Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 listopada 2018 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Marcin Graczyk

Sędziowie: SO Dorota Michalska

SO Zbigniew Szczuka (spr.)

Protokolant: st. sekr. sądowy Mariusz Żelazek

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 listopada 2018 r. w Warszawie

sprawy z odwołania M. K. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddziałowi w W.

o zasiłek chorobowy i zwrot nienależnie pobranego zasiłku

z udziałem zainteresowanej (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.

na skutek apelacji wniesionej przez odwołującego M. K. (1) oraz zainteresowanej (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 22 marca 2018 r., sygn. akt VI U 279/17

1.  oddala apelację odwołującego M. K. (1);

2.  zmienia punkt 1 zaskarżonego wyroku w ten sposób, że odwołanie oddala;

3.  zmienia punkt 3 zaskarżonego wyroku w ten sposób, że zasądza od odwołującego M. K. (1) na rzecz zainteresowanej (...) Sp. z o.o. z siedzibą
w W. kwotę 60,00 (sześćdziesiąt i 00/100 złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie w pierwszej instancji;

4.  zasądza od odwołującego M. K. (1) na rzecz zainteresowanej (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. kwotę 120,00 (sto dwadzieścia i 00/100 złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą.

SSO Dorota Michalska SSO Marcin Graczyk SSO Zbigniew Szczuka (spr.)

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 22 marca 2018 roku Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie, VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych:

1.  zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z 27 stycznia 2014 znak (...) w ten sposób, że:

a)  przyznał M. K. (1) prawo do zasiłku chorobowego za okres: od 18 kwietnia 2012 roku do 18 maja 2012 roku, od 30 czerwca 2012 roku do 13 lipca 2012 roku, od 9 sierpnia 2012 roku do 20 września 2012 roku;

b)  uznał, że M. K. (1) nie jest zobowiązany do zwrotu zasiłku chorobowego wraz z odsetkami ustawowymi za okres: od 18 kwietnia 2012 roku do 18 maja 2012 roku, od 30 czerwca 2012 roku do 13 lipca 2012 roku, od 9 sierpnia 2012 roku do 20 września 2012 roku;

2.  w pozostałym zakresie oddalił odwołanie.

3.  koszty procesu zniósł między stronami.

Podstawę rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego:

M. K. (1) był zatrudniony przez (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. na podstawie umowy o pracę z 31 grudnia 2010 roku w okresie od 1 kwietnia 2011 roku do 22 października 2012 roku.

Był niezdolny do pracy z powodu choroby w okresie od 21 do 27 marca 2012 roku, od 28 marca 2012 roku do 6 kwietnia 2012 roku, od 7 do 24 kwietnia 2012 roku, od 21 kwietnia 2012 roku do 4 maja 2012 roku, od 5 do 18 maja 2012 roku, od 19 maja 2012 roku do 8 czerwca 2012 roku, od 9 do 15 czerwca 2012 roku, od 16 do 29 czerwca 2012 roku, od 30 czerwca 2012 roku do 13 lipca 2012 roku, od 14 lipca 2012 roku do 8 sierpnia 2012 roku, od 9 do 24 sierpnia 2012 roku, od 25 sierpnia 2012 roku do 3 września 2012 roku, od 4 do 20 września 2012 roku oraz od 27 września 2012 roku do 1 października 2012 roku.

Za okres od 21 marca 2012 roku do 17 kwietnia 2012 roku pracodawca wypłacił odwołującemu się wynagrodzenie za podstawie art. 92 k.p. w łącznej kwocie 47.344,36 zł. Natomiast za okres od 18 kwietnia 2012 roku do 18 września 2012 roku i od 27 września 2012 roku do 1 października 2012 roku wypłacił zasiłek chorobowy w łącznej kwocie 268.848,33 zł.

W 2010 roku rozpoczął prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, która początkowo służyła do obsługi najmu lokalu przy ul. (...) w W.. Ponadto do listopada 2008 roku był prezesem zarządu (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., po zakończeniu kadencji prezesem spółki została jego żona A. K..

W ramach działalności gospodarczej M. K. (1) prowadził również restaurację o nazwie (...) w W. przy ul. (...), otwartą w kwietniu 2012 roku oraz od stycznia 2013 roku restaurację (...) sushi & wok w W. przy ul. (...), w ramach podmiotu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w M. G.. Główną inicjatorką otwarcia ww. restauracji była żona M. K. (1). Większością kwestii organizacyjnych oraz związanych z prowadzeniem restauracji (...) do końca 2012 roku zajmowała się A. K.. Od stycznia 2013 roku ubezpieczony przejął obowiązki dotyczące prowadzenia obu restauracji.

W dniu 17 kwietnia 2013 roku na mocy aktu notarialnego Repertorium A nr 1674/2013 roku ubezpieczony udzielił pełnomocnictwa swojej małżonce m. in. do podejmowania w jego imieniu wszelkich czynności niezbędnych do prowadzenia jego firmy pod nazwą (...) sp. z o.o. z siedzibą w M. G. i reprezentowania tej firmy. Podtrzymał wszystkie postanowienia zawarte w udzielonym żonie w formie pisemnej pełnomocnictwie w dniu 26 marca 2011 roku.

Dnia 2 maja 2012 roku M. K. (1) zgłosił w Urzędzie Patentowym RP w Warszawie znak towarowy (...) oraz (...). Czynności zgłoszenia w imieniu odwołującego dokonała pełnomocnik – rzecznik patentowy A. Ż., działająca w ramach Biura Patentów i Znaków Towarowych Sp. j. S. S..

Osobiście ubezpieczony brał udział w procedurze przyznania restauracji (...) koncesji na alkohol. W dniu 28 maja 2012 roku złożył wniosek nr (...) w Urzędzie Dzielnicy W. (...). Natomiast w dniu 11 czerwca 2012 roku był obecny w restauracji podczas inspekcji Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. W wyniku ww. działań uzyskał zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych obowiązujące do 15 czerwca 2016 roku.

W dniu 18 czerwca 2012 roku M. K. (1) uczestniczył w (...) Sp. z o.o. Przewodniczącą Zgromadzenia była jego żona, a on sam pełnił funkcję protokolanta, co potwierdził własnoręcznym podpisem. Posiedzenie odbyło się w warunkach domowych.

