektryków (...) w dniu 15 sierpnia 1978 r. (akta osobowe odwołującego z (...) w L.: zaświadczenie z 15.10.1978 r. k. 7).

Dodatkowo w okresie od 26 października 1974 r. do 8 października 1976 r. odwołujący odbywał zasadniczą służbę wojskową (pismo z Powiatowego S. Wojskowego P. k. 5 a.o., zaświadczenie z (...) N. – nieoznaczona karta a.r. tom I).

W okresie od 16 października 1978 r. do 31 maja 1994 r. Z. S. był zatrudniony w (...) Kombinacie Budowlanym w L. (dalej również jako (...) w L.) na stanowisku monter urządzeń i instalacji elektroenergetycznych oraz elektromonter. W zakładzie pracy funkcjonowały brygady składający się z kilku, kilkunastu elektryków, a odwołujący należał do jednej z nich. Obowiązki odwołującego polegały na wykonywaniu pracy przy instalacji, konserwacji oraz naprawie linii napowietrznych i kablowych średniego oraz niskiego napięcia, a także przy budowie stacji transformatorowych i instalacji w budynkach. Odwołujący pracował na budowach oraz na liniach napięcia. Dodatkowo od dnia 20 maja 1979 r. odwołujący pełnił funkcję brygadzisty w zakresie robót brygady remontowej, powierzano mu również wykonywanie dodatkowych czynności związanych z dokonywaniem pomiarów w zakresie skuteczności zerowania oraz uziemienia na przekazywanych obiektach. Powyższe czynności odwołujący wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy, nie wykonywał innych prac. Otrzymywał posiłki regeneracyjne (akta osobowe odwołującego z (...) w L.: umowa o pracę k. 23, pismo ws. zmiany stanowiska k. 25, informacje o zmianie kategorii zaszeregowania: k. 28, 31-33, 38, 44, 52, 56, 58, 76, 78, informacje o powierzeniu czynności k. 35, protokoły egzaminów kwalifikacyjnych k. 36 i 43, świadectwo pracy k. 81; zeznania świadków A. D. k. 25-26 a.s. i A. K. (2) k. 26-27 a.s., zeznania odwołującego k. 27 a.s.; uwierzytelniona kopia legitymacji ubezpieczeniowej – nieoznaczone karty a.r. tom I).

W trakcie zatrudnienia w (...) Kombinacie Budowlanym w L. odwołujący przebywał na urlopach bezpłatnych w następujących okresach:

- od 10 września 1982 r. do 24 września 1982 r.,

- od 20 października 1982 r. do 22 października 1982 r.,

- od 2 czerwca 1984 r. do 20 lipca 1984 r.,

- od 1 czerwca 1993 r. do 30 listopada 1993 r.

(wnioski o urlop bezpłatny, karty urlopowe oraz decyzje zakładu pracy ws. wniosków urlopowych – k. 40-41, k. 68-73 i k. 117-120 a.o.).

W dniu 19 lutego 2016 r. Z. S. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziale w W. wniosek o wcześniejszą emeryturę. Po rozpoznaniu wniosku ZUS (...) Oddział w W. wydał w dniu 10 marca 2016 r. decyzję znak: ENMS/15/045102109, na podstawie której odmówił przyznania Z. S. prawa do wcześniejszej emerytury wskazując, że jako członek OFE nie złożył wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku otwartym funduszu emerytalnego, na dochody budżetu państwa oraz nie udowodnił wymaganych 15 lat pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że dołączone do wniosku oświadczenie wnioskodawcy w sprawie braku dokumentów oraz zeznania świadków nie mogą być dowodem wykonywania przez odwołującego pracy w warunkach szczególnych w okresach od 1 sierpnia 1973 r. do 14 października 1978 r. w Zakładzie (...) w G. oraz od 16 października 1978 r. do 31 maja 1994 r. w (...) Kombinacie Budowlanym w L., gdyż dokumenty te nie są wymienione jako środki dowodowe wykonywania prac w szczególnych warunkach (wniosek z 19.02.2016 r. z załącznikami k. 1-29 a.r., decyzja ZUS z 10.03.2016 r. k. 35 a.r. tom II).

