Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 października 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 23 października 2018 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa J. W. i R. W.

przeciwko (...) spółce z o.o. w K.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w K.

z dnia 29 listopada 2016 r. sygn. akt IX GC 669/13

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powodów solidarnie kwotę 5.400 zł (pięć tysięcy czterysta złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Sławomir Jamróg SSA Józef Wąsik SSA Grzegorz Krężołek

Sygn. akt I A Ga 186/18

UZASADNIENIE

Powodowie J. W. i R. W. wnieśli o zasądzenie od strony pozwanej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. 128 244,40 zł z ustawowymi odsetkami od 28 lutego 2013 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu tytułem wynagrodzenia za wykonanie robót kamieniarskich na budynku mieszkalnym przy ulicy (...) w W..

Strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu za rzucając wadliwość wykonanych robót i zwłokę w ich wykonaniu. W tej sytuacji wypłacona już kwota 62.000 zł zaspokaja roszczenie powodów.

Wyrokiem z dnia 29 listopada 2016r Sąd Okręgowy w K.:

1/ zasądził od strony pozwanej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. łącznie na rzecz powodów J. W. i R. W. 89 695,90 zł z ustawowymi odsetkami od 28 lutego 2013 r. do dnia zapłaty;

oddala powództwo w pozostałym zakresie;

2/ zasądził od strony pozwanej łącznie na rzecz powodów 7632 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd ustalił następujące fakty:

J. N. ze spółki (...) w lipcu 2012 roku rozmawiał z J. W. o zleceniu mu wykonania elewacji z piaskowca na budynku przy ulicy (...) w W.. Spółka (...) chciała, żeby J. W. R. W. położyli około 1000 m ² elewacji kamiennej na budowanym budynku, w tym 750 m ² piaskowca i 295 m ² bazaltu. Spółka (...) proponowała stawkę 150 zł netto za metr kwadratowy położonej elewacji. J. N. po otrzymaniu harmonogramu robót do spółki (...), na której zlecenie spółka (...) miała wykonywać roboty, przygotował projekt umowy, który przesłał do podpisania J. W.. J. W. nie podpisał umowy. Kamień na elewację miał być dostarczany przez spółkę (...). Spółka (...) chciała, żeby J. W. i R. W. wykonali roboty do listopada 2012 roku, jednakże J. W. się na to nie zgodził, ponieważ uważał, że termin ten jest zbyt krótki i nie zdoła wykonać robót w tym terminie. Dlatego J. W. odmówił podpisania umowy, której projekt przesłała mu spółka (...).

Pracownicy J. W. oraz jego podwykonawcy weszli na budowę we wrześniu 2012 roku, jednakże do połowy października 2012 roku na budowie nie było piaskowca do wykonania elewacji, był natomiast bazalt. Osoby zatrudnione przez J. W. do momentu dostarczenia piaskowca na budowę przygotowywały otwory do mocowania kamienia. Piaskowiec do montażu został dostarczony na budowę w połowie października 2012 roku. Dostarczony piaskowiec był już pocięty na elementy, które miały być montowane. Okazało się, że w transporcie wiele płyt piaskowca było uszkodzonych, krawędzie płyt były poszczerbione. Spółka (...) oddelegowała dwóch swoich pracowników do napraw płyt z piaskowca a także zleciła J. W. naprawę płyt. Naprawy miały polegać na wykonaniu zaprawek, to jest wypełnianiu wyszczerbień w krawędziach płyt masą powstałą z wymieszania pokruszonego piaskowca i specjalistycznych środków chemicznych. Płyty z piaskowca po naprawie przy pomocy zaprawek miały widoczne ślady napraw, naprawiane miejsca różniły się kolorem od pozostałej powierzchni piaskowca.

Kierownik budowy z ramienia spółki (...) polecił montować takie płyty na elewacji. Na polecenie przedstawicieli spółki (...) płyty montowano licem płyty do muru budynku aby w ten sposób ukryć naprawiane miejsca. Część płyt z piaskowca była popękana. Ilość piaskowca dostarczanego przez spółkę (...) była większa niż wynosiła powierzchnia elewacji, dlatego z zapasowych płyt wykonawcy zatrudnieni przez J. W. docinali brakujące płyty. W trakcie montażu podczas wciągania płyt na rusztowania naprawione płyty ulegały ponownemu uszkodzeniu na krawędziach. Uszkodzenia były naprawiane przy pomocy zaprawek.