Dnia 14 lipca 2012 roku M. K. (1) zawarł umowę przedwstępną sprzedaży 100% udziałów ze (...) sp. z o.o. (wówczas występujących pod nazwą (...)), tj. E. F., J. N. oraz B. R., który stał się jedynym wspólnikiem spółki. W dniu 1 października 2012 roku odwołujący się zawarł umowę sprzedaży (...) udziałów w (...) sp. z o.o. o wartości 5.000 zł od B. R. .

Za rok 2012 złożył zeznania podatkowe PIT-36, w którym wykazał przychód z wynagrodzenia ze stosunku pracy oraz przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej. Jednocześnie za okres od kwietnia 2012 roku do września 2012 roku odwołujący się złożył deklaracje VAT-7, w których wykazał dostawę towarów/świadczenie usług na terytorium kraju, w każdym z miesięcy roku.

Decyzją z 27 stycznia 2014 roku, znak:(...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. odmówił M. K. (1) prawa do zasiłku chorobowego za okres od 18 kwietnia 2012 roku do 18 września 2012 roku, od 27 września 2012 roku do 1 października 2012 roku oraz zobowiązał go do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego z funduszu chorobowego za okres od 18 kwietnia 2012 roku do 18 września 2012 roku oraz od 27 września 2012 roku do 1 października 2012 roku w kwocie 268.848,33 zł brutto oraz odsetek w kwocie 52.998,46 zł.

W rozważaniach prawnych Sąd Rejonowy zważył, że odwołanie jako częściowo zasadne zasługiwało na uwzględnienie w części.

W ustalonych okolicznościach sprawy Sąd Rejonowy uznał, że odwołujący wypełnił przesłanki z art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa i wobec tego utracił prawa do zasiłku chorobowego za poszczególne okresy stwierdzone zaświadczeniami lekarskimi. Sąd I instancji podzielił przy tym ugruntowane orzecznictwo Sądu Najwyższego, że utrata prawa do zasiłku chorobowego dotyczy tylko okresu objętego zaświadczeniem (zwolnieniem) lekarskim, w którym nastąpiło podjęcie pracy zarobkowej, a nie całego okresu zasiłkowego. Z uwagi na powyższe Sąd Rejonowy zmienił zaskarżoną decyzję w stosunku do okresów niezdolności do pracy, potwierdzonym zaświadczeniami lekarskimi, w których nie doszło do zdarzeń wypełniających przesłanki art. 17 ustawy zasiłkowej. Sąd I instancji zważył, że osobistego złożenia wniosku o udzielenie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych odwołujący się dokonał w dniu 28 maja 2012 roku, a więc w okresie orzeczonej niezdolności do pracy od 19 maja 2012 roku do 8 czerwca 2012 roku, natomiast w dniu 11 czerwca 2012 roku był obecny w restauracji podczas inspekcji Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, tj. w okresie orzeczonej niezdolności do pracy od 9 do 15 czerwca 2012 roku. Z kolei udział w dniu 18 czerwca 2012 roku w (...) sp. z o.o. nastąpił w okresie stwierdzonym zaświadczeniem lekarskim od 16 do 29 czerwca 2012 roku. Zawarcie umowy przedwstępnej sprzedaży 100% udziałów ze (...) sp. z o.o. w dniu 14 lipca 2012 roku nastąpiło w okresie niezdolności do pracy stwierdzonej zaświadczeniem lekarskim od 14 lipca 2012 roku do 8 sierpnia 2012 roku, a zawarcie umowy sprzedaży w dniu 1 października 2012 roku w okresie niezdolności do pracy stwierdzonej zaświadczeniem lekarskim od 27 września 2012 roku do 1 października 2012 roku. W związku z powyższym za ww. okresy odwołujący utracił prawo do zasiłku chorobowego i jest obowiązany do zwrotu już wypłaconego.

Tym samym Sąd Rejonowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał M. K. (1) prawo do zasiłku chorobowego za okres: od 18 kwietnia 2012 roku do 18 maja 2012 roku, od 30 czerwca 2012 roku do 13 lipca 2012 roku, od 9 sierpnia 2012 roku do 20 września 2012 roku i uznał, że odwołujący się nie jest zobowiązany do zwrotu zasiłku chorobowego wraz z odsetkami ustawowymi za ww. okresy.

Sąd Rejonowy oddalił przy tym wniosek odwołującego o otwarcie rozprawy na nowo. Sąd I instancji nie podzielił argumentacji wyrażonej w piśmie z 20 marca 2018 roku, że wnioskowane przez niego środki dowodowe wniosą do sprawy nowe ustalenia. Dokumenty związane z okolicznościami potwierdzenia aktem notarialnym w dniu 17 kwietnia 2012 roku pełnomocnictwa żonie odwołującego się oraz dokumenty datowane na rok 2013 nie dotyczyły bowiem okresu wskazanego w zaskarżonej decyzji.

O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., w myśl którego w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone.

Apelację od powyższego orzeczenia wniósł M. K. (1) zaskarżając powyższy wyrok w zakresie dotyczącym rozstrzygnięcia zawartego w pkt 2 i 3 sentencji tj. w części oddalającej odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z 27 stycznia 2014 roku, znak:(...)

Zaskarżonemu wyrokowi ubezpieczony zarzucił naruszenie:

1.  art. 233 § 1 k.p.c. i art. 316 k.p.c. poprzez błędną i wybiórczą ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, dokonaną w sposób dowolny oraz sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego, z pominięciem części zeznań świadka i strony oraz brakiem ich oceny w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, a w rezultacie wyciągnięcie nieprawidłowych wniosków w szczególności poprzez przyjęcie, że protokół (...) sp. z o.o. sporządzono w domu, przy kolacji z żoną, a odwołujący uczestniczył w zgromadzeniu w roli protokolanta w sytuacji gdy:

⚫

z zeznań świadka A. K. wprost wynika, że dokumenty podpisane przez odwołującego były przygotowane przez żonę i księgową a rola odwołującego polegała na tym, że musiał jedynie te dokumenty podpisać, co trwało zaledwie dwie minuty

⚫

z zeznań odwołującego wynika, że protokół był przygotowany przez osoby trzecie a odwołujący wyłącznie podpisał protokół zgromadzenia wspólników i trwało to 2 minuty przy okazji kolacji w domu,