W dniu 7 kwietnia 2016 r. Z. S. złożył do ZUS(...)Oddział w W. wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku OFE do budżetu państwa za pośrednictwem organu rentowego (stanowiska stron - okoliczność bezsporna).

W toku postępowania Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy celem ustalenia, czy praca świadczona przez odwołującego w okresie od 16 października 1978 r. do 31 maja 1994 r. na rzecz (...) w L. oraz od 1 sierpnia 1973 r. do 14 października 1978 r. a rzecz (...) w G. była pracą w warunkach szczególnych uregulowaną w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (k. 27 i 116 a.s.).

W ocenie biegłego, prace wykonywane przez Z. S. w okresie od 21 grudnia 1977 r. do 14 października 1978 r. oraz od 16 października 1978 r. do 31 maja 1994 r., z wyłączeniem okresów urlopów bezpłatnych, spełniają przesłanki uznania za prace wykonywane w szczególnych warunkach i odpowiadają rodzajowi prac określonemu w Dziale II (w energetyce) wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia z 7 lutego 1983 r. – prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych oraz pracom stosownie do stanowisk określonych w Dziale II (w energetyce) załącznika do zarządzenia Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych nr 9 z dnia 1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty – poz. 4 i 6-8, odpowiednio stanowiskom: elektromonter instalacji i urządzeń elektroenergetycznych, elektromonter linii kablowych, elektromonter linii napowietrznych niskich, średnich i wysokich napięć oraz elektromonter maszyn wibrujących i transformatorów.

Z kolei prace wykonywane przez odwołującego w okresie od 21 grudnia 1978 do 14 października 1978 r. nie spełniają przesłanek uznania za prace wykonywane w szczególnych warunkach prace wykonywane przez odwołującego w okresie od 1 sierpnia 1973 r. do 15 października 1974 r. oraz od 9 października 1976 r. do 20 grudnia 1997 r., gdyż w tym czasie odwołujący nie legitymował się wymaganym zaświadczeniem kwalifikacyjnym i z tego względu nie mógł być dopuszczony do wykonywania prac związanych z budową napowietrznych i kablowych niskiego i średniego napięcia oraz podłączaniem transformatorów (opinie biegłego z zakresu bhp z dnia 30.10.2016 r. k. 31-30 a.s. oraz z dnia 27.12.2017 r. k. 124-130 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie zgromadzonego w toku postępowania materiału dowodowego, obejmującego dowody z dokumentów, zeznań świadków i odwołującego oraz opinii biegłego sądowego z zakresu (...). Tak zebrany materiał dowodowy, w zakresie opisanym powyżej, Sąd uznał za wiarygodny, gdyż treść poszczególnych dowodów nie budziła zastrzeżeń co do ich autentyczności i nie była kwestionowana przez strony postępowania.

Sąd dał wiarę zebranym w sprawie dokumentom, w szczególności udostępnionej
na potrzeby niniejszej sprawy dokumentacji osobowej odwołującego z poszczególnych, spornych okresów zatrudnienia. Sąd uwzględnił również dowody z dokumentów przedłożone do akt organu rentowego.

