Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 kwietnia 2019 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2019 r. w Giżycku na rozprawie

sprawy z powództwa (...) S.A z siedzibą w W.

przeciwko J. Z.

o zapłatę

1.  Zasądza od pozwanego J. Z. na rzecz powoda (...) S.A z siedzibą w W. kwotę 1.598,40 zł ( jeden tysiąc pięćset dziewięćdziesiąt osiem złotych 40/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16.10.2018 r. do dnia zapłaty.

2.  Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 947 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Anna Kurzynowska - Drzażdżewska

Sygn. akt I C 1641/18 upr.

UZASADNIENIE

Powód (...) S.A. z siedzibą w W. domagał się zasądzenia od pozwanego J. Z. kwoty 1.598,40 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami procesu według norm przepisanych. Roszczenie swoje wywiódł z umowy pożyczki, zawartej z pozwanym, wskazując, że pozwany nie wywiązał się z warunków w niej określonych. Podniósł przy tym, że pozwany zaakceptował drogą elektroniczną Regulamin Świadczenia Usług (...) oraz zapoznał się z informacjami udostępnionymi w formularzu informacyjnym na trwałym nośniku poprzez odznaczenia odpowiednich pól dotyczących umowy pożyczki. Tym samym pozwany zaakceptował koszty wynikające z zawartej umowy pożyczki związane z jej udzieleniem w przypadku terminowej spłaty oraz koszty związane z opóźnieniami w spłacaniu rat pożyczki. Argumentował, że próby polubownego rozwiązania sporu z pozwanym nie doprowadziły do dobrowolnego uregulowania zadłużenia.

Pozwany J. Z. kwestionował zadłużenie w powodowym banku tak co do zasady, jak i do wysokości. Wskazywał, że zapłacił na rzecz powoda kwotę 3.000 zł - stanowiącą kwotę główną udzielonej pożyczki - w ciągu miesiąca od udzielenia pożyczki, zgodnie zaś z emitowanymi przez powoda w Internecie i telewizji reklamami w przypadku spłaty pożyczki w ciągu jednego miesiąca w całości, pożyczkobiorca zwolniony jest z obowiązku ponoszenia jakichkolwiek kosztów dodatkowych, wynikających z zawartej umowy pożyczki. Podniósł przy tym, że o treści umowy pożyczki dowiedział się dopiero z korespondencji nadesłanej z tut. sądu.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 19.10.2016 r. (...) S.A. z siedzibą w W. zawarł z pozwanym J. Z. umowę pożyczki gotówkowej nr (...), zgodnie z którą pozwany zobowiązał się do spłaty łącznego zobowiązania w wysokości 4.598,40 zł. Na kwotę pożyczki składała się kwota 3.000 zł tytułem całkowitej kwoty pożyczki, oraz kwota 1.598,40 zł tytułem prowizji za udzielenie pożyczki.

Umowa pożyczki została zawarta bez jednoczesnej obecności obu stron przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość. Przed udzieleniem pożyczki pozwany utworzył za pośrednictwem strony internetowej (...) S.A. z siedzibą w W. konto klienta, dokonana została weryfikacja danych klienta, a następnie pozwany złożył elektroniczny wniosek o udzielenie pożyczki, wybierając samodzielnie kwotę pożyczki oraz okres spłaty. Jednocześnie pozwany zaakceptował elektronicznie Regulamin Świadczenia Usług (...) oraz zapoznał się z informacjami udostępnionymi w formularzu informacyjnym udostępnionym na trwałym nośniku poprzez odznaczenia odpowiednich pól dotyczących warunków umowy pożyczki, zaakceptował koszty wynikające z umowy pożyczki, związane z jej udzieleniem w przypadku w przypadku terminowej spłaty oraz koszty związane z opóźnieniami w spłacaniu rat pożyczki.

Do zawarcia w/w umowy pożyczki mogło dojść wyłącznie pod warunkiem zaakceptowania przez pożyczkobiorcę przedstawionego mu tekstu umowy pożyczki na stronie internetowej pożyczkodawcy oraz otrzymania przez pożyczkobiorcę formularza informacyjnego dotyczącego umowy pożyczki.

(dowód: umowa pożyczki z dnia 19.10.2016 r. – k. 17-19v

pismo dot. umowy pożyczki – k. 21)

Pozwany w dniach 4.11.2016 r. oraz 18.11.2016 r. dokonał wpłat na poczet udzielonej pożyczki, wynikających z zawartej umowy pożyczki w łącznej wysokości 3.000 zł, zaprzestając dalszych spłat.

