Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt I C 2042/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Konin, dnia 29-01-2018 r.

Sąd Rejonowy w Koninie I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Daniel Adamczyk

Protokolant:st.sekr.sąd. Aneta Szymczak

po rozpoznaniu w dniu 19-01-2018 r. w Koninie

na rozprawie

sprawy z powództwa J. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

przeciwko J. J.

o zwolnienie zajętego przedmiotu spod egzekucji

1.  uchyla wyrok zaoczny z dnia 02.12.2016r.;

2.  oddala powództwo;

3.  zasądza od powoda J. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. na rzecz pozwanego J. J. kwotę 4817 zł (cztery tysiące osiemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Daniel Adamczyk

Sygn. akt I C 2042/16

UZASADNIENIE

Powód J. sp. z o.o. w W. wniósł powództwo przeciwko J. J. o zwolnienie spod egzekucji zajętych przez Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w K. J. M. w postępowaniach Km (...), Km (...), Km (...) ruchomości w postaci:

- dwóch sztuk półautomatów spawalniczych K. F. (...) nr (...) i nr (...) wraz z podajnikiem,

- dwóch sztuk półautomatów spawalniczych L. P. (...) z podajnikiem (...) oraz dwóch sztuk chłodnicy C. (...),

- półautomatu spawalniczego L. M. (...) nr (...) wraz podajnikiem (...) (...),

- czterech sztuk ręcznych wyciągarek linowych (...) wraz z osprzętem,

oraz zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów postępowania. W uzasadnieniu powód podniósł, że przedmiotowe rzeczy są jego własnością.

Pozwany J. J. w sprzeciwie od wyroku zaocznego wniósł o oddalenie powództwa i obciążenie strony przeciwnej kosztami procesu. Zakwestionował umowę sprzedaży przedstawioną przez powoda, wskazując, że jest ona umową pozorną, gdyż brak dowodu na przekazanie nabywcy ceny nabycia, nabywca przed sprzedażą nie widział tych rzeczy, dłużnik nie odbierał korespondencji komorniczej, a w dacie zajęcia poprosił o przesłanie protokołów, które w jego ocenie pozwoliły na sporządzenie fikcyjnej umowy sprzedaży. Jego wątpliwości budzi także duża zbieżność adresów stron umowy i potrzeby powódki w zakresie nabywanych przedmiotów, niezgodność z PKD.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 29.06.2016r. Komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w K. J. M. w postępowaniach egzekucyjnych o sygn. akt Km (...), Km (...), Km (...) prowadzonych z wniosku wierzyciela J. J. przeciwko dłużnikowi S. S. dokonał zajęcia ruchomości w postaci:

- dwóch sztuk półautomatów spawalniczych K. F. (...) nr (...) i nr (...) wraz z podajnikiem,

- dwóch sztuk półautomatów spawalniczych L. P. (...) z podajnikiem (...) oraz dwóch sztuk chłodnicy C. (...),

- półautomatu spawalniczego L. M. (...) nr (...) wraz podajnikiem (...) (...),

- czterech sztuk ręcznych wyciągarek linowych (...) wraz z osprzętem.

Czynności dokonano w L. przy ul. (...), bez obecności dłużnika. W dniu 25.08.2015r. w sprawie Km (...) i inne komornik J. M. dokonał także zajęcia innych ruchomości powoda, gdzie wyznaczono termin licytacji na 29.04.2016r.