Zeznaniom świadków A. D. i A. K. (2) Sąd dał wiarę w całości. Świadkowie pracowali z odwołującym w tym samym zakładzie pracy
( (...) w L.) i byli naocznymi świadkami wykonywanych przez niego obowiązków a wskazywane przez nich informacje były zbieżne z treścią dokumentacji osobowej, toteż w zakresie, w jakim opisali specyfikę pracy odwołującego Sąd uznał ich zeznania za autentyczne i przekonywujące. Podobnie Sąd dał wiarę zeznaniom F. A. i A. K. (1) którzy również pracowali z odwołującym w (...) O. w G., choć nie w całości. Sąd uznał ich zeznania za wiarygodne w zakresie twierdzeń, że odwołujący wykonywał prace elektryka bezpośrednio dotyczącą montażu linii napięć i innych urządzeń elektrycznych po dniu 20 grudnia 1977 r., gdyż w tym dniu uzyskał kwalifikacje do pracy przy eksploatacji urządzeń elektrycznych w zakresie robót montażowych przy liniach elektrycznych. Ponadto Sąd nie dał wiary zeznaniom A. K. (2), że odwołujący pracując w (...) O. w G. otrzymywał dodatek do wynagrodzenia za pracę w warunkach szkodliwych, gdyż nie znajduje to potwierdzenia w materiale dowodowym, w szczególności aktach osobowych odwołującego z tego zakładu pracy. Z kolei zeznaniom odwołującego Sąd dał wiarę w takim zakresie, w jakim były one zbieżne z pozostałym materiałem dowodowym, tj. w części dotyczącej charakteru pracy w (...) w L. i częściowo w (...) O. w G..

Sąd oparł się również na opiniach biegłego sądowego J. P., który oceniał charakter pracy wykonywanej przez odwołującego w spornych okresach zatrudnienia.
W ocenie Sądu sporządzone przez biegłego opinie były rzeczowe, rzetelne i wyrażały kompleksową analizę przedstawionego mu zagadnienia. Sąd miał przy tym na względzie,
że w opinii uzupełniającej z 27 grudnia 2017 r. biegły we wnioskach błędnie oznaczył okres zatrudnienia, jaki w jego ocenie stanowił okres wykonywania przez odwołującego pracy w warunkach szczególnych, wskazując, że jest to okres od 21 grudnia 1978 r.
do 14 października 1978 r. (k. 129 a.s.). Takie oznaczenie zdaniem Sądu nie było zamierzone i miało raczej charakter omyłki pisarskiej, co potwierdzają załączone do akt sprawy dokumenty, w szczególności zaświadczenie o uzyskaniu kwalifikacji przez odwołującego, a w konsekwencji nie był istotny dla całokształtu oceny opinii. Ponadto odwołujący kwestionował opinię biegłego (k. 141 a.s.) wskazując, że nie zgadza się z jego stwierdzeniem co do tego, iż prace w warunkach szczególnych powinny być liczone dopiero po uzyskaniu stosownych kwalifikacji i do pracy przy budowie linii napowietrznych wystarczyło mieć szkolenie wstępne, jednakże Sąd takiej argumentacji nie podzielił. Nie ma bowiem żadnych podstaw do przyjęcia, że odwołujący mógł być dopuszczony do realizowania prac elektryka (elektromontera) przy montażu urządzeń energetycznych i przesyłowych bez stosownych kwalifikacji.

W tych okolicznościach Sąd uznał zebrany materiał dowodowy za wystarczający
do wydania rozstrzygnięcia w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie Z. S. było zasadne.

Spór w niniejszej sprawie dotyczył możliwości przyznania odwołującemu prawa
do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Do uzyskania powyższego świadczenia konieczne jest spełnienie przesłanek określonych w art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1383). Zgodnie z treścią ww. przepisu ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy emerytalnej, tj. w dniu 1 stycznia 1999r., osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn, oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 ustawy, wynoszący 25 lat dla mężczyzn.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia
do Otwartego Funduszu Emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w Otwartym Funduszu Emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Listę prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przewidziano w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. 1983 nr 8 poz. 43). Aby daną pracę uznać za wykonywaną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, pracownik musi ją wykonywać stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym na danym stanowisku pracy. Dodatkowo, zgodnie z powołanym rozporządzeniem, aby mężczyzna mógł nabyć prawo do emerytury powinien:

1)  posiadać 25-letni okres zatrudnienia, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia),

2)  wykonywać pracę wymienioną w wykazie A (Prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego), będącym załącznikiem do rozporządzenia oraz

3)  osiągnąć wiek emerytalny wynoszący 60 lat (§ 4 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia) oraz być zatrudnionym przez co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach (§ 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia).