(dowód: historia operacji dot. umowy pożyczki – k. 22)

W dniu 18.04.2018 r. po upływie terminy spłaty pożyczki powód poinformował pozwanego o przekazaniu w/w umowy pożyczki do obsługi Departamentu Windykacji, jednocześnie wzywając go do zapłaty kwoty 1.598,40 zł. Pismem z dnia 3.08.2018 r. powód wezwał pozwanego do dobrowolnej zapłaty należności dochodzonej pozwem. Wezwanie do zapłaty pozostało bezskuteczne.

(dowód: informacja i wezwanie do zapłaty z dnia 18.04.2018 r. – k. 26,

wezwanie do zapłaty z dnia 3.08.2018 r. – k. 27)

W okresie od dnia 24.08.2016 r. do 25.10.2016 r. powód (...) S.A. z siedzibą w W. zorganizował akcję promocyjną pod nazwą „Za 0 w miesiąc – 2 edycja”, polegającą na tym, że w razie spłaty zobowiązania przez pożyczkobiorcę w całości w ciągu miesiąca od udzielenia pożyczki, pożyczkobiorca oddaje tyle, ile pożyczył, całkowity zaś koszt pożyczki ulega pomniejszeniu o wysokość prowizji za udzielenie pożyczki, opłaty przygotowawczej, opłaty za elastyczny plan spłat oraz łącznej kwoty odsetek. Z regulaminu w/w promocji wynika, że promocja nie dotyczy umów pożyczek spłacanych w tygodniowych ratach oraz pożyczek zawartych przez Internet (§ 1 pkt 7).

W/w promocję reklamowano w internecie i telewizji. Z treści reklam kierowanych do konsumentów wynikało, że akcja promocyjna dostępna była zarówno w formie internetowej pożyczki Samoobsługowej, jak i na kanale tradycyjnym.

(dowód: regulamin promocji „za 0 w miesiąc – 2 edycja” – k. 41-42,

kserokopie reklam - k. 43-62)

Sąd zważył, co następuje:

Bezspornym w sprawie jest ustalony wyżej stan faktyczny, co wynika przede wszystkim z treści dokumentów zalegających w aktach sprawy, ale również z twierdzeń samego pozwanego. Poza sporem w szczególności pozostała okoliczność łączącego strony stosunku zobowiązaniowego, jak i wysokość dotychczas uiszczonej przez pozwanego kwoty, wynikającej z zawartej umowy pożyczki. Mając na uwadze, że strona powodowa nie kwestionowała w tym zakresie twierdzeń pozwanego, należało uznać w/w depozycje za wiarygodne i oprzeć na nich rozstrzygnięcie niniejszej sprawy, tym bardziej, że korelują one z bezosobowym materiałem dowodowym sprawy.

Kwestią wymagającą rozstrzygnięcia pozostała zasada odpowiedzialności pozwanego wobec powoda, a w konsekwencji wysokość dochodzonego przez powoda roszczenia. Jakkolwiek bowiem pozwany nie kwestionował tego, że nie wywiązał się z obowiązku uiszczenia pozostałej kwoty wynikającej z zawartej umowy pożyczki, to jednak wskazał, że z reklam kierowanych do konsumenta w Internecie i telewizji w zakresie promocji „Za 0 w miesiąc – 2 edycja” wynikało, że w razie spłaty kwoty głównej pożyczki w ciągu miesiąca całkowity koszt pożyczki winien ulec pomniejszeniu o wysokość prowizji za udzielenie pożyczki, opłaty przygotowawczej, opłaty za elastyczny plan spłat oraz łącznej kwoty odsetek. Tym samym, w ocenie pozwanego, wywiązał się on w całości z zawartej z powodem umowy.

Stosownie do treści art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, zaś zgodnie z art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. W procesie ciężar dowodu stanowi wymaganie dostarczenia sądowi dowodów potwierdzających przytoczone fakty pod rygorem przegrania procesu. Odnosi się on zarówno do powoda, jak i pozwanego.