Dowód: protokoły zajęcia w opisanych aktach komorniczych,

Zajęcia wyżej opisanych ruchomości dokonano na terenie (...) sp. z o.o., gdzie S. S. używał ich do wykonywana czynności spawalniczych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Na terenie tej spółki dłużnik pozostawił wiele ruchomości z postaci narzędzi: spawarek, kontenerów, podnośników, potrzebnych do wykonywania zlecenia. Część z nich była dla dłużnika kupowana przez tę spółkę, ale strony w tym zakresie nie zawierały odrębnej pisemnej umowy. Podczas zajęcia z 29.06.2016r. komornikowi okazano faktury zakupowe, z których wynikało, że właścicielem rzeczy jest S. S.. Przy zajęciu był obecny M. P., nie było dłużnika. Po dokonaniu zajęcia do komornika zadzwonił S. S., który poprosił o przesłanie mu kopii protokołu zajęcia na adres e-mailowy. Komornik uczynił zadość jego prośbie, choć wcześniej dłużnik nie odbierał korespondencji papierowej i był z nim jedynie sporadyczny kontakt telefoniczny. W czasie rozmowy telefonicznej z komornikiem S. S. nie mówił, że zajęte rzeczy zostały sprzedane. Podobnie osoby obecne przy zajęciu nie wskazywały, że rzeczy te są własnością innego podmiotu. O umowie ich sprzedaży komornik dowiedział się z pisma S. S. po zajęciu i wobec tego zawiadomił powoda o uprawnieniu do wystąpienia z pozwem o wyłączenie ich spod egzekucji. Przed zajęciem w L. nie pojawiły się żadne osoby z J. sp. z o.o. w W. by oglądać następnie zajęte rzeczy.

Po zajęciu w miejscu znajdowania się zajętych rzeczy pojawił się S. S. z transportem by zabrać zajęte rzeczy, ale odmówiono mu tego. Zabrał jedną maszynę M. o dużej wartości, okazując umowę jej sprzedaży. W siedzibie (...) sp. z o.o. pojawiały się później nieznane osoby, strasząc M. P.. Ten jednak zgłosił to na Policję.

Dowód: zeznania J. M. – k. 77v-78, zeznania M. P. – k. 78-79, zeznania pozwanego - k. 159, pismo (...) sp. z o.o. z 19.04.2017r. – k. 87

Pismem z dnia 16.06.2016r. kierowanym do kancelarii pełnomocnika powoda (...) sp. z o.o. w L. informowała, że S. S. jest dłużnikiem wielu osób w tym jej i firma ta nie będzie dalej wydawać rzeczy należących do tego dłużnika na podstawie „świeżych” i wątpliwych faktur sprzedaży ruchomości objętych zajęciami komorniczymi, narażając wierzycieli na straty. Pismo skierowano także do wiadomości Policji.

Dowód: opisane pismo na k. 96-97 akt Km (...) komornika J. M.

Pismem z 28.06.2016r. skierowanym do (...) sp. z o.o. w L. pełnomocnik S. S. r.pr M. T. wskazał, że 01.07.2016r. z uwagi na brak woli polubownego zakończenia sprawy i wydania rzeczy przez tę spółkę (...) stawi się celem odebrania rzeczy wskazanych w piśmie z 20.06.2016r. Pismo skierowano także do wiadomości Policji.

Dowód: opisane pismo na k. 98 akt Km (...) komornika J. M.

Pismem z 05.07.2016r. S. S. poinformował komornika J. M., że rzeczy objęte niniejszym postępowaniem są własnością J. sp. z o.o. w W., przesyłając jednocześnie kopię umowy z 11.06.2016r. oraz kopię faktury VAT nr (...) z 11-06-2016. Większość korespondencji kierowanej w toku tej egzekucji do S. S. jako dłużnika pozostawała awizowana. Skuteczne było jednak doręczenie mu korespondencji w dniu 06.08.2015r. Opisana faktura została zarejestrowana przez powoda w rejestrze zakupu i kosztów spółki za okres od 01.06.2016r. do 30.06.2016r., dokonując odliczenia VAT w następnych okresach rozliczeniowych proporcjonalnie do kwoty 35 000 zł.