W niniejszej sprawie było bezsporne, że Z. S. osiągnął wiek emerytalny i legitymuje się stażem pracy (sumą okresów składkowych i nieskładkowych)
w wymiarze przekraczającym 25 lat. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w zaskarżonej decyzji z dnia 10 marca 2016 r. zakwestionował jednak przesłankę stażu pracy odwołującego w warunkach szczególnych, a ponadto wskazał, że odwołujący jako członek Otwartego Funduszu Emerytalnego nie złożył wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na tym Funduszu do budżetu Skarbu Państwa.

Na dzień wniesienia odwołania druga z wymienionych okoliczności została wyjaśniona, bowiem jak wynika ze zgodnych stanowisk stron odwołujący złożył do ZUS(...) Oddział w W. stosowny wniosek o przekazanie środków zgromadzonych w OFE w dniu 7 kwietnia 2016 r. W efekcie powyższego w niniejszej sprawie spór dotyczył pierwszej z wymienionych wyżej przesłanek, to jest posiadania przez odwołującego odpowiedniego stażu pracy w warunkach szczególnych. W ocenie organu rentowego odwołujący nie udowodnił żadnego okresu pracy tego rodzaju, zaś odwołujący w toku postępowania domagał się zaliczenia jako okresów pracy w warunkach szczególnych okresów zatrudnienia w Zakładzie (...) w G. od 1 sierpnia 1973 r. do 14 października 1978 r. oraz w (...) Kombinacie Budowlanym w L. od 16 października 1978 r. do 31 maja 1994 r. Stąd też postępowanie dowodowe skupiło się na analizie powyższych okresów pracy odwołującego jako takich, które mogłyby ewentualnie zostać zaliczone jako praca w warunkach szczególnych.

Zgodnie z utrwalonymi poglądami orzecznictwa w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń społecznych w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe prowadzenie dowodu z zeznań świadków lub z przesłuchania stron nie podlega żadnym ograniczeniom. Według art. 473 § 1 k.p.c. w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przed sądem przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu z zeznań świadków i z przesłuchania stron. Ten wyjątek od ogólnych zasad, wynikających z art. 247 k.p.c., sprawia, że każdy istotny fakt (np. taki, którego ustalenie jest niezbędne do przyznania ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury), może być dowodzony wszelkimi środkami dowodowymi, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 4 października 2007 r., I UK 111/07). Oznacza to, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być wprawdzie udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego, jednakże zaliczenie nieudokumentowanych okresów składkowych do uprawnień oraz wzrostu świadczeń emerytalno-rentowych wymaga dowodów nie budzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych (zob. wyroki Sądu Najwyższego z 9 stycznia 1998 r., II UKN 440/97 i z 4 lipca 2007 r., I UK 36/07; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 30 października 2013 r., III AUa 269/13).

Kierując się powyższym Sąd Okręgowy przeprowadził postępowanie dowodowe
z zebranych w sprawie dokumentów, zeznań świadków, którzy pracowali z odwołującym
w tym samym zakładzie pracy, a także z opinii biegłego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, który analizował okresy zatrudnienia odwołującego oraz charakter wykonywanej przez niego pracy pod kątem możliwości zaliczenia ich jako pracy w warunkach szczególnych zgodnie z wykazem A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.