2.  art. 233 § 1 w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego materiału w celu ustalenia faktów mających istotne znaczenie dla sprawy, tj. przyczyn z powodu których odwołujący osobiście podejmował czynności związane z uzyskaniem zezwolenia na sprzedaż alkoholu, 

3.  art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu, że samo złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w dniu 28 maja 2012 roku, obecność w dniu 11 czerwca 2012 roku w restauracji podczas inspekcji Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, zawarcie umowy przedwstępnej sprzedaży 100% udziałów ze (...) sp. z o.o. w dniu 14 lipca 2012 roku oraz umowy sprzedaży w dniu 1 października 2012 roku stanowi wykonywanie pracy zarobkowej i powoduje utratę prawa do zasiłku chorobowego;

4.  art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu, że podpisanie przez odwołującego w dniu 18 czerwca 2012 roku protokołu Posiedzenia (...) sp. z o.o. stanowi wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego celem i powoduje utratę prawa do zasiłku chorobowego.

Podnosząc powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę wyroku poprzez ustalenie, że nie utracił prawa do zasiłku chorobowego za okresy od 19 maja 2012 roku do 29 czerwca 2012 roku, od 14 lipca 2012 roku do dnia 8 sierpnia 2012 roku oraz od 27 września do 1 października 2012 roku i nie jest zobowiązany do zwrotu zasiłku chorobowego za te okresy, a także zasądzenie od organu rentowego na rzecz odwołującego pełnych kosztów procesu za I instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu apelacji skarżący podniósł, że czynności podejmowane przez ubezpieczonego w okresach zwolnień lekarskich były to wyłącznie czynności formalne, a podpisane dokumenty nie były przygotowywane przez odwołującego. Czynności te nie polegały na wykonywaniu pracy zarobkowej, ale na załatwieniu pewnych prostych formalności rejestracyjnych (w zakresie zezwolenia na obrót alkoholem), które dopiero miały stanowić podstawę pracy innych osób. Zdaniem odwołującego nie stanowiło to podstaw do zastosowania art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Po pierwsze, były to czynności czysto formalne. Po drugie, zajęły bardzo mało czasu. Po trzecie, co najważniejsze, odwołujący i jego żona byli przekonani wobec znacznych wymagań urzędu, że przy tych czynnościach odwołujący nie może być zastąpiony ( apelacja odwołującego, k. 601 – 615).

W odpowiedzi na apelację zainteresowana (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. wniosła o odrzucenie apelacji na podstawie art. 370 k.p.c. w zw. z art. 373 k.p.c., a w przypadku nie uwzględnienia tego wniosku o oddalenie apelacji. Uzasadniając swoje stanowisko zainteresowana spółka wskazała, że zarzuty apelacji odwołującego skupiają się na ustaleniach faktycznych i ocenie prawnej Sądu I instancji tylko w odniesieniu do wąskiego wycinka stanu faktycznego sprawy tj. kilku wyszczególnionych czynności dokonanych przez odwołującego w okresie niezdolności do pracy z powodu choroby. Zainteresowana wskazała, że odwołujący pomija fakt, że do prawidłowej oceny poszczególnych czynności konieczne jest uwzględnienie całościowego obrazu aktywności M. K. (1) w okresie od 21 marca do 20 września 2012 roku. W toku postępowania zostało wykazanych co najmniej pięć indywidualnych aktywności odwołującego, z którymi ustawodawca wiąże utratę prawa do zasiłku chorobowego. Każda z nich była podjęta w celu zmierzającym do osiągnięcia zarobku. Zainteresowana podtrzymała przy tym stanowisko, że odwołanie powinno zostać oddalone w całości, gdyż odwołujący w rzeczywistości wykonywał stale i regularnie przez cały okres niezdolności do pracy czynności mieszczące się w hipotezie art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa. ( odpowiedź na apelację, k. 655 - 663).

Apelację od wyroku wniosła również zainteresowana (...) sp. z o.o. zaskarżając go w części - co do pkt 1 a) i 1 b), tj. w zakresie, w jakim sąd I instancji zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddziału w W. z 27 stycznia 2014 roku, znak: (...).

Zaskarżonemu wyrokowi zainteresowana zarzuciła:

1.  naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 233 § 1 k.p.c., poprzez:

a.  sprzeczną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenę materiału dowodowego, który Sąd poddał rozważeniu;

b.  zaniechanie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego poprzez pominięcie dowodów złożonych przez pełnomocnika zainteresowanego na rozprawie w dniu 17 listopada 2017 roku, tj. wydruków stron internetowych zawierających wpisy, artykuły i komentarze dotyczące restauracji prowadzonych przez odwołującego;

co skutkowało błędnym ustaleniem faktycznym:

⚫

że w całym okresie niezdolności do pracy odwołującego się większością kwestii organizacyjnych oraz związanych z prowadzeniem restauracji (...) (założonej w ramach działalności gospodarczej odwołującego się) zajmowała się żona odwołującego, a nie sam odwołujący się, zaś obowiązki dotyczące prowadzenia powyższej restauracji odwołujący się przejął dopiero od stycznia 2013 roku,

⚫

podczas gdy prawidłowa ocena zgromadzonego materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że odwołujący się sam regularnie zajmował się większością kwestii organizacyjnych oraz związanych z prowadzeniem powyższej restauracji przez cały okres stwierdzonej niezdolności do pracy, w szczególności od kwietnia 2012 roku do października 2012 roku.

oraz

⚫

że w okresach od 18 kwietnia 2012 roku do 18 maja 2012 roku, od 30 czerwca 2012 roku do 13 lipca 2012 roku oraz od 9 sierpnia 2012 roku do 20 września 2012 roku odwołujący nie wykonywał w ogóle żadnych czynności stanowiących wykonywanie pracy zarobkowej, podczas gdy prawidłowa ocena zgromadzonego materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że również w tych okresach wykonywał on pracę zarobkową.

2.  naruszenie prawa materialnego, tj. art. 17 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa poprzez dokonanie jego błędnej wykładni i uznanie, że „utrata prawa do zasiłku chorobowego” na podstawie tego przepisu dotyczy tylko okresu objętego konkretnym zaświadczeniem lekarskim, w którym nastąpiło podjęcie pracy zarobkowej, a nie całego okresu niezdolności do pracy orzeczonej dwoma lub więcej kolejnymi zaświadczeniami lekarskimi, podczas gdy prawidłowa wykładnia tego przepisu prowadzi do wniosku, że utrata prawa do zasiłku dotyczy całego okresu niezdolności do pracy, nawet jeśli składa się na niego szereg zwolnień lekarskich następujących bezpośrednio po sobie.