J. W. w trakcie montażu zwracał uwagę przedstawicielom spółki (...) na wadliwość kamienia. Przedstawiciele spółki (...) nalegali, aby J. W. montował takie płyty i wykonywał roboty także w soboty i niedziele. J. W. uzgodnił ze spółką (...), że wynagrodzenie za pracę w niedziele będzie wynosiło 200 zł netto za metr kwadratowy. Wykonawcy, którym J. W. zlecił wykonywanie robót, pracowali w soboty i niedziele.

Poza J. W. i jego wykonawcami elewację kładli także inni wykonawcy zatrudnieni przez spółkę (...). J. W. skończył roboty przed świętami Bożego Narodzenia 2012 roku, jednakże spółka (...) nie odebrała wykonanych robót.

Dowód: - zeznania świadków K. M., Z. M., J. N., S. J., R. G., M. K., W. J. i przesłuchanie powoda

Spółka (...) zleciła J. W. i R. W. ułożenie elewacji z kamienia na budynku przy ulicy (...) w W. za wynagrodzenie 150 zł netto za metr kwadratowy elewacji i za 200 zł netto za metr kwadratowy elewacji ułożonej w niedziele, docinanie glifów za wynagrodzenie 15 zł za metr bieżący oraz usuwanie usterek płyną z piaskowca, to jest wykonywanie zaprawek, za wynagrodzenie 35 zł netto za godzinę.

Dowód: - częściowo zeznania świadka J. N. i częściowo przesłuchanie powoda.

Wykonawcy zatrudnieni przez J. W. położyli 206 m ² wykładziny kamiennej bazaltowej, 94 m ² wykładziny kamiennej w niedziele, 456 m ² wykładzin z piaskowca, przycięli 50 m bieżących glifów oraz wykonywali zaprawki przez 128 godzin.

Dowód: częściowo zeznania świadka J. N. i częściowo przesłuchanie powoda.

Pismem z 25 października 2012 roku spółka (...), nawiązując do spotkania z 19 października 2012 roku, wezwała J. W. do podpisania i egzekwowania harmonogramu dziennych przerobów oraz pisemnej deklaracji terminów zakończenia prac elewacyjnych poszczególnych ścian. Spółka (...) podała, że spółka (...) wyznaczyła jej nieprzekraczalny termin zakończenia robót na 10 listopada 2012 roku. Dlatego spółka (...) wezwała J. W. do ustalenia dodatkowego czasu pracy w dni wolne, soboty i niedziele i przyspieszenia tempa prowadzonych prac.

Dowód: - pismo (karta 51)

R. W. i J. W. wystawili 29 października 2012 roku spółce (...) fakturę (...)za roboty kamieniarskie na kwotę 29 999,70 zł płatną do 1 listopada 2012 roku. Spółka (...) zapłaciła J. W. i R. W. 31 października 2012 roku 30 000 zł, wskazując jako tytuł zapłaty fakturę (...).

Dowód: - faktura (karta 17), wyciąg z rachunku (karta 18)

Spółka (...) zapłaciła J. W. i R. W. 20 000 zł 22 listopada 2012 roku oraz 12 000 zł 7 grudnia 2012 roku.

Dowód: - wyciągi z rachunku (karty 19 i 20)

Spółka (...) pismem z 17 stycznia 2013 roku wezwała spółkę (...) w związku z nienależytym wykonaniem przez spółkę (...) umowy polegającym na wadach i usterkach zamontowanej kamiennej elewacji z piaskowca oraz montowanie materiału niespełniającego właściwości określonych w deklaracji spółki (...) o zgodności kamienia z polską normą oświadczyła, że odstępuje od umowy z przyczyn zależnych od spółki (...). Spółka (...) wezwała do zapłaty kary umownej w kwocie 82 785,02 zł oraz zwrotu kosztów demontażu rusztowań.

Dowód: - pismo (karta 52)

J. W. i R. W. wystawili 2 lutego 2013 spółce (...) fakturę (...) na kwotę 160 244,40 zł płatną do 27 lutego 2013 roku za roboty kamieniarskie w W. przy ulicy (...).

Dowód: - faktura (karta 21)

Pismem z 7 lutego 2013 roku J. W. wezwał spółkę (...) do zapłaty za położenie 206 m ² bazaltu w cenie 150 zł za metr kwadratowy, to jest kwoty 30 900 zł, położenie 94 m ² piaskowca w niedziele w cenie 200 zł za metr, to jest 18 800 zł, położenie 456 m ² piaskowca w cenie 150 zł za metr kwadratowy, to jest 68 400 zł, klejenie 372 m bieżących glifów w cenie 75 zł za metr, to jest 27 900 zł, docinanie 50 m bieżących glifów w cenie 25 zł za metr bieżący, to jest 1250 zł, 128 godzin zaprawek w cenie 35 zł za godzinę, to jest 4480 zł, oraz transport w wymiarze 84 godzin w cenie 35 zł za godzinę, to jest 2940 zł. W piśmie podano, że do zapłaty pozostaje 98 280 zł. Pismo nadane listem poleconym 8 lutego 2013 roku.