Odnosząc się do pierwszego z wymienionych wyżej, sporny okresów zatrudnienia, Sąd na podstawie zebranych w sprawie dowodów zważył, że podlega on zaliczeniu jako okres pracy w warunkach szczególnych, jednakże tylko częściowo. Jak wynika z zebranych w sprawie dokumentów, w tym zwłaszcza dokumentacji osobowej, odwołujący w tym czasie był zatrudniony na stanowisku elektryka. Świadkowie zeznaniom F. A. i A. K. (1), którzy pracowali z odwołującym w tym samym zakładzie pracy, potwierdzili, że zajmował się on pracami związanymi ze stawianiem linii przesyłowych i energetycznych, a sam odwołujący wskazał również, że pracował przy montażu łączników przy budynkach. Sąd dał wiarę zeznaniom świadków i odwołującego w zakresie, w jakim wskazywali na charakter pracy odwołującego oraz jego uczestnictwo w procesie stawiania nowych linii energetycznych, przy czym specyfika tych czynności, jak również sposób ich przedstawienia przez ww. osoby nie pozwalał na jednoznaczne stwierdzenie, że odwołujący wykonywał w tym czasie takie prace elektromontera, które mogłyby zostać zakwalifikowane jako prace w warunkach szczególnych. Zgodnie ze wskazaniami biegłego z zakresu bhp prace przy budowie linii napięć można uznać za prace w warunkach szczególnych odpowiadające rodzajowi prac określonemu w Dziale II (w energetyce) wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia z 7 lutego 1983 r. (prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych) oraz pracom stosownie do stanowisk określonych
w Dziale II (w energetyce) załącznika do zarządzenia Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych nr 9 z dnia 1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty – poz. 4 i 6-8 (stanowiskom: elektromonter instalacji i urządzeń elektroenergetycznych, elektromonter linii kablowych, elektromonter linii napowietrznych niskich, średnich i wysokich napięć oraz elektromonter maszyn wibrujących i transformatorów), przy czym biegły wskazał, że odwołujący uzyskał kwalifikacje do pracy eksploatacji urządzeń elektrycznych w zakresie robót montażowych przy liniach elektrycznych dopiero od 20 grudnia 1997 r. Stosowne zaświadczenie w tym przedmiocie, wydane przez Stowarzyszenie Elektryków (...), znajduje się w aktach osobowych odwołującego.

W tych okolicznościach Sąd uznał, że o ile można przyjąć, że odwołujący wykonywał prace elektromontera odpowiadające ww. pozycjom wykazów prac w warunkach szczególnych po uzyskaniu uprawnień, o tyle nie było przesłanek do uznania, że tego rodzaju praca była przez odwołującego wykonywana wcześniej. Co prawda odwołujący podnosił w toku postępowania, że do wykonywania takich czynności wystarczyło podstawowe przeszkolenie bhp, jednakże po pierwsze nie przedłożył na taką okoliczność żadnego dowodu, a po drugie, w ocenie Sądu wydaje się nieprawdopodobne, aby zakład pracy dopuszczał pracownika do wykonywania czynności specjalistycznych bez żadnych uprawnień bądź kwalifikacji. Sam odwołujący przyznał zresztą na rozprawie w dniu 26 października 2017 r., że osoba, która skończyła technikum elektryczne musiała ubiegać się o uprawnienia i zdawać specjalne egzaminy. Zdaniem Sądu niewykluczone, że odwołujący stosowne kwalifikacje nabył już w okresie wcześniejszym, na początku zatrudnienia w (...) O. w G., jednakże żaden z zebranych w sprawie dowodów takiej okoliczności nie potwierdza. Z tych też względów Sąd dysponując jedynie informacją o uzyskaniu przez odwołującego stosownych kwalifikacji z dniem 20 grudnia 1997 r. nie miał podstaw do uznania, że odwołujący wykonywał prace odpowiadające wskazanym przez biegłego stanowiskom i pracom w warunkach szczególnych w okresie poprzedzającym zdanie przez niego egzaminów i uzyskania odpowiednich uprawnień.