Podnosząc powyższe zarzuty zainteresowana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części poprzez oddalenie odwołania odwołującego się także w tym zakresie oraz o zasądzenie od odwołującego na rzecz zainteresowanej zwrotu kosztów postępowania w obydwu instancjach, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. Ewentualnie zainteresowana wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W odpowiedzi na apelację odwołujący M. K. (1) wniósł o oddalenie apelacji zainteresowanej w całości oraz o zasądzenie od zainteresowanej na rzecz odwołującego kosztów postępowania przed Sądem II instancji, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko odwołujący wskazał, że w świetle materiału zgromadzonego w sprawie nie można podzielić zaprezentowanej przez zainteresowaną argumentacji, że podejmowane przez odwołującego aktywności w okresie niektórych zwolnień lekarskich stanowią przejaw ciągłej i regularnej aktywności trwającej nieprzerwanie na przestrzeni całego okresu niezdolności do pracy i składają się na jedną, ciągłą aktywność biznesową. Odwołujący zaznaczył, że ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika brak jakichkolwiek dowodów, które mogłyby stanowić podstawę do uznania, że odwołujący w 2012 roku faktycznie prowadził restaurację (...). Ubezpieczony podkreślił, że zainteresowana odwołuje się do ustalonych przez wynajętego detektywa okoliczności, z których jedynie złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w dniu 28 maja 2012 roku oraz obecność w dniu 11 czerwca 2012 roku w restauracji podczas inspekcji Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, na jakikolwiek związek z restauracją. Jednak i te działania odwołującego nie świadczą jego zdaniem o faktycznym prowadzeniu przez niego restauracji. Okoliczności, ze względu na które odwołujący był przekonany, że jest zmuszony osobiście złożyć wymieniony wniosek oraz brać udział w inspekcji, zostały szeroko wyjaśnione w apelacji odwołującego przede wszystkim jednak nie ulega wątpliwości, że były to działania pojedyncze, incydentalne i wyłącznie formalne. Gdyby się powtarzały i były podejmowane przez odwołującego regularnie, zapewne wynajęty przez zainteresowaną spółkę detektyw znalazłby tego ślady. ( odpowiedź na apelację, k. 631 – 646)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zainteresowanej (...) sp. z o.o. jest zasadna a podniesione w niej zarzuty zasługują na uwzględnienie..

W pierwszej kolejności Sąd zważył, że wniosek zainteresowanej o odrzucenie apelacji na podstawie art. 370 k.p.c. w zw. z art. 373 k.p.c. nie zasługiwał na uwzględnienie. Zainteresowana swój wniosek oparła na braku informacji o złożeniu przez odwołującego odpisu apelacji dla organu rentowego, która jej zdaniem winna zostać zawarta w odpisie apelacji, który otrzymała bezpośrednio od pełnomocnika odwołującego. Odwołujący złożył jednak odpis apelacji dla organu rentowego do Sądu, stąd wniosek zainteresowanej o odrzucenie apelacji uznać należało jako niezasadny.

Przechodząc do rozpoznania apelacji stron Sąd Okręgowy zważył, że postępowanie apelacyjne ma merytoryczny charakter i jest dalszym ciągiem postępowania rozpoczętego przed sądem pierwszej instancji. Zgodnie z treścią art. 378 § 1 k.p.c., sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji; w granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania. Rozważając zakres kognicji sądu odwoławczego, Sąd Najwyższy stwierdził, że sformułowanie „w granicach apelacji” wskazane w tym przepisie oznacza, że sąd drugiej instancji między innymi rozpoznaje sprawę merytorycznie w granicach zaskarżenia, dokonuje własnych ustaleń faktycznych, prowadząc lub ponawiając dowody albo poprzestaje na materiale zebranym w pierwszej instancji, ustala podstawę prawną orzeczenia niezależnie od zarzutów podniesionych w apelacji oraz kontroluje poprawność postępowania przed sądem pierwszej instancji, pozostając związany zarzutami przedstawionymi w apelacji, jeżeli są dopuszczalne, ale biorąc z urzędu pod uwagę nieważność postępowania, orzeka co do istoty sprawy stosownie do wyników postępowania (por. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2008 roku, sygn. akt III CZP 49/07, OSN 2008/6/55.). Dodatkowo należy wskazać, iż dokonane przez sąd pierwszej instancji ustalenia faktyczne, sąd drugiej instancji może podzielić i uznać za własne (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 października 1998 roku, sygn. akt II CKN 923/97).

Na wstępie wskazać należy, że Sąd Rejonowy poprawnie przeprowadził postępowanie dowodowe, w części poczynił prawidłowe ustalenia dotyczące istotnych dla sprawy okoliczności. Ustalenia te znajdują potwierdzenie w materiale dowodowym zebranym w sprawie. Zebrany w sprawie materiał dowodowy został jednak przez Sąd I instancji błędnie oceniony. Sąd Okręgowy co do zasady podzielił ustalenia Sądu I instancji, przyjmując je za podstawę własnych rozważań, jednak ze zgromadzonego materiału dowodowego wyciągnął odmienne niż Sąd I instancji wnioski.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji nieprawidłowo stwierdził, że w niniejszej sprawie ubezpieczony tylko w poszczególnych okresach zwolnienia lekarskiego prowadził działalność zarobkową, co powoduje utratę prawa do zasiłku jedynie za te okresy zwolnienia lekarskiego, w których doszło do podjęcia wymienionych w uzasadnieniu wyroku czynności.