Dowód: - pismo (karta 22)

Spółka (...) 14 lutego 2013 roku odpowiedziała na wezwanie i podała, że według niej uzgodnienia między spółką (...) oraz J. W. i R. W. dotyczyły innych danych niż uwzględnione w piśmie z 7 lutego 2013 roku. Spółka (...) zasugerowała przeprowadzenie negocjacji, ponieważ fragmenty elewacji wykonane przez pracowników J. W. i R. W. uniemożliwiają dokonanie odbioru elewacji i wyegzekwowanie zapłaty od zleceniodawcy.

Dowód: - pismo (karta 23)

Pismem z 19 lutego 2013 roku J. W. wezwał spółkę (...) do zapłaty za roboty kamieniarskie wykonane na budynku przy ulicy (...) w W.. J. W. podał, że kamień dostarczony przez spółkę (...) nie nadawał się do montażu, każda płyta była uszkodzona i wymagała zaprawek, co wpłynęło na kolorystykę kamienia. Pismo nadano listem poleconym 21 lutego 2013 roku.

Dowód: - pismo (karta 24)

J. W. zwrócił się do spółki (...) pismem z 20 kwietnia 2013 roku z wyjaśnieniami, że na jakość robót decydujący wpływ miał materiał, z którego wykonano prace, w znacznym stopniu uszkodzony i wymagający dodatkowej obróbki w celu usunięcia uszkodzeń.

Dowód: - pismo (karta 25)

Pismem z 17 maja 2013 roku spółka (...) odmówiła zapłaty wynagrodzenia, zaprzeczając, że J. W. i R. W. zwracali uwagę spółki (...) na jakość kamienia. Spółka (...) zwróciła uwagę na zwłokę w wykonaniu robót.

Dowód: - pismo (karta 26)

Spółka (...) pismem z 6 grudnia 2012 roku wezwała spółkę (...) na podstawie art. 636 § 1 k.c., w związku ze stwierdzeniem nieterminowości wykonywania robót, do zmiany sposobu wykonywania umowy przez usunięcie wad wykonawczych w terminie do 9 grudnia 2012 roku pod rygorem odstąpienia od umowy albo powierzenia poprawienia lub dalszego wykonywania umowy innemu podmiotowi na koszt i ryzyko spółki (...). Pismo doręczono spółce (...) 14 grudnia 2012 roku.

Dowód: - pismo (karta 50)

W piśmie z 22 marca 2013 roku spółka (...) poinformowała spółkę (...), że w związku z wadliwymi nieterminowym wykonaniem elewacji Kamiennej z piaskowca na budynku przy ulicy (...) spółka (...) przystąpiła do wymiany całości kamienia w drodze wykonawstwa zastępczego na koszt i ryzyko spółki (...).

Dowód: - pismo (karta 55)

Spółka (...) 14 maja 2013 roku wystawiła spółce (...) notę obciążeniową na kwotędo 41 392,51 zł i podała, że kwota ta została rozliczona z gwarancją dobrego wykonania 18 lutego 2013 roku. Spółka (...) 8 sierpnia 2013 roku wystawiła spółce (...) notę na kwotę 67 652,41 zł tytułem kary umownej naliczonej w związku z odstąpienia od umowy i oświadczyła, że potrąca tę wierzytelność z wierzytelnością spółki (...) wynikającą z faktury z 15 kwietnia 2013 roku. Dowód: - noty (karty 53 i 54)

(...) powiadomiła spółkę (...), że 1 lutego 2013 roku wpłynęło do niej żądanie zapłaty 41392,51 zł z tytułu udzielonej gwarancji.

