Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W dniu 29 czerwca 2018 r. B. C. (1) wniosła odwołanie od decyzji I Oddziału ZUS w W. z dnia 24 maja 2018 r., odmawiającej przyznania jej zasiłku chorobowego za okres od 25 sierpnia 2013 r. do 4 października 2013 r. i zobowiązującej jej do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego w kwocie 3406,69 zł wraz z odsetkami w kwocie 1385,71 zł. Podniosła, że organ błędnie ustalił, że odwołująca się świadczyła pracę w okresie objętym decyzją. Wskazała ona, że pełnienie przez nią funkcji członka zarządu Spółdzielni Budowlano – Mieszkaniowej (...) i branie udziału sporadycznie i incydentalnie w posiedzeniach zarządu nie jest wykonywaniem pracy zarobkowej w rozumieniu art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej. Z uwagi na powyższe wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania. Organ wskazał, że ubezpieczonej, jako członek zarządu Spółdzielni Budowlano – Mieszkaniowej (...) świadczyła pracę na rzecz spółdzielni.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

B. C. (1) w 2013 r. zatrudniona była Teatrze (...) w W. i z tego tytułu podlegała ubezpieczeniom społecznym. /niesporne/

W okresie od 2 lipca 2013 r. do 11 lipca 2013 r. i od 22 sierpnia 2013 r. do 4 października 2013 r. B. C. (1) była niezdolna do pracy z powodu choroby. /niesporne/

B. C. (1) była też członkiem zarządu Spółdzielni Budowlano - Mieszkaniowej (...) w W.. Funkcję te wykonywała w oparciu o umowę zlecenia zawartą na okres od 1 lipca 2013 r. do 30 czerwca 2014 r. Zgodnie z umową za wykonywane czynności przysługiwało jej wynagrodzenie w kwocie 1590 zł brutto miesięcznie. Wynagrodzenie przysługiwało w stałej kwocie niezależnie od liczby i rodzaju podejmowanych czynności. Zarząd spółdzielni liczył wówczas 3 osoby. /niesporne, umowa zlecenia, k. 55, informacja, k. 57/

B. C. (1) była równocześnie członkiem Spółdzielni Budowlano – Mieszkaniowej (...) /okoliczność niesporna/

Zgodnie ze statutem Spółdzielni Budowlano - Mieszkaniowej (...), zarząd pracuje na odbywanych okresowo posiedzeniach. Posiedzenia odbywają się w miarę potrzeb, co najmniej dwa razy w miesiącu. Uchwały zarządu podejmowane są zwykłą większością głosów, przy obecności ponad połowy jego członków. Przy obecności dwóch członków zarządu uchwały tego organu podejmowane są jednogłośnie (§ 55 statutu). /statut SBM „(...)k. 21-53/

Posiedzenia zarządu Spółdzielni Budowlano – Mieszkaniowej (...) odbywały się systematycznie, zwykle co wtorek. W okresie niezdolności do pracy (22 sierpnia 2013 r. – 4 października 2013 r.) ubezpieczona brała udział w posiedzeniach zarządu spółdzielni mieszkaniowej w dniach: 27 sierpnia 2013 r., 3 września 2013 r., 10 września 2013 r., 11 września 2013 r., 17 września 2013 r., 1 października 2013 r. Gdy wymagała tego sytuacja spotykała się z petentami. /okoliczności niesporne, zeznania B. C. (1), k. 72-73, nagranie, k. 74/

B. C. (1) otrzymała zasiek chorobowy za okres od 22 sierpnia 2013 r. do 4 października 2013 r. (z czego 22 – 23 sierpnia 2013 r. to pobyt w szpitalu), z uwagi na podleganie ubezpieczeniu chorobowemu w związku z zatrudnieniem w Teatrze (...) w W. /okoliczność niesporna/

Decyzją z 24 maja 2018 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. odmówił ubezpieczonej przyznania zasiłku chorobowego za okres od 25 sierpnia 2013 r. do 4 października 2013 r. i zobowiązał ją do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego w kwocie 3406,69 zł wraz z odsetkami w kwocie 1385,71 zł. wskazując, że pełniąc funkcję członka zarządu Spółdzielni Budowlano - Mieszkaniowej (...), świadczyła pracę na rzecz innego podmiotu, za co otrzymywała wynagrodzenie. /decyzja- k. 16-17 akt organu/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie przyznanych i niezaprzeczonych twierdzeń stron stosując art. 229 i 230 k.p.c., pomocniczo posługując się wskazanymi dokumentami, których treść nie została zakwestionowana i zeznaniami wymienionych osób. Zeznania zarówno ubezpieczonej B. C. (2), uznać należało za wiarygodne, były one bowiem logiczne, spójne i konsekwentne a także niesprzeczne z jakimkolwiek innym dowodem.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa) zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.

W realiach niniejszej sprawy nie budziło wątpliwości Sadu, jak i nie było przedmiotem sporu, to że ubezpieczona B. C. (1) była niezdolna do pracy w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, z tytułu zatrudnienia w Teatrze (...) w W..

Jedyną kwestią sporną w przedmiotowej sprawie jest interpretacja art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej, który stanowi, że ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.