W konsekwencji powyższego Sąd uznał, że praca wykonywana przez Z. S. podczas zatrudnienia w (...) O. w G. od 20 grudnia 1977 r. do 14 października 1978 r. w łącznym wymiarze 9 miesięcy i 25 dni może zostać zaliczona jako okres pracy w warunkach szczególnych zgodnie z rodzajami pracy określonymi w rozporządzeniu z 7 lutego 1983 r. i zarządzeniu nr 9 z dnia 1 sierpnia 1983 r. i wskazanymi przez biegłego z zakresu bhp.

W drugim ze spornych okresów - zatrudnienia w (...) Kombinacie Budowlanym w L. od 16 października 1978 r. do 31 maja 1994 r. odwołujący pracował jako monter urządzeń i instalacji elektroenergetycznych/elektromonter, a ponadto pełnił także funkcje brygadzisty. Z zeznań świadków, a także samego odwołującego wynika, że w tym czasie wykonywał czynności związane z instalacją, konserwacją i naprawą linii napowietrznych, przy budowie stacji transformatorowych oraz instalacji w budynkach, a ponadto wykonywał również dodatkowe czynności związane z dokonywaniem pomiarów w zakresie skuteczności zerowania oraz uziemienia na przekazywanych obiektach. Czynności te były wykonywane przez odwołującego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, co znajduje potwierdzenie zarówno w dokumentach załączonych do uzyskanych w toku postępowania aktach osobowych odwołującego, jak również zeznaniach świadków. Z kolei charakter wykonywanych przez odwołującego prac, zgodnie ze wskazaniami biegłego z zakresu bhp, pozwala je uznać za prace w warunkach szczególnych odpowiadające rodzajowi prac, o którym była już mowa powyżej, tj. w Dziale II (w energetyce) wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia z 7 lutego 1983 r. (prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych), a także pracom stosownie do stanowisk określonych w Dziale II (w energetyce) poz. 4 i 6-8 załącznika do zarządzenia nr 9 z dnia 1 sierpnia 1983 r. poz. 4 i 6-8, a więc stanowiskom: elektromonter instalacji i urządzeń elektroenergetycznych, elektromonter linii kablowych, elektromonter linii napowietrznych niskich, średnich i wysokich napięć oraz elektromonter maszyn wibrujących i transformatorów.

Mając na względzie powyższe Sąd zważył, że powyższy okres zatrudnienia odwołującego może zostać zakwalifikowany jako okres wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Okres ten – po odliczeniu urlopów bezpłatnych na których odwołujący, jak wynika z wniosków i kart urlopowych załączonych do akt osobowych z (...) w L. przebywał od 10 września 1982 r. do 24 września 1982 r., od 20 października 1982 r. do 22 października 1982 r., od 2 czerwca 1984 r. do 20 lipca 1984 r. oraz od 1 czerwca 1993 r. do 30 listopada 1993 r. – podlega uwzględnieniu w wymiarze 14 lat, 10 miesięcy i 20 dni.

Konsekwencją powyższych ustaleń było stwierdzenie, że odwołujący spełnia warunek 15 lat pracy w warunkach szczególnych. W toku postępowania ustalono bowiem, że tego rodzaju pracę wykonywał zarówno w okresie zatrudnienia w (...) O. w G., jak i podczas pracy w (...) w L., zaś suma okresów pracy, która może zostać zakwalifikowana jako praca w warunkach szczególnych wynosi 15 lat, 8 miesięcy i 15 dni. Tym samym odwołujący legitymuje się stażem pracy w warunkach szczególnych, którego wymiar przekracza minimalny próg określony w § 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia z 7 lutego 1983 r., a co za tym idzie – wobec bezsporności co do spełnienia przez niego pozostałych warunków koniecznych do uzyska nią prawa do wcześniejszej emerytury – przysługuje mu prawo do wnioskowanego świadczenia.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy uznał odwołanie Z. S.
od zaskarżonej decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za zasadne, skutkiem czego orzekając co do istoty na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. dokonał stosownej zmiany skarżonej decyzji, o czym orzekł jak w sentencji wyroku.

Zarządzenie: odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS.

K.S.