Dowód: - pismo (karta 56)

Zakład(...)wystawił spółce (...) opinię o przydatności piaskowca G. do stosowania na okładziny. Dowód: - opiniach (karty 57 - 58)

Rzeczoznawca Naczelnej Organizacji Technicznej wystawił spółce (...) ocenę jakości wykonanych okładzin elewacji z piaskowca na budowie (...) w W.. Zgodnie z oceną piaskowiec zastosowany na elewacji spełniał wymagania fizyko-mechaniczne stawiane okładzinom zewnętrznym w warunkach klimatycznych występujących w Polsce, powstałe wykruszenia, wyszczerbienia i ubytki na krawędziach i narożach płyt są do naprawienia przy zastosowaniu profesjonalnych środków stosowanych do tego celu. Ze względu na uszkodzenia elewacja częściowo utraciła pierwotnie zakładaną wartość estetyczną, elewacja nie stwarza zagrożenia dla obiektu i otoczenia. w ocenie rzeczoznawcy istniejące defekty uzasadniają obniżenie wynagrodzenia o 15 %. Dowód: - ocena (karty 163 - 176)

Spółka (...) przesłała J. W. projekt umowy o roboty budowlane polegające na zamontowaniu elewacji kamiennej z ociepleniem. W projekcie przewidziano, że powierzchnia, która miała być wyłożona okładziną, ma 1084 m ² a wynagrodzenie za roboty wynosi 150 zł za metr kwadratowy, to jest 162 600 zł. Do tej kwoty miał być doliczony podatek od towarów i usług. Roboty miały być rozpoczęte 5 września 2012 roku i zakończone 5 listopada 2012 roku.

Dowód: - projekt umowy (karty 153-159)

Spółka (...) pismem z 8 października 2012 roku wezwała spółkę (...), w związku ze stwierdzeniem 5 października 2012 roku, że dostarczone na budowę przy ulicy (...) w W. płyty piaskowca są poobijane i wyszczerbione, do zrobienia i przedstawienia inwentaryzacji wadliwego materiału oraz określenia podjętych kroków w celu dostarczenia brakujących płyt kamiennych w zamian za uszkodzone. Dowód: - pismo (karta 189)

Spółka (...) wystawiła spółce (...) faktury na 163 663,39 zł i 419 515,20 zł za roboty kamieniarskie na budynku przy ulicy (...) w W.. Dowód: - faktury (karty 197 - 198)

Spółka (...) pozwała spółkę (...) oraz spółkę (...) o zapłatę 110 700 zł tytułem wynagrodzenia za roboty wykonane przy ulicy (...) w W.. Spółka (...) wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Okręgowy w K., w którym twierdziła, że spółka (...) od samego początku wykonywania przez spółkę (...) robót przy ulicy (...) zwracała uwagę na wady kamienia używanego do wyłożenia elewacji budynku, że dostarczony kamień jest poszczerbiony i poobijany i że jedynie mniej niż 15 % płyt nie zawiera wad. Sposób usunięcia wad nie został zaakceptowany przez spółkę (...). Spółka (...) zarzuciła, że kamień dostarczony przez spółkę (...) nie spełnia wymogów polskiej normy. Spółka (...) 17 stycznia 2013 roku odstąpiła od umowy ze spółką (...), obciążyła następnie spółkę (...) karą umowną i potrąciła tę karę z wynagrodzeniem należnym spółce (...) za roboty wykonane przy ulicy (...) w W.. Spółka (...), odpowiadając na sprzeciw spółki (...), podniosła, że zarzut potrącenia jest nieskuteczny. Po dostarczeniu materiałów na budowę przy ulicy (...) okazało się, że w istocie część piaskowca jest popękana z lub wyszczerbiona. Wadliwe płyty zostały jednak usunięte. Podczas robót na budowie obecny był przedstawiciel spółki (...), który widział, w jaki sposób wykonywane są roboty. Dopiero po zakończeniu prac spółka (...) zarzuciła, że roboty wykonane przez spółkę (...) są wadliwe. Spółka (...) uważała, że odstąpienie spółki (...) od umowy jest bezskuteczne. Dowód: - pozew i sprzeciw (karty 224-234), pismo procesowe (karty 253-267)

Spółka (...) 14 listopada 2012 roku poinformowała spółkę (...), że elewacjia z piaskowca wykonywana na budowie (...)nie nadaje się do odbioru, na ścianach zabudowany został kamień, który ma ponadnormatywne uszkodzenia. O dostawie uszkodzonego materiału spółka (...) informowała w piśmie z 5 października 2012 roku. Spółka (...) wezwała, aby kamień z większymi ubytkami został wywieziony z budowy lub naprawiony w taki sposób, by zaprawki były niewidoczne. Spółka (...) zwróciła uwagę na to, że duża część ubytków kamienia powstaje podczas transportu pionowego i złego składowania na rusztowaniach. Wyraziła pogląd, że płyt nie należy ciąć ręcznie, należy natomiast przygotować na placu budowy warsztat z odpowiednimi narzędziami potrzebnymi do obróbki kamienia. Zwróciła uwagę na różną grubość fug i brak liniowości i że na budowie zdarzają się przypadki montażu kamienia niezgodnie ze sztuką budowlaną. Dowód: - pismo (karta 236)