Dowód: opisane pismo na k. 121-122 akt Km (...) komornika J. M., dowody doręczenia w tychże aktach komorniczych, umowa z 11.06.2016r. – k. 16-17, faktura nr (...) z 11-06-2016 – k. 18, opisany rejestr zakupu i kosztów – k. 58-59 z załącznikiem – k. 60

Dokumenty w oparciu o które Sąd ustalił powyższy stan faktyczny nie budziły wątpliwości Sądu. Wątpliwości budziła z kolei rzetelność daty sporządzenia umowy sprzedaży ruchomości objętych pozwem oraz dołączonej do tego faktury VAT nr (...), a w konsekwencji także rzetelność rejestru zakupu i kosztów powodowej spółki za czerwiec 2016r. Sam dokument umowy sprzedaży w zakresie zawartych pod nim podpisów oraz woli stron co do dokonania tej czynności prawnej nie budził wątpliwości sądu. Wątpliwości budziła data dokonania tej czynności faktycznie przekazanie ceny, a to w aspekcie dokonania zajęcia ruchomości będących przedmiotem tej umowy. Z nie budzących wątpliwości zeznań funkcjonariusza publicznego, jakim jest komornik J. M., wynika bowiem, że dłużnik S. S. nie odbierał korespondencji kierowanej do niego w toku postępowania egzekucyjnego, co zostało potwierdzone awizami znajdującymi się w aktach komorniczych. Jednocześnie przeciwko dłużnikowi toczy się przynajmniej od 2015r. szereg egzekucji komorniczych, przy czym w sprawie Km (...) uprzednio dokonywano zajęć innych ruchomości. Z pisma (...) sp. z o.o. w L. z 16.06.2016r. wynika, że uprzednio zdarzało się, że do tym przedsiębiorstwie w L. pojawiały się osoby trzecie, które okazywały niedawno zawarte przez dłużnika umowy sprzedaży ruchomości i te ruchomości im wydawano. Tym samym nie budzi wątpliwości, że dłużnik w czasie postępowania egzekucyjnego wyzbywał się szeregu ruchomości. Od daty tego pisma (...) sp. z o.o. w L. kierowanym zresztą do kancelarii reprezentującej obecnie powoda informowano, że dalsze wydania ruchomości nie będą miały miejsce z uwagi na wątpliwości co do pokrzywdzenia wierzycieli. Istotne jest że pismo to jest datowane na 16.06.2016r., a następnie pismem z 28.06.2016r. r.pr. M. T. reprezentujący w niniejszej sprawie powoda, a wówczas występujący jako pełnomocnik S. S., domagał się wydania innych ruchomości. W piśmie tym brak wzmianki o tym, że dotyczą one także ruchomości objęty niniejszym postępowaniem. Jest logiczne, że skoro w dacie 28.06.2016r. miała miejsce już sprzedaż ruchomości objętych niniejszym postępowaniem, skoro umowa jest datowana na 11.06.2016rt., to pełnomocnik ten winien w tym piśmie i te ruchomości objąć. Nadto budzi wątpliwości zachowanie samego dłużnika, który już po zajęciu ruchomości 29.06.2016r. dzwonił do komornika by ten przesłał mu kopie protokołu zajęcia. Skoro rozmowa dotyczyła przekazania tego dokumentu, to dłużnik musiał wiedzieć, że ruchomości te zajęto i pierwszą rzeczą o jakiej winien wspomnieć komornikowi winno być poinformowanie że rzeczy te sprzedał 3 tygodnie wcześniej. Tego jednak nie uczynił. Protokół zajęcia był mu zresztą po sprzedaży ruchomości już zbędny, skoro wedle niego już właścicielem rzeczy nie był. Dalej opis rzeczy w umowie z 11.06.2016r. jest bliźniaczo podobny od opisu tych samych rzeczy w protokole zajęcia z 29.06.2016r., który był dokonywany z natury. Dotyczy to nawet podania kolorów. Ponadto z zeznań M. P. wynika, że żadna osoba z powodowej spółki przed zajęciem z 29.06.2016r. nie pojawiła się w L. by obejrzeć rzeczy będące przedmiotem umowy z 11.06.2016r. W czasie zeznań dłużnik wskazywał, że rzeczy te były oglądane, ale zupełnie gdzie indziej tj. w N. i nie potrafił konkretnie daty gdy miałoby to mieć miejsce, ani początkowo osoby która to czyniła. Następnie zmieniał zeznania co do liczby osób, które te rzeczy oglądały. Jego zeznania w tym zakresie są pokrętne i budzą wiele wątpliwości. Dodatkowo brak jest odrębnego obiektywnego dowodu, że część ceny wskazana w umowie została faktycznie przekazana dłużnikowi. Jedynie w treści samej umowy zawarto w § 3 zapis, że kwota taka została przekazana. Co prawda dłużnik w zeznaniach to potwierdza, ale i w tym zakresie jego zeznania są niejasne, zwłaszcza że w umowie określono bardzo dokładnie cenę na 49 415,25 zł brutto, podając ceny jednostkowe każdej rzeczy, podczas gdy nie wiadomo w oparciu o jakie kryteria tak ją określono. Brak także dowodu, że taka kwota wypłynęła faktycznie z powodowej spółki, gdyż winno to mieć w tej dacie odzwierciedlenie w dokumentach księgowych, czy rachunku bankowym dotyczącym np. wypłaty gotówki. Samo rozliczenie VAT w tym zakresie nie ma charakteru przesądzającego, gdyż dokumenty konieczne do tego odliczenia można było sporządzić po dacie zajęcia. W umowę w § 6 zawarto także zapis, że odebranie będzie miało miejsce 11.07.2016r. przez kupującego własnym sumptem i na własny koszt. Tymczasem z zeznań M. P. wynika, że przy odbiorze był także obecny z niewiadomych powodów dłużnik. Tym samym jego aktywność po dacie sprzedaży deklarowanej na 11.06.2016r. była bardzo duża, choć zgodnie z umową właścicielem rzeczy już nie był, przy koncentruje się ona na krótkim okresie już po zajęciu. Niezrozumiałe i budzące poważne wątpliwości jest także zachowanie powoda. Skoro bowiem jak twierdzi nabył rzeczy objęte pozwem 11.06.2016r., to dlaczego nie żądał ich wydania wcześniej, ani nie informował o tym, że jest ich właścicielem przynajmniej (...) sp. z o.o., skoro adres tego podmiotu jako miejsce położenia rzeczy jest wskazany w § 1 pkt 3 umowy, zwłaszcza że jego obecny pełnomocnik wiedział o tym, że w stosunku do S. S. są prowadzone postępowania egzekucyjne, w czasie których dokonywano już zajęcia innych ruchomości.