Przez pracę zarobkową w orzecznictwie rozumie się pracę w rozumieniu potocznym, a więc niezależnie od tego czy wykonywana jest ona na podstawie umowy o pracę czy jakiejkolwiek umowy cywilnoprawnej. Nie ma tez znaczenia cel jej wykonywania, istotne jest jedynie to, by „zarobek” stanowił świadczenie wzajemne za wykonanie określonej pracy.

Ubezpieczona wywodziła, że wykonywania funkcji członka zarządu spółdzielni mieszkaniowej nie można uznać za wykonywanie pracy zarobkowej, nawet jeśli ubezpieczona otrzymywała za to wynagrodzenie. Odwoływała się ona m.in. do poglądu Sądu Najwyższego wyrażonego w wyroku z 4 listopada 2009 r., I UK 140/09, zapadłym na gruncie podobnej sprawy, jak i wyrokach z dnia 5 kwietnia 2016 r., II UK 171/15 oraz z 6 lutego 2014 r., II UK 274/13, zapadłych w sprawie dotyczącej brania udziału w okresie pobierania zasiłku chorobowego w posiedzeniach rady nadzorczej spółdzielni oraz spółki powołanej do realizacji celów publicznych.

Zgodzić się należy że stanowiskiem odwołującej się, że celem działania spółdzielni mieszkaniowej nie jest osiąganie zysku, lecz zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych jej członków i ich rodzin oraz ich innych potrzeb związanych z dostarczaniem im lokali o innym przeznaczeniu (art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych). Spółdzielnia mieszkaniowa działać ma więc wyłącznie w interesie swoich członków. Odróżnić przy tym jednak trzeba zadania członków rady nadzorczej spółdzielni (a takiej sytuacji dotyczyło przywoływane przez ubezpieczoną orzeczenie), których rola polega na kontrolowaniu prawidłowości działania spółdzielni, od działalności członków zarządu tej spółdzielni, którzy kierują jej działaniem.

Ubezpieczona pełniła funkcję członka zarządu spółdzielni mieszkaniowej, a swoje zdania wykonywała odpłatnie, na podstawie łączącej ją ze spółdzielnią umowy zlecenia. Czynności te wykonywała cyklicznie, co najmniej raz w tygodniu, a w razie konieczności częściej. Czynności te obejmowały przy tym wszystkie zadania związane z zarządzaniem spółdzielnią mieszkaniową oraz obsługę interesantów. Działalność ubezpieczonej w ramach zarządu miała zatem charakter pracy zarobkowej. Nie zmienia tej oceny fakt, że ubezpieczona, sama będąc członkiem spółdzielni, podejmowała te czynności w interesie nie tylko własnym, ale też wszystkich pozostałych członków tej organizacji. Ubezpieczona nie pełniła funkcji członka zarządu spółdzielni społecznie, tylko odpłatnie, nie wykonywała tych czynności doraźnie, ale regularnie.

Z uwagi na pełnienie funkcji zarządczych sytuacji ubezpieczonej nie należy porównywać z zadaniami członków rady nadzorcze spółdzielni, ale raczej z członkami zarządu spółek kapitałowych. Sąd Najwyższy wielokrotnie wskazywał w swoich orzeczeniach, że podejmowanie czynności w czasie zwolnienia lekarskiego na rzecz spółki przez członka zarządu jest wykonywaniem pracy zarobkowej w rozumieniu art. 17 ustawy zasiłkowej. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2016 r. III UK 82/15).

Jednocześnie w orzecznictwie dopuszcza się sporadyczną, wymuszoną okolicznościami aktywność zawodową, bez utraty prawa do zasiłku chorobowego. Taka sytuacja nie miała miejsca w okolicznościach niniejszej sprawy. Przede wszystkim zauważyć należy, że zarząd Spółdzielni Budowlano – Mieszkaniowej (...) był kolegialny (3 osoby), a statut spółdzielni dopuszczał podejmowanie decyzji w składzie dwuosobowym. Jednocześnie jak wynika z zeznań ubezpieczonej podział zadań pomiędzy poszczególnych członków zarządu był płynny, co oznacza, że nie było zadań, którymi zajmować musiała się wyłącznie B. C. (1). Ubezpieczona w okresie orzeczonej niezdolności do pracy z powodu choroby (22 sierpnia – 4 października 2013 r.) regularnie brała udział w posiedzeniach zarządu spółdzielni, przyjmowała interesantów, zaś nic nie wskazuje na to, aby w tym czasie miały miejsce zdarzenia nadzwyczajne, które wymuszałyby podejmowanie czynności właśnie przez B. C. (1), bo nikt inny nie mógłby ich wykonać. Za sporny okres B. C. (1) otrzymała wynagrodzenie w wysokości wynikającej z zawartej ze spółdzielnią umowy zlecenia.

Biorąc pod uwagę powyższe uznać należy, że ubezpieczona w spornym okresie wykonywała pracę zarobkową w rozumieniu art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej. W konsekwencji utraciła ona prawo do zasiłku chorobowego, zatem ZUS zasadnie zobowiązał ubezpieczoną do zwrotu pobranego zasiłku chorobowego za okres od 25 sierpnia do 4 października 2013 r. wraz z odsetkami.

Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., należało oddalić wniesione przez nią odwołanie.

Zarządzenie: (...).