Pismem z 19 listopada 2012 roku spółka (...) poinformowała spółkę (...), że elewacja z piaskowca nadal nie nadaje się do odbioru, podczas mycia piaskowca zostały wypłukane zaprawki a na elewacji są co najmniej dwie płyty, które ze względu na wady fabryczne należy wymienić. Dowód: - pismo (karta 237)

Pismem z 21 listopada 2012 roku spółka (...) wyjaśniła spółce (...), że płyty na elewacji mają uszkodzenia powstałe wskutek transportu i przygotowania płyt na budowie. Dowód: - pismo (karta 238)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W sprawie 3 istotne okoliczności faktyczne są pomiędzy stronami sporne. Po pierwsze – sporna jest wysokość umówionego przez strony wynagrodzenia, po drugie – sporny jest zakres prac wykonanych przez powodów, po trzecie – sporne jest to, czy powodowie informowali pozwaną spółkę o złej jakości materiału, z którego wykonywane są prace, i czy prace wykonane przez powodów były wadliwe.

Strony zgodne są co do tego, że powód miał otrzymać 150 zł netto za metr kwadratowy położonej na elewacji okładziny kamiennej oraz 200 zł netto za metr kwadratowy okładziny kamiennej położonej na elewacji w niedziele. Nie ma przekonującego dowodu, że strony umówiły się o wynagrodzenie za klejenie glifów. Jedynym dowodem na tę okoliczność są zeznania powoda. Zeznania te nie były stanowcze. Powód był przesłuchiwany kilka razy i za każdym razem zeznania powoda były mniej kategoryczne od poprzednich. Podobnie nie ma dowodu na to, że strony umówiły się o dodatkowe wynagrodzenie za transport materiałów budowlanych na budowie. Powód słuchany po raz ostatni przyznał, że nie umawiał się o takie wynagrodzenie, natomiast z uwagi na warunki panujące na budowie powodujące większą czasochłonność transportu materiałów budowlanych na budowie niż zakładana przez powoda przy zawieraniu umowy żądał on od pozwanej spółki dodatkowego wynagrodzenia za transport w wysokości otrzymywanej przez powoda od pozwanej spółki na podstawie innych umów, jakie strony wcześniej zawarły. Nie ma dowodu zatem, że strony umówiły się o wynagrodzenie dodatkowe za transport.

Za udowodnione sąd uznał, przez strony umówiły się o dodatkowe wynagrodzenie za dotrzymanie klifów w wysokości 15 zł za metr bieżący. Pozwana spółka przyznała w odpowiedzi na pozew (karta 41), że wynagrodzenie za docinanie glifów wynosiło 15 zł za metr bieżący. Sąd dał wiarę powodowi, że strony umówiły się o wynagrodzenie dodatkowe za wykonywanie zaprawek w kwocie 35 zł za godzinę. Naprawianie uszkodzonych płyt piaskowca było czynnością dodatkową ponad montaż piaskowca na elewacji. Prace te zostały zlecone powodom dlaczego, że piaskowiec został dostarczony na budowę z uszkodzeniami. Nieprawdopodobnym jest, aby powodowie zgodzili się na oddelegowanie swoich pracowników do naprawienia uszkodzeń piaskowca nieodpłatnie, skoro sami musieli tym pracownikom zapłacić wynagrodzenie. Wersja powodów, że wykonywanie zaprawek będzie odpłatne i będzie kosztowało 35 zł netto za godzinę, jest wiarygodniejsze od wersji pozwanej spółki, że strony nie umówiły się o żadne dodatkowe wynagrodzenie za te czynności.

Strony zgodne są co do tego, że powodom należy się wynagrodzenie za 94 m ² piaskowca położonego w niedziele. Ilość okładziny kamiennej położonej w niedziele wynika z zeznań zawnioskowanego przez stronę pozwaną świadka J. N.. strony zgodne są co do tego, że powodowie docięli 50 m bieżących glifów (pismo powoda karta 22 i odpowiedź na pozew karta 41). Co do ilości pozostałych prac wykonanych przez powodów Sąd dał wiarę powodowi. Co prawda to na powodzie spoczywał ciężar wykazania ilości wykonanych prac, jednakże zgodnie z art. 644 k.c. stosowanym przez analogię pozwana spółka obowiązana była odebrać wykonane przez powodów roboty. Uchylanie się od obowiązku odbioru robót stanowi nienależyte wykonanie zobowiązania przez pozwaną spółkę. Odbiór ma na celu ustalenie rzeczywistego zakresu wykonanych robót. Przy wynagrodzeniu, którego wysokość zależy od ilości wykonanych robót, ma to znaczenie dla wykonawcy. Tym samym strona pozwana z własnego zachowania będącego nienależytym wykonaniem zobowiązania czerpałaby korzyść. Powód, sporządzając pismo z 7 lutego 2013 roku (karta 22), korzystał z własnych danych dotyczących ilości wykonanych przez niego robót. Nie ma podstaw, aby w okolicznościach sprawy kwestionować te wyliczenia.