Jak słusznie wskazał w rozważaniach prawnych Sąd I instancji w orzecznictwie przyjmuje się, że utrata prawa do zasiłku chorobowego dotyczy tylko okresu objętego zaświadczeniem (zwolnieniem) lekarskim, w którym nastąpiło podjęcie pracy zarobkowej, a nie całego okresu zasiłkowego. Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 25 lutego 2008 roku, I UK 249/07 (OSNP 2009 nr 11-12, poz. 152), analiza treści art. 8, art. 9 ust. 1 i art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej wskazuje, że ustawodawca odróżnia pojęcie „okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby” (okres zasiłkowy) od pojęcia „orzeczonej niezdolności do pracy” (zwolnienia od pracy). Z art. 8 i 9 ust. 1 ustawy wynika, że okres (trwania) niezdolności do pracy z powodu choroby (okres zasiłkowy) to wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy. Natomiast według art. 17 ust. 1 ustawy, utrata prawa do zasiłku dotyczy „całego okresu tego zwolnienia”, a nie całego okresu zasiłkowego. „Cały okres tego zwolnienia” to „okres zwolnienia od pracy” lub „okres orzeczonej niezdolności do pracy”, gdyż tymi pojęciami posłużono się w art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej. Oznacza to, że utrata prawa do zasiłku nie dotyczy całego okresu zasiłkowego (wszystkich okresów nieprzerwanej niezdolności do pracy), lecz całego okresu zwolnienia od pracy (orzeczonej niezdolności do pracy). Dalsza analiza wskazuje, że okres zwolnienia od pracy (orzeczonej niezdolności do pracy) to okres, na który ubezpieczony uzyskał zwolnienie (zaświadczenie) lekarskie. Wynika to z art. 17 ust. 2 ustawy zasiłkowej, który wyraźnie stanowi o „zaświadczeniu lekarskim”, a nadto z zasad orzekania o niezdolności do pracy. Zgodnie z art. 53 ust. 1 ustawy, przy ustalaniu prawa do zasiłków i ich wysokości dowodami stwierdzającymi czasową niezdolność do pracy z powodu choroby są zaświadczenia lekarskie, wystawiane przez upoważnionego lekarza na odpowiednim druku (tzw. ZUS ZLA), w których zamieszcza się informacje na temat okresu orzeczonej czasowej niezdolności do pracy (art. 55 ust. 1 i 2). A więc, „orzeczona niezdolność do pracy” to czasowa niezdolność do pracy, stwierdzona zaświadczeniem lekarskim.

Zainteresowana w uzasadnieniu apelacji wskazała, że nie podziela wyżej cytowanego poglądu, jest on jednak utrwalony w m.in. w uchwale Sądu Najwyższego z 17 lutego 2016 roku, III UZP 15/15 i Sąd Okręgowy w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę podziela go w całości. Należy podkreślić, że w ocenie Sądu Okręgowego ten sposób interpretacji nie stoi na przeszkodzie dla stwierdzenia, że osoba korzystająca nieprzerwanie z kolejnych zwolnień lekarskich nadużyła prawa do zwolnienia lekarskiego za wszystkie z tych okresów łącznie. Jak słusznie wskazała zainteresowana w przypadku M. K. (2) jeden okres ciągłej niezdolności składał się formalnie z kilku okresów objętych kolejnymi zaświadczeniami lekarskimi. Sąd Okręgowy badał jednak czy przez cały ten okres (na który składały się poszczególne okresy zwolnienia lekarskiego) ubezpieczony podejmował działalność zmierzającą do uzyskania zarobku i od tego było uzależnione czy w niniejszej sprawie były podstawy do zastosowania art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej w stosunku do całego okresu od 18 kwietnia 2012 roku do 18 września 2012 roku, od 27 września 2012 roku do 1 października 2012 roku.

Sankcja określona w art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej oparta jest na domniemaniu nadużycia prawa do zasiłku chorobowego, czyli na założeniu, że ubezpieczony wykonujący w okresie przysługującego mu prawa do zasiłku pracę zarobkową nie jest niezdolny do pracy, a celem zwolnienia było otrzymanie zasiłku chorobowego mimo braku owej niezdolności. Stąd rezygnacja ze zwolnienia wyłącza możliwość zastosowania art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej. Przepis może mieć zastosowanie tylko wówczas, gdy w czasie zwolnienia lekarskiego ubezpieczony wykonuje pracę. Stwierdzenie tej sytuacji uzasadnia, po pierwsze - brak prawa do zasiłku chorobowego za czas wykonywania pracy (na tej podstawie, że za pracę wykonaną pracownikowi należy się wynagrodzenie) i po drugie - domniemanie, że praca była wykonywana przez cały wcześniejszy okres zwolnienia, co oznacza zastosowanie sankcji utraty prawa do zasiłku chorobowego za okres zwolnienia, o jakim mowa w art. 17 ust. 1 ustawy. Domniemanie nadużycia prawa do zasiłku chorobowego może jednak zostać obalone, np. gdy ubezpieczony wykaże, że przez znaczną część zwolnienia przed dniem kontroli przebywał w szpitalu.

W odniesieniu do pracowników przejawem nadużycia prawa z reguły jest wykonywanie (podjęcie) innej pracy. Tak też był sformułowany art. 18 ust. 1 poprzednio obowiązującej ustawy zasiłkowej z 1974 roku. Domniemanie nadużycia prawa do zasiłku w takiej sytuacji było trudne do obalenia. Szersza treść art. 17 ust. 1 obecnej ustawy zasiłkowej ma związek z koniecznością zastosowania tego przepisu do osób niebędących pracownikami, które mogą nadużywać prawa do zasiłku nie przez podejmowanie innej pracy, ale kontynuując działalność w okresie zwolnienia opłacanego zasiłkiem chorobowym. Natomiast pracownicy tylko wyjątkowo wykonując pracę mogą nadużywać prawa do zasiłku chorobowego. Wykonywanie przez pracownika w okresie zwolnienia dotychczasowej pracy będzie bowiem implikowało prawo do wynagrodzenia za pracę wykonaną, chyba że pracownik w zmowie z pracodawcą nie podpisywał listy obecności i nie otrzymywał wynagrodzenia. W tym ostatnim przypadku pobieranie zasiłku chorobowego jest nadużyciem prawa, gdyż koszty faktycznego zatrudniania pracownika w okresie orzeczonej niezdolności do pracy przerzucone zostają z pracodawcy na instytucję ubezpieczeniową. Wykonywanie pracy bez formalnej rezygnacji ze zwolnienia lekarskiego jest sytuacją objętą domniemaniem z art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej. Ubezpieczony zostanie pozbawiony zasiłku chorobowego za czas po przeprowadzonej kontroli (na tej zasadzie, że zasiłek chorobowy nie należy się za okres świadczenia pracy w czasie orzeczonej niezdolności do pracy) oraz zostanie zastosowana sankcja za cały wcześniejszy okres zwolnienia lekarskiego w związku z domniemaniem nadużycia tego zwolnienia także w okresie poprzedzającym kontrolę. Zastosowanie art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej uzasadnia zatem tylko sytuacja korzystania ze zwolnienia lekarskiego w czasie wykonywania pracy. Konkludując, art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej jest sankcją za zrealizowany zamiar nadużycia prawa do zwolnienia lekarskiego i zasiłku chorobowego. Przepis ten nie może zatem być stosowany, jeśli takiego zamiaru nie było, a więc gdy ubezpieczony - w związku z uzyskaniem zaświadczenia właściwego lekarza o odzyskaniu zdolności do pracy - skrócił okres zwolnienia podejmując pracę zarobkową, o czym powiadomiono organ rentowy celem dokonania weryfikacji okresu, za jaki przysługuje zasiłek chorobowy.