Sąd nie dał wiary zeznaniom S. S.. Były co prawda składane w drodze pomocy prawnej, ale zostały nagrane w zakresie obrazu i dźwięku ( płyta DVD – k. 148) i wyraźnie z nich widać, że osoba ta składająca zeznania jako świadek, a będąca jednocześnie stroną umowy sprzedaży i dłużnikiem pozwanego, nie potrafi w logiczny sposób wyjaśnić podstawowych kwestii związanych z umową z 11.06.2016r. Ogranicza się do ogólnego określenia, że umowa została zawarta i otrzymał kwotę wskazaną w umowie, a dopytywany o szczegóły świadek wyraźnie się denerwował, ale nie potrafił udzielić jasnych i logicznych odpowiedzi. Z jednej strony wskazywał, że nie znał powodowej spółki wcześniej, a z drugiej strony twierdził, że kontakt z nią był stały i że oglądała z tej spółki konkretna osoba rzeczy w okresie kwiecień-czerwiec 2016r., ale w zupełnie innym miejscu tj. w N.. Nie potrafił wskazać czy ktoś z powodowej spółki sprawdzał sprawność tychże rzeczy i kiedy. Twierdził, że sprawdzanie miało miejsce, ale żadnych szczegółów nie znał. Zasłaniał się w tym zakresie niepamięcią, podczas gdy są to rzeczy spawalnicze i do ich sprawdzenia konieczne jest ich uruchomienie. Dalej dopytywany sprzecznie twierdził, że co do części były karty gwarancyjne, co sugerowało, że sprawdzanie nie było potrzebne, skoro on sam jej sprawdzał. Początkowo mówił o jednej osobie oglądającej sprzęt, potem o dwóch osobach, ale nie potrafiąc wskazać kto to jest. O wciągarkach mówił że nie były wcale sprawdzane. Nie potrafił wskazać kiedy otrzymał pieniądze, od kogo dokładnie. Jego odpowiedzi w tym zakresie były niejasne i pokrętne. Po pytaniach pojawiały się długie chwile milczenia, podczas gdy te dotyczyły podstawowych kwestii związanych z umową, negocjacjami z nią związanymi i jej realizacją. W ocenie sądu zeznania tego świadka były obliczone na ochronę przed egzekucją części majątku w postaci ruchomości objętych pozwem.