Powód rozliczał się za wykonane roboty ze swoimi podwykonawcami. Wiarygodnym dlatego jest, że dane, na podstawie których zostało sporządzone pismo z 7 lutego 2013 roku, były rzetelne.

W sprawie został przeprowadzony dowód z opinii biegłego, jednakże z uwagi na fakt, że sama elewacja ułożona przez powoda już nie istnieje, wnioski zostały wyciągnięte przez biegłego na podstawie założeń opierających się na zeznaniach powoda. Zeznania te w tym zakresie były nieprecyzyjne, dlatego sąd doszedł do wniosku, że podstawą ustaleń zakresu prac wykonanych przez powoda będą jego zeznania oraz sporządzone przez niego przed procesem pisma kierowane do strony pozwanej. Sąd przyjął, że powód wykonał 206 m ² okładziny bazaltowej po raz 456 m ² okładziny z piaskowca. Na podstawie zeznań powoda i pisma z 7 lutego 2013 roku sąd przyjął, że powód wykonywał zaprawki przez 128 godzin.

Powodom należy się wynagrodzenie: za położenie 206 m ² okładziny bazaltowej 30 900 zł netto, za położenie 94 m ² piaskowca w niedziele 18 800 zł netto, za położenie 456 m ² okładziny z piaskowca 68 400 zł netto, za docinanie 50 m bieżących glifów 750 zł netto, za wykonanie zaprawek 4480 zł netto, razem 123 330 zł netto, czyli 151 695,90 zł brutto. Pozwana spółka zapłaciła 62 000 zł, do zapłaty pozostaje więc 89 695,90 zł.

Pozwana spółka zarzuciła, że w piśmie z 7 lutego 2013 roku (karta 22) powód podał, że do zapłaty pozostało 98 280 zł. Z okoliczności wynika, że kwoty podane w tym piśmie były kwotami netto, to jest bez podatku od towarów i usług. Suma kwot podanych w piśmie pomniejszona o wpłaty dokonane przez pozwaną spółkę daje zupełnie inną kwotę niż podana przez powoda. Pozwana spółka mogła i powinna była zauważyć, że kwota podana przez powoda jest wynikiem błędu arytmetycznego.

Pozwana spółka zarzuciła, że powód wykonywał roboty wadliwie. Piaskowiec dostarczony na budowę był wadliwy. Wynika to z zeznań wszystkich świadków. Wynika to także z korespondencji prowadzonej z pozwaną spółką przez spółkę (...) oraz z pism procesowych złożonych w sprawie z powództwa pozwanej spółki przeciwko spółce (...) o zapłatę wynagrodzenia. Za dostawę piaskowce odpowiadała strona pozwana. Powód zwracał uwagę pozwanej spółki na wadliwość materiału. Zgodnie z art. 634 k.c. stosowanym przez analogię jeżeli materiał dostarczony przez zamawiającego nie nadaje się do prawidłowego wykonania robót albo jeżeli zajdą inne okoliczności, które mogą przeszkodzić prawidłowemu wykonaniu, przyjmujący zamówienie powinien niezwłocznie zawiadomić o tym zamawiającego. Powodowie wolni są więc od odpowiedzialności za wady wykonanych przez siebie robót.

Sąd częściowo uwzględnił powództwo na podstawie art. 647 k.c. oraz art. 481 § 1 i § 2 k.c. Pozwana spółka zarzuciła, że nie doręczono jej faktury (karta 21). Powód przedstawił pozwanej spółce rozliczenie (karta 22). Dlatego pozwana spółka wiedziała, jakiego wynagrodzenia żądał powód, nie zapłaciła powodowi tym samym popadła w opóźnienie. Dlatego powodom należą się odsetki za opóźnienie od daty w podanej w pozwie.