W ocenie Sądu Okręgowego nie ma podstaw do przyjęcia, że ubezpieczony wykonywał w okresie zwolnień lekarskich jedynie pojedyncze czynności na rzecz prowadzonej działalności gospodarczej, które nie mogą być uznane za wykonywania pracy zarobkowej w rozumieniu art. 17 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. W wyroku z 8 listopada 2017 roku, III UK 251/16, Sad Najwyższy wskazał, że wykonywanie przez ubezpieczonego czynności na podstawie stosunku prawnego niebędącego stosunkiem pracy nie uniemożliwia zastosowania art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Istotne jest, by czynności uznawane za „pracę” realizowane były w ramach stosunku prawnego przewidującego obowiązek ich osobistego wykonywania przez ubezpieczonego. Pod pojęciem pracy „zarobkowej” nie należy rozumieć wyłącznie czynności, które przynoszą ubezpieczonemu bezpośrednią korzyść majątkową w postaci środków pieniężnych otrzymywanych wprost za wykonanie tych czynności. Praca ma również charakter zarobkowy, gdy wiąże się z perspektywą otrzymania korzyści majątkowych (udział w zysku spółki, zwiększenie wartości własnego majątku wskutek czynności zarządczych składających się na pojęcie „pracy” w rozumieniu art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej), jak również minimalizacją - w wyniku osobistego wykonywania czynności, które w przeciwnym razie powinny zostać powierzone innej osobie - kosztów funkcjonowania spółki, której jest się wspólnikiem. Dlatego w orzecznictwie przyjmuje się, że pracą zarobkową na gruncie art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej określa się wszelką aktywność ludzką, która obiektywnie zmierza do uzyskania zarobku. Stąd, zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 4 kwietnia 2012 roku, II UK 186/11 (LEX nr 1216851), wykonywanie pracy zarobkowej polega na podjęciu działań stanowiących realizację obowiązków pracowniczych lub wynikających z innego stosunku prawnego obejmującego świadczenie pracy. Pracą taką - w przypadku prowadzenia działalności pozarolniczej - będzie wykonywanie konkretnych czynności związanych wprost z działalnością gospodarczą (nadzór nad zatrudnionymi pracownikami, obsługa klientów, przyjmowanie i wydawanie materiałów). Na tej podstawie uznano, że podejmowanie czynności w czasie zwolnienia lekarskiego na rzecz spółki przez członka zarządu jest wykonywaniem pracy zarobkowej w rozumieniu art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej (wyrok Sądu Najwyższego z 15 czerwca 2007 roku, II UK 223/06, OSNP 2008 nr 15-16, poz. 231; postanowienie Sądu Najwyższego z 25 stycznia 2016 roku, III UK 82/15, LEX nr 2152430). Podkreślenia wymaga, że w obu przywołanych judykatach zastosowaniu art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej nie stało na przeszkodzie to, że z tytułu wykonywanej pracy członek zarządu spółki (zatrudniony na tym stanowisku na podstawie umowy o pracę) nie uzyskiwał żadnego „zarobku” (otrzymując jedynie świadczenia z zasiłku chorobowego).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że ubezpieczony jako członek zarządu i wspólnik (...) sp. z o.o. przez cały okres pobierania zasiłku podejmował czynności zarządcze składające się na pojęcie „pracy” w rozumieniu art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej. Ubezpieczony w toku postępowania apelacyjnego podtrzymał argumentację zaprezentowaną przed Sądem Rejonowym, że to jego żona chciała otworzyć i prowadzić restaurację (...), a on zajmował się jedynie incydentalnymi i technicznymi czynnościami, które miał temu służyć. Jednak jak słusznie zauważyła strona zainteresowana nie zostały wykazane żadne konkretne czynności, które A. K. miałby wykonywać w związku z otwarciem i prowadzeniem restauracji. Wykazane zostało natomiast, że M. K. (2) w okresach zwolnień lekarskich od 21 do 27 marca 2012 roku, od 28 marca 2012 roku do 6 kwietnia 2012 roku, od 7 do 24 kwietnia 2012 roku, od 21 kwietnia 2012 roku do 4 maja 2012 roku, od 5 do 18 maja 2012 roku, od 19 maja 2012 roku do 8 czerwca 2012 roku, od 9 do 15 czerwca 2012 roku, od 16 do 29 czerwca 2012 roku, od 30 czerwca 2012 roku do 13 lipca 2012 roku, od 14 lipca 2012 roku do 8 sierpnia 2012 roku, od 9 do 24 sierpnia 2012 roku, od 25 sierpnia 2012 roku do 3 września 2012 roku, od 4 do 20 września 2012 roku oraz od 27 września 2012 roku do 1 października 2012 roku podejmował czynności związane z działalnością gospodarczą takie jak: złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w dniu 28 maja 2012 roku, obecność w dniu 11 czerwca 2012 roku w restauracji podczas inspekcji Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, zawarcie przedwstępnej umowy sprzedaży udziałów w dniu 14 lipca 2012 roku oraz umowy sprzedaży w dniu 1 października 2012 roku, podpisanie w dniu 18 czerwca 2012 roku protokołu posiedzenia wspólników (...) sp. z o.o.