Zgodnie z dyspozycją art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Analizując kwestię sporną dotyczącą zasady odpowiedzialności pozwanego wobec powoda z tytułu zawartej umowy pożyczki z dnia 19.10.2016 r., będącej źródłem zobowiązania dostrzec należało treść owej umowy, a w szczególności jej § 2 i 3 dotyczący warunków przyznania pożyczki. Z treści tychże unormowań wynika, że przed udzieleniem pożyczki pozwany utworzył za pośrednictwem strony internetowej (...) S.A. z siedzibą w W. konto klienta, dokonana została weryfikacja danych klienta, a następnie pozwany złożył elektroniczny wniosek o udzielenie pożyczki, wybierając samodzielnie kwotę pożyczki oraz okres spłaty. Jednocześnie pozwany zaakceptował elektronicznie Regulamin Świadczenia Usług (...) oraz zapoznał się z informacjami udostępnionymi w formularzu informacyjnym udostępnionym na trwałym nośniku poprzez odznaczenia odpowiednich pól dotyczących warunków umowy pożyczki, zaakceptował koszty wynikające z umowy pożyczki, związane z jej udzieleniem w przypadku w przypadku terminowej spłaty oraz koszty związane z opóźnieniami w spłacaniu rat pożyczki. Dodatkowo do zawarcia w/w umowy pożyczki mogło dojść wyłącznie pod warunkiem zaakceptowania przez pożyczkobiorcę przedstawionego mu tekstu umowy pożyczki na stronie internetowej pożyczkodawcy oraz otrzymania przez pożyczkobiorcę formularza informacyjnego dotyczącego umowy pożyczki. Pozwany, składając podpis pod umową pożyczki (elektroniczny) potwierdził znajomość warunków umowy. Jednocześnie doszło do skutecznego zawarcia owej umowy, czego wszak pozwany w istocie nie kwestionował.

Z § 3 pkt 5 w/w umowy pożyczki wynika jednoznacznie, że „klient przez zawarcie umowy zobowiązuje się do terminowego dokonywania spłaty pożyczki wraz z należnym oprocentowaniem oraz do zapłaty prowizji i innych opłat przewidzianych umową”. Jednocześnie zgodnie z zawartą umową pożyczki po stronie pozwanego powstał obowiązek zapłaty kwoty 3.000 zł oraz 1.598,40 zł tytułem prowizji za udzielenie pożyczki. Daremnie jednocześnie szukać w treści owej umowy zapisów świadczących o tym, że ta, konkretna umowa, stanowiąca źródło zobowiązania w niniejszej sprawie objęta była akcją promocyjną powoływaną przez pozwanego pod nazwą „Za 0 w miesiąc – 2 edycja”.