O kosztach procesu sąd orzekł na podstawie art. 100 oraz art. 98 § 1 i § 3, art. 99 i art. 108 § 1 k.p.c. stosunkowo je rozdzielając. Strona powodowa poniosła następujące koszty: 6413 zł opłata sądowa od pozwu, 3600 zł wynagrodzenie pełnomocnika, 34 zł wydatki gotówkowe pełnomocnika (dwie opłaty skarbowe od pełnomocnictwa), 2420 zł wydatki gotówkowe, razem 12 467 zł. Strona pozwana poniosła koszty następujące: 3600 zł wynagrodzenia pełnomocnika, 17 zł wydatki gotówkowe pełnomocnika (opłata skarbowa od pełnomocnictwa), razem 3617 zł. Powodowie wygrali w 69,94 %. Powodom należy się więc zwrot 69,94 % z 12 467 zł, to jest 8719 zł. Stronie pozwanej należy się zwrot 30,06 % z 3617 zł, czyli 1087 zł. Różnica między tymi kwotami to 7632 zł i tę kwotę sąd zasądził na rzecz powodów.

Apelację od tego wyroku – w całości - wniosła strona pozwana, zarzucając:

1/ naruszenie prawa materialnego - art. 6 k.c., poprzez błędne przyjęcie, że powodowie sprostowali obowiązkowi udowodnienia roszczenia zgłoszonego względem pozwanego, podczas gdy w niniejszej sprawie sądowej powodowie ograniczyli aktywność dowodową wyłącznie do zgłoszenia dowodu z dokumentu prywatnego - wezwania do zapłaty z dnia 7 lutego 2013 roku, zawierającego wyliczenie rzekomo należnego wynagrodzenia, które to wyliczenie zostało niezwłocznie i w całości zakwestionowane przez pozwanego;

2/ naruszenie prawa materialnego - art. 643 k.c., poprzez błędne przyjęcie, że pozwany uchylał się od obowiązku dokonania odbioru przedmiotu umowy, co ma stanowić podstawę dla odwrócenia reguły ciężaru dowodu w niniejszej sprawie;

3/ naruszenie prawa procesowego - art. 233 § 1 k.p.c., poprzez uchybienie zasadom logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, związaną z przekroczeniem swobodnej oceny dowodów i przyjęciem, że skoro powodowie rozliczyli się ze swoimi podwykonawcami i sporządzili wezwanie do zapłaty do pozwanego z dnia 7 lutego 2013 roku w oparciu o własne dane, to wyliczenia zawarte w tym wezwaniu uznać należy za wiarygodne i wystarczające dla uzasadnienia roszczenia stanowiącego przedmiot żądania pozwu.

Wskazując na powyższe zarzuty, wniosła o zmianę wyroku i oddalenie powództwa, zasądzenie od powodów i solidarnie, na rzecz pozwanego kosztów procesu za obie instancje.

Powodowie wnieśli o oddalenie powództwa i zasądzenie na ich rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny po rozpoznaniu apelacji uznał ja za bezzasadną.

Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, które Sąd Apelacyjny przyjął za swoje oraz trafnie zastosował przepisy prawa procesowego i materialnego.

Ustalony stan faktyczny wyprowadzony został z dowodów, których ocena odpowiada wskazaniom z art. 233 §1 k.p.c. W szczególności podkreślić trzeba, iż Sąd Okręgowy odniósł się do wszystkich dowodów przeprowadzonych w sprawie, wskazał którym daje wiarę. Przedstawione na tej podstawie wnioski są też logicznie poprawne i odpowiadają aktualnym poglądom na sądowe stosowanie prawa. W przeprowadzonej ocenie dowodów Sąd Okręgowy nie dopuścił się dowolności, która uzasadniałaby ingerencję Sądu II instancji w czynności, które pozostają nadal domeną tegoż sądu choćby z uwagi na zasadę bezpośredniości. Z tego też powodu stwierdzić należy, iż Sąd I instancji dokonał prawidłowej oceny stanu faktycznego.

Apelujący wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne z projektu umowy przesłanego powodom, który jednak nie został przez nich podpisany. Z tego powodu nie można przyjąć, aby obowiązywały wszystkie postanowienia projektu łącznie z zastrzeżonymi karami umownymi.

Przedmiotowe roboty powodowie wykonali w oparciu o ustną umowę, zawartą z pozwaną a polegającą na podjęciu się wykonania robót kamieniarskich na budynku mieszkalnym przy ul. (...) w W.. Jak wynika z materiału dowodowego, robót tych powodowie podjęli się na prośbę pozwanej, z racji długoletniej współpracy. Z uwagi na nierealny, krótki termin (przewidziany dla pozwanej na dzień 05.11.2012r oraz brak materiału kamiennego, który dostarczyć miała strona pozwana, powodowie nie zdecydowali się na podpisanie umowy, co jest całkowicie zrozumiałe i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego. Zobowiązali się ustnie do wykonania umowy przy dołożeniu starań aby opóźnienie maksymalnie zminimalizować podejmując się prac nawet w niedzielę i angażując dodatkowo podwykonawców.