W ocenie Sądu II instancji gdyby faktycznie to żona ubezpieczonego była główną inicjatorką otwarcia i następnie prowadzenia restauracji (...) to wówczas otrzymałaby stosowne pełnomocnictwo do reprezentacji spółki już w kwietniu 2012 roku, szczególnie w sytuacji niezdolności do pracy jej męża. Tak się jednak nie stało, a ubezpieczony podejmował wyżej wymienione czynności samodzielnie, mimo przebywania formalnie na zwolnieniu lekarskim. Sąd I instancji uznał zeznania świadków S. P. i K. S., za nieprzydatne bowiem nie potrafili oni wskazać dokładnego okresu, w którym jadali w restauracji ubezpieczonego i go tam widywali. Sąd Okręgowy uznał jednak, że wiarygodne zeznania tych świadków wespół z dokumentacją przedłożoną na rozprawie w dniu 27 listopada 2017 roku oraz ww. czynnościami, które ubezpieczony podejmował, potwierdzają, że uważał się za właściciela restauracji, identyfikował się z nią, reprezentował ją w prasie, odpowiadając na oceny konsumentów zamieszczane w Internecie oraz był obecny w lokalu. Sąd II instancji miał na uwadze, że wydruki z Internetu złożone na rozprawie w dniu 27 listopada 2017 roku dotyczą lat 2013 i 2014, jednak potwierdzają one, że ubezpieczony był aktywnym właścicielem i podejmował szereg działań związanych z rozwojem swojej działalności. Podważa to zatem wiarygodność zeznań ubezpieczonego i jego żony w zakresie w jakim wskazywali, że to A. K. była główną osobą odpowiedzialną za prowadzenie działalności, w sytuacji gdy nie ma na tę okoliczność, żadnych innych, wiarygodnych dowodów. Ponadto jak prawidłowo ustalił Sąd Rejonowy, A. K. pełnomocnictwo do reprezentowania firmy ubezpieczonego uzyskała dopiero 17 kwietnia 2013 roku, a więc już po spornym okresie zwolnień lekarskich, kiedy z punktu widzenia argumentacji odwołującego mogłoby być ono niezbędne do prawidłowego prowadzenia działalności. Dodatkowo jak zostało prawomocnie ustalone w toku postępowania o odstąpienie od zwrotu nienależnie pobranego świadczenia, które toczyło się przed tut. Sądem Okręgowym w sprawie VII U 394/16 udzielenie pełnomocnictwa zbiegło się w czasie z ustanowieniem pomiędzy M. K. (2), a jego żoną rozdzielności majątkowej. Tym samym zdaniem Sąd Okręgowego okoliczność ta dodatkowo potwierdza, że nie ma jakichkolwiek dowodów, że żona ubezpieczonego w spornym okresie (jak i później) z własnej woli i inicjatywy prowadziła działalność gospodarczą męża, pozostawiając mu jedynie do wykonania czynności stricte formalne, incydentalne i wymuszone okolicznościami. W ocenie Sądu Okręgowego kumulacja ww. okoliczności potwierdza, że ubezpieczony przez cały okres zwolnienia lekarskiego podejmował w ramach prowadzonej działalności czynności zmierzające do uzyskania zarobku, a więc sankcja określona w art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej winna zostać zastosowana w stosunku do całego okresu pobierania zasiłku chorobowego tj. od 18 kwietnia 2012 roku do 18 września 2012 roku, od 27 września 2012 roku do 1 października 2012 roku, a nie tylko w stosunku do poszczególnych okresów zwolnienia lekarskiego. Jednocześnie zatem ubezpieczony zasadnie decyzją z 27 stycznia 2014 roku został zobowiązany do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego z funduszu chorobowego za okres od 18 kwietnia 2012 roku do 18 września 2012 roku oraz od 27 września 2012 roku do 1 października 2012 roku.

Zainteresowana w apelacji wniosła także ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Rejonowy. W sprawie nie doszło jednak do nieważności postępowania branej pod uwagę przez Sąd Okręgowy z urzędu (art. 379 k.p.c. w zw. z art. 378 § 1 k.p.c.), a Sąd Rejonowy rozpoznał istotę sprawy (art. 386 § 4 k.p.c. a contrario).

W związku z powyższym Sąd Okręgowy zmienił na mocy art. 386 § 1 k.p.c. pkt 1 zaskarżonego wyroku w ten sposób, że oddalił odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z 27 stycznia 2014 roku, znak: (...) uznając, że organ rentowy zasadnie odmówił M. K. (2) prawa do zasiłku chorobowego za okres od 18 kwietnia 2012 roku do 18 września 2012 roku, od 27 września 2012 roku do 1 października 2012 roku oraz zobowiązał go do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego z funduszu chorobowego za okres od 18 kwietnia 2012 roku do 18 września 2012 roku oraz od 27 września 2012 roku do 1 października 2012 roku w kwocie 268.848,33 zł brutto oraz odsetek w kwocie 52.998,46 zł.

W związku z powyższym konieczną również stała się zmiana rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego w przedmiocie kosztów postępowania zawartego w pkt 3 zaskarżonego wyroku. O kosztach postępowania przed Sądem I instancji, Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. W związku z powyższym Sąd Okręgowy zmienił pkt 3 zaskarżonego wyroku i zasądził od M. K. (2) na rzecz zainteresowanej (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. kwotę 60,00 zł ustaloną na podstawie § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. (Dz.U. z 2013 r., poz. 490 t.j.) w brzmieniu obowiązującym na dzień wniesienia odwołania tj. marzec 2014 roku.