Sąd dał wiarę zeznaniom J. M., M. P. i pozwanego, albowiem były jasne, spójne i logiczne, a nadto korespondowały wzajemnie ze sobą jak i z dokumentacją zgromadzoną w aktach komorniczych. W zakresie powoda nie były oceniane jego subiektywne odczucia i tym sposobem zeznania te niewiele wniosły do sprawy.

Sąd pominął dowód z zeznań przedstawiciela powoda wobec jego nieusprawiedliwionego niestawiennictwa pomimo prawidłowego wezwania. Nazwisko przedstawiciela poprawiono w wezwaniu na ostatnią rozprawę.

Sąd zważył, co następuje.

Żądanie powoda zmierzało do zwolnienia opisanych wyżej ruchomości spod egzekucji w trybie art. 841 § 1 k.p.c., zgodnie z którym osoba trzecia może w drodze powództwa żądać zwolnienia zajętego przedmiotu od egzekucji, jeżeli skierowanie do niego egzekucji narusza jej prawa. Zgodnie z art. 841 § 3 k.p.c. powództwo o zwolnienie zajętego przedmiotu spod egzekucji można wnieść w terminie miesiąca od dnia dowiedzenia się o naruszeniu prawa, chyba że inny termin jest przewidziany w przepisach odrębnych.

W przedmiotowej sprawie powód przedstawił umowę z 11.06.2016r. z której wynikać miało, że zajęte w dniu 29.06.2016r. przez Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w K. w postępowaniach o sygn. Km (...), Km (...), Km (...) ruchomości w postaci:

- dwóch sztuk półautomatów spawalniczych K. F. (...) nr (...) i nr (...) wraz z podajnikiem,

- dwóch sztuk półautomatów spawalniczych L. P. (...) z podajnikiem (...) oraz dwóch sztuk chłodnicy C. (...),

- półautomatu spawalniczego L. M. (...) nr (...) wraz podajnikiem (...) (...),

- czterech sztuk ręcznych wyciągarek linowych (...) wraz z osprzętem,

są jego własnością. Pozew jednocześnie został wniesiony w terminie miesięcznym opisanym w art. 841 § 3 k.p.c.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika jednak, że umowa objęta pozwem nawet jeśli została skutecznie zawarta wobec wątpliwości co do faktycznego przekazania ceny, to nie została z całą pewnością fatycznie zawarta 11.06.2016r. tj. przed datą zajęcia, a miało to miejsce po zajęciu.

Ma to istotne znaczenie, albowiem zgodnie art. 848 kpc zajęcie ma ten skutek, że rozporządzenie ruchomością dokonane po zajęciu nie ma wpływu na dalszy bieg postępowania, a postępowanie egzekucyjne z zajętej ruchomości może być prowadzone również przeciwko nabywcy. Przepis ten nie narusza przepisów o ochronie nabywcy w dobrej wierze.

Skoro zatem powód nie wykazał, że w dacie zajęcia był właścicielem rzeczy zajętych w toku postępowań egzekucyjnych prowadzonych przeciwko osobie trzeciej, powództwo podlegało oddaleniu w całości, o czym orzeczono w pkt 2 wyroku.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. i wobec przegrania sprawy w całości obciążono nimi powoda. Na koszty pozwanego składały się koszty zastępstwa procesowego wg stawki minimalnej 4800 zł ( zgodnie z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 20015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804) oraz 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, łącznie 4817 zł, stąd też taką kwotę zasądzono od powoda na rzecz pozwanego w pkt 3 wyroku. Koszty sprzeciwu ponosił z kolei pozwany zgodnie z art. 348 kpc.

Orzeczenie o uchyleniu wyroku zaocznego z 02.12.2016r. znajduje podstawę w art. 347 kpc.

SSR Daniel Adamczyk