Zarzuty strony pozwanej są chybione, gdyż przyczyną wadliwości robót nie były błędy w wykonawstwie ale zła jakość dostarczonego przez pozwaną kamienia. Jednak za jakość tej dostawy odpowiada wyłącznie strona pozwana. Z zeznań wszystkich świadków, że dostarczony przez pozwaną materiał został przysłany z Chin drogą morską już pocięty i przybył na budowę uszkodzony i poszczerbiony. Posiadał przebarwienia. Wynika również z korespondencji prowadzonej pomiędzy stronami procesu a także z korespondencji pozwanej prowadzonej z Generalnym Wykonawcą (...) Spółką (...) z W..

Z okoliczności sprawy wynika, że powodowie kwestionowali jakość dostarczonego przez pozwaną materiału. Pozwana jednak nalegała na wykorzystanie tego materiału, gdyż innym nie dysponowała a termin wykonania robót był napięty. W tym też celu pozwana poleciła powodom doraźną naprawę kamienia, bezpośrednio na budowie. Jeśli mimo to naprawa kamienia nie okazała się wystarczająca dla brak podstaw do obciążenia powodów odpowiedzialnością za wady robót, wykonanych z takich właśnie materiałów.

Nie budzą wątpliwości również ustalenia Sądu pierwszej instancji co do ilości robót wykonanych przez powodów oraz co do wysokości umówionych stawek wynagrodzenia za wykonanie poszczególnych rodzajów prac. Poza niesporną ilością w zakresie układania piaskowca w niedziele (94 m2) oraz docinania glifów (50 mb), w pozostałym zakresie słusznie Sąd pierwszej instancji zasadnie oparł się na zeznaniach powodów oraz treść pism kierowanych przez nich do pozwanej, skoro strona pozwana bezpodstawnie uchylała się od odbioru robót i wspólnego ich obmiaru.

Z tej przyczyny brak podstaw do zakwestionowania ustaleń, że oprócz niespornych ilości piaskowca ułożonego w niedzielę oraz ilości dociętych glifów, powodowie ułożyli 206 m2 okładziny z bazaltu, 456 m2 okładziny z piaskowca oraz przepracowali 128 godzin w celu naprawy materiału okładzinowego.

Podobnie stan faktyczny przedstawia się w zakresie jednostkowych stawek wynagrodzenia za poszczególne rodzaje prac wykonanych przez powodów. Zasadnie przyjął Sąd wysokość stawki ułożenia jednego metra kwadratowego okładziny kamiennej elewacji na poziomie 150 zł netto a także 200 zł netto za prace w niedziele albowiem stawki te były dla stron niesporne. Podobnie co do stawki za docinanie glifów w wysokości 15 zł za metr bieżący. Fakt ten pozwana przyznała w odpowiedzi na pozew. Nie budzi też wątpliwości stawka wynagrodzenia za naprawę kamienia w wysokości 35 zł za godzinę, którą Sąd przyjął w oparciu o twierdzenia powodów. Skoro za uszkodzenia kamienia odpowiedzialność ponosiła wyłącznie strona pozwana ich naprawa obciążą również pozwaną.

Na marginesie należy zauważyć, że Sąd nie przyjął wszystkich wskazywanych przez powodów stawek wynagrodzenia za wykonane prace. W szczególności Sąd nie uznał, że powodom należy się odrębne wynagrodzenie za klejenie glifów oraz za transport wewnętrzny kamienia na budowie.

Wobec braku skutecznego podważenia ustaleń faktycznych Sądu I Instancji brak podstaw do stwierdzenia naruszenia prawa materialnego. Strona pozwana nie miała usprawiedliwionej przyczyny do uchylania się od odbioru prac w ramach art. 643 k.c., zatem na podstawie art. 627 k.c. zobowiązana jest do zapłaty pełnego wynagrodzenia za przedmiotowe dzieło.

W kontekście powyższych rozważań apelacja nie odniosła zamierzonego skutku, dlatego Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k. p. c. orzekł jak w sentencji.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono zgodnie z zasadą wyniku sporu na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. i 391 § 1 k.p.c. oraz na podstawie § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800) w aktualnym brzmieniu przy przyjęciu minimalnej stawki wynagrodzenia radcowskiego.

SSA Grzegorz Krężołek SSA Józef Wąsik SSA Sławomir Jamróg