Rozpoznając apelację odwołującego M. K. (2) Sąd Okręgowy uznał, że nie zasługuje ona na uwzględnienie.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do podważenia przez odwołującego statusu spółki (...) w niniejszy postępowaniu jako zainteresowanej Sąd zważył, że twierdzenie to jest niezasadne. W ocenie Sądu Okręgowego nie ma podstaw do twierdzenia, że (...) jest podmiotem nieuprawnionym do wniesienia apelacji w niniejszej sprawie. Zgodnie z art. 477 ^{( 11 )}§ 2 k.p.c. zainteresowanym jest ten, czyje prawa lub obowiązki zależą od rozstrzygnięcia sprawy. Jeżeli zainteresowany nie bierze udziału w sprawie, sąd zawiadomi go o toczącym się postępowaniu. O tym, czy konkretna osoba posiada status zainteresowanego ze względu na przedmiot postępowania w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych, przesądza nie jej subiektywne przekonanie, ale obiektywna okoliczność, że w danym wypadku prawa lub obowiązki tej osoby „zależą” od rozstrzygnięcia sprawy. Rozstrzygnięcie sprawy powoduje bowiem zmianę w sferze prawnej zainteresowanego. Może ona polegać na zyskaniu prawa bądź jego utracie albo na pojawieniu się powinności, ewentualnie o jej wygaśnięciu. Zatem wskazany w omawianym przepisie związek zależności musi mieć charakter bezpośredni, co oznacza, że z samej mocy wydanej decyzji muszą płynąć dla zainteresowanego prawa lub obowiązki wynikające z prawa ubezpieczeń społecznych, które mogą być podtrzymane w wyroku. W konsekwencji, tylko wtedy gdy wynik postępowania prowadzi do stworzenia indywidualnej normy prawnej odziaływującej nie tylko na adresata decyzji, lecz także na inny podmiot można uznać, że prawa lub obowiązki tego podmiotu zależą od rozstrzygnięcia sprawy. W takiej właśnie sytuacji występuje bezpośrednia zależność, o której mowa w art. 477 ^{( 11)} § 2 k.p.c. Odwołujący wykonywał swoje obowiązki pracownicze pod kierownictwem i na rzecz zainteresowanej, a w zamian (...) sp. z o.o. spełniała względem odwołującego wszystkie obowiązki pracodawcy, w szczególności wypłacała wynagrodzenie. Ponadto W okresie, którego dotyczy sprawa, zainteresowana wypłacała odwołującemu również zasiłki oraz odprowadzała z składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Z tego tytułu (...) sp. z o.o. (jako płatnik składek) pozostaje zainteresowanym w sprawie w rozumieniu art. 477 ^{( 11)} § 2 k.p.c.

Pozostała argumentacja odwołującego przedstawiona w apelacji również była niezasadna. Zawarte w apelacji odwołującego zarzuty w przeważającej większości stały w całkowitej opozycji w stosunku do zarzutów apelacji zainteresowanej spółki, podobnie jak uzupełniająca je argumentacja przedstawiona w odpowiedzi na apelację. Jak już zostało wyjaśnione powyżej Sąd Okręgowy ustalił, że wbrew stanowisku odwołującego w okresie kiedy formalnie przebywał na zwolnieniach lekarskich wykonywał on pracę zarobkową w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W ocenie Sąd II instancji przemawia za tym zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci zeznań świadków oraz dokumentacji załączonej do akt sprawy. Jako niewiarygodne Sąd Okręgowy ocenił zeznania ubezpieczonego oraz jego żony w zakresie w jakim zmierzały do wykazania, że ubezpieczony wykonywał jedynie incydentalne czynności związane z działalnością gospodarczą. W przywoływanym w apelacji wyroku z 4 kwietnia 2012 roku, II UK 186/11, Sąd Najwyższy wskazał, że wykonywanie pracy zarobkowej w rozumieniu art. 17 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa polega na podjęciu działań stanowiących realizację obowiązków pracowniczych lub wynikających z innego stosunku prawnego obejmującego świadczenie pracy. Pracami takimi (w przypadku prowadzenia działalności pozarolniczej) będzie wykonywanie konkretnych czynności związanych wprost z działalnością gospodarczą, w tym nadzór nad zatrudnionymi pracownikami, obsługa klientów, przyjmowanie i wydawanie materiałów. Nie stanowi więc takiej pracy zarobkowej, uzyskiwanie w trakcie korzystania ze zwolnienia lekarskiego dochodów, niepołączonych z osobistym świadczeniem pracy, np. podpisywanie w trakcie zwolnienia lekarskiego dokumentów finansowych, sporządzonych przez inną osobę oraz formalnoprawne tylko prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej, jeśli osoba ją prowadząca jest równocześnie pracodawcą i wyłącznie w zakresie jej obowiązków leży nadzór nad działalnością firmy.

Nie sposób przyjąć, że M. K. (2) w sposób wiarygodny wykazał, że w całym spornym okresie orzeczonej niezdolności do pracy osobiście działalności gospodarczej nie wykonywał.

Przeciwnie, materiał dowodowy wskazuje jednoznacznie, że w spornych okresach korzystania przez wnioskodawcę ze zwolnień lekarskich, podpisywał on różnego rodzaju dokumenty, był obecny w nowopowstającym lokalu podczas kontroli i z całą pewnością czynności te nie miały charakteru incydentalnego. Ilość bowiem podejmowany przez ubezpieczonego czynności wskazuje na systematyczność wykonywania przez niego czynności związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Wprawdzie nie były to czynności związane stricte z osiągnięciem zarobku, ale były one niezbędne do jej prawidłowego prowadzenia. Orzekając w ten sposób Sąd Okręgowy miał również na uwadze funkcje zasiłku chorobowego. Podkreślenia wymaga, że zasadniczym celem zasiłku chorobowego jest kompensata utraconego przez ubezpieczonego dochodu wskutek wystąpienia u niego czasowej, przejściowej niezdolności do zarobkowania. Nie jest nim natomiast uzyskanie, dodatkowej korzyści obok wynagrodzenia, dlatego zasiłek chorobowy wypłacany jest nie obok, ale zamiast wynagrodzenia. Podpisując umowę sprzedaży udziałów oraz podejmując czynności zmierzające do otwarcia restauracji (...) wnioskodawca podejmował w istocie czynności wskazujące na jego zdolność do zarobkowania i gwarantujące mu pośrednio osiągnięcie zarobku.

Przedstawione powyżej okoliczności w ocenie Sądu Okręgowego nie dają zatem podstaw do uwzględnienia apelacji odwołującego, w związku z powyższym podlegała ona oddaleniu na postawie art. 385 k.p.c., o czym orzeczono w pkt 1 wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą, Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. W związku z powyższym, w pkt 4 wyroku, Sąd Okręgowy zasądził od M. K. (2) na rzecz zainteresowanej (...) sp. z o.o. kwotę 120,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą na podstawie § 9 ust. 2 w związku z § 10 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z 22 października 2015 roku (Dz.U. z 2018 r., poz. 265 t.j.) w brzmieniu obowiązującym na dzień wniesienia apelacji.

SSO Dorota Michalska SSO Marcin Graczyk SSO Zbigniew Szczuka (spr.)

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)