Odnosząc się w tym miejscu do powoływanej przez pozwanego akcji promocyjnej oferowanej przez stronę powodową dostrzec należało, że z zalegającego w aktach sprawy regulaminu promocji „Za 0 w miesiąc – 2 edycja” wynika wprost, że promocja nie dotyczy umów pożyczek spłacanych w tygodniowych ratach oraz pożyczek zawartych przez Internet (§ 1 pkt. 7). Niewątpliwie zatem zawarta przez strony umowa pożyczki zawarta bez jednoczesnej obecności obu stron przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość z dnia 19.10.2016 r. wyłączona była z opisanej akcji promocyjnej, powoływanej przez stronę pozwaną. Powoływana przez pozwanego treść reklam dot. w/w promocji wskazywała wprawdzie, że promocja obejmowała także pożyczki zawarte w formie internetowej. Na wyraźne podkreślenie jednak zasługuje fakt, że zgodnie z art. 71 k.c. ogłoszenia, reklamy, cenniki i inne informacje, skierowane do ogółu lub do poszczególnych osób, poczytuje się w razie wątpliwości nie za ofertę, lecz za zaproszenie do zawarcia umowy. Katalog rodzajów dokumentów zawarty w art. 71 k.c. ma charakter otwarty. Obejmuje nie tylko materiały drukowane, lecz także oferowane w telewizji, radiu i (...). Do informacji (ogłoszeń, reklam, cenników itp.) stanowiących zaproszenie do zawarcia umowy w rozumieniu art. 71 k.c. nie można zasadniczo stosować przepisów ogólnych odnoszących się do oświadczeń woli czy czynności prawnych. Wymienione w komentowanym przepisie akty zachowania nie wyrażają w sposób dostatecznie stanowczy woli wywołania skutków prawnych w postaci zawarcia umowy. Wystosowanie zaproszenia do zawarcia umowy nie rodzi po stronie podmiotu zapraszającego jakiegokolwiek zobowiązania w sensie prawnym. Z samego faktu wystosowania informacji (ogłoszenia, reklamy, cennika itp.) poprzedzającej ewentualne zawarcie przyszłej umowy nie wynika dla kierującego taką informację ani obowiązek prowadzenia negocjacji czy złożenia oferty, ani tym bardziej obowiązek zawarcia umowy. Adresat informacji nie uzyskuje jakiegokolwiek roszczenia dotyczącego zawarcia umowy i nie może żądać złożenia przez zapraszającego oświadczenia woli, także w trybie zastępczego oświadczenia woli (art. 64 k.c. i art. 1047 § 1 k.p.c.). Zapraszający nie jest również związany wystosowanym zaproszeniem. Nie stanowi ono oferty, której złożenie powoduje stan związania polegający na tym, że od tej chwili oferent z własnej woli ogranicza przysługującą mu swobodę kontraktowania, a zawarcie umowy jest uzależnione wyłącznie od woli oblata. Otrzymując zaproszenie do zawarcia umowy, adresat nie uzyskuje kompetencji do podjęcia jednostronnie decyzji o powstaniu umownego stosunku prawnego. Tego rodzaju informacja stanowi jedynie wstępny i niekonieczny etap procesu zawarcia umowy. Strony mogą rozpocząć negocjacje lub wstąpić na drogę ofertowego trybu zawarcia umowy bez jakiegokolwiek uprzedniego zaproszenia. Jest ono tylko swoistą zachętą do zwrócenia uwagi na możliwość kontraktowania z konkretnym zapraszającym. Nawet przyjęcie zaproszenia nie powoduje zmiany stanu prawnego i w żaden sposób nie ogranicza stron w swobodnym ułożeniu ich potencjalnego stosunku prawnego (vide: Kodeks cywilny, Komentarz. Tom I. Część ogólna, red. M. Fras, M.Habdas, Lex).

Odnosząc powyższe do realiów przedmiotowej sprawy zaakcentować należy, że poprzez wystosowanie do pozwanego powołanych przez niego reklam nie doszło do zawarcia żadnej umowy, w szczególności tej, objętej reklamowaną promocją. Zwłaszcza, że umowa pożyczki zawarta z pozwanym drogą elektroniczną takiej promocji nawet nie przewidywała. Kierowana do pozwanego informacja stanowiła jedynie wstępny i niekonieczny etap procesu zawarcia umowy. Zauważyć należy, że nierzadko w praktyce marketingu materiały reklamowe wielu promocji oscylują na granicy wprowadzenia w błąd. Niejednokrotnie materiały te pokazywane są w celu uatrakcyjnienia promocji udogodnieniami, które w rzeczywistości nie występują. Jednak to na konsumencie (w niniejszej sprawie – pozwanym), jako świadomej stronie stosunku zobowiązaniowego ciąży obowiązek dokładnego świadomych działań w obrocie, w szczególności przeczytania umowy ostatecznie zawieranej z danych podmiotem przed jej pełną akceptacją. Z tych względów zarzuty pozwanego oparte o oferowaną przez powoda promocję, a zmierzające do zakwestionowania obowiązku zapłaty pozostałej kwoty wynikającej z zawartej umowy pożyczki w ocenie Sądu są nietrafione i nie zasługiwały na podzielenie.

Mając na względzie, że z tytułu zawartej umowy pożyczki pozostała do zapłaty kwota 1.598,40 zł (niekwestionowana zresztą przez pozwanego co do wysokości) Sąd uznał za celowe i zasadne orzeczenie jak w pkt I sentencji. Jednocześnie marginalnie wspomnieć należy, że całkowity koszt pożyczki zawartej z pozwanym został wyliczony zgodnie z przepisami Ustawy o kredycie konsumenckim z dnia 12.05.2011 r. (Dz.U. 2018.993) i nie przekracza maksymalnych kosztów pozaodsetkowych kredytu obliczonych według zasad wskazanych w art. 36a-36c w/w ustawy.

O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 108 k.p.c., uznając, że na przyznane od pozwanego na rzecz powoda koszty w wysokości 947,00 zł złożyły się: uiszczona opłata od pozwu w wysokości w wysokości 30 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 917 zł. O powyższym orzeczono jak w pkt II sentencji wyroku.